Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy

Transkrypt

1 Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Narzędzia coachingowe w edukacji dzieci Katarzyna Wolszczak Szkoła Główna Handlowa 11 maja 2016 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY

2 Każdy rodzic może wykorzystywać narzędzia coachingowe, aby wspierać swoje dziecko rozwoju, w nauce, w odnalezieniu swoich pasji i zainteresowań oraz w uczeniu się samodzielności.

3 AGENDA 1. Coaching co to takiego? 2. Coaching rodzicielski na czym polega i jakie daje korzyści? 3. Praktyczne możliwości wykorzystania narzędzi coachingowych do wspierania dzieci w rozwoju i nauce. 4. Polecana literatura tematu.

4 Coaching co to takiego?

5 COACHING CO TO TAKIEGO? Oficjalna definicja ICF (International Coach Federation): Coaching jest interaktywnym procesem, który pomaga pojedynczym osobom lub organizacjom w przyspieszeniu tempa rozwoju i polepszeniu efektów działania. Coachowie pracują z klientami w zakresach związanych z biznesem, rozwojem kariery, finansami, zdrowiem i relacjami interpersonalnymi. Dzięki coachingowi klienci ustalają konkretniejsze cele, optymalizują swoje działania, podejmują trafniejsze decyzje i pełniej korzystają ze swoich naturalnych umiejętności.

6 COACHING CO TO TAKIEGO? Coaching to: Partnerska relacja, w której coach wspiera klienta w zmianie sposobu myślenia, osiąganiu wyznaczonych celów, rozwiązywaniu problemów, uwalnianiu potencjału, wykorzystywaniu pełni możliwości i docieraniu do najskrytszych zakamarków wnętrza klienta.

7 COACHING CO TO TAKIEGO? Wszystko jest w nas, tylko nas tam nie ma

8 COACHING CO TO TAKIEGO? Coaching to odkrywanie swojego własnego przepisu na sukces, a nie podążanie czyjąś drogą.

9 COACHING CO TO TAKIEGO? Coaching jest jak obieranie karczocha. Z zewnątrz tworzy jedną piękną całość, ale wiadomo, że najcenniejsza i najsmaczniejsza jego część to serce, które jest ukryte pod wieloma warstwami liści. Obieranie zaczynamy od odcięcia górnej części, a potem kolców z każdego liścia. Można to porównać z coachingową pracą nad osłabiającymi przekonaniami i różnymi negatywnymi wdrukami w umyśle z przeszłości. Następnie odrywamy z karczocha po kolei wszystkie liście. To jakby pancerz czy zasłona dymna dla serca, które jest jak rozwiązanie, którego poszukujemy, a które znajduje się wewnątrz każdego z nas, bo tylko tam są wszystkie odpowiedzi, tylko nas samych tam czasem nie ma. Kiedy jednak już dostaniemy się do serca karczocha, wówczas możemy się zacząć rozkoszować jego pełnią smaku, tak jak życie nabiera zupełnie innej jakości, kiedy cel coachingowy zostanie przez klienta osiągnięty.

10 COACHING CO TO TAKIEGO? Coaching NIE JEST terapią doradztwem manipulacją gotowym rozwiązaniem szkoleniem motywacyjnym rozprawieniem się z przeszłością oceną poglądów i stylu życia klienta informacją zwrotną od przełożonego rozmową oceniającą Coaching JEST poszukiwaniem rozwiązań poprzez pytania skupianiem się na osiąganiu celów i przyszłości partnerską relacją coacha i coachee pomocą w zdefiniowaniu wartości życiowych i priorytetów wsparciem w odnalezieniu motywacji do zmiany i drogi do osiągnięcia celu pomocą w zmianie nawyków i niewspierających przekonań wparciem w lepszym wykorzystaniu swoich możliwości i potencjału podróżą wgłąb siebie, bo właśnie tam znajdują się wszelkie odpowiedzi

11 Coaching rodzicielski na czym polega i jakie daje korzyści?

12 COACHING RODZICIELSKI Rodzicielstwo tradycyjne vs. coachingowe RODZICIELSTWO TRADYCYJNE Kontrola Ograniczanie wyboru Narzucanie rozwiązań Bezwzględny szacunek i posłuszeństwo Nakazy i zakazy Podejmowanie decyzji za dziecko Dzieci i ryby głosu nie mają RODZICIELSTWO COACHINGOWE Zaufanie Umożliwianie własnego wyboru Wsparcie w poszukiwaniu rozwiązań Okazywanie szacunku i uznania Wzmacnianie i motywowanie Bycie wzorem i przewodnikiem Zaangażowanie i stuprocentowa obecność tu i teraz

