Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Bielsku-Białej

Transkrypt

1 Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Bielsku-Białej Ocena stanu sanitarnego - informacja o stanie bezpieczeństwa sanitarnego miasta Bielska-Białej za rok 8 Bielsko-Biała marzec 9

2 Spis treści I. Sytuacja epidemiologiczna wybranych chorób zakaźnych, zakażeń oraz zatruć... 3 II. Szczepienia ochronne... 9 III. Higiena lecznictwa IV. Nadzór nad deratyzacją... 4 V. Bezpieczeństwo żywności i żywienia... 4 VI. Bezpieczeństwo wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi VII. Higiena komunalna... 5 VIII. Higiena nauczania i wychowania dzieci i młodzieży IX. Higiena pracy... 6 X. Nadzór nad środkami zastępczymi XI. Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny... 7 XII. Promocja zdrowia /74

3 I. Sytuacja epidemiologiczna wybranych chorób zakaźnych, zakażeń oraz zatruć Analizy dokonano na podstawie informacji pochodzących z formularzy zgłoszeń zachorowań (podejrzeń zachorowań) na poszczególne jednostki chorobowe oraz zgonów (podejrzeń zgonów) z powodu choroby zakaźnej. Tabela. Porównanie ogólnej liczby, zapadalności oraz hospitalizacji wybranych jednostek chorobowych w Bielsku-Białej w 7 i 8 roku. Jednostka chorobowa Liczba zachorowań.-3..7r r. wzrost( )/ w tym hospitalizacje Zapad. Liczba zachorowań w tym hospitalizacje Zapad. spadek( )/ bez zmian(-) Dur brzuszny Salmoneloza - zatrucia pokarmowe , 37,6 Inne bakteryjne zakażenia jelitowe (ogółem) wywołane przez E. coli biegunkotwórczą,6 -,7 wywołane przez E. coli inną i BNO , ,9 wywołane przez Campylobacter ,88 4 3,35 wywołane przez Clostridium difficile , 5 4,6 inne określone ,53 7 4,45 Inne zakażenia jelitowe u dzieci do lat ,45* ,33* Lamblioza (giardioza) 4,33 4,34 Wirusowe i inne określ. zakażenia jelitowe (ogółem) wywołane przez rotawirusy , ,4 inne określone 3 9 7, ,5 Wirusowe zakażenia jelitowe u dzieci do lat ,5* ,* Biegunka i zapalenie żołądkowo-jelitowe BNO, o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu ogółem , ,5 w tym dzieci do lat ,98* ,69* Jersinioza pozajelitowa Listerioza,58,58 - Krztusiec 5,9 6-3,5 Płonica (szkarlatyna) 6-34,88 5 6,3 Choroba meningokokowa inwazyjna Choroba wywołana przez Streptococcus pyogenes, inwazyjna ogółem, zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu, posocznica, ogółem 37 4,5 36 8, róża 3 7 7, ,43 inna określona i nieokreślona 7 7 4,7,58 wczesna ,9 Kiła późna inne postacie kiły i kiła nieokreślona, Borelioza z Lyme , ,96 Ostre porażenia wiotkie u dzieci w wieku -4 lat Styczność i narażenie na wściekliznę / potrzeba szczepień 4-3,95 -,68 Ospa wietrzna 89-58, ,33 Różyczka 3 -,74 -,7 Wirusowe zapalenie wątroby typu A 3 7,56,7 typu B - ostre typu B - przewlekłe 5 8,7 8 5,5 typu C - wg definicji przypadku - 4 r. 5, 7,84 inne i nieokreślone Nowo wykryte zakażenia HIV 7 4,7 3 7,59 Świnka (nagminne zapalenie przyusznic) 7-4,7 9-5,5 3/74

4 Malaria (zimnica) Choroba wywołana przez Streptococcus pneumoniae, inwazyjna Choroba wywołana przez Heamophilus influenzae, inwazyjna Bakteryjne zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu ogółem 8 8,46 9 9,9 zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu - - -,58 posocznica 7 7 9, ,93 inna określona i nieokreślona 4 4 8, ,5 ogółem,58,58 - zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu posocznica - - -,58 w innych chorobach objętych MZ-56,58,58 - inne, nieokreślone, Zapalenie opon mózgowych inne i nieokreślone,58,7 Grypa (potwierdzona wirusologicznie) ogółem 5 5 8, ,5 Podejrzenia grypy MZ-55 (z objawów chorobowych) , ,68 Gruźlica 3 3 3, ,34 *zapadalność liczona na dzieci do r.ż. Zakażenia jelitowe i zatrucia pokarmowe W 8 roku na terenie Bielska Białej zarejestrowano 53 przypadki zakażeń jelitowych oraz zatruć pokarmowych z nieżytem żołądkowo-jelitowym, wywołanych przez patogenne czynniki zakaźne, współczynnik hospitalizacji wyniósł 45,89%. Tabela. Liczba zachorowań oraz hospitalizacji z powodu zakażeń i zatruć pokarmowych w Bielsku-Białej w 8 roku (patogenne czynniki zakaźne) jednostka chorobowa liczba zachorowań liczba hospitalizacji zakażenia jelitowe i zatrucia o etiologii bakteryjnej 47 zakażenia jelitowe o etiologii pasożytniczej - lamblioza (giardioza) 4 zakażenia jelitowe o etiologii wirusowej 4 8 biegunka i zapalenie żołądkowo-jelitowe BNO, o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu 58 9 Spośród wszystkich zachorowań 49 dotyczyło dzieci do lat, tj. 47,6%, z czego 8 wymagało leczenia w warunkach szpitalnych. 4/74

5 liczba zachorowań Zakażenia i zatrucia bakteryjne, wirusowe zakażenia jelitowe oraz biegunki i zapalenia żołądkowo jelitowe u dzieci do lat w Bielsku-Białej w 8r bakteryjne zakażenia jelitowe i zatrucia pokarmowe 48 wirusowe zakażenia jelitowe 33 biegunki i zapalenia żołądkowo-jelitowe BNO o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu Biegunki i zapalenia żołądkowo-jelitowe BNO (bliżej nieokreślone) o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu stanowiły w 8 roku 3,% wszystkich zachorowań, podczas gdy w 7 9,7%. Największy udział w ogólnej liczbie zachorowań miały zakażenia jelitowe o etiologii bakteryjnej 47 (47,3%), w tym 68 dotyczyło dzieci w wieku do lat. Współczynnik zapadalności w całej populacji Bielska-Białej na w/w infekcje osiągnął niższą wartość niż w roku poprzednim o 4,48. Najwięcej w tej grupie odnotowano zachorowań wywołanych przez Escherichia coli (biegunkotwórcze, enterokrwotoczne oraz inne i BNO) 73 przypadki, tj. 9,55% ogółu zakażeń bakteryjnych; hospitalizowano 44 osoby. Drugim dominującym czynnikiem etiologicznym zakażeń jelitowych i zatruć pokarmowych były pałeczki Campylobacter sp. 4 (6,9%); leczenia w warunkach szpitalnych wymagało pacjentów. Ponadto odnotowano 37 zatruć pokarmowych o etiologii salmonelozowej 4,98% ( przypadki hospitalizowano) oraz 5 wywołanych przez Clostridium difficile z terapią prowadzoną u osób w oddziałach szpitalnych.,4% Zatrucia pokarmowe oraz zakażenia jelitowe spowodowane przez czynniki bakteryjne w Bielsku-Białej w 8 roku 7 8,74% 73 9,55% Escherichia coli Campylobacter sp. Salmonella sp. 5,% 37 4,98% 4 6,9% Clostridium difficile inne określone Yersinia sp. 5/74

6 liczba zachorowań Wśród 4 przypadków salmoneloz zatrucia pokarmowe stanowiły 88,% (37 zachorowań), posocznice 7,4% (3). W 8r. odnotowano ponadto przypadki innych salmoneloz pozajelitowych (4,76%). W grupie zachorowań o etiologii salmonelozowej dominowały zakażenia serotypem Salmonella Enteritidis 38 (34 zatrucia pokarmowe, posocznice i inne zakażenia pozajelitowe), tj. 9,48%,. Postacie kliniczne salmoneloz w Bielsku-Białej w roku zatrucie pokarmowe posocznica inne zakażenie pozajelitowe W roku 8 zarejestrowano u mieszkańców Bielska-Białej 3 przypadków nosicielstwa pałeczek Salmonella w grupie osób zakażonych objawowo i bezobjawowo. Tabela. Nowo zarejestrowani nosiciele pałeczek Salmonella w Bielsku-Białej w 8r. Serotyp bakterii Salmonella nosiciele bezobjawowi ozdrowieńcy (nosicielstwo pochorobowe) Salmonella Enteritidis 9 8 Salmonella Infantis - Salmonella Typhimurium - Salmonella z gr. C - Salmonella z gr. D - Razem Według rejestru nosicieli pałeczek Salmonella na dzień 3..8 roku na terenie Bielska-Białej pozostało 8 osób zakażonych bezobjawowo tym patogenem (u 7 nosicieli izolowanym serotypem była Salmonella Enteritidis; u Salmonella Typhimurium). Główną zidentyfikowaną przyczyną zakażeń wirusowych przewodu pokarmowego były rotawirusy 84 przypadki (73,68% ogółu zakażeń wirusowych), a ich udział w ogólnej liczbie zakażeń jelitowych obniżył się o,6% w stosunku do roku ubiegłego. Nasilone objawy chorobowe były przyczyną 79 hospitalizacji (w tym 6 pacjentów w wieku od do 5 r.ż.), tj. 3,9% wszystkich terapii w warunkach lecznictwa zamkniętego z powodu zakażeń jelitowych i zatruć pokarmowych. 6/74

7 Drugim istotnym czynnikiem wirusowych zakażeń jelitowych były adenowirusy, które stanowiły czynnik etiologiczny 3 zachorowań w 9 przypadkach wymagających leczenia szpitalnego. Doustną zalecaną szczepionkę przeciwko rotawirusom zawierającą żywe, atenuowane wirusy w Bielsku-Białej w 8r. zastosowano u 49 niemowląt (8,4%). Wirusowe zakażenia jelitowe w Bielsku-Białej w 8 roku 3 6,3% rotawirusy adenowirusy 84 73,68% Ogniska zatruć pokarmowych Odnotowano ogniska zatruć pokarmowych. Jedno wystąpiło w środowisku domowym i było spowodowane zakażeniem pałeczkami Salmonella Enteritidis. Drugie dotyczyło pacjentów Oddziału Gastroenterologii, a czynnikiem etiologicznym była beztlenowa laseczka Clostridium difficile. Zachorowało łącznie 5 osób (w tym dzieci do lat 4), hospitalizowano 3 pacjentów. W analogicznym okresie roku 7 wystąpiły zbiorowe zatrucia pokarmowe w środowiskach domowych. Zachorowały łącznie 4 osoby (w tym dzieci 4r.ż.); hospitalizowano pacjentów. Wirusowe zapalenia wątroby Wirusowe zapalenia wątroby stanowią niejednorodną grupę chorób pod względem czynnika etiologicznego oraz dróg szerzenia. Tabela. Zachorowania oraz liczba hospitalizowanych osób z powodu wirusowych zapaleń wątroby w Bielsku-Białej w 7 oraz 8 roku typ wirusowego zapalenia wątroby liczba zachorowań 7 8 liczba hospitalizowanych liczba zachorowań liczba hospitalizowanych wzw typu A 3 wzw typu B wzw typu C (wg def.4r.) 5 7 wzw typu B+C (zakażenie mieszane) wzw inne i nieokreślone /74

8 liczba zachorowań liczba zachorowań Od 7 roku notuje się w Polsce znaczący wzrost zachorowań na wirusowe zapalenia wątroby typu A szerzące się drogą fekalno-oralną. W 8 roku liczba infekcji HAV w woj. śląskim osiągnęła wartość 8. Dynamikę zmian oraz liczbę przepadków na terenie nadzorowanym przez poszczególnych państwowych powiatowych inspektorów sanitarnych województwa śląskiego obrazują poniższe wykresy Liczba zachorowań na WZW A na terenie województwa śląskiego w latach Liczba zachorowań na WZW A na terenie nadzorowanym przez poszczególnych PPIS województwa śląskiego w roku W 8r. w Bielsku-Białej odnotowano zachorowania na WZW typu A zapadalność,7 - mężczyzn w wieku 4 i 3 lat, którzy nie wyjeżdżali z kraju w okresie poprzedzającym zachorowanie. 8/74

9 Liczba zachorowań Liczba zachorowań Zapadalność 4 Liczba zachorowań i zapadalność na wirusowe zapalenia wątroby typu A w Bielsku-Białej w latach ,56 8, 7, 6, ,57 5, 4, 3, 4 3,7,,5,7,,57,,,,,,,, Lata wzw A - liczba zachorowań wzw A - zapadalność Zachorowania na wzw A w Bielsku-Białej w 8 roku wg grup wiekowych i płci i powyżej mężczyźni kobiety Zachorowania odnotowano w styczniu i lutym. Na podstawie przeprowadzonych wywiadów epidemiologicznych stwierdzono, że: - obaj mężczyźni spożywali posiłki poza domem (nie odnotowano zachorowań związanych z jednym miejscem żywienia zbiorowego); - uwzględniając składniki diety: owoce (truskawki spożywał chory); desery zawierające owoce jagodowe (nabiał ); warzywa (pomidory, sałata, cebula, ogórki ); - żaden z chorych nie pił wody nieprzegotowanej; - u obu źródłem zaopatrzenia w wodę był wodociąg miejski; - obaj pacjenci posiadali w lokalach mieszkalnych kanalizację; - obaj nie byli zaszczepieni przeciw WZW A. 9/74

