ZMIANY KONSTRUKCYJNE OD MODELI OPIS OGOLNY. Niniejszy rozdzial dotyczy jedynie zmian wprowadzonych

Transkrypt

1 t'; 15 ZMANY KONSTRUKCYJNE OD MODEL 1988 " -- '!l Niniejszy rozdzial dotyczy jedynie zmian wprowadzonych w konstrukcji samochodów od modeli 1988 Charakterystyki techniczne oraz opisy regulacji i napraw, które nie ulegly zmianie, znajduja sie w poprzednich rozdzialach op 151 OPS OGOLNY MODELE 1988 Samochód Mercedes-Benz 190 E 2,6 wprowadzano na rynek w róznych krajach Europy od wrzesnia 1986 do wrzesnia 1987 roku Samochód ten byl napedzany nowo skonstruowanym wówczas szesciocylindrowym silnikiem benzynowym z wtryskiem paliwa o mocy 122 kw (166 KM) W wersji podstawowej wyposazono go w uklad ABS, zapobiegajacy blokowaniu kól podczas hamowania, przyciemnione szyby oraz wyposazenie pochodzace czesciowo z modelu 190 E 2,3, jak np: centralny zamek, elektrycznie sterowane szyby drzwi przednich, kolo kierowl)icy pokryte skóra oraz czujnik temperatury powietrza atmosferycznego W kwietniu 1988 roku wprowadzono wersje 190 E Sensation oraz 190 D Sensation, uzupelniajacerodzine tych samochodów Byly to modele 190 E oraz 190 D 2,5 wyposazone seryjnie w uklad ABS i przyciemniane szyby, dostepne w kolorach czarnym i srebrnym MODELE 1989 We wrzesniu 1988 roku wprowadzono wersje z turbodoladowanympieciocylindrowymsilnikiemwysokopreznym (model 190 D 2,5 Turbo) i mechanicznapieciobiegowa skrzynka biegów Od modeli 1989 wszystkie wersje rodziny 190 seryjnie wyposazono w uklad ABS W nadwoziu uproszczono zderzaki i wprowadzono,wykonane z tworzywa sztucznego, zewnetrzne boczne oslony progów nadwozia i dolnych czesci drzwi Wewnatrz nadwozia oslonietoprowadnicewzdluznegoprzesuwuprzednich siedzen i wprowadzono regulacje wysokosci punktów Rys 151 W samochodach Mercedes-Benz 190 od modeli 1989 wprowadzono boczne oslony nadwozia z tworzywa sztucznego 168

2 Silnik benzynowy mocowania pasów bezpieczenstwa siedzen przednich Punkty mocowania pasów bezpieczenstwa tylnych siedzen schowano w odpowiednich wglebieniach MODELE 1990 W pazdziern iku 1989 roku wprowadzono krótka serie o nazwie 190 Contact Byla to wersja podstawowa modelu 190 o czarnych wykladzinach tapicerskich wnetrza i dodatkowej tylnej lampie oswietlenia wnetrza, dostepna takze w kolorze bialym Pojawila sie takze wersja 190 E Sportline jako opcja modelu 190 E 2,6 o obnizonym zawieszeniu, odlanych ze stopu lekkiego obreczach kól z kolem kierownicy pokrytym skóra We wszystkich modelach udostepniono tez opcje ASD z samoblokujacym mechanizmem róznicowym, klimatyzacja, korektorem wysokosci zawieszenia nadwozia, odlanymi ze stopu lekkiego obreczami kól oraz skórzanym pokryciem tapicerskim we wnetrzu MODELE 1991 Jako nowy model roku 1991 oficjalnie wprowadzono samochód Mercedes-Benz190 E 1,8 napedzanyczterocylindrowym silnikiem benzynowym z wtryskiem paliwa o mocy 90 kw (109 KM) Seryjnie zostal on wyposazony w uklad ABS, elektrycznie sterowane szyby drzwi przednich, centralny zamek i przednie swiatla przeciwmglowe Nalezy jednak podkreslic, ze pierwsze egzemplarze modelu 190 E 1,8 byly wyprodukowane jeszcze w 1990 roku Z gamy modeli roku 1991 wycofano wersje 190 z zasilaniem gaznikowym oraz zmieniono oznaczenie modelu 190 E na 190 E 2,0 Dostepne we wszystkich modelach opcje to: samoblokujacy mechanizm róznicowy (ASD), poduszka powietrzna, klimatyzacja, korektor wysokosci zawieszenia nadwozia, odlane ze stopu lekkiego obrecze kól oraz skórzane pokrycie tapicerskie wnetrza dentyfikacja modeli samochodów 152 SLNK BENZYNOWY