Stan sanitarny POWIATU BOCHEŃSKIEGO

Transkrypt

1 rok Stan sanitarny POWIATU BOCHEŃSKIEGO

2 2

3 3 Spis treści ROZDZIAŁ SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA CHORÓB ZAKAŹNYCH CHOROBY ZAKAŹNE PRZENOSZONE DROGĄ NARUSZENIA CIĄGŁOŚCI TKANEK Wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW typu C, zakażenie HCV) Wirusowe zapalenia wątroby typu B (WZW typu B, zakażenie HBV) HIV i AIDS CHOROBY ZAKAŹNE PRZENOSZONE DROGĄ POKARMOWĄ Nosiciele duru brzusznego i innych salmoneloz Bakteryjne zatrucia i zakażenia pokarmowe Wirusowe zakażenia jelitowe Biegunki i zakażenia żołądkowo-jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu Ogniska chorób przenoszonych drogą pokarmową CHOROBY ZAKAŹNE, KTÓRYM ZAPOBIEGA SIĘ POPRZEZ SZCZEPIENIA Krztusiec Odra Świnka Różyczka Ospa wietrzna Błonica i poliomyelitis OSTRE INFEKCJE DRÓG ODDECHOWYCH, W TYM GRYPA I INFEKCJE GRYPOPODOBNE Płonica Zakażenia ośrodkowego układu nerwowego CHOROBY PRZENOSZONE PRZEZ WEKTORY I INNE CHOROBY ODZWIERZĘCE Borelioza Wścieklizna i przypadki pokąsań przez zwierzęta GRUŹLICA NADZÓR NAD SZCZEPIENIAMI OCHRONNYMI OCENA STANU SANITARNO-TECHNICZNEGO PODMIOTÓW DZIAŁALNOŚCI LECZNICZEJ ROZDZIAŁ NADZÓR SANITARNY NAD OBIEKTAMI ŻYWNOŚCIOWO- ŻYWIENIOWYMI OCENA JAKOŚCI ZDROWOTNEJ ŚRODKÓW SPOŻYWCZYCH ORAZ MATERIAŁÓW I WYROBÓW PRZEZNACZONYCH DO KONTAKTU Z ŻYWNOŚCIĄ OBOWIĄZEK REJESTRACJI DZIAŁALNOŚCI ROLNICZEJ W 2016 ROKU ŚRODKI SPOŻYWCZE ORAZ ŻYWIENIE DZIECI I MŁODZIEŻY W JEDNOSTKACH SYSTEMU OŚWIATY 35 ROZDZIAŁ WODA PRZEZNACZONA DO SPOŻYCIA Podział urządzeń zbiorowego zaopatrzenia ze względu na wielkość dobową produkcji wody do spożycia Liczba ludności powiatu zaopatrywana w wodę Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi na terenie powiatu bocheńskiego STUDNIE PUBLICZNE PŁYWALNIE MIEJSCA WYKORZYSTYWANE DO KĄPIELI INNE OBIEKTY UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ WNIOSKI ROZDZIAŁ OCENA STANU SANITARNEGO W OBSZARZE HIGENY PRACY 2016 R Środowisko pracy... 54

4 Postępowanie administracyjne CHOROBY ZAWODOWE Choroby zawodowe zakaźne inwazyjne ŚRODKI ZASTĘPCZE DOPALACZE ROZDZIAŁ WARUNKI WYPOCZYNKU DZIECI I MŁODZIEŻY ROZDZIAŁ PROGRAMY Program,,Trzymaj Formę Program Czyste powietrze wokół nas Program,,Nie pal przy mnie proszę Program,,Znajdź właściwe rozwiązanie Profilaktyczny Program Przeciwdziałania Uzależnieniom od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych KAMPANIE SPOŁECZNE ,,ŚWIATOWY DZIEŃ BEZ TYTONIU ,,Światowy Dzień Rzucania Palenia ROZDZIAŁ 7DZIAŁANOŚĆ ZAPOBIEGAWCZEGO NADZORU SANITARNEGO8BŁĄD! NIE ZDEFINIOWANO ZAKŁADKI. ROZDZIAŁ 8 DZIAŁALNOŚĆ PODCZAS ŚWIATOWYCH DNI MŁODZIEŻY8BŁĄD! NIE ZDEFINIOWANO ZAKŁADKI.

5 5 ROZDZIAŁ 1 OCENA SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ

6 6 1.1 SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA CHORÓB ZAKAŹNYCH Szczegółowy tryb postępowania w przypadku podejrzenia lub rozpoznania zakażenia lub choroby zakaźnej oraz zgonu z powodu choroby zakaźnej reguluje rozdział 6 ustawy z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (tekst jednolity Dz. U. z 2016r. z poz. 1866). Rozpoznanie zakażenia, choroby zakaźnej lub zgonu z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej powinno być zgłoszone przez lekarza lub felczera nie później niż w ciągu 24 godzin od momentu rozpoznania lub powzięcia podejrzenia zakażenia, choroby zakaźnej lub zgonu z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej. Zgłoszenie to powinno zostać przekazane niezwłocznie do państwowego powiatowego inspektora sanitarnego lub państwowego granicznego inspektora sanitarnego właściwego dla miejsca rozpoznania. Natomiast szczegółowe zasady dotyczące zgłaszalności zakażeń i chorób zakaźnych określa Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 lipca 2013r. w sprawie zgłoszeń podejrzenia lub rozpoznania zakażenia, choroby zakaźnej lub zgonu z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej (Dz.U. z 2013r., poz.848). Nowelizacja ustawy zniosła obowiązek raportowania przez kierownika szpitala danych osób przyjmowanych do szpitala z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej lub poddanych hospitalizacji z innych przyczyn, u których rozpoznano zakażenia lub chorobę zakaźną. Ustawa nakłada na diagnostów laboratoryjnych lub inne osoby uprawnione do samodzielnego wykonywania czynności diagnostyki laboratoryjnej obowiązek, aby w przypadku uzyskania dodatniego wyniku badania w kierunku biologicznego czynnika chorobotwórczego, zgłosić ten fakt niezwłocznie, nie później niż do 24 godzin, właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu właściwemu dla siedziby laboratorium, w którym wykonano badanie. Szczegółowe zasady zgłaszalności biologicznych czynników chorobotwórczych określone zostały w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 25 marca 2014r. w sprawie biologicznych czynników chorobotwórczych podlegających zgłoszeniu, wzorów formularzy zgłoszeń dodatnich wyników badań w kierunku biologicznych czynników chorobotwórczych oraz okoliczności dokonywania zgłoszeń (Dz.U. z 2014r., poz. 459). Dlatego też niezwykle ważna jest współpraca pomiędzy Państwową Inspekcją Sanitarną, a lekarzami i diagnostami, w celu bieżącej oceny sytuacji epidemiologicznej. Otrzymane dane są rejestrowane i analizowane, a następnie przekazywane do Wojewódzkiej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Krakowie W roku 2016 do Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Bochni zgłoszono 1688 przypadków podejrzeń, zachorowań na choroby zakaźne, które podlegały obowiązkowemu zgłoszeniu, w tym 305 osób z powodu tych zachorowań wymagało hospitalizacji. W 2016r. odnotowano wzrost zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę, wykazywanych w meldunkach Mz-55. W 2015r. wykazano przypadki, natomiast w 2016r. o 1466 przypadków więcej. W porównaniu do roku poprzedniego zaobserwowano wzrost niektórych zachorowań, dotyczyły one głównie: inne wirusowe zakażenia jelitowe wywołane przez Clostridium difficile, biegunki i zapalenia żołądkowo-jelitowe, krztusiec, borelioza, płonica, zapalenie opon mózgowych inne i nieokreślone. Pojawiły się również zachorowania wcześniej nie rejestrowane takie jak bakteryjne zakażenie jelitowe wywołane przez Yersinia enterocolitica lub pseudotuberculosis oraz wywołane przez E.coli inną i BNO. Dane epidemiologiczne dotyczące występowania chorób zakaźnych w powiecie bocheńskim w latach na rok 2016 przedstawia tabela 1.

7 7 Tabela 1 Wybrane choroby zakaźne w powiecie bocheńskim w latach Jednostki chorobowe Liczba zachorowań AIDS HIV zatrucie pokarmowe Salmoneloza Posocznica inne zakażenie pozajelitowe Wywołane przez Clostridum difficile Wywołane przez E.coli biegunkotwórczą Inne bakteryjne Wywołane przez E.coli zakażenia jelitowe inną i BNO Wywołane przez Campylobacter Wywołane przez Yersinia enterocolitica lub pseudotuburculosis Wywołane przez rotawirusy Wirusowe zakażenia Wywołane przez jelitowe norowirusy Inne określone Nieokreślone Inne bakteryjne zakażenia jelitowe u dzieci do lat Biegunka i zapalenie żołądkowo jelitowe BNO, o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu Mikobakteriozy- inne i BNO Krztusiec Płonica Róża Borelioza Kiła Rzeżączka Kleszczowe zapalenie mózgu Inne wirusowe zapalenie mózgu-opryszczkowe Wirusowe zapalenie opon mózgowych inne określone i nie określone Ospa wietrzna Różyczka Wirusowe zapalenie wątroby- typu A Wirusowe zapalenie wątroby- typu B- przewlekłe Wirusowe zapalenie wątroby- typu C Wirusowe zapalenie wątroby- typu B+C (zakażenie mieszane) Świnka Malaria Choroba wywołane przez Streptococcus pneumoniae, inwazyjna Bakteryjne zapalenie opon mózgowych i/lub

8 8 mózgu inne, nie określone Grypa ogółem Gruźlica Styczność i narażenie na wściekliznę Lamblioza Toksoplazma wrodzona Ostre porażenia wiotkie u dzieci w wieku 0-15 lat Grypa AH1N Ostre infekcje układu oddechowego Tabela 2 Liczba zachorowań oraz zapadalność (na 100 tys. mieszkańców) na wybrane choroby zakaźne w powiecie bocheńskim w 2016r. Województwo małopolskie Powiat bocheński Jednostka chorobowa liczba zachorowań zapadalność na liczba zachorowań Ospa wietrzna , ,1 Różyczka 151 4,5 2 1,9 zapadalność na Biegunki u dzieci do lat , ,5 Płonica , ,3 Borelioza , ,5 Narażenie na wściekliznę/potrzeba szczepień , ,8 Salmonelozy , ,5 Róża ,5 10 9,5 Świnka 208 6,2 8 7,6 Krztusiec , ,6 Ostre infekcje układu oddechowego, w tym grypaogółem , ,6

9 9 1.2 CHOROBY ZAKAŹNE PRZENOSZONE DROGĄ NARUSZENIA CIĄGŁOŚCI TKANEK Wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW typu C, zakażenie HCV) Szacuje się, że w Polsce zakażenie wirusem HCV dotyczy około 2% ludności. Tylko niewielki odsetek zakażeń ulega samowyleczeniu lub przejściu w objawową, łatwa do wykrycia, fazę ostrą. Najczęściej, w 60 do 70% przypadków, dochodzi do przewlekłego zapalenia wątroby, które z kolei prowadzi do rozwoju odległych powikłań w postaci marskości i raka wątroby. Z powodu braku możliwości czynnego uodpornienia przeciw WZW typu C najważniejszą rolę w zapobieganiu chorobie odgrywa przestrzeganie zasad aseptyki w podmiotach leczniczych oraz we wszystkich zakładach, w których wykonuje się zabiegi naruszające ciągłość tkanek ludzkich. Ważne jest także unikanie ryzykownych zachorowań sprzyjających szerzeniu się zakażenia. Na terenie powiatu bocheńskiego od kilku lat obserwowany jest stopniowy wzrost rejestracji zachorowań na WZW typu C. W 2013r. odnotowano 11 przypadków zachorowań, w 2014r przypadków, w 2015r.- 12, natomiast w 2016 r.- było ich 6. Najbardziej prawdopodobną drogą zakażenia WZW były: małe zabiegi chirurgiczne oraz duże operacje wykonywane w ciągu życia chorego, transfuzja przed 1993r., narażenie zawodowe, narkotyki przyjmowane dożylnie oraz kontakt domowy Wirusowe zapalenia wątroby typu B (WZW typu B, zakażenie HBV) Na terenie powiatu bocheńskiego w 2016 roku, podobnie jak w latach ubiegłych, nie odnotowano ostrego wirusowego zapalenia wątroby typu B z uwagi na duży stopień uodpornienia populacji uzyskany poprzez szczepienia ochronne. Częściej jednak rozpoznaje się przypadki zapalenia przewlekłego, nabytego w przeszłości. We wcześniejszych latach na terenie powiatu bocheńskiego nie odnotowano zgłoszeń wirusowego zapalenia wątroby typu B przewlekłego, w 2013r. zarejestrowano cztery przypadki zachorowania, w 2015r. było ich już 15, natomiast w 2016 r. było ich HIV i AIDS W 2016r. w powiecie bocheńskim nie odnotowano zakażenia HIV CHOROBY ZAKAŹNE PRZENOSZONE DROGĄ POKARMOWĄ Nosiciele duru brzusznego i innych salmoneloz W prowadzonym rejestrze nosicieli znajduje się jeden stały nosiciel Salmonella paratyphi B - mężczyzna, w grupie wiekowej lat, mieszkaniec miasta. Ryzyko zagrożenia ze strony nosicieli wzrasta w okresie powodzi oraz po obfitych opadach deszczu, zwłaszcza na terenach wiejskich. W 2015r. w nadzorze było 48 nosicieli innych salmoneloz, natomiast w 2016r. nowo zarejestrowanych było 32 nosicieli, wszyscy zostali objęci nadzorem epidemiologicznym.

10 Bakteryjne zatrucia i zakażenia pokarmowe Zatrucia pokarmowe to zachorowania o objawach żołądkowo-jelitowych, przyczyną może być spożycie skażonej patogennymi mikroorganizmami wody lub żywności. Najczęstszym czynnikiem etiologicznym zatruć pokarmowych była Salmonella Enteritidis. W 2016r. w porównaniu do roku ubiegłego odnotowano mniej zatruć pokarmowych (salmonelloz), było ich 29. Natomiast w 2015r. zarejestrowano 54 zatrucia pokarmowe, w tym 31 u dzieci w grupie wiekowej 0-4 lata oraz 2 przypadki salmonellozy innej niż przewodu pokarmowego. Liczba zarejestrowanych zatruć pokarmowych wywołanych przez pałeczki Salmonella w przeliczeniu na 100 tys. w 2016r. wyniosła 27,5 i była ona niższa niż zanotowana w województwie małopolskim, gdzie wyniosła 29,5. Rys.1 Zapadalność na salmonelozy w województwie małopolskim i powiecie bocheńskim w latach Zapadalność na salmonelozy w województwie małopolskimi i powiecie bocheńskim w latach (na 100 tys.) powiat bocheński województwo małopolskie Wirusowe zakażenia jelitowe W ostatnich latach w Polsce uwagę zwracają duże liczby zakażeń jelitowych o etiologii wirusowej. Rotawirus to jeden z czynników wywołujących zapalenie żołądka i jelit, występujący w szczególności u niemowląt i małych dzieci do 5 roku życia. Jednocześnie stanowi jeden z częstszych czynników etiologicznych wszystkich zakażeń szpitalnych. Na terenie powiatu bocheńskiego w roku 2016 odnotowano 68 przypadków zachorowań wywołanych przez rotawirusy, jest to najmniejsza liczba od dwóch lat. W roku 2015 było ich aż 101, natomiast w roku przypadków. Zakażeniom rotawirusowym u małych dzieci można zapobiegać poprzez szczepienia ochronne, jednak wysoka cena szczepionki ogranicza jej stosowanie.

11 11 Rys. 2 Zakażenia jelitowe bakteryjne i wirusowe w powiecie bocheńskim w 2016r. czynnik nieokreślony 17% Zakażenia jelitowe Clostridium difficile 7% Norowirus 2% Rotawirus 52% Salmonella 22% Salmonella Rotawirus Norowirus Clostridium difficile czynnik nieokreślony Na powyższym wykresie wyraźnie widać, że główną przyczyną zakażeń jelitowy w 2016r. w powiecie bocheńskim był rotawirus (52%) oraz salmonella (22%) Biegunki i zakażenia żołądkowo-jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu W 2016r. na terenie powiatu bocheńskiego liczba zachorowań na biegunkę i zapalenie żołądkowo jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu utrzymuje się na podobnym poziomie, w porównaniu z rokiem poprzednim. Zarejestrowano 595 przypadków, w tym 237 dotyczyło dzieci do lat 2. W 2015r. zarejestrowano 586 przypadków, w tym 236 u dzieci do lat 2, natomiast w roku zachorowań, w tym 170 dotyczyło dzieci do 2 roku życia. Wzrost liczby przypadków zgłoszonych biegunek i zakażeń żołądkowo-jelitowych o nieustalonej etiologii świadczyć może zarówno o pogarszającej się sytuacji w zakresie diagnostyki mikrobiologicznej tych schorzeń, jak i o poprawie zgłaszalności w tym zakresie. Dane liczbowe o zarejestrowanych zakażeniach jelitowych należy traktować jako niedoszacowane w większym stopniu, niż w przypadku innych chorób zakaźnych podlegających zgłaszaniu, głównie z powodu rezygnacji chorych z lżejszymi objawami z wizyty lekarskiej. Można sądzić, iż znaczna część przypadków zakażeń jelitowych, w których nie ustalono czynnika etiologicznego, nadal pozostaje niezgłaszana

12 Liczba Stan sanitarny POWIATU BOCHEŃSKIEGO w 2016r. 12 Rys. 3 Liczba zachorowań na biegunki i zapalenia żołądkowo jelitowe BNO, oraz o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu w powiecie bocheńskim w latach Biegunki i zapalenia żołądkowo jelitowe BNO Ogniska chorób przenoszonych drogą pokarmową W ramach nadzoru nad chorobami przenoszonymi drogą pokarmową w 2016r. na terenie powiatu bocheńskiego zarejestrowano 3 ogniska. W 1 przypadku czynnikiem etiologicznym był rotawirus, który został potwierdzony. W 2 przypadku czynnikiem etiologicznym była bakteria Salmonella Enteritidis, która również została potwierdzona. W ostatnim ognisku czynnikiem był norowirus, który został także potwierdzony. W roku 2015 zarejestrowano 5 ognisk. W 2 przypadkach czynnikiem etiologicznym była bakteria Salmonella Enteritidis, w jednym ognisku potwierdzono obecność rotawirusa oraz Salmonelli Enteritidis. W kolejnym z ognisk potwierdzono obecność wyłącznie rotawirusa. W 2014r. na terenie powiatu bocheńskiego zarejestrowano 1 ognisko, gdzie czynnikiem etiologicznym był rotawirus.