10 Liczba zachorowań Zapadalność Od 4 roku obserwowany jest wzrost liczby zgłaszanych przypadków zakażeń wirusami zapalenia wątroby typu B i C. Do wzrostu zgłaszalności w/w zakażeń przyczyniło się wejście w życie rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 5 marca 4r. w sprawie biologicznych czynników chorobotwórczych podlegających zgłoszeniu, wzorów formularzy zgłoszeń dodatnich wyników badań w kierunku biologicznych czynników chorobotwórczych oraz okoliczności dokonywania zgłoszeń (Dz.U. z 4r., poz. 459), który zobligował kierowników laboratoriów do dokonywania zgłoszeń każdego dodatniego wyniku badania w kierunku wirusów zapalenia wątroby. Dodatkowo w 4 roku w nadzorze epidemiologicznym zaczęła obowiązywać nowa definicja przypadku zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby typu B, wg której zachorowania osób z wykrytym antygenem powierzchniowym wirusa zapalenia wątroby typu B (HBsAg) są wykazywane w stosownym sprawozdaniu. W latach poprzedzających w/w regulację, przypadki takie były jedynie odnotowywane w lokalnych rejestrach w powiatowych stacji sanitarnoepidemiologicznych Liczba zachorowań i zapadalność na wirusowe zapalenia wątroby typu B w Bielsku-Białej w latach ,54 3 7,98, 8, 6, 4, 5 8,4 5, 8,5, 8,7 8, 6, 5,,4,57,57,57,4,58, Lata wzw B - liczba zachorowań wzw B - zapadalność 4,,, Ogólna liczba zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B w 8r. nieznacznie się zwiększyła w stosunku do roku ubiegłego i wyniosła 8, przy zapadalności,5. W omawianym roku podobnie jak w latach 5 7 nie zarejestrowano zgłoszeń wirusowego zapalenia wątroby typu B w ostrej fazie klinicznej. Wśród chorych dominowali mężczyźni - osób w wieku produkcyjnym. /74

11 Liczba zachorowań Zapadalność Liczba zachorowań 3 Liczba zdiagnozowanych przewlekłych i BNO wzw B u mieszkańców Bielska-Białej w 8 roku wg grup wiekowych i płci i powyżej mężczyźni kobiety Od 5 roku klasyfikacja przypadków wirusowego zapalenia wątroby typu C odbywa się jedynie w oparciu o definicje przypadku opracowaną na potrzeby nadzoru epidemiologicznego w 4 roku, tylko wg kryteriów laboratoryjnych (wykrycie kwasu nukleinowego wirusa RNA HCV w materiale klinicznym, wykazanie swoistych przeciwciał lub wykrycie antygenu rdzeniowego wirusa HCV). Fakt ten wpłynął na liczbę przypadków wykazywanych w sprawozdawczości zachorowań na WZW C. W 8 roku zarejestrowano w Bielsku-Białej zachorowania na wirusowe zapalenia wątroby typu C (współczynnik zapadalności -,84 nieznacznie wyższy niż w roku 7), hospitalizowano 7 chorych Liczba zachorowań i zapadalność na wirusowe zapalenia wątroby typu C w Bielsku-Białej w latach ,4 3,4,57,7,57,86 3 7,45 6, ,5 3 7,5 45, 4, 35, 3, 5,, 4 3,9, 5,, Lata wzw C - liczba zachorowań wzw C - zapadalność, 5,, Aktywne przewlekle zakażenie HCV wykryto u kobiet i mężczyzn. Infekcje te często diagnozowane były przypadkowo, przy okazji badań przesiewowych lub w ramach honorowego /74

12 Liczba zachorowań krwiodawstwa, ponieważ długo nie manifestują się klinicznie, pomimo postępującego procesu zapalnego stopniowo po wielu latach doprowadzającego do niewydolności wątroby. Liczba zdiagnozowanych wzw C u mieszkańców Bielska-Białej w 8 roku wg grup wiekowych i płci i powyżej mężczyźni kobiety Zakażenia mieszane - wirusem zapalenia wątroby typu B oraz wirusem zapalenia wątroby typu C - zazwyczaj mają znikomy udział w ogólnej liczbie zachorowań. W 8 roku w Bielsku-Białej nie odnotowano takich infekcji. Nie zarejestrowano również zgonów wskutek zachorowania na wirusowe zapalenia wątroby. Grypa i zakażenia grypopodobne Zgodnie z definicją przyjętą na potrzeby nadzoru nad chorobami zakaźnymi w krajach Unii Europejskiej zachorowania i podejrzenia zachorowań na grypę wykazano na podstawie zgłoszeń zbiorczych (dokonanych w trybie tygodniowym do PSSE w Bielsku-Białej przez podmioty wykonujące działalność leczniczą na podległym terenie) zawierających przypadki zdiagnozowane klinicznie i/lub laboratoryjnie wraz z wszystkimi rozpoznanymi klinicznie zachorowaniami grypopodobnymi i ostrymi zakażeniami dróg oddechowych. W roku 8 zarejestrowano w Bielsku-Białej 39 zachorowania oraz podejrzenia zachorowań na grypę, o 964 czyli o 6,45% przypadków więcej w stosunku do roku poprzedniego. W 8 odnotowano najwyższą w minionej dekadzie zapadalność na grypę i infekcje grypopodobne 86,68 /74

13 Liczba zachorowań Liczba zachorowań Zapadalność , ,37 7,84 9 Liczba zachorowań i zapadalność na grypę/infekcje grypopodobne w Bielsku-Białej w latach , , ,4 755,97 974, , ,34 475, , , Lata liczba zachorowań zapadalność 9, 8, 7, 6, 5, 4, 3,,,, Najwięcej zachorowań odnotowano w grupie osób w wieku od 5 do 64 lat 5969 przypadków. 7 6 Grypa i zachorowania grypopodobne w Bielsku-Białej w 8 roku wg grup wiekowych i powyżej Szczyt zachorowań na grypę i infekcje grypopodobne przypadł podobnie jak od wielu lat w Bielsku-Białej i w Polsce na okres między styczniem a marcem. Najwięcej zachorowań odnotowano w lutym (8-5) 94 przypadków. 3/74

14 Liczba zachorowań liczba zachorowań Sezonowość zachorowań na grypę w 8r I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII miesiące Ogółem dzieci -4 r.ż. Bielsko-Biała dzieci -4 r.ż. Liczba zachorowań oraz podejrzeń zachorowań na grypę w Bielsku-Białej w poszczególnych miesiącach w latach /74

15 Na skutek zachorowania lub podejrzenia zachorowania na grypę leczenia szpitalnego wymagało 9 osób (,93%), z czego 64 chorych stanowiły osoby w wieku 65 lat i powyżej; 58 hospitalizowanych w wieku od 5 do 64 lat. Główną przyczyną hospitalizacji było wystąpienie objawów ze strony układu oddechowego w 6 przypadkach, u 6 chorych współistniejące z objawami ze strony układu krążenia. W ramach diagnostyki szpitalnej grypę potwierdzono w testach wirusologicznych w 3 przypadkach (w 8-wirusem grypy B; w -wirusem grypy typu A/HN). W 8 roku na skutek zachorowania na grypę doszło do 3 zgonów u osób zakażonych wirusem grypy B nie zaszczepionych przeciwko tej chorobie Tabela. Hospitalizacja chorych na grypę oraz zachorowania grypopodobne w Bielsku-Białej w 8 roku grupa wiekowa liczba zachorowań liczba hospitalizowanych objawy ze strony układu krążenia objawy ze strony układu oddechowego inne przyczyny -4 lat lat lat i powyżej Razem W 8 roku z profilaktyki czynnej przeciwko grypie skorzystało zaledwie 3997 mieszkańców Bielska-Białej, tj,33% ludności miasta, co nie wywołało efektu ochrony populacyjnej i skutkowało wysoką zapadalnością na tę chorobę na w/w terenie. Choroby wieku dziecięcego Odnotowano wyraźny spadek liczby przypadków ospy wietrznej, wzrost liczby zachorowań na płonicę i nieznaczny wzrost infekcji krztuścowych oraz świnki. Nadal utrzymywała się stosunkowo wysoka zapadalność dotycząca ospy wietrznej i szkarlatyny. Poniżej w tabeli przedstawiono zestawienie zachorowań na w/w choroby w Bielsku-Białej. Tabela. Zachorowania oraz zapadalność na choroby wieku dziecięcego w Bielsku-Białej w 7 i 8 roku jednostka chorobowa 7 8 liczba zachorowań zapadalność liczba zachorowań zapadalność Krztusiec 5,9 6 3,5 Płonica (szkarlatyna) 6 34,88 5 6,3 Ospa wietrzna 89 58, ,33 Odra Różyczka 3,74,7 Świnka 7 4,7 9 5,5 5/74

16 Liczba zachorowań Liczba zachorowań Zapadalność Krztusiec Krztusiec jest chorobą łatwo przenoszącą się drogą kropelkową, która atakuje głównie dzieci, jednak sporadycznie może także występować u osób dorosłych. W 8r. zapadalność na tę chorobę wyniosła 3,5-6 przypadków o więcej niż w 7r. (5 zachorowań; zapadalność -,9). W 8r. wyszczepialność w 4r.ż. kształtowała się na poziomie 89,73% (38). W grupie osób w r.ż. i powyżej zaszczepiło się przeciwko tej chorobie 63 mieszkańców Bielska-Białej Liczba zachorowań i zapadalność na krztusiec w Bielsku-Białej w latach ,8 3, 5, 3, ,7,8,3,57,57,8 9,7 6, ,45 5,9 3,5, Lata liczba zachorowań zapadalność 5,, 5,, 3 Zachorowania na krztusiec u mieszkańców Bielska-Białej w 8 roku wg grup wiekowych i płci i powyżej mężczyźni kobiety Ospa wietrzna Zachorowania na ospę wietrzną utrzymują się od lat na wysokim poziomie jednak od 6 roku ich liczba znacznie spadła w stosunku do roku 4, kiedy zaobserwowano najwyższy w ostatnim dziesięcioleciu wzrost rejestrowanych zachorowań na tę jednostkę chorobową 953 6/74

17 Liczba zachorowań Liczba zachorowań Zapadalność (zap.4,36). W 8r. odnotowano 636 przypadków (zap.37,33). Najwięcej zachorowań odnotowano w grupie od do 9 r.ż. 587 (9,3%). Częściej chorowały osoby płci męskiej 34 przypadki. 5 Liczba zachorowań i zapadalność na ospę wietrzną w Bielsku-Białej w latach ,36,, , , 69 35, ,77 3,68 6, , 553, ,4 58, , ,3 8, 6, 4,, Lata liczba zachorowań zapadalność, Zachorowania na ospę wietrzną u mieszkańców Bielska-Białej w 8 roku wg grup wiekowych i płci i powyżej mężczyźni kobiety W Polsce dostępna jest skuteczna szczepionka przeciwko ospie wietrznej, zawierająca żywy atenuowany szczep wirusa varicella-zoster, po podaniu której pojawia się odporność na zakażenie. Tylko nieliczne grupy dzieci objęte są refundowanym szczepieniem przeciwko ospie wietrznej. Rodzice nadal sporadycznie sięgają po ten rodzaj profilaktyki dla swoich dzieci, co skutkuje brakiem odporności zbiorowiskowej i wysoką zapadalnością na ospę wietrzną w Bielsku-Białej. W 8 roku przeciwko tej infekcji zaszczepiono 38 osób - 9 r.ż. oraz 7 w r.ż. i powyżej. 7/74

18 Liczba zachorowań Zapadalność Odra W 8r. odnotowano 49 przypadków odry w Polsce. W ciągu minionych dziesięciu lat na terenie Bielska-Białej Państwowa Inspekcja Sanitarna odnotowała wyłącznie zachorowanie w r. u 33-letniego mężczyzny (przypadek możliwy, bez potwierdzenia laboratoryjnego, zakwalifikowany na podstawie objawów klinicznych, charakterystycznych dla tej choroby). Wprowadzenie obowiązkowych szczepień ochronnych w Polsce w 975 roku znacząco zredukowało liczbę rejestrowanych przypadków odry w Bielsku-Białej, a w ostatniej dekadzie praktycznie wyeliminowało tą infekcję w grupie chorób zakaźnych wieku dziecięcego na w/w terenie. W 8r. wyszczepialność w grupie dzieci w 3r.ż. I dawką wyniosła - 93,65% (63); w r.ż. po II dawce immunizacyjnej - 86,99%, zaszczepiono 578 osób. Płonica (szkarlatyna) W analizowanym roku sytuacja epidemiologiczna płonicy w Bielsku-Białej uległa nieznacznemu pogorszeniu do Państwowej Inspekcji Sanitarnej zgłoszono 5 przypadków tej choroby, czyli o 45,86% więcej niż w roku poprzednim. Zapadalność była wyższa o 6,4 w stosunku do roku 7. Pomimo tego, iż płonica jest ostrą, zakaźną chorobą wysypkową, hospitalizacje z jej powodu zdarzają się sporadycznie w Bielsku-Białej w roku 8 z osób chorych wymagała leczenia szpitalnego. Liczba zachorowań i zapadalność na płonicę w Bielsku-Białej w latach ,3 5 59,6 63 9,89 6,7 57, ,8 5 3, 49 85,7 3 65,6 8 4, ,3 6 34,88 5 6,3 4,,, 8, 6, 4,, Lata liczba zachorowań zapadalność, W przypadku płonicy, nie jest możliwe nabycie odporności dzięki zaszczepieniu. U noworodków istnieje odporność bierna odmatczyna, która zanika pod koniec pierwszego roku życia. Stąd najwięcej infekcji odnotowano w wieku od do 9r.ż. 97 przypadków (9,38%). Obserwowano 8/74