13 COACHING RODZICIELSKI Jakie korzyści daje coaching rodzicielski? pomaga w rozwoju dziecka zgodnie z jego predyspozycjami buduje pełną szacunku i zrozumienia relację pomaga dziecku zrozumieć siebie i otaczającą go rzeczywistość pomaga identyfikować i wspierać naturalne zasoby dziecka buduje wzajemne zaufanie znacząco poprawia komunikację pomiędzy dzieckiem i rodzicami pomaga dziecku w wyrabianiu samodzielności i odpowiedzialności rodzic jest dla dziecka naturalnym i niekwestionowanym autorytetem rodzic potrafi rozwiązywać problemy bez przemocy, krzyku i negatywnych emocji rodzic jest przyjacielem dziecka

14 COACHING RODZICIELSKI 7 sposobów na wykorzystanie coachingowego podejścia w rodzicielstwie (wg Diany Sterling) 1. Szacunek. 2. Słuchanie. 3. Zrozumienie. 4. Docenianie. 5. Wspieranie. 6. Odpowiedzialność. 7. Niezależność. Pokażmy dziecku, że doceniamy je jako indywidualną jednostkę i wierzymy w nie. Słuchajmy, co ma nam do powiedzenia, postarajmy się zrozumieć jego punkt widzenia, wspierajmy je, uczmy odpowiedzialności i pomagajmy w osiąganiu samodzielności.

15 COACHING RODZICIELSKI 7 sposobów na wykorzystanie coachingowego podejścia w rodzicielstwie (wg Diany Sterling) 1. Szacunek. Szacunek możemy okazywać dziecku na różne sposoby: poprzez słowa, język ciała, uważność i uznanie prawa dziecka do własnego zdania oraz tego, że jest indywidualną jednostką. 2. Słuchanie. Usłysz, a nie tylko słuchaj. Słuchaj aktywnie, żeby zrozumieć, a nie tylko udzielić odpowiedzi. Usłysz to, czego dziecko nie mówi, co jest między słowami, co mówi jego ciało. Słuchaj otwarcie bez osądzania i doradzania. 3. Zrozumienie. Zrozumienie przejawia się poprzez empatię i troskę, a nie poprzez udzielanie rad. Zrozum, co twoje dziecko teraz czuje, z czym się zmaga i czego od ciebie oczekuje w danej sytuacji.

16 COACHING RODZICIELSKI 7 sposobów na wykorzystanie coachingowego podejścia w rodzicielstwie (wg Diany Sterling) 4. Docenianie. Doceniaj postępy w nauce, drobne sukcesy, samodzielne inicjatywy, konstruktywne myślenie, empatię czy samodzielność (stosownie do wieku dziecka). 5. Wspieranie. Wspieranie dziecka przejawia się w kilku obszarach: emocjonalnym, intelektualnym, fizycznym, finansowym i duchowym. Rodzaj potrzebnego wsparcia zmienia się wraz z wiekiem dziecka. Możemy okazać dziecku, że zależy nam na nim i jego przyszłości poprzez wspieranie jego zainteresowań, pasji i rozwijaniu jego predyspozycji. Czasem wystarczy zapytać dziecko wprost (zwłaszcza nastolatka), jakiego wsparcie od nas potrzebuje w danym temacie, np. w nauce.

17 COACHING RODZICIELSKI 7 sposobów na wykorzystanie coachingowego podejścia w rodzicielstwie (wg Diany Sterling) 6. Odpowiedzialność. Jako rodzic masz dwa wyjścia: podążać za swoim dorastającym dzieckiem i sprzątać po jego życiowych błędach albo dać mu narzędzia do robienia tego samodzielnie. Odpowiedzialności nauczy go przede wszystkim zachowanie rodziców i wymaga wzajemnego zaufania od obydwu stron. Przyznawaj się do własnych błędów i tłumacz dziecku, dlaczego okazały się błędami. Dawaj dobry przykład odpowiedzialności za zdrowie, finanse, relacje czy zobowiązania. Niech twoje słowa będą spójne z twoimi czynami. Ucz odpowiedzialności od małego. Karmienie zwierząt, sprzątanie po nich, wyprowadzanie na spacer, odkurzanie własnego pokoju, ścielenie łóżka, sprzątanie zabawek zacznij od małych rzeczy, stopniowo zwiększając odpowiedzialność. Pamiętaj jeśli przydzielasz dziecku jakąś czynność do wykonania, przekaż dokładną instrukcję wykonania, żeby uniknąć sprzecznych oczekiwań.