13 Liczba Stan sanitarny POWIATU BOCHEŃSKIEGO w 2016r. 13 Rys 4 Liczba ognisk chorób przenoszonych drogą pokarmową w powiecie bocheńskim w latach Liczba ognisk chorób przenoszonych drogą pokarmową CHOROBY ZAKAŹNE, KTÓRYM ZAPOBIEGA SIĘ POPRZEZ SZCZEPIENIA Krztusiec W ostatnim roku notuje się coraz więcej przypadków zachorowań na krztusiec. Krztusiec jest bakteryjną chorobą zakaźną wywoływaną przez pałeczkę krztuśca Bordatella Pertusis. Choroba ta przenosi się drogą oddechową i jest wysoko zaraźliwa, w wyniku kontaktu z osobą chorą zakażeniu ulega do 90% nieuodpornionych osób, głównie są to dzieci. Typową cechą jest napadowy kaszel z wydzielaniem lepkiej plwociny. Krztusiec jest chorobą trudną do rozpoznania, zwłaszcza u młodzieży i osób dorosłych co przekłada się na niewłaściwe diagnozy oraz sposób leczenia. Dane o występowaniu krztuśca oparte o zgłoszenia lekarzy należy traktować jako niedoszacowane. Ocena faktycznego rozpowszechnienia krztuśca wymaga przeprowadzenia badań diagnostycznych u wszystkich osób z przewlekającym się kaszlem oraz zgłaszania wszystkich przypadków zachorowań. Obecnie diagnostyka opiera się na badaniach serologicznych. Warto zaznaczyć, że większość chorych posiada udokumentowane szczepienia w pierwszych latach życia. Obserwowane w ostatnich latach przesunięcie zachorowań na krztusiec do starszych grup wiekowych powoduje powstanie nowego rezerwuaru choroby, stwarzającego zagrożenie dla dzieci nie mających ukończonego pełnego cyklu szczepień oraz dla dzieci, które nie zostały zaszczepione z powodu medycznych przeciwwskazań. Przy zwalczaniu krztuśca zaleca się, obok prowadzenia obowiązkowych szczepień u dzieci i młodzieży, zgodnie z kalendarzem szczepień ochronnych, także szczepienia przypominające u osób dorosłych z bliskiego otoczenia noworodków i małych dzieci oraz pracowników sektora ochrony zdrowia. W 2016r. w PSSE w Bochni zarejestrowano największą od kilku lat liczbę zachorowań na krztusiec tj. 46 przypadków, z czego aż 10 osób wymagało hospitalizacji. W roku 2015 zarejestrowano 15 przypadków. W 2014r. w PSSE w Bochni zarejestrowano 4 zachorowania na krztusiec, nikt nie był hospitalizowany. Natomiast w 2013r. zarejestrowano 3 przypadki, również niehospitalizowane.

14 Liczba Stan sanitarny POWIATU BOCHEŃSKIEGO w 2016r. 14 Rys. 5 Liczba zachorowań na krztusiec w powiecie bocheńskim w latach Krztusiec W 2016r. zanotowano wyższą zapadalność na krztusiec niż w województwie małopolskimwyniosła ona 43,6 i jest ona najwyższa, odnotowana od kilku lat. Rys. 6 Zapadalność na krztusiec w województwie małopolskim i powiecie bocheńskim w latach Zapadalność na krztusiec w województwie małopolskim i powiecie bocheńskim w latach (na 100 tys.) powiat bocheński województwo małopolskie

15 Liczba Stan sanitarny POWIATU BOCHEŃSKIEGO w 2016r Odra Odra jest chorobą objętą przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) programem eliminacji, zgodnie z którym wymagane jest utrzymywanie dużego poziomu zaszczepienia oraz wykonywanie badań w kierunku obecności przeciwciał przeciwodrowych w klasie IgM. Na terenie powiatu bocheńskiego od 2013r. 2016r. nie odnotowano ani jednego przypadku zachorowania na tę chorobę. W 2014r. zarejestrowano jedynie dwa przypadki podejrzenia zachorowania na odrę, które nie zostały potwierdzone laboratoryjnie. Natomiast w 2013r. podejrzenia/zachorowania na odrę nie rejestrowano. W związku z realizacją programu WHO eliminacji odry, do wszystkich podmiotów działalności leczniczej w powiecie bocheńskim wystosowano pisma, przypominające o obowiązku zgłaszania wszystkich przypadków podejrzeń/zachorowań odry Świnka W ostatnich latach na terenie powiatu bocheńskiego obserwuje się spadek liczby zachorowań na świnkę. W 2016r. zgłoszono 8 przypadków zachorowań na świnkę, tyle samo przypadków zgłoszono w roku Natomiast w roku 2014 oraz w 2013 zarejestrowano po 11 przypadków zachorowania na tę chorobę. Najwięcej zachorowań dotyczy grupy wiekowej 1-14 r.ż. Obserwowana w ostatnich latach mała liczba zachorowań na świnkę jest wynikiem realizacji obowiązkowych szczepień ochronnych. Rys. 7 Liczba zachorowań na świnkę w powiecie bocheńskim w latach Świnka

16 16 Zapadalność na świnkę w powiecie bocheńskim wyniosła 7,6, i była ona wyższa niż dla województwa małopolskiego. Rys. 8 Zapadalność na świnkę w województwie małopolskim i powiecie bocheńskim w latach Zapadalność na świnkę w województwie małopolskim i powiecie bocheńskim w latach (na 100 tys.) powiat bocheński województwo małopolskie

17 Różyczka W 2016r. zarejestrowano 2 przypadki zachorowania na różyczkę, natomiast w 2015r. nie odnotowano ani jednego przypadku zachorowania, w 2014r. zarejestrowano ich 14. Najczęściej chorowały dzieci w grupie wiekowej 1-14 lat. W 2013r. w całym kraju wystąpił epidemiczny wzrost zachorowań na różyczkę. Na terenie powiatu bocheńskiego zarejestrowano wówczas 248 przypadków. W znacznej większości chorowali mężczyźni w grupie wiekowej lat (142 zachorowania). Kobiet chorych zarejestrowano w 2013r. tylko 30. Spośród chorych na różyczkę, większość osób nie była w ogóle szczepiona (183 przypadki). W porównaniu do roku poprzedniego (2012r.) było to o 241 zachorowań więcej. W 2016r. odnotowano 2 zachorowania na różyczkę. Zapadalność wyniosła 1,9, natomiast dla województwa małopolskiego- 4,5. Rys. 9 Zapadalność na różyczkę w województwie małopolskim i powiecie bocheńskim w latach Zapadalność na różyczkę w województwie małopolskim i powiecie bocheńskim w latach (na 100 tys.) powiat bocheński województwo małopolskie Ospa wietrzna Ospa wietrzna jest najczęstszą chorobą zakaźną występującą u dzieci. W roku 2016 zarejestrowano 470 przypadków zachorowań na ospę wietrzną. Wśród nich 236 kobiet oraz 234 mężczyzn. Najwięcej chorych było w grupie wiekowej 3-6 lat. W stosunku do roku poprzedniego zanotowano 337 przypadków mniej. Ospa wietrzna jest chorobą, której można zapobiegać poprzez szczepienia. W Polsce szczepienia są nadal szczepieniami zalecanymi z wyjątkiem dzieci z wybranych grup zagrożonych ciężkim przebiegiem choroby i znacznym ryzykiem wystąpienia powikłań.

18 LIczba Stan sanitarny POWIATU BOCHEŃSKIEGO w 2016r. 18 Rys. 10 Liczba zachorowań na ospę wietrzną w powiecie bocheńskim w latach Ospa wietrzna Zapadalność na ospę wietrzną wyniosła 445,2 i jest ona porównywalna z małopolskim- 445,2 województwem Rys. 11 Zapadalność na ospę wietrzną w województwie małopolskim i powiecie bocheńskim w latach Zapadalność na ospę wietrzną w województwie małopolskim i powiecie bocheńskim w latach (na 100 tys.) powiat bocheński województwo małopolskie

19 Liczba Stan sanitarny POWIATU BOCHEŃSKIEGO w 2016r Błonica i poliomyelitis W ostatnich latach nie stwierdzono przypadków zachorowania na błonicę i poliomyelitis. Ostatni zarejestrowany przypadek poliomyelitis na terenie powiatu bocheńskiego miał miejsce w 2011r. Zgodnie z programem WHO dotyczącym eradykacji poliomyelitis, nadzorowi epidemiologicznemu podlegają zachorowania z objawami ostrych porażeń wiotkich u dzieci do lat 15. Występują one z częstością około 1 przypadek na 100 tyś. dzieci na rok. WHO zaleciło zgłaszanie ostrych porażeń wiotkich jako wskaźnika czułości nadzoru nastawionego na wyszukiwanie przypadków poliomyelitis w okresie działań zmierzających do eradykacji tej choroby. 1.5 OSTRE INFEKCJE DRÓG ODDECHOWYCH, W TYM GRYPA I INFEKCJE GRYPOPODOBNE Ostre infekcje dróg oddechowych należą do najczęściej występujących chorób zakaźnych. W ostatnich kilku latach notuje się bardzo wysoką liczbę zachorowań. Corocznie w województwie małopolskim odnotowuje się od kilku tysięcy do kilkuset tysięcy zachorowań. Na terenie powiatu bocheńskiego w 2016r. odnotowano wzrost zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę. W roku 2016 wykazano przypadków. Natomiast w 2015r. zgłoszono o 1466 przypadków mniej. Leczeniem szpitalnym objęte były najczęściej dzieci w wieku 0-14 lat. Powodem skierowania do szpitala były w przede wszystkim objawy ze strony układu oddechowego. W 2013r. odnotowano znacznie mniej zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę przypadki. Rys. 12 Grypy i infekcje grypopodobne w powiecie bocheńskim w latach Grypy i infekcje grypopodobne

20 20 Rys. 13 Liczba zachorowań na grypę i infekcje grypopodobne w powiecie bocheńskim z podziałem na grupy wiekowe w roku 2016 Grypy i infekcje grypopodobne w powiecie bocheńskim z podziałem na kategorie wiekowe w 2016r MAJ I WIĘCEJ liczba zachorowań Najwięcej przypadków zachorowań odnotowano wśród osób w wieku od 15 do 64 lat. Bardzo ważnym elementem zapobiegania grypie są szczepienia ochronne. W 2016r. poddało się im 1661 osób, co stanowi 1,6% populacji powiatu bocheńskiego. Zapadalność na grypę i infekcje grypopodobne była zdecydowanie większa niż dla województwa małopolskiego. Wyniosła ona 30542,6, natomiast dla województwa-12607,6. Rys.14 Zapadalność na grypę i infekcje grypopodobne w województwie małopolskim i powiecie bocheńskim w latach Zapadalność na grypę i infekcje grypopodobne w województwie małopolskim i powiecie bocheńskim w latach (na 100 tys.) powiat bocheński województwo małopolskie

21 Liczba Stan sanitarny POWIATU BOCHEŃSKIEGO w 2016r Płonica Płonica (inaczej szkarlatyna) to ostra, wysypkowa choroba zakaźna kojarzona z okresem dzieciństwa. Na szkarlatynę chorują głównie dzieci w wieku przedszkolnym, w okresie jesiennozimowym. Choroba powoduje toksyczne objawy, a w jej późnym okresie może dojść nawet do zaburzeń immunologicznych. Niegdyś uważana była za chorobę groźną, niejednokrotnie kończącą się śmiercią. Dziś nie stanowi większego problemu terapeutycznego. W ostatnich latach obserwuje się, iż zapadalność na płonicę jest coraz niższa w porównaniu z poprzednimi dziesięcioleciami. W 2016r. zarejestrowano 164 przypadki zachorowań na płonicę, czyli o 69 więcej niż w roku poprzednim, gdzie było ich 95. W roku 2014 zarejestrowano największą liczbę zachorowań od kilku lat- 360 przypadków, natomiast w 2013r. ilość była zbliżona do roku 2016 i wynosiła 144 przypadki. Rys. 15 Liczba zachorowań na płonicę w powiecie bocheńskim w latach Płonica

22 22 W 2016r. w powiecie bocheńskim zapadalność na płonicę była dwa razy większa niż dla województwa. Wyniosła ona 155,3. Rys. 16 Zapadalność na płonicę w województwie małopolskim i powiecie bocheńskim w latach Zapadalność na płonicę w województwie małopolskim i powiecie bocheńskim w latach (na 100 tys.) powiat bocheński województwo małopolskie Zakażenia ośrodkowego układu nerwowego W 2016r. liczba zarejestrowanych zakażeń ośrodkowego układu nerwowego utrzymała się na poziomie zbliżonym do lat poprzednich. Zarejestrowano łącznie 7 przypadków zachorowań, które dotyczyły 2 przypadków zapalenia opon mózgowych- inne i nieokreślone, 1 przypadek zapalenia mózgu- inne i nieokreślone, 1 przypadek odkleszczowego zapalenia mózgu, 1 przypadek wirusowego zapalenia opon mózgowych- inne i nieokreślone oraz 2 przypadki bakteryjnego zapalenia opon mózgowych i/lub mózgu. Inwazyjnej choroby meningokokowej tj. zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych oraz posocznicy o etiologii meningokokowej, charakteryzującej się ciężkim przebiegiem oraz możliwością występowania trwałych pochorobowych powikłań w ostatnich latach na terenie powiatu bocheńskiego nie rejestrowano.

23 CHOROBY PRZENOSZONE PRZEZ WEKTORY I INNE CHOROBY ODZWIERZĘCE Borelioza Borelioza jest chorobą zakaźną wywołaną przez krętki z rodzaju Borrelia przenoszone przez kleszcze. Jest najczęściej występującą odkleszczową chorobą w Polsce. Charakteryzuje się częstymi remisjami i nawrotami. W miejscu ukąszenia przez kleszcza powstaje zmiana pierwotna, która zaczyna się od plamki lub grudki i może rozszerzać się obwodowo przez wiele tygodni zajmując coraz to większe płaszczyzny skóry. Zdecydowanym utrudnieniem w oszacowaniu rzeczywistej liczby chorych są problemy diagnostyczne, co skutkuje nierozpoznaniem choroby lub znaczącym opóźnieniem diagnozy. Dlatego też w przypadku ukąszenia przez kleszcza oprócz oczywistego objawu, jakim jest rumień wędrujący należy zwrócić uwagę na wystąpienia poniższych objawów i ewentualnym powiązaniu ich z boreliozą. W 2016r. odnotowano rekordową liczbę zachorowań. Ich liczba wynosiła 104 przypadki, czyli o 71 więcej niż w roku Natomiast w 2014r. zarejestrowanych było w sumie 26 przypadków. Wśród zgłoszonych zachorowań zdecydowanie przeważała postać wczesnarumień wędrujący. Borelioza występuje na terenie całego powiatu, jednak najwięcej zachorowań w ostatnich latach miało miejsce w Gminie Bochnia oraz Gminie Nowy Wiśnicz

24 LIczba Stan sanitarny POWIATU BOCHEŃSKIEGO w 2016r. 24 Rys. 17 Liczba zachorowań na boreliozę w powiecie bocheńskim w latach Borelioza Względem boreliozy zanotowano również większą zapadalność dla powiatu bocheńskiego-98,5, w porównaniu z województwem-87,2. Rys. 18 Zapadalność na boreliozę w województwie małopolskim i powiecie bocheńskim w latach Zapadalność na boreliozę w województwie małopolskim i powiecie bocheńskim w latach (na 100tys.) powiat bocheński województwo małopolskie

25 Liczba Stan sanitarny POWIATU BOCHEŃSKIEGO w 2016r Wścieklizna i przypadki pokąsań przez zwierzęta Wścieklizna to ostra, odzwierzęca choroba zakaźna ośrodkowego układu nerwowego, objawiającego się zapaleniem mózgu i rdzenia, prowadząca do śmierci. Na terenie powiatu bocheńskiego nie doszło do zachorowania człowieka na wściekliznę. W 2016r. zarejestrowano 78 przypadków pokąsań przez zwierzęta znane. Było ich o 11 mniej niż w roku poprzednim i o 32 mniej niż w roku Zwierzęta znane (przede wszystkim koty, psy) zostały poddane obserwacji przez lekarza wet.- nie stwierdzono u nich wścieklizny. Osoby pokąsane przez zwierzęta nieznane, podejmowały szczepienia przeciw wściekliźnie, najczęściej w Poradniach Profilaktyki Wścieklizny na terenie Krakowa. W 2016r. szczepienie p/wściekliźnie zakończyło 22 osoby, w latach poprzednich było to odpowiednio 2015r osób, w 2014r - 47 osoby, 2013r GRUŹLICA Gruźlica jest chorobom zakaźną wywołaną przez bakterię- prątek gruźlicy. Przenosi się z człowieka chorego na zdrowego. Źródłem zakażenia jest zazwyczaj chory prątkujący, który podczas kaszlu, kichania, odkrztuszania, mówienia wydala prątki wraz z kropelkami śluzu. Kropelki z zawartymi prątkami unoszą się w powietrzu, wysychają i opadają wraz z wdychanym powietrzem, mogą dostać się do płuc. Tam się "zagnieżdżają". Dochodzi do zakażenia prątkiem. Jest chorobom wielonarządową, najczęściej atakująca płuca, w większości przypadków przebiegająca przewlekle. W 2016r. na terenie powiatu bocheńskiego zarejestrowano 8 przypadków zachorowań na gruźlicę. W 2015r. odnotowano 22 przypadki, natomiast w roku 2014 oraz 2013 zarejestrowano po 13 zachorowań. Rys. 19 Liczba zachorowań na gruźlicę w powiecie bocheńskim w latach Gruźlica

