ANTROPOLOGIA KULTUROWA konwersatorium

Transkrypt

1 ANTROPOLOGIA KULTUROWA konwersatorium Kierunek: nauki o rodzinie, I rok studiów stacjonarnych II stopnia Prowadzący: dr Łukasz Łotocki Dyżur: środy, godz (IPS UW, ul. Nowy Świat 67, p. 109) l.lotocki@uw.edu.pl Cele zajęd: Zaznajomienie studentów z podstawowymi pojęciami i teoriami antropologicznymi; Przyswojenie przez studentów umiejętności analizy tekstów i wyników badao antropologicznych; Przyswojenie przez studentów umiejętności analizy współczesnych zjawisk kulturowych (w tym dotyczących rodziny) przez pryzmat wiedzy antropologicznej; Uruchomienie w studentach wyobraźni antropologicznej i antropologicznego zmysłu badawczego. Forma zajęd: Konwersatorium, co oznacza, że zajęcia mają charakter interaktywny; opierają się na dyskusji i pracach grupowych w oparciu o teksty przypisane do danych zajęd, PRZECZYTANE PRZEZ STUDENTÓW. Warunki zaliczenia: obecnośd na zajęciach (możliwe są 2 nieobecności bez żadnych konsekwencji, kolejne 2 nieobecności należy odrobid na dyżurze prowadzącego w ciągu dwóch tygodni od danej nieobecności; W PRZYPADKU WIĘCEJ NIŻ 4 NIEOBECNOŚCI BEZWZGLĘDNY BRAK MOŻLIWOŚCI ZALICZENIA ZAJĘD); przygotowanie do zajęd (NIEPRZECZYTANIE LEKTURY OBOWIĄZKOWEJ NA DANE ZAJĘCIA UNIEMOŻLIWIA UCZESTNICTWO W TYCH ZAJĘCIACH i jest odnotowywane przez prowadzącego jako nieobecnośd); wygłoszenie referatu lub napisanie pracy semestralnej w oparciu o wybraną pozycję z listy lektur uzupełniających; zaliczenie egzaminu koocowego obejmującego zagadnienia ze wszystkich lektur obowiązkowych oraz innych treści poruszanych na zajęciach. BEZ SYSTEMATYCZNEGO CZYTANIA LEKTUR OBOWIĄZKOWYCH ORAZ SYSTEMATYCZNEGO UCZESTNICTWA W ZAJĘCIACH NIE MA MOŻLIWOŚCI ZALICZENIA PRZEDMIOTU! W CZASIE TRWANIA SEMESTRU MOŻLIWE JEST UZUPEŁNIENIE POSZCZEGÓLNYCH ZAJĘD PRZEZ PROWADZĄCEGO O DODATKOWĄ LEKTURĘ/DODATKOWE MATERIAŁY. O FAKCIE TYM STUDENCI BĘDĄ ZAWSZE POWIADAMIANI NAJPÓŹNIEJ NA ZAJĘCIACH POPRZEDZAJĄCYCH ZAJĘCIA WŁAŚCIWE. BRAK DOSTĘPU DO LEKTUR NIE MOŻE BYD PRZYCZYNĄ USPRAWIEDLIWIENIA NIEPRZECZYTANIA TEKSTÓW NA ZAJĘCIA. LEKTURY DOSTĘPNE SĄ W BIBLIOTECE WDiNP LUB W BUW. W SYTUACJI WYJĄTKOWEJ NALEŻY ODPOWIEDNIO WCZEŚNIEJ SKONTAKOWAD SIĘ MAILOWO Z PROWADZĄCYM ZGŁASZAJĄC BRAK DOSTĘPU DO LEKTURY. 1

