INFORMACJA O STANIE BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO MIASTA MYSŁOWICE

Transkrypt

1 INFORMACJA O STANIE BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO MIASTA MYSŁOWICE 2017 Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Katowicach

2 Spis treści: I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych 4 1. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie wybranych chorób zakaźnych 4 2. Szczepienia ochronne 23 II. Stan sanitarny podmiotów wykonujących działalność leczniczą Ocena stanu sanitarnego podmiotów wykonujących działalność leczniczą Podmioty lecznicze jako zakłady pracy 47 III. Stan sanitarny zakładów branży spożywczej, jakość zdrowotna żywności Jakość zdrowotna środków spożywczych, przedmiotów do kontaktu z żywnością, kosmetyków oraz suplementów diety Powiadomienia typu RASFF Zakłady produkcyjne Obiekty obrotu żywnością Zakłady żywienia zbiorowego Środki transportu żywności 59 IV. Jakość wody Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi Ocena jakości wody ciepłej w zakresie obecności bakterii legionella Pływalnie Miejsca wykorzystywane do kąpieli Fontanny uliczne V. Stan sanitarny obiektów i miejsc użyteczności publicznej Obiekty użyteczności publicznej Gospodarka odpadami komunalnymi Akcje deratyzacyjne 77 VI. Stan sanitarny szkół i innych placówek oświatowo wychowawczych Żłobki i kluby dziecięce Placówki wychowania przedszkolnego Szkoły Placówki wypoczynku zimowego i letniego zorganizowanego w obiektach stałych w miejscu zamieszkania 87 2

3 VII. Warunki sanitarno-higieniczne środowiska pracy Stan sanitarno - higieniczny zakładów pracy Choroby zawodowe 93 VIII. Interwencje mieszkańców miasta 96 IX. Środki zastępcze 98 X. Zapobiegawczy nadzór sanitarny 102 XI. Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia, programy edukacyjne i akcje prozdrowotne 108 3

4 I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych 1. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie wybranych chorób zakaźnych Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w roku 2017 podobnie jak w latach poprzednich realizował zadania z zakresu zdrowia publicznego m.in. kontynuując bieżącą działalność przeciwepidemiczną oraz nadzór epidemiologiczny w zakresie zapobiegania, a także zwalczania zakażeń i chorób zakaźnych, w tym również chorób występujących ogniskowo, wymienionych w ustawie z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz.U. z 2018 r., poz. 151). W uzasadnionych przypadkach wdrażane były interwencyjne działania przeciwepidemiczne. W przypadku większości chorób zakaźnych sytuację epidemiologiczną na nadzorowanym terenie w roku 2017 podobnie jak w roku ubiegłym należy uznać jako dobrą. W roku 2017 na terenie miasta Mysłowice zarejestrowano znacznie większą liczbę tj przypadków zachorowań na choroby zakaźne, niż w 2016 roku kiedy to stwierdzono 1067 przypadków przypadków dotyczyło zachorowań na grypę, która podobnie jak w roku ubiegłym była dominująca jednostką chorobową. Drugą co do największej ilości rejestrowanych przypadków zachorowań były choroby zakaźne wieku dziecięcego, których zarejestrowano w minionym roku przypadków. Hospitalizowano 108 osób co stanowi 4,31% wszystkich zarejestrowanych przypadków. Najczęstszą przyczyną hospitalizacji były wirusowe zakażenia jelitowe przypadków oraz inne bakteryjne zakażenia jelitowe - 24 przypadki. Odnotowano 3 zgony z powodu choroby zakaźnej i dotyczyły one osób chorych na gruźlicę. Dane epidemiologiczne dotyczące występowa zachorowań na wybrane jednostki chorobowe oraz porównanie z rokiem 2016 przedstawiono w formie poniższych wykresów. Do wyliczenia współczynników zapadalności przyjęto liczbę ludności na terenie Mysłowic, stan na r. według GUS wynoszącą

5 ROK Biegunki i zatrucia pokarmowe Choroby zakaźne wieku dziecięcego Choroby przenoszone drogą płćiową (w tym HIV i AIDS) Grypa Zapalenie opon mózgowordzeniowych Gruźlica Wirusowe zapalenie wątroby ROK Biegunki i zatrucia pokarmowe Choroby zakaźne wieku dziecięcego Choroby przenoszone drogą płćiową (w tym HIV i AIDS) Grypa Zapalenie opon mózgowordzeniowych Gruźlica Wirusowe zapalenie wątroby Zgłoszone przypadki zachorowań na wybrane jednostki chorobowe w roku na terenie miasta W roku 2017 podobnie jak w latach ubiegłych w wyniku przeprowadzonej analizy danych dotyczących zgłaszalności chorób zakaźnych i zakażeń otrzymywanych kwartalnie z Narodowego Funduszu Zdrowia, przeprowadzono kontrole w 1 podmiocie leczniczym i nie potwierdzono niezgodności. W 23 przypadkach do podmiotów leczniczych, w których stwierdzono niezgodności wystosowano wystąpienia. 5

6 Zatrucia i zakażenia pokarmowe W roku 2017 podobnie jak w ciągu ostatnich lat stwierdzono dalszy spadek liczby zarejestrowanych zatruć i zakażeń pokarmowych , , ,98 26,77 4, Zatrucia pokarmowe - ogółem Zachorowania na zatrucia pokarmowe ogółem w latach na terenie miasta Mysłowice, (wskaźnik zapadalności na ludności). Zarejestrowano 3 przypadki salmoneloz - wskaźnik zapadalności wyniósł 4,03/ (2016r. -10,70/ ), w porównaniu do 8 przypadków - 10,70/ w roku 2016 oraz 3 przypadki bakteryjnych zatruć pokarmowych (wskaźnik zapadalności 4,03/ ) w porównaniu do 20 przypadków 26,77/ w roku Nie odnotowano przypadków czerwonki bakteryjnej ,67 19, ,64 10,7 5 4, Salmonella ogółem Mysłowice Zachorowania na salmonellozy ogółem w latach na terenie miasta Mysłowice (wskaźnik zapadalności na ludności). 6

7 Spadek zapadalności dotyczył także zachorowań na biegunki u dzieci do lat 2. Liczba zachorowań wynosiła 20 przypadków, wskaźnik 136,33/10 000, natomiast w 2016r. odnotowano 35 zachorowań, odpowiednio wskaźnik zapadalności wyniósł 156,18/ Zachorowania na biegunki u dzieci do lat 2 w latach na terenie miasta Mysłowice (liczba zachorowań). Zaobserwowano również niższą liczbę zgłoszeń zachorowań na wirusowe zakażenia jelitowe 120 przypadków (56 przypadków dotyczyło zachorowań u dzieci do lat 2) wskaźnik zapadalności 160,86/ , w porównaniu z rokiem przypadków zachorowań wskaźnik zapadalności 211,48/ Podobnie jak w latach poprzednich znaczna część przypadków rozpoznania zachorowań kwalifikowana była głównie przez lekarzy POZ na podstawie objawów klinicznych jako wirusowe zakażenia jelitowe nieokreślone 71 przypadków. Zazwyczaj tylko w przypadku hospitalizacji dzieci w oddziałach pediatrycznych, wykonywane były szybkie testy diagnostyczne w kierunku diagnostyki wirusologicznej. 7

8 Zachorowania na wirusowe zakażenia jelitowe w latach na terenie miasta Mysłowice (Liczba zachorowań) Biegunka dzieci do lat 2 Bakteryjne zatrucia pokarmowe Zachorowania na biegunki, zatrucia pokarmowe i zakażenia jelitowe ogółem w latach na terenie miasta Mysłowice (liczba zachorowań). W roku 2017 nie odnotowano ognisk choroby przenoszonej drogą pokarmową na terenie miasta Mysłowice 8

9 Choroby zakaźne wieku dziecięcego W roku 2017 wśród chorób zakaźnych wieku dziecięcego wykazujących sezonowe wzrosty zachorowań, podobnie jak w latach poprzednich dominowała ospa wietrzna, w odniesieniu do której jednocześnie zarejestrowano tendencje spadkową Odra Świnka Różyczka Ospa wietrzna Krztusiec Płonica Zachorowania na choroby zakaźne wieku dziecięcego w latach na terenie miasta Mysłowice (liczba zachorowań) Choroba wystąpiła u 119 osób, co daje wskaźnik zapadalności 159,52 na mieszkańców (2016r zachorowania, zapadalność 242,26/ ) Ospa wietrzna Zgłoszone przypadki zachorowań na ospę wietrzną w roku na terenie miasta 9

10 Zachorowania w większości dotyczyły dzieci od 1 do 4 roku życia oraz od 5 do 9 lat. Analizując sezonowość zachorowań ustalono, że najwięcej zachorowań wystąpiło w II kwartale 2017 r. Zapadalność na ospę wietrzną zarejestrowana w zakresie danych epidemiologicznych dla całego kraju w roku 2017 wynosiła 451,71/ mieszkańców. W roku 2017 na terenie miasta Mysłowice nastąpił znaczny spadek zachorowań na płonicę, co wynika z typowej dla tej jednostki chorobowej sezonowości zachorowań Płonica Zgłoszone przypadki zachorowań na płonicę w roku na terenie miasta Mysłowice. Zarejestrowano 27 zachorowań, współczynnik zapadalności wyniósł 36,20/ , porównawczo w roku 2016 odnotowano 69 zachorowania co stanowiło 92,35 zachorowań na mieszkańców. Największą ilość zachorowań zanotowano w I kwartale 2017r przypadków. Na terenie kraju w roku 2017 zachorowania na płonicę kształtowały się na poziomie wyższym, a wskaźnik zapadalności wynosił 42,76/ mieszkańców. 10

11 W ostatnich latach, liczba zachorowań na świnkę oraz różyczkę utrzymuje się na względnie niskim poziomie. Tak korzystna sytuacja epidemiologiczna jest wynikiem stosowanych szczepień, początkowo jako zalecanych, a od roku 2003 jako obowiązkowych. W roku 2017 zarejestrowano 2 przypadki zachorowania na świnkę, które dotyczyły dziecka w wieku 6 lat i osoby dorosłej w wieku 23 lat, osoby te nie były szczepione. Uzyskany wskaźnik zapadalności wynosił 2,68/ mieszkańców i był niższy od wskaźnika uzyskanego na terenie Polski, który wynosił 4,34/ Świnka Zgłoszone przypadki zachorowań na świnkę w roku na terenie miasta Mysłowice. W przypadku różyczki zarejestrowano tak jak w roku poprzednim tylko 1 przypadek zachorowania, który dotyczył dziecka w wieku 2 lat, nie szczepionego. Uzyskano wskaźnik zapadalności 1,34/ , co stanowi poziom nieco wyższy niż na terenie kraju (wskaźnik zapadalności: 1,29/ mieszkańców). Nie zgłoszono żadnego przypadku różyczki wrodzonej. 11

12 Różyczka Zgłoszone przypadki zachorowań na różyczkę w roku na terenie miasta Mysłowice. W roku 2017 kontynuowano nadzór epidemiologiczny w ramach Programu WHO Eliminacja Odry/Różyczki PPIS w Katowicach. W roku 2017 nie pobrano materiału do badania w kierunku wirusa odry lub różyczki Krztusiec Zgłoszone przypadki zachorowań na krztusiec w latach na terenie miasta Mysłowice. 12

13 Na terenie miasta Mysłowice w 2017r. zaobserwowano spadek w zakresie wskaźników epidemiologicznych krztuśca. Odnotowano 1 przypadek zachorowania - wskaźnik zapadalności 1,34/ mieszkańców, odpowiednio w 2016r. było 6 zachorowań, wskaźnik zachorowań wynosił 8,00/ mieszkańców. Zachorowanie wystąpiło u osoby dorosłej w wieku 52 lat. Podczas przeprowadzonego dochodzenia epidemiologicznego ustalono, że chora nie pamiętała faktu uodpornienia. Wirusowe zapalenia wątroby W przypadku wirusowego zapalenia wątroby powszechne obowiązkowe i zalecane szczepienia przeciw WZW B przyczyniły się do istotnego zmniejszenia zapadalności na tą jednostkę chorobową szczególnie w najmłodszych grypach wiekowych. W 2017 roku na terenie miasta zarejestrowano 13 przypadków zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B. 5 4 HBV Grupy wiekowe Mysłowice Zakażenia wirusem HBV (zgłoszone po raz pierwszy) w roku 2017 na terenie miasta Mysłowice (liczba osób w poszczególnych grupach wiekowych). 3 przypadki Odnośnie wirusowego zapalenia wątroby typu C w roku 2017 zarejestrowano 13

14 5 4 3 HCV Grupy wiekowe Mysłowice Zakażenia wirusem HCV (zgłoszone po raz pierwszy) w 2017r. na terenie miasta Mysłowice (liczba osób w poszczególnych grupach wiekowych ). Powyższe jednostki chorobowe w większości dotyczą zakażeń nabytych w przeszłości, które są najczęściej rozpoznawane podczas wykonywanych badań laboratoryjnych przed zabiegami operacyjnymi, jak również ogólnych badań w celach diagnostycznych. Jednocześnie zwiększanie się liczby inwazyjnych zabiegów oraz zakresu usług medycznych i technik diagnostycznych mają wpływ na wzrost zakażeń wirusami zapalenia wątroby typu B i C. Podczas przeprowadzanych dochodzeń epidemiologicznych część zakażonych określała domniemane źródło zakażenia, w tym dominującym źródłem zakażenia były wykonywane małe i duże zabiegi chirurgiczne, a 7 osób wskazało transfuzję krwi. Należy dodać, że nadzór nad zakażeniami HBV i HCV w większości utrudnia bezobjawowy początek choroby, a rozpoznanie jest dokonywane w późnej fazie choroby. W roku 2017 odnotowano 3 przypadki zachorowań na WZW A i były to osoby płci męskiej w wieku 13, 32 i 61 lat. Wszystkie zachorowania wystąpiły w IV kwartale 2017r., u osób tych wystąpiły objawy typowe dla tego zachorowania. Nie ustalono prawdopodobnej drogi zakażenia. 14

15 5 4 3 HAV Grupy wiekowe Mysłowice Zakażenia wirusem HAV zgłoszone w 2017r. na terenie miasta Mysłowice (liczba osób w poszczególnych grupach wiekowych). Gruźlica Zakażenia prątkiem gruźlicy należą do najpowszechniejszych zakażeń występujących na świecie. Monitorowanie sytuacji epidemiologicznej gruźlicy w Polsce prowadzi Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie (IGiCHP). W roku 2017 podobnie jak w latach ubiegłych PPIS w Katowicach prowadził weryfikację danych otrzymanych z IGiCHP dotyczącą wyegzekwowania brakujących zgłoszeń zachorowań na gruźlicę Gruźlica Zgłoszone przypadki zachorowań na gruźlicę w roku na terenie miasta Mysłowice. 15

16 Zapadalność na gruźlicę w minionym roku była na poziomie niższym (wskaźniki zapadalności 16,09/ mieszkańców), jak w roku 2016 (18 zachorowań, współczynnik 24,09/ ). Ogółem w 2017 roku na 24 zgłoszone przypadki podejrzenia gruźlicy, chorobę potwierdzono u 12 osób. Postacią dominująca była gruźlica płuc. Wśród chorych nie zarejestrowano przypadków osób niepełnoletnich. Najczęściej chorowali niepracujący dorośli (7 osób), renciści i emeryci (2 osoby), pracujący (3 osoby). Analizując powyższe dane stwierdzono podobnie jak w latach ubiegłych, że zapadalność na gruźlicę wzrasta wraz z wiekiem, w większości dotyczy osób o niskim statucie socjalnobytowym. W związku z zarejestrowanymi przypadkami zachorowania na gruźlicę w ciągu minionego roku nadzorem objęto 9 osób z kontaktu z chorym. W żadnym z powyższych przypadków nie wydano decyzji administracyjnej w sprawie obowiązku hospitalizacji. Inwazyjne choroby wywołane przez Neisseria meningitidis, Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae typu b W zakresie inwazyjnych chorób ośrodkowego układu nerwowego w roku 2017r. zarejestrowano 1 przypadek wywołanej przez Streptococcus pneumoniae - postać zakażenia posocznica. Nie zarejestrowano żadnego przypadku inwazyjnej choroby wywołanej przez Neisseria meningitidis i Haemophilus influenzae typu b. Można wnioskować, że na ograniczenie zachorowań na menigokoki z grupy C mają zarówno prowadzony nadzór epidemiologiczny, szczególnie w zakresie działań profilaktycznych u osób mających styczność z chorym, jak i szczepienia p/neisseria meningitidis typu C, obecnie realizowane w ramach szczepień zalecanych. Grypa Każdego roku rejestrowana jest wysoka liczba zachorowań na grypę i infekcje grypopodobne, a największą liczbę zachorowań notuje się w okresie zimowo-wiosennym. Nadzór epidemiologiczny nad grypą prowadzony jest w ciągu całego roku. Warto zaznaczyć, ze wzrost zachorowań może wynikać z poprawy zgłaszalności i raportowania przypadków grypy. 16

17 W minionym roku liczba zachorowań na grypę i podejrzenia grypy, osiągnęła poziom 2017 przypadków (2703,76 na mieszkańców) i była znacznie wyższa niż w roku przypadków (532,70 na mieszkańców). W roku 2017 wskaźnik zapadalności dla Polski wyniósł ,06 na mieszkańców. Dominującą liczbę zachorowań zarejestrowano w grupie wiekowej lata (1331 przypadków) Rok Lata 5-14 Lat Lata 65 i więcej Lat Grypa - zachorowania wg wieku Zgłoszone przypadki zachorowań na grypę wg wieku w roku 2017 na terenie miasta Mysłowice. Należy zaznaczyć, iż w zapobieganiu tej chorobie dużą rolę odgrywają szczepienia ochronne. Jednak zmienność antygenowa wirusa grypy wpływa na fakt, iż znaczna część populacji może być pozbawiona odporności. 17

18 Rok I Kwartał II Kwartał III Kwartał IV Kwartał Grypa - sezonowość Zgłoszone przypadki zachorowań na grypę wg sezonowości 2017 na terenie miasta Mysłowice Podobnie jak w latach poprzednich na terenie miasta prowadzony był nadzór epidemiologiczny i wirusologiczny nad grypą w systemie SENTINEL. Współpracowano w ramach w/w systemu z 4 lekarzami podstawowej opieki zdrowotnej, obejmującymi swoją opieką 6118 osób. W ramach prowadzonego nadzoru w roku 2017 materiału biologicznego do badań nie pobrano. Choroby odzwierzęce Na terenie miasta Mysłowice wśród chorób odzwierzęcych w roku 2017 rejestrowano tak jak każdego roku zachorowania na boreliozę. Rejestrowano również pokąsania ludzi przez zwierzęta. Borelioza z Lyme Zapobieganie i zwalczanie boreliozy stanowi istotny problem epidemiologiczny, gdyż jest tylko ograniczone do unikania kontaktu z kleszczami. Pomimo prowadzonych prac do 18

19 chwili obecnej nie ma skutecznej szczepionki przeciwko tej jednostce chorobowej, a przebycie zakażenia nie daje odporności i nie chroni przed ponownym zakażeniem. Ogółem w roku 2017 zarejestrowano 305 przypadków zachorowań i podejrzeń zachorowań na boreliozę. Potwierdzono 76 zachorowań. W roku 2016 na 115 zarejestrowanych przypadków zachorowań i podejrzeń zachorowań na boreliozę, potwierdzono 73 przypadki. Należy zaznaczyć, że większa ilość zarejestrowanych podejrzeń zachorowań nie spełniała kryterium przypadku potwierdzonego. Zgłoszenia stwierdzonych biologicznych czynników chorobotwórczych były w większości dokonane przez kierowników laboratoriów i były one wynikiem prowadzonego na terenie miasta w roku 2017 programu "Poznaj boreliozę - mysłowicki program badań profilaktycznych w kierunku rozpoznania boreliozy oraz edukacji zdrowotnej z zakresu chorób odkleszczowych", sfinansowanego ze środków Urzędu Miasta Mysłowice, w ramach którego mieszkańcy mieli możliwość skorzystania z bezpłatnych badań w kierunku wykrycia boreliozy. Wśród potwierdzonych zachorowań dominowała postać wczesna rumień wędrujący, pozostałe zachorowania zgodnie z klasyfikacją przypadku potwierdzono na podstawie wykonanych badań laboratoryjnych i kryteriów klinicznych fazy późnej w większości boreliozy układu kostno-stawowego. Należy zaznaczyć, ze trudność w postawieniu diagnozy lekarskiej wynika z możliwości nietypowego przebiegu zachorowania tj. brak typowych objawów fazy wczesnej. Analizując zapadalność na terenie miasta i kraju można zauważyć, że wskaźnik zapadalności w przypadku Mysłowic (101,88/ mieszkańców) znacząco przekracza wskaźnik Polski (56,02/ mieszkańców). Według danych uzyskanych na podstawie przeprowadzanych dochodzeń epidemiologicznych stwierdzono, że wśród chorych były zarówno osoby niepełnoletnie (8 osób), osoby pełnoletnie pracujące (20 osób), pełnoletnie niepracujące (18 osób), jak i renciści i emeryci (30 osób). Nie stwierdzono przypadków zachorowania w wyniku występowania narażenia zawodowego. 19

20 Borelioza Zgłoszone przypadki zachorowań na boreliozę w roku na terenie miasta Mysłowice. Ponadto ustalono, że 36 osób zdecydowanie identyfikowało miejsce narażenia, jako miasto zamieszkania, 8 osób wiązało zakażenie krętkami z narażeniem poza granicami miasta. W większości miejscem ekspozycji na kleszcze na terenie miasta były parki, skwery, działki lub tereny rekreacyjne i lasy. W związku z powyższym podczas przeprowadzanych wywiadów epidemiologicznych zwracano uwagę na konieczność stosowania odpowiedniej odzieży ochronnej i repelentów przeciw kleszczom. Pokąsania przez zwierzęta i profilaktyka zachorowań na wściekliznę W 2017r. zarejestrowano 49 pokąsań przez zwierzęta, wskaźnik zapadalności na mieszkańców wyniósł 65,69 i był wyższy od wskaźnika na terenie Polski, który wyniósł 21,43/ mieszkańców. Pokąsania w 2 przypadkach dotyczyły osób niepełnoletnich. 20

21 Osoby pokąsane Mysłowice Narażenia na wściekliznę w latach na terenie miasta Mysłowice (liczba osób). Jednocześnie zarejestrowano 9 zgłoszeń pokąsań osób w większości przez nieznane psy i koty, w przypadku których przeprowadzono szczepienia przeciwko wściekliźnie Osoby szczepione p/wściekliźnie Narażenia na wściekliznę/potrzeba szczepień w latach na terenie miasta Mysłowice (liczba osób). 21

22 Choroby przenoszone drogą płciową Wśród chorób przenoszonych drogą płciową w roku 2017 analogicznie do lat ubiegłych rejestrowano przypadki kiły i rzeżączki. W roku 2017 na terenie miasta zarejestrowano 3 przypadki zachorowania na kiłę (wskaźnik zapadalności 4,03/ ), dotyczące osób płci męskiej. Ponadto odnotowano 1 przypadek rzeżączki (wskaźnik zapadalności 1,34/ ) u osoby płci męskiej oraz 1 przypadek choroby wywołanej przez chlamydie (wskaźnik zapadalności 1,34/ ) u osoby płci żeńskiej. Nie podano dróg narażenia. Jednocześnie warto zaznaczyć, że kiła jest chorobą zakaźną, o długotrwałym ogólnoustrojowym przebiegu z wieloletnim okresem utajenia. Nie odnotowano zachorowań na kiłę wrodzoną. HIV I AIDS W roku 2017 zarejestrowano podobnie jak w roku ubiegłym - 4 przypadki zakażeń wirusem HIV (wskaźnik zapadalności wyniósł 5,37/ ). W analizowanym okresie czasu na terenie Polski wskaźnik nowo wykrytych przypadków HIV wynosił 3,86/ HIV AIDS 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0, Zgłoszone przypadki zachorowań na HIV i AIDS w latach na terenie miasta Mysłowice W 2017 roku na terenie Mysłowic nie wystąpiły przypadki zachorowań na AIDS. 22