26 26 Rys. 20 Liczba zachorowań na gruźlicę w powiecie bocheńskim w 2016r. Liczba zachorowań na gruźlicę w poszczególnych grupach wiekowych I WIĘCEJ liczba zachorowań 1.8. Nadzór nad szczepieniami ochronnymi Szczepienia ochronne realizowane są zgodnie z obowiązującym Programem Szczepień Ochronnych (tzw. kalendarz szczepień), który co roku jest aktualizowany - Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 16 października 2015 roku w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na 2016 rok. Program ten reguluje kwestie wieku, zakresu wykonywanych szczepień ochronnych oraz uwzględnia: - szczepienia bezpłatne obowiązkowe, realizowane w ramach ubezpieczenia zdrowotnego - szczepienia płatne - zalecane, zakupione we własnym zakresie na podstawie recepty od lekarza- nie refundowane z budżetu państwa Celem szczepień jest utrzymanie wysokiego poziomu odporności zbiorowiskowej oraz zmniejszenie szans na zachorowania osób nieuodpornionych. W ostatnich latach zwiększa się liczba osób uchylających się od szczepień ochronnych, dlatego też od 2015 roku realizowana jest kampania społeczna Zaszczep w sobie chęć szczepienia. Celem interwencji jest podniesienie poziomu wiedzy społeczeństwa na temat tego jak ogromne znaczenie mają szczepienia w profilaktyce chorób zakaźnych, wzrost świadomości dotyczącej korzyści wynikających ze szczepień ochronnych oraz zwiększenie liczby osób poddających się szczepieniom profilaktycznym, zarówno obowiązkowym, jak i zalecanym. W roku 2016 wystosowano 8 pism do rodziców 8 dzieci uchylających się od obowiązkowych szczepień. W związku z powyższym faktem część dzieci została zaszczepiona p/chorobom zakaźnym zgodnie z PSO przed końcem 2016r., a pozostała część została zwolniona ze szczepień i

27 27 skierowana do Punktu Konsultacyjnego ds. Szczepień w Krakowie celem ustalenia indywidualnego kalendarza szczepień. Względem żadnego z rodziców nie prowadzono postępowania administracyjnego. PIS prowadzi nadzór nad wykonawstwem, realizacją szczepień ochronnych oraz nad zachowaniem łańcucha chłodniczego- codzienny monitoring temperatury w urządzeniach chłodniczych, jak również w dni wolne od pracy. W tabeli nr 1 została przedstawiona informacja na temat poziomu wykonania szczepień oparta o dane zebrane w ramach obowiązkowych, rocznych sprawozdań MZ-54. Sprawozdania w zakresie szczepień ochronnych (MZ-54) opracowywane są przez pracowników Podstawowej Opieki Zdrowotnej, skąd przekazywane są do PSSE w Bochni, a następnie do WSSE w Krakowie. W roku 2016 w powiecie bocheńskim odsetek dzieci i młodzieży w rocznikach podlegających szczepieniom ochronnym obowiązkowym jest porównywalny w stosunku do roku ubiegłego. Świadczenia z zakresu szczepień ochronnych realizowane są w 31 punktach szczepień na terenie powiatu bocheńskiego. Szczepieniami objęto dzieci i młodzieży do 20 roku życia. Stan zaszczepienia dzieci i młodzieży był wysoki, jednak w wybranych rocznikach wskaźnik wyszczepialności był niższy w porównaniu do roku 2015, co ma związek z problemem z dostępnością do niektórych preparatów szczepionkowych. Wyżej wymieniona sytuacja uległa poprawie pod koniec ubiegłego roku, gdy na rynku pojawiły się poszczególne brakujące szczepionki. Stan zaszczepienia roczników podlegających szczepieniom w roku 2016 był porównywalny z poprzednim rokiem i stanowi on odsetek gwarantujący w odniesieniu do wielu chorób utrzymanie odporności zbiorowiskowej i lepszej sytuacji epidemiologicznej. Tabela 3 Analiza procentowa szczepień obowiązkowych u dzieci od 1 do 3-go roku życia oraz w 10,14 i 19 roku życia w latach na terenie powiatu bocheńskiego/ grupy wiekowe objęte obowiązkiem szczepień. Rok życia Nazwa szczepienia r.ż WZW B 2+3 x Gruźlica Błon. Tęż. Krzt. 3x Polio 2x Hib pierw. 2 r.ż. WZW B 2+3x Błon. Tęż.Krzt.3+4x Polio 2+3 Odra Świnka Różyczka Hib podst. 91,0 99,8 60,0 59,8 59,7 99,6 98,1 98,0 87,3 98,0 91,6 99,6 59,4 59,4 59,2 99,1 98,6 98,2 85,4 98,4 91,6 99,4 60,1 60,1 60,1 99,2 98,5 98,5 82,3 98,3 86,4 99,0 56,5 57,0 56,7 99,2 98,6 98,6 81,3 98,6 3 r.ż Błon. Tęż. Krzt.4x Polio 2+3 Odra Świnka Różyczka Hib podst. 95,7 99,6 97,8 99,4 99,3 99,3 97,1 99,1 99,7 99,7 97,8 99,7 99,2 99,2 94,1 99,2 10 r.ż. Odra Świnka Różyczka 99,8 99,9 99,6 99,8 14 r.ż. Td 94,2 94,0 92,0 88,0 19 r.ż. Td 85,4 84,6 82,7 81,8

28 28 Tabela nr 4 przedstawia liczbę osób zaszczepionych w ramach szczepień zalecanych. Tabela 4 Realizacja szczepień zalecanych w powiecie bocheńskim w latach Lp. Rodzaj szczepienia Tężec WZW A Zakażenia Streptococcus Pneumoniae Zak. Neiseria meningitides Zak. wirusem brodawczaka ludzkiego Dur brzuszny Ospa wietrzna Kleszczowe Zapalenie mózgu Biegunka rotawirusowa Grypa Szczepienia zalecane stanowią rozszerzenie możliwości profilaktyki chorób zakaźnych i mogą dotyczyć osób podróżujących do krajów na odległych kontynentach jak również osób, które chcą się uodpornić przeciwko chorobom, które nie są finansowane z budżetu państwa. W roku 2016, w stosunku do roku ubiegłego, zaobserwowano wzrost zaszczepienia p/grypie oraz Streptococcus Pneumoniae. Pozostałe szczepienia utrzymują się na zbliżonym poziomie. Tabela 5 Ilość zgłoszonych Niepożądanych Odczynów Poszczepiennych w latach Rok NOP W Polsce od 1995 roku prowadzony jest system monitorowania Niepożądanych Odczynów Poszczepiennych (NOP). Rodzaje NOP i kryteria ich rozpoznawania na potrzeby nadzoru epidemiologicznego, sposób zgłaszania, wzory formularzy określa Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2010 roku w sprawie niepożądanych odczynów poszczepiennych oraz kryteriów ich rozpoznawania (DZ.U Nr 254, poz. 1711). Szczepienia mogą spowodować NOP i to nieraz o ciężkim przebiegu, jednak należy pamiętać, że są to zdarzenia niezwykle rzadkie. W powiecie bocheńskim, w roku 2013 zarejestrowano i opracowano- 14 Niepożądanych Odczynów Poszczepiennych, w roku , w tym 2 poważne i 15 łagodnych, w łagodne. Natomiast w roku 2016 zgłoszono 8 NOP, w tym 2 poważne oraz 6 łagodnych.

29 OCENA STANU SANITARNO-TECHNICZNEGO PODMIOTÓW DZIAŁALNOŚCI LECZNICZEJ Działania podejmowane przez Państwową Inspekcję Sanitarną w 2016r. w dziedzinie zapobiegania oraz zwalczania chorób zakaźnych i zakażeń obejmowały zadania z zakresu bieżącego nadzoru sanitarnego nad 174 podmiotami wykonującymi działalność leczniczą. W ramach bieżącego nadzoru sanitarnego sprawowanego przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Bochni w 2016r. przeprowadzono kontrole w 111 podmiotach leczniczych co stanowiło 64 % jednostek objętych nadzorem. Od 2010r. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Szpital Powiatowy im. bł. Marty Wieckiej w Bochni pozostaje pod nadzorem WSSE w Krakowie. Tabela 6 Liczba podmiotów nadzorowanych i skontrolowanych w 2016r. Kategorie podmiotów objętych nadzorem Liczba podmiotów w ewidencji Liczba podmiotów skontrolowanych % wszystkich Przychodnie % i ośrodki zdrowia Niezabiegowe praktyki % lekarskie Zabiegowe praktyki lekarskie % Indywidualne praktyki % lekarzy dentystów Grupowe praktyki lekarzy % dentystów Praktyki pielęgniarek % i położnych Rehabilitacje % Inne (RCK, MKTS) % Ogółem % Porównując % skontrolowanych podmiotów leczniczych w latach różnił. nieznacznie się Oceniając stan techniczny, bieżącą czystość a także wykorzystanie w praktyce procedur higieniczno-sanitarnych w 2016 roku stwierdzono nieprawidłowości na które wydano 5 decyzji administracyjnych i 4 decyzje płatnicze. Nieprawidłowości wykazane w kontrolowanych podmiotach leczniczych dotyczyły przede wszystkim: braku opracowanych procedur lub ich nieprzestrzeganie stanu sanitarno-technicznego powierzchni i pomieszczeń braku kontroli wewnętrznych lub brak właściwej dokumentacji

30 30 Podmioty lecznicze, ich urządzenia i pomieszczenia wymagają spełnienia szczegółowych wymagań zawartych w Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012 roku w sprawie szczegółowych wymagań jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą (Dz. U. z 2012, poz. 739). W czasie prowadzonych działań inspekcyjnych dużą uwagę zwracano na stopień realizacji programów dostosowawczych. 25 września 2015r. ukazała się Ustawa o zmianie ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym, ustawy o działalności leczniczej oraz ustawy o zmianie ustawy o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015r., poz.1887). Dokument ten w art.2 zmienia brzmienie art.207 ust.1 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011r. o działalności leczniczej, której nadaje brzmienie: Podmiot wykonujący działalność leczniczą w dniu wejścia w życie ustawy, niespełniający wymagań( ), dostosuje pomieszczenia i urządzenia do tych wymagań do dnia 31 grudnia 2017 roku. Mając na celu zapobieganie oraz zwalczanie chorób zakaźnych i zakażeń kontrolowane podmioty opracowują, wdrażają i sprawują nadzór nad aktualizacją, a także przestrzeganiem procedur sanitarno-epidemiologicznych, zgodnie z którymi prowadzą swoją działalność. Powyższe działania mają na celu przerwanie drogi przenoszenia drobnoustrojów na pacjentów oraz ochronę personelu medycznego. Obecnie obserwuję się, iż patogeny charakteryzują się zwiększonym potencjałem chorobotwórczym i epidemicznym. Bakterie mają zwiększoną oporność na stosowane w praktyce antybiotyki, a wywoływane przez drobnoustroje wielolekooporne infekcje stanowią źródło zakażeń szpitalnych. Podmioty lecznicze w ramach czynnego i biernego nadzoru prowadzą działania w zakresie monitorowania występowania zakażeń wewnątrzzakładowych i drobnoustrojów alarmowych, opracowują szczegółowe plany higieny szpitalnej, tworzą analizę epidemiologiczną szpitala. Ponadto zwracają uwagę na prowadzoną w szpitalach antybiotykoterapię oraz przeprowadzają kontrole wewnętrzne w zakresie realizacji działań własnych. Źródło analizowanej sytuacji epidemicznej w nadzorowanych przez Państwową Inspekcję sanitarną podmiotach leczniczych stanowią raporty wstępne o podejrzeniu lub wystąpieniu ogniska epidemicznego oraz raporty końcowe o wygaszeniu ogniska. W latach nie stwierdzono na terenie powiatu bocheńskiego (dot. SP ZOZ Szpital Powiatowy w Bochni) wystąpienia ogniska epidemicznego.

31 31 ROZDZIAŁ 2 STAN SANITARNY ZAKŁADÓW ŻYWNOŚCI ŻYWIENIA I PRZEDMIOTÓW UŻYTKU

32 NADZÓR SANITARNY NAD OBIEKTAMI ŻYWNOŚCIOWO- ŻYWIENIOWYMI Głównym celem działania Sekcji Nadzoru Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku było zapewnienie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa zdrowotnego żywności produkowanej i wprowadzanej do obrotu na terenie powiatu bocheńskiego. Pomimo że główna odpowiedzialność spoczywa na przedsiębiorstwach sektora spożywczego, niezbędna jest również właściwa kontrola uprawnionych organów. W 2016 roku Państwowa Inspekcja Sanitarna w Bochni obejmowała nadzorem 865 obiektów żywności i żywienia oraz materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością - o 48 obiekty więcej niż w roku ubiegłym. We wszystkich obiektach objętych nadzorem (860) przeprowadzono 818 kontroli sanitarnych z czego 461 to kontrole doraźne. Wydano 58 decyzji nakazujących usunięcie stwierdzonych uchybień. Tabela 1 Podstawowe wskaźniki działalności nadzorowej w powiecie bocheńskim w latach Rodzaj danych Liczba obiektów wg ewidencji % obiektów z wdrożonymi zasadami GHP/GMP 99, % obiektów z wdrożonymi zasadami HACCP 66, Liczba obiektów skontrolowanych % obiektów ocenionych 59,7 56,4 41,6 Liczba kontroli Liczba decyzji Liczba decyzji wstrzymywania działalności Liczba mandatów Wysokość średniego mandatu (zł) 164, ,4 Liczba wniosków o nałożeniu kar pieniężnych Odsetek obiektów złych- ogółem 0,12 0 0,12 Liczba pobranych próbek żywności i przedmiotów użytku Odsetek próbek kwestionowanych 0,58 0,58 2,47

33 33 Tabela 2 Liczba obiektów nadzorowanych oraz liczba obiektów skontrolowanych w 2016 roku Rodzaj obiektów Liczba obiektów w ewidencji Liczba obiektów ocenionych % obiektów niezgodnych w roku 2016 % obiektów niezgodnych w roku 2015 Piekarnie Wytwórnie lodów Automaty do lodów Ciastkarnie Przetwórnie owocowo warzywne i grzybowe Zakłady garmażeryjne Zakłady przemysłu zbożowego Wytwórnie makaronów Wytwórnie wyrobów cukierniczych Wytwórnie substancji dodatkowych Wytwórnie chrupek, chipsów i prażynek Wytwórnie suplementów diety Inne wytwórnie żywności Sklepy spożywcze Kioski Magazyny hurtowe Obiekty ruchome i tymczasowe Środki transportu Inne obiekty obrotu żywnością Zakłady żywienia zbiorowego otwartego ,4 % 0 Mała gastronomia Zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego Wytwórnie

34 34 materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością Miejsca obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością W porównaniu do roku poprzedniego, w 2016 roku liczby obiektów niezgodnych z wymaganiami sanitarnymi wzrosła. Rys.1 Liczba obiektów niezgodna z wymaganiami w powiecie bocheńskim w latach Liczba obiektów niezgodnych z wymaganiami w powiecie bocheńskim w latach r. 2013r. 2014r. 2015r. 2016r. 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 0 Liczba obiektów wg ewidencji Liczba obiektów niezgodnych W roku 2016 na terenie powiatu bocheńskiego nie stwierdzono żadnych incydentów żywnościowych, który stanowiłby istotne zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi, zarówno pod względem skali zjawiska, jak i rodzaju zagrożenia W związku z Światowymi Dniami Młodzieży - w okresie od dnia 25 lipca 2016 roku do dnia 01 sierpnia 2016 roku na terenie powiatu bocheńskiego wzmożono działania i monitoring w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa żywności i żywienia. Nie odnotowano żadnych incydentów zagrażających zdrowiu publicznemu. W okresie przygotowań do Światowych Dni Młodzieży przeprowadzono w sumie 133 kontroli sanitarnych. W 33 przypadkach stwierdzono nieprawidłowości. Wydano 16 decyzji zarządzających usunięcie nieprawidłowości stwierdzonych podczas kontroli sanitarnych oraz nałożono 26 mandatów karnych na kwotę 3100 zł.

35 35 Rys. 2 Liczba skontrolowanych obiektów żywieniowo żywnościowych w stosunku do stwierdzonych nieprawidłowości Liczba skontrolowanych obiektów żywieniowo -żywn ościowych w stosunku do stwerdzonych nieprawidłowści Zakłady produkcyjne Zakłady obortu żywnością Zakłady żywienia zbiorowego otwartego 66 7 Zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego Liczba obiektów skontrolowanych Liczba obiektów z nierpawidłowościami 2.2. OCENA JAKOŚCI ZDROWOTNEJ ŚRODKÓW SPOŻYWCZYCH ORAZ MATERIAŁÓW I WYROBÓW PRZEZNACZONYCH DO KONTAKTU Z ŻYWNOŚCIĄ W związku z realizacją Planu pobierania próbek do badania żywności w ramach urzędowej kontroli i monitoringu dla Państwowej Inspekcji Sanitarnej województwa małopolskiego na 2016 rok opracowanego na podstawie krajowego planu ramowego, na terenie powiatu bocheńskiego w roku 2016 pobrano do badania laboratoryjnego 179 próbek żywności, materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz kosmetyków. Próbki pobierano u producentów, w zakładach żywienia zbiorowego oraz w miejscach obrotu hurtowego i detalicznego. W związku ze zgłoszeniami klientów na niewłaściwą jakość zdrowotną artykułów spożywczych pobrano 21 prób doraźnych ( 14 prób w zakładach produkcyjnych oraz 7 prób w obiektach obrotu żywności). Ponadto, w ramach rozszerzenia zakresu badań suplementów diety pobrano 2 próby suplementów diety do badania w kierunku niedeklarowanych aktywnych farmakologicznie substancji oraz zabronionych zgodnie z listą WADA. Kierunki, w jakich przeprowadzono badania to głównie czystość mikrobiologiczna (70% próbek) oraz zanieczyszczenia: pestycydami, metalami szkodliwymi dla zdrowia, mikotoksynami, 3MCPD, WWA, furanem, czynnikami biologicznymi i fizycznymi oraz na zawartość substancji dodatkowych. Ponadto badano parametry istotne dla bezpieczeństwa żywności tj. substancje dodatkowe i ich czystość, jod w soli, wybrane parametry w środkach specjalnego przeznaczenia żywieniowego, suplementach diety oraz żywności wzbogacanej. Badano także parametry bezpieczeństwa w materiałach i wyrobach przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Dodatkowo w badanych próbkach oceniano tam gdzie to istotne ich znakowanie oraz parametry organoleptyczne.