19 Liczba zachorowań Liczba zachorowań przewagę płci męskiej 75 zachorowań. Odporność czynną nabywa się wraz z wiekiem poprzez częste ekspozycje na zakażenie. Powtórne zakażenia zdarzają się niezwykle rzadko. Zachorowania na płonicę w Bielsku-Białej w 8 roku wg grup wiekowych i powyżej Zachorowania na płonicę u mieszkańców Bielska-Białej w 8 roku wg grup wiekowych i płci i powyżej mężczyźni kobiety Różyczka W analizowanym roku liczba zgłoszonych zachorowań na różyczkę w Bielsku-Białej wyniosła (zap.,7) zakwalifikowanych jako przypadki możliwe. Nie uzyskano zgody na pobranie materiału do badań nadzorowych potwierdzających zakażenie. Pierwszy przypadek dotyczył dziewczynki w m.ż. szczepionej jedną dawką Priorix w 4m.ż.; drugi chłopca w m.ż. nie szczepionego przeciwko różyczce ze względu na wiek. Wyszczepialność dzieci mieszkających na terenie miasta Bielska Białej przeciwko różyczce kształtowała się na takim samym poziomie w 3r.ż i jak przeciwko odrze oraz śwince - odpowiednio: 93,65%, 86,99% szczepionką trójskładnikową. 9/74

20 Liczba zachorowań Liczba zachorowań Zapadalność Liczba zachorowań i zapadalność na różyczkę w Bielsku-Białej w latach , 59 6, 4,,, 8, ,53 3, ,83 4,84 4,84 6, 3, 3 7,45 8 4,6 5,9 3,74, Lata liczba zachorowań zapadalność 6, 4,,, Zachorowania na różyczkę w Bielsku-Białej w 8 roku wg grup wiekowych i powyżej Świnka (nagminne zapalenie przyusznic) Zachorowania na świnkę (nagminne zapalenie przyusznic) w Bielsku-Białej od 7 roku kształtują się na stabilnym poziomie z niewielkimi wahaniami. W 8 zachorowało 9 osób (zapadalność 5,5), z pojedynczymi przypadkami w poszczególnych grupach wiekowych z największą liczbą powyżej3 roku życia z dominacją płci żeńskiej (6 chorych). U dzieci młodszych występuje ochrona immunologiczna biernie przekazana od matki. Stąd nie notowano zachorowań w wieku niemowlęcym. Przebieg zakażeń nie wymagał hospitalizacji. /74

21 Liczba zachorowań Liczba zachorowań Zapadalność 3 5 Liczba zachorowań i zapadalność na świnkę w Bielsku-Białej w latach ,8 8, 6, 4,, 5, 8, 6, ,9 3, 6 9, ,57,9 5,73 8, ,3 3,47 5, 4,7 5, Lata liczba zachorowań zapadalność 4,,, Zachorowania na świnkę u mieszkańców Bielska-Białej w 8 roku wg grup wiekowych i płci i powyżej mężczyźni kobiety Aktywny nadzór na OPW W 8 roku Państwowa Inspekcja Sanitarna w Bielsku-Białej kontynuowała czynny nadzór nad ostrymi porażeniami wiotkimi, mający na celu monitorowanie sytuacji w zakresie występowania zachorowań na poliomyelitis w ramach programu globalnej eliminacji wirusa polio z populacji. Nadzór ten polegał m. in. na aktywnym kontakcie pracowników Państwowej Inspekcji Sanitarnej z oddziałami neurologicznymi, pediatrycznymi, intensywnej opieki medycznej, w których są hospitalizowani pacjenci ze stwierdzonymi ostrymi porażeniami wiotkimi. W okresie od stycznia do 3 grudnia 8 roku nie odnotowano u mieszkańców Bielska-Białej ostrych porażeń wiotkich (OPW) zarówno u dorosłych jak i dzieci. /74

22 Inwazyjne choroby bakteryjne wywołane przez meningokoki, Streptococcus pyogenes, Streptococcus pneumoniae oraz Haemophilus influenzae typ B W 8 roku odnotowano 56 przypadków chorób inwazyjnych wywołanych przez: Streptococcus pyogenes, Streptococcus pneumoniae oraz Haemophilus influenzae typ B - o mniej niż w roku 7. Nie odnotowano inwazyjnych zakażeń wywołanych przez meningokoki. Na skutek zakażenia w/w patogenami leczenia szpitalnego wymagało 38 chorych (67,86%). W 8r. odnotowano najwięcej inwazyjnych zakażeń wywołanych Streptococcus pyogenes 36 (zap.,), o mniej niż w roku 7. Dominującą postacią kliniczną w/w infekcji była róża ostry stan zapalny skóry i tkanki podskórnej 35 zachorowań 97,% ogółu zakażeń o tej etiologii. W grupie inwazyjnych zakażeń Streptococcus pneumoniae spośród 9 chorych u 7 rozpoznano posocznicę, u 9 osób wystąpiła posocznica z zapaleniem płuc, u - zapalenie opon mózgowordzeniowych. Od..7 roku zostały wprowadzone do PSO populacyjne szczepienia przeciwko pneumokokom, które zastosowano u 73 (9,8%) niemowląt urodzonych w 7r. i 935 (54,3%) urodzonych w 8r. Ponadto w pozostałych rocznikach i u osób powyżej 9r.ż. w 8 roku zaszczepiono profilaktycznie 953 osoby. W 8r. odnotowano przypadek inwazyjnej choroby wywołanej przez Haemophilus influenzae typ B pod postacią posocznicy i zapalenia płuc. Stabilna sytuacja epidemiologiczna powyższych zakażeń związana jest z dostępnością w Polsce profilaktyki w postaci czynnej immunizacji dzieci w pierwszym i drugim roku życia ujętej w Programie Szczepień Ochronnych. Wyszczepialność w tej grupie wiekowej po zakończeniu pełnego cyklu szczepień obowiązkowych w roku 8 kształtowała się na dobrym poziomie i wyniosła 96,8% - dane skumulowane (678 dzieci). Tabela. Zachorowania oraz hospitalizacja osób chorych na bakteryjne choroby inwazyjne w Bielsku-Białej w 7 i 8 roku 7 8 Jednostka chorobowa Liczba zachorowań Zapadalność Hospitalizacja Liczba zachorowań Zapadalność Hospitalizacja Inwazyjna choroba meningokokowa,6 % Inwazyjna choroba wywołana przez Streptococcus pyogenes 37,5 4 64,86% 36, 8 5% Inwazyjna choroba wywołana przez Streptococcus pneumoniae 8,46 8 % 9,9 9 % Inwazyjna choroba wywołana przez Haemophilus influenzae typ B,58 %,58 % /74

23 Liczba zachorowań Zapadalność Borelioza z Lyme W 8r. odnotowano 89 przypadków zachorowań na boreliozę (o więcej niż w roku poprzednim). Zapadalność wyniosła 5,96 i była wyższa względem roku 7 o 7,. Z powodu boreliozy leczenia szpitalnego w 8r. wymagały 3 osoby; 3,37% ogółu chorych. Najczęściej do narażenia na kleszcze dochodziło w miejscach rekreacyjnych 9 przypadków, co stanowi 3,58% wszystkich zakażeń. W wielu przypadkach, bo aż w 8 nie udało się ustalić miejsca narażenia. Tabela. Zachorowania na boreliozę wg miejsca narażenia na zakażenie w Bielsku-Białej w 7 i 8 roku rok 7 7 miejsce narażenia las 8 9 wokół domu 6 3 rekreacja 5 9 brak danych 8 8 Razem Liczba zachorowań i zapadalność na boreliozę w Bielsku-Białej w latach ,48 9, 8, 7, , ,34 7 5, ,66 9 5, ,6 4,56 4 3,3 49 8,3 7845, ,76 5,96 6, 5, 4, 3,,, Lata liczba zachorowań zapadalność, 3/74

24 Liczba zachorowań Zachorowania na boreliozę wg. grup wiekowych i płci w Bielsku-Białej w 8 roku kobiety mężczyźni Zachorowało więcej kobiet niż mężczyzn 59 (66,9%). Uwzględniając strukturę zawodową dominowały zakażenia w grupie emerytów 38 (4,7%). Tabela. Zachorowania na boreliozę wg płci, wieku i aktywności zawodowej w Bielsku-Białej w 8 roku Wiek\płeć Kobiety 59 zachorowań Mężczyźni 3 zachorowań -5 r.ż. dziecko dziecko r.ż. uczeń - pracownik umysłowy r.ż. pracownik fizyczny - renta dziecko - uczeń 4 pracownik umysłowy - 5 pracownik fizyczny - student r.ż. pracownik umysłowy - 7 pracownik fizyczny 5 bezrobotny 3 emeryt 6 pracownik umysłowy - 7 pracownik fizyczny 5 bezrobotny emeryt powyżej 65 r.ż. emeryt - 8 emeryt- 3 Gruźlica W roku 8 wśród mieszkańców Bielska-Białej zarejestrowano 6 zachorowań na tę chorobę (w tym wznowy), nadzorem zostało objętych 8 osób z kontaktu, z czego z nich zachorowała. Wszyscy pacjenci w okresie prątkowania leczeni byli w warunkach szpitalnych, a następnie ambulatoryjnie. 4/74

25 Liczba zachorowań Liczba zachorowań Zapadalność Liczba zachorowań i zapadalność na gruźlicę w Bielsku-Białej w latach ,64 3, 5, ,9 7 3,97 8 5,96, ,4 9 9, ,4 3 4,39 4,45 3,37,93 6 9,34, 5,, 5, Lata liczba zachorowań zapadalność, Największą grupę chorych stanowiły osoby bezrobotne 3,43% oraz pracownicy fizyczni i emeryci po 6,9%, najmniejszą - pracujący umysłowo 8,69%. Najczęściej były to osoby w wieku od 45 do 65 lat - (5,7%), chorowali głównie mężczyźni 7 osób (73,9%). Tabela. Zachorowania na gruźlicę wg płci, wieku i aktywności zawodowej w Bielsku-Białej w 8 roku Wiek/płeć Kobiety zachorowania Mężczyźni 4 zachorowań -5 r.ż r.ż. - uczeń r.ż. uczeń r.ż. - bezrobotny - pracownik fizyczny - bezrobotny - 8 pracownik fizyczny powyżej 65 r.ż. emeryt - emeryt - Zachorowania na gruźlicę wg. grup wiekowych i płci w Bielsku-Białej w 8 roku kobiety mężczyźni W 8r. nie odnotowano w Bielsku-Białej zgonów spowodowanych gruźlicą. 5/74

26 Liczba zachorowań Zapadalność Liczba zachorowań Zapadalność Zakażenia HIV oraz zachorowania na AIDS W 8 roku na terenie Bielska-Białej łącznie zarejestrowano 3 nowo wykrytych zakażeń ludzkim wirusem niedoboru odporności (zap.7,59). Liczba nowo wykrytych zakażeń HIV i zapadalność w Bielsku-Białej w latach ,86 3 7,5 3 7,59 8, 7, ,4 8 4, ,7 6 4,3 3,44 4,8 3,73,4,4, Lata liczba zachorowań zapadalność 6, 5, 4, 3,,,, W związku ze stygmatyzacją zakażonych HIV i chorych na AIDS przez społeczeństwo oraz częstą ich dyskryminacją, zgodnie z aktualnie obowiązującym prawodawstwem osoby te mogą zastrzec swoją tożsamość. Powyższe zjawisko wpływa niekorzystnie na monitorowanie sytuacji epidemiologicznej zakażeń oraz zachorowań w tym określenia dróg szerzenia infekcji. W 8 nie odnotowano przypadków AIDS. Zgonów z tej przyczyny nie rejestrowano. Liczba zachorowań i zapadalność na AIDS w Bielsku-Białej w latach ,7,,8,6,4,5,6,,,8,57,57,57,58,6,4,,,,,, Lata liczba zachorowań zapadalność,, 6/74

27 Liczba zachorowań Wybrane choroby przenoszone drogą płciową kiła, rzeżączka oraz chlamydiozy W 8 roku w grupie chorób transmitowanych drogą płciową zarejestrowano 5 zakażeń krętkiem bladym (Treponema pallidum) wywołującym kiłę (wczesną); 3 pacjentów hospitalizowano. Nie zanotowano przypadków kiły wrodzonej i noworodków. Ponadto zarejestrowano zachorowanie na rzeżączkę Zachorowania na kiłę, rzeżączkę oraz choroby przenoszone drogą płciową wywołane przez chlamydie w Bielsku-Białej w latach rzeżączka kiła choroby przenoszone drogą płciową wywołane przez chlamydie Zgony z powodu chorób zakaźnych, zakażeń i zatruć W 8 roku odnotowano w Bielsku-Białej 9 zgonów: zapalenie jelita cienkiego i grubego wywołane Clostridium difficile, kod ICD-:A4.7 ( przyp.); posocznica wywołana przez paciorkowce z gr.a, kod ICD-:A4. ( przyp.); posocznica wywołana przez Streptococcus pneumoniae, kod ICD-:A4.3 ( przyp.); posocznica wywołana przez Haemophilus influenzae, kod ICD-:A4.3 ( przyp.); ostre rozsiane zapalenie mózgu, kod ICD-:G4. ( przyp.); grypa z zapaleniem płuc wywołana zidentyfikowanym wirusem grypy, kod ICD-:J. (3 przyp.); W 8 roku wykonano 8 kontroli w zakresie zgłaszalności chorób zakaźnych oraz dokumentacji związanej z nadzorem lekarskim nad przewlekle zakażonymi HBV i HCV. Nie stwierdzono nieprawidłowości. 7/74

28 Wydano 3 decyzje dotyczące odsunięcia od pracy z powodu stwierdzonego u pracowników zakażenia Salmonella Enteritidis i u Campylobacter jejuni, a następnie kontrolami sanitarnymi sprawdzającymi potwierdzono wykonanie nakazów decyzji administracyjnej. 8/74

