Opcje i możliwe rozwiązania: Gaz. Konferencja Power Ring grudnia 2008 r., Warszawa

Transkrypt

1 Opcje i możliwe rozwiązania: Gaz Konferencja Power Ring grudnia 2008 r., Warszawa

2 W Polsce zapotrzebowanie na energię elektryczną rośnie szybciej niż dostępność nowych mocy wytwórczych GW Możliwość wystąpienia deficytu 6-7 GW Podaż energii elektrycznej Popyt na energię elektryczną Warszawa, 9 grudnia 2008r *źródło dane banku WestLB zaprezentowane podczas konferencji 2 Europower 2008

3 Problemy KSE narastają, wzrasta zagrożenie blackoutem Roczne i miesięczne krajowe zapotrzebowanie oraz moc dostępna dla PSE-Operator w dobowych szczytach krajowego zapotrzebowania na moc* styczeń grudzień 2007r. marzec 2008r. Już obecnie w okresach szczytowego zapotrzebowania, pojawiają się możliwe braki w rezerwach mocy systemowych, które w perspektywie kolejnych lat (a także odstawień kolejnych bloków mogą skutkować przerwami w dostawach energii elektrycznej *źródło dane PSE-Operator SA Warszawa, 9 grudnia 2008r 3

4 Elektroenergetyka węglowa wymaga dużych inwestycji odtworzeniowych część nowych mocy zapewni gaz [MW] Zmiany mocy osiągalnej elektrowni zawodowych z uwzględnieniem ubytków (likwidacje i odstawienia do modernizacji) oraz przyrostów mocy z tytułu zakończonych modernizacji i nowych zadecydowanych inwestycji (Bełchatów II, Pątnow II, Łagisza II) Elektrownia Skawina Elektrownia Opole PKE Elektrownia Halemba PKE Elektrownia Blachownia PKE Elektrownia Siersza PKE Elektrownia Łagisza PKE Elektrownia Łaziska PKE Elektrownia Jaworzno II PKE Elektrownia Jaworzno III Elektrownia Stalowa Wola ZEL Ostrołęka "B" Elektrownia Rybnik Elektrownia Połaniec Elektrownia Dolna Odra Elektrownia Kozienice Elektrownia Pątnów II Elektrownia Pątnów I Elektrownia Adamów Elektrownia Turów Elektrownia Konin Elektrownia Belchatów II Elektrownia Bełchatów bcm mld m Prognoza struktury zużycia gazu w Polsce perspektywa roku Domestic-weather Odbiorcy domowi corrected Industry Przemysł Power Elektroenergetyka Commercial-weather Odbiorcy indywidualni corrected (handel itd.) Petrochem Petrochemia i Chemia Ze względu na zmiany odtworzeniowe które będą następowały w kolejnych latach w podsektorze wytwarzania możliwym kierunkiem rozwoju będzie równoległe rozbudowywanie mocy wytwórczych opartych zarówno na węglu jak i na gazie ziemnym. Analizy niezależnych instytucji wskazują, że wzrost popytu na gaz ziemny w Polsce będzie w dużej mierze kreowany przez sektor energetyczny źródło: Global Insight; PKEE Raport 2030 Warszawa, 9 grudnia 2008r 4

5 Wdrożenie Pakietu energetycznego Komisji Europejskiej 3x20 do 2020 będzie sprzyjało większemu zastosowaniu gazu ziemnego w energetyce Cele podstawowe 20% redukcja gazów cieplarnianych z produkowanej energii do 2020 roku Zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii do 20% udziału w bilansie energii pierwotnej do 2020 roku Poprawa efektywności energetycznej o 20% do 2020 roku Cele dodatkowe Do 2020 roku wprowadzenie obowiązku wychwytu i składowania CO2 dla każdej nowej elektrowni zasilanej paliwami kopalnymi Do 2020 roku osiągnięcie 10% udział biopaliw w bilansie paliwowym Warszawa, 9 grudnia 2008r 5