36 36 Na podstawie badań laboratoryjnych oceniono, że 5 próbek tj. 2,47 % nie spełnia wymagań w roku poprzednim było to 1 próbka tj. 0,58 %. Tabela 3 Liczba próbek zbadanych w poszczególnych grupach produktów pobranych do badań laboratoryjnych w 2016 roku Grupa produktów Liczba próbek zbadanych Liczba próbek zdyskwalifikowanych % próbek zdyskwalifikowanych 01 - Mięso, podroby i produkty mięsne Drób, podroby i produkty drobiarskie, jaja i produkty jajeczne 03 - Ryby, owoce morza i ich przetwory Mleko i przetwory mleczne ,98 % 05 - Ziarno zbóż i przetwory zbożowo - mączne Wyroby cukiernicze i ciastkarskie Warzywa (w tym strączkowe) Owoce Wody mineralne i napoje bezalkoholowe Tłuszcze roślinne Koncentraty spożywcze Zioła, przyprawy Kawa, herbata, kakao, herbatki owocowe i ziołowe 23 - Wyroby garmażeryjne i kulinarne Środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego 26 - Suplementy diety ,49 % 28 - Materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością 29 - Sól spożywcza i jej zamienniki OBOWIĄZEK REJESTRACJI DZIAŁALNOŚCI ROLNICZEJ W 2016 ROKU W 2016 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Bochni kontynuował intensywne działania zmierzające do wyegzekwowania obowiązku rejestracji działalności rolniczej. Brał udział w spotkaniach Małopolskiej Izby Rolniczej gdzie na spotkaniach rozdawane były formularze rejestracyjne i ulotki informacyjne. Skierowano prośbę do Wójtów i Burmistrzów o zamieszczenie informacji o obowiązku rejestracji na stronach internetowych Urzędów Gmin. Poinformowano również o działaniach i sankcjach karnych które PPIS zobligowany jest wdrożyć w momencie stwierdzenia braku posiadania zaświadczenia o wpisie do rejestru obiektów nadzorowanych przez tut. organ. Szczegółowe wytyczne i formularze możecie Państwo znaleźć na stronach internetowych PSSE w Bochni. Przypominamy, że obowiązek rejestracji w Państwowej Inspekcji Sanitarnej działalności rolniczej dotyczy rolników produkujących oraz wprowadzających żywność do obrotu. Obowiązek rejestracji lub zatwierdzenia działalności podmiotów działających na rynku wytwórców żywności wynika z art. 61,67 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia (tekst jednolity Dz. U r. poz. 149). Zgodnie z art. 61 wskazanej ustawy Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny jest organem właściwym w sprawach rejestracji, zatwierdzania, zawieszania oraz cofania zatwierdzenia zakładów, które m.in.: produkują lub wprowadzają do obrotu żywność pochodzenia niezwierzęcego. Rejestracja dotyczy produkcji pierwotnej (podstawowej), która jest zdefiniowana

37 37 w art. 3 ust. 17 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 i oznacza produkcję, uprawę lub hodowlę produktów podstawowych, w tym zbiory( ).W 2016 roku zarejestrowanych zostało 49 gospodarstw rolnych ŚRODKI SPOŻYWCZE ORAZ ŻYWIENIE DZIECI I MŁODZIEŻY W JEDNOSTKACH SYSTEMU OŚWIATY W dniu 1 września 2016r. weszło w życie nowe Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach (Dz.U. z 2016r., poz.1154). Jednocześnie moc straciło wcześniejsze Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2015r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach. Do 31 grudnia 2016r. w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w jednostkach systemu oświaty mogły być stosowane grupy środków spożywczych oraz wymagania, jakie muszą spełniać środki spożywcze określone w poprzednim rozporządzeniu. Dotychczasowe przepisy nakładały o wiele bardziej restrykcyjne kryteria, które napotkały się z dużym sprzeciwem społecznym, a także likwidacją działalności żywnościowo-żywieniowej prowadzonej na terenie jednostek oświaty. Doprowadziło to do braku możliwości zakupu przez dzieci i młodzież produktów żywnościowych podczas wielogodzinnego pobytu w placówkach oświatowych. Dlatego też na mocy nowego rozporządzenia została wprowadzona poszerzona oferta żywieniowa sklepików szkolnych. Główne zmiany dotyczyły ograniczenia produktów z wysoką ilością cukrów, tłuszczów oraz soli, a tym samym zachęcania do spożywania owoców, warzyw, produktów z wysoką zawartością wapnia oraz zwiększenia rozpowszechnienia picia wody. Rozporządzenie wprowadza również nowe kryteria zawartości poszczególnych składników w produktach spożywczych. Zgodnie z tym zostały dopuszczone do sprzedaży produkty, które zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami nie mogły być sprzedawane. Istnieje możliwość sprzedaży produktów spożywczych, pod warunkiem spełnienia dopuszczalnych kryteriów zawartości cukrów, tłuszczu oraz soli. Sprzedaż środków spożywczych w jednostkach systemu oświaty. Zmiany wprowadzone Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016 r. (...) dotyczą takich grup środków spożywczych jak m.in.: Pieczywo - dodano zapis wyłączający sprzedaż pieczywa produkowanego z ciasta głęboko mrożonego. Pieczywo półcukiernicze i cukiernicze tej grupy nie było w poprzednim rozporządzeniu. Dla tej kategorii zaproponowano poniższe kryteria, co ma na celu wyeliminowanie produktów o znacznej zawartości cukru czy tłuszczu: nie więcej niż 15 g cukru w 100g gotowego produktu; nie więcej niż 10 g tłuszczu w 100 g produktu; nie więcej niż 0,45 sodu/1,2 g soli w 100 g gotowego produktu. Kanapki - bazą do przygotowania kanapki może być pieczywo każdego rodzaju. W uzasadnieniu do projektu wskazano propozycje dotyczące przygotowania kanapek.

38 38 Produkty mleczne muszą odpowiadać kryteriom - nie więcej niż 13,5 g cukru w 100 g/ml produktu gotowego do spożycia; nie więcej niż 10 g tłuszczu w 100 g/ml produktu gotowego do spożycia; nie więcej niż 0,4 g sodu/1 g soli w 100 g/ml produktu gotowego do spożycia. Zbożowe produkty śniadaniowe oraz inne produkty zbożowe kryteria dla tej grupy zostały doprecyzowane w 1 ust. 2, zgodnie z którym nie mogą one zawierać więcej niż: 15 g cukru w 100 g/ml produktu gotowego do spożycia; 10 g tłuszczu w 100 g/ml produktu gotowego do spożycia; 0,4 g sodu/1 g soli w 100 g/ml produktu gotowego do spożycia. Dotychczas produkty z tej grupy musiały być bez dodatku cukrów i substancji słodzących zdefiniowanych w rozporządzeniu (WE) nr 1333/2008. Warzywa i owoce w rozporządzeniu nie określono kryteriów dla warzyw i owoców sprzedawanych na terenie jednostek systemu oświaty. Wg stanowiska Ministra Zdrowia ze względu na niskie spożycie warzyw w populacji dzieci i młodzieży proponuje się, żeby były one dostępne w sprzedaży bez ograniczeń. W związku z powyższym rozporządzenie nie zawiera ograniczenia np. co do wykluczenia przetworów z zawartością cukru, substancji słodzących, soli itp. Napoje: przygotowywane na miejscu kryterium: 10 g cukrów w 250 ml produktu gotowego do spożycia pozwala na dosłodzenie napojów przygotowywanych na miejscu, inne napoje bez dodatku cukrów i substancji słodzących.

39 39 ROZDZIAŁ 3 NADZÓR SANITARNY NAD JAKOŚCIĄ WODY ORAZ NAD OBIEKTAMI UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ

40 WODA PRZEZNACZONA DO SPOŻYCIA Głównym celem prowadzonego nadzoru sanitarnego nad jakością wody przeznaczonej do spożycia jest ochrona zdrowia konsumentów i zapewnienie użytkownikom wodociągów wody o prawidłowych parametrach fizykochemicznych, organoleptycznych i mikrobiologicznych. Ocenę jakości wody sporządzono na podstawie wyników badań próbek pobieranych przez pracowników Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Bochni, a badanych w akredytowanym laboratorium Wojewódzkiej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Krakowie, oraz Oddziale Laboratoryjnym WSSE w Tarnowie, a także wyników badań prowadzonych przez przedsiębiorstwa wodociągowe w ramach kontroli wewnętrznej. Woda oceniana była w oparciu o Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz.U poz. 1989). Zaopatrzenie powiatu bocheńskiego w wodę przeznaczoną do spożycia Na obszarze powiatu bocheńskiego wodociągi produkujące wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi zaopatrywane są z ujęć powierzchniowych, podziemnych oraz mieszanych. Z ujęć powierzchniowych korzystają następujące wodociągi zbiorowego zaopatrzenia: Bochnia, Bełdno, Chrostowa, Trzciana, Żegocina, Łąkta Górna. ponadto na terenie powiatu mieszkańcy korzystają także z czterech stref zbiorowego zaopatrzenia (woda rozprowadzana w tych strefach zakupywana jest z wodociągu Bochnia): strefa zbiorowego zaopatrzenia Bochnia Północny Wschód strefa zbiorowego zaopatrzenia Bochnia Północny - Zachód strefa zbiorowego zaopatrzenia Gmina Drwinia, strefa zbiorowego zaopatrzenia Gmina Rzezawa. ujęcia podziemne wykorzystywane są przez 3 wodociągi: Lipnica Murowana 1, Lipnica Murowana 2, Rajbrot Dominiczna. Ujęcia mieszane: Nowy Wiśnicz, Siedlec. W powiecie bocheńskim PPIS nadzoruje 25 wodociągów, z których 15 to w/w wodociągi zbiorowego zaopatrzenia (w tym 4 strefy zbiorowego zaopatrzenia), które zarządzane są przez przedsiębiorstwa wodociągowo - kanalizacyjne.

41 41 Pozostałe wodociągi w ilości 10 to obiekty będące własnością innych podmiotów nie będących przedsiębiorstwami wodociągowo kanalizacyjnymi (szkoły, zakłady produkujące żywność). Obiekty te zlokalizowane są na terenach wiejskich, nie posiadających sieci wodociągowych. Ze względu na ciągłą rozbudowę sieci wodociągowych ich liczba może ulec zmniejszeniu. Na terenie powiatu nadzorem objęte są następujące wodociągi lokalne: Kryta Pływalnia (Kryta Pływalnia Bochnia) Szkoły (Chronów, Leszczyna, Muchówka, Lipnica Górna) Zakłady produkujące żywność ( Gallod-Leszczyna, Zamvinex-Łąkta Górna, Jura - Rajbrot,) Restauracja i hotel (Gospoda pod Kamieniem w Lipnicy Górnej) Inne obiekty użyteczności publicznej (Wiejski Dom Ludowy w Muchówce) Na poniższym wykresie (rys. 12) przedstawiono ilość obiektów w grupach w zależności od wykorzystywanej wody (dane w % ) Rys. 1 Ilość obiektów w grupach w zależności od wykorzystywanej wody (dane w % ) Ilość obiektów w grupach w zależności od wykorzystywanej wody [WARTOŚĆ] obiekty; [PROCENTOWE] [WARTOŚĆ] obiekty; [PROCENTOWE] [WARTOŚĆ] obiektów; [PROCENTOWE] woda powierzchniowa woda podziemna woda mieszana Kolejny wykres przedstawia liczbę ludności zaopatrywanej w wodę z ujęć powierzchniowych, podziemnych oraz mieszanych Rys. 2 Liczba ludności zaopatrywanej w wodę w zależności od rodzaju ujmowanej wody

42 Podział urządzeń zbiorowego zaopatrzenia ze względu na wielkość dobową produkcji wody do spożycia Zbiorowe zaopatrzenie jest zadaniem własnym gminy. Jest to działalność polegająca na ujmowaniu, uzdatnianiu i dostarczaniu wody, prowadzona przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne, Zakłady Gospodarki Komunalnej przy Urzędach Gmin, spółkę wodno-ściekową oraz inne podmioty zaopatrujące w wodę. Bieżącym nadzorem sanitarnym objęto 15 urządzeń wodociągowych zbiorowego zaopatrzenia w tym: Wodociągi zbiorowego zaopatrzenia o produkcji < 100 m³/dobę 5 obiektów (Bełdno, Lipnica Murowana - 1, Lipnica Murowana 2, Rajbrot Dominiczna, Trzciana) Wodociągi zbiorowego zaopatrzenia o produkcji m³/dobę 9 obiektów (Chrostowa, Żegocina, Nowy Wiśnicz, Łąkta Górna, Siedlec, Strefa Bochnia Płn. - Wsch., Strefa Bochnia Płn. - Zach. Strefa Drwinia, Strefa Rzezawa) Wodociąg zbiorowego zaopatrzenia o produkcji od m³/dobę 1 obiekt (Bochnia) Liczba ludności powiatu zaopatrywana w wodę Ogólna liczba ludności powiatu zaopatrywana w wodę z nadzorowanych urządzeń zbiorowego zaopatrzenia na koniec roku 2016 wynosiła: osób. Liczbę mieszkańców ogółem oraz procent ogółu ludności korzystającej z instalacji wodociągowych przedstawia poniższa tabela (wg danych GUS na koniec roku 2015). Tabela 1 Liczba mieszkańców powiatu bocheńskiego oraz procent ogółu ludności zaopatrywanej w wodę z wodociągów zbiorowego zaopatrzenia Gmina Liczba % ogółu ludności korzystająca z instalacji

43 43 mieszkańców ogółem* wodociągowej * Bochnia (miasto) ,0 94,7 94,7 2 Bochnia (wieś) ,3 94,6 94,8 3 Drwinia ,4 80,2 80,4 4 Lipnica Murowana ,8 26,9 27,4 5 Łapanów ,3 83,8 84,8 6 Nowy Wiśnicz ,8 44,6 44,9 7 Rzezawa ,9 68,1 69,1 8 Trzciana ,9 34,6 36,9 9 Żegocina ,2 Suma ,8 - POWIAT * dane GUS na koniec roku 2015 Rys. 3 Struktura zaopatrzenia mieszkańców powiatu bocheńskiego w wodę przeznaczoną do spożycia w % Struktura zaopatrzenia mieszkańców w wodę przenaczoną do spożycia [NAZWA KATEGORII] [WARTOŚĆ] % Ludność zaopatrywana w wodę ze studni przydomowych [NAZWA KATEGORII] [WARTOŚĆ] % Ludność zaopatrywana w wodę z wodociągó zbiorowego zaopatrzenia Na poniższym wykresie (rys. 4) widać jak w kolejnych latach zwiększa się liczba ludności korzystającej z wodę pochodzącą z instalacji wodociągowych. Rys. 4 Liczba ludności korzystająca z wody pochodzącej z wodociągu

44 ,7 94,6 79,3 % ogółu ludności korzystająca z instalacji wodociągowej * 94,7 94,8 59,4 80,2 80,4 26,8 26,9 27,4 72,383,8 84,8 44,9 40,8 44,6 69,1 62,9 68,1 22,934,6 36, ,2 0 Bochnia (gm. miejska) Bochnia (gm. wiejska) Drwinia Lipnica Murowana Łapanów Nowy Wiśnicz Rzezawa Trzciana Żegocina Kolejny wykres przedstawia % ogółu ludności korzystającej z instalacji wodociągowej w poszczególnych gminach Rys. 5 Procent ogółu ludności korzystającej z instalacji wodociągowej % ogółu ludności korzystająca z instalacji wodociągowej * ,8 94,7 84,8 80,4 69,1 65,2 44,9 36,9 27,4 W poniższej tabeli przedstawiono liczbę urządzeń dostarczających wodę w zależności od wielkości produkcji wody. Tabela 2 Liczba urządzeń dostarczających wodę w zależności od wielkości produkcji

45 45 Liczba urządzeń dostarczających wodę Wg ewidencji Odpowiadających wymogom* Nieodpowiadających wymogom* Liczba ludności zaopatrywanej w wodę Wodociągi zbiorowego zaopatrzenia w wodę < Wodociągi o produkcji [m 3 /d] > Inne podmioty zaopatrujące w wodę *Stan na dzień r. Rys.6 Liczba ludności zaopatrywanej w wodę w zależności od wielkości wodociągu Liczba ludności zaopatrywanej w wodę w zależności od wielkości wodociągu < inne podmioty Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi na terenie powiatu bocheńskiego PPIS w Bochni zgodnie z art. 12 i 13 Ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz przepisami wykonawczymi do ustawy, prowadzi monitoring jakości wody do spożycia przez ludzi rozprowadzanej systemami zbiorowego zaopatrzenia, a także w wodociągach o zasięgu lokalnym, w tym największych producentów żywności.