29 II. Szczepienia ochronne Szczepienia ochronne w roku 8 realizowane były w oparciu o Program Szczepień Ochronnych (PSO) - Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego opublikowany w Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia z dnia 3 października 7 roku - poz.8. Zgodnie z ustawą z dnia 4 marca 985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz.U z 9r., poz.59) do zakresu działania Inspekcji Sanitarnej w dziedzinie zapobiegania i zwalczania chorób zakaźnych należy między innymi sprawowanie nadzoru nad realizacją szczepień ochronnych. W związku z ww. obowiązkiem w roku 8 w mieście Bielsku-Białej nadzorowano wykonawstwo szczepień u 3879 dzieci i młodzieży w wieku od 9 roku życia (na podstawie sprawozdania MZ-54 za rok 8). W zakresie wykonawstwa szczepień ochronnych przeprowadzono w punktach szczepień Bielska- Białej 75 kontroli, w tym 7 w placówkach lecznictwa zamkniętego, pozostałe 68 w niepublicznych zakładach opieki zdrowotnej lecznictwa otwartego. W roku 8 w Beskidzkim Centrum Onkologii -Szpitalu Miejskim w Bielsku-Białej doszło do zdarzenia nieprawidłowego przechowywania szczepionek w wyniku awarii zasilania elektrycznego. W trybie natychmiastowym podjęto działania zgodne z procedurą postępowania na wypadek awarii urządzenia chłodniczego. Preparaty zostały zewidencjonowane i zabezpieczone przed ponownym użyciem. Szczepionki przeznaczono do utylizacji. W pozostałych placówkach na terenie miasta Bielska-Białej preparaty szczepionkowe przechowywane i transportowane były prawidłowo z zachowaniem łańcucha chłodniczego i właściwych parametrów temperatury (od + C do +8 C). Monitoring temperatury w większości obiektów jest prowadzony całodobowo w systemie elektronicznym, a w pozostałych przez personel punktów szczepień poprzez manualny odczyt parametrów razy dziennie. Kontrole nie wykazały nieprawidłowości w zakresie realizacji szczepień ochronnych u dzieci i młodzieży, którą oceniono pozytywnie. W 8r. obserwowano zwiększenie się liczby dzieci nieszczepionych z powodu braku zgody rodziców. Nadal na oddziałach noworodkowych występują przypadki rezygnacji rodziców ze szczepień dzieci przeciwko gruźlicy oraz wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (I dawka). Ogółem w Bielsku-Białej odnotowano 9 dzieci, u których nie podjęto żadnych szczepień lub nie kontynuowano kolejnych dawek podstawowych. 9/74

30 Iiczba osób 9 8 Osoby uchylające się od obowiązku wykonania szczepień ochronnych w Bielsku-Białej w latach Lata Najczęstszymi przyczynami nieszczepienia podawanymi przez rodziców były informacje zaczerpnięte ze stron internetowych ruchów antyszczepionkowych negujących zasadność szczepień oraz niewłaściwie interpretujących reakcje poszczepienne, w niektórych przypadkach odrębność religijna i wpływ środowisk propagujących medycynę alternatywną. Wielokrotnie rodzice nie podają powodu nieszczepienia sugerując, że to osobista sprawa. W ramach postępowania zmierzającego do wyrównania zaległych szczepień u dzieci z opornych środowisk w minionym roku wystosowano do rodziców 4 wezwania do szczepień, w przypadkach rodzice wyrazili zgodę na uzupełnienie zaległych szczepień. Kontynuując postępowanie egzekucyjne wdrożone przez Wojewodę Śląskiego w roku 8 wydano 9 wniosków o nałożenie tytułów wykonawczych, 6 postanowień na zarzuty oraz udzielono 4 odpowiedzi na zażalenia rodziców. Analiza Niepożądanych Odczynów Poszczepiennych (NOP) W roku 8 na terenie Bielska-Białej odnotowano 4 przypadki łagodnych niepożądanych odczynów poszczepiennych. Uwzględniając kliniczny przebieg niepożądanych odczynów poszczepiennych stwierdzono: 5 dzieci hospitalizowanych z łagodnymi objawami NOP (wysoka gorączka, wymioty, wysypka alergiczna. Po -4 dniowej hospitalizacji w stanie ogólnie dobrym dzieci wypisano do domu), 3/74

31 9 dzieci było nadzorowanych ambulatoryjnie wszystkie z łagodnymi odczynami poszczepiennymi. Każdorazowo obserwowano pełny powrót do zdrowia. Odczyny wystąpiły po różnych szczepionkach; częściej po szczepionkach stosowanych u małych dzieci: od -3 roku życia -3 przypadki w 6 roku życia przypadek. Zgłoszone NOP wystąpiły po następujących preparatach szczepionkowych: przeciwko gruźlicy (BCG) 4 przypadków; przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi (DTP) przypadki (- DTP+ACT-HIB,-DTP+IPV); przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi, IPV-poliomyelitis, Hib typb 3 przypadki ( - Infanrix+IPV+HIB+WZW typb, -Infanrix+IPV+HIB+Synflorix); przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis -IPV(Tetraxim) przypadek, przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis-ipv, Hib typ b, WZW typb (Hexacima) przypadki; przeciwko poliomyelitis ( Imovax-Polio) przypadek; przeciwko odrze, śwince, różyczce (Priorix) - 4 przypadki; przeciwko pneumokokom (Prevenar-3) przypadki; przeciwko pneumokokom (Synflorix) 5 przypadków Szczepienia przeciw błonicy i tężcowi szczepienia pierwotne w roku życia szczepieniu podlegał rocznik 8 74 dzieci; obowiązujące trzykrotne szczepienia realizowano u dzieci w zależności od daty urodzenia i miesiąca życia; szczepienia uzupełniające w roku życia szczepieniu podlegał rocznik dzieci zaszczepiono ,79% ( dzieci posiada dawki pierwotne, 753 dawki uzupełniające). 3/74

32 Nieszczepionych 6 dzieci 6,% (odroczenia z przyczyn zdrowotnych i środowiska oporne) więcej o,5% - jest to wyższy poziom nieszczepionych w stosunku do roku 7; szczepienia podstawowe (dawki pierwotne i uzupełniające) w 3 roku życia szczepieniu podlegał rocznik dzieci; zaszczepiono (ukończone szczepienia podstawowe) 564-9,4%, natomiast 5 dzieci posiada ukończone szczepienia pierwotne szczepienia uzupełniające zostały opóźnione najczęściej z powodu przeciwwskazań zdrowotnych i będą kontynuowane po ich ustaniu oraz sporadycznie rodzice nie wyrazili zgody na kontynuację dalszych szczepień. Nieszczepionych 54 osoby 3,%, w porównaniu do roku ubiegłego liczba nieszczepionych nie zwiększyła się. Szczepienia przeciw krztuścowi: Stan wyszczepienia jest na tym samym poziomie jak przeciwko błonicy i tężcowi: szczepienia pierwotne w roku życia szczepieniu podlegał rocznik 8 74 dzieci; obowiązujące trzykrotne szczepienia realizowano u dzieci w zależności od daty urodzenia i miesiąca życia; szczepienia uzupełniające w roku życia szczepieniu podlegał rocznik dzieci zaszczepiono 753 dzieci 93,79% ( dzieci posiada dawki pierwotne, 753 dawki uzupełniające). Nieszczepionych 6 dzieci 6,% (odroczenia z przyczyn zdrowotnych i środowiska oporne) więcej o,5% - jest to wyższy poziom nieszczepionych w stosunku do roku 7; szczepienia podstawowe (dawki pierwotne i uzupełniające) w 3 roku życia szczepieniu podlegał rocznik dzieci; zaszczepiono (ukończone szczepienia podstawowe) 564-9,4%, natomiast 4 dzieci posiada ukończone szczepienia pierwotne szczepienia uzupełniające zostały opóźnione najczęściej z powodu przeciwwskazań zdrowotnych i będą kontynuowane po ich ustaniu oraz sporadycznie rodzice nie wyrazili zgody na kontynuację dalszych szczepień. Nieszczepionych 55 osób 3,7%, w porównaniu do roku ubiegłego liczba nieszczepionych nie zwiększyła się. Szczepienia przeciw poliomyelitis Stan wyszczepienia dzieci do 3 roku życia był na przybliżonym poziomie jak przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi: szczepienia pierwotne w roku życia szczepieniu podlegał rocznik 8 74 dzieci; obowiązujące szczepienia realizowano u dzieci w zależności od daty urodzenia i miesiąca życia; szczepienia uzupełniające w roku życia szczepieniu podlegał rocznik dzieci zaszczepiono 753 dzieci 93,79% ( dzieci posiada dawki pierwotne, 753 dawki 3/74

33 uzupełniające). Nieszczepionych było 6 dzieci 6,% (odroczenia z przyczyn zdrowotnych i środowiska oporne) więcej o,9% - jest to wyższy poziom w stosunku do roku 7; szczepienia podstawowe (dawki pierwotne i uzupełniające) w 3 roku życia szczepieniu podlegał rocznik dzieci; zaszczepiono (ukończone szczepienia podstawowe) 564-9,4%, natomiast 4 dzieci posiada ukończone szczepienia pierwotne szczepienia uzupełniające zostały opóźnione najczęściej z powodu przeciwwskazań zdrowotnych i będą kontynuowane po ich ustaniu oraz sporadycznie rodzice nie wyrazili zgody na kontynuację dalszych szczepień. Nieszczepionych było 55 osób 3,7%, w porównaniu do roku ubiegłego liczba nieszczepionych nie zwiększyła się. szczepienie I dawki przypominającej w 6 roku życia szczepieniu podlegał rocznik przedszkolny dzieci. Zaszczepiono 38 dzieci, co stanowi 79,4%. Do zaszczepienia pozostało 364 dzieci. Wyszczepialność była niższa o,% w stosunku do ubiegłego roku. Dzieci urodzone w ostatnim miesiącu roku (warunek szczepienia stanowi ukończenie 5 r.ż.), będą zaszczepione w następnym roku kalendarzowym. Odnotowano 9 dzieci w ogóle nieszczepionych przeciwko poliomyelitis,8% (jest to zbliżony poziom w stosunku do poprzedniego roku). Szczepienia przeciw Haemophilus influenzae typu b Stan wyszczepienia był na przybliżonym poziomie jak przeciwko poliomyelitis: szczepienia pierwotne w roku życia szczepieniu podlegał rocznik 8 74 dzieci; obowiązujące trzykrotne szczepienia realizowano u dzieci w zależności od daty urodzenia i miesiąca życia; szczepienia uzupełniające w roku życia szczepieniu podlegał rocznik dzieci zaszczepiono 75 dzieci 93,68% (995 dzieci posiada dawki pierwotne, 756 dawki uzupełniające). Nieszczepionych było 8 dzieci 6,3% (odroczenia z przyczyn zdrowotnych i środowiska oporne) więcej o,3% - jest to wyższy poziom w stosunku do roku 7; szczepienia podstawowe (dawki pierwotne i uzupełniające) w 3 roku życia szczepieniu podlegał rocznik dzieci; zaszczepiono (ukończone szczepienia podstawowe) 56-9,3%, natomiast 6 dzieci posiada ukończone szczepienia pierwotne szczepienia uzupełniające zostały opóźnione najczęściej z powodu przeciwwskazań zdrowotnych i będą kontynuowane po ich ustaniu oraz sporadycznie rodzice nie wyrazili zgody na kontynuację dalszych szczepień. Nie szczepionych było 54 osoby 3,%, w porównaniu do roku ubiegłego liczba nieszczepionych nie zwiększyła się. 33/74

34 Szczepienia przeciwko inwazyjnym zakażeniom Streptococcus pneumoniae Od stycznia 7r. wprowadzono do Programu Szczepień Ochronnych obowiązkowe szczepienie przeciwko pneumokokom dla dzieci urodzonych po 3 grudnia 6r. Szczepienia populacyjne obejmowały dwie dawki szczepienia podstawowego, w grupach ryzyka trzy dawki. W roku 8 realizowano szczepienia pierwotne w roku życia oraz szczepienia uzupełniające w roku życia, a także kontynuowano obowiązkowe i zalecane szczepienia w innych grupach wiekowych; szczepienia pierwotne w roku życia szczepieniu podlegał rocznik 8 74 dzieci, szczepienia podstawowe ukończyło 935 dzieci, co stanowi 54,3%, mniej o,57% w stosunku do roku 7. szczepienia w roku życia - szczepieniu podlegał rocznik 7 (869 dzieci), szczepienia ukończyło dzieci 65,38%. Pozostałe 5 dzieci posiada szczepienia pierwotne, które będą kontynuowane w roku 9, a 46 dzieci, tj. 7,8% nie było objętych szczepieniem lub nie ma ukończonych cykli pierwotnych. W roku 8 w ramach prowadzonej przez Ministerstwo Zdrowia akcji Wiosna bez pneumokoków, którą rozpoczęto w marcu 8r., zrealizowano przeciwko pneumokokom szczepienia bezpłatne u dzieci urodzonych w latach 3-6 tj. w wieku od 3 do ukończenia 5r.ż.. Ogółem zakwalifikowano i zaszczepiono 3 dzieci, podając dwie dawki pełnego cyklu. W grupie dzieci małych wykonawstwo szczepień kształtuje się na poziomie około 95% (dane skumulowane), co rzutuje na właściwą odporność zbiorowiskową populacji. Obserwuje się wzrost liczby dzieci nieszczepionych z powodu uchylania się od szczepień (brak zgody rodziców na szczepienie dzieci z różnych przyczyn; najczęściej podawany nieuzasadniony negatywny wpływ szczepienia na zdrowie dziecka). Szczepienia przypominające I, II przeciw błonicy i tężcowi, krztuścowi i III dawka przypominająca przeciwko błonicy i tężcowi W roku 8 szczepieniu przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi podlegały dzieci i młodzież z następujących grup wiekowych: szczepienie I dawki przypominającej w 6 roku życia szczepieniu podlegał rocznik przedszkolny dzieci. Zaszczepiono 38 dzieci, co stanowi 79,4%. Do zaszczepienia pozostało 364 dzieci. Wyszczepialność była niższa o,6% w stosunku do ubiegłego roku. Dzieci urodzone w ostatnim miesiącu roku (warunek szczepienia stanowi ukończenie 5 r.ż.), będą zaszczepione w następnym roku kalendarzowym. Odnotowano 9 dzieci w ogóle nieszczepionych -,8%. Liczba nieszczepionych jest na podobnym poziomie; 34/74

