Postawy rodzicielskie i wspieranie dziecka.

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Postawy rodzicielskie i wspieranie dziecka."

Krystian Miłosz Rybak
4 lat temu
Przeglądów:

1 Postawy rodzicielskie i wspieranie dziecka. Dom rodzinny jest jednym z najważniejszych miejsc dla dziecka. Niezależnie od wieku. Dlatego tak ważne jest zachowanie rodziców. Oczywiście są nastolatki, które wymagają większego wsparcia (na przykład z powodu niepełnosprawności), jednakże każde z dzieci potrzebuje troski i zainteresowania. Niezależnie od wieku i stanu zdrowia. Można taką troskę przejawiać na różne sposoby. Problemem jest, gdy któryś z nich nie jest korzystny dla rozwoju dziecka. Badacze postaw rodzicielskich twierdzą, że rodzice mogą przejawiać jedną z czterech postaw: nadopiekuńczą, obojętną, odrzucającą lub wspierającą. Postawa nadopiekuńcza: ciągła obawa/strach o dziecko, manipulowanie okolicznościami tak, by usuwać przeszkody na drodze rozwoju dziecka, mówienie mu, co dla niego najlepsze, mówienie mu, co ma robić, nadmierna kontrola, ograniczanie autonomii, swobody, podejmowanie za niego decyzji, reprezentowanie go poza domem (szkoła, praca), sztuczna ochrona, wyręczanie. Postawa obojętna: brak czasu dla niego, pochłonięcie swoimi sprawami, brak zainteresowania dzieckiem, jego samopoczuciem fizycznym i psychicznym, życiem, chłodna relacja, sporadyczne rozmowy, ignorowanie problemów dziecka, niedostrzeganie problemów dziecka, niereagowanie w sytuacjach dla dziecka trudnych, kryzysowych, traumatycznych. Postawa odrzucająca: brak wszelkiego wsparcia, ganienie dziecka, krytykowanie dziecka, nieokazywanie mu zrozumienia, ciepła, miłości, obwinianie dziecka za własne negatywne emocje i niepowodzenia, okazywanie złości bez wyraźnej przyczyny, stawianie dziecku nadmiernie wysokich wymagań i karanie go za niemożność sprostania im.

2 Postawa wspierająca: częste rozmowy z zachowaniem zasad komunikacji interpersonalnej, dawanie mu przestrzeni do autoekspresji i samorealizacji, okazywanie dziecku pozytywnych uczuć, szanowanie jego odrębności i opinii, unikanie oceniania i krytykowania oraz udzielania tak zwanych dobrych rad, wspieranie jego dążenia do rozwoju, realizacji planów i marzeń, wzmacnianie jego wiary w siebie, zainteresowanie dzieckiem i jego sprawami. Warto przez chwilę zastanowić się and tym, jaką postawę rodzicielską reprezentujemy my sami. Jaka jest nam najbliższa. Oczywiście, jeśli nasza postawa jest niewłaściwa nie znaczy to, że jesteśmy złym rodzicem. Jest to tylko informacja dla nas, że coś należy zmienić, poprawić. Nie chodzi o wytykanie błędów wychowawczych. Warto jednak uświadomić sobie, co możemy zrobić, by nasze dziecko dobrze się rozwijało, jak je wspierać w trudnych sytuacjach. Ważne jest więc postawienie sobie pytań jak my rodzice powinniśmy się zachować w różnych trudnych sytuacjach, w których może się znaleźć nasze dziecko? Jak się do niego zwracać? Jakich używać słów? I dlaczego akurat tak... Poniżej znajdują się przykładowe sytuacje, które mogą się przydarzyć naszemu dziecku i to, jak możemy się zachować w sposób wspierający go. Dolegliwości somatyczne związane z chorobą. wysłuchaj, dopytaj, co dokładnie mu dolega, uspokój, dodaj otuchy, podaj lekarstwo, zgłoś się z nim do lekarza. widzę, że bardzo cię boli. Jak mogę ci pomóc? postaraj się wytrzymać, zaraz podam ci lekarstwo,

