Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach Pomocy Technicznej Programu Operacyjnego Infrastruktura i

Transkrypt

1 Poprawność analizy finansowej i ekonomicznej, trwałość projektu i wykonalność finansowa 2 1

2 Kryterium merytoryczne II stopnia Poprawność analizy finansowej i ekonomicznej Sprawdzamy: zgodność z Wytycznymi MRR w zakresie wybranych zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych, w tym projektów generujących dochód spójność i czytelność przyjętych założeń poprawność dokonanych wyliczeń w szczególności wyliczeń mających wpływ na wysokość wydatków kwalifikowanych, w tym wielkość luki finansowej 3 Analiza finansowo-ekonomiczna BŁĄD: Analiza przeprowadzona niezgodnie z wytycznymi Obowiązujące wytyczne: Horyzontalne: Wytyczne w zakresie wybranych zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych, w tym projektów generujących dochód Aktualizacja 15 stycznia 2009 r. Jaspers: Wytyczne do przygotowania inwestycji w zakresie środowiska współfinansowanych przez Fundusz Spójności i EFRR w latach

3 Zakres Wytycznych środowiskowych 1. Analiza opcji 2. Plan inwestycyjny 3. Analiza finansowa 4. Analiza kosztów i korzyści Aneks 1: Metodyka wyznaczania w ramach aglomeracji zakresu sieci kanalizacyjnej, która może być finansowana z FS Aneks 2: Analiza efektywności kosztowej w oparciu o dynamiczny koszt jednostkowy (DGC) Aneks 3: Metoda szacowania dochodu do dyspozycji 3. Analiza finansowa 3.1 Założenia i struktura modelu 3.2 Kalkulacja przepływów finansowych 3.3 Analiza luki finansowej 3.4 Analiza efektywności 3.5 Trwałość finansowa 3.5 Analiza wrażliwości i ryzyka 5 Zakres studium wykonalności BŁĄD: Zakres studium wykonalności niezgodny ze spisem treści Dopuszcza się możliwość: rozszerzenia wskazanego zakresu studium wykonalności o dodatkowe elementy, zgodnie z potrzebami Beneficjenta; wprowadzenia niewielkich zmian we wskazanym zakresie studium wykonalności, z bezwzględnym zastrzeżeniem, że nie zmieniają one porządku logicznego i zawartości merytorycznej tego dokumentu. 6 3

4 Struktura modelu finansowo-ekonomicznego BŁĄD: Niezgodny z wytycznymi format modelu finansowego (zbyt duża liczba arkuszy, brak logicznego powiązania pomiędzy nimi, brak wyodrębnionych założeń i obliczeń projektu) 3 części: założenia, obliczenia, wyniki założenia: wprowadzane dane (założenia, dane liczbowe) obliczenia: powiązane formułami z danymi i w arkuszu z założeniami wyniki: wszystkie tabele i załączniki do SW; bez obliczeń 7 Model finansowo-ekonomiczny BŁĄD: Tabele finansowe w wersji elektronicznej nie zawierają aktywnych formuł, arkusz jest chroniony Arkusze kalkulacyjne muszą mieć odblokowane formuły, aby można było prześledzić poprawność dokonanych obliczeń Arkusz powinien być udostępniony Arkusz obliczeniowy powinien być zapisany w formacie.xls Części modelu powiązane ze sobą przy zachowaniu zasad prawnych oraz rachunkowości 8 4

5 Założenia modelu finansowo-ekonomicznego BŁĄD: Założenia makroekonomiczne nie są zgodne z Wytycznymi Warianty gospodarczego rozwoju Polski załącznik do Wytycznych Dwa scenariusze: podstawowy i pesymistyczny Kurs wymiany, inflacja, WIBOR, wzrost PKB, stopa bezrobocia, realny wzrost płac, stawki podatku dochodowego i VAT 9 Analiza opcji BŁĄD: wybiórcza analiza, warianty niezgodne z przepisami prawa, brak zastosowania metodyki DGC, brak określenia kosztów eksploatacyjnych, niespójność założeń np. dotyczących cen (ceny stałe, ceny zmienne) analiza opcji powinna zostać przeprowadzona dla całego zakresu projektu, analiza DGC warunkuje wybór najlepszego wariantu szczegółowy opis w SW 10 5