35 szczepieniu II dawki przypominającej przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi podlegały 4- latki z rocznika 5 w liczbie 469 osób. Zaszczepiono 38 dzieci, co stanowi 89,73%. Do zaszczepienia pozostało 5 osób -,7%; 3 dzieci posiada długoterminowe przeciwwskazania do szczepienia. Analiza wykonawstwa wykazała spadek zaszczepionych o,53% w stosunku do ubiegłego roku; szczepieniu III dawki przypominającej p/błonicy i tężcowi 9-latków podlegał rocznik w liczbie 486 osób, zaszczepiono 94, co stanowi 87,7%. Do zaszczepienia pozostało 9 osoby,9%, odnotowano spadek o 3.48% w porównaniu do 7r. Wykonawstwo szczepień przypominających w roczniku przedszkolnym oraz w rocznikach szkolnych, 4-latków i 9-latków uległo obniżeniu, przyczyny spadku zaszczepienia dzieci i młodzieży to: osoby uchylające się od realizacji obowiązkowych szczepień ochronnych, niezgłaszanie się młodzieży na wezwania do szczepień (emigracja, zmiany adresu bez powiadomienia POZ, itp.); osoby urodzone w ostatnim miesiącu roku odroczone okresowo z powodu sezonowych zachorowań. W ramach uodpornienia poekspozycyjnego i profilaktycznego objęto szczepieniem przeciw tężcowi 338 osób. Szczepienia przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B Szczepienia p/wzw typu B wykonywano na wysokim poziomie. Dalsza dobra wyszczepialność dzieci - około 98% - przyczynia się do utrzymania dobrej sytuacji epidemiologicznej i znacznego spadku zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B na podległym terenie. W ciągu ostatnich lat sukcesywnie uzupełniane są szczepienia p/wzw typu B u dzieci powracających z emigracji, z krajów, w których w/w immunizacja nie jest prowadzona. W roku 8 nie odnotowano ostrego przypadku WZW typu B na terenie Bielska-Białej. Szczepienia przeciw odrze, śwince i różyczce Szczepienia przeciw odrze, śwince i różyczce realizowane były na dobrym poziomie: szczepienia podstawowe w roku życia szczepieniu podlegał rocznik dzieci; zaszczepiono ,6%, o,35% więcej stosunku do ubiegłego roku. Szczepienia wykonywane są w 3-4 miesiącu życia, u części dzieci będą kontynuowane w roku 9; 35/74

36 szczepienia podstawowe w 3 roku życia - szczepieniu podlegał rocznik dzieci, zaszczepiono 63-93,65%, nie zaszczepiono osób 6,34%. Jest to podobny poziom do roku ubiegłego; szczepieniom przypominającym w r.ż. podlegał rocznik 9 w liczbie - 84 osób. Zaszczepiono ogółem 578 osób, co stanowi 86,99%; nie zaszczepiono dawką przypominającą 36 osób 3,%; (w tym dzieci z trwałymi przeciwwskazaniami i 5 osób- z powodu braku zgody rodziców; Uodpornienie dziewcząt przeciwko różyczce w 9r.ż. kształtowało się na poziomie 99,85%. Dobra wyszczepialność przeciw odrze, śwince i różyczce przyczyniła się do spadku zapadalności na te choroby na podległym terenie. Szczepienia przeciw gruźlicy Zgodnie z PSO szczepienia przeciw gruźlicy u dzieci przeprowadza się tylko jeden raz. Szczepione są noworodki w ciągu 4 godzin po urodzeniu. W przypadku odroczenia wykonania szczepienia w pierwszej dobie życia, szczepionkę należy podać w możliwie najkrótszym terminie od urodzenia uzupełniać należy do 5 roku życia. W roku 8 szczepieniom podlegały: dzieci z rocznika 8 74 dzieci; zaszczepiono ,99%; nie zaszczepiono 69 dzieci 4,% (8 - z powodu przeciwwskazań, 6 z powodu braku zgody rodziców na oddziałach noworodkowych na szczepienie p/gruźlicy uodpornienie noworodków p/gruźlicy jest niższe w porównaniu do ubiegłego roku o,34%; obserwuje się ciągły wzrost nieszczepionych p/gruźlicy; uzupełniano zaległe szczepienia p/gruźlicy u dzieci po 4 dniu życia do miesiąca życia zaszczepiono 3 osoby oraz starszych do 5 roku życia 9 osób, najczęściej były to dzieci wcześniej nie szczepione z powodu przeciwwskazań zdrowotnych oraz powracające z emigracji z krajów nie mających w programie szczepień ochronnych immunizacji przeciwgruźliczej. W tej grupie szczepień znajdują się również szczepienia wykonane u dzieci z rocznika 7. Zalecane szczepienia ochronne Poza obowiązkowym kalendarzem szczepień istotną rolę odgrywają szczepienia zalecane, których zakres corocznie jest uzupełniany o nowe zarejestrowane szczepionki. Ze względu na pełną odpłatność za te preparaty, stosunkowo niewielka liczba rodziców/opiekunów decyduje się na ich zakup. We wszystkich punktach szczepień wraz z oddziałami noworodkowymi rodzice (opiekunowie) dziecka informowani byli o możliwości zastosowania szczepień zalecanych. 36/74

37 Szczepienia przeciwko grypie Szczepienia stanowią zasadniczą rolę w profilaktyce grypy sezonowej. Pomimo prowadzonej akcji edukacyjnej obejmującej wiele grup społecznych, w dalszym ciągu trudno przekonać rodziców o konieczności stosowania tych szczepień wśród dzieci. Większość szczepionych stanowiły osoby w wieku produkcyjnym i starsze powyżej 65 roku życia. W roku 8 w Bielsku-Białej ogółem zaszczepiono 3997 osób, co stanowi,33% populacji. W porównaniu do 7 roku nastąpił niewielki spadek zaszczepionych o 4 osób co stanowi,7% populacji. Stan zaszczepienia w grupach wiekowych: -4 r.ż. 7 osób; 5-64 r.ż. 78 osób; powyżej 65 r. ż. 8 osób. Szczepienia przeciwko pneumokokom W 8r. zaszczepiono 953 osoby przeciwko zakażeniom wywołanym przez Streptococcus pneumoniae, w tym 883 dzieci w wieku od do 5r.ż. w tym dzieci z grup ryzyka (z wyłączeniem szczepień populacyjnych - rocznik 7 i 8 opisany powyżej). Szczepienia przeciwko ospie wietrznej Ogółem w roku 8 zaszczepiono 35 osób w tym 36 dzieci w wieku od do r.ż. z grup ryzyka. Powyższe szczepienia były realizowane zgodnie z obowiązującym Programem Szczepień Ochronnych. Szczepienia przeciwko rotawirusom W 8 roku objęto szczepieniem 49 niemowląt w wieku do 4 tygodnia życia. Szczepienia przeciwko meningokokom Ogółem w 8 roku zaszczepiono 65 osób w tym 58 do9 r.ż. Szczepienia przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu W 8 roku immunizacji czynnej poddano 36 osób. Szczepienie przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego W 8 roku zaszczepiono 9 osób do9 roku życia. Szczepienia osób wyjeżdżających za granicę Na terenie podległym PSSE w Bielsku-Białej szczepienia w ramach medycyny podróży realizowane były w 6 w punktach szczepień. 37/74

38 rodzaje szczepień Analizę wykonawstwa szczepień zalecanych u osób wyjeżdżających za granicę w roku 7 przedstawia poniższy wykres: Analiza wykonawstwa szczepień zalecanych dla osób wyjeżdżających za granicę p/krztuścowi 33 9 p/błonicy i tężcowi 78 4 p/cholerze 7 7 p/wściekliźnie p/meningokokom p /żółtej gorączce p/kzm p/wzw B p /WZW A p/durowi brzusznemu p/poliomyelitis p/japońskie zap. mózgu Liczba osób zaszczepionych Kampania społeczna Zaszczep w sobie chęć szczepienia W roku 8 roku realizowano program edukacyjny kampanii społecznej Zaszczep w sobie chęć szczepienia celem przybliżenia społeczeństwu korzyści wynikających z profilaktycznych szczepień ochronnych. W ramach w/w kampanii w mieście Bielsko-Biała nie podejmowano dodatkowych akcji szczepień, niemniej wszystkie punkty szczepień realizowały plan edukacyjny kolportaż materiałów oświatowych. III. Higiena lecznictwa Ocenę stanu sanitarnego opracowano na podstawie wyników kontroli przeprowadzonych w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego przez przedstawicieli Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Bielsku-Białej w podmiotach leczniczych. Nadzór nad stacjonarnymi placówkami leczniczymi W 8 roku na terenie Bielska-Białej nadzorowano 3 stacjonarnych podmiotów leczniczych, w tym szpitali, hospicjum, obiekt świadczący usługi inne niż szpitalne. W ramach 38/74

39 prowadzonego bieżącego nadzoru sanitarnego, skontrolowano obiektów (9,3%), przeprowadzając 45 kontroli sanitarnych. W 8r. Śląski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny prowadził bezpośredni nadzór sanitarny nad następującymi podmiotami leczniczymi zlokalizowanymi w Bielsku- Białej: Beskidzkie Centrum Onkologii - Szpital Miejski im. Jana Pawła II; 43-3 Bielsko-Biała, ul. Wyzwolenia 8, Szpital Pediatryczny; 43-3 Bielsko-Biała, ul. Sobieskiego 83, Specjalistyczny Psychiatryczny ZOZ; 43-3 Bielsko-Biała, ul. Olszówki. W wyniku przeprowadzonych kontroli dotyczących warunków higieniczno-sanitarnych w obiektach będących pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Bielsku-Białej wydano decyzję administracyjną nakazującą poprawę stanu sanitarno-higienicznego i decyzje płatnicze za kontrole usterkowe. Akcja kontroli stacji dializ. Zgodnie z planem zasadniczych przedsięwzięć przeprowadzono kontrole dotyczące oceny bieżącego stanu sanitarno higienicznego stacji dializ. Łącznie przeprowadzono 3 kontrole sanitarne, podczas których nie odnotowano nieprawidłowości. Nadzór nad placówkami lecznictwa otwartego oraz prywatnymi gabinetami świadczącymi usługi medyczne Na terenie miasta Bielska-Białej w 8 roku nadzorem sanitarnym objęto 8 placówki lecznictwa otwartego, z czego 79 (98,89%) to placówki niepubliczne, publiczne. Skontrolowano 39 (76,79%), przeprowadzając 55 kontrole sanitarne. W wyniku stwierdzonych przez pracowników Sekcji Epidemiologicznej uchybień wydano decyzję nakazującą usunięcie nieprawidłowości, decyzje płatnicze oraz nałożono mandaty karne w łącznej wysokości 5 zł. Ponadto pracownicy Sekcji Higieny Komunalnej i Środowiska za stwierdzone nieprawidłowości w zakresie postępowania z odpadami medycznymi nałożyli 3 mandaty karne na łączną sumę 8 złotych. Rekontrole wykazały poprawę w w/w zakresie. W omawianym roku objęto nadzorem również 4 prywatne gabinety lekarskie, praktykę pielęgniarek i położnych oraz 8 innych prywatnych placówek świadczących usługi medyczne. Skontrolowano placówki (5,5%), przeprowadzając 8 kontroli sanitarnych. Nie odnotowano istotnych nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarno-higienicznego. 39/74

40 Dezynfekcja i sterylizacja W ramach bieżącego nadzoru sanitarnego nad podmiotami świadczącymi usługi medyczne, dokonano oceny procedur dezynfekcyjnych w zakresie prawidłowości doboru i stosowania środków dezynfekcyjnych w profilaktyce zakażeń szpitalnych, przygotowania i sposobu przechowywania preparatów dezynfekcyjnych, a także procedur sterylizacyjnych z uwzględnieniem przyjętych rozwiązań zaopatrzenia w materiały sterylne w stacjonarnych placówkach leczniczych, w placówkach lecznictwa otwartego oraz w praktykach lekarskich, praktykach pielęgniarek i położnych. W 8 roku na terenie miasta Bielska-Białej funkcjonowały 4 podmioty lecznictwa zamkniętego, będące pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Bielsku-Białej, świadczące usługi medyczne, w których sterylizacja prowadzona była w centralnej sterylizatorni działającej w ramach tego obiektu oraz 6 podmiotów leczniczych, których zaopatrzenie w materiały sterylne odbywało się zarówno z własnej sterylizatorni jak i w ramach umowy z podmiotem zewnętrznym. Wspomniane centralne sterylizatornie spełniają wymagania Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 czerwca r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą (Dz.U. z r. poz.739), w tym posiada certyfikat ISO. We wszystkich placówkach świadczących usługi medyczne na terenie miasta Bielska-Białej w 8r. funkcjonowały łącznie 7 urządzenia sterylizacyjne, w tym: 5 autoklawy, urządzenie na tlenek etylenu, plazmowe urządzenie sterylizacyjne oraz komory dezynfekcyjne. IV. Nadzór nad deratyzacją W 8 roku monitorowano działania związane z eliminacją gryzoni oraz mające na celu ocenę skuteczności prowadzonych akcji i zabiegów deratyzacyjnych. Na terenie miasta Bielska-Białej przeprowadzono 4 akcje deratyzacyjne: w okresie wiosennym i w okresie jesiennym. 4/74