2 Program zajęd 1. Zajęcia organizacyjne. Czym jest antropologia kulturowa? Antropologia kulturowa a inne nauki społeczne. Zasady badao antropologicznych. E. Nowicka, Świat człowieka świat kultury. Systematyczny wykład problemów antropologii kulturowej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002 (i wydania późniejsze), Rozdział trzeci, Podstawowe pojęcia antropologii [ss ]. Uniwersytetu Jagiellooskiego, Kraków 2012, Rozdział 1. Poznawanie antropologii [ss. 1-32]. C. Levi-Strauss, Miejsce antropologii wśród nauk społecznych, w: J. Gajda, Antropologia kulturowa. Częśd I. Wprowadzenie do wiedzy o kulturze, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruo 2002 *ss ]. 2. Wprowadzenie do głównych paradygmatów antropologii kulturowej. Ewolucjonizm, dyfuzjonizm, socjologizm, historyzm, konfiguracjonizm, funkcjonalizm, psychokulturalizm, strukturalizm. Świat człowieka świat kultury. Antologia tekstów klasycznej antropologii (Wybór i redakcja naukowa: E. Nowicka, M. Głowacka-Grajper), Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa 2007 (i wydania późniejsze), Słowo wstępne (E. Nowicka, M. Głowacka-Grajper) [ss. 9-67]. J. C. Eller, Antropologia kulturowa. Globalne siły, lokalne światy, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellooskiego, Kraków 2012, Rozdział 3. Źródła antropologii kulturowej [ss ]. J. Gajda, Antropologia kulturowa. Częśd I. Wprowadzenie do wiedzy o kulturze, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruo 2002, Rozdział III. Wybrane koncepcje rozwoju i badao kultury [ss ]. 3. Czym jest kultura? Relatywizm kulturowy jako zasada metodologiczna. J. C. Eller, Antropologia kulturowa. Globalne siły, lokalne światy, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellooskiego, Kraków 2012, Rozdział 3. Źródła antropologii kulturowej. Relatywizm kulturowy [ss ]. R. Linton, Pojęcie kultury, w: Świat człowieka świat kultury. Antologia tekstów klasycznej antropologii (Wybór i redakcja naukowa: E. Nowicka, M. Głowacka-Grajper), Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa 2007 (i wydania późniejsze) [ss ]. R. Benedict, Relatywizm kulturowy, w: Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów (wstęp i redakcja A. Mencwel), Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005 [ss ]. R. Benedict, Różnorodnośd kultur, w: Świat człowieka świat kultury. Antologia tekstów klasycznej antropologii (Wybór i redakcja naukowa: E. Nowicka, M. Głowacka-Grajper), Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa 2007 (i wydania późniejsze) [referat] [ss ]. J. Gajda, Antropologia kulturowa. Częśd I. Wprowadzenie do wiedzy o kulturze, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruo 2002, Rozdział I. Treśd i zakres pojęcia kultura [ss. 9-18]. J. C. Eller, Antropologia kulturowa. Globalne siły, lokalne światy, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellooskiego, Kraków 2012, Rozdział 2. Rozumienie i badanie kultury [ss ]. 4. Rola języka w postrzeganiu świata. Hipoteza Sapira-Whorfa. późniejsze), Rozdział 3. Język i myślenie o świecie [ss ]. 2

3 Uniwersytetu Jagiellooskiego, Kraków 2012, Rozdział 4. Język a stosunki społeczne [ss ]. B. Lee Whorf, Model uniwersum Indian, w: Świat człowieka świat kultury. Antologia tekstów klasycznej antropologii (Wybór i redakcja naukowa: E. Nowicka, M. Głowacka-Grajper), Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa 2007 (i wydania późniejsze) [ss ] [referat]. Ł. Łotocki, Rola dyskursu publicznego w kształtowaniu relacji między imigrantami a społeczeostwem przyjmującym, w: G. Firlit-Fesnak, Ł. Łotocki (red.), Imigranci w polskim dyskursie publicznym, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2014 [ss.15-42]. E. Sapir, Nieświadome modelowanie zachowao w społeczeostwie, w: Świat człowieka świat kultury. Antologia tekstów klasycznej antropologii (Wybór i redakcja naukowa: E. Nowicka, M. Głowacka-Grajper), Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa 2007 (i wydania późniejsze) *ss ] [referat]. 5. Wybrane badania nad kulturami pierwotnymi [I] R. Benedict, Wzory kultury, Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA, Warszawa 1999, Rozdział III. Integracja kultury [ss oraz jeden z poniższych rozdziałów: Rozdział IV. Indianie Pueblo z Nowego Meksyku [ss ]. Rozdział V. Dobu [ss ]. Rozdział VI. Północno-zachodnie wybrzeże Ameryki (lub R. Benedict, Północno-zachodnie wybrzeże Ameryki, w: Świat człowieka świat kultury. Antologia tekstów klasycznej antropologii (Wybór i redakcja naukowa: E. Nowicka, M. Głowacka-Grajper), Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa 2007 (i wydania późniejsze) [ss ]). R. Benedict, Wzory kultury, w: Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów (wstęp i redakcja A. Mencwel), Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005 [referat] [ss ]. 6. Wybrane badania nad kulturami pierwotnymi [II] B. Malinowski, Argonauci zachodniego Pacyfiku, w: Świat człowieka świat kultury. Antologia tekstów klasycznej antropologii (Wybór i redakcja naukowa: E. Nowicka, M. Głowacka-Grajper), Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa 2007 (i wydania późniejsze) [ss ]. B. Malinowski, System własności ziemskiej, w: Świat człowieka świat kultury. Antologia tekstów klasycznej antropologii (Wybór i redakcja naukowa: E. Nowicka, M. Głowacka-Grajper), Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa 2007 (i wydania późniejsze) [ss ]. 7. Kulturowe uwarunkowania funkcjonowania rodziny (I) B. Malinowski, Małżeostwo, pokrewieostwo, w: Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów (wstęp i redakcja A. Mencwel), Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005 [ss ]. późniejsze), Rozdział 6. Rodzina i pokrewieostwo [ss ]. C. Levi-Strauss, Rodzina, w: Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów (wstęp i redakcja A. Mencwel), Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005 [ss ]. E. Nowicka, Świat człowieka świat kultury. Systematyczny wykład problemów antropologii kulturowej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002 (i wydania późniejsze), Rozdział dziewiąty, 3. Elementarne instytucje społeczne, 4. Struktury społeczne związane z pokrewieostwem [ss ]. 3