DANE TECHNCZNE SLNKA 1,8 dm3 Jest to silnik o zaplonie iskrowym, czterosuwowy, czterocylindrowy, rzedowy, usytuowany podluznie z przodu samochodu Zostal skonstruowany na podstawie silnika 2,0 dm3 typu (stosowanego w modelu 190 E) lecz ma zmniejszony skok tloka Dane podstawowe (wersje z katalizatorem i bez katalizatora) Typ silnika: KE Srednica cylindra: 89,0 mm Skok tloka: 72,2 mm Pojemnosc skokowa: 1797 cm3 Stopien sprezania: 9,0 Cisnienie sprezania: 1,25 MPa Moc maksymalna: 80 kw (109 KM) Predkosc obrotowa mocy maksymalnej: 5500 obr/min Moment maksymalny: 150 N m Predkosc obrotowa momentu maksymalnego: 3700obr/min Uklad tlokowo-korbowy Korbowody Odleglosc osi otworów glówki i lba korbowodu: 149 mm Sruby korbowodów Sa to sruby specjalne o odksztalcalnym Dlugosc gwintu: 40 mm Dlugosc sruby (mierzona bez lba): - nominalna:52mm; - maksymalna dopuszczalna: 52,9 mm Tloki trzpieniu Tloki sa odlane ze stopu lekkiego i maja wypukle denko z wglebieniami do pomieszczenia grzybków zaworów Wysokosc tloków: 71,45 mm Pojemnoscskokowa Wersja Typ pojazdu Typ silnika silnika (cm3) / moc silnika Typ skrzynki przekladniowej w kw (KM) 190E1, E 1,8 Contact KE 1797/80 (109) Contact /77 (105) E E Sportive KE 1997/80 (109) E Sensation E 2, KE E 2,0 Sportline 1997/80 (109) E 2, KE 2299/100 (136) 190 E 2, E 2,6 Sportline /122 (166) D 2,5 Turbo OM /93 (126)

3 Zmiany konstrukcyjne od modeli 1988, Pierscienie tloków Zestaw pierscieni firmy Goetze Pierscien górny (1 uszczelniajacy): walcowy z podcieciem wewnetrznej krawedzi; powierzchnia robocza pokryta warstwa chromu porowatego (mikrokapilary) Pierscien srodkowy (2 uszczelniajacy): stozkowy z podcieciem wewnetrznej krawedzi Pierscien dolny (zgarniajacy): z podwójnym podcieciem wewnetrznym z rozpierajaca sprezyna spiralna i powierzchnia robocza chromowana Zestaw pierscieni firmy TRW Pierscien górny (1 uszczelniajacy): walcowy z podcieciem wewnetrznej krawedzi; powierzchnia robocza pokryta warstwa chromu porowatego (mikrokapilary) Pierscien srodkowy (2 uszczelniajacy): stozkowy z podcieciem wewnetrznej krawedzi; powierzchnia robocza docierana, wypukla Pierscien dolny (zgarniajacy): z podwójnym podcieciem wewnetrznym z rozpierajaca sprezyna spiralna i powierzchnia robocza chromowana Kolo zamachowe Kolo zamachowe jest dostosowane do typu silnika (lzejsze niz stosowane w silniku 190 E) Uklad zasilania Zastosowano wtryskowy uklad zasilania Bosch KE- -Jetronic, podobny do stosowanego w silniku modelu 190 E 2,0 Poszczególne elementy i dane regulacyjne sa specyficzne dla opisywanego silnika Pompa paliwa Marka i typ: Bosch lub Filtr paliwa Marka i typ: Bosch lub Sprawdzanie parametrów elektrycznych Wartosci kontrolne dla wersji z katalizatorem spalin Zasobnik paliwa Marka i typ: Bosch lub Zespól rozdzielacza paliwa i nastawnika cisnienia Marka i typ: Bosch lub Zawór regulacji predkosci obrotowej biegu jalowego Marka i typ: Bosch lub Sonda lambda (tylko wersja z katalizatorem spalin) Marka i typ: Bosch ub Elektroniczne urzadzenie sterujace Marka i typ: - wersja bez katalizatoraspalin: Bosch lub ; - wersja z katalizatorem spalin: Bosch lub Dane regulacyjne Predkosc obrotowa biegu jalowego: 700 do 800 obr/min Zawartosc CO na biegu jalowym: - wersja bez katalizatora spalin: 1,0 0,5%; - wersja z katalizatorem spalin: do 0,5% Momenty dokrecania Sruby pokryw lozysk korbowych: 1 etap 30 N m; 2 etap dokrecic o 900 ZMANY WSPÓLNE DLA WSZYSTKCH SLNKÓW CZTEROCYLNDROWYCH Wszystkie silniki benzynowesamochodów Mercedes- -Benz 190 moga byc wyposazone w