6 Zalety gazu niskie koszty inwestycji i krótszy okres realizacji projektów Zestawienie kosztów produkcji energii elektrycznej dla różnych technologii. (w koszcie uwzględniono koszt emisji CO2 30 Euro/tonę, stopę zwrotu na poziomie 10% oraz referencyjny scenariusz paliw na 2015 opracowany przez IEA Euro/MWh Koszty CO2 Koszty stałe Koszty Paliwa Cykl inwestycyjny: - dla elektrowni gazowych ok. 4 lat - dla elektrowni węglowych ok. 8 lat Koszty kapitałowe Węgiel istniejące Węgiel zmodernizowane Węgiel nowe Węgiel CCS Gaz ziemny Atom Biomasa Wiatr CF:25% Wiatr CF:40% Źródło: Enrst&Young; Ramboll Warszawa, 9 grudnia 2008r 6

7 Zalety gazu - większa sprawność i mniejsze emisje Gazowe układy wytwarzania energii lub energii i ciepła charakteryzują się wyższą sprawnością i niższą emisyjnością. Źródła gazowe charakteryzują się wysoką sprawnością wytwarzania energii elektrycznej sięgającą 60% (elektrownie węglowe 47%) przy odpowiednich relacjach cen gazu i węgla może stanowić o przewadze konkurencyjnej źródeł gazowych. Źródła gazowe pracujące w skojarzeniu spełniające kryteria dot. wskaźnika skojarzenia mogą otrzymywać żółte certyfikaty. kg CO2 / MWh Zależność emisji dwutlenku węgla od rodzaju paliwa i technologii spalania 810 węgiel brunatny układy konwencjonalne 741 węgiel kamienny olej opałowy gaz NGCC IGCC Przyszłe ceny emisji CO2 będą stanowiły o przewadze konkurencyjnej konkretnych paliw. źródło: Raport 2030 Polski Komitet Energii Elektrycznej Warszawa, 9 grudnia 2008r 7

8 Zalety gazu dogodne paliwo dla wytwarzania rozproszonego Elektrownie i elektrociepłownie mogą doskonale funkcjonować jako rozproszone źródła energii i ciepła, stanowiąc jednocześnie szczytowe wsparcie KSE (dla generacji wymuszonej) w miejscach charakteryzujących się niedoborami energii elektrycznej Ze względu na zmniejszone możliwości zasilania sieciowym gazem ziemnym istnieje możliwość zasilania elektrowni gazowych łańcuchem LNG Pregazyfikacja i dostawy LNG Skraplanie Transport Warszawa, 9 grudnia 2008r Magazynowanie / regazyfikacja CCGT 8

9 Kluczowe dla rozwoju elektroenergetyki gazowej pozostaną ceny paliwa Porównanie wybranych europejskich cen zakontraktowanych z międzynarodowymi cenami ropy naftowej Ceny gazu międzygranicznego ($/mmbtu 1) ) Międzynarodowe ceny ropy naftowej ($/mmbtu) Troll do Niemiec Holandia do Włoch Algeria do Hiszpanii (GME) Netherlands Gasunie export Border Rosja do Turcji Rosja do Niemiec Rotterdam Gasoil Rotterdam LSFO Mediterranean LSFO Brent Mediterranean Gasoil Indeksowanie cen gazu o w oparciu cenę ropy naftowej ma olbrzymi wpływ na kształtowanie się cen gazu w Europie biorąc pod uwagę różnicę w czasie wynoszącą 6 miesięcy, korelacja między ceną gazu międzygranicznego a ceną ropy Brent wynosi 0,92 1) 1 mmbtu=0,293 MWh; 2) ØUE 15 Warszawa, 9 grudnia 2008r ród o: A.T. Kearney 9