3 Konflikty z otoczeniem. dowiedz się, co się stało, nie krytykuj, pamiętaj o obniżonym progu odporności na stres u nastolatka, spróbuj zrozumieć motywy działania dziecka, wyjaśnij i załagodź spór, zachowaj spokój. widzę, że jesteś zdenerwowany, kiedy już będziesz gotowy porozmawiajmy o tym, co zaszło, co cię zdenerwowało? jak się czujesz? chcesz zakończyć spór? co możesz zrobić, aby zakończyć spór? Nadmierna motywacja do nauki. nie wymagaj samych sukcesów, skieruj jego uwagę na zainteresowania wybiegające poza szkołę, zaakceptuj dziecko takim, jakie jest, zachęcaj do socjalizacji. cieszę się, że się tak starasz, ale może zrobisz sobie dzisiaj przerwę? masz prawo do odpoczynku, błędów, niepowodzeń, może pójdziemy/zrobimy... wiem, jak ważna jest dla ciebie nauka i doceniam to, chciałabym jednak, abyś znalazł trochę czasu na przyjemności. Niska motywacja do nauki. podziel się swoimi doświadczeniami szkolnymi, podziel się swoimi wątpliwościami, trudnościami, swoim zachowaniem pokazuj, że warto się kształcić i rozwijać, zapytaj o przyczynę, wysłuchaj.

4 czuję, że masz jakieś trudności. Mogę ci jakoś pomóc? Chciałbyś o tym porozmawiać? czy masz jakieś problemy w szkole? Jakie? widzę, że masz mniejszą ochotę do nauki. Dlaczego? wiem, że jest ci czasem trudno uczyć się systematycznie. Rozumiem to. Zastanówmy się razem, jak sobie z tym poradzić. Niepokój o własną przyszłość. przypomnij mu o jego talentach, możliwościach i sukcesach, uspokój nastolatka, dodaj mu wiary we własne siły. jesteś wspaniałą osobą, bo... (uzasadnij swoją wypowiedź), możesz robić, co zechcesz, tyle już osiągnąłeś (skomplementuj go), wierzę w ciebie. Przykre odczucia wywołane negatywnym nastawieniem społecznym (gdy na przykład nasze dziecko choruje na coś, jest niepełnosprawne itp.). wysłuchaj go, wyjaśnij dlaczego inni mogą się tak zachowywać, wzmocnij jego poczucie własnej wartości (na przykład przez uzasadnione faktami komplementy). ja w ciebie wierzę i wiem, że potrafisz... postaraj się zrozumieć, że takie zachowanie otoczenia wynikają ze strachu/niewiedzy, choć rozumiem, że cię to boli, sprawia przykrość... ważne, co ty sam o sobie myślisz. Stres wywołany barierami architektonicznymi i środowiskowymi (w przypadku nastolatków z niepełnosprawnościami). pomóż mu poradzić sobie z nimi, spróbuj usunąć niektóre bariery, wysłuchaj, okaż zrozumienie, empatię.

5 spróbuj zrobić to inaczej, wiem, że to dla ciebie przykre, wyobrażam sobie, że jest ci trudno z... Trudności emocjonalne. jeśli nastolatek się zgodzi zaproponuj np. przytulenie, okaż miłość/czułość, wykaż empatię, wysłuchaj, zapytaj o emocje i ich źródło. co mogę dla ciebie zrobić? czego teraz potrzebujesz? opowiedz, co się stało? powiedz mi, co czujesz? przykro mi, że tak to odebrałeś, wyobrażam sobie, że jest to dla ciebie trudna sytuacja. Wycofanie się z kontaktu z otoczeniem. nawiąż rozmowę, okaż zainteresowanie, postaraj się zaangażować go w jakąś formę aktywności, kontaktu. chciałbym ci pokazać... chciałbym zabrać cię do... mam ciekawy pomysł, co ty na to? widzę, że jesteś smutny. Co się stało? wydajesz się dziś daleki. Porozmawiajmy chwilę. wydajesz się zagubiony. Co się stało? jest mi smutno, bo chciałabym spędzać z tobą więcej czasu, co ty na to?

6 Drodzy rodzice pamiętajcie jesteście ważni dla swoich dzieci, nawet jeżeli one nie zawsze potrafią wam to okazać. Pamiętajcie o tym, by porozumiewać się z nimi w duchu porozumienia bez przemocy rozmawiajcie o uczuciach, emocjach, potrzebach. Nie żądajcie, nie wymuszajcie. To da wam szansę na efektywną komunikację obustronną. Nie bójcie się próbować, nie bójcie się popełniać błędów. Próbując wciąż jesteście w lepszej pozycji niż ktoś, kto się poddał. Jesteście wystarczająco dobrymi rodzicami bo wciąż szukacie porozumienia i dróg do waszych dzieci. 1 mgr Alina Kornak psycholog szkolny 1 Artykuł powstał przy wykorzystaniu materiałów Wstydzę się, że jestem inny - trudności szkolne ucznia niepełnosprawnego ruchowo Marii Kliszko. Wyd. RAABE.

Podobne dokumenty

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Bunt nastolatka

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Bunt nastolatka Magdalena Łabuś Akademia Ekonomiczna w Katowicach 22 marca 2010 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL Jak przetrwać trudny