katalizator spalin Wówczas w ukladzie wylotowym silnika znajduja sie: katalizator spalin oraz dwa tlumiki Element sprawdzany Wielkosc mierzonai sposób postepowania Wartosc wlasciwa Elektrohydrauliczny nastawnik Natezenie pradu (temperatura silnika 20C (*); cisnienia 1 - = Odo 6 ma - wzbogacanie przy przyspieszaniu aplonwlaczony) 2-1>15mA tarcza wspietrzajaca ruchu na zero Elektrohydrauliczny nastawnik Natezenie pradu (tarcza nieruchoma; zaplon cisnienia wlaczony) 1-=OmA - wzbogacanie przy zimnym silniku 1 - temperatura normalnej pracy (silnik 2-=Odo6mA goracy) 2 - temperatura silnika 20C (*) Elektrohydrauliczny nastawnik Natezenie pradu (stycznik pelnego otwarcia cisnienia przepustnicy zwarty; predkosc obrotowa = 3 do 6 ma - wzbogacanie przy pelnym silnika 3500 obr/min) obciazeniu Elektrohydrauliczny nastawnik Natezeniepradu (temperaturasilnika 20C (*); 1= 12 do 18 ma przez 4 s cisnienia wlaczyc rozrusznik na 3 s i wylaczyc zaplon) = Odo 6 ma po 20 s - wzbogacanie podczas rozruchu Elektrohydrauliczny nastawnik Natezenie pradu (silnik goracy; zwolnic pedal = ok 60 ma do 1300 obr/min cisnienia przyspieszenia przy 2500 obr/min) - odcinanie doplywu paliwa podczas hamowania silnikiem (*) Rezystancja czujnika temperatury cieczy chlodzacej przy 20C wynosi 2,2 do 2,8 kil

4 ~ Silnik benzynowy Dane ogólne silników z katalizatorem spalin Silnik 2,0 dm3 Typ: KE Moc znamionowa: 90 kw (122 KM) przy 5300 obr/min Moment maksymalny: 172 N m przy 3500 obr/min Silnik 2,3 dm3 Typ: KE Moc znamionowa: 97 kw (130 KM) przy 5100 obr/min Moment maksymalny: 198 N m przy 3500 obr/min Uklad zasilania W silnikach z katalizatorem spalin w kolanie przedniej rury wylotowej (przedkatalizatorem)jest umieszczona sonda lambda Zmiany specyficzne 10296) dla silników 2,0 dm3 (typu Uklad chlodzenia Od wrzesnia 1989 roku zastosowano nowy czujnik temperatury o czterech stykach W rzeczywistosci sa to dwa identyczne, niezalezne czujniki, umieszczone w jednej obudowie Jeden z nich wspólpracuje z ukladem zaplonowym, a drugi z ukladem wtryskowym Uklad zasilania Od wrzesnia 1989 roku w silnikach 2,0 dm3wyposazonych w katalizator spalin w ukladzie wylotowym zastosowano uklad podgrzewania kolektora dolotowego sterowany temperatura cieczy chlodzacej silnik Sprawdzanieparametrówelektrycznych Uklad zaplonowy Czujniktemperaturyzasysanego powietrza, podobnie jak czujnik temperatury cieczy chlodzacej, polaczono z ukladem zaplonowym oraz z elektronicznym urzadzeniem sterujacym wtryskiem benzyny Modyfikacja ta umozliwia korekte kata wyprzedzenia zaplonu stosownie do temperatury zasysanego przez silnik powietrza SLNK BENZYNOWY SZESCOCYLlNDROWY Charakterystyka techniczna Dane ogólne Jest to silnik o zaplonie iskrowym, czterosuwowy, szesciocylindrowy, rzedowy, usytuowany podluznie z przodu samochodu Typ silnika: KE Srednica cylindra: 82,9 mm Skok tloka: 80,2 mm Pojemnosc skokowa: 2597 cm3 Stopien sprezania: 9,2 Moc maksymalna: - wersja bez katalizatora spalin: 122 kw (166 KM); - wersja z katalizatorem spalin: 118 kw (160 KM) Predkosc obrotowa mocy maksymalnej: 5800 obr/min Moment maksymalny: - wersja bez katalizatora spalin: 228 N m; - wersja z katalizatorem spalin: 220 N m Predkosc obrotowa momentu maksymalnego: 4600 obr/min Glowica Glowica jest odlana ze stopu lekkiego i ma wstawiane prowadnice oraz gniazda zaworów Od wrzesnia 1989 roku wprowadzono glowice o zmienionym ksztalcie komór spalania W przypadku tych glowic zastosowano takze tloki o zmienionym ksztalcie denka Element sprawdzany Wielkosc mierzona i