46 46 PPIS w Bochni w ramach monitoringu: pobiera próbki wody do badań prowadzi wykaz przedsiębiorstw i urządzeń wodociągowych, miejsc pobierania próbek wody objętych monitoringiem jakości wody pozyskuje od przedsiębiorstw wodociągowych wyniki badań jakości wody przeprowadzanych w ramach kontroli wewnętrznej gromadzi, weryfikuje, analizuje i ocenia dane uzyskane w wyniku prowadzonego monitoringu jakości wody informuje właściwego wójta / burmistrza miasta o jakości wody na nadzorowanym terenie. Ocena jakości wody oparta jest na wynikach badań próbek pobranych w ramach nadzoru sanitarnego. Z wodociągów zbiorowego zaopatrzenia w 2016r. do badań pobrano 56 próbek wody w zakresie oznaczeń monitoringu kontrolnego i 15 prób w zakresie oznaczeń monitoringu przeglądowego. Łącznie w tej grupie planowych prób pobrano 71. W ramach kontroli wewnętrznej przez wodociągi przedłożono wyniki badań 79 pobranych próbek, w którym nie stwierdzono przekroczeń. Łącznie przebadano 150 próbek. Na podstawie wyników badań próbek wody (na koniec roku 2016) Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Bochni stwierdził przydatność wody do spożycia przez ludzi we wszystkich 15 urządzeniach zbiorowego zaopatrzenia w wodę: Bochnia, Chrostowa, Żegocina, Łąkta Górna, Nowy Wiśnicz, Siedlec, Strefa Bochnia Płn. - Wsch., Strefa Bochnia Płn. - Zach. Strefa Drwinia, Strefa Rzezawa, Bełdno, Lipnica Murowana -1, Lipnica Murowana-2, Rajbrot Dominiczna i Trzciana. W tej grupie wodociągów w badanych próbach stwierdzono przekroczenia parametrów fizyko - chemicznych w następujących obiektach: Wodociąg zbiorowego zaopatrzenia Trzciana: Mętność: 2,06 [NTU] (max. dopuszczalna norma 1 [NTU]]) Wydana została decyzja stwierdzająca warunkową przydatność wody do spożycia, ustalając jednocześnie wartość dopuszczalną dla parametru mętność do 3 [NTU]. Właściciel obiektu (Gmina Trzciana) podjął działania naprawcze mające na celu doprowadzenie jakości wody do obowiązujących przepisów, a ich efekt udokumentował pozytywnym wynikiem badania wody. W ramach nadzoru sanitarnego PPIS pobrał próbę sprawdzającą wykonanie decyzji. Jej wynik nie budził zastrzeżeń w związku z tym została wydana decyzja stwierdzająca przydatność wody do spożycia; Wodociąg zbiorowego zaopatrzenia Chrostowa Mętność: 2,06 [NTU] (max. dopuszczalna norma 1 [NTU]]) Glin: 315 [µg/l] (max. dopuszczalna norma 200 [µg/l]). Zarządzający obiektem dokonał płukania sieci i niezwłocznie przedłożył tut. Inspektorowi pozytywny wynik badania wody. Badanie wykonane przez PPIS potwierdziło skuteczność badań. W związku z powyższym PPIS wydał decyzję płatniczą; Wodociąg zbiorowego zaopatrzenia Łąkta Górna Mętność: 1,52 [NTU] (max. dopuszczalna norma 1 [NTU]]) Administrator obiektu (Zakład Gospodarki komunalnej w Żegocinie z siedzibą w Łąkcie Górnej) podjął niezwłocznie działania naprawcze, a ich efekt udokumentował pozytywnym wynikiem

47 47 badania wody. Badanie wykonane przez PPIS potwierdziło skuteczność podjętych działań. W związku z powyższym PPIS wydał wyłącznie decyzję płatniczą. Wodociąg zbiorowego zaopatrzenia Bełdno Mętność: 3,5 [NTU] (max. dopuszczalna norma 1 [NTU]]) próbka z dnia r. Zarządca obiektu poinformował tut. Inspektora iż stwierdzone przekroczenie spowodowane było prawdopodobnie gwałtowną burzą która zamuliła ujęcie w dniu poboru próbki wody do badań. Po przepłukaniu ujęcia oraz dezynfekcji sieci PPIS pobrał do badania próbę kontrolną która nie wykazała nieprawidłowości. W związku z powyższym wydana została tylko decyzja płatnicza. Mętność: 1,73 [NTU] próbka z dnia r. W powyższym przypadku zarządca poinformował tut. Inspektora iż na ujęciu prowadzone będą prace remontowe związane z wymianą piasku filtracyjnego. Mieszkańcy poinformowani zostali o możliwych zakłóceniach w jakości wody oraz że może ona służyć jedynie do celów sanitarnych. PPIS wydał decyzję nakazującą doprowadzenie jakości wody do obowiązujących przepisów w wyznaczonym terminie. Po zakończeniu prac remontowych administrator obiektu niezwłocznie przedłożył tut. Inspektorowi pozytywny wynik badania wody. Badanie wykonane przez PPIS potwierdziło skuteczność badań. W związku z powyższym PPIS wydał decyzję stwierdzającą przydatność wody do spożycia w wodociągu zbiorowego zaopatrzenia Bełdno. W 2016r. w grupie wodociągów zbiorowego zaopatrzenia, nie stwierdzono przekroczeń parametrów mikrobiologicznych, w związku z czym PPIS nie wydawał decyzji stwierdzających brak przydatności wody do spożycia. Co kwartał wszystkie dane dotyczące każdego wodociągu zawarte w programie krajowym Woda- Exel są uaktualniane, wprowadza się również wyniki badań wszystkich próbek wody pobranych i wykonanych w ramach monitoringu państwowego oraz w ramach kontroli wewnętrznej wykonywanych na zlecenie zarządców lub właścicieli wodociągów, przekazywane są Państwowemu Powiatowemu Inspektorowi Sanitarnemu w Bochni. Dane te za pośrednictwem MPWIS w Krakowie trafiają do Państwowego Zakładu Zdrowia Publicznego w Warszawie, który przygotowuje informacje dla ministerstw oraz komisji europejskiej o jakości wody przeznaczonej do spożycia na terenie Polski. W grupie indywidualnych ujęć wody wykorzystywanych do celów publicznych lub działalności gospodarczej (wodociągi lokalne), przekroczenia stwierdzono w następujących obiektach: Szkoła w Muchówce - bakterie grupy coli. Wydano decyzję stwierdzająca brak przydatności wody do spożycia oraz nakazującą unieruchomienie ujęcia do czasu poprawy jakości wody. Właściciel obiektu przeprowadził działania naprawcze, których efekt sprawdzony został przez kontrolny pobór próby wody, której wynik nie budził zastrzeżeń; - mętność próbka pobrana w ramach kontroli wewnętrznej. Wydana została decyzja stwierdzająca warunkową przydatność wody do spożycia, ustalając jednocześnie wartość dopuszczalną dla parametru mętność do 5 NTU. W wyznaczonym terminie przez PPIS w Bochni właściciel obiektu nie wykonał nałożonego na niego obowiązku i zostało skierowane do strony upomnienie. Po wykonaniu działań naprawczych została pobrana próba wody,

48 48 która odpowiadała wymogom stawianym wodzie do spożycia, w związku z czym PPIS stwierdził wygaśnięcie decyzji. Szkoła w Chronowie - zapach i smak - nieakceptowalny wydano decyzje płatniczą - mętność, smak, zapach. Została wydana decyzja o warunkowej przydatności. Wynik badania próby pobranej po dokonaniu działań naprawczych nie budził zastrzeżeń. Szkoła w Leszczynie - mętność, smak, zapach. Wydano decyzję o warunkowej przydatności. Właściciel obiektu podjął działania naprawcze, przedłożył pozytywny wynik badania wody. PPIS pobrał próbę sprawdzającą, która potwierdziła wykonanie działań naprawczych w zakresie mętności, smaku i zapachu. Przekroczony został natomiast jon amonowy. Wydano zatem koleją decyzję o warunkowej przydatności. Właściciel podjął działania naprawcze które udokumentował pozytywnym wynikiem badania wody. Została pobrana próba sprawdzająca, która nie potwierdziła pozytywnego skutku działań naprawczych, wobec powyższego do strony skierowano upomnienie. - sód, żelazo próba pobrana w ramach kontroli wewnętrznej. PPIS wydał decyzję o warunkowej przydatności, właściciel obiektu podjął działania naprawcze przedłożył pozytywny wynik badania wody. Pobrano także próbę sprawdzającą wykonanie działań naprawczych. Wynik nie budził zastrzeżeń. Wodociąg zakładowy Zamvinex - mętność po działaniach naprawczych została pobrana do badania próba kontrolna przez PPIS w Bochni, której wynik nie budził zastrzeżeń - mętność, chloroform została wydana decyzja nakazująca doprowadzenie wody do obowiązujących przepisów do 30 stycznia 2017 i decyzja płatnicza. Zarządca obiektu przesłał tut. Inspektorowi pozytywny wynik badania wody; Wodociąg zakładowy Gallod - amonowy jon, przewodność elektryczna, utlenialność, twardość. PPIS wydał decyzję o warunkowej przydatności wody do spożycia. Właściciel obiektu przeprowadził działania naprawcze, których efekt został sprawdzony ponownym wykonaniem badania wody. Badanie to potwierdziło skuteczność podjętych działań, czego efektem było wydanie decyzji wygaszającej postępowanie; Wodociąg Gospoda Pod Kamieniem - mętność. Wydano decyzję o warunkowej przydatności. Właściciel obiektu podjął działania naprawcze, pobrano próbkę sprawdzającą która nie budziła zastrzeżeń; - mętność, sód, żelazo właściciel obiektu podjął działania naprawcze, pobrano próbę sprawdzającą która nie budziła zastrzeżeń. We wszystkich powyższych przypadkach do właścicieli obiektów zostały skierowane także decyzje płatnicze. Przekroczenie wskaźników mikrobiologicznych i parametrów fizykochemicznych

49 49 Woda badana jest w ramach monitoringu kontrolnego i przeglądowego w Oddziale Laboratoryjnym Badania Wody WSSE w Krakowie, posiadającego akredytacje PCA nr AB601. W powiecie bocheńskim w wodociągach zbiorowego zaopatrzenia w wodę, w 2016r. nie stwierdzono przekroczeń mikrobiologicznych jakości wody. W przypadku takich przekroczeń wodociąg jest zamykany, a Urząd Gminy zobowiązany jest do poinformowania o tym fakcie konsumentów oraz zagwarantować im źródło wody przeznaczonej do spożycia zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz.U poz. 1989). PPIS w Bochni na swojej stronie internetowej informował odbiorców wody o wynikach badań w sytuacji przekroczeń dopuszczalnych wartości i decyzji podjętej wobec producenta wody. Stwierdzone przekroczenia parametrów mętności w 5 wodociągach oraz glinu w 1 wodociągu. W związku z powyższym wydano decyzję stwierdzającą warunkową przydatność do spożycia ustalając jednocześnie wartości dopuszczalne dla w/w parametrów i termin wykonania obowiązków. W 2016r. W nadzorowanych wodociągach administratorzy wodociągów podejmowali skuteczne działania naprawcze, polegające na płukaniu sieci i przekładając po działaniach pozytywny wynik badania STUDNIE PUBLICZNE Przed Światowymi Dniami Młodzieży PPIS pobrał do badania wodę z 5 studni publicznych zlokalizowanych na terenie miasta Bochnia. Woda w 2 studniach (Bochnia, ul. Parkowa oraz Bochnia, ul. Murowianka) spełniała wymogi stawiane wodzie przeznaczonej do spożycia przez ludzi, natomiast w 3 studniach (Bochnia, ul. Sienkiewicza w chodniku, Bochnia, ul. Sienkiewiczobok figurki, Bochnia, ul. Brzozowa) stwierdzono przekroczenia głównie parametrów mikrobiologicznych. W związku z powyższym do właściciela obiektu (Urząd Miasta Bochni) przesłano wyniki. Polecono także aby studnie oznakować we właściwy sposób (graficznie i słownie); 3.3. PŁYWALNIE Pod nadzorem tut. Inspektora znajdują się 2 Kryte Pływalnie (Bochnia, Proszówki). PPIS sprawuje nadzór nad jakością wody zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015r. w sprawie wymagań jakim powinna odpowiadać woda na pływalniach (Dz.U. z 2015r. poz.2016). Próbki wody pobiera się zgodnie z zatwierdzonym harmonogramem poboru prób. Administrator prowadzi również nadzór na jakością wody pobierając próbki do badań mikrobiologicznych i fizykochemicznych, a wyniki z przeprowadzonych badań przedkłada do PPIS. Obiekty zostały skontrolowane zgodnie z harmonogramem, a stan sanitarno-higieniczny oceniono jako dobry. Dwa baseny odkryte działające sezonowo (Łąkta, N. Wiśnicz), które ze względu na brak wyznaczonych szatni oraz natrysków zakwalifikowane zostały jako inne obiekty dysponujące nieckami basenowymi o łącznej powierzchni powyżej 100m 2 i głębokości ponad 0,4m w najgłębszym miejscu lub głębokości powyżej 1,2 m. Nadzór nad tą grupą obiektów sprawowany jest na ogólnych zasadach wynikających z ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz posiłkując się rozwiązaniami zawartymi w Rozporządzeniu z dnia 9 listopada 2015 w sprawie wymagań jakim powinna odpowiadać woda na pływalniach (Dz.U. z 2015, poz.2016). Na chwilę obecną toczy się jedno postępowanie administracyjne w stosunku do Krytej Pływalni w Bochni, dotyczące skażenia sieci c.w.u. bakterią legionella - po wykonaniu badań wody z natrysków (przez zarządcę obiektu). W związku z powyższym PPIS wydał decyzję nakazującą podjęcie działań naprawczych zmierzających do redukcji liczby bakterii legionella oraz doprowadzenie jakości ciepłej wody użytkowej do

50 50 stanu wynikającego z obowiązujących przepisów. W obiekcie zainstalowano generator dwutlenku chloru, który będzie prowadził ciągłą dezynfekcję chemiczną w sieci c.w.u MIEJSCA WYKORZYSTYWANE DO KĄPIELI W sezonie letnim czynne było M.W. d K. w centrum Aktywnego Wypoczynku w Borku oraz Zalew Łapanów. W ramach nadzoru sanitarnego woda była pobierana raz podczas sezonu letniego. Zarządcy obiektów pobierali próby wody przed rozpoczęciem sezonu i raz podczas trwania sezonu kąpielowego i wyniki tych prób przedkładali do PPIS. Na podstawie wyników badania wody oraz kontroli sanitarnych wydano 7 komunikatów o jakości wody w Miejscach Wykorzystywanych do Kąpieli. W jednym komunikacie z dnia r. stwierdzono brak przydatności wody do kąpieli na terenu zalewu w Łapanowie, gdyż w jednym z punktów poboru przekroczony został parametr Escherichia coli. Właściciel obiektu podjął natychmiastowe działania naprawcze i przesłał tut. Inspektorowi pozytywne wyniki badań. Po przeprowadzeniu kontroli sanitarnej obiektu polegającej na ocenie wizualnej wody nie stwierdzono zakwitów sinic oraz obecności innych zanieczyszczeń (materiały smoliste, szkło, guma, inne odpady). W związku z powyższym PPIS wydał kolejną bieżącą ocenę jakości wody, stwierdzającą jej przydatność do kąpieli INNE OBIEKTY UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ Nadzór nad obiektami użyteczności publicznej na terenie powiatu bocheńskiego przedstawia poniższa tabela (tab.15). Tabela 3 Nadzór nad obiektami użyteczności publicznej na terenie powiatu bocheńskiego Lp. Rodzaj obiektów Ilość obiektów wg ewidencji Ilość obiektów skontrolowanych * Ilość kontroli z nieprawidłowościa mi Nieprawidłowości 1. Ustępy publiczne zły stan techniczny kabiny ustępowej - brak środków do higienicznego mycia i suszenia rąk - zaniżony stan higieniczno sanitarny 2. Obiekty hotelarskie i inne, w których świadczone są usługi hotelowe, w tym agroturystyka zaniżony stan higieniczno sanitarny - brak środków dezynfekcyjnych do dezynfekcji sauny - uszkodzony wentylator wspomagający wentylację - brak bieżącej wody przy zlewie do celów porządkowych

51 51 3. Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu, odnowy biologicznej i solarium brak środków do higienicznego mycia i suszenia rąk - brak wspomagania mechanicznego wentylacji w pomieszczeniach higieniczno sanitarnych - brak ciepłej wody przy umywalce - zły stan techniczny drzwi do WC 4. Dworce i stacje kolejowe zniszczone ławki do siedzenia (z połamanymi deskami) 5. Tereny rekreacyjne brak środków do higienicznego mycia i suszenia rąk w toaletach - uszkodzona ławka do siedzenia (z połamanymi deskami) 6. Cmentarze przepełniony kontener na odpady komunalne 7. Inne obiekty ŚDS (łuszcząca się farba, zacieki na suficie) Razem Do wszystkich obiektów, w których stwierdzono nieprawidłowości zostały wydane decyzje administracyjne i płatnicze WNIOSKI 1. Inspektor Sanitarny nadal negatywnie ocenia zabezpieczenie terenu powiatu pod względem posiadanej infrastruktury toalet. W dalszym ciągu nie ulega zwiększeniu ilość toalet ogólnodostępnych posiadających stałą obsługę. Obecny, niezadawalający stan w omawianym zakresie nie ulega poprawie. 2. Zdecydowana większość obiektów użyteczności publicznej tj: hotele, motele, zakłady fryzjerskie, kosmetyczne i odnowy biologicznej jest systematycznie odnawiana i modernizowana. Ma to związek z dużą konkurencyjnością na rynku. Stan sanitarno-higieniczny większości zakładów utrzymany jest na zadowalającym poziomie co może świadczyć o większej świadomości podmiotów prowadzących działalność nt. zagrożeń wynikających z nieprawidłowej dezynfekcji, sterylizacji czy dbania o higienę w ww. obiektach, choć zdarza się zastać zaniedbania wymagające działań represyjnych. Stan sanitarny w

52 52 opisanych grupach obiektów użyteczności publicznej jest stabilny, w większości oceniany jako dobry. 3. Dzięki działaniu PPIS w Bochni ludność naszego powiatu mogła czuć się bezpieczna, po wykryciu jakichkolwiek nieprawidłowości w jakości wody natychmiastowo podjęto kroki aby jakość wody nie zagrażała zdrowiu mieszkańców. Wydawano decyzje o braku lub o warunkowej przydatności wody do spożycia, a także nakazujące podmiotom odpowiedzialnym za jakości wody skuteczne poinformowanie odbiorców o jej złej jakości. Wszystkie informacje o nieprawidłowej jakości wody były natychmiastowo przekazywane dla wójtów/burmistrzów, oraz do Centrum Zarzadzania Kryzysowego Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Krakowie, a te z kolei do Centrum Zarządzania Kryzysowego w Urzędzie Wojewódzkim. Każdorazowo o stwierdzonym braku przydatności do spożycia informowany jest Główny Inspektor Sanitarny w ciągu 2 godzin.