41 V. Bezpieczeństwo żywności i żywienia W 8 roku pracownicy ONS-HŻŻ na terenie miasta Bielsko-Biała skontrolowali 8 obiektów, w tym: 5 obiektów żywnościowych, 7 wytwórni i miejsc obrotu przedmiotami użytku oraz 3 miejsc konfekcjonowania i obrotu kosmetykami. We wszystkich obiektach objętych nadzorem przeprowadzono łącznie 377 kontroli, w tym 76 kontrole interwencyjne. W obiektach żywnościowych przeprowadzono 34 kontroli, w wytwórniach i miejscach obrotu przedmiotami użytku 8 oraz w obiektach konfekcjonowania i obrotu kosmetykami 8. W trakcie bieżącego nadzoru sanitarnego pobrano do badań laboratoryjnych 36 próbek żywności, kwestionowano 6 co stanowi 7, %. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny wydał 3 decyzje administracyjne nakazujące poprawę stanu higieniczno-sanitarnego, decyzji zatwierdzających zakład do prowadzenia działalności. Winnych zaniedbań higieniczno-sanitarnych ukarano mandatami na łączną kwotę 58 zł. Rodzaj obiektów objętych nadzorem Liczba obiektów Obiekty ogółem Zakłady produkcji żywności Obiekty obrotu żywnością Zakłady żywienia Wytwórnie i miejsca obrotu materiałami i wyrobami do kontaktu z żywnością Obiekty produkcji, konfekcjonowania i obrotu kosmetykami /74

42 Decyzje administracyjne, mandaty, unieruchomienia - lata 4-8 Rok decyzje administracyjne nakazowe liczba procent obiektów objętych decyzjami liczba nałożone mandaty kwota procent obiektów, w których ukarano mandatami obiekty unieruchomione liczba procent unieruchomionych obiektów 4 3,% zł,%,5% 5 3,6% 9 44 zł,%,5% 6 4,4% 55 zł,9%,9% 7,9% 8 5 zł,69%,% 8 3,% 58 zł,%,% Ocena stanu sanitarnego zakładów produkcji/obrotu żywnością oraz materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością Ocena stanu sanitarnego zakładów przeprowadzona była na podstawie jednolitych kryteriów, zgodnie z arkuszem oceny stanowiącym załącznik do Procedury urzędowej kontroli żywności oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Ocenę negatywną otrzymują te zakłady, w których stwierdzane są odstępstwa od wymagań istotnych dla zapewnienia bezpieczeństwa. W oparciu o te kryteria w 8 r. jeden obiekt został oceniony negatywnie. Stan sanitarny zakładów ogółem w latach 5 8 Rok Liczba obiektów zarejestrowanych Skontrolowano obiektów % Sklasyfikowano obiektów % Obiekty uznane za złe % Liczba kontroli i rekontroli , , , /74

43 Stan sanitarny w rozbiciu na główne grupy obiektów w 8 r. Obiekty produkcji żywności Liczba obiektów zarejestrowanych Skontrolowa no obiektów Sklasyfikowa -no obiektów Obiekty uznane za złe Liczba kontroli i rekontroli Obiekty obrotu żywnością Obiekty żywienia zbiorowego Wytwórnie materiałów i wyr. do kontaktu z żywnością Razem Obiekty produkcji żywności W roku 8 na terenie miasta Bielsko-Biała w ewidencji znajdowało się 95 zakładów produkcji żywności, łącznie w tej grupie przeprowadzono 3 kontrole. Żaden z obiektów tego typu w 8r. nie został oceniony jako niezgodny (wg arkusza oceny stanu sanitarnego). Najczęściej stwierdzane uchybienia to między innymi: zły stan sanitarno-techniczny ścian, sufitów i podłóg; zły stan sanitarno-porządkowy Ponadto stwierdzano: nieprawidłowo prowadzoną kontrolę wewnętrzną; Działania kontrolne i represyjne w obiektach produkcji żywności w latach 5 8 Liczba obiektów Liczba Działalność represyjna kontroli i Wydano decyzji Rok Ogółem skontrolowanych unieruchomienia mandaty kwota rekontroli administracyjnych /74

44 Obiekty obrotu żywnością W roku 8 skontrolowano 5 obiektów z 95 prowadzących działalność handlową na podległym terenie. Do uchybień najczęściej występujących w zakresie stanu technicznego należą: zły stan ścian, sufitów i podłóg oraz wyposażenia. Nieprawidłowości natury higienicznej to głównie: przechowywanie artykułów nietrwałych mikrobiologicznie w niewłaściwej temperaturze lub poza urządzeniami chłodniczymi; brak prawidłowych zapisów kontroli wewnętrznej, w tym rejestrów temperatur przechowywania łatwo psującej się żywności i dostaw towarów; brak segregacji przy przechowywaniu i sprzedaży artykułów spożywczych; wprowadzanie do obrotu artykułów spożywczych przeterminowanych. Ponadto skierowano wnioski o ukaranie do Śląskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego (w związku z brakiem złożonych stosownych wniosków). Nie kierowano wniosków o ukaranie do Sądu Rejonowego. Działania kontrolne i represyjne w obiektach obrotu żywnością w latach 5 8 Liczba obiektów Liczba Działalność represyjna Rok Ogółem skontrolowanych kontroli i Wydano decyzji rekontroli administracyjnych unieruchomienia mandaty kwota Zakłady żywienia zbiorowego ogółem W 8 roku skontrolowano 466 na 79 zarejestrowanych zakładów żywienia zbiorowego. Żaden z obiektów nie został oceniony w 8r. jako niezgodny (wg arkusza oceny stanu sanitarnego stanowiącego załącznik do Procedury urzędowej kontroli żywności oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością). Najczęściej powtarzające się usterki sanitarne to zły stan sanitarno-techniczny: ścian i podłóg w pomieszczeniach produkcyjnych i magazynowych, sprzętu produkcyjnego i wyposażenia, brak wdrażanych zasad GHP i GMP oraz procedur opartych na zasadach systemu HACCP. 44/74

45 W 8r. na terenie miasta Bielsko-Biała w obiektach żywienia zbiorowego nie odnotowano podejrzenia wystąpienia zatrucia pokarmowego. Mała gastronomia Najczęściej powtarzającymi się usterkami były: zły san sanitarno - techniczny pomieszczeń oraz sprzętu i wyposażenia, brak wdrażanych zasad GHP i GMP, brak procedur opartych na zasadach systemu HACCP. W związku ze złym stanem sanitarnym przedsiębiorców ukarano mandatem karnymi na kwotę 6 zł. Działania kontrolne w obiektach żywienia zbiorowego otwartego w latach 5-8 Rok Rodzaj obiektów Zakłady żywienia zbiorowego otwarte w tym zakłady małej gastronomii Zakłady żywienia zbiorowego otwarte w tym zakłady małej gastronomii Zakłady żywienia zbiorowego otwarte w tym zakłady małej gastronomii Zakłady żywienia zbiorowego otwarte w tym zakłady małej gastronomii zarejestro wanych Liczba obiektów skontrolo wanych Liczba kontroli i rekontroli wydano decyzji administr acyjnych Działalność represyjna w tym unierucho mienia mandaty kwota (PLN) /74

46 Działania kontrolne w obiektach żywienia zbiorowego zamkniętego w latach 5-8 Rok Rodzaj obiektów Zakłady żywienia zbiorowego zamknięte Zakłady żywienia zbiorowego zamknięte Zakłady żywienia zbiorowego zamknięte Zakłady żywienia zbiorowego zamknięte zarejestr owanych Liczba obiektów skontrolowan ych Liczba kontroli i rekontroli wydano decyzji administrac yjnych Działalność represyjna w tym unieruchom ienia mandaty kwota (PLN) Jakość zdrowotna środków spożywczych badania laboratoryjne W 8 roku w nadzorowanych obiektach na terenie miasta Bielsko-Biała pobrano do badań laboratoryjnych w ramach urzędowej kontroli i monitoringu żywności 36 próbek środków spożywczych Zakres badań obejmował parametry mikrobiologiczne, chemiczne, organoleptyczne, obecność zanieczyszczeń, w tym szkodników i ich pozostałości oraz obecność ciał obcych. Kwestionowano 6 próbek w związku z obecnością zanieczyszczeń biologicznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych. Lata Ilość pobranych prób Ilość kwestionowanych prób Kwestionowane próby [%] , ,8 6 88, , , 46/74

47 Ocena sposobu żywienia W 8r. w stołówkach przedszkolnych zlokalizowanych na terenie Bielska-Białej dokonano oceny żywienia przy użyciu programu komputerowego WIKT II. Ocena obejmowała zestawienia dekadowe wypisów magazynowych. Przeprowadzono analizę m.in. wartości energetycznej, % energii z białka, % energii z tłuszczu, zawartości wapnia, żelaza i witaminy C; stwierdzono odstępstwa w zakresie % udziału energii z tłuszczu oraz zawartości żelaza. W związku ze sprawowaniem wzmożonego nadzoru nad jakością żywienia dzieci w wieku do lat 3 w żłobku pobrano próbę posiłku obiadowego do badań laboratoryjnych w kierunku oznaczenia wartości energetycznej i składników pokarmowych oraz dokonano oceny teoretycznej jadłospisów, która wykazała przekroczenia normy zalecanego dziennego spożycia m.in. białka, magnezu oraz witamin a także, zaniżony poziom procentowego udziału energii z tłuszczu. Do osób odpowiedzialnych za żywienie dzieci w placówkach wystosowano stosowne pisma informujące o stwierdzonych nieprawidłowościach oraz konieczności podjęcia stosownych działań. W kontrolowanych obiektach żywieniowych w jednostkach systemu oświaty prowadzono nadzór dot. spełniania wymagań przepisów rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 lipca 6r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań jakie muszą spełnić środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży. Nie stwierdzono nieprawidłowości w tym zakresie. Nadzór nad produktami kosmetycznymi W 8 roku w ewidencji znajdowało się zakładów produkcji, konfekcjonowania i obrotu produktami kosmetycznymi.. Kontrole odbywały się według planu kontroli, przeprowadzono ich łącznie, nie wydano decyzji administracyjnych, nie nakładano mandatów. Pobrano 4 próbki produktów kosmetycznych do badań laboratoryjnych w kierunku zawartości fluoru, formaldehydu i znakowania. Próby nie były kwestionowane. Tematy kontroli dotyczyły oznakowania produktów kosmetycznych z uwzględnieniem stosowanych oświadczeń dotyczących ocenianych produktów kosmetycznych w zakresie przestrzegania przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 3/9 z dnia 3 listopada 9 (Dz.U. UE L. z dnia grudnia 9r.), z uwzględnieniem substancji w formie -nano, produktów kosmetycznych dla dzieci oraz produktów stosowanych do wybielania zębów. Ocenione produkty spełniły wymagania zawarte w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 3/9 z dnia 3 listopada 9 (Dz.U. UE L. z dnia grudnia 9r.) 47/74

48 w zakresie oznakowania oraz Rozporządzenia Komisji (UE) nr 655/3 z dnia lipca 3r. określającego wspólne kryteria dotyczące uzasadniania oświadczeń stosowanych w związku z produktami kosmetycznymi (Dz. U. UE L. z dnia lipca 3r.) w zakresie zgodności z przepisami, prawdziwości udzielanych informacji, zgodności ze stanem faktycznym. Skargi, wnioski, interwencje W 8 roku odnotowano w rejestrze 76 interwencji, w tym anonimowych (również rozpatrzone), część interwencji przekazano zgodnie z kompetencjami, tj.: interwencję przekazano do PIH, przekazano do PPIS w Żywcu, do PPIS Cieszynie, do PPIS Warszawie, do PPIS Chrzanowie, przekazano do PIP. Ponadto w 3 przypadkach przekazywano informację dot. stwierdzonych nieprawidłowości do PLW oraz do ŚPWIS oraz GIS. Przeprowadzone kontrole w 58 przypadkach nie potwierdziły zgłaszanych nieprawidłowości, 8 kontroli wykazało nieprawidłowości. Postępowanie dotyczące 3 interwencji pozostaje w toku. W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami: nałożono 9 mandatów karnych na łączną kwotę zł. Najczęściej zgłaszanymi przez konsumentów nieprawidłowościami były: niewłaściwa jakość zdrowotna środków spożywczych, zły stan sanitarny obiektów gastronomicznych i sklepów, wprowadzanie do obrotu środków spożywczych przeterminowanych. niewłaściwa gospodarka odpadami; brak zaświadczeń do celów sanitarno epidemiologicznych; nieprzestrzeganie zasad GHP, GMP brak dokumentacji HACCP; niewłaściwa prezentacja środków spożywczych. 48/74

49 VI. Bezpieczeństwo wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi Miasto Bielsko-Biała zaopatrywane jest w wodę poprzez sieć wodociągową z 5 ujęć należących do Aqua S.A., tj. stacji uzdatniania wody w Kobiernicach, Wapienicy, Straconce oraz przy ulicy Polnej i Wróblowickiej, które dostarczają średnio około 3 m³ wody w ciągu doby. W 8 roku wszystkie wymienione ujęcia zostały skontrolowane. Na terenie miasta działają podmioty wykorzystujące wodę pochodzącą z indywidualnych ujęć w ramach prowadzonej działalności, które są objęte również nadzorem PPIS. W ramach prowadzonego przez PPIS w Bielsku-Białej nadzoru bieżącego nad jakością wody przeznaczonej do spożycia pobrano próbek wody. Natomiast w ramach kontroli wewnętrznej prowadzonej przez przedsiębiorstwo wodociągowe Aqua S.A. i podmioty wykorzystujące wodę pochodzącą z indywidualnych ujęć w ramach prowadzonej działalności pobrano 56 próbek. W dwóch próbkach wody pochodzącej z indywidualnego ujęcia wody zaopatrującego obiekt Beskidy Park Bielsko-Biała Aleja Armii Krajowej 36 stwierdzono zanieczyszczenie mikrobiologiczne wody. Konsekwencją ujawnionych nieprawidłowości było unieruchomienie w drodze decyzji administracyjnej powyższego ujęcia wraz z instalacją wodociągowa, do czasu przywrócenia jakości wody do obowiązujących norm. Badania pozostałych pobranych próbek wykazały zgodność jakości wody, zarówno pod względem fizyko-chemicznym jak i bakteriologicznym, z wymogami Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 7 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 7 r., poz. 94). 49/74