6 Punkt C.2. wniosku Inne rozwiązania opisuje technicznie wykonalne, prowadzące do osiągnięcia zidentyfikowanego celu rozważane alternatywne warianty inwestycyjne; analiza alternatywnych wariantów (opcji) obejmuje co najmniej: wskazanie wykorzystanych kryteriów; opisanie rozważanych alternatywnych rozwiązań; uzasadnienie dokonanego wyboru. 11 Analiza efektywności kosztowej w oparciu o dynamiczny koszt jednostkowy DGC Dynamic Generation Cost (ang.) techniczny koszt uzyskania jednostki efektu ekologicznego [zł/jednostkę efektu ekologicznego] jednoznaczne wnioski dla projektu o jednorodnym efekcie ekologicznym 1 Cel 2 sposoby osiągnięcia celów (opcje) analiza kosztów wybór 3 realizacji 4 opcji opcji 12 6

7 DGC ujęcie dynamiczne, uwzględniające wydajność dane założenia koszty inwestycyjne: - nakłady ponoszone w kolejnych latach - wg okresu życia składników inwestycji (nakłady odtworzeniowe) horyzont analizy = okres życia najbardziej trwałych składników inwestycji zalecane - nie mniej niż 25 lat koszty eksploatacyjne: - koszty stałe - koszty zmienne stopa procentowa zalecane - 5 % dla cen stałych efekt ekologiczny: - rozkład w czasie - wynika z analizy rynku i popytu na daną usługę rodzaj cen (stałe lub bieżące) zalecane - ceny stałe 13 Punkt C.1. wniosku Analiza popytu dostępność cenowa =akceptowalność społeczna opłat za świadczone usługi Poziom referencyjny - max. 3% gosp. wodno ściekowa, 0,75% gospodarka odpadami Sposób kalkulacji dochodu do dyspozycji Wyniki: dochód do dyspozycji na 1 osobę Stopień obciążenia dochodu do dyspozycji opłatami 14 7

8 Kalkulacja dochodu do dyspozycji BŁĄD: Dane wyjściowe błędnie określone jako dane dla 2004 r., nieprawidłowe obliczenie bazowego DDD przy realizacji projektu w kilku miejscowościach o różnej wielkości Źródło i rodzaj danych: Dane GUS z 2004 jako podstawa do obliczeń wartości bazowej dochodu do dyspozycji gospodarstw domowych dla roku 2003 Mediana dla kategorii miejscowości (w podziale na województwa) do 20 tys.; tys.; pow. 100 tys. [średni ważony dochód] Prognoza dla całego okresu analizy poprzez przemnożenie wartości bazowej z roku 2003 dla kolejnych lat przez: ½ wskaźnika realnego wzrostu wynagrodzeń oraz wskaźnik inflacji 15 Obciążenie dochodu do dyspozycji opłatami BŁĄD: Brak należytego rozróżnienia stawek netto i brutto za wodę i ścieki Kalkulacja jednostkowych cen za wodę i ścieki - netto % obciążenia DDD w odniesieniu do stawek brutto 16 8

9 ograniczenie cen ze względu na zdolność mieszkańców do ponoszenia opłat luka BŁĄD: Nieuwzględnienie korekty cen, przyjęcie wyższego % obciążenia DDD jako akceptowalnego Wydatki za usługi doprowadzania wody i odbiór ścieków bądź odbioru i unieszkodliwiania odpadów komunalnych w danym roku są większe niż poziom referencyjny, to na potrzeby badania luki finansowej i efektywności kalkulacja przychodów ze sprzedaży w danym roku oparta na cenach usług odpowiadających poziomowi affordability 17 Obniżenie przychodów beneficjenta BŁĄD: Błędny sposób obniżenia przychodów w związku z przekraczaniem poziomu referencyjnego dochodu do dyspozycji Sektor odpadów: całość nadwyżki ceny rynkowej nad akceptowalną powinna obniżać przychody beneficjenta, łącznie z częścią obciążenia dochodu do dyspozycji wynikającą z opłat za transport odpadów - pobieranych przez inny podmiot 18 9

10 Metoda przepływów finansowych Metoda różnicowa, czyli projekcja finansowa wariantów: Inwestycyjnego: z realizacją przedsięwzięcia Bezinwestycyjnego: bez realizacji przedsięwzięcia a następnie odjęcie wynikowych przepływów pieniężnych dla obu wariantów w celu uzyskania przepływów dla wyodrębnionego projektu 19 Model finansowo-ekonomiczny BŁĄD: Analiza oparta na nieaktualnych danych Bazą do stworzenia modelu finansowego sieci są doświadczenia i dane historyczne dostarczone przez operatora systemu. Sprawdzamy: czy projekt jest wykonalny 20 10