18 COACHING RODZICIELSKI 7 sposobów na wykorzystanie coachingowego podejścia w rodzicielstwie (wg Diany Sterling) 7. Niezależność. Niezależność jest ściśle powiązana z odpowiedzialnością. Jest to najtrudniejszy etap w rodzicielstwie coachingowym i wymaga ustanowienia ściśle określonych granic. Jeśli wszystko robisz za swoje dziecko, to nie ma ono możliwości nauczenia się niezależności i samodzielności. Trzeba odpuścić trochę kontroli. Nikt z nas tak naprawdę nie robi wyłącznie tego, czego sam chce, porusza się w ramach ustalonych granic. Rodzice muszą pozwolić dzieciom na dokonywanie własnych wyborów, na podejmowaniu samodzielnych decyzji, ale w ramach ustalonych zasad i granic. Np. dziecko może pojechać na wycieczkę rowerową z przyjaciółmi dowolną, wybraną przez siebie trasą, ale nie może wyjechać poza ustalony obszar i musi mieć przy sobie włączoną komórkę. Może wybrać, czy czyta każdego dnia taką samą liczbę stron z lektury szkolnej, czy poświęci na to kilka dni, ale wtedy więcej czasu na raz. Efekt końcowy uzgodniony z rodzicem ma być taki sam lektura ma być przeczytana do konkretnego dnia.

19 COACHING RODZICIELSKI Główne obszary pracy w coachingu rodzicielskim Rodziny w przejściowych trudnościach - szukamy tego, co jest wspólne, na czym zbudowana jest rodzina - rodzice jako partnerzy są pewni, że chcą być w tej rodzinie partnerzy powinni usłyszeć siebie na wzajem - coach pracuje z rodzicami w różnej konfiguracji (razem, osobno, potem znów razem i osobno) Rodzice z problemami wychowawczymi - rodzice uczą się podejścia coachingowego w rodzicielstwie i stosowania metod coachingowych w relacji z dzieckiem - coach występuje częściowo w roli mentora Przykład tematu na coaching: potrzeba zmotywowania dziecka do podjęcia konkretnych działań. Przykład tematu na coaching: sprzeczne podejście do wychowania dzieci. Rodziny w trwałym rozpadzie - co najmniej jeden z rodziców nie chce być już w związku z drugim rodzicem - brak szans na scalenie rodziny - coach pracuje zazwyczaj tylko z jednym z rodziców COACHING RODZICIELSKI Młode rodziny - partnerzy jeszcze nie są rodzicami - lepsze, głębsze poznanie siebie - coach pracuje z obojgiem partnerów lub tylko z jednym z nich Przykład tematu na coaching: jak poradzić sobie z wychowaniem dziecka po rozstaniu rodziców. Przykład tematu na coaching: budowa rodziny w oparciu o wartości.

20 Praktyczne możliwości wykorzystania narzędzi coachingowych do wspierania dzieci w rozwoju i nauce.

21 NARZĘDZIA COACHINGOWE 1. Pytania. 2. Zmiana sposobu komunikacji i eliminacja niewspierających określeń. 3. Kaizen i Czego potrzebujesz? 4. 5C. 5. Metafora. 6. Ujarzmij swojego gremlina. 7. Awatar i idol. 8. Bezludna wyspa. 9. Pudełko wiedzy. 10.Gra i karty Dixit.

22 NARZĘDZIA COACHINGOWE Podstawowym, najważniejszym i najmocniejszym narzędziem coachingowym jest PYTANIE

23 ZMIANA SPOSOBU KOMUNIKACJI Rodzice powinni przestać używać w komunikacji z dziećmi dwa popularne zwroty: 1. Dlaczego?. 2. Tak, ale Jak pytać inaczej o to samo co zwykle? Zamiast: Jak było w szkole/na zajęciach? Gdybyś miał użyć pięciu słów określających dzisiejszy dzień w szkole/zajęcia, to jakie by to były słowa? NVC Porozumienie bez przemocy

24 ZMIANA SPOSOBU KOMUNIKACJI Jak inaczej formułować wypowiedzi? Zamiast: Co się stało? Dlaczego płaczesz? Powiedz: Widzę, że coś cię smuci. Opowiesz mi o tym? Zamiast: Nie bij brata! Powiedz: Widzę, że jesteś zły na brata. Powiedz mu, co chcesz słowami, a nie pięściami. Dziecko: Czy możemy iść na plac zabaw? Rodzic: Nie! Nie zjadłeś obiadu! Powiedz w zamian: Oczywiście, gdy tylko zjesz obiad, to od razu pójdziemy na plac zabaw.

25 KAIZEN I CZEGO POTRZEBUJESZ? Kiedy dziecko stwierdza, że ma problem z wykonaniem jakiegoś zadania, oznacza to jedną z trzech luk: 1. Czegoś nie wie. 2. Czegoś nie potrafi. 3. Czegoś nie chce. Schemat Czego potrzebujesz? : Czego potrzebujesz, żeby Czego jeszcze potrzebujesz, żeby Od czego zaczniesz? Jaki będzie twój pierwszy krok? Kiedy zaczniesz?