50 VII. Higiena komunalna Obiekty komunalne.. Ustępy publiczne i ogólnodostępne. Spośród 5 ustępów publicznych i ogólnodostępnych, skontrolowano 3. Wszystkie wyposażone były w umywalki z ciepłą i zimną wodą, zaopatrzone w ręczniki papierowe lub suszarki do rąk, mydło, papier toaletowy. We wszystkich działała wentylacja. W tej grupie wydano decyzję administracyjną dotyczącą: toalety na dworcu PKP w Bielsku- Białej, która nakazywała malowanie ścian, sufitów oraz grzejników z terminem realizacji do dnia 3..8 r. Decyzja została zrealizowana w terminie.. Domy pomocy społecznej, jednostki organizacyjne pomocy społecznej oraz inne placówki zapewniające całodobową opiekę. Pod nadzorem znajduje się placówek zapewniających dzienną i całodobową opiekę. Skontrolowano obiektów. Obiekty dostosowane były do potrzeb pensjonariuszy, posiadały odpowiednio wyposażone pokoje mieszkalne, toalety i łazienki. Zapewniono sprzęt dla osób niepełnosprawnych a także środki czystości i dezynfekcyjne. Pranie bielizny odbywało się we własnych pralniach zachowujących rozdział dróg bielizny czystej i brudnej lub w pralniach zewnętrznych. Postępowanie z odpadami medycznymi oceniono jako prawidłowe. Obiekty posiadały umowy z firmami specjalistycznymi na odbiór odpadów medycznych. W tej grupie wydano decyzję administracyjną, dotyczącą doprowadzenia do właściwego stanu sanitarno-technicznego ścian w pomieszczeniach wszystkich łazienek ogólnodostępnych. Decyzja została zrealizowana. W wyniku kontroli przeprowadzonej na skutek interwencji nałożono mandat karny w wysokości 4 zł za niewłaściwe postępowanie z odpadami komunalnymi oraz z bielizną czystą i brudną. Obiekt nie posiadał odbioru sanitarnego. 3. Noclegownie i domy dla bezdomnych. Ewidencją objęto obiekty: noclegownię dla bezdomnych mężczyzn oraz całodobowe schronisko dla bezdomnych, które skontrolowano. Bieżący stan sanitarno-higieniczny obiektów był właściwy. Pomieszczenia wyposażono w podstawowe meble, dostępne były toalety i łazienki oraz podręczne kuchenki, w których mieszkańcy mogli przygotować posiłki. Na wyposażeniu znajdowały się również urządzenia pralnicze i środki czystościowe. 5/74

51 4. Obiekty hotelarskie i inne obiekty świadczące usługi hotelarskie. Do tej grupy obiektów zaliczono hotele, motele, pensjonaty, kempingi, domy wycieczkowe, schroniska, pola biwakowe, inne obiekty, w których świadczono usługi hotelarskie. Pod nadzorem znajdowało się 4 hoteli, 3 motele, kempingi, schroniska, 5 innych obiektów świadczących usługi hotelarskie. Skontrolowano 3 obiektów. Stan sanitarno higieniczny skontrolowanych obiektów oceniono jako dobry. Wyposażenie w środki czystościowe i dezynfekcyjne było wystarczające, postępowanie z bielizną czystą i brudną prawidłowe. Budynki właściwie oznakowano zakazem palenia papierosów. 5. Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej, tatuażu i solaria oraz zakłady, w których świadczone są łącznie więcej niż jedna z w/w usług. Zakłady fryzjerskie: w ewidencji 86 obiektów, skontrolowano, przeprowadzając kontroli, które wykazały, że w większości skontrolowanych zakładów przestrzegano wymagań sanitarnych podczas świadczenia usług. Stosowano bieliznę jednorazowego i wielorazowego użytku, którą przechowywano w higienicznych warunkach. W większości zakładów narzędzia fryzjerskie prawidłowo myto, dezynfekowano i przechowywano. Stanowiska do mycia rąk wyposażono w podajniki na mydło, papier i środek dezynfekcyjny. Stosowane środki do dezynfekcji posiadały aktualne daty ważności. Nałożono mandat karny w kwocie zł za zły stan sanitarny pomieszczeń, brudne stanowiska pracy oraz brak bieżącej dezynfekcji przyborów fryzjerskich. Rekontrola wykazała usuniecie stwierdzonych nieprawidłowości. Salony fryzjerskie posiadały opracowane i wdrożone procedury sanitarne. W tej grupie obiektów nie wydano decyzji administracyjnych. Zakłady kosmetyczne: w ewidencji 34 obiekty, skontrolowano 65, przeprowadzając 69 kontrole. Wydano decyzję nakazującą wyposażyć gabinet kosmetyczny w umywalkę z bieżącą ciepłą i zimną wodą oraz wydzielić pomieszczenie lub miejsce porządkowe. Sprzęt i narzędzia były prawidłowo dezynfekowane, a w przypadku zakładów wykonujących zabiegi związane z przerwaniem ciągłości tkanek, prowadzona była dezynfekcja oraz sterylizacja narzędzi przy użyciu własnego autoklawu lub na zlecenie przez firmę zewnętrzną, albo używane były sterylne narzędzia jednorazowe. W większości zakładów kosmetycznych używano bielizny jednorazowego użytku. Nałożono 4 mandaty karne na kwotę zł za zły stan sanitarno-higieniczny pomieszczeń, niewłaściwą dezynfekcję przyborów kosmetycznych, brak sterylizacji, brak procedur sanitarnych. Rekontrole wykazały usunięcie nieprawidłowości. Zakłady tatuażu: w ewidencji 4, skontrolowano 6. W zakładach tych używano w większości 5/74

52 narzędzi i bielizny jednorazowego użytku. Wydano decyzję administracyjną na studio tatuażu, nakazującą wyposażenie pomieszczeń w umywalki z bieżącą ciepłą i zimną wodą oraz opracowanie procedur sanitarnych. Nie nałożono mandatów karnych. Zakłady odnowy biologicznej: w ewidencji są 44 obiekty, skontrolowano 3. W siłowniach, salach ćwiczeń, solariach, saunach itp., sprzęt i wyposażenie były w dobrym stanie technicznym, prawidłowo myte i dezynfekowane. Zaplecza sanitarno higieniczne utrzymane było w należytym stanie higienicznym. Nałożono mandat karny na kwotę zł za zły stan sanitarno-higieniczny kabin do opalania, brak dezynfekcji łóżek solaryjnych; rekontrola wykazała usunięcie zaniedbań. W tej grupie wydano decyzję administracyjną nakazującą wyposażyć pomieszczenie socjalne w umywalkę, zapewnić warunki do higienicznego przechowywania odzieży prywatnej i służbowej pracowników oraz zapewnić szafę lub regał do przechowywania środków czystościowych oraz doprowadzić do właściwego stanu technicznego stół w pomieszczeniu socjalnym. Inne zakłady świadczące różne usługi (zakłady fryzjersko-kosmetyczne): w ewidencji 49, skontrolowano 3. Nałożono mandat karny na kwotę zł, za brudne szczotki do włosów, przepełniony i nieopisany pojemnik na odpady niebezpieczne, brak środka do dezynfekcji rąk na stanowiskach do mycia rąk Rekontrola wykazała usunięcie nieprawidłowości (obiekt ten w roku sprawozdawczym skontrolowany był dwukrotnie). Stan sanitarny pozostałych skontrolowanych obiektów nie budził zastrzeżeń. Narzędzia prawidłowo myte dezynfekowane, sterylizowane i przechowywane. W większości stosowano bieliznę jednorazowego użytku. W usługach kosmetycznych stosowano narzędzia jednorazowe lub sterylizowane. Nie wydano decyzji administracyjnych. Wszystkie w/w zakłady posiadły właściwe oznakowanie w zakresie zakazu palenia papierosów. 6. Dworce autobusowe, stacje kolejowe. W ewidencji jest dworzec autobusowy, który skontrolowano. Bieżący stan sanitarno porządkowy był akceptowalny, właściwie oznakowano zakaz palenia. W ewidencji obiektów kolejowych (dworzec PKP, stacje: Aleksandrowice, Lipnik, Leszczyny, Górna, Komorowice, Północ, Wschód, Zachód, Mikuszowice, Krzemionki, Wapienica), skontrolowano 4 (dworzec PKP, stacje: B-B Północ, B-B Komorowice, B-B Górna). Stan 5/74

53 sanitarno-porządkowy dworca PKP był odpowiedni. Stan sanitarno-porządkowy skontrolowanych stacji także oceniono pozytywnie. Stacje te nie posiadają stałej obsługi, poczekalnie dla podróżnych, kasy biletowe, sanitariaty są pozamykane. Za utrzymanie czystości w w/w obiektach odpowiedzialne są firmy porządkowe. Budynki dworcowe posiadają oznakowania o zakazie palenia wyrobów tytoniowych. 7. Tereny rekreacyjne. Nadzorowanych jest 8 terenów rekreacyjnych (Bulwary Straceńskie, Cygański Las, Park Chopina, Park Esperanto, Park Mickiewicza, ul. Pocztowa, Plac Ratuszowy, ul. Broniewskiego), skontrolowano 7. Na terenie miasta Bielska-Białej w minionym roku koszenie terenów zielonych rozpoczęto z opóźnieniem. Zapewniono wystarczającą ilość pojemników na odpady komunalne, ławki były w akceptowalnym stanie technicznym. Nie wydano decyzji administracyjnych i nie nałożono mandatów karnych. 8. Cmentarze. W ewidencji 5 cmentarzy, skontrolowano 5 przeprowadzając 7 kontroli, z tego interwencyjne dot. gospodarki odpadami oraz niewłaściwego postępowania ze szczątkami ludzkimi. Wszczęto postępowanie w sprawie nieprawidłowości w postępowaniu ze szczątkami ludzkimi wyjętymi z grobu przy ponownym pochówku na cmentarzu parafialnym. Stan sanitarny pozostałych skontrolowanych cmentarzy nie budziły istotnych zastrzeżeń. Odpady komunalne gromadzono w kontenerach i systematycznie wywożono na składowiska przez upoważnione firmy. Wszystkie cmentarze były ogrodzone, alejki utwardzone. 9. Domy przedpogrzebowe. W ewidencji dom przedpogrzebowy, który skontrolowano. Obiekt był w dobrym stanie sanitarnym, zapewniono środki dezynfekcyjne i środki ochrony osobistej.. Inne obiekty. Apteki, obiekty sportowe, obiekty kulturalno widowiskowo rozrywkowe, stacje paliw, pralnie, targowiska, przystanki autobusowe, łaźnia miejska, składowiska odpadów, schronisko dla zwierząt. W ewidencji znajdują się 48 obiekty tego typu, skontrolowano 76. W grupie obiektów kulturalnych nałożono mandat karny na sumę 5 zł za brak segregacji 53/74

54 odzieży wierzchniej i ochronnej pracowników, w szatniach dla pracowników dużą ilość zbędnych przedmiotów, zły stan sanitarny zaplecza sanitarnego. Rekontrola wykazała usunięcie nieprawidłowości. W pozostałych skontrolowanych obiektach bieżący stan sanitarno-higieniczny był dobry, postępowanie z odpadami komunalnymi prawidłowe, zaopatrzenie w środki myjąco-dezynfekcyjne wystarczające. Nie wydano decyzji administracyjnych. Wszystkie obiekty w tej grupie posiadały właściwe oznakowania o zakazie palenia.. Stan sanitarny środków transportu. Ogółem skontrolowano 3 środków transportu. Stan sanitarno-higieniczny skontrolowanych środków transportu komunikacji publicznej nie budził istotnych zastrzeżeń. Środki transportu do przewozu zwłok i szczątków. Skontrolowane samochody do przewozu zwłok i szczątków były trwale oznakowane, w dowodach rejestracyjnych znajdowały się wpisy dotyczące ich przeznaczenia. Podłogi w częściach przeznaczonych na umieszczenie trumny, pojemnika na zwłoki lub szczątki ludzkie wyłożone były materiałem łatwo zmywalnym i odpornym na działanie środków dezynfekujących Na wyposażeniu samochodów znajdowały się worki na zwłoki, worki na trumnę, rękawice jednorazowe. Opracowane były instrukcje dotyczące mycia i dezynfekcji środka transportu. Stan sanitarno-higieniczny skontrolowanych środków transportu nie budził zastrzeżeń. Nie wydano decyzji administracyjnych i nie nałożono mandatów karnych.. Pływalnie Mieszkańcy miasta Bielska-Białej w 8r. korzystali z 8 basenów: 3 ogólnodostępnych, szkolnych, rehabilitacyjnego i odkrytych. Kompleksowe kontrole sanitarne wszystkich czynnych obiektów objęły warunki higieniczne szatni, natrysków, niecek basenowych oraz pomieszczeń sanitarnych. Baseny odkryte skontrolowane zostały przed ich uruchomieniem w sezonie letnim. Przeprowadzone kontrole wykazały dobry stan sanitarny i techniczny zaplecza sanitarnego, niecek basenowych oraz przyległych terenów rekreacyjnych. Zarządcy wszystkich pływalni prowadzili badania jakości wody zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 5r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać woda 54/74