11 Konstrukcja modelu finansowo-ekonomicznego BŁĄD: Brak prezentacji istotnych elementów w modelu finansowym W modelu finansowym znajdują się zarówno informacje dotyczące przeszłości, prognozy finansowe i inne konieczne zestawiania, Dotyczy popytu, sprzedaży, kosztów, rachunku wyników, bilansu i inwestycji oraz przepływów pieniężnych. 21 Kalkulacja stawek za usługi, analiza popytu pkt C.1 wniosku BŁĄD: Niewłaściwa kalkulacja stawek za wodę i ścieki brak wskazania danych historycznych; dane historyczne niezgodne z tabelami finansowymi Istotna jest analiza danych historycznych, w tym przedstawienie i ocena dotychczasowej struktury sprzedaży podmiotu: danych demograficznych, liczby odbiorców, wskaźników skanalizowania i zwodociągowania, obecnych stawek za wodę i ścieki na tej podstawie tworzona jest prognoza 22 11

12 VAT kosztem kwalifikowanym? BŁĄD: Uwzględnienie kosztu VAT jako kwalifikowanego przy wniesieniu majątku projektu aportem do spółki Zmiana przepisów: brak zwolnienia z VAT aportu wnoszonego do spółek komunalnych w odniesieniu do projektów finansowanych z PO IiŚ: od 1 grudnia 2008 r. podatnikowi wnoszącemu wkład niepieniężny do spółek przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego przy zakupie towarów będących przedmiotem aportu 23 Punkt E.1.2 oraz H.2. Całkowite planowane zasoby i planowany wkład funduszy LUKA FINANSOWA KROK I Określenie wskaźnika luki finansowej R= Max EE/DIC KROK II Określenie,,kwoty decyzji DA=EC*R gdzie: Max EE- max. wydatek kwalifikowany DIC-DNR DIC- zdyskontowany koszt inwestycyjny DNR zdyskontowany przychód netto = zdyskontowane przychody zdyskontowane koszty operacyjne + zdyskontowana wartość rezydualna KROK III Określenie (maksymalnej) dotacji. Dotacja UE=DA* Max CRpa EC koszt kwalifikowany Max CRpa maksymalna stopa współfinansowania 24 12

13 Luka w finansowaniu BŁĄD: Luka finansowa > 100% Główne elementy i parametry Wartość niedyskontowana Wartość dyskontowana Luka finansowa to koszty inwestycji niepokryte przychodami netto projektu Tabela w punkcie E.1.2 wniosku Szczególne przypadki: - wiersz 7 = 0 - wiersz 7>0 i wiersz 7+6-8<0 W wierszu 9 należy wpisać zero (nie należy wpisywać wartości ujemnych) 1 Okres odniesienia (lata) Finansowa stopa dyskontowa (%) 8% Łączny koszt inwestycji (w PLN, niedyskontowany) Łączny koszt inwestycji (w PLN, dyskontowany) Wartość rezydualna (w PLN, niedyskontowana) Wartość rezydualna (w PLN, dyskontowana) Dochody (w PLN, dyskontowane) Koszty operacyjne (w PLN, dyskontowane) Dochód netto = dochody koszty operacyjne + wartość rezydualna (w PLN, dyskontowany) = (7) (8) + (6) Wydatki kwalifikowane (art. 55 ust. 2) =koszt inwestycji dochód netto (w PLN, dyskontowane) = (4) (9) Luka w finansowaniu (%) =(10)/(4) Zasada zanieczyszczający płaci BŁĄD: Zaniżanie przychodów poprzez nieuwzględnienie całej amortyzacji w taryfach, brak kalkulacji taryf Realizacja zasady zanieczyszczający płaci taryfy powinny opierać się o rzeczywiste spożycie zasobów, opłaty od korzystających powinny pokrywać koszty operacyjne (w tym koszty eksploatacji), jak również amortyzację majątku (opłaty muszą być wystarczająco wysokie tak, aby możliwe było zgromadzenie funduszy na wymianę infrastruktury, kiedy skończy się normalny okres jej eksploatacji)

14 Wartość rezydualna BŁĄD: Wartość rezydualna równa zero WR uwzględniona w ostatnim roku analizy WR nie niższa niż wartość księgowa aktywów netto projektu i związanych z nim nakładów odtworzeniowych Grunty WR=100% wartości początkowej 27 Rezerwa inwestycyjna (pkt H.1.-5) BŁĄD: Poziom rezerwy przekracza 10%; nieprawidłowy sposób ujęcia rezerwy w przepływach finansowych Rezerwa do 10% całkowitych nakładów inwestycyjnych bez rezerwy Wysokość rezerwy powinna wynikać ze szczegółowej analizy ryzyka, uzasadniającej utworzenie rezerwy Sposób uwzględnienia rezerwy w przepływach: Uwzględniona w kosztach inwestycyjnych (wliczana do EC - koszty kwalifikowane inwestycji) Nieuwzględniania przy wyliczaniu przepływów do luki finansowej, wskaźników rentowności finansowej oraz trwałości 28 14