23 Zatrucia środkami zastępczymi dopalaczami W roku 2017 prowadzono bieżący monitoring zatruć dopalaczami i substancjami psychoaktywnymi. Na terenie miasta odnotowywano większą niż w roku 2016, a niższą niż w roku 2015 liczbę interwencji medycznych związanych z podejrzeniem zatruć środkami zastępczymi. Ogółem zarejestrowano 13 zatruć - 11 dotyczyło osób płci męskiej i 2 osób płci żeńskiej i odnosiły się do następujących grup wiekowych: lat (2 przypadki), lata (5 przypadków), lat (2 przypadki), lata (4 przypadki). W roku 2017 nie zarejestrowano przypadków zgonu z powodu zażycia dopalaczy. Największą ilość zatruć zarejestrowano w miesiącach wakacyjnych tj. lipiec sierpień. Mężczyźni Kobiety Zgłoszone przypadki zatruć dopalaczami w latach na terenie miasta Mysłowice 2. Szczepienia ochronne Działania nadzorowe nad realizacją Programu Szczepień Ochronnych są jednym z głównych kierunków działania Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Katowicach. Obowiązek szczepień wiąże się z dążeniem do uzyskania maksymalnej ochrony przed zakażeniem, a w dalszej perspektywie do zlikwidowania (eradykacji) danej choroby zakaźnej. Tylko uodpornienie wysokiego odsetka osób, najczęściej ponad 90% 23

24 uruchamia mechanizm odporności zbiorowiskowej, który gwarantuje zahamowanie krążenia drobnoustroju i ochronę osób nie tylko zaszczepionych lecz również tych, które z jakichkolwiek powodów nie zostały zaszczepione. W populacji dzieci zawsze będzie kilka procent chorujących przewlekle, które nie mogą być szczepione, bo dla nich niektóre szczepienia byłyby niebezpieczne lub są u nich nieskuteczne. Są także dzieci, które ze względu na swój wiek są za małe aby je zaszczepić. Jeżeli szczepienia są prowadzone na masową skalę, to te dzieci mają ochronę pośrednią wynikającą właśnie z odporności zbiorowiskowej. Jeżeli liczba wykonanych szczepień spadnie poniżej pewnego poziomu, właściwego dla danej choroby, to ta ochrona nie będzie skuteczna. W 2017 roku w Mysłowicach obowiązkowym szczepieniom podlegało dzieci i młodzieży do 20 roku życia. Szczepienia ochronne w Polsce wykonywane są w oparciu o ustawę o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz.U.2016 poz z późn. zm.), zgodnie z którą osoby przebywające na terytorium Polski są obowiązane na zasadach określonych w ustawie do poddawania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym. Szczepienia obowiązkowe wymieniane są w aktualizowanym każdego roku Programie Szczepień Ochronnych wydawanym jako Załącznik do Komunikatu Głównego Inspektora Sanitarnego. W 2017 r. na terenie Mysłowic w placówkach prowadzących szczepienia ochronne przeprowadzono 12 kontroli w zakresie realizacji zadań związanych z obowiązkowymi i zalecanymi szczepieniami ochronnymi, a w szczególności: - zgodność z obowiązującym Programem Szczepień Ochronnych, - prowadzenie dokumentacji medycznej i sprawozdawczości z przeprowadzonych szczepień ochronnych, - wyposażenie gabinetu i kwalifikacje personelu, - przestrzeganie zasad przechowywania i postępowania z preparatami szczepionkowymi. W roku 2017 Program Szczepień Ochronnych realizowany był na terenie Mysłowic przez 20 świadczeniodawców w 26 gabinetach zabiegowych. U świadczeniodawców znajdowało się kart uodpornienia (stan na dzień 31 grudnia 2017r.), w tym karty uodpornienia dzieci i młodzieży do 20 roku życia. 24

25 liczba osób Liczba populacji 0-20 roku życia objętej Programem Szczepień Ochronnych w latach Obowiązkowe szczepienia p/wirusowemu zapaleniu wątroby typu B Wirus WZW typu B jest przenoszony głównie przez krew w trakcie wykonywania zabiegów naruszających ciągłość skóry lub błon śluzowych (np. zastrzyk, pobieranie krwi do badania, gastroskopia i podobne zabiegi diagnostyczne, szycie rany skórnej, operacja, kontakt seksualny itp.). Dzięki wprowadzeniu do szpitali i przychodni sprzętu jednorazowego użytku oraz szczepieniom ochronnym udało się znacznie ograniczyć ryzyko zachorowania, lecz nie wyeliminowano go zupełnie. Pierwszą dawkę szczepionki podaje się dzieciom w ciągu 24 godzin po urodzeniu. Pełny cykl szczepienia obejmuje 3 dawki (schemat 0, 1 i 6 mies.). Wcześniakom, które urodziły się z masą ciała mniejszą niż 2000 g, trzeba podać 4 dawki. W roku 2017 szczepienia pierwotne p/wzw typu B w 1 roku życia zostały rozpoczęte u 41,47 % populacji (311 dzieci). Dawkę uzupełniającą w drugim roku życia otrzymało 94,09 % (684 dzieci). Ogółem liczba zaszczepionych dzieci w drugim roku życia wyniosła 98,21 % populacji ,26 88,53 93,97 91,17 92,31 94,04 47,16 50,08 45,12 41, r.ż. pierwotne 2 r.ż uzupełniające Procentowy udział dzieci w 1 i 2 roku życia zaszczepionych p/wzw B w latach

26 Obowiązkowe szczepienia p/błonicy, tężcowi i krztuścowi Błonica praktycznie nie występuje w Polsce, ponieważ jednak istnieje ryzyko jej przywleczenia zza wschodniej granicy, ważne jest konsekwentne szczepienie każdego dziecka. Do zakażenia dochodzi w wyniku kontaktu z chorym lub nosicielem bakterii. Tężca u dzieci nie obserwuje się dzięki powszechnym szczepieniom, natomiast na krztusiec aktualnie chorują głównie nastolatki i dorośli, u których zmniejszył się poziom odporności po szczepieniu lub zachorowaniu na krztusiec (można chorować wiele razy). Choroba przebiega u nich łagodniej i objawia się głównie przewlekłym kaszlem. Osoby takie są źródłem zakażenia wrażliwych na zachorowanie dzieci, co jest groźne zwłaszcza dla niemowląt. Szczepienia p/błonicy, tężcowi i krztuścowi realizowane były przy użyciu preparatów skojarzonych (DTP, DTPa, DTPa-IPV-Hib, DTPa-IPV, DTPa-HBV-IPV-Hib, dtpa). Szczepieniami pierwotnymi p/błonicy, tężcowi i krztuścowi w 2017 roku objęto 44,93% populacji (337 dzieci) w 1 roku życia. W 2 roku życia szczepienie IV dawką uzupełniającą otrzymało 248 dzieci (34,11%). Ogółem liczba zaszczepionych dzieci w drugim roku życia wyniosła 95,19 % populacji ,16 57,73 57,01 53,86 44,93 35,13 32,79 34,01 34,13 34, r. ż. pierwotne 2 r.ż. uzupełniające Procentowy udział dzieci w 1 i 2 roku życia zaszczepionych p/błonicy, tężcowi i krztuścowi w latach W ramach I szczepienia przypominającego p/błonicy, tężcowi i krztuścowi zaszczepiono 451 dzieci (63,43%) z rocznika 2012, II dawką przypominającą p/błonicy, tężcowi i krztuścowi w roczniku 2004 zaszczepiono 425 osób (72,65%), a dawką przypominającą p/tężcowi i błonicy zaszczepiono 405 osób (69,71%) w 19 roku życia. 26

27 ,82 76,82 78,03 85,14 77,08 84,75 82,08 77,16 77,21 75,82 71,41 66,4 72,65 69,71 63, r.ż. Ip. (DTPa) 14 r.ż. II p. (dtpa) 19 r.ż. III p. Procentowy udział dzieci w 6, 14 i 19 roku życia zaszczepionych p/błonicy, tężcowi i krztuścowi dawkami przypominającymi w latach Obowiązkowe szczepienia p/poliomyelitis W analizowanym roku szczepieniami p/poliomyelitis (szczepienia pierwotne) objęto 44,93% populacji (337 dzieci w 1 roku życia), szczepienie uzupełniające wykonano u 248 dzieci w drugim roku życia (34,11%). Ogółem w drugim roku życia zaszczepionych było 95,19% (692 dzieci). Szczepienie podstawowe realizowano przy użyciu szczepionek pojedynczych inaktywowanych (IPV) lub preparatów skojarzonych. Szczepienie przypominające u dzieci w 6 roku życia wykonano u 451 dzieci (63,43%) szczepionką inaktywowaną (IPV) lub preparatem skojarzonym (DTPa-IPV). Procentowy udział dzieci w 1, 2 i 6 roku życia zaszczepionych p/poliomyelitis w latach

28 Obowiązkowe szczepienia p/odrze, śwince i różyczce Dane epidemiologiczne wskazują, że stosowanie szczepień w całej populacji eliminuje krążenie w środowisku wirusa wywołującego chorobę, przeciwko której szczepimy. Zmniejszenie odsetka zaszczepionych dzieci sprawia, że choroba powraca, o czym mogą świadczyć pojawiające się co pewien czas epidemie. Aktualnie stosowana jest skojarzona szczepionka przeciwko odrze, śwince i różyczce, powszechnie podawana dzieciom w miesiącu życia i ponownie jako dawka przypominająca w 10 roku życia. Szczepieniem tym objęta jest cała populacja dzieci w danym roczniku. Szczepienie podstawowe w 2 roku życia wykonano u 503 dzieci (69,19%), a szczepienie przypominające w 10 roku życia u 593 dzieci (76,91%). Procentowy udział dzieci w 2 i 10 roku życia zaszczepionych p/odrze, śwince i różyczce w latach Obowiązkowe szczepienia p/gruźlicy Zgodnie z obowiązującym w Polsce Programem Szczepień Ochronnych w pierwszej dobie życia zdrowym noworodkom podaje się szczepienie przeciwko gruźlicy i pierwszą dawkę szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B. W odniesieniu do gruźlicy jest to pierwsza i jednocześnie jedyna dawka chroniąca przed ciężkim przebiegiem gruźlicy u dzieci. Do takich postaci gruźlicy, mogących być nawet przyczyną zgonu dziecka, należy gruźlicze zapalenie opon mózgowo rdzeniowych, czy gruźlica rozsiana. 28

29 ,74 85,17 82,2 83,11 70, BCG w I dobie życia Procentowy udział dzieci w pierwszej dobie życia zaszczepionych przeciwko gruźlicy w latach W 2017 roku w pierwszej dobie życia zaszczepiono 70,13% noworodków. Wykonanie szczepienia odraczano u dzieci z niską masą ciała poniżej 2000g oraz w ciężkim stanie po urodzeniu. Szczepienie zostało uzupełnione w następnym możliwym terminie u 209 dzieci. Ogółem p/gruźlicy zaszczepiono 99,33% populacji rocznika Dzieci, u których do tej pory nie zrealizowano szczepień najczęściej posiadają p/wskazania do wykonania szczepienia lub rodzice nie wyrażali zgody na szczepienie. Obowiązkowe szczepienia p/haemophilus influenzae typu b Zakażenia Haemophilus influenzae typu b występują na całym świecie i dotyczą głównie nieszczepionych dzieci oraz osób z niekompletnym podstawowym cyklem szczepień. Poziom przeciwciał nabytych od matki w czasie ciąży obniża się od urodzenia do 6 miesiąca życia, a przy braku szczepienia pozostaje mały aż do około 2 3 roku życia. Następnie w kolejnych latach przeciwciała narastają w wyniku ekspozycji na Hib i w konsekwencji zachorowania u dzieci powyżej 6 roku życia są niezwykle rzadkie. Stosowane aktualnie szczepionki skoniugowane są bardzo skuteczne w zapobieganiu zakażeniom inwazyjnym u dzieci. Szczepieniami pierwotnymi p/haemophilus influenzae typu b w 2017 roku objęto 44,93% populacji (337 dzieci) w 1 roku życia. W 2 roku życia szczepienie uzupełniające otrzymało 248 dzieci (34,11%). Ogółem liczba zaszczepionych dzieci w drugim roku życia wyniosła 95,19 % populacji. 29

30 ,16 57,73 57,01 53,71 44,93 35,27 32,79 34,01 34,13 34, r.ż. pierwotne 2 r.ż. Uzupełniające Procentowy udział dzieci w 1 i 2 roku życia zaszczepionych przeciwko Haemophilus influenzae typu b w latach Stan wykonania szczepień obowiązkowych w 3 roku życia W ramach Programu Szczepień Ochronnych zestawienie wszystkich obowiązkowych szczepień wykonanych w 3 roku życia, to tzw. zamknięcie szczepień podstawowych. Na poniższym wykresie można zaobserwować, iż z wyjątkiem szczepień p/odrze, śwince i różyczce, wszystkie obowiązkowe szczepienia ochronne wykonane były na poziomie ponad 98,3%. Podstawowe szczepienie p/odrze, śwince i różyczce powinno być wykonane zgodnie z obowiązującym PSO u dziecka w 2 roku życia. Dzieci, u których do tej pory nie zrealizowano szczepień najczęściej posiadają p/wskazania do wykonania szczepienia lub rodzice nie wyrazili zgody na szczepienie ,59 98,35 98,35 98,35 92,17 98,35 Stan zaszczepienia dzieci w 3 r.ż. dane skumulowane za 2017r. 30

31 Zalecane szczepienia ochronne Szczepienia p/grypie sezonowej Grypa jest powszechną u ludzi chorobą zakaźną wywoływaną przez wirusa grypy i mięśni. Większość zachorowań na grypę występuje zimą (od grudnia do marca) i przebiega łagodnie. U niektórych osób grypa może wywołać poważne powikłania wymagające leczenia w szpitalu. Najczęściej jest to zapalenie płuc i inne powikłania oddechowe, rzadziej zapalenie serca. Najskuteczniejszą metodą zapobiegania zachorowaniom na grypę jest szczepienie ochronne. Na terenie miasta ogółem w roku 2017 zaszczepiono 2111 osób, w tym 1144 uodporniono dzięki programowi zorganizowanemu i finansowanemu przez Urząd Miasta Mysłowice. Liczba zaszczepionych p/grypie w latach r. Szczepienia p/wirusowemu zapaleniu wątroby typu A Rezerwuarem wirusa A zapalenia wątroby jest zakażony człowiek. Wydala on wirusa z kałem przez 1 2 tygodnie przed pojawieniem się objawów choroby i do tygodnia od ich wystąpienia. Do zakażenia może dojść przez bezpośredni kontakt z osobą w okresie zakaźności (wydalania wirusa) w przypadku nieprzestrzegania higieny, a także drogą kontaktów seksualnych. W poprzednich latach liczba zachorowań utrzymywała się na względnie niskim poziomie. W 2016 roku zanotowano jedynie 35 przypadków tej choroby w Polsce a w 2017 roku w całym kraju na WZW A zachorowało aż 3072 osoby. Ze względu na wzrost zakażeń bardzo zwiększyło się zainteresowanie szczepieniami, jednak w aptekach i hurtowniach zabrakło szczepionek. 31

32 Liczba osób zaszczepionych przeciwko WZW typu A w 2017 r. wynosi 60 osób z czego ponad 56 % stanowią osoby powyżej 20 roku życia liczba zaszczepionych p/wzw typu A Liczba zaszczepionych p/wzw A w latach r. Szczepienia p/ Neisseria meningitidis Inwazyjna choroba meningokokowa jest najczęstszą postacią zakażeń meningokokowych ciężką, gwałtownie postępującą chorobą bakteryjną wywołaną przez wtargnięcie dwoinek zapalenia opon do prawidłowo jałowych miejsc organizmu, takich jak krew i ośrodkowy układ nerwowy. Zapobieganie chorobie meningokokowej polega na stosowaniu szczepień ochronnych, unikaniu kontaktów z chorymi oraz stosowaniu chemioprofilaktyki poekspozycyjnej czyli przyjęciu antybiotyków po kontakcie z chorym. W 2017 roku przeciwko Neisseria meningitidis zaszczepiono 73 osoby z czego ponad 87% stanowią dzieci i młodzież do 19 roku życia. Szczepienia wykonywane były w punktach szczepień preparatami zakupionymi przez pacjentów. 32

33 liczba osób zaszczepionych p/zakażeniom Neisseria meningitidis Liczba zaszczepionych p/ Neisseria meningitidis w latach r. Szczepienia p/tężcowi Tężec występuje rzadko w krajach rozwiniętych, jednakże zarodniki tężca powszechnie występują w środowisku, dlatego choroba wciąż pozostaje zagrożeniem dla osób nieszczepionych. Pomimo, że tężec jest chorobą zakaźną (zakażenie bakteryjne), nie jest zaraźliwy kontakt z chorym nie grozi zakażeniem. Najskuteczniejszym sposobem zapobiegania tężcowi są szczepienia ochronne, które w Polsce są powszechnie stosowane od 1961 roku. Obecnie szczepienia przeciw tężcowi są obowiązkowe dla dzieci i młodzieży do 19 roku życia. Osoby dorosłe, szczepione w dzieciństwie powinny przyjmować pojedyncze dawki przypominające co 10 lat. Po zranieniu, w razie potrzeby stosuje się profilaktykę poekspozycyjną. W 2017 roku w ramach szczepień profilaktycznych i obowiązkowych po narażeniu zaszczepiono ogółem 1259 osób, z czego ponad 81% stanowią osoby powyżej 30 roku życia liczba zaszczepionych p/tężcowi (obowiązkowe i zalecane) Liczba zaszczepionych p/ tężcowi w latach r. 33

34 Szczepienia p/durowi brzusznemu Dur brzuszny zwany dawniej tyfusem, jest ciężką ogólnoustrojową chorobą bakteryjną, Na dur brzuszny chorują wyłącznie ludzie. Durowi brzusznemu można zapobiegać za pomocą szczepień ochronnych oraz przestrzegania higieny żywności i wody. W aktualnej sytuacji epidemiologicznej dur brzuszny stał się problemem osób podróżujących do krajów o niższych standardach higienicznych. Osoby, które wybierają się na tereny endemiczne powinny minimum 2 tygodnie przed planowanym wyjazdem zaszczepić się przeciwko durowi brzusznemu. Szczepionki dostępne w Polsce zapewniają odporność na około 3 lata. W 2017 roku szczepieniu poddało się 16 osób powyżej 20 roku życia liczba osób zaszczepionych p/durowi brzusznemu Liczba zaszczepionych p/ durowi brzusznemu w latach r. Szczepienia p/błonicy Chociaż błonica nie występuje obecnie w Polsce, nieszczepione osoby wyjeżdżające w rejony endemiczne są narażone na realne ryzyko zakażenia. Szczepienie p/błonicy szczepionką skojarzoną dtap (p/błonicy, tężcowi i krztuścowi) zaleca się wszystkim osobom dorosłym co 10 lat. W 2017 roku w ramach szczepień zalecanych zaszczepiono 8 osób dorosłych p/błonicy preparatami skojarzonymi. 34

35 liczba osób zaszczepionych p/błonicy Liczba zaszczepionych p/ błonicy w latach r Szczepienia p/streptococcus pneumoniae Choroby wywołane przez pneumokoki należą do najważniejszych zakażeń dzieci. Zakażenia, takie jak zapalenie ucha środkowego, zapalenie zatok, zapalenie płuc czy rzadkie i groźne infekcje, jak posocznica czy ropne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, bardzo często są wywoływane właśnie przez pneumokoki. Od 2017 roku szczepienia przeciwko inwazyjnym zakażeniom streptococcus pneumoniae w populacji ogólnej jest obowiązkowe dla dzieci urodzonych po 31 grudnia 2016r. Obowiązek dotyczy również dzieci do 5 roku życia należących do grup ryzyka zagrożonych szczególnie ciężkim przebiegiem tych zakażeń. Do realizacji szczepień populacyjnych obowiązkowych zakupiono szczepionkę 10-walentną a dla dzieci z grup ryzyka 13-walentną. Szczepienia p/streptococcus pneumoniae zalecane są także osobom dorosłym powyżej 50 roku życia, m.in. z przewlekłą choroba płuc, serca, cukrzycą, przewlekłą chorobą wątroby. W 2017 roku największą liczbę wśród zaszczepionych stanowiły dzieci w wieku 0-4 lat tj. 622 dzieci co stanowi 98,89% liczby osób zaszczepionych ogółem liczba zaszczepionych p/streptococcus pneumoniae Liczba zaszczepionych p/pneumokokom w latach r. 35

36 Szczepienia p/ospie wietrznej W Polsce jest to szczepienie zalecane dla wszystkich, którzy jeszcze nie chorowali. Obowiązkowe dla dzieci przebywających w żłobkach i klubach dziecięcych, przebywających w zakładach opiekuńczo-leczniczych i placówkach opiekuńczo-wychowawczych, a przede wszystkim dla dzieci z upośledzeniem odporności o wysokim ryzyku ciężkiego przebiegu choroby, z ostrą białaczką limfoblastyczną w okresie remisji, przed chemioterapią. Jeżeli szczepienie zostanie wykonane w ciągu 72 godzin po kontakcie z osobą chorą, może ochronić przed zachorowaniem lub złagodzić przebieg choroby. Chorzy na ospę powinni być separowani, aby nie rozprzestrzeniać infekcji. Osobom z kontaktu, u których istnieje duże ryzyko powikłań oraz noworodkom matek chorych w okresie okołoporodowym, podaje się swoistą surowicę zawierającą przeciwciała ochronne. U kobiet planujących ciążę, które nie przechorowały ospy, zaleca się szczepienie, pamiętając, że przez 3 miesiące po podaniu szczepionki nie powinny zachodzić w ciążę. Szczepienie p/ospie wietrznej obowiązkowe i zalecane wykonano w sumie u 80 osób i 100 % stanowią dzieci poniżej 12 roku życia. Liczba zaszczepionych p/ospie wietrznej w latach r. Szczepienia p/biegunce rotawirusowej Rotawirusy są najczęstszą przyczyną hospitalizacji małych dzieci z powodu biegunki. Rotawirus występuje powszechnie na całym świecie i niemal wszystkie dzieci mają z nim kontakt do 5. roku życia. U niektórych dzieci dochodzi nawet do kilku zakażeń, ale ciężką biegunkę wywołuje zazwyczaj tylko pierwsze z nich. Biegunka i wymioty powodują utratę 36