4 8. Kulturowe uwarunkowania funkcjonowania rodziny (II) B. Malinowski, Dzieła 2. Życie seksualne dzikich w północno-zachodniej Melanezji. Miłośd, małżeostwo i życie rodzinne u krajowców Wysp Triobranda Brytyjskiej Nowej Gwinei (przełożyli J. Chałasioski i A. Waligórski), Rozdział czwarty Drogi do małżeostwa, Rozdział piąty Małżeostwo [ss ]. B. Malinowski, Dzieła 2. Życie seksualne dzikich w północno-zachodniej Melanezji. Miłośd, małżeostwo i życie rodzinne u krajowców Wysp Triobranda Brytyjskiej Nowej Gwinei (przełożyli J. Chałasioski i A. Waligórski), Rozdział pierwszy Mężczyzna i kobieta w życiu plemiennym [ss ] [referat]. C. Levi-Strauss, Smutek tropików (przełożyła A. Steinsberg), XXVII. W rodzinie [ss ] [referat]. Uniwersytetu Jagiellooskiego, Kraków 2012, Rozdział 8. System pokrewieostwa i organizacja nieoparta na pokrewieostwie: tworzenie grup społecznych [ss ]. 9. Dyfuzja kulturowa na przykładzie makdonaldyzacji społeczeostw R. Linton, Dyfuzja, w: Świat człowieka świat kultury. Antologia tekstów klasycznej antropologii (Wybór i redakcja naukowa: E. Nowicka, M. Głowacka-Grajper), Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa 2007 (i wydania późniejsze) [ss ]. G. Ritzer, Makdonaldyzacja społeczeostwa, w: Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów (wstęp i redakcja A. Mencwel), Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005 [ss ]. G. Ritzer, Mcdonaldyzacja społeczeostwa, Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA, Warszawa 1999 (i wydania późniejsze) (całośd). 10. Kultura masowa we współczesnych społeczeostwach Cywilizacji Zachodniej. Media a zmiana kulturowa. A. Kłoskowska, Kultura masowa. Krytyka i obrona, Paostwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1980, Rozdziały: Określenie kultury masowej [ss ] i Homogenizacja kultury masowej a poziomy kultury [ss ]. D. Macdonald, Teoria kultury masowej, w: Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów (wstęp i redakcja A. Mencwel), Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005 [referat] [ss ]. J. Ortega y Gasset, Bunt mas, w: Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów (wstęp i redakcja A. Mencwel), Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005 [referat] [ss ]. 11. Obcośd etniczna, migracje międzynarodowe i konflikty etniczne Ł. Łotocki, Obcośd etniczna w perspektywie socjologiczno-politologicznej, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2009, Rozdział 2. Mechanizmy społeczne związane z obcością [ss ]. późniejsze), Rozdział 7. Etnicznośd i wielokulturowośd [ss ]. Ł. Łotocki, Obcośd etniczna w perspektywie socjologiczno-politologicznej, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2009, Rozdział 1. Obcośd w literaturze przedmiotu [ss , Rozdział 3. Obcośd w wymiarze etnicznonarodowym [ss ]. 4