15 Koszty finansowe a luka finansowa BŁĄD: Uwzględnienie kosztów finansowych przy kalkulacji poziomu dotacji oraz luki finansowej Przy wyliczaniu luki finansowej w przepływach nie uwzględniamy kosztów finansowych: w ramach kosztów operacyjnych - kosztu odsetek od kredytu zaciągniętego na realizację inwestycji w przychodach mających pokryć te koszty ALE: przy wyliczaniu taryf, DDD, sprawozdań uwzględniamy KF Koszty finansowe - uwzględnione w stopie dyskonta 29 Zasada zaokrąglania kwot w generatorze wniosków BŁĄD: Kwoty rozdzielone przecinkiem, zaokrąglone do 6 miejsc po przecinku Wszystkie kwoty wpisywane do wniosku należy zaokrąglać do dwóch miejsc po przecinku. W celu rozdzielenia złotówek od groszy należy używać kropek, a nie przecinków. Nie należy również oddzielać tysięcy za pomocą odstępu

16 Wskaźniki efektywności inwestycyjnej BŁĄD: poziom wskaźników nie potwierdza konieczności dofinansowania projektu W wariancie bez dotacji FNPV/C ujemny FIRR/C niski lub ujemny [%] W wariancie z dotacją 0<FIRR/C< stopa dyskontowa [%] FIRR/K < stopa dyskontowa [%] ENPV>0 EIRR> stopa dyskonta [%] B/C>1 31 Kryterium merytoryczne II stopnia Trwałość projektu Sprawdzamy: zdolność beneficjenta do utrzymania produktów projektu co najmniej przez 5 lat po zakończeniu realizacji projektu czyli, czy forma prawna, kondycja finansowa, struktura organizacyjna beneficjenta nie zagraża realizacji projektu 32 16

17 Kryterium merytoryczne II stopnia Wykonalność finansowa Sprawdzamy: stabilność firmy - sytuacja finansowa beneficjenta nie zagraża realizacji i utrzymaniu rezultatów projektu wiarygodne źródła współfinansowania projektu 33 Wskaźniki potwierdzające stabilność finansową BŁĄD: Brak prezentacji w SW formuł przyjętych do obliczenia wskaźników lub niewystarczająca interpretacja wskaźników Możliwość porównania z Sektorowymi wskaźnikami opracowanymi przez Komisję ds. Analizy Finansowej Rady Naukowej SKwP we współpracy z Wywiadownią Gospodarczą 34 17

18 Kryterium merytoryczne II stopnia Trwałość- spółki BŁĄD: WPOD, wskaźniki płynności nie osiągają bezpiecznego poziomu, saldo przepływów pieniężnych<0 Spółki prawa handlowego: skumulowane saldo przepływów pieniężnych w każdym roku większe od zera bezpieczna wysokość wskaźnika pokrycia obsługi długu WPOD>1,2 oczyszczanie ścieków WPOD>1,5 gospodarka odpadami odpowiednie wartości wskaźników płynności 35 Trwałość - JST BŁĄD: Nie przedstawiono prognozy długu gminy Jednostki samorządu terytorialnego art. 170 ustawy o finansach publicznych łączna kwota długu JST nie może przekroczyć 60 % dochodów ogółem tej jednostki w roku budżetowym 36 18

19 Realne źródła finansowania projektu BŁĄD: Brak potwierdzonych źródeł współfinansowania projektu (np. środków NFOŚiGW przewidzianych w montażu finansowym) Zaprezentowane źródła współfinansowania muszą być realnie dostępne. We wniosku należy wykazać ich dostępność. NFOŚiGW nie przewiduje pożyczek inwestycyjnych 2009 r. jedynie dopłaty do oprocentowania preferencyjnego kredytu bankowego (głównie dla projektów dla których IW jest NFOŚiGW) 37 Dziękuję za uwagę! Regionalne Centrum Projektów Środowiskowych WFOŚiGW w Olsztynie ul. Św. Barbary Olsztyn tel.: (089) fax: (089) poiis@wfosigw.olsztyn.pl 38 19