37 wody z organizmu, co prowadzi do odwodnienia im młodsze dziecko, tym szybciej dochodzi do tego stanu. Szczepienie ochronne jest najskuteczniejszą metodą zapobiegania zachorowaniom na biegunkę rotawirusową. W 2017 roku zgodnie z PSO szczepienia zalecane były dzieciom od 6 tygodnia życia do ukończenia 24 tygodnia życia. Szczepionkę przeciw rotawirusom podawano jednocześnie z innymi szczepionkami. Uodporniono 190 niemowląt. Liczba zaszczepionych p/biegunce rotawirusowej w latach r. Szczepienia p/kleszczowemu zapaleniu mózgu Kleszczowe zapalenie mózgu to choroba odzwierzęca przenoszona przez kleszcze. Chorują liczne gatunki zwierząt, w tym przeżuwacze, konie, ptaki, psy, drapieżniki, gryzonie, a także ludzie. Najczęstszą drogą zakażenia jest ukłucie przez zakażonego kleszcza, rzadko do zakażenia dochodzi drogą pokarmową przez spożycie surowego, niepasteryzowanego mleka zakażonych zwierząt. Skutecznym sposobem zapobiegania kleszczowemu zapaleniu mózgu są szczepienia ochronne. Osoby, które wybierają się na tereny endemiczne powinny zaszczepić się kilka miesięcy przed planowanym wyjazdem. W Polsce dostępne są dwie inaktywowane (zabite) szczepionki, które zapewniają skuteczną ochronę przynajmniej na kilka lat. Zgodnie z PSO szczepionka przeciw KZM zalecana jest dla osób z grup ryzyka przebywających stale lub okresowo na terenach endemicznego występowania wirusa. W roku 2017 zaszczepiono 40 osób (85% stanowią osoby poniżej 20 roku życia). 37

38 Liczba zaszczepionych p/kleszczowemu zapaleniu mózgu w latach r. Szczepienia p/zakażeniom brodawczaka ludzkiego Wirusy brodawczaka ludzkiego (HPV) są najczęstszymi czynnikami zakaźnymi przenoszonymi drogą płciową między ludźmi. Szczepienie ochronne przeciwko HPV jest skuteczną metodą zapobiegania zakażeniom wywołanym przez najważniejsze genitalne typy wirusa odpowiedzialne za większość przypadków raka szyjki macicy i brodawek płciowych. Szczepienie należy wykonać przed rozpoczęciem aktywności seksualnej, najlepiej między 11 a 12 rokiem życia. W 2017 roku zaszczepiono 109 osób, w tym 105 stanowią dziewczynki uodpornione w ramach Programu Profilaktyki Zakażeń HPV realizowanego przez Samorząd Miasta Mysłowice. Liczba zaszczepionych p/zakażeniom brodawczaka ludzkiego w latach r. 38

39 Szczepienia p/żółtej gorączce Szczepienie przeciw żółtej gorączce zaleca się osobom, które wyjeżdżają na obszary zagrożone zakażeniem wirusem. W 2017 roku szczepienia wykonano u 10 osób (powyżej 20 roku życia) zgodnie z zaleceniami Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych. Szczepienia udokumentowano w Międzynarodowych Książeczkach Szczepień, które należy obowiązkowo okazać przy wjeździe do niektórych krajów liczba osób zaszczepionych p/żółtej gorączce Liczba zaszczepionych p/żółtej gorączce w latach r. Szczepienia p/krztuścowi Szczepienie p/krztuścowi szczepionką skojarzoną dtap (p/błonicy, tężcowi i krztuścowi) zaleca się młodzieży w 19 roku życia zamiast trzeciej dawki szczepienia przypominającego szczepionką Td (p/tężcowi i błonicy), wszystkim osobom dorosłym pojedynczą dawką przypominającą co 10 lat, a także w związku z przesłankami epidemiologicznymi m.in.: personelowi medycznemu mającemu kontakt z noworodkami i niemowlętami oraz kobietom planującym ciążę lub w ciąży (po 28 tygodniu ciąży), Szczepienia zalecane p/krztuścowi zrealizowano preparatami skojarzonymi (dtpa i dtpa-ipv) u 21 osób z czego 20 stanowią osoby powyżej 30 roku życia. 39

40 Liczba osób zaszczepionych p/krztuścowi dawką przypominającą w latach r. Niepożądane Odczyny Poszczepienne Podanie szczepionki zawsze wywołuje reakcje układu odporności, produkowane są przeciwciała i komórki odpornościowe, u niektórych osób szczepionych reakcje układu odporności możemy obserwować pod postacią odczynów poszczepiennych. Odczyn po szczepieniu jest zazwyczaj spodziewaną reakcją osoby, której podano szczepionkę wynikającą z zainicjowanych po jej podaniu reakcji układu odporności. Zależy od rodzaju podanej szczepionki, jej składu oraz indywidualnej reakcji osoby szczepionej. Najczęściej występują odczyny łagodne, w miejscu wkłucia, są to obrzęk, bolesność, zaczerwienienie. Niepożądany odczyn poszczepienny (NOP) to zaburzenie stanu zdrowia, które wystąpiło w okresie 4 tygodni po podaniu szczepionki. Wyjątek stanowią odczyny po szczepieniu p/gruźlicy w tych wypadkach kryterium czasowe jest znacznie wydłużone, co wynika ze specyfiki szczepionki BCG. Rozpoznanie NOP to zadanie lekarza po zbadaniu szczepionej osoby. Do niepokojących objawów można zaliczyć wysoką gorączkę, wysypkę, trudności z oddychaniem, długi płacz i problemy z utuleniem dziecka lub inne, pojawiające się po szczepieniu. W przypadku dorosłych niepokój powinno wzbudzić złe samopoczucie. Każde zaburzenie stanu zdrowia, które może mieć związek ze szczepieniem podlega zgłoszeniu przez lekarza. Lekarz na podstawie objawów klinicznych oraz badania lekarskiego podejmuje decyzję o zasadności zgłoszenia danego przypadku do nadzoru jako podejrzenie NOP, kierując się listą NOP wymienioną w załączniku do Rozporządzenia Ministra Zdrowia 40

41 w sprawie niepożądanych odczynów poszczepiennych oraz kryteriów ich rozpoznawania oraz prawdopodobną lub ustaloną etiologią rozpoznanych zaburzeń. W 2017 roku lekarze z Mysłowic zgłosili 23 przypadki NOP, które wystąpiły po podaniu jednej lub kilku szczepionek jednocześnie. 22 przypadki NOP zakwalifikowano jako odczyny łagodne, 1 jako poważny. Zaobserwowano wzrost zgłaszalności przez rodziców objawów, które wystąpiły u dziecka po szczepieniu, dopiero na kolejnej, odległej w czasie wizycie w poradni. Pojawiają się wątpliwości czy opisywane objawy miały rzeczywiste powiązanie z wykonanym szczepieniem, czy są wynikiem pojawiających się objawów jednostki chorobowej, czy są subiektywnym odczuciem rodziców. Zdarza się, że rodzice wywierają presję na lekarzu żądając zgłoszenia NOP mimo, że w dniu badania stan dziecka jest prawidłowy. W 2017 r. zgłoszono 5 przypadków NOP wyłącznie na podstawie relacji rodziców Liczba NOP Liczba zgłoszonych niepożądanych odczynów poszczepiennych w latach r. Każdy NOP zgłoszony do PSSE w Katowicach na formularzu zgłoszenia był analizowany i kwalifikowany na podstawie kryteriów opracowanych przez ekspertów. Wyniki są ostatecznie gromadzone, rejestrowane, analizowane i weryfikowane w Zakładzie Epidemiologii Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego -Państwowego Zakładu Higieny i udostępniane w Biuletynie Szczepienia Ochronne. Rejestr NOP-ów jest jednym z elementów 41

42 pozwalających dokonać oceny bezpieczeństwa szczepień. Dzięki zgłaszaniu NOP-ów do systemu nadzoru: - monitorowane są poznane odczyny, - wykrywane są nowe, nietypowe i rzadkie odczyny, - prowadzona jest kontrola bezpieczeństwa nowo wprowadzonych szczepionek, - wykrywane są partie szczepionek ze zwiększonym odsetkiem odczynów, - wpływają na kształtowanie polityki szczepień. Rodzice uchylający się od szczepień Dzięki powszechnym szczepieniom ciężkie zachorowania i powikłania wielu chorób zakaźnych stały się rzadkością, a zdecydowana większość obywateli, w tym także lekarzy, nie spotkała się w swoim życiu z takimi przypadkami. Z tej zniekształconej perspektywy większe obawy budzą nawet bardzo rzadkie lub wręcz hipotetyczne ciężkie NOP niż konsekwencje samej choroby, przed którą chroni szczepienie. Emocje niektórych rodziców i pacjentów biorą się z faktu świadomej zgody na nieuchronne podjęcie nawet minimalnego ryzyka, podczas gdy wiele z tych osób po prostu liczy, iż wcale nie będą mieli kontaktu z chorobą, przed którą chroni szczepienie lub co najwyżej przechorują ją łagodnie. Obecnie odmiennie postrzegane jest ryzyko i zagrożenia związane z chorobami zakaźnymi. Paradoksalnie mimo tego, że właśnie dzięki szczepieniom choroby występują coraz rzadziej, coraz mniej osób pamięta jak poważne mogą stanowić zagrożenie i nie widzą uzasadnienia dalszych szczepień. Taka postawa jest bardzo niebezpieczna. Kiedy coraz mniej osób się szczepi wracają groźne choroby zakaźne, np. odra, poliomyelitis, krztusiec, błonica. W 2017 roku świadczeniodawcy z Mysłowic zgłosili do PSSE w Katowicach 53 dzieci, których rodzice odmawiają wykonania obowiązkowych szczepień ochronnych. Zgodnie z wdrożonym Schematem postępowania w razie odmowy poddania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym w ramach programu szczepień ochronnych wysłano wezwania do rodziców i opiekunów prawnych dzieci.. Przeprowadzono rozmowy edukacyjne z osobami uchylającymi się od szczepień ochronnych oraz wysłano pisma informacyjne. W wyniku podjętych działań zaszczepiono 7 dzieci, natomiast w 5 przypadkach rodzice przedstawili zaświadczenia o czasowym odroczeniu dziecka od szczepień ochronnych z powodu przeciwwskazań zdrowotnych. 42

43 II. Stan sanitarny podmiotów wykonujących działalność leczniczą W roku 2017 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach sprawował bieżący nadzór sanitarny nad 178 podmiotami leczniczymi, w których przeprowadzono 74 kontrole. Nieprawidłowości stwierdzono w 7 obiektach. Wydano tylko 1 decyzję. Stan sanitarny podmiotów leczniczych podobnie jak w roku 2016 ocenia się jako dobry. Kategorie podmiotów leczniczych objętych nadzorem Liczba podmiotów w ewidencji na dzień r. Szpitale 2 Przychodnie, ośrodki, poradnie, ambulatoria 51 Zakłady badań diagnostycznych i medycznych, laboratoria diagnostyczne Zakłady rehabilitacji 3 Inne podmioty lecznicze 2 Indywidualne praktyki lekarskie 33 w tym indywidualne praktyki lekarzy dentystów 16 Indywidualne specjalistyczne praktyki lekarskie 63 w tym indywidualne specjalistyczne praktyki lekarzy 5 dentystów Grupowe praktyki lekarskie 2 w tym lekarze dentyści 1 Indywidualne praktyki pielęgniarek i położnych 2 Grupowe praktyki pielęgniarek i położnych 2 Inne praktyki, w tym protetyka, stomatologia i ortodoncja 9 9 Podmioty lecznicze na terenie miasta Mysłowice w roku

44 1. Ocena stanu sanitarnego podmiotów wykonujących działalność leczniczą Szpitale Pod bieżącym nadzorem sanitarnym PPIS w Katowicach znajdowały się 2 szpitale, w których przeprowadzono 8 kontroli sanitarnych. W trakcie kontroli prowadzono ocenę bieżącej czystości, realizacji procedur higieniczno sanitarnych, w tym postępowania: z odpadami medycznymi, sterylizacji, dezynfekcji i mycia narzędzi i sprzętu medycznego, sprzątania i dekontaminacji pomieszczeń, postępowania z bielizną czystą i brudną oraz jednorazową. W wyniku kontroli w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej Szpital nr 2 im. dr Tadeusza Boczonia przy ul. Bytomskiej 41 stwierdzono nieprawidłową realizację procedury higieny rąk, postępowania z wyrobami medycznymi, mycia i dezynfekcji pomieszczeń i wyposażenia w Zespole Poradni Specjalistycznych, w Izbie Przyjęć oraz w Oddziałach: Chirurgii Ogólnej, Chirurgii Urazowo - Ortopedycznej, Wewnętrznym. W związku z powyższym PPIS w Katowicach ukarał osobę odpowiedzialną grzywną w drodze mandatu karnego oraz wydał zalecenia, których wykonanie potwierdzono podczas kolejnej kontroli. Ponadto wydał decyzję dotyczącą doprowadzenia do prawidłowego stanu sanitarno higienicznego ścian i sufitów w salach chorych i korytarzu w Oddziale Chirurgii Ogólnej, wyposażenia w Oddziale Chirurgii Urazowo - Ortopedycznej oraz w Dziale Rehabilitacji Zespołu Poradni Specjalistycznych. Oddział szpitalny (Źródło: Zdjęcie udostępnione przez SP ZOZ Szpital nr 2 im. dr Tadeusza Boczonia przy ul. Bytomskiej 41 ) 44

45 Kontrola sanitarna przeprowadzona w Mysłowickim Centrum Zdrowia Sp. z o.o. przy ul. Mikołowskiej 1 wykazała nieprawidłowości w Oddziale Noworodków i Wcześniaków tj. stwierdzono brak opracowanej procedury kąpieli noworodka, nieprawidłową realizację dekontaminacji wyrobów medycznych oraz uszkodzone powierzchnie wyposażenia. PPIS w Katowicach wydał zalecenia z krótkim terminem realizacji. Przeprowadzone kontrole sprawdzające wykazały ich wykonanie. Oddział szpitalny (Źródło: Zdjęcie udostępnione przez Mysłowickie Centrum Zdrowia Sp. z o.o. przy ul. Mikołowskiej 1) System kontroli zakażeń szpitalnych Zwalczanie i zapobieganie zakażeniom szpitalnym w trakcie opieki zdrowotnej to jedno z podstawowych zadań mających wpływ na poprawę stanu zdrowia pacjentów. W roku 2017 przeprowadzono kontrole funkcjonowania systemu zakażeń szpitalnych w 2 nadzorowanych szpitalach i nieprawidłowości nie stwierdzono. Nadzór nad zakażeniami prowadzony jest wewnątrz każdego szpitala przez wykwalifikowane kadry Komitetu oraz Zespołu Kontroli Zakażeń Szpitalnych. W szpitalach zapewniona jest możliwość wykonywania badań laboratoryjnych umożliwiających identyfikacje biologicznych czynników chorobotwórczych wywołujących zakażenia i choroby zakaźne w ciągu całej doby na podstawie umowy z laboratoriami zewnętrznymi. 45

46 Zespoły Kontroli Zakażeń Szpitalnych na bieżąco przeprowadzały kontrole wewnętrzne oraz szkolenia personelu. W 2017 roku jak również w latach ubiegłych w szpitalach na terenie Mysłowic nie zarejestrowano ognisk epidemicznych. Oddział szpitalny (Źródło: Zdjęcie udostępnione przez SPZOZ Szpital nr 2 im. dr Tadeusza Boczonia przy ul. Bytomskiej 41 ) Podmioty lecznicze udzielające ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych W roku 2017 w 65 nadzorowanych obiektach ambulatoryjnych przeprowadzono 43 kontrole. Sprawdzano bieżący stan sanitarno-higieniczny pomieszczeń i wyposażenia oraz realizację obowiązujących procedur zapobiegających zakażeniom i chorobom zakaźnym, a także przeprowadzanie kontroli wewnętrznych. W podmiotach leczniczych tej grupy stosowano zarówno wyroby medyczne jednorazowego użycia, jak i wielorazowego użycia. Sterylizacja narzędzi wielorazowego użycia, materiałów opatrunkowych, bielizny odbywała się w placówkach lub na podstawie umowy na świadczenie usług sterylizacyjnych w podmiotach zewnętrznych. 46

47 W wyniku kontroli nieprawidłowości stwierdzono w 3 podmiotach leczniczych i dotyczyły one braku aktualizacji procedur zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych, zniszczonych powierzchni wyposażenia, nieprawidłowej realizacji procedury postępowania z odpadami medycznymi o ostrych końcach i krawędziach, a także nieterminowego przeprowadzanie kontroli wewnętrznych, W wyniku wydanych przez PPIS w Katowicach zaleceń pokontrolnych uchybienia zostały usunięte w wyznaczonym terminie. Praktyki zawodowe W roku 2017 PPIS w Katowicach nadzorował 112 podmiotów leczniczych, w tym prywatne gabinety lekarskie, praktyki pielęgniarek i położnych oraz inne obiekty usługowo medyczne. W zakresie oceny stanu sanitarnego jak również realizacji obowiązujących procedur zapobiegających szczerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych przeprowadzono 23 kontrole sanitarne w 19 obiektach. Nieprawidłowości stwierdzono w 3 specjalistycznych praktykach lekarskich i dotyczyły one zaniedbań odnośnie realizacji procedur m. in. higieny rąk, postępowania ze sprzętem sterylnym oraz odpadami medycznymi. Ponadto w obiektach nie zawsze dochowano terminów przeprowadzania kontroli wewnętrznych. W związku z powyższym PPIS w Katowicach wydał zalecenia, których wykonanie potwierdzono podczas kontroli sprawdzających. 2.Podmioty lecznicze jako zakłady pracy W roku 2017 prowadzono również nadzór nad podmiotami leczniczymi w zakresie przestrzegania przepisów dotyczących ogólnych wymogów bezpieczeństwa i higieny pracy, stosowania niebezpiecznych substancji, ich mieszanin, czynników rakotwórczych i szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy. Na terenie miasta skontrolowano 7 podmiotów leczniczych tj. 1 szpital i 6 przychodni przeprowadzając w nich 9 kontroli sanitarnych. W 2 podmiotach leczniczych stwierdzono nieprawidłowości: 47

48 brak jadalni dla pracowników wykonujących pracę w narażeniu na działanie szkodliwych czynników biologicznych, nieprawidłowo sporządzoną ocenę ryzyka zawodowego, w której nie uwzględniono narażenia pracowników na działanie szkodliwych dla zdrowia czynników biologicznych, czynników chemicznych, zatem pracownicy nie zostali poinformowani o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami, brak rejestru pracowników oraz prac, których wykonywanie powoduje konieczność pozostawania w kontakcie z substancjami chemicznymi, ich mieszaninami, czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym lub mutagennym. Powyższe skutkowało wydaniem 2 decyzji. Zarządzenia jednej z nich zostały wykonane, a drugiej pozostają w toku realizacji. III. Stan sanitarny zakładów branży spożywczej, jakość zdrowotna żywności Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 2017r. prowadził nadzór w zakresie urzędowej kontroli żywności, sprawdzając spełnienie przez podmioty gospodarcze na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji żywności wymagań ujętych w prawie żywnościowym. Kontrole żywności, materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością przeprowadzane były zgodnie z przyjętym harmonogramem kontroli oraz w każdy przypadku podejrzenia lub uzyskania informacji o uchybieniach zagrażających zdrowiu lub życiu. Działania kontrolne prowadzono w zakładach produkcji żywności, obiektach obrotu żywnością, żywienia zbiorowego oraz w wytwórniach i miejscach obrotu materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością, a także w miejscach produkcji i obrotu kosmetykami. W minionym roku w 630 obiektach figurujących w ewidencji PPIS w Katowicach przeprowadzono 589 kontroli sanitarnych, w wyniku których wydano tylko 2 decyzje zarządzające oraz 38 decyzji płatniczych na łączną kwotę 3 629,00zł. 48

49 Obiekty objęte nadzorem PPIS w Katowicach Zmalała również skala stwierdzanych uchybień skutkujących nałożeniem mandatu. Za brak bieżącego porządku i czystości w 36 przypadkach właścicieli obiektów ukarano mandatem karnym, na łączną kwotę 5 400,00 zł. Statystycznie w roku 2017 co - 16 kontrola skutkowała nałożeniem mandatu karnego, w roku 2016 co - 15, podczas gdy w roku 2015 co - 12 kontrola była zakończona mandatem. Kontrole Decyzje represyjne Mandaty Zakłady produkcyjne Obiekty obrotu żywnością Zakłady żywienia zbiorowego Wytwórnie kosmetyków, przedmiotów użytku oraz miejsca ich obrotu RAZEM Zestawienie działań kontrolnych w latach w poszczególnych grupach obiektów. 49

50 Porównanie ilości wydanych decyzji represyjnych w poszczególnych grupach obiektów w latach Porównanie ilości nałożonych mandatów karnych w poszczególnych grupach obiektów w latach

51 1. Jakość zdrowotna środków spożywczych, przedmiotów do kontaktu z żywnością, kosmetyków oraz suplementów diety Badania prób żywności W trakcie bieżącego nadzoru sanitarnego pobrano do badań laboratoryjnych 62 próby żywności. Wykonanie tych badań zlecono laboratoriom wchodzącym w skład Zintegrowanego Laboratorium, znajdującym się w: Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Katowicach; Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Bytomiu. Badania te są akredytowane lub objęte systemem jakości. Ponadto badania wykonano w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej we Wrocławiu będącym poza strukturą Zintegrowanego Laboratorium Próby Kwestionowane próby Porównanie ilości próbek żywności i przedmiotów użytku pobranych i kwestionowanych w latach W roku 2017 zakwestionowano 2 próby wytrzepek i zmiotek z koszyczków z powodu obecność szkodników zbożowo-mącznych i ich pozostałości oraz 5 próbek mięsa drobiowego z powodu zanieczyszczeń mikrobiologicznych - Salmonella Newport oraz 1 próbkę suplementu diety za obecność kryształów nietypowych dla produktu. 51

52 Próby pobierano w kierunku obecności: zanieczyszczeń mikrobiologicznych - 10 prób, histaminy - 9 prób, pozostałości azotanów - 6 prób, wybranych parametrów czystości - 6 prób, zanieczyszczeń biologicznych w piekarni - 8 prób, zanieczyszczeń fizycznych i biologicznych znakowania i analityki - 2. W zakresie oceny znakowania oceniono 33 próbki środków spożywczych. Obowiązującym przepisom odnośnie oznakowania nie odpowiadały 2 próbki tj. 6,06 %, na opakowaniu których stwierdzono łatwo ścieralny nadruk daty minimalnej trwałości. Ponadto w związku z akcją oceny jakości tłuszczy smażalniczych za pomocą testera tłuszczu LRSM przeprowadzono kontrole w 3 zakładach małej gastronomi i nieprawidłowości nie stwierdzono. Nadzór nad przedmiotami użytku i kosmetykami W 2017 roku przeprowadzono 1 kontrolę sanitarną w punkcie obrotu kosmetykami oraz 1 kontrolę sanitarną w punkcie obrotu przedmiotami użytku. Stan sanitarnohigieniczny tych obiektów nie budził zastrzeżeń. Rodzaj obiektu Liczba obiektów prowadzących działalność Rok 2016 Rok 2017 Wytwórnie ogółem 1 1 w tym: - materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z 0 0 żywnością - produkcji, konfekcjonowania kosmetyków 1 1 Miejsca obrotu ogółem 7 10 w tym: - materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu 2 4 z żywnością - kosmetykami 5 6 Wytwórnie i miejsca obrotu przedmiotami użytku i kosmetykami w latach