55 na pływalniach (Dz. U. z 5 r., poz. 6). Próbki wody pobierane były w oparciu o harmonogram zatwierdzony przez PPIS w Bielsku-Białej. W związku ze stwierdzoną obecnością zanieczyszczenia bakteriologicznego w wodzie pływalni Szkoły Podstawowej nr 3, w drodze decyzji administracyjnej dokonano czasowego zamknięcia obiektu. Badanie pobranej próbki przed ponownym otwarciem potwierdziło odpowiednią jakość wody. Interwencje wpływające do PPIS w Bielsku-Białej. Do Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Bielsku-Białej wpłynęło 6 interwencji z zakresu higieny komunalnej. Interwencje te dotyczyły: przepełnionych kontenerów na odpady komunalne, zanieczyszczenia balkonów odchodami gołębi, niewłaściwego stanu sanitarnotechnicznego korytarzy i piwnic w budynkach mieszkalnych, eksploatacji składowiska odpadów, niewłaściwego stanu sanitarnego obiektów użyteczności publicznej, uciążliwości zapachowych, zanieczyszczenia piwnic i posesji ściekami, emisji hałasu w budynkach mieszkalnych, niewłaściwego użytkowania mieszkań. W okresie letnim odbierano bardzo liczne interwencje telefoniczne dotyczące nieprzestrzegania harmonogramu odbioru odpadów komunalnych z nieruchomości, które niezwłocznie przekazywano do Biura ds. Gospodarki Odpadami Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej. 55/74

56 VIII. Higiena nauczania i wychowania dzieci i młodzieży Państwowa Inspekcja Sanitarna, realizując zadania z zakresu zdrowia publicznego dokonuje kontroli pod kątem przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne, w szczególności dotyczące higieny pomieszczeń i wymagań w stosunku do sprzętu używanego w szkołach i innych placówkach oświatowo- wychowawczych, szkołach wyższych, w ośrodkach wypoczynku dzieci i młodzieży oraz higieny procesów nauczania. W 8 roku objęto nadzorem 358 placówek nauczania i wychowania funkcjonujących na terenie Bielska-Białej, z tego 93 stanowiły obiekty stałe, natomiast 65 to sezonowe placówki zimowego i letniego wypoczynku dzieci i młodzieży. Pracownicy Sekcji Higieny Dzieci i Młodzieży przeprowadzili ogółem 7 kontroli, w tym w 33 placówkach stałych i 37 placówkach sezonowych. Rodzaj placówki Żłobki i kluby dziecięce Liczba placówek w ewidencji Liczba placówek skontrolowanych Liczba przeprowadzonych kontroli 4 8 Przedszkola Szkoły i zespoły szkół Szkoły wyższe 6 Placówki z pobytem całodobowym Placówki wsparcia dziennego Placówki rekreacyjne Placówki sezonowe Razem W porównaniu do 7r. liczba placówek oświatowo- wychowawczych będących pod nadzorem PPIS w Bielsku- Białej uległa zmianie z uwagi na utworzenie nowych, likwidację, przekształcenie lub włączenie do innych placówek. 56/74

57 Nadzorowane placówki w Bielsku-Białej według rodzajów Żłobki i kluby dziecięce Przedszkola Szkoły i zespoły szkół Szkoły wyższe Placówki z pobytem całodobowym Placówki wsparcia dziennego Placówki rekreacyjne Placówki sezonowe Stan sanitarny i techniczny nadzorowanych obiektów Wszystkie skontrolowane placówki mieszczą się w budynkach typowych lub przystosowanych na potrzeby prowadzenia działalności oświatowo- wychowawczej. W trakcie bieżących kontroli, w części placówek zarówno publicznych jak i niepublicznych, stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarno-technicznego pomieszczeń i wyposażenia, w tym: sal lekcyjnych oraz sal zajęć dla dzieci i młodzieży, pomieszczeń sanitarno- higienicznych, w tym sprawności technicznej armatury, warunków do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego, ciągów komunikacyjnych w budynkach, szatni szkolnych. W 8r. w związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami wydano łącznie 5 decyzje administracyjne (w 7r. wydano 3 decyzje administracyjne), w tym nowe nakazujące, prolongujące termin wykonania obowiązków, decyzje opinie dotyczące żłobków oraz umarzające postępowanie administracyjne. Ponadto do organów prowadzących oraz dyrektorów placówek publicznych i niepublicznych wystosowano wystąpienia pokontrolne celem podjęcia działań zmierzających do poprawy stanu sanitarno-higienicznego. W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami w zakresie stanu sanitarno-higienicznego pomieszczeń i wyposażenia w 8 roku nałożono 4 mandaty karne na łączną kwotę zł 57/74

58 w niepublicznym żłobku i 3 niepublicznych przedszkolach (w 7r. nałożono 3 mandaty karne na kwotę 8 zł). Kontrole sprawdzające wykazały usunięcie nieprawidłowości i poprawę stanu sanitarnego placówek. Żłobki i kluby dziecięce W roku 8 w Bielsku-Białej funkcjonowało żłobków i klubów dziecięcych. Skontrolowano 4 placówek, w których zapewniono opieką dla 345 dzieci w wieku do lat 3. W trakcie przeprowadzonych kontroli w żłobku niepublicznym stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarno-higienicznego, w związku z czym nałożono mandat karny na kwotę zł. W trakcie przeprowadzonej kontroli sprawdzającej odnotowano poprawę stanu sanitarnego żłobka. Przedszkola W ramach kontroli placówek spośród ogólnej liczby 89 przedszkoli skontrolowano 56 placówek. Przeprowadzono łącznie 68 kontroli kompleksowych, sprawdzających i problemowych w placówkach przedszkolnych. W trakcie przeprowadzonych kontroli w 3 przedszkolach niepublicznych stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarno-higienicznego, w związku z czym nałożono 3 mandaty karne na kwotę 9 zł. Kontrole sprawdzające przeprowadzone w tych placówkach wykazały usunięcie nieprawidłowości. W związku z niewłaściwym stanem sanitarno-technicznym pomieszczeń placówek zostały wydane decyzje administracyjne, z których część wykonano, natomiast pozostały do wykonania decyzje w przedszkolach. Szkoły W 8 roku spośród nadzorowanych 59 szkół skontrolowano 3 placówek w ramach kontroli kompleksowych, sprawdzających i problemowych. W związku z niewłaściwym stanem sanitarnotechnicznym pomieszczeń i wyposażenia zostały wydane decyzje administracyjne, z których część wykonano, natomiast pozostały do wykonania decyzje w 9 publicznych i niepublicznych szkołach. Nieprawidłowości stwierdzone podczas kontroli przeprowadzonych w placówkach szkolnych dotyczyły najczęściej: niewłaściwego stanu sanitarno- technicznego ścian, sufitów i podłóg w salach lekcyjnych i pomieszczeń bloku sportowego; 58/74

59 zniszczonej stolarki drzwiowej; niewłaściwego stanu technicznego pomieszczeń sanitarno-higienicznych. W sierpniu 8r. w szkołach przeprowadzono ocenę stanu przygotowania placówek (9 szkół podstawowych, gimnazjum, zespół szkół, liceum ogólnokształcące) stwierdzając, że placówki zostały właściwie przygotowane do nowego roku szkolnego. Warunki do utrzymania higieny osobistej dzieci i młodzieży W ramach prowadzonego bieżącego nadzoru sanitarnego oceniono warunki do utrzymania higieny osobistej w żłobkach, przedszkolach i szkołach. Placówki te w zdecydowanej większości (96% wszystkich skontrolowanych) zapewniły wychowankom i uczniom odpowiednie warunki do utrzymania higieny osobistej tj. pomieszczenia sanitarne, w których jest dostęp do ciepłej bieżącej wody, środki higieny osobistej (papier toaletowy, mydło w dozownikach, ręczniki papierowe lub suszarki do rąk). Ergonomia mebli szkolnych Podobnie jak w latach ubiegłych w 8 roku dokonano oceny stanowisk pracy uczniów zgodnie z wymaganiami Polskiej Normy PN-EN 79- :7 Meble. Krzesła i stoły do instytucji edukacyjnych. Wymiary funkcjonalne. Podczas badań przeprowadzonych w szkołach oceniono dostosowanie rozmiarów mebli edukacyjnych do wzrostu uczniów, oznakowanie, odpowiednie zestawienie i stan techniczny mebli. Jednocześnie skontrolowano posiadanie przez placówki certyfikatów zgodności z Polską Normą na meble edukacyjne zakupione po 997 roku. W większości użytkowane wyposażenie jest w dobrym stanie technicznym, a meble zakupione przed 997 r. są systematycznie wymieniane na nowe, posiadające stosowne certyfikaty. W 8 roku przeprowadzono pomiary dostosowania mebli edukacyjnych do wymagań ergonomii w 7 szkołach podstawowych. Przebadano łącznie 76 stanowisk i stwierdzono, iż w szkole 55 uczniów zajmuje nieprawidłowe stanowiska, w związku z czym wydano decyzję administracyjną. Analiza tygodniowych rozkładów zajęć lekcyjnych w szkołach Jednym z zadań w ramach nadzoru nad warunkami higieny procesów nauczania i wychowania jest prawidłowe planowanie nauki i odpoczynku. Podczas oceny rozkładów zajęć lekcyjnych uwzględniono potrzebę równomiernego rozłożenia zajęć dydaktycznych w poszczególnych dniach tygodnia. Analizując rozkłady zajęć lekcyjnych oceniano między innymi czy zajęcia rozpoczynają się o stałej porze, przy czym różnica pomiędzy kolejnymi dniami nie jest większa niż jedna 59/74

60 godzina oraz czy różnica liczby godzin lekcyjnych pomiędzy kolejnymi dniami tygodnia nie jest większa niż godzina. W 8 roku rozkłady zajęć lekcyjnych oceniono we wszystkich oddziałach klasowych w szkołach podstawowych i stwierdzono, że były one zgodne z zasadami higieny pracy umysłowej ucznia. Możliwość pozostawienia w szkole części podręczników i przyborów szkolnych Działając w oparciu o Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 3 grudnia r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 3 r. Nr 6, poz. 69 z późn. zm.) dyrektorzy mają obowiązek zapewnienia uczniom miejsca na pozostawienie w szkole części podręczników i przyborów szkolnych. We wszystkich skontrolowanych szkołach zapewniono uczniom odpowiednie warunki w tym zakresie. Warunki do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego w szkołach Wszystkie skontrolowane placówki posiadają odpowiednią infrastrukturę do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego. Ponadto część szkół dodatkowo organizuje zajęcia sportowe poza placówką, w obiektach na terenie miasta (basen, boiska sportowe). Pod względem ilości certyfikowanych urządzeń i sprzętu sportowego stwierdzono, że zwiększyła się liczba szkół z wyposażeniem sportowym posiadającym wszystkie wymagane certyfikaty, ma to miejsce w placówkach z modernizowanymi boiskami sportowymi i urządzanymi na ich terenie boiskami wielofunkcyjnymi, pozwalającymi na prowadzenie bardziej zróżnicowanej formy zajęć. Warunki w placówkach wypoczynku dzieci i młodzieży W 8 roku nadzorem objęto 65 turnusów wypoczynkowych, w tym 6 wypoczynku letniego i 49 wypoczynku zimowego. Wypoczynek dzieci i młodzieży zorganizowany był w formach wyjazdowych oraz w miejscu zamieszkania uczestników. Przeprowadzono ogółem 37 kontroli turnusów wypoczynkowych, w tym 3 turnusów w okresie wakacji i 7 podczas ferii zimowych. W skontrolowanych placówkach przebywało łącznie 77 uczestników, w tym 348 podczas wypoczynku letniego i 43 zimowego. Podczas kontroli szczególną uwagę zwracano na stan techniczny pomieszczeń, liczbę i stan techniczny urządzeń sanitarnych, stan higieniczny pomieszczeń przeznaczonych do użytkowania przez uczestników wypoczynku, zagęszczenie w pokojach mieszkalnych dzieci i młodzieży. 6/74

61 Wyniki przeprowadzonych kontroli pozwalają stwierdzić, iż organizatorzy właściwie przygotowali obiekty do wypoczynku dzieci i młodzieży. Postępowanie administracyjne W 8r. w związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami w placówkach publicznych i niepublicznych wydano łącznie 5 decyzje administracyjne, w tym nowe nakazujące, prolongujące termin wykonania obowiązków, decyzje opinie dotyczące żłobków oraz umarzające postępowanie administracyjne. Wydane decyzje nakazujące dotyczyły najczęściej stanu sanitarno-technicznego ścian i sufitów w salach zajęć dla dzieci i salach lekcyjnych, korytarzy szkolnych, pomieszczeń sanitarnohigienicznych oraz zaplecza bloków sportowych. W związku ze złym stanem sanitarno-higienicznym placówek nałożono 4 mandaty karne na kwotę zł (niepubliczny żłobek i niepubliczne przedszkola). Ponadto do organów prowadzących oraz dyrektorów placówek publicznych i niepublicznych wystosowano wystąpienia pokontrolne celem podjęcia działań zmierzających do poprawy stanu sanitarno-higienicznego. 6/74

62 IX. Higiena pracy W 8 roku na terenie miasta Bielska-Białej ewidencja Państwowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej obejmowała 84 zakłady pracy, zatrudniające pracowników. Struktura zakładów pracy w mieście Bielsko-Biała w 8r. wg liczby zatrudnianych pracowników 5 i więcej pracowników 3-49 pracowników 4 do 9 pracowników Ocenie warunków higieny pracy poddano 8 zakładów pracy, przeprowadzając 83 kontrole sanitarne. W celu wyeliminowania stwierdzonych w czasie kontroli nieprawidłowości higieniczno-sanitarnych wydanych zostało 63 decyzji administracyjnych zawierających 4 zarządzeń. Liczba zakładów pracy w mieście Bielsko-Biała wg stwierdzonych w 8r. nieprawidłowości Liczba zakładów z przekroczeniami NDS i NDN Brak aktualnych pomiarów czynników szkodliwych Brak rejestru czynników szkodliwych 39 8 Brak lub nieprawidłowa ocena ryzyka zawodowego 5 3 Brak aktualnych badań lekarskich Zły stan sanitarnohigieniczny pomieszczeń 6/74