53 53 ROZDZIAŁ 4 WARUNKI SANITARNOHIGIENICZNE ŚRODOWSKA PRACY 4.1. OCENA STANU SANITARNEGO W OBSZARZE HIGENY PRACY 2016 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Bochni w roku sprawozdawczym 2016 zrealizował zadania z zakresu polityki społecznej, dotyczącej profilaktyki i ochrony zdrowia poprzez nadzór i kontrole nad zakładami pracy. Kontrole prowadzone były w oparciu o zatwierdzony plan, sporządzony na podstawie wytycznych Głównego Inspektora Sanitarnego. Nadrzędnym zadaniem i celem podejmowanych działań była weryfikacja przestrzegania przez pracodawców obowiązków z zakresu prawa pracy ( kodeks pracy oraz akty wykonawcze do ustawy) jak również monitorowanie znajdujących się w sprzedaży produktów biobójczych oraz mieszanin chemicznych pod kątem znakowania, prawidłowego opakowania, a w przypadku produktów biobójczych również kontrola zezwoleń na obrót. PPIS w Bochni jest organem uprawnionym do wydawania decyzji administracyjnych w przedmiocie choroby zawodowej (a chorobę zawodową uważa się chorobę, wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze

54 54 sposobem wykonywania pracy, zwanych narażeniem zawodowym ). W związku z czym prowadził dochodzenia epidemiologiczne wszczynane na podstawie otrzymanych z Małopolskiego Ośrodka Medycyny Pracy zgłoszeń podejrzenia o chorobę zawodową. Ponadto do zakresu zadań Higieny Pracy należy nadzór i kontrola prekursorów narkotyków oraz tzw. środków zastępczych czyli nowych narkotyków Środowisko pracy W roku 2016 bieżącym nadzorem sanitarnym objęto 185 zakładów spośród 495 obiektów ujętych w rejestrze podmiotów gospodarczych. Wśród obiektów wytypowanych do kontroli najliczniejszą grupę stanowiły: zakłady przemysłowe 44,8 % zakłady przemysłu drzewnego i meblowego 15 % obiekty produkujące żywność 5,4 % warsztaty mechaniczne 8,1 % punkty sprzedaży ( mieszaniny chemiczne i produkty biobójcze) 7,5 % pozostałe w tym usługowe 19,2 Zakres kontroli Liczba kontroli Mieszaniny i substancje 57 chemiczne stosowane w działalności zawodowej Produkty biobójcze 20 Czynniki i procesy 4 rakotwórcze w środowisku pracy Czynniki biologiczne 31 Inne w tym warunki 99 środowiska pracy Razem 211 W ramach prowadzonego nadzoru przeprowadzono łącznie 211 kontroli w 185 obiektach. Nadal największym zagrożeniem dla środowiska pracy na terenie powiatu bocheńskiego pozostaje ponadnormatywny hałas. Łącznie w narażeniu na czynniki szkodliwe o przekroczonych normach higienicznych pracowało w 2016 r. 351 osób co w porównaniu z rokiem ubiegłym stanowi liczbę większą o 50.

55 55 Rys. 1 Liczba pracowników pracujących w warunkach przekroczenia norm higienicznych w roku 2015 w stosunku do roku Przekroczenia norm higienicznych LICZBA PRACOWNIKÓW LICZBA PRACOWNIKÓW Podczas kontroli stwierdzono że pracownikom zapewnia się: indywidualne środki ochrony (ochronniki słuchu, okulary, rękawice, przyłbice itp.), zbiorowe środki ochrony (systemy wentylacyjne, izolacja stanowisk uciążliwych, urządzeń a gdy pozwala stan zatrudnienia wprowadzana jest rotacja pracowników- co ma na celu ograniczenie czasu pozostawania w obszarze zagrożenia), pracownicy objęci są lekarskimi badaniami profilaktycznymi, na podstawie pisemnych umów o świadczenie badań profilaktycznych, zawartych przez przedsiębiorcę z lekarzem profilaktykiem lub zakładem opieki zdrowotnej. Liczba pracowników pozostających w narażeniu jest zmienna i uzależniona od materiałów używanych przy produkcji, w trakcie dokonywania pomiarów. W przekroczeniach normatywów higienicznych natężenia hałasu dominują zakłady przemysłu metalowego, obróbki drewna. Liczba pracowników Liczba zakładów z przekroczeniem Norma NDN dla hałasu

56 56 Hałas Pył Chemiczne czynniki NDS, NDN obróbka drewna obróbka metalu tworzywa sztuczne produkcja żywności 85 db Osoby narażone na pył (obróbka drewna) były równocześnie narażone na hałas. Kontrola w jednym zakładzie wykazała przekroczenie dopuszczalnych norm manganu i jego zw. wraz z pyłem zaw. SiO 2 w zakresie od 2%-50% na stanowiskach spawania. Inspektor Sanitarny nakazem decyzji administracyjnej wyegzekwował poprawę warunków pracy w zakresie stwierdzonych przekroczeń czynników chemicznych i pyłu, co zostało udokumentowane w przeprowadzonych ponownie badaniach środowiskowych Postępowanie administracyjne Na podstawie stwierdzonych w trakcie kontroli nieprawidłowości wydano łącznie 36 decyzji administracyjnych i 37 płatniczych. Do nieprawidłowości ujawnianych podczas kontroli najczęściej należały:

57 57 brak aktualnych badań i pomiarów środowiskowych, brak aktualnych zaświadczeń lekarskich pracowników o braku p/wskazań do pracy, brak oceny ryzyka zawodowego, brak prawidłowego wyposażenia zaplecza socjalnego dla pracowników przekroczenia norm higienicznych stężeń i natężeń ( pył, mangan ) Obszar stwierdzonych Liczba nakazów nieprawidłowości Czynniki i procesy 2 rakotwórcze Badania i pomiary 29 środowiska pracy Obniżenie stężeń i 2 natężeń Ocena ryzyka 2 zawodowego Badania lekarskie 2 Poprawa warunków 2 zaplecza socjalnego 4.2 CHOROBY ZAWODOWE W roku sprawozdawczym przeprowadzono łącznie 16 dochodzeń epidemiologicznych w przedmiocie choroby zawodowej. Wydano łącznie 8 decyzji w temacie chorób zawodowych z czego: 5 decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej : 1 x zespół cieśni nadgarstka ( fryzjer), 2x borelioza ( rolnik, pilarz-drwal), 2 x choroby narządu ruchu ( parkieciarz) 3 decyzje o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej : 1 x astma oskrzelowa ( rolnik), 1 x choroba narządu głosu ( nauczyciel), 1 x zawodowe uszkodzenie słuchu ( pilarz-drwal) Rys. 1 Wskaźnik procentowy chorób zawodowych stwierdzonych w 2016r.

58 Liczba Stan sanitarny POWIATU BOCHEŃSKIEGO w 2016r. 58 Choroby zawodowe 2016 zespół cieśni nadgarstka; 20% choroby narządu ruchu; 40% [NAZWA KATEGORII]; [WARTOŚĆ] borelioza choroby narządu ruchu zespół cieśni nadgarstka Tabela 1 Statystyka liczby chorób zawodowych w latach Liczba chorób zawodowych stwierdzonych Rys. 2 Wskaźnik liczby chorób zawodowych stwierdzonych w latach Choroby zawodowe w 2016r Choroby zawodowe zakaźne inwazyjne

59 59 Tabela 2 Choroby zawodowe zakaźne inwazyjne Rok WZW typu B WZW typu C WZW typu B i C Gruźlica borelioza ŚRODKI ZASTĘPCZE DOPALACZE Inne Bruceloza pozostałe Prowadzony nadzór na środkami zastępczymi tzw. dopalaczami, to kontynuacja działań rozpoczętych przez organy inspekcji sanitarnej w roku Efektem końcowym prowadzonych działań w roku sprawozdawczym była utylizacja 571 sztuk pobranych i zabezpieczonych w roku 2010 dopalaczy ( decyzja GIS z dnia r., znak: BI /RS/10 ). Zniszczenie nastąpiło w dniu r. w spalarni Zakładów Sanitarnych w Krakowie sp. z o.o. ul. Dymarek 7. Ponadto nawiązana została współpraca z organami Policji w zakresie przekazywania wszelkich informacji na temat obiektów podejrzanych o dystrybucję dopalaczy. Organizowano (głównie dla placówek oświatowych) prelekcje na temat szkodliwego działania środków zastępczych, których celem było przekazanie wiedzy dlaczego ich działanie jest tak niebezpieczne i stanowi ogromne zagrożenie nie tylko dla osoby biorącej ale z uwagi na wpływ jaki mają na układ nerwowy i psychiczny (euforia, przygnębienie, niepokój, lęk, ataki paniki, zburzenia postrzegania, halucynacje) również stanowią zagrożenie dla osób z otoczenia. Pracownicy Sekcji Nadzoru Higieny Pracy PSSE Bochnia, brali udział w szkoleniach z zakresu prowadzenia kontroli oraz postępowania administracyjnego, związanych ze środkami zastępczymi.

60 60 ROZDZIAŁ 5 WARUNKI SANITARNE W PLACÓ4.4KACH OŚWIATOWO - WYCHOWAWCZYCH

61 61 Fotografia. Zespół Placówek Oświatowych w Trzcianie, źródło: WARUNKI SANITARNE W PLACÓWKACH OŚWIATOWO-WYCHOWAWCZYCH W trosce o zdrowie i bezpieczeństwo dzieci i młodzieży, Państwowa Inspekcja Sanitarna w sposób szczególny podchodzi do oceny warunków sanitarnych w placówkach oświatowo-wychowawczych. Pracownik pionu higieny dzieci i młodzieży przeprowadził 193 kontrole sanitarne w 123 placówkach nauczania i wychowania. W 2016 r. na terenie powiatu bocheńskiego skontrolowano: 3 żłobki/kluby dziecięce (75% wszystkich w ewidencji), 46 przedszkoli (100% wszystkich w ewidencji), 53 szkoły i zespoły szkół (74% wszystkich w ewidencji), 2 placówki kształcenia ustawicznego (100% wszystkich w ewidencji), 1 placówkę z pobytem całodobowym (100% wszystkich w ewidencji), 1 placówkę wsparcia dziennego (25% wszystkich w ewidencji), 7 placówek wychowania pozaszkolnego (30% wszystkich w ewidencji), Ponadto prowadzono: 36 kontroli sezonowych turnusów wypoczynku dzieci i młodzieży (95% turnusów zarejestrowanych w bazie MEN), 34 kontrole tematycznych, sprawdzających, interwencyjnych Stan sanitarno-techniczny obiektów

62 62 Pracownicy pionu higieny dzieci i młodzieży dokonują oceny obiektów pod względem m.in.: stanu wyposażenia pomieszczeń, czystości sal dydaktycznych, materiałów zastosowanych w pomieszczeniach przeznaczonych dla dzieci i młodzieży. Prowadzone kontrole wykazały, że istnieją budynki przeznaczone dla placówek oświatowowychowawczych, które posiadają niektóre pomieszczenia zarówno w złym stanie technicznym jak i higieniczno sanitarnym. W 2016 r. w 9 budynkach stwierdzono nieprawidłowości. W 2 zespołach szkół stwierdzono brak ciepłej, bieżącej wody przy umywalkach oraz natryskach w pomieszczeniach sanitarnohigienicznych znajdujących się w sąsiedztwie szatni chłopców i dziewcząt przy sali gimnastycznej, niewłaściwy stan sanitarno-technicznego sanitariatów na parterze i pierwszym piętrze budynku szkoły, niewłaściwy stan sanitarno-techniczny uszkodzonej nawierzchni schodów wejściowych do budynku szkoły. W 2 oddziałach przedszkolnych wchodzących w skład zespołów szkół stwierdzono brak do wglądu wyników pomiarów natężenia oświetlenia sztucznego w salach zajęć dla dzieci, a w 3 przedszkolach - brak do wglądu wyników pomiarów natężenia oświetlenia sztucznego w salach zajęć dla dzieci, także brak wentylacji mechanicznej w pomieszczeniu sanitariatów dla dzieci. Ponadto w 2 żłobkach na terenie miasta Bochnia przeanalizowano powierzchnię pomieszczeń przeznaczonych na zborowy pobyt dzieci. Zwrócono również szczególna uwagę na warunki odpoczynku dzieci, w tym sposób oznakowania oraz przechowywania leżaków i pościeli tak, aby zapobiec przenoszeniu się zakażeń. W przedmiotowych obiektach stwierdzono nieprawidłowe przechowywanie pościeli oraz nocników, a także brak oznakowania leżaków, przypisania do konkretnego dziecka, jak również brak do wglądu dokumentu potwierdzającego, że w pomieszczeniach jest zapewnione oświetlenie o parametrach zgodnych z Polska Normą. Stwierdzone podczas kontroli nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarno-higienicznego skutkowało wydaniem decyzji merytorycznych nakazujących usunięcie uchybień sanitarnohigienicznych lub stosownych zaleceń. Można stwierdzić, iż stan sanitarno-higieniczny i techniczny placówek ulega sukcesywnej poprawie, m.in. w związku z realizacją decyzji wydanych w latach ubiegłych oraz pozyskaniem przez samorządy lokalne funduszy z programów krajowych i unijnych. Na skutek wykonania nałożonych obowiązków wynikających z decyzji administracyjnych wydanych w latach ubiegłych - w 2016 r. stan sanitarno-higieniczny i techniczny uległ poprawie w 13 obiektach, natomiast w 2015r. miało to miejsce w 16 obiektach. Pomimo iż liczba wyegzekwowanych decyzji pozostała na podobnym poziomie, odsetek obiektów z nieprawidłowościami w zakresie stanu technicznego i higieniczno-sanitarnego wzrósł z 2,5% w 2015 r. do 7,3% w 2016 r. Związane to było z wydaniem doraźnych zaleceń, które placówki zrealizowały w krótkim terminie. Należy jednak podkreślić, że w związku z realizacją decyzji wydanych w latach ubiegłych oraz w miarę pozyskiwanych funduszy z programów unijnych niemal we wszystkich placówkach oświatowo-wychowawczych prowadzone były prace remontowe lub konserwatorsko-porządkowe mające na celu poprawę stanu sanitarno-higienicznego funkcjonujących placówek. Prowadzone prace miały na celu poprawę stanu sanitarno-technicznego ogrodzeń, odnowienie sal zajęć, ciągów komunikacyjnych, pomieszczeń sanitarno-higienicznych, poprawę warunków do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego.

63 63 Rys.1 Odsetek placówek oświatowo-wychowawczych, w których stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stanu technicznego i higieniczno- sanitarnego w powiecie bocheńskim w latach ,5 10 9,5 9 8,5 8 7,5 7 6,5 6 5,5 5 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 9,8 7,3 2,5 2014r 2015r 2016r % Ocena warunków do utrzymania higieny osobistej dzieci i młodzieży Podczas kontroli kompleksowych prowadzonych w 2016 roku oraz kontroli tematycznych dotyczących przygotowania szkół do nowego roku szkolnego 2016/2017 w placówkach pobytu dzieci i młodzieży wzorem lat ubiegłych zwracano szczególną uwagę na dostęp dzieci i młodzieży do ciepłej bieżącej wody, wyposażenie sanitariatów w środki higieny oraz ich utrzymanie w stanie pełnej sprawności technicznej i czystości. Dzięki czemu motywowano szkoły i inne placówki dla dzieci i młodzieży do tworzenia środowiska sprzyjającego zdrowiu. W 2016 r. stwierdzono, iż 1 placówka szkolna nie zapewniła ciepłej, bieżącej wody przy umywalkach oraz natryskach w pomieszczeniach sanitarnohigienicznych, ale tylko tych zlokalizowanych przy sali gimnastycznej, w zapleczu bloku sportowego. Skutkowało to wydaniem decyzji administracyjnej, którą zrealizowano w wyznaczonym terminie. Podobna sytuacja miała miejsce w 2014r. Natomiast w 2015r. nie stwierdzono placówki, która nie zapewniała ciepłej wody przy umywalkach w pomieszczeniach sanitarnohigienicznych. W szkołach na terenie powiatu prowadzone były prace związane z skutecznym zapewnieniem bieżącej, ciepłej wody w pomieszczeniach sanitarnohigienicznych dla uczniów, oraz remonty tychże pomieszczeń. Prowadzenie prac remontowych w szkołach miało na celu zapewnienie jak najlepszych warunków sanitarnohigienicznych zarówno dla uczniów, jak również pielgrzymów przebywających w lipcu 2016 r. na Światowych Dniach Młodzieży, których zakwaterowano na nocleg w placówkach oświatowych. W wyniku przeprowadzonych kontroli stwierdzono, iż przedszkola i szkoły w większości zapewniły właściwe warunki do utrzymania higieny osobistej. W 2016 roku w 1 placówce stwierdzono niewłaściwy stan sanitarno - techniczny pomieszczeń sanitariatów.