53 Suplementy diety W rejestrze obiektów prowadzonym przez PPIS w Katowicach w 2017 roku figurowały 2 hurtownie suplementów diety oraz 10 punktów sprzedaży w aptekach i sklepach zielarskich. W ramach prowadzonego nadzoru do badań laboratoryjnych pobrano 3 próbki suplementów diety, które przebadano w kierunku analityki i znakowania oraz zanieczyszczeń fizycznych. Zakwestionowano 1 próbę przebadaną w kierunku zanieczyszczeń fizycznych z uwagi na obecność beżowego krystalizującego osadu. Próbę pobrano w związku z interwencją konsumenta. 2. Powiadomienia typu RASFF System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach (RASFF) to system przekazywania informacji między urzędami ds. kontroli żywności. W przypadku zidentyfikowania jakiegokolwiek zagrożenia zdrowia konsumentów umożliwia on sprawne i szybkie przekazywanie informacji, które są oceniane i jeżeli istnieje zagrożenie zdrowia konsumentów podejmowane są działania określone procedurami. W 2017 roku otrzymano łącznie 29 powiadomień alarmowych i informacyjnych w ramach systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych. Przyczyny, z powodu których produkt został zgłoszony do systemu RASFF to m.in.: przekroczenie parametrów mikrobiologicznych w przyprawach, naturalnej wodzie mineralnej, wodzie źródlanej, mięsie mielonym drobiowym i serze, zawartość nieautoryzowanych substancji w suplementach diety, przekroczenie poziomu ołowiu i rtęci w suplementach diety, migracja pierwszorzędowych amin i pochodnych z produktów z poliamidu i kauczuku oraz formaldehydu z naczyń szklanych, przekroczenie poziomu substancji dodatkowych w suplementach diety, obecność zanieczyszczeń biologicznych, fizycznych i ferromagnetycznych w koncentracie pomidorowym oraz przetworach zbożowo-mącznych, przekroczenie poziomu mikotoksyn w przetworach zbożowo-mącznych i owocach suszonych, stwierdzenie napromieniania w przyprawie i suplementach diety, podwyższony poziom jodanu potasu w soli morskiej, 53

54 nieprawidłowości w oznakowaniu wyrobu czekoladowego. W obiektach monitorowano proces wycofywania tych produktów z obrotu handlowego. W większości przypadków producenci lub dystrybutorzy sami podejmowali takie działania. Kategorie produktów Powiadomienia alarmowe Powiadomienia informacyjne Mięso i przetwory mięsne 1 0 Przetwory zbożowo - mączne 2 1 Wyroby cukiernicze i ciastkarskie 2 0 Wody mineralne i napoje bezalkoholowe 2 1 Materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością 2 0 Zioła i przyprawy 2 2 Suplementy diety 2 9 Inne (owoce suszone, nowa żywność, naturalna woda mineralna, przetwory rybne, ser, napój niegazowany, produkty 2 1 dla niemowląt i małych dzieci, jaja, sok pomarańczowy Razem W 2017 roku PPIS w Katowicach zgłosił do Systemu RASFF 1 produkt i był to filet z kurczaka schłodzony - z powodu zanieczyszczeń mikrobiologicznych. 3. Zakłady produkcyjne W ewidencji PPIS w Katowicach w minionym roku figurowało 29 obiektów produkcyjnych działających na terenie miasta tj.: 1 wytwórnia lodów, 15 piekarni, 2 ciastkarnie, 6 zakładów garmażeryjnych 5 innych wytwórni żywności. W 2017r. przeprowadzono w nich 33 kontrole sanitarne, w wyniku których PPIS w Katowicach wydał tylko 1 decyzję zarządzającą i dotyczyła ona przeprowadzenia skutecznej dezynsekcji pomieszczeń piekarni i sprzętu. 54

55 W obiektach tej grupy pobrano 8 prób do badań, z czego w 1 piekarni zakwestionowano 2 próby zmiotek oraz wytrzepek z koszyczków z powodu obecności szkodników zbożowo - mącznych oraz ich pozostałości. Piekarnia KŁOS w Mysłowicach (źródło własne) 4. Obiekty obrotu żywnością PPIS w Katowicach w 2017r. nadzorował 377 obiektów obrotu żywnością tj.: 234 sklepy spożywcze, w tym 4 super- i hipermarkety, 44 kioski, 31 magazynów hurtowych, 16 środków transportu, 16 obiektów ruchomych i tymczasowych, 36 innych obiektów obrotu żywnością. Przeprowadzono w nich 361 kontroli sanitarnych i nałożono 30 mandatów karnych. 55

56 Statystycznie w 2017r. co 12 kontrola zakończona została ukaraniem osób odpowiedzialnych za zaniedbania, w 2016r. co 14 kontrola, natomiast w 2015r. co - 11 kontrola wymagała nałożenia grzywny w drodze mandatu karnego. Nadal najczęściej stwierdzano uchybienia: niewłaściwe eksponowanie i przechowywanie środków spożywczych nietrwałych mikrobiologicznie, sprzedaż środków spożywczych po upływie terminu przydatności do spożycia, niezachowanie higienicznych warunków przy sprzedaży środków spożywczych sprzedawanych luzem, niesystematyczne prowadzenie dokumentacji GHP, zły stan sanitarno-techniczny pomieszczeń lub sprzętu. W obiektach tych pobrano do badań laboratoryjnych 54 próby żywności, Zakwestionowano 5 prób mięsa drobiowego z powodu obecności Salmonella Newport oraz 1 próbę suplementu diety z powodu obecności beżowego krystalizującego osadu. Super- i hipermarkety oraz sklepy należące do sieci: Żabka, Biedronka, Lidl. Na terenie Mysłowic funkcjonują 4 supermarkety, w których przeprowadzono 4 kontrole sanitarne i nie stwierdzono nieprawidłowości. Stan sanitarno higieniczny obiektów oceniono jako dobry. W 12 sklepach należących do sieci Żabka przeprowadzono łącznie 13 kontroli sanitarnych, nałożono 3 mandaty karne na kwotę 350,00 zł. W sklepach stwierdzono zaniedbania w bieżącej czystości pomieszczeń oraz koszyków dla klientów. W 8 sklepach sieci Biedronka przeprowadził 25 kontroli sanitarnych, nałożonych zostało 7 mandatów karnych w wysokości 1000,00zł. W sklepach stwierdzono brudne koszyki i wózki dla klientów oraz nieprawidłowy stan sanitarno-higieniczny pomieszczeń sprzętu i urządzeń chłodniczych. Kolejna kontrola wykazała przywrócenie właściwego stanu sanitarnego w obiektach. W 1 sklepie sieci LIDL przeprowadzono 1 kontrolę sanitarną, stan sanitarnohigieniczny sklepu nie budził zastrzeżeń. 56

57 Sklep piekarniczo-cukierniczy KŁOS w Mysłowicach (źródło własne) Targowiska i obiekty tymczasowe W mieście działają 3 targowiska, gdzie prowadzona jest sprzedaż detaliczna i hurtowa środków spożywczych w 37 kioskach i hurtowniach. Na terenie targowisk zapewniony jest dostęp do bieżącej ciepłej i zimnej wody oraz wydzielonego WC dla zatrudnionych osób. W minionym roku stan sanitarny obiektów zlokalizowanych na targowiskach oceniono w trakcie 31 kontroli sanitarnych, w trakcie których za przechowywanie środków spożywczych w niewłaściwych warunkach temperaturowych oraz niezabezpieczonych przed zanieczyszczeniami zewnętrznymi nałożono 2 mandaty karne w wysokości 300,00zł. 5. Zakłady żywienia zbiorowego Na terenie miasta w 2017r. działały 213 zakłady żywienia zbiorowego, mianowicie: 43 bary i restauracje, 103 puby i punkty małej gastronomii, 16 stołówek szkolnych, 32 stołówki przedszkolne, 4 zakłady cateringowe 15 innych obiektów m. in. areszt, bufety, żłobki i stołówki pracownicze. 57

58 W tej grupie obiektów przeprowadzono 193 kontrole, najwięcej w barach i restauracjach oraz punktach małej gastronomii, w wyniku których PPIS w Katowicach nałożył 6 mandatów karnych w wysokości 1000,00zł. Statystycznie w 2017r. co 16 kontrola wymagała nałożenia grzywny w drodze mandatu karnego, w 2016r. - co 14 kontrola, natomiast w roku 2015 co 12 kontrola wymagała nałożenia grzywny w drodze mandatu karnego. Wnioskować można o poprawie stanu sanitarnego w tej grupie obiektów. Jednak nadal stwierdzano uchybienia: brak bieżącej czystości i porządku, zniszczony sprzęt lub wyposażenie, nieprzestrzeganie zasad GHP/GMP podczas produkcji posiłków, nieprawidłowo zabezpieczone naczynia jednorazowego użycia, nieprawidłowa gospodarka odpadami komunalnymi. Żywienie w placówkach oświatowo-wychowawczych W 2017 roku ewidencji PPIS w Katowicach figurowały 32 przedszkola działające na terenie Mysłowic. W 19 obiektach posiłki przygotowuje się na miejscu, a pozostałe 13 przedszkoli prowadzi żywienie dzieci w oparciu o dostawy posiłków z zakładów cateringowych. Ogółem przeprowadzono w obiektach tej grupy 19 kontroli sanitarnych i stwierdzono, że stan sanitarno-higieniczny pomieszczeń i sprzętu nie budził zastrzeżeń. Oceniono teoretycznie jakość żywienia prowadzonego w 2 przedszkolach. Ocenę teoretyczną przeprowadzono z zastosowaniem programu komputerowego Aliant. Stwierdzono, że w obydwu przedszkolach była obniżona zawartość wapnia w posiłkach. W nadzorowanych 16 kuchniach szkolnych posiłki przygotowywane były na miejscu, natomiast w 5 placówkach żywienie dzieci prowadzone było w oparciu o dostawy posiłków z zakładów cateringowych. W roku 2017 przeprowadzono w nich 10 kontroli sanitarnych i nie stwierdzono uchybień sanitarno-higienicznych. Oceniono teoretycznie jakość żywienia prowadzonego w 1 szkole. Ocenę teoretyczną przeprowadzono zastosowaniem programu komputerowego Aliant. Stwierdzono, że wartość kaloryczna i odżywcza była prawidłowa. 58

59 W działających 4 żłobkach przeprowadzono 4 kontrole sanitarne, które nie wykazały nieprawidłowości. W roku 2017 PPIS w Katowicach zatwierdził do prowadzenia działalności kuchnię w Klubie Malucha Promyk przy ul. Kryształowej 59, oraz punkt przygotowywania i rozdzielania posiłków w żłobku Akademia Przed-szkolna Skrzat ul. Grunwaldzkiej 2. Żywienie w podmiotach leczniczych W 2017r. PPIS w Katowicach kontynuował nadzór sanitarny w zakresie żywienia pacjentów w 2 szpitalach i 1 stacji dializ w mieście. W toku kontroli sanitarnej w kuchenkach oddziałowych SPZOZ Szpital nr 2 ul. Bytomska 41 w Mysłowicach stwierdzono zniszczone, uszkodzone meble kuchenne w kuchenkach oddziałowych. W związku z czym PPIS w Katowicach wydał decyzję nakazującą usunięcie stwierdzonych uchybień. Bieżący stan sanitarny w obiekcie nie budził zastrzeżeń. 6. Środki transportu żywności W 2017r. PPIS w Katowicach nadzorował 16 firm posiadających środki transportu służące do przewozu środków spożywczych i suplementów diety i ich stan sanitarny oceniono pozytywnie. 59

60 IV. Jakość wody 1. Monitoring jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi W 2017 roku w ramach prowadzenia monitoringu jakości wody w oparciu o obowiązujący przepis prawa Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach: zatwierdzał harmonogramy pobierania próbek wody do badań wykonywanych w roku 2017 przez przedsiębiorstwa wodociągowo- kanalizacyjne tj. Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o. i Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów S.A. w ramach prowadzenia kontroli wewnętrznej; analizował i oceniał przekazywane przez w/w przedsiębiorstwa wodociągowokanalizacyjne wyniki badań jakości wody wykonywane zgodnie z ustalonymi na rok 2017 harmonogramami; przekazywał uzyskane dane dotyczące jakości wody do Śląskiego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego (w ramach baza danych Excel Woda ); wykonywał badania jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi na terenie miasta Mysłowice zgodnie z opracowanym harmonogramem kontroli urzędowych. Monitoring jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi prowadzony był na terenie miasta Mysłowice w 23 stałych punktach monitoringowych wyznaczonych przez Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o. (na sieci dystrybucyjnej) oraz w 4 stałych punktach monitoringowych wyznaczonych przez Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów S.A. (na studniach wodomierzowych). Zdjęcie: Badania jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi punkt wodny w szkole. W ramach badań jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi wykonanych przez PPIS w Katowicach w 2017 roku na terenie miasta pobrano ogółem: 29 próbek do badań fizykochemicznych, 28 próbek do badań bakteriologicznych. 60

61 Liczba raportowanych próbek wody pobranych na terenie miasta Mysłowice przez Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o. i Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów S.A. w ramach prowadzenia wewnętrznej kontroli jakości wody wynosiła łącznie: 86 próbek do badań fizykochemicznych, 84 próbki do badań bakteriologicznych. W 2017 roku PPIS w Katowicach wydał łącznie 111 orzeczeń o przydatności wody do spożycia przez ludzi, które zostały przekazane do Urzędu Miasta w Mysłowicach. W ramach badań monitoringowych jakości wody nie wydano żadnego orzeczenia o warunkowej przydatności lub braku przydatności wody do spożycia przez ludzi. Na podstawie wyników badań wody wykonanych w 2017 roku stwierdzono, że w zakresie badanych parametrów monitoringu kontrolnego i przeglądowego woda na terenie miasta Mysłowice spełniała wymagania określone w obowiązujących przepisach prawa i była przydatna do spożycia przez ludzi. W roku 2017 na terenie miasta Mysłowice objęta była nadzorem Stacja Uzdatniania Wody Dołowej (SUW) należąca do Polskiej Grupy Górniczej Sp. z o. o. Kopalni Węgla Kamiennego Mysłowice- Wesoła przy ul. Kopalnianej 5 w Mysłowicach. W/w stacja uzdatniania produkowała wodę, wykorzystywaną wyłącznie na terenie kopalni. W ramach monitoringu jakości wody prowadzonego przez PPIS w Katowicach pobrano 2 próbki wody do badań w zakresie monitoringu kontrolnego i 1 próbkę wody do badań w zakresie monitoringu przeglądowego. Ponadto kopalnia prowadziła wewnętrzną kontrolę jakości wody zgodnie z harmonogramem zatwierdzonym przez PPIS w Katowicach. W ramach kontroli wewnętrznej wykonano 4 badania wody w zakresie monitoringu kontrolnego, 1 badanie wody w zakresie monitoringu przeglądowego oraz badania wody w zakresie substancji promieniotwórczych. Po rozpatrzeniu wszystkich wyników badań stwierdzono, że woda produkowana przez SUW Kopalni Węgla Kamiennego Mysłowice-Wesoła ze względu na stale utrzymującą się podwyższoną zawartość siarczanów spełniała warunkowo wymagania określone dla wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi w przepisach prawnych. W chwili obecnej Kopalnia Węgla Kamiennego Mysłowice- Wesoła zawarła umowę z firmą zewnętrzną na wykonanie przyłącza pomiędzy magistralą wodociągową Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów S.A., a instalacją wodą na terenie kopalni. 61

62 Wykonanie przyłącza do magistrali w całości zabezpieczy zapotrzebowanie kopalni na wodę pitną. Po wykonaniu przyłącza woda z w/w stacji uzdatniania nie będzie wykorzystywana jako woda pitna, będzie stosowana wyłącznie do celów technologicznych. W ramach nadzoru nad jakością wody do spożycia PPIS w Katowicach zatwierdzał laboratoria zewnętrzne wykonujące badania jakości wody. W 2017 roku na terenie miasta wydano 1 decyzję zatwierdzającą laboratorium JARS Sp. z o.o. Filia Południe przy ul. Fabrycznej 7 do wykonywania badań w zakresie parametrów normowanych w obowiązującym rozporządzeniu. 2. Badania jakość wody ciepłej w kierunku bakterii Legionella sp. W 2017 roku kontynuowano badania jakości wody ciepłej w kierunku występowania bakterii z rodzaju Legionella w budynkach zamieszkania zbiorowego oraz zakładach opieki zdrowotnej zamkniętej. Zdjęcie: Badania wody ciepłej w kierunku bakterii Legionella sp. natrysk w szpitalu Badania wody ciepłej w kierunku bakterii Legionella sp. wykonano w 6 obiektach: tj Samodzielnym Publicznym ZOZ Szpitalu Nr 2 przy ul. Bytomskiej 1, Mysłowickim Centrum Zdrowia Sp. z o. o. przy ul. Mikołowskiej 1, domu dziecka przy ul. Żeromskiego 2, placówce opiekuńczo- wychowawczej przy ul. Starokościelnej 8, Areszcie Śledczym przy ul. Szymanowskiego 6, obiekcie świadczącym usługi hotelarskie Trojak przy ul. Stadionowej 11. W obiektach tych pobrano łącznie 14 próbek wody ciepłej do badań laboratoryjnych. Wszystkie badane próbki wody spełniały wymagania określone w przepisach prawnych. 62

63 Ponadto zostały wykonane zarządzenia decyzji wydanych w latach wcześniejszych dotyczące poprawy jakości wody ciepłej w budynkach Mysłowickiego Centrum Zdrowia Sp. z o. o. przy ul. Mikołowskiej 1 oraz w budynku Samodzielnego Publicznego ZOZ Szpitala Nr 2 przy ul. Bytomskiej 41. W 2016 roku pobrano 7 próbek wody ciepłej do badań i kwestionowano 3 próbki wody ze względu na obecność bakterii Legionella sp. w liczbie przekraczającej wartość dopuszczalną określoną w przepisach prawnych. 3. Pływalnie W 2017r. na terenie Mysłowic PPIS w Katowicach nadzorował 3 pływalnie kryte: w Ośrodku Sportowo- Rekreacyjnym przy KWK Mysłowice- Wesoła przy ul. Świerczyny 3, przy KWK Mysłowice- Wesoła przy ul. Kopalnianej 5, w AquaFit Club przy ul. Fików 5. W maju 2017 roku pływalnia w Ośrodku Sportowo - Rekreacyjnym przy KWK Mysłowice - Wesoła przy ul. Świerczyny 3 została zlikwidowana. Pływalnia rehabilitacyjna w PZOZ Ośrodku Rehabilitacyjno - Opiekuńczym przy ul. Laryskiej 7 była nieczynna. W ramach prowadzenia nadzoru nad pływalniami zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać woda na pływalniach (Dz. U. z 2015r. poz. 2016) PPIS w Katowicach: zatwierdzał przygotowane przez zarządzający pływalniami harmonogramy pobierania próbek wody do badań w ramach kontroli wewnętrznej; analizował przekazywane przez zarządzających pływalniami wyniki badań jakości wody wykonywane zgodnie z ustalonymi harmonogramami oraz w przypadku wyników badań, które nie spełniały wymagań, przekazywane przez zarządzających pływalniami informacje o podejmowanych działaniach naprawczych; przekazywał uzyskane dane dotyczące jakości wody na pływalniach do Śląskiego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego (w ramach bazy danych Excel Woda ); 63

64 wykonywał badania jakości wody na pływalniach w ramach kontroli urzędowej przed wydaniem decyzji rocznej oceny jakości wody na pływalni oraz dodatkowe badania wody w związku ze zgłaszanymi interwencjami. W ramach kontroli urzędowej pobrano 25 próbek wody z pływalni oraz 2 próbki wody ciepłej z natrysków na pływalniach do badań w kierunku bakterii Legionella sp. Zarządzający wykonywali badania jakości wody na pływalniach w ramach kontroli wewnętrznej średnio 2 razy w miesiącu. W ramach prowadzonego przez PPIS w Katowicach nadzoru nad realizacją harmonogramu badań wody przez zarządzających pływalniami zarejestrowano łącznie 111 wyników badań wody na pływalniach. W przypadku wystąpienia kwestionowanych parametrów zarządzający obiektami przedkładali informacje o podjętych działaniach naprawczych, mających na celu poprawę jakości wody na pływalni. W celu poprawy parametrów zarządzający pływalniami podejmowali działania naprawcze polegające na całkowitej lub częściowej wymianie wody w niecce pływalni, zwiększeniu częstotliwości płukania złóż filtracyjnych lub szokowym chlorowaniu wody w nieckach basenowych. Poprawę jakości wody potwierdzano każdorazowo pozytywnym wynikiem badań. Na podstawie wyników badań wody na pływalniach wykonanych przez PPIS w Katowicach oraz wyników badań wykonywanych przez zarządzających pływalniami w ramach kontroli wewnętrznej wydano 2 roczne oceny jakości wody na pływalniach. Stwierdzono, że eksploatacja pływalni była prowadzona przez zarządzających w sposób zapewniający bezpieczeństwo zdrowotne osób korzystających z pływalni. 4. Miejsca wykorzystywane do kąpieli W sezonie letnim 2017 roku na terenie miasta nie zostało zorganizowane żadne kąpielisko, natomiast uruchomiono 2 miejsca wykorzystywane do kąpieli tj: na terenie Ośrodka Sportów Letnich Słupna przy ul. Stadionowej 13, na Stawie Hubertus przy ul. Szabelnia. Zdjęcie: Miejsce wykorzystywane do kąpieli Słupna. 64

65 Organizatorem pierwszego był Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji przy ul. Ks. Norberta Bończyka 32z, natomiast drugiego firma Axer Krystyna i Witold Jurczyk Sp. J. ul. Wolności 330, Zabrze. Organizatorzy wykonali badania jakości wody w zbiornikach - 1 przed sezonem i 1 w trakcie sezonu. Wyniki badań wody zostały przedłożone PPIS w Katowicach. W zakresie badanych parametrów woda w w/w zbiornikach spełniała wymagania określone w obowiązującym przepisie prawa. 5. Fontanny uliczne W sezonie PPIS w Katowicach prowadził działania informacyjno - edukacyjne dotyczące bezpiecznego korzystania z fontann ulicznych, jak również prowadził działania w stosunku do podmiotów odpowiedzialnych za utrzymanie fontann. Opracowano ulotkę informacyjną Bezpieczne korzystanie z fontann ulicznych, która została zamieszczona na stronie internetowej Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Katowicach. Bezpieczne korzystanie z fontann ulicznych Dbając o bezpieczeństwo zdrowotne dzieci oraz innych osób korzystających z fontann ulicznych, w aspekcie występowania potencjalnych zagrożeń mikrobiologicznych w wodzie pozostającej w obiegu takich obiektów Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach przypomina, że: fontanny uliczne są urządzeniami do celów dekoracyjnych woda w fontannach nie nadaje się do spożycia woda w fontannach nie jest przeznaczona do kąpieli pomimo, że woda w fontannie wydaje się pozornie czysta mogą w niej występować liczne zanieczyszczenia mikrobiologiczne; w zanieczyszczaniu wody w fontannach istotną rolę odgrywają zwierzęta takie jak psy, koty, ptaki itp. oraz ludzie; woda pozostająca w otwartym zbiorniku fontanny może zawierać bakterie, wirusy oraz pierwotniaki pasożytnicze. Mogą one powodować między innymi zatrucia pokarmowe, biegunki, dolegliwości ze strony układu moczowego oraz problemy skórne. fontanny nie są przystosowane technicznie do kąpieli, mogą mieć szorstkie, ostre krawędzie lub śliskie powierzchnie, na których nie trudno o upadek. Dbając o własne bezpieczeństwo zdrowotne pamiętajmy, żeby w upalne dni korzystać z wody tylko w miejscach do tego wyznaczonych tj. na pływalniach krytych i odkrytych, strzeżonych kąpieliskach lub miejscach wykorzystywanych do kąpieli. Bezpieczne korzystanie z fontann ulicznych wzór ulotki. Ponadto PPIS w Katowicach wystosował pismo do Urzędu Miasta Mysłowice dotyczące podjęcia działań mających na celu zapewnienie odpowiedniego nadzoru i właściwego oznakowania fontann. 65