10 Światowe ceny gazu mogą wzrosnąć Trend zapotrzebowania na gaz i zaspokojenie popytu w Chinach i Indiach (mld m³) Chiny Import LNG Indie 67 Własna produkcja Gazociąg eksportowy Zużycie własne Własna 2 produkcja % 73 Import gazociągami Import LNG Własna produkcja % Import LNG Własna produkcja Aktualnie, Chiny nadal pozostają krajem eksportującym gaz W 2020 r. import netto Chin wyniesie 82 mld m³, a zapotrzebowanie na gaz w ciągu 15 lat wzrośnie 4-krotnie Do 2020 roku popyt na gaz w Indiach wzrośnie dwukrotnie Zasady przedłużania kontraktów gazowych przez głównych graczy będą miały zasadniczy wpływ na ceny i kształt przyszłego rynku gazu Wingas: Umowy przedłużone do 2030 r. Gaz de France: Przedłużenie umów z 2012 do w zamian Gazprom otrzyma dostęp do rynku detalicznego (podobny do modelu Wingas) ENI: Przedłużenie umów do 2027 r. (pierwotnie do 2017 r.) również w tym przypadku Gazprom otrzymał dostęp do rynku detalicznego OMV: Umowy zostały przedłużone do 2012 r. z jednoczesnym podniesieniem zakontraktowanych ilości gazu z 5,5 mld m³ do 6,5 mld m³; dalsze przedłużenie kontraktu do 2027 r. w wielkości wynoszącej 7 mld m³ E.ON Ruhrgas: Umowy zostały przedłużone do 2036 r. (w sumie 400 mld m³) Warszawa, 9 grudnia 2008r Źródło: IEA; A.T. Kearney 10

11 Podobnie jak ceny innych nośników energii Scenariusze wzrostu cen paliw w imporcie UE Ogólny wzrost kosztów środowiskowych, cen paliw i energii elektrycznej będzie powodował dywersyfikację źródeł wytwarzania. Międzynarodowy cykl inwestycyjny powoduje cykliczność zmian cen paliw [USD'2005/GJ] Odnotowane zmiany cen światowych ropy w latach oraz cen ropy importowanej do UE w okresie dane OPEC UMIAR - ropa naftowa UMIAR - gaz ziemny UMIAR - węgiel kamienny WYSOKI - ropa naftowa WYSOKI - gaz ziemny WYSOKI - węgiel kamienny faza inwestowania faza eksploatacji faza inwestowania? Ceny bieżące - import do EU (USD/bbl) Ceny stałe USD'2005/bbl (wg OPEC) źródło: Raport 2030 Polski Komitet Energii Elektrycznej; Raport: Warszawa, 9 grudnia 2008r The impact of auctioning on Eu whosale electricity proces post New Carbon Finance

12 Ale koszty emisji CO 2 obniżą atrakcyjność węgla Hipotetyczny merit order bez kosztu CO 2 Proponowany przez KE system rozliczeń za emisję CO 2 spowoduje znaczące zwiększenie atrakcyjności generacji opartej na gazie ziemnym Ceny emisji CO 2 (Euro/tonę) Cena Euro/MWh Popyt - MW Hipotetyczny merit order z uwzględnieniem kosztu CO 2 Koszt paliwa Koszt emisji CO 2 Cena Euro/MWh atom węgiel gaz ropa Rozkład kosztów energii elektrycznej po wprowadzeniu pakietu KE atom gaz węgiel ropa Popyt - MW Warszawa, 9 grudnia 2008r źródło: 1) EIB, Ramboll źródło: Raport: The impact of auctioning on Eu whosale electricity 12 Gas Market Study for Poland by 2035 proces post 2010 New Carbon Finance

13 Dlatego nowe jednostki w UE to elektrownie gazowe Gaz ziemny Struktura wiekowa elektrowni oraz informacje o planowanych inwestycjach jednoznacznie wskazują, iż gaz ziemny zajmuje ważne miejsce w nowych inwestycjach w ostatnich latach Gaz ziemny Warszawa, 9 grudnia 2008r 13 źródło: Second Strategic Energy Reviev UE {COM (2008) 744}