64 64 Tabela 1 Ocena warunków do utrzymania higieny w placówkach opiekuńczo-wychowawczych na terenie powiatu bocheńskiego w latach Placówki Przedszkola Szkoły Ogółem 2014 skontrolowane brak bieżącej ciepłej wody przy każdej umywalce brak środków do utrzymania higieny zły stan techniczny sanitariatów Przedszkola Szkoły Ogółem 2015 skontrolowane brak bieżącej ciepłej wody przy każdej umywalce brak środków do utrzymania higieny zły stan techniczny sanitariatów Przedszkola Szkoły Ogółem skontrolowane brak bieżącej ciepłej wody przy każdej umywalce brak środków do utrzymania higieny zły stan techniczny

65 65 sanitariatów Światowe Dni Młodzieży Podczas działań prowadzonych w ramach przygotowań do Światowych Dni Młodzieży 2016 r. skontrolowano 29 obiektów planowanych do zakwaterowania uczestników ŚDM. Były to obiekty, w których na co dzień funkcjonują placówki oświatowe. 7 z tych obiektów zlokalizowanych było na terenie miasta Bochnia. Łącznie w w/w wymienionych szkołach przeprowadzono 41 kontroli, mając na uwadze fakt, że planowano w nich zakwaterować 4542 osób. Podczas kontroli zwracano szczególną uwagę na warunki do utrzymania higieny osobistej oraz standardy dostępności do urządzeń sanitarnych. W 2 obiektach stwierdzono nieprawidłowości. W jednym polegały one na braku zapewnienia ciepłej, bieżącej wody przy umywalkach oraz natryskach w pomieszczeniach sanitarnohigienicznych znajdujących się w sąsiedztwie szatni chłopców i dziewcząt przy sali gimnastycznej oraz niewłaściwym stanie sanitarno-technicznym nawierzchni schodów wejściowych do budynku szkoły. W drugim natomiast na niewłaściwym stanie sanitarno-higienicznym i technicznym sanitariatów na parterze oraz na pierwszym piętrze budynku szkoły, a także niewłaściwym stanie sanitarno-technicznym nawierzchni schodów wejściowych do budynku szkoły Ocena dostosowania mebli szkolnych i przedszkolnych do zasad ergonomii W 2016 r. przeprowadzono ocenę dostosowania mebli do wzrostu uczniów łącznie w 19 placówkach (szkołach podstawowych, gimnazjalnych, zespołach szkół, ponadgimnazjalnych szkołach zawodowych). Oceniono 937 stanowisk w 49 oddziałach szkół podstawowych, 813 stanowisk w 32 oddziałach szkół gimnazjalnych, 21 stanowisk w 1 oddziale ponadgimnazjalnej szkoły zawodowej. Nieprawidłowości stwierdzono sporadycznie w jednym zespole szkół - ogółem na 3 stanowiskach, w 2 oddziałach, a także w jednej szkole podstawowej funkcjonującej samodzielnie - ogółem na 6 stanowiskach pracy ucznia, w 2 oddziałach. Natomiast w ubiegłym roku nieprawidłowości odnotowano sporadycznie w 2 zespołach szkół - ogółem na 11 stanowiskach, w 7 oddziałach i tylko jedno nieprawidłowe stanowisko pracy ucznia w szkole podstawowej funkcjonującej samodzielnie. W stosunku do lat ubiegłych wyposażenie placówek w meble dostosowane do zasad ergonomii, a także posiadające odpowiednie atesty lub certyfikaty ulega poprawie. Placówki inwestują w wyposażenie w miarę posiadanych środków finansowych. W roku 2015 stwierdzono 12 stanowisk niedostosowanych do wzrostu uczniów, natomiast w roku 2016 wykazano 9 nieprawidłowych stanowisk.

66 Liczba Stan sanitarny POWIATU BOCHEŃSKIEGO w 2016r. 66 Rys.2 Liczba oddziałów ocenianych oraz ze stanowiskami nie spełniającymi zasad ergonomii w powiecie bocheńskim w latach r 2015r 2016r 4 liczba ocenionych oddziałów liczba oddziałów z nieprawidłowościami Liczba oddziałów z nieprawidłowościami uległa zmniejszeniu w stosunku do lat ubiegłych, sporadycznie odnotowuje się w nich stanowiska niedostosowane do wzrostu uczniów Możliwość pozostawienia podręczników w szkołach Zgodnie z przepisami w pomieszczeniach szkoły lub placówki powinno być zapewnione miejsce, gdzie uczniowie mogliby zostawiać podręczniki i przybory szkolne. W roku 2016, obowiązek ten spełniały wszystkie placówki oświatowe z terenu powiatu bocheńskiego. Pomimo iż szkoły zapewniają możliwość pozostawienia części podręczników w szafkach oraz wydzielonych półkach nie rozwiązuje to problemu zbyt ciężkich tornistrów i plecaków. Z informacji przekazywanych przez dyrektorów szkół wynika, że w wielu przypadkach uczniowie nie korzystają z możliwości pozostawienia podręczników na terenie placówki, ponieważ program nauczania wymaga zabrania podręcznika do domu w celu odrobienia pracy domowej lub nauki na kolejny dzień. Ponadto uczniowie zwłaszcza młodszych klas szkół podstawowych noszą przedmioty, które nie są niezbędne w szkole. Problem obciążenia tornistrów/plecaków uczniów obrazują następujące wyniki badań, które przeprowadzono w 2016r. w jednej szkole podstawowej oraz jednej szkole gimnazjalnej na terenie powiatu. Szkoła podstawowa Ważeniem objęto tornistry/plecaki ogółem u 466 uczniów szkoły podstawowej. Ogółem u 211 uczniów szkoły podstawowej ciężar tornistrów/plecaków przekraczał 10% masy ich ciała (ale mieścił się w granicy do 15%). Natomiast u 69 uczniów ciężar tornistrów/plecaków przekraczał 15% masy ich ciała. Skrajne przekroczenia odnotowano w klasie 6 23%, w klasie 4 23,5%; 22,8%, w klasie 2 21,1%, w klasie 1 20,5%; 19,5%; 19,1%.

67 67 Gimnazjum Z kolei w gimnazjum ważeniem objęto tornistry/plecaki ogółem u 578 uczniów. U 73 uczniów ciężar tornistrów/plecaków przekraczał 10% masy ich ciała (ale mieścił się w granicy do 15%), natomiast u 9 uczniów ciężar tornistrów/plecaków przekraczał 15% masy ich ciała (skrajne przekroczenia to: 17,1 %, 17,0 %, 16,7 %) Warunki wypoczynku dzieci i młodzieży W 2016 r. w bazie wypoczynku Ministerstwa Edukacji Narodowej (MEN) zarejestrowano 38 turnusów wypoczynku zorganizowanego dla dzieci i młodzieży (wypoczynek zimowy - 4, wypoczynek letni 34.Z wypoczynku zorganizowanego w powiecie bocheńskim skorzystało 1150 dzieci i młodzieży (wypoczynek zimowy - 80, wypoczynek letni ). Fotografia. Centrum Aktywnego Wypoczynku w Borku. Obiekt jest elementem bazy wypoczynku dzieci młodzieży zarówno podczas wakacji, jak i ferii zimowych. i W trakcie wypoczynku zorganizowano 26 turnusów w obiektach świadczących usługi hotelarskie, 1 turnus w obiektach sezonowych (szkoły), oraz 9 turnusów w placówkach w miejscu zamieszkania (pływalnie, szkoły, centra kultury, świetlice itp.).

68 68 Tabela 2 Wypoczynek dzieci i młodzieży - zima/lato 2016 Rodzaj placówki Liczba turnusów w bazie MEN Liczba turnusów skontrolowanych w trakcie wypoczynku w obiektach całorocznych usług hotelarskich lato zima lato zima w obiektach sezonowych obozy pod namiotami w miejscu zamieszkania Razem Na skontrolowanych turnusach organizatorzy zapewniali bezpieczny i higieniczny pobyt uczestnikom wypoczynku. Bieżące kontrole wypoczynku nie ujawniły na turnusach braku właściwych warunków sanitarno - higienicznych. Nie stwierdzono uchybień i nieprawidłowości. W trakcie wypoczynku dzieci i młodzieży najwięcej uczestników wypoczywało w obiektach całorocznych usług hotelarskich tj. 620, a także w miejscu zamieszkania tj. 403 w lecie, natomiast w zimie w obiektach hotelowych tj. 80. Na 8 turnusach (88,9% z 9 skontrolowanych) organizowanych w miejscu zamieszkania, dzieciom i młodzieży zapewniono dożywianie. W roku 2016 skontrolowano 94,7 % wszystkich zgłoszonych turnusów. Tabela 3 Wypoczynek dzieci i młodzieży na trenie powiatu bocheńskiego w latach Liczba turnusów w bazie MEN Liczba kontroli pionu HDiM Liczba uczestników Zarówno liczba uczestników wypoczynku, jak i liczba zorganizowanych turnusów w powiecie bocheńskim spadła nieznacznie w odniesieniu do roku ubiegłego. W roku 2015 na terenie powiatu bocheńskiego wypoczywało 1320 dzieci i młodzieży na 43 turnusach letniego i zimowego wypoczynku, natomiast w 2016 roku było 1150 uczestników wypoczynku zorganizowanego na 36 turnusach.

69 69 Rys.3 Liczba uczestników korzystających z wypoczynku w powiecie bocheńskim, z podziałem na rodzaj obiektów w 2016 r. Liczba uczestników [WARTOŚĆ] [PROCENTOWE] usługi hotelarskie obiekty sezonowe [WARTOŚĆ] [PROCENTOWE] [WARTOŚĆ] [PROCENTOWE] wypoczynek w miejscu zamieszkania

70 70 ROZDZIAŁ 6 ZDROWIE PUBLICZNE I PROMOCJA ZDROWIA OŚWIATA ZDROWOTNA I PROMOCJA ZDROWIA

71 71 Działania na rzecz zdrowia publicznego i promocji zdrowia podejmowane przez Sekcję Promocji Zdrowia wynikają z realizacji ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, zadań zleconych przez Główny Inspektorat Sanitarny, zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia, Ministerstwa Zdrowia oraz bieżących potrzeb zdrowotnych społeczeństwa. Podejmowane w 2016 r. inicjatywy obejmowały swoim zasięgiem cały powiat i adresowane były zarówno do dzieci w wieku przedszkolnym, szkolnym, jak i dorosłych oraz osób starszych. Powyższe działania obejmowały realizację programów zdrowotnych zleconych przez Główny Inspektorat Sanitarny w zakresie m.in.: promowania aktywnego stylu życia i zasad zdrowego odżywiania; profilaktyki przeciwdziałania uzależnieniom od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych, zapobiegania zakażeniom wirusem HIV Programy Program,,Trzymaj Formę W ramach realizacji X edycji programu Trzymaj Formę! kontynuowano edukację dzieci i młodzieży w zakresie kształtowania nawyków zasad aktywnego stylu życia i zbilansowanej diety. W roku szkolnym 2015/2016 do programu przystąpiło 30 szkół podstawowych i gimnazjalnych w powiecie bocheńskim. Realizacja Trzymaj Formę! oparta jest na metodzie projektu. Uczniowie wspólnie z nauczycielami, rodzicami i przy współpracy ze środowiskiem lokalnym uczestniczą w opracowaniu najlepszych i najciekawszych sposobów propagowania zasad zdrowego stylu życia. Najciekawszy projekt w roku szkolnym 2015/2016 zrealizowało Publiczne Gimnazjum w Mikluszowicach. Projekt ten uzyskał najwięcej punktów w powiatowym etapie ogólnopolskiego konkursu na Projekt edukacyjny promujący zmianę zachowań w zakresie stylu życia w środowisku lokalnym. W ramach projektu dokonano diagnozy potrzeb i zasobów społeczności lokalnej oraz opracowano plan działań zmierzających do ich rozwiązania. Wybrano następujące obszary działania: zdrowe odżywianie i nawyki żywieniowe, szeroko pojęta aktywność fizyczna wraz z wolnym czasem, zagrożenia współczesnego świata oraz bezpieczeństwo.

72 72 Profilaktyka palenia tytoniu Zgodnie z wyliczeniami WHO co roku na świecie w związku z chorobami wywoływanymi przez palenie tytoniu umiera ok. 6 mln osób, z czego 600 tys. w wyniku biernego palenia. Dym tytoniowy przyczynia się m.in. do rozwoju wielu nowotworów, chorób układu krążenia (w tym zawałów serca i udarów mózgu) oraz choroby określanej jako przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP). W związku z trudną sytuacją epidemiologiczną Sekcja Promocji Zdrowia koordynowała realizację zadań wynikających z Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce (POZNPT; Cele i zadania na lata ) poprzez edukację antytytoniową dzieci, młodzieży ich rodziców i opiekunów, społeczności lokalnej. W 2016 roku w ramach profilaktyki antynikotynowej podejmowano szereg działań zmierzających do promowania stylu życia wolnego od dymu tytoniowego. Kontynuowano realizację trzech programów antytytoniowych w przedszkolach, szkołach podstawowych i gimnazjach Program Czyste powietrze wokół nas Program,,Nie pal przy mnie proszę W przedszkolach i oddziałach przedszkolnych gdzie program był realizowany cieszył się dużym zainteresowaniem uczestników. Dzieci chętnie uczestniczyły w zajęciach, łatwo przyswajały wiedzę na temat problemu dymu tytoniowego oraz zwiększały umiejętność radzenia sobie w sytuacjach, gdy przebywają w zadymionych pomieszczeniach lub gdy dorośli pala przy nich tytoń. Dzięki programowi,,czyste powietrze wokół nas najmłodsi uświadomili swoim rodzicom, którzy palą, że nałóg ten prowadzi do wielu poważnych chorób. Program w roku szkolnym 2015/2016 realizowało 20 przedszkoli i 19 oddziałów przedszkolnych. Program Nie pal przy mnie proszę stanowi drugie ogniwo w cyklu programów profilaktyki antytytoniowej inicjowanych przez Państwowa Inspekcje Sanitarną. Zawiera w sobie treści zgodne z podstawą programową w edukacji wczesnoszkolnej. Realizacja programu przyczyniła się do

73 73 wzmocnienia wiedzy na temat szkodliwości palenia papierosów. Zdobyte przez dzieci umiejętności, pozwolą im radzić sobie w sytuacjach, gdy inni ludzie palą przy nich papierosy i przyjęcia postawy obronnej. Program w roku szkolnym 2015/2016 realizowały 22 szkoły podstawowe Program,,Znajdź właściwe rozwiązanie nauczyły się skutecznych metod odmowy, kształtowały umiejętności dbania o własne zdrowie i zdrowie innych. Realizacja programu w roku szkolnym 2015/ szkół podstawowych i 6 gimnazjów. Podstawowe zajęcia programowe Znajdź właściwe rozwiązanie odbywały się metodami aktywizującymi, dostosowanymi do wieku uczestników. Rodzice zostali poinformowani o założeniach, sposobie realizacji i ich roli w programie. Realizacja przyczyniła się do wzmocnienia wiedzy na temat szkodliwości palenia tytoniu, dzieci Program Bieg po zdrowie

74 74 W roku szkolnym 2016/2017 ruszyła I edycja nowego programu antytytoniowej edukacji zdrowotnej Bieg po zdrowie, skierowanego do dzieci z IV klas szkół podstawowych, a więc w wieku 9-10 lat. Zajęcia w programie Bieg po zdrowie realizowane są za pomocą zróżnicowanych metod aktywizujących, które dostosowano do wieku odbiorców. Podczas cyklu zajęć dzieci przeprowadzają wywiady z osobami niepalącymi, liczą koszty jakie generuje palenie papierosów, pracują w grupach przy tworzeniu antyreklamy dla papierosów lub tworzą komiks z bohaterami programu. Program skierowany jest także do rodziców i opiekunów dzieci Profilaktyczny Program Przeciwdziałania Uzależnieniom od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych W 2012 roku w odpowiedzi na niepokojące wyniki badań oraz w celu zmiany zachowań zdrowotnych przyszłych matek oraz poprawy zdrowia ich potomstwa Główny Inspektorat Sanitarny we współpracy z Państwową Agencją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Krajowym Biurem ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Instytutem Medycyny Pracy oraz Instytutem Medycyny Wsi rozpoczął realizację Profilaktycznego programu w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych KIK/68 współfinansowanego w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy. W roku 2015 w ramach programu Główny Inspektorat Sanitarny rozpoczął realizację kampanii społecznej Nie pozwól odlecieć swojemu szczęściu której głównym celem było zwiększenie wiedzy na temat skutków zdrowotnych używania substancji psychoaktywnych i ograniczenia ich stosowania oraz promowanie prawidłowego odżywiania i codziennej aktywności fizycznej. Sekcja Promocji Zdrowia w ramach w/w działań zorganizowała punkty informacyjno-edukacyjne podczas imprez masowych takich jak: Piknik Zdrowia z Przychodnią na Floris, Tydzień PCK, Rodzinna Niedziela w Parku Uzbornia, IX Edycja Kampanii Zbieramy Krew dla Polski, podczas których prowadzono edukację na temat uzależnień, dokonywano pomiarów tlenku węgla w

75 75 wydychanym powietrzu u palaczy, rozdawano ulotki, broszury. Prowadzono też edukację w mniejszych grupach między innymi: - w Bursie Szkolnictwa Ponadgimnazjalnego zorganizowano spotkanie edukacyjne dla młodzieży na temat uzależnienia od alkoholu, prowadzono ćwiczenia przy użyciu alkogogli, w Zespole Szkól nr 2 - w Bochni promowano zdrowy styl życia Smacznie Zdrowo-Kolorowo. Akcja miała charakter konkursu. Zadanie polegało na przygotowaniu zdrowych potraw i omówieniu ich wartości odżywczych oraz wykonaniu plakatu promującego zdrową żywność, - w Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Łapanowie edukowano młodzież na temat uzależnień Stop nałogom. Dokonywano pomiaru tlenku węgla w wydychanym powietrzu, prowadzono ćwiczenia przy użyciu narkogogli i alkogogli obrazujące upośledzenie zmysłów u ludzi będących pod wpływem narkotyków lub alkoholu, w ramach współpracy z Samodzielnym Publicznym Miejskim ZOZ w Bochni (VI Spotkanie dla pacjentów. Choroby jelita grubego ) przedstawiono nową Piramidę Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej, podczas Forum Samorządów Uczniowskich szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych w II LO w Bochni pod hasłem Dopalacze-Wypalacze Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny wygłosił wykład Działania PIS podejmowane w ramach kontroli zjawiska w celu ograniczenia możliwości dystrybucji dopalaczy i ich używania, w ramach XII Kampanii Białych Serc propagującej życie bez narkotyków odbył się marsz ulicami Bochni. Młodzież skandowała hasła i śpiewała piosenki mówiące o zagrożeniach ze strony narkotyków,

76 76 zachęcała do podejmowania właściwych świadomych wyborów i życia bez uzależnień. W ramach projektu KIK/68 w roku szkolnym 2015/2016 została zrealizowana III edycja programu ARS, czyli jak dbać o miłość? skierowanego do uczniów szkól ponadgimnazjalnych. Jego zasadniczym celem jest wyposażenie uczestników w wiedzę i umiejętności zmniejszające ryzyko utraty życia i zdrowia ich samych i ich potomków, zwłaszcza spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych m.in. takich jak alkohol, papierosy czy narkotyki, ale jego wyjątkowość obrazuje już sam tytuł - ARS po łacinie oznacza sztukę. W roku szkolnym 2014/2015 program na terenie powiatu realizowało pięć Zespołów Szkół oraz dwa Licea.