66 V. Stan sanitarny obiektów i miejsc użyteczności publicznej Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w minionym roku kontynuował bieżący nadzór sanitarny nad 225 różnorodnymi obiektami użyteczności publicznej, w których przeprowadzono 182 kontrole sanitarne. Skutkowało to wydaniem 6 decyzji administracyjnych zarządzających przywrócenie właściwego stanu sanitarnego - higienicznego, oraz nałożeniem 9 grzywien w drodze mandatu karnego. Ilość % Ilość wydanych Ilość Ilość obiektów Rodzaj obiektu obiektów w skontrolowanych decyzji nałożonych skontrolowanych ewidencji obiektów administracyjnych mandatów Obiekty hotelarskie Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu, odnowy biologicznej Przystanki PKP Jednostki organizacyjne pomocy społecznej Ustępy publiczne Obiekty sportowe Obiekty kulturalnowidowiskowe Tereny rekreacyjne Cmentarze Inne obiekty użyteczności publicznej* dot. sklepu z odzieżą używaną 2 dot. pływalni krytej Suma * do grupy inne obiekty użyteczności publicznej wliczono m.in. pływalnie kryte, apteki, zakłady pogrzebowe, areszt śledczy, targowiska, stacje paliw, administracje, wspólnoty, sklepy z odzieżą używaną. 66

67 Pozytywne zmiany w mieście Mysłowice to inwestycje w strefę publiczną w zakresie organizacji nowych placów zabaw i modernizacji już istniejących miejsc do rekreacji. W Parku Słupna kolejny raz otwarto lodowisko, na którym można bawić się na świeżym powietrzu biorąc udział np. w co piątkowych tematycznych imprezach. Latem dzieci mogły korzystać z nowej atrakcji parku linowego. W miesiącu marcu miasto zorganizowało kampanię edukacyjną zachęcającą mysłowiczan do sprzątania po swoich pupilach. W roku 2017 powstał wybieg dla psów zlokalizowany w dzielnicy Bończyk Tuwima. Teren wybiegu jest w całości ogrodzony, częściowo pokryty kostką betonową, częściowo porośnięty trawą, wyposażony w urządzenia dla rekreacji zwierząt oraz kosze na psie odchody. W dniu kontroli kosze nie były przepełnione. Opróżnianiem pojemników zajmuje się Zakład Oczyszczania Miasta Mysłowice. Nadal problemem bywa niewłaściwy stan sanitarny i techniczny starej zabudowy miasta Mysłowice. Zdjęcie: Mysłowice Plac Grunwaldzki 67

68 1. Obiekty użyteczności publicznej Obiekty świadczące usługi hotelarskie W roku 2017 skontrolowano 5 obiektów hotelarskich wchodzące w skład infrastruktury turystycznej, tj. wszystkie będące w nadzorze. Ze względu na wiele czynników m.in. standard i zakres usług, wyposażenie czy lokalizację do omawianej grupy zaliczono pokoje gościnne i hostele. Biorąc za kryterium oceny stan higieniczno sanitarny i techniczny pokoi mieszkalnych, pomieszczeń higieniczno-sanitarnych i gospodarczych, ciągów komunikacyjnych wraz z wyposażeniem, zaopatrzenie w wodę do spożycia, zaopatrzenie i właściwe przechowywanie środków czystości i preparatów dezynfekcyjnych, postępowanie z bielizną, gospodarkę odpadami komunalnymi, odprowadzanie ścieków bytowogospodarczych oraz dbałość o czystość terenu wokół obiektu, skontrolowane obiekty hotelarskie oceniono pozytywnie. Wyjątek stanowił mpark Noclegi przy ul. Fabrycznej 7, gdzie stwierdzono brudne, zakurzone, ściany w korytarzach na parterze i I piętrze obiektu w związku z tym PPIS w Katowicach wydał decyzję administracyjną, zarządzenia której wykonano w określonym terminie. Ponadto za nieprawidłowy stan sanitarny podłóg oraz wyposażenia nałożono grzywnę w drodze mandatu karnego. Kolejna kontrola (interwencyjna) ww. obiektu skutkowała wydaniem kolejnej decyzji administracyjnej dot. zniszczonych drzwi kabiny prysznicowej w dużej łazience na parterze, zawilgoconych drzwi w dużej łazience na I piętrze oraz uszkodzonej tapicerki kanapy na korytarzu zarządzenia decyzji wykonano w określonym terminie. Ponadto za nieprawidłowy stan sanitarny wyposażenia w obiekcie nałożono grzywnę w drodze mandatu karnego. Kontrola sprawdzająca wykazała usunięcie nieprawidłowości. Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, fryzjersko-kosmetyczne, odnowy biologicznej i tatuażu W ewidencji PPIS w Katowicach w 2017r. figurowało 87 zakładów świadczących usługi fryzjerskie, fryzjersko-kosmetyczne, odnowy biologicznej oraz tatuażu, z czego skontrolowano 52%. Wymagania dla zakładów fryzjerskich regulują między innymi przepisy ustawy z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. 68

69 Artykuł 16 ww. przepisu prawa nakłada na osoby podejmujące czynności, w trakcie wykonywania, których dochodzi do naruszenia ciągłości tkanek ludzkich, obowiązek wdrożenia i stosowania procedur zapewniających ochronę przed zakażeniami oraz chorobami zakaźnymi. W związku z tym w czasie kontroli zwracano uwagę czy przy wykonywaniu czynności mogących powodować naruszenie ciągłości tkanek używa się wyłącznie materiałów i narzędzi sterylnych, czy właściciele zakładów wdrożyli i stosują procedury zapewniające ochronę przed zakażeniami oraz chorobami zakaźnymi oraz czy pomieszczenia i ich wyposażenie utrzymane są w nienagannym stanie sanitarnym. W marcu 2017 roku ruszyła III edycja kampanii edukacyjnej Mam świadomość jak być zdrowym skierowana do właścicieli i pracowników gabinetów pielęgnacji urody w województwie śląskim. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach zorganizował w miesiącu kwietniu 2017 r. kolejne szkolenie w siedzibie PSSE w Katowicach. Celem kampanii było zwiększenie bezpieczeństwa epidemicznego mieszkańców poprzez podniesienie wiedzy na temat zakażeń krwiopochodnych oraz poprawę warunków higienicznych w ww. zakładach. W roku 2017 negatywnie oceniono 5 zakładów, w których stwierdzono brudne narzędzia fryzjerskie, wyposażenie, podłogi, brak dezynfekcji narzędzi, brak segregacji odzieży personelu, nieporządek w szafach, szufladach z narzędziami i kosmetykami. Dotyczyło to: Salonu Fryzjerskiego KAMIL przy ul. Ge. Le Ronda 11, Studia Urody Tap Fryzjer Kosmetyka Solarium przy ul. Mickiewicza 41, Zakładu Fryzjerskiego Damsko-Męskiego przy ul.słupeckiej 17, Instytutu Zdrowia i Urody Yaszyku przy ul. Chrzanowskiej 6, Oliwia Zakład Fryzjerski Damsko - Męski przy ul. Gen. J. Ziętka 104. W związku ze stwierdzonymi uchybieniami sanitarnymi nałożono 4 grzywny w drodze mandatu karnego oraz wydano zalecenia i 3 decyzje administracyjne. W jednym zakładzie zarządzenia decyzji wykonano w określonym terminie, w dwóch pozostałych termin realizacji zarządzeń zmieniono na wniosek stron wyznaczając dzień r. Dla porównania w tej grupie obiektów w roku 2016 PPIS w Katowicach nałożył 1 mandat karny i wydał 1 decyzję administracyjną. 69

70 Obiekty transportu Przystanki PKP W roku 2017 skontrolowano 4 przystanki kolejowe, tj. wszystkie ujęte w ewidencji i nieprawidłowości nie stwierdzono. Przystanki posiadają zadaszone wiaty. Perony mają utwardzoną nawierzchnię, na peronach ustawione były ławki, kosze na odpady komunalne wyłożone workami foliowymi. Zdjęcie: Stacja Kolejowa w Mysłowicach Przystanki komunikacji miejskiej Łącznie na terenie miasta Mysłowice dokonano oględzin 27 przystanków autobusowych i tramwajowych. Stan utrzymania przystanków określono w większości na poziomie dobrym i dostatecznym. Przystanki były odpowiednio oznakowane, posiadały ławeczki, kosze na odpadki oraz informacje o rozkładzie jazdy. Na 7 przystankach autobusowych i tramwajowych stwierdzono brudne kosze, zły stan techniczny wiat dla podróżnych oraz zaśmiecony teren. O powyższym PPIS w Katowicach poinformował Urząd Miasta Mysłowice Wydział Komunalny wnosząc o podjęcie działań mających na celu poprawę stanu sanitarnego przystanków. 70

71 Jednostki organizacyjne pomocy społecznej Na terenie miasta Mysłowice w 2017 roku funkcjonowało 3 jednostki organizacyjne pomocy społecznej, z tego skontrolowano 2, co stanowi 67 %. W obiektach tych świadczone są usługi w zakresie potrzeb bytowych, pielęgnacyjnoopiekuńczych oraz wspomagających pobyt (terapia zajęciowa, podnoszenie sprawności). Przeprowadzone kontrole sanitarne nie wykazały nieprawidłowości w bieżącym stanie sanitarno-higienicznym. Placówki mają opracowane i wdrożone procedury postępowania z odpadami oraz z brudną i czystą bielizną. Budynki pozbawione są barier architektonicznych i przystosowane są dla osób niepełnosprawnych. W roku 2017 ujęto w ewidencji: Rezydencję Seniora Zielony Zakątek (całodobowy dom opieki) ul. Plebiscytowa 88 d, Środowiskowy Dom Samopomocy ul. W. Skotnica 39. Stowarzyszenie Pomocy Niepełnosprawnym SKARBEK przeniosło się do nowej siedziby przy ul. Kołłątaja 12. Zdjęcie: Rezydencja Seniora Zielony Zakątek Mysłowice Ustępy publiczne W roku 2017 PPIS w Katowicach nadzorował 6 ustępów publicznych i ogólnodostępnych przeznaczonych dla klientów różnego rodzaju obiektów, z czego skontrolowano 4, co stanowi 67 %. 71

72 Przeprowadzone czynności kontrolne wykazały prawidłowy stan sanitarnohigieniczny skontrolowanych toalet. Obiekty wyposażone były w dostateczną ilość środków czystościowych, dezynfekcyjnych i higienicznych. Dezynfekcja urządzeń sanitarnych odbywała się na bieżąco, z właściwą częstotliwością. Postępowanie z odpadami było prawidłowe. Otoczenie obiektów utrzymane było czysto. W roku 2017 objęto nadzorem toalety ogólnodostępne w Galerii Quick Park Mysłowice przy ul. Katowickiej 64. Szalet publiczny przy ul. Krakowskiej był nieczynny. Obiekty sportowe W ewidencji PPIS w Katowicach figurowało 13 obiektów sportowych. W 2017 roku kontrole sanitarne przeprowadzono w 12 obiektach, tj. 92 %. Obiekty te stanowią samodzielne budynki przeznaczone do uprawiania sportu i rekreacji np. hale sportowe, kluby, sale ćwiczeń oraz zagospodarowane tereny sportowe przeznaczone do uprawiania sportów na świeżym powietrzu, np. boiska, lodowisko. Stan sanitarno-techniczny pomieszczeń bloku sportowego i zaplecza sanitarnego był zachowany. Zaopatrzenie w środki czystości i higieniczne było wystarczające. Gospodarka odpadami prowadzona była prawidłowo. Skontrolowane obiekty oceniono jako dobre. W roku 2017 zaobserwowano poprawę stanu sanitarno-technicznego w: Klubie Sportowym MOSiR GÓRNIK 09 przy ul. Gwarków 13, gdzie pomalowano ściany i sufity we wszystkich pomieszczeniach, Klubie Sportowym GÓRNIK WESOŁA ul. Sportowa 2, gdzie przeprowadzono remont polegający na malowaniu ścian i sufitów w szatniach, wymieniono glazurę w pomieszczeniach higieniczno-sanitarnych, zorganizowano pomieszczenie z pralnicami, na terenie zewnętrznym przeprowadzono regenerację murawy, naprawiono ogrodzenie, Miejskim Ośrodku Sportu i Rekreacji przy ul. Ks. N. Bończyka 32z, gdzie przeprowadzono remont w pomieszczeniach higieniczno-sanitarnych i magazynie sprzętu sportowego. Obiekt jest nadal modernizowany. 72

73 Obiekty kulturalno-widowiskowe Na terenie miasta 2017 roku funkcjonowało 11 obiektów kulturalno-widowiskowych i wszystkie skontrolowano. Obiekty te prowadząc działalność społeczno-kulturalną w swoich budynkach mieszczą lokale kulturalno-rozrywkowe typu sale teatralne, sale wystawowe, koncertowe, czytelnie, świetlice. Kontrolowane obiekty utrzymane były w prawidłowym stanie sanitarnoporządkowym. Sale widowiskowe, garderoby, szatnie, toalety z rozdziałem na damskie i męskie utrzymane były czysto. W czasie kontroli stwierdzono wystarczający zapas środków czystościowych i dezynfekcyjnych. W listopadzie 2017r. na wniosek strony zmieniono termin realizacji zarządzeń decyzji wydanej przez PPIS w Katowicach w 2016r. na rzecz Mysłowickiego Ośrodka Kultury Filia Brzezinka ul. Laryska 5, dotyczącej nieprawidłowego stanu sanitarno-higienicznego ścian w obiekcie. Wyznaczono r. W roku 2017 ujęto w ewidencji OHKINO Mysłowice przy ul. Katowickiej 64. Zdjęcie: OHKINO Mysłowice 73

74 Tereny rekreacyjne Tereny rekreacyjne to publiczna zorganizowana miejska przestrzeń zielona pełniąca funkcje wypoczynkowe i rekreacyjne. Grupa ta obejmuje różnorodne obiekty min. parki, skwery, place zabaw, piaskownice, ścieżki i trasy rowerowe oraz miejsca zwyczajowo wykorzystywane do kąpieli. Terenom rekreacyjnym towarzyszy zwykle infrastruktura sportowa siłownie napowietrzne, boiska piłkarskie, boiska do gry w siatkówkę itp. Skontrolowane tereny rekreacyjne utrzymane były w czystości i porządku. Stan sanitarno- techniczny urządzeń rekreacyjnych i służących do zabawy dzieci był dobry. W parkach i na placach zabaw pojawiły się toalety typu TOI TOI, które są na bieżąco serwisowane przez firmy zewnętrzne. W roku 2017 dbając o bezpieczeństwo zdrowotne dzieci oraz innych osób korzystających z fontann ulicznych, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach na swojej stronie internetowej umieścił ulotkę o potencjalnych zagrożeniach. Zdjęcie: Park linowy Park Słupna Mysłowice Areszt Śledczy Skontrolowano Areszt Śledczy ul. Szymanowskiego 6. Oceniano stan higieniczno sanitarny cel, pomieszczeń higieniczno-sanitarnych i gospodarczych, ciągów komunikacyjnych, przechowywanie środków czystości i preparatów dezynfekcyjnych, postępowanie z bielizną, gospodarkę odpadami komunalnymi. Nieprawidłowości nie stwierdzono. Za czystość cel odpowiedzialni są osadzeni. W areszcie nadal trwa remont. W roku 2017 dotyczył zaplecza socjalnego, kolejnych cel i korytarza. 74

75 Cmentarze W Mysłowicach funkcjonuje 12 cmentarzy i wszystkie skontrolowano. Są to obiekty wyraźnie wyodrębnione i oznaczone, zaopatrzone w tabliczki z regulaminami, informującymi min. o zakazie wprowadzania psów oraz zakazie palenia wyrobów tytoniowych. Kontrole cmentarzy dotyczyły utrzymania porządku, właściwego postępowania w zakresie gromadzenia i odbioru odpadów komunalnych, a także odpowiedniego stanu punktów poboru wody i ogrodzenia. W oparciu o ww. kryteria stan sanitarno-porządkowy oceniono jako dobry. W tej grupie obiektów nałożono 1 grzywnę w drodze mandatu karnego. Dotyczyło to Cmentarza Rzymskokatolickiej Parafii p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa przy ul. Mikołowskiej, gdzie stwierdzono zalegające zużyte znicze, deski i płyty nagrobne. W związku z powyższym wydano zalecenia doraźne. Kontrola sprawdzająca wykazała usunięcie wszystkich nieprawidłowości. W roku 2017 wydano 3 decyzje zezwalające na przeprowadzenie ekshumacji, i 3 wykonano pod nadzorem PPIS w Katowicach. Ekshumacje przeprowadzane były zgodnie z wydawanymi decyzjami i wymaganiami obowiązujących przepisów prawa. Osoby przeprowadzające ekshumację stosowały środki ochrony osobistej. Ziemię wydobywaną z grobu umieszczano na powierzchni zabezpieczonej nieprzepuszczalną, wytrzymałą matą. Po wydobyciu szczątków grób dezynfekowano i zasypano ziemią wydobytą z grobu. Transport szczątków odbywał się środkami transportu przeznaczonymi do przewozu zwłok. Ponadto na wniosek Urzędu Miasta Mysłowice wydano 13 postanowień w sprawie sprowadzenia do kraju zwłok z zagranicy. Imprezy masowe Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 2017 r. zaopiniował 7 wniosków organizatorów dot. organizacji imprez masowych. W zakresie higieny komunalnej i środowiska opiniowano przede wszystkim zabezpieczenie imprez masowych w zaplecze sanitarno higieniczne oraz rozmieszczenie pojemników na odpady. 75

76 Skontrolowano przebieg imprez masowych: Bądź jak Jezus, Letni Piknik Disco Polo. Dla uczestników tych imprez zapewniono pełne zaplecze sanitarne toalety, umywalnie, punkt medyczny, a także kontenery na odpady. Imprezy te monitorowane były pod względem sanitarnym w trakcie ich trwania - nie stwierdzono nieprawidłowości. 2. Gospodarka odpadami komunalnymi Wszystkie skontrolowane obiekty użyteczności publicznej będące pod nadzorem posiadają uregulowaną gospodarkę odpadową. Odpady komunalne gromadzone są w kontenerach lub pojemnikach i odbierane specjalistyczną firmę. W trakcie kontroli zwracano uwagę na ciągłość odbioru odpadów komunalnych, zapewnienie pojemników do gromadzenia odpadów oraz stan sanitarny miejsc służących do gromadzenia odpadów. Odpady komunalne z terenu miasta odbierane były w sposób zorganizowany, natomiast odpady wytwarzane nieregularnie w gospodarstwach domowych nadal obierane są przez Punkty Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK). Mieszkańcy Mysłowic w 3 przypadkach zgłaszali problem dotyczący przepełnionych pojemników na odpady komunalne. Przeprowadzone kontrole sanitarne w tym zakresie nie wykazały nieprawidłowości w gospodarowaniu odpadami. W miesiącu maju 2017 roku dokonano wizji objazdowej terenu miasta Mysłowice. W wizji wzięli udział przedstawiciele Wydziału Ochrony Środowiska Urzędu Miasta Mysłowice. Wizja zarówno centrum jak i na obszarze miasta wykazała znaczną poprawę i zmniejszenie skali problemu w stosunku do lat poprzednich. Pomimo to nadal na terenie miasta występują zaśmiecone obszary dzikie wysypiska. O wynikach wizji objazdowej miasta Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach poinformował Prezydenta Miasta Mysłowice, oczekując podjęcia działań zmierzających do przywrócenia właściwego stanu sanitarno - porządkowego miasta. W odpowiedzi Wydział Kształtowania Środowiska Urzędu Miasta Mysłowice poinformował, że część działek miejskich zostało uporządkowanych. Natomiast doprowadzenie do należytego stanu obszarów prywatnych, z uwagi na specyfikę podejmowanych czynności, będzie miało charakter długofalowy. 76

77 3.Akcje deratyzacyjne W okresie od do r. oraz od do r. na terenie miasta Mysłowice zostały przeprowadzone dwie obowiązkowe akcje deratyzacyjne. W okresie wiosennym kontrole przeprowadzono w 204 obiektach, natomiast w trakcie akcji jesiennej skontrolowano 119 obiektów i nieprawidłowości nie stwierdzono. VI. Stan sanitarny szkół i innych placówek oświatowo wychowawczych Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 2017 r., zgodnie z ustawą o Państwowej Inspekcji Sanitarnej prowadził bieżący nadzór sanitarny nad przestrzeganiem przepisów higienicznych i zdrowotnych w środowisku dziecięcomłodzieżowym w 92 stałych obiektach nauczania i wychowania w mieście i były to: żłobki i kluby dziecięce 7, przedszkola 29, szkoły podstawowe 13, licea ogólnokształcące 1, zespoły szkół 4, szkoły policealne 2, placówki opiekuńczo-wychowawcze wsparcia dziennego 5, placówki z pobytem całodobowym 4, placówki wychowania pozaszkolnego 27. Ponadto nadzorem objęto 1 turnus placówki sezonowego wypoczynku dzieci i młodzieży oraz 3 gimnazja publiczne, które funkcjonowały do r. 77

78 W 2017 roku przeprowadzono łącznie 53 kontrole sanitarne w 42 obiektach. Placówki wychowania pozaszkolnego 29% Żłobki 8% Placówki z pobytem całodobowym 4% Przedszkola 33% Placówki opiekuńczowychowawcze wsparcia dziennego 5% Szkoły Policealne 2% Zespoły Szkół 4% Licea Ogólnokształcące 1% Szkoły Podstawowe 14% Placówki oświatowo-wychowawcze w Mysłowicach objęte nadzorem PPIS w Katowicach w 2017 r. Przeprowadzone kontrole sanitarne w mieście Mysłowice potwierdziły dobry stan sanitarny i techniczny większości placówek oświatowo wychowawczych. W wyniku postępowania administracyjnego Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 2017 r. wydał 2 decyzje zarządzające. Wyegzekwowano wykonanie zarządzeń 2 decyzji wydanych w roku 2008 i Ponadto zarządzenia 4 decyzji wydanych w latach zostały wygaszone, 2 z mocy prawa w związku z przekształceniem dotychczasowych gimnazjów w ośmioletnie szkoły podstawowe, w 1 przypadku z powodu przeniesienia przedszkola do nowo wybudowanego budynku oraz w 2 przypadkach nastąpiła zmiana lokalizacji szkoły. Po rozpatrzeniu uzasadnionych wniosków stron terminy wykonania zarządzeń wynikających z 5 decyzji wydanych w latach ustalono na 2018 rok. Łącznie do realizacji pozostały zarządzenia 5 decyzji dotyczących przedszkoli oraz szkół podstawowych. 78

79 Obiekt Liczba Wydanych w latach: decyzji do realizacji Przedszkola Szkoły Podstawowe Razem: Decyzje pozostałe do realizacji z lat stan na dzień r. W wyniku podjętych w 2017 roku działań kontrolnych Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarnych w Katowicach zarządził przywrócenie właściwego stanu sanitarno higienicznego w 2 placówkach. Powyższe dotyczyło między innymi: dróg, dojścia w: Przedszkolu Nr 8 Mysłowice, ul. Gwarków 22, sal zajęć i innych pomieszczeń dla dzieci w: Przedszkolu Nr 8 Mysłowice ul. Gwarków 22, Szkole Podstawowej Nr 10 Mysłowice, ul. Mikołaja Reja 28, toalet, w tym sprawności technicznej armatury i wyposażenia w: Szkole Podstawowej Nr 10, Mysłowice, ul. Mikołaja Reja Żłobki i kluby dziecięce Na terenie Mysłowice w 2017 roku funkcjonowało 5 żłobków w tym 1 żłobek publiczny, 4 niepubliczne i 2 kluby dziecięce niepubliczne. Wszystkie obiekty zostały skontrolowane. W porównaniu do ubiegłego roku zwiększyła się o 10 liczba miejsc w żłobku niepublicznym MOTYLEK przy ul. Towarowej 1. W 2017 roku powstał nowy niepubliczny żłobek: Żłobek Akademii Przed-Szkolnej SKRZAT mieszczący się przy ul. Grunwaldzkiej 2. W żłobku miejskim zapisanych było 92 dzieci, w żłobkach niepublicznych 95 dzieci oraz w klubach dziecięcych - 30 podopiecznych. 79