5 12. Grupy etniczne i narodowe w Polsce Grupa 1. G. Firlit-Fesnak (red.), W poszukiwaniu bezpiecznej przystani. Cudzoziemcy z Czeczenii w Polsce, Warszawa 2008, 3. Adaptacja do samodzielnego życia w Polsce; szanse i bariery w świetle doświadczeo kobiet i mężczyzn ze statusem uchodźcy lub mających zgodę na pobyt tolerowany [ss ]. Grupa 2. Ł. Łotocki, Między swojskością a obcością? Imigranci z Armenii w Polsce, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2009, Rozdział 7. Wyniki badao terenowych (7.1. Tożsamośd ormiaoska [ss ], 7.4. Kontakty ze społeczeostwem polskim [ss ], 7.6. Edukacja i kontakty z instytucjami edukacyjnymi [ss ], Sami o sobie swoi czy obcy [ss ]. Grupa 3. T. Halik, E. Nowicka, Wietnamczycy w Polsce. Integracja czy izolacja, Częśd I. 2. Kontakty i więzi Wietnamczyków z Polakami wietnamski punkt widzenia [ss ]. 4. Wizerunek Polski i Polaków w oczach Wietnamczyków [s ]. 5. Kulturowy wskaźnik integracji i izolacji [ss ]. Grupa 4. E. Nowicka, S. Łodzioski (red.), Kulturowe wymiary imigracji do Polski, Warszawa 2006, E. Nowicka, I. Osioska, Wspólnota sytuacji i odmiennośd korzeni, Muzułmaoscy imigranci w Polsce [s ]. Grupa 5. E. Nowicka, S. Łodzioski (red.), Kulturowe wymiary imigracji do Polski, Warszawa 2006, M. Ząbek, Fascynacje i niechęd do obcego innej płci. O stosunku Polaków do małżeostw z cudzoziemcami na przykładzie związków polsko-afrykaoskich [s ]. Grupa 6. E. Nowicka, B. Cieślioska (red.), Wędrowcy i migranci, Rozdział, E. Nowicka, Romowie pierwsi Europejczycy [ss ] oraz J. Szymaoczak, Społecznośd Romow w Polsce, Analizy Biura Analiz Sejmowych, nr 1(45), 17 stycznia 2011 [ss.1-8]. Wybrane pozycje z powyższych, nieprzypisane do własnej grupy. 13. Zderzenie cywilizacji we współczesnym świecie S.P. Huntington, Zderzenie cywilizacji (przełożyła H. Jankowska), Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA, Warszawa 2001 (i wydania późniejsze), Rozdział II. Cywilizacje na przestrzeni dziejów i w świecie współczesnym, Rozdział III. Cywilizacja uniwersalna: modernizacja i westernizacja [ss ]. S.P. Huntington, Zderzenie cywilizacji (przełożyła H. Jankowska), Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA, Warszawa 2001 (i wydania późniejsze), Rozdział IV. Zmierzchanie Zachodu: potęga, kultura, powrót do korzeni [ss ]. S. P. Huntington, Kim jesteśmy? Wyzwania dla amerykaoskiej tożsamości narodowej, Wydawnictwo Znak, Kraków 2007, Częśd I. Kwestie tożsamości [ss ]. R. Kapuścioski, Cywilizacje szanse dialogu, w: J. Danecki, M. Danecka (red.), U podłoża globalnych zagrożeo. Dylematy rozwoju, Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa 2003 [ss ] [referat]. 14. Stosunek do cielesności i faz życia a uwarunkowania kulturowe J. Gajda, Antropologia kulturowa. Kultura obyczajowa XXI wieku, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2008, Rozdział I. Obyczajowośd dotycząca cielesności człowieka [ss ]. Ł. Łotocki, O społeczno-kulturowym obrazie starości, w: Problemy Polityki Społecznej. Studia i dyskusje, nr 17/2012, Polska Akademia Nauk, Instytut Polityki Społecznej UW, Warszawa 2012 [ss ]. 5

6 Literatura uzupełniająca: M. Maus, Sposoby posługiwania się ciałem, w: Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów (wstęp i redakcja A. Mencwel), Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005 [ss ]. A. Kępioski, Twarz, ręka, w: Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów (wstęp i redakcja A. Mencwel), Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005 [ss ]. 15. Współczesna obyczajowośd religijna i świecka późniejsze), Rozdział 5. Obrzędy i symbole [ss ]. Literatura uzupełniająca: Uniwersytetu Jagiellooskiego, Kraków 2012, Rozdział 10. Religia: interakcje ze światem nieludzkim [referat] [ss ]. J. Gajda, Antropologia kulturowa. Kultura obyczajowa XXI wieku, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2008, Rozdział V. Współczesna obyczajowośd o charakterze religijno-świeckim [ss ]. 6