77 Kampanie społeczne ,,Światowy Dzień bez Tytoniu Hasło Światowego Dnia Bez Tytoniu 2016r. ( 31 maja ) ogłoszone przez Światową Organizację Zdrowia brzmiało Jednolite opakowania wyrobów tytoniowych - fakty i wyzwania. Jednolite opakowania są ważnym środkiem zmniejszenia popytu na wyroby tytoniowe, gdyż zmniejszają atrakcyjność papierosów, ograniczają stosowanie opakowań jako formy reklamy i promocji wyrobów tytoniowych, zwiększają skuteczność profilaktyki i ostrzeżeń zdrowotnych, nie zawierają logo, kolorów, firmowych obrazków lub informacji reklamujących/promujących dany wyrób tytoniowy. W ramach obchodów Światowego Dnia bez Tytoniu zrealizowano wymienione poniżej działania: trzy konkursy dla dzieci z przedszkoli i szkół powiatu bocheńskiego na plakat o tematyce antynikotynowej pod hasłem Mamo, tato nie pal proszę dla dzieci przedszkolnych, Nie pal, dbaj o moje zdrowie dla klas I-III szkól podstawowych, Bądź zdrowy - nie pal dla klas IV-VI szkól podstawowych i gimnazjów. Przyznano łącznie 9 nagród głównych i 16 wyróżnień. Nagrody ufundowało Starostwo Powiatowe w Bochni, Urząd Miasta Bochnia, Polski Czerwony Krzyż oraz Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Bochni, happening na terenie Publicznej Szkoły Podstawowej nr 5 w Bochni w którym wzięły udział dzieci i młodzież realizujące programy edukacji antytytoniowej z powiatu bocheńskiego wraz z wychowawcami i rodzicami. Uczestnicy zaprezentowali nabyte w czasie realizacji programów wiadomości, oraz wykonane plakaty mówiące o negatywnym wpływie na zdrowie palenia czynnego i biernego. Były też rymowanki, hasła, piosenki nawiązujące do tematu uzależnień. Dzieci z klasy I c przedstawiły bajkę O rybaku i złotej rybce. Przygotowano też poczęstunek w formie owoców jako alternatywę dla papierosa.

78 ,,Światowy Dzień Rzucania Palenia Dzień ten, przypadający w trzeci czwartek listopada, ma już ponad 30-letnią tradycję. Pomysł zrodził się w USA w Californii, gdzie w 1974 roku zachęcono ponad milion palaczy do odstawienia papierosów na jeden dzień. Oczywiście 24 godziny nie wystarczą mają jedynie zachęcić do całkowitego porzucenia nałogu. Dla poparcia idei tego dnia podjęto szereg inicjatyw: w Internacie Liceum Plastycznego w Nowym Wiśniczu zorganizowano Akcję informacyjno - zdrowotną. Akcję rozpoczęło spotkanie z policjantem podczas którego uczniowie dowiedzieli się jak unikać zagrożeń związanych z wiekiem dorastania i co to są czyny karalne. W kolejnej części akcji dokonywano pomiaru tlenku węgla w wydychanym powietrzu, udzielano porad na temat szkodliwości czynnego i biernego palenia tytoniu, rozdawano ulotki. Dodatkowo całej akcji towarzyszyła Kawiarenka Owocowa. Jej celem było propagowanie zmiany nawyków żywieniowych poprzez zwiększenie udziału warzyw i owoców w codziennej diecie. w Bursie Szkolnictwa Ponadgimnazjalnego zorganizowano spotkanie edukacyjne z młodzieżą w ramach którego edukowano na temat szkodliwości palenia tytoniu i korzyści jakie niesie zerwanie z nałogiem. Wśród uczestników przeprowadzono test wiedzy Co wiesz na temat alkoholu, tytoniu i narkotyków. W ramach obchodów Dni Honorowego Krwiodawstwa wraz z Oddziałem Rejonowym PCK zorganizowano punkt informacyjno-edukacyjny w Zespole Szkół nr 3 w Bochni. Dokonywano pomiaru tlenku węgla w wydychanym powietrzu, udzielano porad na temat szkodliwości palenia tytoniu, prowadzono dystrybucje materiałów edukacyjnych.

79 Światowy Dzień Zdrowia 7 kwietnia w rocznicę powstania Światowej Organizacji Zdrowia obchodzimy Światowy Dzień Zdrowia. Święto to ustanowiono w celu zwrócenia uwagi na najpoważniejsze problemy w dziedzinie zdrowia społeczeństw na świecie. Tematem przewodnim Światowego Dnia Zdrowia 2016r. była cukrzyca. Hasło brzmiało Pokonaj cukrzycę. Wraz z rosnącym rozpowszechnieniem cukrzycy, coraz ważniejsze staje się posiadanie wiedzy, jak można zminimalizować ryzyko wystąpienia choroby, a także o sposobach jej wykrywania i leczenia. W 2012 r. cukrzyca była bezpośrednią przyczyną około 1,5 mln. zgonów na świecie, z których 80% miało miejsce w państwach o niskich i średnich dochodach. Według prognoz WHO do 2030 r. cukrzyca stanie się 7 najczęściej występującą przyczyną zgonów. Zadania realizowane w ramach obchodów Światowego Dnia Zdrowia to między innymi: Dzień Otwarty w PSSE na który zaproszono dzieci z przedszkola Mali Odkrywcy i Publicznej Szkoły Podstawowej nr 2 w Bochni oraz ich opiekunów. Podczas spotkania dzieci wysłuchały prelekcji na temat powstania i zadań WHO oraz dotyczących cukrzycy. Następnie pracownicy Laboratorium opowiedzieli najmłodszym o badaniach próbek pod kątem biologicznym. Dzieci mogły zobaczyć jak wykonać posiew, policzyć bakterie, dowiedziały się jakimi metodami można prowadzić hodowle bakterii oraz zapoznały się ze sprzętem laboratoryjnym. w Bursie Szkolnictwa Ponadgimnazjalnego w Bochni zorganizowano spotkanie dla młodzieży w ramach którego wygłoszono wykłady na temat: przyczyn powstania choroby, objawów, leczenia i zapobiegania cukrzycy typu 1 i 2. Przedstawiono nowa Piramidę Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej, której stosowanie pozwala na uniknięcie wielu chorób. Odbyła się też degustacja sałatek owocowo-warzywnych które są bardzo dobrym źródłem witamin i minerałów. współpracowano z placówkami ochrony z zdrowia w powiecie bocheńskim. Promowano hasło Światowego Dnia Zdrowia, zachęcano do działań informacyjno-edukacyjnych na rzecz zmniejszenia ryzyka wystąpienia choroby

80 80 Profilaktyka HIV/AIDS W Polsce według danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego statystycznie każdego dnia prawie 2,5 osoby dowiadują się o fakcie zakażenia HIV. Są to zazwyczaj zakażenia, których można uniknąć, stosując odpowiednią profilaktykę. W pierwszych latach epidemii w Polsce główną drogę rozprzestrzeniania się zakażeń HIV stanowiło stosowanie dożylnych środków odurzających oraz kontakty homoseksualne pomiędzy mężczyznami. Od roku 2001 zaobserwować można odwrócenie pewnych trendów epidemii. Zakażeniu ulega coraz więcej osób o orientacji heteroseksualnej, bez narkomanii dożylnej w wywiadach. Osoby te zakażają się poprzez ryzykowne kontakty seksualne. W ramach realizacji Krajowego Programu Zapobiegania Zakażeniom HIV i Zwalczania AIDS koordynowano i współrealizowano działania w zakresie profilaktyki HIV/AIDS. Działania programowe realizowane były w przedszkolach, placówkach gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych powiatu bocheńskiego i podczas wypoczynku dzieci i młodzieży w ramach Bezpiecznych Ferii i Bezpiecznych Wakacji. Przeprowadzono też szereg inicjatyw związanych z obchodami Światowego Dnia AIDS między innymi: w Miejskim Przedszkolu nr 3 w Bochni przeprowadzono lekcje edukacyjną w oparciu o książeczkę Zawsze Razem, która uczy akceptacji i tolerancji w stosunku do osób chorych.

81 81 Młodzież ze szkół ponadgimnazjalnych rozwiązywała krzyżówkę edukacyjną, której hasło przypominało, że tylko od nas zależy czy będziemy w pełni kontrolować swoje zachowania i świadomie podejmować decyzje o własnym życiu. Przeprowadzono też wraz z Oddziałem Rejonowym Polskiego Czerwonego Krzyża olimpiadę Promocja Zdrowego Stylu Życia której celem jest wykształcenie wśród młodzieży potrzeby dbania o własne zdrowie oraz kształtowanie umiejętności niezbędnych do ochrony i doskonalenia zdrowia, ponieważ jak wynika z badań istnieje wiele braków w zakresie podstawowych zachowań zdrowotnych młodzieży znajdującej się w okresie dojrzewania między innymi zbyt wczesna inicjacja seksualna.

82 82 Współpracowano z placówkami ochrony z zdrowia w powiecie bocheńskim. Promowano hasła kampanii Krajowego Centrum ds. AIDS, które zachęcają do poznania swojego statusu serologicznego oraz upowszechniają informacje na temat HIV/AIDS i sposobów zmniejszania ryzyka zakażenia. Dzień Bezpiecznego Grzybobrania W ramach Dnia Bezpiecznego Grzybobrania odbyło się spotkanie edukacyjne na które zaproszono dzieci z Publicznej Szkoły Podstawowej nr 2 w Bochni. Uczniowie wysłuchali prelekcji na temat budowy grzyba, cech charakteryzujących grzyby jadalne i trujące, poznali zasady bezpiecznego grzybobrania. Zapoznali się także z Piramidą Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej, której stosowanie daje szanse na zachowanie sprawności intelektualnej i fizycznej do późnych lat życia.

83 83 ROZDZIAŁ 7 DZIAŁALNOŚĆ ZAPOBIEGAWCZEGO NADZORU SANITARNEGO

84 ZAPOBIEGAWCZY NADZÓR SANITARNY W sekcji Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego można uzyskać informacje m.in. w zakresie aktualnie obowiązujących przepisów prawnych oraz sposobu postępowania przy budowie nowych obiektów budowlanych, jak również przebudowie, remoncie lub zmianie sposobu użytkowania istniejących obiektów budowlanych. Tabela 1. Liczba i rodzaj spraw wykonanych w sekcji Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego PSSE w Bochni Rok 2016 Ogółem: 419 uzgodnienie dot. odstąpienia od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na 0 środowisko uzgodnienie zakresu stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie 6 oddziaływania na środowisko opiniowanie projektu dokumentu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko 8 opinia co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na 45 środowisko, a w przypadku stwierdzenia takiej potrzeby- co do zakresu raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko wydanie opinii w sprawie zakresu raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko 0 wydanie opinii w sprawie uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia przed 9 wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach uzgadnianie dokumentacji projektowej pod względem wymagań higienicznych i 10 zdrowotnych zastosowanie rozwiązań innych niż określone w obowiązujących przepisach prawnych, w 0 tym w zakresie warunków technicznych spełnienie wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu 15 wykonującego działalność leczniczą

85 85 uczestniczenie w dopuszczeniu do użytkowania obiektu budowlanego 88 sprzeciw przeciwko uruchomieniu wybudowanego lub przebudowanego zakładu pracy lub 0 innego obiektu budowlanego, w tym wobec dopuszczenia do użytkowania innych spraw 53 kontrole: (w tym obiektów w trakcie budowy) postanowienia 0 decyzje płatnicze 121 W 2016 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Bochni dopuścił do użytkowania m.in. obiekty budowlane takie jak: punkty przedszkolne, klub dziecięcy niepubliczne przedszkola, publiczne przedszkole, oddział publicznego przedszkola, prywatny żłobek niepubliczne gimnazjum budynek mieszkalny wielorodzinny sklepy spożywczo- przemysłowe samoobsługowe (supermarkety) punkty wydawania gotowych posiłków w szkołach sklepy: mięsno- wędliniarski, spożywczo- przemysłowe punkty małej gastronomii: pizzeria- makaroniarnia z salą konsumpcyjną, sezonowa produkcja lodów hala produkcyjno- magazynowa z zapleczem socjalnym dla celów produkcyjnych (produkcja elementów blacharskich dla potrzeb budownictwa, gastronomii, rolnictwa) budynek z usługą handlową (sklep ze sprzętem ogrodniczym i warsztatem naprawy sprzętu ogrodniczego) podstacja trakcyjna stacja elektroenergetyczna budynki biurowe z zapleczem socjalnym budynek produkcyjny (montaż mebli) budynek usługowo- handlowy (sklep ogólnoprzemysłowy) punkty apteczne apteki ogólnodostępne budynek hali produkcyjno- magazynowej z zapleczem socjalnym wraz z budynkiem biurowym (produkcja stolarki okiennej z PVC oraz aluminium) budynek warsztatu samochodowego wulkanizacji zakłady fryzjerskie i zakłady kosmetyczne stacjonarne oraz świadczące mobilne usługi fryzjerskie/kosmetyczne budynek produkcyjno- magazynowo- techniczno- administracyjny - rozbudowa o część produkcyjną (produkcja opakowań kartonowych) budynek handlowo- usługowy- część magazynowania opakowań budynek parafialny pawilon wejściowy do budynku nadszybia szybu- rozbudowa o pomieszczenia sanitariatów budynek Ochronki o funkcji przedszkola i Domu Zakonnego budynek usługowo- magazynowy (sprzedaż konstrukcji stalowych i obróbka blach) hala produkcyjno- biurowa z zapleczem socjalnym (produkcja i montaż donic oraz gazonów z gotowych półproduktów)

86 86 budynek hali produkcyjno- magazynowej- rozbudowa istniejącego budynku o halę produkcyjno- magazynową (produkcja tektury falistej) budynek handlowo- magazynowy (handel hurtowy artykułami i sprzętem branży elektrycznej) budynek magazynowy (magazynowanie produktów gotowych mebli) poddasze w budynku usługowym na terenie stacji paliw z przeznaczeniem na lokale usługowe budynek hali produkcyjnej elementów stalowych i obróbki metali budynek magazynowo- handlowy z częścią biurowo- socjalną (meble i antyki) budynek handlowo- usługowy (sprzedaż materiałów budowlanych i biuro rachunkowe) część handlowo-usługowa budynku mieszkalnego (sklep z częściami samochodowymi). Ponadto Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Bochni zaopiniował pozytywnie, wydając decyzje administracyjne i opinie sanitarne dla pomieszczeń i urządzeń podmiotów wykonujących działalność leczniczą m.in.: gabinetów zabiegowych (stomatologicznych, okulistycznego) gabinetów lekarskich punktów pobrań materiału do badań pielęgniarskiej opieki długoterminowej domowej poradni ginekologiczno- położniczej na terenie istniejącej przychodni gabinetów profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej w szkole pracowni fizjoterapii w istniejącej filii ośrodka zdrowia pomieszczeń przychodni specjalistycznej reumatologiczno- neurologicznej

87 87 ROZDZIAŁ 8 DZIAŁALNOŚĆ PODCZAS ŚWIATOWYCH DNI MŁODZIEŻY

88 ŚWIATOWE DNI MŁODZIEŻY W okresie od dnia 25 lipca 2016 roku do dnia 1 sierpnia 2016 roku na terenie powiatu bocheńskiego wzmożono działania i monitoring w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa żywności i żywienia, jakości wody do picia, nadzoru nad miejscami zakwaterowania i nadzoru epidemiologicznego nad zakażeniami i chorobami zakaźnymi o szczególnym znaczeniu epidemiologicznym. Nie odnotowano żadnych incydentów zagrażających zdrowiu publicznemu. W okresie od dnia 26 lipca do dnia 01 sierpnia 2016 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Bochnia oraz jego przedstawiciele przeprowadzili 15 wizji lokalnych w miejscach zgromadzenia pielgrzymów zgromadzeń pielgrzymów i punktach żywieniowych oraz wizje ogólnodostępnych WC. W wyniku przeprowadzonych wizji nie stwierdzono żadnych incydentów zagrażających zdrowiu lub życiu. W okresie przygotowań do Światowy Dni Młodzieży: PPIS uczestniczył w spotkaniach z przedstawicielami Starostwa Powiatowego Bochnia, Urzędu Gminy i Miasta Bochnia oraz przedstawicielami Kościoła, Państwowej Straży Pożarnej, Komendy Powiatowej Policji, Szkół i Przedszkoli powiatu Bochni, Urzędów powiatowych, podczas których poruszane były zagadnienia dotyczące ŚDM Kraków Podczas spotkań wypracowano m.in. takie rozwiązania jak: wymogi dla budynków, w których mieli zostać zakwaterowani pielgrzymi, wyżywienie w czasie trwania obchodów ŚDM, w tym dystrybucji posiłków przygotowanych dla pielgrzymów, weryfikacja obiektów wytypowanych do Wojewódzkiego planu działania na wypadek wystąpienia epidemii, badań w kierunku Legionella oraz sprawy związane z zabezpieczeniem dla uczestników oraz mieszkańców wody zdatnej do picia.