80 Teren rekreacji zewnętrznej w mysłowickim publicznym żłobku (Źródło: Zdjęcie własne) Żłobki i kluby dziecięce funkcjonowały w budynkach przystosowanych do tego celu. Przeprowadzone kontrole sanitarne wykazały, że zostały zapewnione zarówno higieniczne jak i bezpieczne warunki pobytu dzieci w placówkach. 2. Placówki wychowania przedszkolnego W mieście Mysłowice w 2017 roku działalność opiekuńczo - wychowawczą prowadziło 29 przedszkoli, w tym 4 przedszkola integracyjne, 3 z nich posiadały oddziały specjalne. Skontrolowano 16 przedszkoli, do których zapisanych było 1744 dzieci. W 2017 roku w Mysłowicach do dyspozycji dzieci oddano 2 niepubliczne przedszkola, a mianowicie: Akademia Przed- Szkolna SKRZAT przy ul. Grunwaldzkiej 2, Niepubliczne Przedszkole Integracyjne z Oddziałem Specjalnym Zielona Lokomotywa przy ul. Lucjana Rudnickiego 2c. Wszystkie skontrolowane przedszkola funkcjonowały w budynkach przystosowanych do tego celu. 80

81 W 2017 roku w miejsce starego budynku Przedszkola Nr 10 przy ul. Niepodległości 44 wybudowano i oddano do użytku nowy budynek przedszkolny wraz z infrastrukturą rekreacyjną dla dzieci. Wykonano również dojścia, dojazdy oraz wyznaczono miejsca parkingowe. W ramach projektu termomodernizacji budynków w Przedszkolu Nr 8 przy ul. Gwarków 22 przeprowadzono prace związane z dociepleniem ścian, dachu, wymianą okien i parapetów okiennych oraz rur spustowych budynku. Teren rekreacji zewnętrznej w mysłowickim publicznym przedszkolu (Źródło: Zdjęcie własne) Podczas kontroli sanitarnych nieprawidłowości stwierdzono w 1 obiekcie. Był to niewłaściwy stan sanitarno higieniczny oraz techniczny w Przedszkolu Nr 8 przy ul. Gwarków 22 i dotyczył dróg, dojścia do przedszkola i na plac zabaw oraz drzwi w sypialni i szatni dla dzieci. Natomiast w 2 przedszkolach stan sanitarny uległ poprawie w wyniku realizacji zarządzeń decyzji wydanych przez PPIS w Katowicach w latach 2008 i 2013, a mianowicie doprowadzono do prawidłowego stanu sanitarno higienicznego: stolarkę okienną w salach zajęć dla dzieci w Przedszkolu Nr 8 przy ul. Gwarków 22 w Mysłowicach, 81

82 podłogi w 3 salach zajęć dla dzieci, osłony na grzejnikach centralnego ogrzewania w 1 sali zajęć na parterze budynku w Przedszkolu Integracyjnym przy ul. Portowej 11a w Mysłowicach. Nadal do realizacji pozostały obowiązki 3 decyzji PPIS w Katowicach z lat dotyczące doprowadzenia do prawidłowego stanu sanitarno technicznego: podłóg w 4 salach zajęć dla dzieci oraz wyposażenia w osłony punktów świetlnych w salach zajęć dla dzieci, szatniach i traktach komunikacyjnych w Przedszkolu Nr 12 przy ul. Prusa 5, dróg dojścia i ogrodzenia oraz toalet, w tym zapewnienia odpowiedniej ilości umywalek i misek ustępowych w Przedszkolu Nr 13 przy ul. Armii Krajowej 19, dróg dojścia do przedszkola i na plac zabaw oraz stanu technicznego drzwi w sypialni i szatni dla dzieci w Przedszkolu Nr 8 przy ul. Gwarków 22. Piaskownice i place zabaw Mając na uwadze zapewnienie odpowiednich standardów dla bawiących się dzieci na placach zabaw w toku kontroli sanitarnych zwracano uwagę na stan urządzeń zabawowych na placach zabaw, terenów rekreacji zewnętrznej, jak również na stan sanitarny i techniczny piaskownic oraz częstotliwość wymiany piasku w piaskownicach. Stwierdzono, że tereny wokół placówek przedszkolnych były ogrodzone, posesje utrzymane były czysto. Piasek w piaskownicach był czysty, a piaskownice zabezpieczane były osłonami przed zanieczyszczeniem. Ocena dostosowania mebli edukacyjnych do zasad ergonomii Jednym z zadań w zakresie wychowania zdrowotnego jest kształtowanie u dzieci przedszkolnych prawidłowej postawy ciała. W tym zakresie w 2017 roku dokonano oceny dostosowania mebli edukacyjnych do wymagań ergonomii w 2 placówkach przedszkolnych tj. w: Przedszkolu Nr 4 ul. Stanisława Wyspiańskiego 16 a Przedszkolu Nr 5 ul. Armii Krajowej 28 82

83 Ogółem oceniono dostosowanie stolików i krzeseł do wzrostu dzieci w 6 oddziałach, gdzie oceniono 126 stanowisk. Ocena wykazała, że w 100% dostosowano meble edukacyjne do wzrostu dzieci w ww. przedszkolach. Ocena warunków zapewnienia higieny jamy ustnej. Podczas kontroli sanitarnych przeprowadzano również ocenę warunków organizowania codziennego zabiegu szczotkowania zębów przez dzieci przedszkolne. Oceny dokonano w 16 skontrolowanych samodzielnych przedszkolach oraz w 1 przedszkolu funkcjonującym w zespole. Regularne szczotkowanie zębów przynajmniej po jednym posiłku prowadzono w 8 placówkach z udziałem 982 dzieci. Natomiast w pozostałych przedszkolach zabieg szczotkowania zębów prowadzony był w ramach akcji. 3. Szkoły Pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach w 2017r. były 23 szkoły wszystkich typów. Budynki szkół przystosowane są do potrzeb użytkowników. W nadzorowanych szkołach podstawowych, gimnazjach, zespołach szkół, szkołach policealnych stan sanitarny ocenia się jako dobry. W roku szkolnym 2017/2018 w związku z ustawą z dnia 14 grudnia 2016 roku Prawo oświatowe w sprawie dostosowania sieci szkół publicznych i przekształcenia dotychczasowych gimnazjów w ośmioletnie szkoły podstawowe na terenie objętym działaniem PPIS w Katowicach zostały utworzone nowe jednostki szkolne. W mieście utworzono 2 nowe samodzielne szkoły podstawowe tj. Szkołę Podstawową Nr 4 z Oddziałami Dwujęzycznymi przy ul. Wielka Skotnica 84a, Publiczną Szkołę Podstawową Jezuitów przy ul. Powstańców 19. Szkoła Podstawowa Nr 7 zmieniła lokalizację, z budynku przy ul. Stadionowej 2 została przeniesiona do budynku przy ul. Górniczej 4. Wszystkie 3 szkoły podstawowe mieszczą się w budynkach po byłych szkołach gimnazjalnych. Natomiast funkcjonujące w Zespołach Szkół: Szkoła Podstawowa Nr 10 z Oddziałami Dwujęzycznymi przy ul. Mikołaja Reja 28, 83

84 Szkoła Podstawowa Nr 13 z Oddziałami Integracyjnymi przy ul. Hlonda 14 stały się samodzielnymi szkołami podstawowymi. Łazienka dla uczniów mysłowickiej publicznej szkoły (Źródło: Zdjęcie własne) Skontrolowano 15 szkół przeprowadzając w nich 17 kontroli sanitarnych, w wyniku których Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarnych w Katowicach wydał 1 decyzję administracyjną. Zarządzenia decyzji dotyczyły przywrócenia właściwego stanu sanitarnohigienicznego i technicznego: ścian i sufitów, podłóg, stolarki okiennej w pomieszczeniach sanitarnych na I i II piętrze budynku oraz części okien w salach lekcyjnych - Szkole Podstawowej Nr 10 z Oddziałami Dwujęzycznymi przy ul. Mikołaja Reja 28. Ponadto do realizacji pozostały obowiązki nałożone decyzją Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarnych w Katowicach z roku 2014 dotyczące: ścian i sufitów oraz podłóg i drzwi w szatniach dla klas IV, V i VI w Szkole Podstawowej Nr 2 przy ul. Piastowskiej 7. 84

85 Infrastruktura do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego Szkoła powinna umożliwiać uczniom podejmowanie aktywności ruchowej i zapoznawać z podstawowymi formami rekreacji w celu zachowania zdrowego stylu życia. W 2017 roku na 15 skontrolowanych szkół, 12 (tj. 80 %) posiadało wystarczające warunki do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego. W 3 placówkach nadal brak jest własnej bazy do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego, uczniowie tych szkół korzystali z obiektów sportowych i boisk poza placówkami. Opieka medyczna w szkołach Szkoła powinna zapewnić uczniom możliwość korzystania z gabinetu profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej oraz zapewniać opiekę pielęgniarki lub higienistki. W 2017 roku kontrolą objęto gabinety profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej w 14 szkołach. Stwierdzono, że w 13 szkołach na terenie miasta funkcjonowały samodzielne gabinety profilaktycznej opieki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej, które były do dyspozycji jednej szkoły, w 1 placówce szkolnej gabinet był do dyspozycji z inną placówką w tym samym obiekcie. Natomiast w szkole policealnej profilaktyczna opieka medyczna świadczona była poza terenem placówki. Wszystkie pomieszczenia gabinetów utrzymane były we właściwym stanie sanitarnym. Ocena dostosowania mebli edukacyjnych do zasad ergonomii W minionym roku pomiarami objęto uczniów 2 szkół podstawowych w Mysłowicach tj. Szkoły Podstawowej Nr 9 przy ul. Armii Krajowej 28 i Szkoły Podstawowej Nr 15 przy ul. Piastów Śląskich 8. Oceniono dostosowanie mebli do wzrostu 184 uczniów w 10 oddziałach i stwierdzono, że 80 uczniów korzystało z mebli edukacyjnych niedostosowanych do ich wzrostu, czyli odsetek nieprawidłowo dobranych stanowisk pracy uczniów wynosił 43%. Dyrektorzy ww. szkół podjęli działania w celu dostosowania mebli do zasad ergonomii zgodnie z obowiązującą w tym zakresie normą. 85

86 W 2016r. pomiarami objęto 160 uczniów z 2 szkół. Stwierdzono, że 71 uczniów korzystało z mebli edukacyjnych niedostosowanych do ich wzrostu, odsetek nieprawidłowo dobranych stanowisk pracy uczniów wynosił 44%. Nadzór nad substancjami i preparatami chemicznymi w szkołach W minionym 2017 roku dokonano oceny w zakresie posiadania kart charakterystyki i stosowanych niebezpiecznych substancji chemicznych i ich mieszanin w pracowniach chemicznych. W wyniku przeprowadzonych kontroli stwierdzono, że na 15 skontrolowanych placówek szkolnych 4 placówki w tym 2 szkoły podstawowe i 2 gimnazja (funkcjonujące do r.) posiadały niebezpieczne substancje chemiczne i ich mieszaniny. Nie odnotowano nieprawidłowości w zakresie stosowania i przechowywania odczynników chemicznych w pracowniach szkolnych. Nie stwierdzono w użyciu przeterminowanych substancji chemicznych. Dożywianie dzieci i młodzieży w szkołach W ramach rządowego programu Pomoc państwa w zakresie dożywiania na lata wsparcie do prowadzenia dożywiania dzieci i młodzieży otrzymało 12 szkół spośród 15 skontrolowanych (tj. 80%). Ciepłe posiłki w formie obiadów pełnych otrzymywało 1508 uczniów. Posiłki dofinansowano dla 253 uczniów. Od września 2017 roku placówki uczestniczyły w nowym projekcie pod hasłem Program dla szkół, który połączył dwa programy unijne Owoce i warzywa w szkole oraz Mleko w szkole. Program ma na celu promocję wśród dzieci i młodzieży zdrowej diety, bogatej w owoce i warzywa, mleko oraz produkty mleczne. Z owoców i warzyw w 2017 roku skorzystało 1618 uczniów z 9 szkół. Natomiast 10 szkół zapewniło podaż mleka i produktów mlecznych dla 2505 uczniów. 86

87 w ewidencji skontrolowanych liczba placówek łącznie pełnych Idaniowych liczba placówek liczba korzystających liczba placówek liczba korzystających liczba placówek liczba korzystających liczba korzystających z posiłków dofinansowanych Zakres prowadzonego dożywiania w szkołach w latach zobrazowano w poniższej tabeli. Liczba szkół wszystkich Placówki skontrolowane, w których stwierdzono: typów Organizowanie Podawanie Owoce Wydawanie ciepłych posiłków śniadań napoju w szkole szkolnych Rok Liczba korzystających z posiłków Prowadzenie dożywiania w mysłowickich szkołach z lat Zapewnienie uczniom miejsca na pozostawienie w szkole części podręczników i przyborów szkolnych Do obowiązków szkoły zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych placówkach należy zapewnić uczniom możliwość pozostawienia części podręczników i przyborów szkolnych na terenie placówki. W 2017 roku wymóg ten został spełniony w 13 spośród 14 skontrolowanych tj. w 10 szkołach podstawowych, 2 gimnazjach 2 oraz 1 zespole szkół. 4. Placówki wypoczynku zimowego i letniego zorganizowanego w obiektach stałych w miejscu zamieszkania Podczas wakacji letnich w 2017 roku w elektronicznej bazie wypoczynku organizatorzy zarejestrowali 9 turnusów, z których skontrolowano 1 w miejscu zamieszkania. 87

88 Skorzystało z niego 18 uczestników. Uczestnicy wypoczynku nie korzystali z dożywiania, zapewniono im tylko zimne napoje. W 2016 roku ocenie poddano 2 placówki wypoczynku letniego, w których brało udział 104 uczestników. Przeprowadzone kontrole wykazały, że uczestnicy wypoczynku korzystali z zajęć organizowanych w placówce oraz poza nią. Dla uczestników zorganizowano wyjście do obiektów rekreacyjno - sportowych na terenie Mysłowic. W 2017 roku nie zgłoszono turnusów wypoczynku zimowego. VII. Warunki sanitarno higieniczne środowiska pracy 1. Stan sanitarno-higieniczny zakładów pracy Nadzór sanitarny nad warunkami pracy ma na celu wzmocnienie ochrony zdrowia pracowników przed negatywnym oddziaływaniem szkodliwych i uciążliwych czynników występujących w miejscu pracy, w tym przede wszystkim zapobieganie powstawaniu chorób zawodowych. W 2017 r. pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach było 357 zakładów pracy, zatrudniające pracowników. Skontrolowano 75 spośród nich, przeprowadzając 107 kontroli sanitarnych. W czasie kontroli szczególną uwagę zwracano na narażenie zawodowe pracowników zatrudnionych w zakładach przemysłu tworzyw sztucznych oraz zatrudnionych w zakładach sektora gospodarki ściekami i odpadami. Warunki pracy Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy. Jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników, poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. W 2017r. w ramach prowadzonego nadzoru nad warunkami środowiska pracy oraz stanem sanitarnym w zakładach, zostało wydanych 25 decyzji administracyjnych. W 2016 roku wydano 18 decyzji, dotyczących nadzoru nad warunkami pracy. Szczegółowy opis stwierdzonych w czasie kontroli w 2017r. nieprawidłowości obrazuje poniższy wykres. 88

89 brak lub nieaktualne badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia 1 przekroczenia NDN i NDS nieprawidłowości w zakresie czynników biologicznych nieprawidłowy stan sanitarnohigieniczy pomieszczeń higienicznosanitarnych nieprawidłowy stan sanitarnohigieniczny pomieszczeń pracy nieprawidłowości w zakresie czynników chemicznych nieprawidłowości w zakresie czynników rakotwórczych nieprawidłowości w zakresie oceny ryzyka zawodowego nieprawidłowości w zakresie produktów biobójczych Wykaz nieprawidłowości stwierdzonych w czasie kontroli w 2017 roku w Mysłowicach. W 3 zakładach pracy stwierdzono przekroczenia najwyższego dopuszczalnego natężenia (NDN) hałasu. W odniesieniu do zakładów pracy, w których stwierdzono przekroczenia NDN czynników szkodliwych dla zdrowia PPIS w Katowicach wydał decyzje. W 2017 roku przeprowadzono kontrole sprawdzające w 2 zakładach pracy, w których ze względu na stosowane urządzenia oraz procesy technologiczne nie było możliwe poprzez działania techniczne zlikwidowanie przekroczeń hałasu, pracodawców zobowiązano do dokonania indywidualnego doboru ochronników słuchu, jak również przestrzegania stosowania tych środków ochrony indywidualnej. Polecono pracodawcom systematyczne poddawanie pracowników profilaktycznym badaniom lekarskim oraz przeprowadzanie odpowiednich szkoleń BHP wraz z informowaniem pracowników o ryzyku utraty zdrowia związanym z pracą na stanowiskach o złym klimacie akustycznym. Ponadto w ramach kontroli warunków pracy i oceny narażenia zawodowego pracowników zatrudnionych w zakładach przemysłu tworzyw sztucznych przeprowadzono 6 kontroli sanitarnych w 4 zakładach pracy, w 3 z nich stwierdzono nieprawidłowości. 89

90 Odnotowano: brak aktualnych badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy, brak aktualnego rejestru czynników szkodliwych dla zdrowia występujących na stanowisku pracy, brak aktualnych kart badań i pomiarów czynników szkodliwych, brak poinformowania pracowników narażonych na oddziaływanie czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy o aktualnych wynikach badań i pomiarów oraz brak udostępnienia im tych wyników i wyjaśnienia ich znaczenia, nieprawidłowo sporządzona ocena ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą, w której nie uwzględniono narażenia pracowników na działanie czynników chemicznych, brak poinformowania pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami, brak zapewnienia pracownikom bezpiecznych warunków spożywania posiłków i napojów w wydzielonym pomieszczeniu. W ramach kontroli warunków pracy i oceny narażenia zawodowego pracowników zatrudnionych w zakładach sektora gospodarki ściekami i odpadami przeprowadzono 7 kontroli w 5 zakładach pracy, w 1 z nich stwierdzono nieprawidłowości. Odnotowano: nieaktualne badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy, brak uzupełninia kart badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy oraz rejestrów tych czynników, brak poinformowania pracowników narażonych na oddziaływanie czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy o aktualnych wynikach badań i pomiarów. W każdym przypadku stwierdzenia nieprawidłowości PPIS w Katowicach wydał decyzje zarządzając ich usunięcie. Czynniki o działaniu rakotwórczym lub mutagennym Prowadzony w 2017 r. nadzór dotyczył również przestrzegania obowiązków, wynikających z rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 24 lipca 2012 r. w sprawie substancji 90

91 chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy. Na 25 zakładów pracy, w których w środowisku pracy, występowały substancje chemiczne, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, skontrolowano 9 zakładów przeprowadzając 11 kontroli w zakresie spełnienia przez pracodawców wymogów obowiązujących przepisów, stwierdzając nieprawidłowości w 1 z nich. Analogicznie w 2016 roku skontrolowano 5 zakładów, stwierdzając nieprawidłowości również w 1z nich. Na terenie miasta nadzorowano również prace związane z usuwaniem wyrobów zawierających azbest, ze względu na jego szkodliwe działanie na organizm człowieka. W 2017 roku przeprowadzono 5 kontroli na placu budowy w zakresie przestrzegania przepisów, zasad bezpieczeństwa i higieny pracy podczas usuwania i transportu wyrobów zawierających azbest i nie stwierdzono nieprawidłowości. W 2017 r. podobnie jak w 2016 roku nie stwierdzono żadnego przypadku choroby zawodowej wywołanej pyłami zawierającymi włókna azbestu. Substancje chemiczne i ich mieszaniny W 2017 roku przeprowadzono 43 kontrole sanitarne w 43 zakładach pracy w zakresie przestrzegania przepisów, dotyczących wprowadzania do obrotu oraz stosowania substancji chemicznych i ich mieszanin. W 14 zakładach stwierdzono nieprawidłowości skutkujące wydaniem decyzji. Odnotowano: nieprawidłowo sporządzoną ocenę ryzyka zawodowego, w której nie uwzględniono narażenia zawodowego na działanie czynników chemicznych, wobec czego pracownicy nie zostali poinformowani o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą, brak spisu stosowanych substancji niebezpiecznych oraz ich mieszanin, brak lub nieaktualne karty charakterystyki stosowanych w działalności zawodowej mieszanin niebezpiecznych, brak zapewnienia pracownikom dostępu do informacji zawartych w kartach charakterystyki w odniesieniu do substancji chemicznych lub ich mieszanin, które stosują lub na które mogą być narażeni w trakcie swojej pracy, 91

92 nieprawidłowo opracowane instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy, w których nie uwzględniono informacji zawartych w kartach charakterystyki. W 2016 roku skontrolowano 40 zakładów pracy, w tym w 2 stwierdzono nieprawidłowości. Produkty biobójcze W 2017r. kontynuowano nadzór nad przestrzeganiem obowiązków dotyczących wprowadzania do obrotu produktów biobójczych. Produkty biobójcze to produkty do zwalczania organizmów szkodliwych dla zdrowia ludzi lub zwierząt. Jednocześnie produkty te mogą stanowić ryzyko dla ludzi, zwierząt i środowiska, związane z ich szczególnymi właściwościami. W ramach realizacji tematu przeprowadzono 7 kontroli w 5 zakładach. W 1 zakładzie stwierdzono nieprawidłowości tj. udostępnianie na rynku produktów biobójczych, na które nie zostało wydane pozwolenie albo zezwolenie na handel równoległy albo pozwolenie na obrót. W 2016 roku skontrolowano 1 zakład, w którym nie stwierdzono nieprawidłowości Detergenty W 2017r. w związku z prowadzonym nadzorem nad przestrzeganiem obowiązków dotyczących wprowadzania do obrotu detergentów i środków powierzchniowo-czynnych przez producentów zgodnie z obowiązującymi przepisami przeprowadzono 3 kontrole w 3 zakładach i nie stwierdzono nieprawidłowości. W 2016r. przeprowadzono 4 kontrole w 3 zakładach, które nie wykazały uchybień. Czynniki biologiczne Prowadzono nadzór w zakresie występowania w środowisku pracy szkodliwych czynników biologicznych oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki w zakresie przestrzegania przez pracodawców obowiązujących przepisów prawa. W 2017r. przeprowadzono 18 kontroli sanitarnych w 16 zakładach. W 2 zakładach stwierdzono: brak szkoleń pracowników mających kontakt ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi w środowisku pracy, 92