14 Podobnie jak liderzy branży, PGNiG zaangażuje się w elektroenergetykę Największe podmioty sektora energii i paliw działające na rynku europejskim oferują swoim klientom zarówno energię elektryczną jak i gaz. Także dla PGNiG SA i istnieją możliwości wykorzystania synergii działalności i skali możliwe do realizacji poprzez: - poszerzanie łańcucha wartości o aktywa elektroenergetyczne, - zdobycie kompetencji w nowych obszarach biznesowych (wytwarzanie i handel energią E&P Polska elektryczną, składowanie CO2, Gaz Magazy Przesył* Ziemny nowanie procesy zgazowywania węgla itd.) E&P Obrót Zagranica Międzynarodowy Dystrybucja /OSD Synergie polegające na wykorzystaniu gazu ziemnego jako paliwa do produkcji energii elektrycznej i ciepła pozwolą dodatkowo zwiększyć sprzedaż gazu Ropa Naftowa Energia i Ciepło Chemia E&P Produkcja Produkcja Przesył* Dystrybucja /OSD Obrót Usługa realizowana przez OGP Gaz-System S.A./PSE SA Warszawa, 9 grudnia 2008r 14

15 Zapewnienie dostaw gazu dla bezpiecznego rozwoju polskiej elektroenergetyki gazowej jest priorytetem PGNiG NCS Skanled Skanled Gazociąg Skanled będzie miał 840 km długości (wraz z odgałęzieniami) i połączy terminal Karsto w Norwegii z systemami gazowymi Danii i Szwecji. Operatorem gazociągu Skanled będzie firma Gassco. Formalnie decyzja o inwestycji zapadnie do 4Q 2009 roku. Uruchomienie gazociągu nastąpi w Duński system przesyłowy Baltic Pipe Baltic Pipe Polskie wybrzeże Niechorze Planowana długość gazociągu wynosi od 260 do 290 km, w zależności od wyboru lokalizacji miejsc jego lądowania. Gazociąg ma przebiegać przez duńskie oraz polskie wody terytorialne. Jednakże większa część gazociągu Baltic Pipe usytuowana będzie w wyłącznych strefach ekonomicznych: polskiej, duńskiej oraz niemieckiej lub szwedzkiej. Za pośrednictwem Baltic Pipe ma trafiać do Polski ok. 3 mld m 3 gazu rocznie. Zapewnienie dostaw w obu kierunkach, przez co gazociąg może służyć także do eksportu gazu. Uruchomienie gazociągu nastąpi w 2013 roku. Terminal LNG Berlin-Szczecin interkonektor dwukierunkowy Lwówek Tietierowka (Gazprom Export) Kondratki (Gazprom Export) Regazyfikacja: Faza 1 2,5 mld m 3 ; Faza 2 5,0 mld m 3 ; Faza 3 7,5 mld m 3 gazu rocznie. Zbiorniki LNG: 2 zbiorniki (ka Statki LNG: Standardowa wielko dy o pojemno ci m3); rezerwa terenu na dodatkowy zbiornik. statków,: max do m3 Włocławek Lokalizacja: winouj cie. Lasów (VNG Verbundnetz Gas, EON Ruhrgas) Wysokoje (Gazprom Export) Uruchomienie planowane w 2014 roku. Po czenia Interkonektorowe Morawia interkonektor dwukierunkowy Rurociąg Jamalski Stan obecny Stan przyszły Hrubieszów (NAK) Drozdowicze (Gazprom Export, ROSUKRENERGO) Realizacja projektu budowy połączeń międzysystemowych (interkonektorów) zapewni PGNiG S.A. możliwości przepływu strumienia gazu w dwóch kierunkach. Budowa połączeń umożliwi wymianę handlową z rynkami sąsiadującymi oraz uczestnictwo w rynkach bilansujących Europy (dostęp do hubu). Uruchomienie interkonektora zachodniego planowane pod koniec 2011roku. Warszawa, 9 grudnia 2008r 15

16 Dziękuję za uwagę