26 5C 5C: 1. Czego mógłbyś robić więcej? 2. Czego mógłbyś robić mniej? 3. Co mógłbyś robić inaczej? 4. Co mógłbyś zacząć robić? 5. Co mógłbyś przestać robić?

27 METAFORA W FORMIE BAJKI Bajka jest formą metafory, za pomocą której można m.in.: przekazać dziecku trudne treści uzmysłowić coś, czego ono nie dostrzega zmotywować do działania podnieść na duchu zachęcić do refleksji Rodzic sam może napisać krótką bajkę, obrazującą konkretną sytuację dotyczącą swojego dziecka. Bajka o dwóch wilkach

28 UJARZMIJ SWOJEGO GREMLINA Nie uda mi się! Nie umiem! Nic z tego nie rozumiem! Nie potrafię! Jestem najgorszy w klasie! Jestem do niczego!

29 AWATAR & IDOL Awatar i Idol jako narzędzia do generowania pożądanych zachowań AWATAR: Jak byś się zachowywał jako awatar? Co byś myślał? Jak byś pokonał przeciwności, strach? Jaką byś miał siłę? Co byś zaczął robić? Co byś przestał robić? Jaki symbol może ci o tym przypomnieć w danej sytuacji?

30 AWATAR & IDOL Awatar i Idol jako narzędzia do generowania pożądanych zachowań IDOL: Kto jest twoim idolem? Jak się zachowuje? Czego musiał się nauczyć, żeby być takim, jakim jest teraz? Czy łatwo się zniechęca i poddaje? Ile razy musiał próbować, zanim mu się udało?

31 BEZLUDNA WYSPA Narzędzie Bezludna wyspa pozwala rodzicowi poznać, co dla dziecka jest ważne Co byś zabrał na bezludną wyspę: 5 osób 5 przedmiotów 5 umiejętności (może być więcej, ale nie mniej niż 5) 5 osób: przedmiotów: umiejętności:

32 PUDEŁKO WIEDZY Zalety i zastosowanie: Utrwalenie wiedzy dziecka na gorąco (po zajęciach w szkole, zajęciach dodatkowych, zajęciach Uniwersytetu Dziecięcego itp.) Dziecko wpisuje na kartkach pytania z nowej wiedzy zdobytej podczas zajęć Rodzice losują pytania i odpowiadają na nie (często nie znają odpowiedzi, więc wtedy dziecko odpowiada) Raz w miesiącu (lub na kwartał) odświeżenie wiedzy, wszyscy losują pytania i odpowiadają na nie; można też wybrać np. najtrudniejsze/najdziwniejsze/ najśmieszniejsze pytanie miesiąca

33 GRA I KARTY DIXIT Zalety i zastosowanie: Jedno z najlepszych narzędzi do rozwoju kreatywności. Karty doskonałe przy stosowaniu metafory obrazowej. Do rozmowy z dzieckiem o obawach, marzeniach, uczuciach, abstrakcyjnych pojęciach itp.

34 Polecana literatura.

35 POLECANA LITERATURA David Miskimin, Jack Stewart Coaching rodziecielski Adele Faber, Elaine Mazlish Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały. Jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły Emma Jenner Wychowuj po trochu Joanna Berendt, Magdalena Sendor Dogadac sie z dzieckiem Larry Winget Twoje dzieci to twoja wina! Diana Sterling Parent as a coach approach Barbra McRae, Coach Your teen to success Matthew McKay, Patrick Fanning, Kim Paleg, Dana Landes Kiedy Twoja złosć krzywdzi dziecko Evelin Kirkilionis Więź daje siłe Marshall B. Rosenberg Porozumienie bez przemocy. O języku serca Thomas Gordon Wychowanie bez porażek Natalia i Krzysztof Minge Jak wspierać rozwój dziecka w wieku 6-13 lat? Stephen R. Covey 7 nawyków szczęśliwej rodziny Charles Duhigg Siła nawyku

36 NA ZAKOŃCZENIE Z PRZYMRUŻENIEM OKA Jeśli Twoje dziecko potrafi obsługiwać smartfona, to równie dobrze może ścielić własne łóżko i korzystać z dobrodziejstwa innych sprzętów domowych

37 NA ZAKOŃCZENIE Z PRZYMRUŻENIEM OKA

38 NA ZAKOŃCZENIE Z PRZYMRUŻENIEM OKA

39 NA ZAKOŃCZENIE Z PRZYMRUŻENIEM OKA

40 NA ZAKOŃCZENIE INSPIRACYJNIE

41 NA ZAKOŃCZENIE INSPIRACYJNIE Karteczki do śniadaniówki dziecka

42 Dziękuję za uwagę Katarzyna Wolszczak Trener, Coach & Konsultant (od )