93 nieprawidłowo sporządzoną ocenę ryzyka zawodowego, w której nie uwzględniono narażenia pracowników na działanie szkodliwych dla zdrowia czynników biologicznych, brak poinformowania pracowników o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami. W związku z powyższym PPIS w Katowicach wydał decyzje administracyjne. W 2016r. przeprowadzono 14 kontroli w 14 zakładach, stwierdzając nieprawidłowości w 1 z nich. 2. Choroby zawodowe Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach realizując zadania, dotyczące nadzoru nad warunkami pracy prowadzi postępowania administracyjne w sprawie chorób zawodowych i wydaje imienną decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej, bądź o braku podstaw do jej stwierdzenia. Do celów diagnostyczno - orzeczniczych w sprawie pracowników występujących o stwierdzenie choroby zawodowej, sporządzano oceny narażenia zawodowego, uwzględniające informacje dotyczące przebiegu zatrudnienia i narażenia na czynnik szkodliwy dla zdrowia, który mógł być przyczyną choroby zawodowej. W każdym zakładzie w zależności od charakteru pracy, produkcji czy technologii mogą występować zagrożenia związane z czynnikami szkodliwymi dla zdrowia, będące przyczynami chorób zawodowych wśród pracowników. W 2017r. w Mysłowicach znacznie spadła liczba stwierdzanych chorób zawodowych. Stwierdzono tylko 7 przypadków, w 5 przypadkach były to pylice płuc w większości stwierdzane u pracowników kopalń węgla kamiennego. W 11 przypadkach wydano decyzje o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej. Lp. Choroba Ilość stwierdzonych przypadków 1. Pylice płuc 5 2. Przewlekłe choroby obwodowego układu nerwowego wywołane sposobem wykonywania pracy 3. Przewlekłe choroby narządu głosu 1 R A Z E M: 7 1 Liczba i rodzaj stwierdzonych chorób zawodowych w 2017 roku w zakładach pracy 93

94 W roku 2016 stwierdzono 24 przypadki choroby zawodowej. L.p. Choroba zawodowa Pylica płuc Narządu głosu Uszkodzenie słuchu Choroba skóry Przewlekle choroby obwodowego układu nerwowego wywołane sposobem wykonywania pracy Przewlekła choroba układu ruchu Astma oskrzelowa Razem Liczba i rodzaj stwierdzonych chorób zawodowych w latach w zakładach pracy na terenie Mysłowic W okresie w zakładach pracy na terenie Mysłowic stwierdzono łącznie 81 przypadków chorób zawodowych. Najwięcej chorób zawodowych odnotowano w roku 2014, natomiast najmniej w 2017 r. W omawianym okresie najliczniej stwierdzaną chorobą zawodową była pylica płuc. W większości przypadków choroba ta dotyczyła pracowników górnictwa, gdzie jako czynnik przyczynowy wskazano pył węgla kamiennego zawierający wolną krystaliczną krzemionkę. Pylica płuc jest chorobą, która ujawnia się po okresie narażenia zawodowego liczonym w latach. Powodem jest również długi, około 10- letni okres ujawniania się choroby. Liczba stwierdzonych przypadków pylicy płuc w poszczególnych latach była zróżnicowana. W omawianym okresie najwięcej pylicy płuc stwierdzono w 2014 r przypadków, natomiast w roku 2017 najmniej 5 przypadków. 94

95 Należy zaznaczyć, że stwierdzane choroby zawodowe są często skutkiem braku odpowiednich warunków pracy w latach wcześniejszych. Wykres nr 3. Analiza zapadalności na choroby zawodowe w latach Przeprowadzone kontrole sanitarne tylko w 1 przypadku potwierdziły zarzuty ujęte w interwencji. Zasadnym okazał się nieprawidłowy stan sanitarnohigieniczny pomieszczeń pracy i pomieszczeń higieniczno - sanitarnych dla pracowników (zacieki na ścianach i sufitach w pomieszczeniach higieniczno - sanitarnych oraz pomieszczeniach pracy). Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał decyzję nakazującą usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości. O wynikach kontroli strony interweniujące zostały poinformowane. 95

96 VIII. Interwencje mieszkańców miasta Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach podejmował działania po otrzymaniu każdej informacji o zaniedbaniach sanitarnych, również wniesionej anonimowo. Kontrole sanitarne przeprowadzano bez zbędnej zwłoki, a w sytuacjach zagrożenie zdrowia i życia mieszkańców reagowano natychmiast. Potwierdzenie nieprawidłowości skutkowało wszczęciem postępowania administracyjnego mającego na celu przywrócenie właściwego stanu sanitarnego. Winnych zaniedbań karano grzywną w drodze mandatu karnego. W 2017r. mieszkańcy miasta wnieśli 68 wniosków z prośbą o interwencję, to jest najwięcej na przestrzeni ostatnich 3 lat. Kontrole sanitarne w większości nie potwierdziły sygnalizowanych nieprawidłowości. W latach wcześniejszych liczba wniosków o podjęcie działań wynosiła odpowiednio w 2016r. 63, w 2015r. 53. W 2017 roku, podobnie jak w latach poprzednich, mysłowiczanie najczęściej zgłaszali zastrzeżenia odnośnie niewłaściwego stanu sanitarno porządkowego obiektów użyteczności publicznej. W tej sprawie do PPIS w Katowicach skierowano 31 wniosków i 17 spośród nich było nieuzasadnionych. Zgłaszane problemy to: zawilgocenie, zagrzybienie mieszkań, zły stan sanitarny posesji, uciążliwy lokator, obecności gryzoni, insektów, gołębi, przepełnione pojemniki na odpady komunalne, zalewanie piwnic, niewłaściwy stan sanitarno - higieniczny zakładów usługowych. W wyniku toczących się postępowań PPIS w Katowicach wydał 3 decyzje zarządzając przywrócenie właściwego stanu sanitarno - technicznego w salonie fryzjersko- kosmetycznym i hostelu. Ponadto na skutek stwierdzenia bieżących zaniedbań w salonie fryzjerskokosmetycznym, hostelu, na cmentarzu, pływalni krytej oraz nieprawidłowego stanu posesji spowodowanego bytowaniem gołębi nałożył 6 grzywien w drodze mandatu karnego. W 2016r. uchybienia sanitarne w obiektach użyteczności publicznej sygnalizowano częściej tj. rozpatrzono 43 interwencje, natomiast w 2015r. wpłynęło tylko 25 wniosków. 96

97 W 2017 roku mieszkańcy Mysłowic zgłosili 1 interwencję dotyczącą jakości wody przeznaczonej do spożycia. Dotyczyła ona nieodpowiedniej barwy wody, która związana była z awarią sieci wodociągowej. Po usunięciu awarii przez Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. jakość wody uległa poprawie. W 2016r. rozpatrzono 2 wnioski odnośnie jakości wody, natomiast w 2015r. powyższe nie było przedmiotem interwencji. W 28 interwencjach mieszkańcy opisali nieprawidłowości zaobserwowane w obiektach produkcji i obrotu żywnością. Zasadnych było 9 i najczęściej dotyczyły sklepów spożywczych. W interwencjach zgłaszano: sprzedaż środków po upływie terminu przydatności do spożycia lub o niewłaściwych cechach organoleptycznych, brak czystości i porządku w zakładzie i jego otoczeniu, przechowywanie środków spożywczych w warunkach niezgodnych z zaleceniami producenta (zbyt wysoka temperatura), nieprawidłowe warunki eksponowania środków spożywczych, brak wydzielonej lub nieprawidłowy stan sanitarno-higieniczny toalety dla konsumentów, obecność szkodników w zakładzie lub otoczeniu, nieprawidłową gospodarkę odpadami komunalnymi, niehigieniczną formę sprzedaży żywności niepakowanej. W toku prowadzonego postępowania administracyjnego wydano zalecenia mające na celu szybkie usunięcia nieprawidłowości, a w 9 przypadkach osoby winne zaniedbań sanitarno - porządkowych ukarano mandatami. W 2016r. powyższe było przedmiotem 25 interwencji, w tym potwierdzono 5, a w 2015r. rozpatrzono 18 wniosków i również 5 było uzasadnionych. W 2017r. odebrano 6 wniosków, w których poruszano problem niewłaściwych warunków pracy. Przeprowadzone kontrole sanitarne tylko w 1 przypadku potwierdziły zarzuty ujęte w interwencji. Zasadnym okazał się nieprawidłowy stan pomieszczeń pracy i pomieszczeń higieniczno - sanitarnych dla pracowników. PPIS w Katowicach wydał decyzję zarządzając usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości. 97

98 W 2016r. nie odebrano zgłoszeń odnośnie środowiska pracy, natomiast w 2015r. rozpatrzono 2 wnioski. Niewłaściwy stan sanitarny podmiotów wychowania i nauczania w 2017r. był przedmiotem tylko 1 interwencji. Rodzice dziecka jednej ze szkół zgłosili zastrzeżenia odnośnie warunków do ćwiczeń gimnastycznych. Kontrola wykluczyła zasadność zgłoszenia. W 2016r. roku analogicznie rozpatrzono 1 nieuzasadniony wniosek, a w 2015r. nie interweniowano w omawianym obszarze. W 2017r. do PPIS w Katowicach zgłoszono 1 interwencję dotyczącą obiektu działalności leczniczej. W laboratorium diagnostycznym potwierdzono wielorazowe stosowanie materiału opatrunkowego podczas zabiegu pobierania krwi. W obiekcie procedury nie były aktualizowane oraz nie prowadzono kontroli wewnętrznych. W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości wydano zalecenia, których wykonanie potwierdzono podczas kolejnej kontroli. W 2016r. mieszkańcy nie zgłosili zastrzeżeń odnośnie udzielania świadczeń zdrowotnych w podmiotach leczniczych, a w 2015r. odebrano 1 interwencję. IX. Środki zastępcze Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach kontynuował działania w zakresie zapobiegania i przeciwdziałania występowania problemu tzw. dopalaczy. Dopalacze stanowią różnego rodzaju produkty zawierające substancje psychoaktywne, które nie znajdują się na liście środków kontrolowanych przez ustawę o przeciwdziałaniu narkomanii. Spożycie ich ma na celu wywołanie w organizmie jak najwierniejszego efektu narkotycznego substancji zdelegalizowanych. Dopalacze, jak i inne substancje odurzające, niszczą przede wszystkim ośrodkowy układ nerwowy i negatywnie wpływają na pracę mózgu. 98

99 Produkt zawierający środki zastępcze zabezpieczony w sklepie w Mysłowicach, ul. Grunwaldzka (Źródło: Zdjęcie własne) W ramach działań określonych w art. 44c. ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, zgodnie z którym w przypadku stwierdzenia wytwarzania lub wprowadzania do obrotu środka zastępczego lub produktu, co do którego zachodzi podejrzenie, że jest środkiem zastępczym, inspektor sanitarny nakazuje w drodze decyzji wstrzymanie wytwarzania tego produktu lub wycofanie go z obrotu. W zakresie zakazu wytwarzania i wprowadzania do obrotu środków zastępczych. skontrolowano 3 firmy mające siedzibę w Katowicach, prowadzące zamiennie działalność w sklepie w Mysłowicach przy ul. Grunwaldzkiej. W 2017 r. przeprowadzono skutecznie 5 kontroli w wyniku, których w 1 przypadku stwierdzono wprowadzanie do obrotu produktów, co do których zachodzi uzasadnione podejrzenie, że są środkami zastępczymi. Wydano 1 decyzję zarządzającą wycofanie z obrotu produktów, uzasadniających podejrzenie, że są środkami zastępczymi lub nową substancją psychoaktywną. W badanych próbach produktów zidentyfikowano substancje, będące środkami zastępczymi w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Wydano 6 decyzji zakazujących wprowadzania do obrotu produktów będących środkami zastępczymi oraz wycofanie produktów z obrotu i ich zniszczenie na koszt strony postępowania. O wynikach badań i oceny zabezpieczonych produktów poinformowano Komendę Miejską Policji w Mysłowicach. Na podmioty gospodarcze nałożone zostały kary administracyjne w łącznej kwocie złotych. Kary administracyjne w kwocie złotych nałożono również na 3 sprzedawców. Sklep prowadzący działalność w Mysłowicach w 2017 r. w zakresie ustawowego zakazu wprowadzania do obrotu dopalaczy został zlikwidowany. 99

100 Profilaktyka uzależnień i przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu środków zastępczych Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w minionym roku realizował projekt pod hasłem Stop uzależnieniom. Jestem świadomy nie ryzykuję. Główny cele projektu to przede wszystkim profilaktyka uzależnień i przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu psychoaktywnych środków zastępczych w środowisku młodzieży, a także zwrócenie uwagi na problemy zdrowotne wynikające z korzystania z dopalaczy. Na terenie Mysłowic dla uczniów klas VII szkół podstawowych przeprowadzono prelekcje i warsztaty profilaktyczne tj. w: Szkole Podstawowej Sportowej ul Gwarków 1; Szkole Podstawowej Nr 1 ul. Wielka Skotnica 2; Szkole Podstawowej Nr 2 ul. ul. Piastowska 7; Szkole Podstawowej Nr 3 ul lecia PP 6; Szkole Podstawowej Nr 4 z Oddziałami Dwujęzycznymi ul. Wielka Skotnica 84a; Szkole Podstawowej Nr 5 ul. Długa 92; Szkole Podstawowej Nr 6 ul. Gen. J. Ziętka 116; Szkole Podstawowej Nr 7 z Oddziałami Dwujęzycznymi ul. Górnicza 4; Szkole Podstawowej Nr 9 ul. Armii Krajowej 30; Szkole Podstawowej Nr 10 z Oddziałami Dwujęzycznymi, ul. M. Reja 28; Szkole Podstawowej Nr 11 ul. Laryska 101; Szkole Podstawowej Nr 12 ul. Wybickiego 79; Szkole Podstawowej Nr 13 z Oddziałami Integracyjnymi i Dwujęzycznymi ul. A. Hlonda 14; Szkole Podstawowej 14 ul. 3 -go Maja 19; Szkoła Podstawowa Nr 15 z Oddziałami Dwujęzycznymi, ul. Piastów Śląskich 8; Szkole Podstawowej Nr 16 ul. Kosztowska 46; Szkole Podstawowej Nr 17 ul. PCK 209B. Podczas prelekcji i warsztatów profilaktycznych oraz każdej akcji organizowano stoisko promocji zdrowia, w ramach którego udzielano informacji i prowadzono poradnictwo w zakresie dopalaczy oraz profilaktyki uzależnień. Chętne osoby palące mogły skorzystać z bezpłatnych badań zawartości tlenku węgla w wydychanym powietrzu oraz zobaczyć świat oczami osoby pod wypływem alkoholu i narkotyków przez alko i narkogole. 100

101 Podsumowanie projektu odbyło się w Mysłowickim Ośrodku Kultury 1 grudnia 2017r. Honorowy Patronat nad tym wydarzeniem objął Konsultant Krajowy w Dziedzinie Pielęgniarstwa Epidemiologicznego. W konferencji wzięło udział 230 uczniów i nauczycieli. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach został zaproszony przez Urząd Miasta w Mysłowicach do współorganizacji akcji pod hasłem Dopal cenę swojej śmierci. Głównym celem tej akcji było podniesienie świadomości, a co za tym idzie edukacja, która ma uchronić młodych ludzi przed zażywaniem nowych narkotyków - dopalaczy. Dopalacze to prosta droga do przedwczesnej śmierci. Używając tak bezpośrednich komunikatów, na terenie miasta podjęto starania, by uświadomić młodym ludziom, jak wiele krzywdy może wyrządzić zażywanie dopalaczy. W wybranych szkołach tj. siedmiu podstawówkach, wszystkich szkołach ponadpodstawowych i w szkole specjalnej, odbyły się specjalne inscenizacje z udziałem aktorów i przedstawicieli firm pogrzebowych. Pracownicy zakładów pogrzebowych składali uczniom niecodzienną ofertę 50% zniżki na wszystkie usługi pogrzebowe: zakup trumny lub urny wraz z usługą kremacji i na całą ceremonię związaną z pochówkiem. musiałaby nastąpić w wyniku zażycia dopalaczy. Warunek był jeden śmierć młodego człowieka Na terenie miasta kolportowano plakaty, a w szkołach pojawiły się ulotki informujące o zagrożeniach związanych z zażywaniem substancji psychoaktywnych tzw. dopalaczy. Akcja zakończyła się happeningiem z udziałem tych, którzy chcieli powiedzieć dopalaczom stanowcze NIE. We wszystkich szkołach podstawowych i ponadpodstawowych wyemitowano nagrany dla potrzeb Stop uzależnieniom. Jestem świadomy nie ryzykuję. szkoły podstawowe, gimnazja i szkoły ponadpodstawowe miast Mysłowice film pt. Dopal cenę swojej śmierci, który został także zamieszczony na YouTube. 101

102 X. Zapobiegawczy nadzór sanitarny Rolą zapobiegawczego nadzoru sanitarny w strukturze Państwowej Inspekcji Sanitarnej jest prowadzenie działań o charakterze profilaktycznym zmierzającym do zapobiegania możliwości powstania zagrożeń dla bezpieczeństwa sanitarnego i zdrowia ludzi na różnych etapach procesu inwestycyjnego. Do zadań zapobiegawczego nadzoru sanitarnego należy: opiniowanie projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, wydawanie opinii w sprawie potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, wydawanie uzgodnień do decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, uzgadnianie dokumentacji projektowej pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych, przeprowadzanie kontroli obiektów w trakcie budowy, przebudowy lub rozbudowy pod względem zgodności ich realizacji z zatwierdzoną dokumentacją projektową, wydawanie zaświadczeń dla potrzeb uzyskania koncesji na wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym. W 2017 roku wydano 16 opinii odnośnie dopuszczenia do użytkowania obiektów nowowybudowanych lub adaptowanych. Czynności odbiorowe mają na celu zapewnienie, aby nowowybudowany obiekt został przekazany do użytkowania w stanie umożliwiającym utrzymywanie w nim właściwego stanu sanitarno-higienicznego, tj. prawidłowego układu funkcjonalnego, właściwej wymiany powietrza i temperatury, właściwego oświetlenia, poziomów hałasu zgodnych z obowiązującymi przepisami, wody o parametrach odpowiadających jakości wody do spożycia, prawidłowej gospodarki ściekami i odpadami. W czasie czynności kontrolnych sprawdzano wykonanie obiektów budowlanych z zatwierdzonym w decyzji o pozwoleniu na budowę (zmianę sposobu użytkowania) projektem budowlanym oraz zapoznawano się z przedstawianymi dokumentami i sprawozdaniami z pomiarów, badań, sprawdzeń, które wykonano w celu potwierdzenia 102

103 założeń projektowych oraz spełnienia wymagań higienicznych i zdrowotnych odpowiednio do zakresu tych dokumentów. W 2017 roku obiekty budowlane zgłoszone do użytkowania w większości wykonane zostały zgodnie z zatwierdzonymi projektami budowlanymi. Nieliczne obiekty zostały zrealizowane z nieistotnymi odstępstwami od zatwierdzonego projektu, które nie powodowały zagrożeń dla zdrowia i życia ludzi, a dodatkowo każdorazowo uwzględnione były w oświadczeniu kierownika budowy i poświadczone przez inspektora nadzoru i projektanta. Biorąc pod uwagę powyższe w roku ubiegłym nie wniesiono sprzeciwu co do dopuszczenia obiektu budowlanego do użytkowania. Dopuszczenie do użytkowania obiektów budowlanych w latach Dokonywano odbiorów aptek, salonów fryzjerskich, przedszkoli, żłobków. Wśród najciekawszych wymienić należy: rezydencję seniora Zielony Zakątek (etap I) przy ul. Plebiscytowej 88D; zespół budynków siedziby Komendy Miejskiej i Jednostki Ratowniczo Gaśniczej Państwowej Straży Pożarnej przy ul. Mikołowskiej 50 M; budynek restauracyjno-turystyczny przy ul. Bończyka; gimnazjum Jezuitów przy ul. Powstańców 19 (etap I); halę magazynową z pomieszczeniami socjalno-biurowymi przy ul. Brzezińskiej; niepubliczne przedszkole integracyjne z oddziałami specjalnymi przy ul. Rudnickiego 2c 103

104 Budynek Komendy Miejskiej i Jednostki Ratowniczo Gaśniczej Państwowej Straży Pożarnej przy Mikołowskiej 50M (Źródło:zdjęcie własne) Podczas czynności kontrolnych obiektów w celu dopuszczenia ich do użytkowania zwracano uwagę na zastosowanie materiałów dopuszczonych do stosowania w budownictwie i posiadających aktualne atesty higieniczne. Nie zdarzyły się przypadki wykonania obiektów niezgodnie z dokumentacją projektową, jednak częściej niż w latach ubiegłych inwestorzy nie byli w stanie przedłożyć podczas kontroli niezbędnych dokumentów tj. opinii z przeglądu urządzeń kominowych bądź pomiarów skuteczności wentylacji, jak również sprawozdania z badania wody. W ubiegłym roku wydano 5 opinii odnośnie konieczności sporządzenia raportu i określenia jego zakresu dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko dla jednego przedsięwzięcia stwierdzono obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko. Stwierdzenie obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko w latach

105 Opinie te dotyczyły budynków magazynowo - usługowych oraz inwestycji infrastrukturalnych. Do ciekawszych zaliczyć można: przebudowę ul. Kolejowej; rozbudowę ul. Długiej; zmianę sposobu użytkowania hali magazynowej na halę produkcyjną wraz z rozbudową zakładu JACPOL Sp. z o.o. przy ul. Karola Miarki o budynek biurowy; budowę Panattoni Park Mysłowice II z zapleczem socjalno-biurowym oraz infrastrukturą techniczną na działkach - obręb ewidencyjny 0001Brzezinka; Wydając opinie brano pod uwagę: zawartość karty informacyjnej przedsięwzięcia, zakres i szczegółowość danych w niej ujętych; charakter przedsięwzięcia i jego skalę, wielkość i rodzaj zajmowanego terenu, planowaną technologię, wielkość produkcji oraz przewidywane rozwiązania techniczne i organizacyjne mające na celu eliminowanie lub ograniczanie skutków jego realizacji; usytuowanie przedsięwzięcia względem terenów chronionych, istniejący i planowany charakter zagospodarowania, występowanie głównych zbiorników wód podziemnych, ukształtowanie terenu, a także przeznaczenie terenu w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego - jeżeli został uchwalony. W 2017 roku nie wydano opinii dotyczącej warunków realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Uzgodnienia środowiskowych uwarunkowań w latach

106 W 2017 roku wydano 1 opinię dotyczącą projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Plan stanowi podstawę do późniejszego ustalania przez właściwe organy warunków zabudowy i zagospodarowania terenu, a także lokalizowania inwestycji celu publicznego. Uzgodnienie dotyczyło Brzezinki Zachodniej. Przesłany do uzgodnienia projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miał na celu ustalenie zasad zagospodarowania i kształtowania istniejącej i nowej zabudowy zapewniające harmonijne przekształcenie obszaru objętego planem oraz zachowanie rozwoju nowej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej biorąc pod uwagę możliwość obsługi komunikacyjnej, infrastruktury technicznej oraz społecznej.. Uzgodnienia projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w latach Wydano również 3 opinie dotyczące zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko do projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Zapisy dotyczące przeznaczenia terenów należy uznać za prawidłowe i nie budzące problemów przy uzgadnianiu uwarunkowań środowiskowych dla planowanych przedsięwzięć. 106

107 W ubiegłym roku wydano 1 opinię dotyczącą uzgodnienia dokumentacji projektowej. Przedłożony projekt dotyczył gabinetów stomatologicznych przy ul. Wielka Skotnica 25. Uzgodnienia dokumentacji projektowej w latach Zestawienie wszystkich opinii wydanych w latach przedstawia poniższy wykres. Legenda: 1 - opinie dotyczące dopuszczenia do użytkowania obiektów budowlanych, 2 opinie w sprawie stwierdzenia obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, 3 uzgodnienia środowiskowych uwarunkowań, 4 uzgodnienia projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, 5 uzgodnienia dokumentacji projektowej. 107

108 Analizując powyższe dane stwierdzić można, iż: ilość wydawanych opinii dotyczących dopuszczenia do użytkowania obiektów budowlanych utrzymuje tendencję spadkową; po wzroście w roku 2016 ilość opinii dotyczących potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko spadła. Opinie dotyczyły przedsięwzięć, których prognozowany wpływ na środowisko jest niewielki. W jednym przypadku opowiedziano się za koniecznością sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko; liczba opinii w sprawie uzgodnienia środowiskowych uwarunkowań oraz liczba uzgodnień dokumentacji projektowej od lat utrzymują się na bardzo niskim poziomie. liczba projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego zdecydowanie zmalała w porównaniu do 2016 r. XI. Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia, programy edukacyjne i akcje prozdrowotne Głównym celem działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie promocji zdrowia jest dążenie do osiągnięcia pożądanych norm zdrowotnych poprzez działania umożliwiające zachowanie lub przywracanie bezpieczeństwa zdrowotnego ludzi, poprawę i utrzymanie zdrowia społeczeństwa i kształtowanie w tym zakresie prawidłowych postaw i zachowań. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 2017 roku realizował na terenie Mysłowic następujące interwencje programowe (programy) i interwencje nieprogramowe (eventy). 108

109 PROGRAMY EDUKACYJNE 1. Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu. Program skierowany do ogółu społeczeństwa. Celem programu jest: zmniejszenie odsetka codziennych palaczy tytoniu, zwiększenie odsetka osób, które nigdy nie wypaliły żadnego papierosa, zmniejszenie odsetka dzieci narażonych na dym tytoniowy, zmniejszenie odsetka kobiet w ciąży palących tytoń i narażonych na wdychanie dymu tytoniowego. Liczba placówek oświatowych realizujących program: 337 Grupa docelowa/liczba odbiorców: przedszkolaki, uczniowie, rodzice i opiekunowie, społeczność lokalna/ Program Przedszkolnej Edukacji Antytytoniowej Czyste powietrze wokół nas. Program skierowany do dzieci przedszkolnych w wieku 5-6 lat oraz ich rodziców i opiekunów. Celem programu jest: wzrost kompetencji rodziców w zakresie ochrony dzieci przed ekspozycją na dym tytoniowy, zwiększenie umiejętności dzieci w zakresie radzenia sobie w sytuacjach gdy przebywają w zadymionych pomieszczeniach lub gdy dorośli palą przy nich tytoń. Liczba przedszkoli realizujących program: 6 Grupa docelowa/liczba odbiorców: przedszkolaki, rodzice i opiekunowie/

110 3. Program Żywienie na wagę zdrowia. Program skierowany przede wszystkim do przedszkoli i szkół podstawowych. Celem programu jest: - poprawa jakości żywienia dzieci i młodzieży w żłobkach, przedszkolach i szkołach, - podniesienie świadomości rodziców w kwestii odżywiania dzieci i ich aktywność fizyczna, a pozytywne skutki zdrowotne w przyszłości. Liczba placówek realizujących program: 10 Grupa docelowa/liczba odbiorców: przedszkolaki, uczniowie i ich rodzice/ Program Trzymaj Formę zapobiegający nadwadze i otyłości wśród młodzieży szkolnej. Program skierowany jest do uczniów szkół podstawowych i wygasających szkół gimnazjalnych. Celem programu jest: zwiększenie wiedzy dot. zbilansowanej diety i aktywności fizycznej, korzystanie z informacji zamieszczonych na opakowaniach produktów spożywczych, rozszerzenie asortymentu sklepików szkolnych o zalecane produkty, edukacja w zakresie trwałego kształtowania prozdrowotnych nawyków wśród młodzieży szkolnej poprzez promocję zasad aktywnego stylu życia i zbilansowanej diety, w oparciu o odpowiedzialność indywidualną i wolny wybór jednostki, propagowanie zdrowego stylu życia w szkole, w domu i w środowisku pozaszkolnym. Liczba szkół realizujących program: 17 Grupa docelowa/liczba odbiorców: uczniowie, rodzice/

111 5. Program profilaktyki WZW B i WZW C pt. Podstępne WZW. Program skierowany do uczniów szkół ponadpodstawowych. Celem programu jest: upowszechnienie wśród młodzieży wiedzy na temat wirusowego zapalenia wątroby typu B i C, czynników ryzyka zakażeń wirusami HBV i HCV, uświadomienie zagrożeń i zasad profilaktyki w tym zakresie, pobudzenie do refleksji nad odpowiedzialnością dot. zachowań zdrowotnych własnych i innych ludzi. Liczba szkół realizujących program: 3 Grupa docelowa/liczba odbiorców: uczniowie, rodzice/ Program profilaktyki chorób nowotworowych Znamię! Znam je?. Program skierowany do uczniów szkół ponadpodstawowych. Celem programu jest: zwiększenie poziomu wiedzy na temat profilaktyki nowotworów skóry w tym czerniaka, kształtowanie świadomości na temat czynników zwiększających ryzyko rozwoju raka, motywowanie do poddawania się badaniom profilaktycznym oraz zasięgania porady lekarskiej w przypadku zaistnienia objawów mogących wskazywać na obecność nowotworów. Liczba szkół realizujących program: 3 Grupa docelowa/liczba odbiorców: uczniowie, rodzice/

112 7. Program profilaktyki raka szyjki macicy Wybierz Życie - Pierwszy Krok. Program adresowany do uczniów szkół ponadpodstawowych. Celem programu jest: zmniejszenie występowania raka szyjki macicy i umieralności na tę chorobę, zwiększenie poziomu wiedzy na temat profilaktyki raka szyjki macicy i roli wirusa HPV w jego powstawaniu, motywowanie kobiet do regularnego poddawania się badaniom profilaktycznym przez całe życie. Liczba szkół realizujących program: 2 Grupa docelowa/liczba odbiorców: uczniowie, rodzice/ Profilaktyczny Program w Zakresie Przeciwdziałania Uzależnieniu od Alkoholu, Tytoniu i innych Środków Psychoaktywnych KIK 68. Program skierowany do kobiet w wieku prokreacyjnym tj. między 15, a 49 rokiem życia, a także do lekarzy, nauczycieli, uczniów szkół ponadpodstawowych i ogółu społeczeństwa. Celem programu jest: ograniczenie używania tytoniu, alkoholu i innych substancji psychoaktywnych. W ramach programu realizowane są: Kampania społeczna Nie pozwól odlecieć swojemu szczęściu, główną grupą odbiorców są kobiety w wieku prokreacyjnym, ciężarne oraz ich rodziny i bliscy. Jej celem jest zwiększenie wiedzy nt. skutków zdrowotnych używania substancji psychoaktywnych oraz ograniczenie ich stosowania. 112

113 Program edukacyjny ARS, czyli jak dbać o miłość, który adresowany jest do uczniów szkół ponadpodstawowych. Celem programu jest dostarcz uczniom wiedzy i umiejętności zmniejszających ryzyko utraty zdrowia i życia ich samych oraz w przyszłości ich potomstwa spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych Liczba placówek realizujących program: 6 Grupa docelowa/liczba odbiorców: uczniowie, rodzice, nauczyciele, społeczność lokalna/ Program profilaktyki stosowania dopalaczy pt. Smak życia czyli debata o dopalaczach. Program adresowany do szkół podstawowych i wygasających szkół gimnazjalnych. Celem programu jest: dostarczenie młodym ludziom podstawowych informacji na temat dopalaczy i zagrożeń wynikających z ich używania, zwiększenie ostrożności i zmniejszenie otwartości na kontakty z tymi produktami. Liczba szkół realizujących program: 7 Grupa docelowa/liczba odbiorców: uczniowie, rodzice/

114 10. Program antytytoniowej edukacji zdrowotnej Bieg po zdrowie. Program skierowany jest do uczniów szkół podstawowych. Celem programu jest: Zwiększenie wiedzy i umiejętności uczniów na temat zdrowia w kontekście szkodliwości palenia papierosów i używania e-papierosów. Liczba szkół realizujących program: 2 Grupa docelowa/liczba odbiorców: uczniowie, rodzice/ Program Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV. Program skierowany do uczniów szkół podstawowych, wygasających szkół gimnazjalnych i ponadpodstawowych. Cele programu : ograniczenie rozprzestrzeniania się wirusa HIV, podniesienie wiedzy nt. bezpiecznych zachowań, kształtowanie postaw odpowiedzialności za własne zdrowie i partnerów, Liczba szkół realizujących program: 11 Grupa docelowa/liczba odbiorców: uczniowie, nauczyciele i rodzice/

115 AKCJE PROZDROWOTNE 1. Światowy Dzień AIDS. Obchodzony zawsze 1 grudnia. Tego dnia na całym świecie odbywają się konferencje oraz akcje edukacyjne dotyczące profilaktyki HIV/AIDS. Akcja skierowana do studentów, nauczycieli i pedagogów szkolnych, ogółu społeczeństwa. Cele akcji: zmniejszenie ilości nowych zakażeń wirusem HIV podniesienie świadomości młodzieży i społeczeństwa na temat profilaktyki zakażeń HIV, edukacja zdrowotna w zakresie zapobiegania zakażeniom HIV zachęcenie osób aktywnych seksualnie do testu w kierunku obecności wirusa HIV Od kilku lat promujemy wśród młodzieży bezpłatne, anonimowe testowanie w kierunku wirusa HIV. Akcja zawsze cieszy się dużym zainteresowaniem. W minionym roku w Sali Sejmu Śląskiego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego zorganizowana została Konferencja adresowana do pedagogów, psychologów i szkolnych koordynatorów programów profilaktycznych ze szkół ponadpodstawowych rozpoczynająca Światowy Dzień AIDS - realizację projektu HIV/AIDS wiem, nie boję się, toleruję. W ramach projektu we uczniowie szkół podstawowych i ponadpodstawowych, ogół społeczeństwa, warsztaty dla nauczycieli i pedagogów wszystkich mysłowickich szkołach ponadpodstawowych w miesiącu grudniu zostały przeprowadzone warsztaty edukacyjne dot. profilaktyki HIV /AIDS. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach, został zaproszony przez Urząd Miasta w Mysłowicach do współorganizacji konferencji podsumowującej projekt Stop uzależnieniom. Jestem świadomy, nie ryzykuję!, która odbyła się 1 grudnia 2017 r. w Mysłowickim Ośrodku Kultury. Konferencja rozpoczęła się spektaklem teatralnym pt. 115

116 Sąd nad HIV w wykonaniu uczniów Zespołu Szkół Przemysłu Spożywczego w Katowicach. Datę podsumowania konferencji wybrano nieprzypadkowo, bowiem w tym dniu od 1988r. obchodzony jest Światowy Dzień AIDS. Ustanowiono go w celu zwiększenia świadomości społeczeństwa odnośnie wirusa HIV, sposobu jego przenoszenia, profilaktyki i zagrożenia, jakie stanowi on dla życia. Honorowy Patronat nad tym wydarzeniem objęła Konsultant Krajowy w Dziedzinie Pielęgniarstwa Epidemiologicznego. Uroczystego otwarcia konferencji dokonali: I Zastępca Prezydenta Miasta Mysłowice oraz Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach. Uczestnicy konferencji wysłuchali wykładu specjalisty z Polskiego Towarzystwa Zapobiegania Narkomanii Oddziału Terenowego w Katowicach pt. Jestem świadomy, nie ryzykuję. Stop uzależnieniom, a następnie wykładu pt. HIV w Polsce. Jest problem czy go nie ma? specjalisty z Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego im. A. Mielęckiego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Na zakończenie Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wraz z I Zastępcą Prezydenta Miasta Mysłowice dokonali uroczystego wręczenia dyplomów i nagród laureatom konkursu plastycznego Stop uzależnieniom. Jestem Świadomy, nie ryzykuję! adresowanego do uczniów mysłowickich szkół podstawowych. Zorganizowano wystawę nagrodzonych prac oraz prowadzono dystrybucję materiałów edukacyjnych. W konferencji wzięło udział 230 osób. 2. Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach. Akcja skierowana do ogółu społeczeństwa oraz środowiska lekarskiego. Cele akcji: promowanie wiedzy nt. odpowiedzialnego antybiotyków, stosowania zwiększenie świadomości w zakresie zagrożenia jakim jest antybiotykooporność, promowanie rozważnego przepisywania antybiotyków przez lekarzy. Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach - ogół społeczeństwa 116

117 3. Brązowo, ale czy zdrowo. Akcja skierowana jest przede wszystkim do dzieci i młodzieży placówek oświatowowychowawczych, jak również do ogółu społeczeństwa. Brązowo, ale czy zdrowo - ogół społeczeństwa Cele akcji: kształtowanie postaw i zachowań zdrowotnych ludności, związanych z bezpieczeństwem korzystania z promieni słonecznych w okresie letnim, zwrócenie uwagi na problemy zdrowotne wynikające z nieodpowiedzialnego korzystania z promieniowania ultrafioletowego (UV) w solariach jako kluczowego zagrożenia dla zdrowia dzieci i młodzieży, podniesienie świadomości i wiedzy na temat procesów zachodzących w organizmie podczas opalania. 4. Światowy Dzień bez Tytoniu. Co roku 31 maja obchodzimy Światowy Dzień bez Tytoniu, który adresowany jest do młodzieży szkół podstawowych, wygasających szkół gimnazjalnych i ponadpodstawowych, ogółu społeczeństwa. Cele akcji: zwrócenie uwagi całego świata na powszechność nałogu palenia papierosów i papierosów elektronicznych i ich negatywnych skutków zdrowotnych, podniesienie poziomu świadomości na temat uzależniającego i szkodliwego charakteru wyrobów tytoniowych, podniesienie poziomu świadomości na temat ingerencji firm z branży tytoniowej w realizacje strategii kontroli rynku wyrobów tytoniowych. 117

118 5. Światowy Dzień Rzucania Palenia. Obchodzony jest tradycyjnie co roku, w trzeci czwartek listopada. Skierowany do młodzieży szkolnej i mieszkańców Mysłowic. Światowy Dzień Rzucania Palenia Światowy Dzień bez Tytoniu. - uczniowie szkół podstawowych, ponadpodstawowych oraz studenci, społeczność lokalana Cele akcji: zwrócenie uwagi na szkodliwe działanie dymu tytoniowego, poszerzanie wiedzy nt. szkodliwości czynnego i biernego palenia tytoniu oraz używania papierosów elektronicznych. W ramach obchodów Światowego Dnia bez Tytoniu i Światowego Dnia Rzucania Palenia organizowano na terenie mysłowickich szkół akcje profilaktyczno-edukacyjne, których adresatami była młodzieży szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Uczestnicy akcji poddawali się badaniu poziomu tlenku węgla w wydychanym powietrzu, testowi Fagerstroma oceniającego stopień uzależnienia od nikotyny i testowi Schneidera - motywacji do rzucenia palenia. Każdy osoba uczestnicząca w akcji, na stanowisku profilaktyczno edukacyjnym mogła zaopatrzyć się w tematyczne materiały edukacyjne i otrzymać porady metodyczne na temat profilaktyki uzależnień. Ponadto we wszystkich szkołach podstawowych pracownicy Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Katowicach prowadzili warsztaty profilaktyczno-edukacyjne z młodzieżą w zakresie profilaktyki palenia tytoniu i papierosów elektronicznych. 6. Światowy Dzień Zdrowia Depresja porozmawiajmy o niej Światowy Dzień Zdrowia Depresja - porozmawiajmy o niej mieszkańcy Katowic W ramach obchodów Światowego Dnia Zdrowia (7 kwietnia), Światowa Organizacja Zdrowia WHO podejmuje działania mające na celu promocję oraz ochronę zdrowia publicznego. Światowy Dzień Zdrowia w 2017 obchodzony był pod hasłem Depresja porozmawiajmy o niej. 118

119 Celem obchodów było dostarczenie wiedzy o depresji, jej przyczynach i możliwych konsekwencjach. Akcja skierowana była do wszystkich mieszkańców Mysłowic. Podejmowano działania mające na celu upowszechnienie wiedzy o depresji ponieważ dotyka ona ludzi w różnym wieku, z różnych środowisk. Jest przyczyną cierpień psychicznych i negatywnie wpływa na zdolność ludzi cierpiących na nią do wykonywania najprostszych codziennych czynności, często prowadzi do zniszczenia relacji z rodziną, przyjaciółmi i niezdolności do pracy zarobkowej. 7. Zaszczep w sobie chęć szczepienia. Akcja skierowana do ogółu społeczeństwa ze szczególnym uwzględnieniem: rodziców dzieci w wieku 0-3 oraz dzieci przedszkolnych, studentów uczelni wyższych, osób starszych, osób podróżujących. Zaszczep w sobie chęć szczepienia - ogół społeczeństwa profilaktycznym (obowiązkowym i zalecanym). Cele akcji: podniesienie poziomu wiedzy społeczeństwa na temat znaczenia szczepień w profilaktyce chorób zakaźnych, wzrost świadomości dotyczącej korzyści wynikających ze szczepień ochronnych, zwiększenie liczby osób poddających się szczepieniom 8. Mysłowicka Liga Crossowa Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach już po raz szósty objął honorowanym patronatem Mysłowicką Ligię Crossową. Łącznie od stycznia do grudnia 2017r. w biegach uczestniczyło 680 osób. W ramach wielkiego finału, który odbył się w 9 grudnia na terenie Centralnego Muzeum Pożarnictwa w Mysłowicach, Prezydent Miasta Mysłowice, oraz Prezes Mysłowickiego Klubu Biegacza NO. 1 dokonali uroczystego wręczenia statuetek, medali i nagród. 119

120 W ramach Mysłowickiej Ligi Crossowej Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach objął patronatem także Śląski Czterobieg Zimowy, który zorganizowany był na terenie Huty Rozalia w Mysłowicach. 29 stycznia 2017r. odbyło się podsumowanie Śląskiego Czterobiegu Zimowego czyli Maratonu na raty, który pokazał jak można bawić się bieganiem. Bieg czwarty ( 29 styczeń) kończył cykl biegów, które odbyły się: 9, 16, 23 stycznia 2017 r. Łącznie w biegach wzięło udział około 230 miłośników biegania, którzy pokonali dystans 48 km. Na mecie biegacze otrzymali medale, nagrody, słodycze oraz ciepły poczęstunek. VI Mysłowicka Liga Crossowa VII GRAND PRIX Mysłowic o Puchar Truchtacza Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach po raz kolejny objął honorowym patronatem, a także włączył się w organizację VII Grand Prix Mysłowic. Łącznie od lutego do grudnia 2017 r. odbyło się 7 biegów, w których uczestniczyło 1120 osób. Grand Prix Mysłowice Podczas biegów pracownicy Sekcji Oświaty Zdrowotnej przy punkcie informacyjnoedukacyjnym prowadzili poradnictwo oraz dystrybucję materiałów edukacyjnych w zakresie zdrowego stylu życia i profilaktyki uzależnień. Wspólnie z Mysłowickim Stowarzyszeniem Truchtacz po raz kolejny przystąpiono do akcji Polska Biega. Na terenie Parku Bolina 13 maja 2017 r. odbył się bieg w ramach ogólnopolskiej akcji. Celem tego przedsięwzięcia było zachęcenie Ślązaków do aktywnego spędzania wolnego czasu na świeżym powietrzu. W biegu mogli startować wszyscy miłośnicy biegania i NORDIC WALKING bez względu na wiek. Uczestniczyło ponad 120 osób. Zwycięzcy otrzymali statuetki oraz medale. Dla wszystkich uczestników na mecie czekały upominki i poczęstunek. 120

121 10. XI Międzyszkolny Turnieju Pierwszej Pomocy Młody Ratownik Międzyszkolny Turniej Pierwszej Pomocy Przedmedycznej Młody Ratownik. 29 maja br. został zorganizowany XI Międzyszkolny Turniej Pierwszej Pomocy Młody Ratownik, w którym wzięły udział drużyny z 5 mysłowickich gimnazjów. Turniej składał się z części teoretycznej oraz praktycznej, w której uczniowie zmierzyli się z dwoma zadaniami wymagającymi nie tylko znajomości zasad udzielania pierwszej pomocy, ale również umiejętności działania zespołowego. Część praktyczna była nie lada wyzwaniem dzięki świetnie przygotowanym pozorantom, którzy w sposób przekonywujący odgrywali powierzone im role, niejednokrotnie utrudniając wykonywanie zadań młodym ratownikom. Nad prawidłowością wykonywania zadań praktycznych czuwał zespół sędziowski. Najlepsi okazali się uczniowie Gimnazjum nr 1 w Mysłowicach. Patronat nad Turniejem objął Pan Wojciech Król Poseł na Sejm RP, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach oraz Mysłowicki Automobilklub. 11. IV Mysłowickie Dni Integracji Sportowej. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach już po raz kolejny został zaproszony do współorganizacji ww. przedsięwzięcia. W tym roku wyjątkowo w czerwcu, a nie w maju odbyły się Dni Integracji IV Dni Integracji Sportowej Sportowej dokładnie tj.: 12 i 13 czerwca, w Hali Widowiskowo-Sportowej MOSiR Mysłowice. W tym roku w imprezie wzięło udział 7 organizacji zrzeszających osoby niepełnosprawne z Mysłowic. Moc sportowych konkurencji indywidualnych i zespołowych zapełniło niepełnosprawnym czas, zapewniło emocje i wiele radości. Zawody sportowe zostały przygotowane tak, żeby dostosować je do różnych stopni i różnych charakterów niepełnosprawności. Każdy mógł spróbować swoich sił w grach i zabawach 121

122 sportowych, trójboju siłowym, przeciąganiu liny, siatkówce ręcznikowej, gry w 2 ognie, biegach krótko i długodystansowych oraz piłce nożnej. Dwudniowe zmagania sportowe zostały nagrodzone: każdy uczestnik zawodów otrzymał medal z rąk Pierwszego Zastępcy Prezydenta Mysłowic, a najlepsi w poszczególnych konkurencjach - statuetki Zwycięskiej Nike. Na szczególne podziękowania zasługują wolontariusze wspaniali młodzi ludzie Gimnazjum nr 3, którzy przez dwa dni pomagali w organizacji zawodów. Prowadzili i sędziowali konkurencje, przygotowali salę i trasy biegowe, obsługiwali poczęstunek. 12. Festyn Rodzinny Kapeluszolandia Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach został zaproszony przez Dyrekcję Szkoły Podstawowej Nr 16 w Mysłowicach do współorganizacji Festynu Rodzinnego Kapeluszolandia, który odbył się w dniu 1 czerwca br. Na uczniów szkoły od Festyn Rodzinny Kapeluszolandia samego rana czekało mnóstwo atrakcji. Konkurs baniek mydlanych, tworzenie kompozycji kwiatowych, pokaz Ochotniczej Straży Pożarnej, dmuchaniec, przedstawienie teatralne to atrakcje, w których uczniowie mogli wziąć udział do południa. Część oficjalna festynu rozpoczęła się o godzinie Pani Dyrektor powitała wszystkich gości, w tym Prezydenta Miasta Pana Edwarda Lasoka, który uświetnił Festyn swoją obecnością. Uczniowie przygotowali część artystyczną, w której zaprezentowali swoje liczne talenty i zainteresowania. W międzyczasie można było wziąć udział w kolejnych atrakcjach jak: zajęcia "Doświadczalni", pokaz i ćwiczenia fitness, przejazd rykszą, malowanie twarzy, robienie tatuaży, balonowe zwierzaki. Na wszystkich czekała również strefa gastronomiczna. W ramach przedsięwzięcia pracownicy Sekcji Oświaty Zdrowotnej Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Katowicach przygotowali stoisko promocji zdrowia, przy którym prowadzili poradnictwo w zakresie zdrowego stylu życia, profilaktyki uzależnień oraz profilaktyki chorób zakaźnych poprze promocję szczepień ochronnych. Chętne osoby palące papierosy mogły sprawdzić stężenie tlenku węgla w wydychanym powietrzu oraz wykonać bezpłatne badanie poziomu cukru we krwi i zmierzyć ciśnienie tętnicze krwi. Zainteresowane osoby mogły zobaczyć świat przez alko i narkogogle. 122