sposób postepowania Wartosc wlasciwa Elektrohydrauliczny nastawnik cisnienia NateZeie pradu (temperatura silnika 20'C (*); - wzbogacanie przy przyspieszaniu zaplon wlaczony) 1 - = 1 do 5 ma 1 - tarcza spietrzajaca na zero 2-1>8mA 2 - tarcza w ruchu Elektrohydrauliczny nastawnik cisnienia Natezenie pradu (tarcza nieruchoma; zaplon - wzbogacanie przy zimnym silniku wlaczony) 1-=OmA 1 - temperatura normalnej pracy (silnik goracy) 2 - = 1 do 5 ma 2 - temperatura silnika 20'C (*) Elektrohydrauliczny nastawnik cisnienia Natezenie pradu (stycznik pelnego otwarcia - wzbogacanie przy pelnym obciazeniu przepustnicy zwarty; predkosc obrotowa silnika = 3 do 6 ma 3500 obr/min) Elektrohydrauliczny nastawnik cisnienia Natezenie pradu (temperatura silnika 20'C (*); = 9 do 15 ma przez 4 s - wzbogacanie podczas rozruchu wlaczyc rozrusznik na 3 s i wylaczyc zaplon) = 1 do 5 ma po 20 s Elektrohydrauliczny nastawnik cisnienia Natezenie pradu (silnik goracy; zwolnic pedal = ok 60 ma do 1300 obr/min - odcinanie doplywu paliwa podczas przyspieszenia przy 2500 obr/min) hamowania silnikiem (*) Rezystancja czujnika temperatury cieczy chlodzacej przy 20'C wynosi 2,2 do 2,8 kil 171 -

5 Zmiany konstrukcyjne od modeli 1988 '" (( ( \ UJ \\\\\lnl 7J \ \m t13 () N M3 86 Rys 152 Schemat dzialania ukladu wtryskowego Bosch KE-Jetronic w silniku typu z katalizatorem spalin 1 - zespól rozdzielacza paliwa z przeplywomierzem powietrza i nastawnikiem cisnienia, 20 - wstepny reaktor katalityczny (GB) lub rezonator (AU5), 40 - przeponowy korektor cisnienia, 55 - filtr paliwa, 57 - zasobnik paliwa, 74 - chlodnica paliwa (AU5), 75 - zbiornikpaliwa, 76 - zawórpolaczeniaz atmosfera, 77 - weglowypochlaniacz par paliwa, 78 - zawór odsysania par paliwa z pochlaniacza, 79 - termozawór 70 C, 92- wtryskiwaczpaliwa, katalizatorspalin(podpodloga pojazdu), B2 - czujnik przeplywomierzapowietrza, B6 - czujnik predkosci jazdy (Halla), B11/2 - czujnik temperaturycieczychlodzacej(eluke/2e-e)o czterech stykach, B17/1 - czujnik temperatury zasysanego powietrza (Ell), G3/2 - podgrzewana sonda lambda, K3/1 - przekaznik podgrzewania przewodu dolotowego powietrza (P5V)*, K29 - przekaznik ustawienia rodzaju programu jazdy (normalnejlubekonomicznej)skrzynkiautomatycznej*, l5 - czujnik polozenia walu korbowego, M3 - pompa paliwa, N1/2 - modul sterowania zaplonu Ell, N3 - elektroniczne urzadzenie sterujace wtryskiem paliwa KE, N16/3 - przekaznik pompy paliwa, R8/2 - podgrzewanie przewodu dolotowego powietrza (P5V)*, R16 - wtyk dwustronny ustawienia zaplonu (Ell), R16/1 - wtyk pojedynczy ustawienia zaplonu (Ell - AU5), R17 - wtyk dwustronny ustawienia charakterystyki ukladu wtrysku paliwa KE, R17/1 - wtyk pojedynczy ustawienia charakterystyki ukladu wtrysku paliwa KE (AU5), 525/13 - termowylacznik 60 C/55 C (ogrzewanie czesciowe przewodu dolotowego powietrza), 527/2 - mikrowylacznik odcinania doplywu paliwa podczas hamowania silnikiem, 529/2 - czujnik polozenia przepustnicy (pelne otwarcie/bieg jalowy), T1 - cewka zaplonowa, W3 - polaczenie z masa cewki zaplonowej na przednim lewym nadkolu, W6 - polaczenie z masa na lewym tylnym nadkolu w bagazniku (w poblizu tylnej lewej lampy zespolonej), Y1 - elektrohydrauliczny nastawnik cisnienia, Y5/1 - sprzeglo elektromagnetyczne sprezarki klimatyzacji, Y6 - nastawnik przepustnicy na biegu jalowym, Y8 - wtryskiwacz rozruchowy, c - wlot powietrza atmosferycznego do pochlaniacza par paliwa Objasnienia * Dotyczy wylacznie samochodów z katalizatorem spalin i kierownica z lewej strony AU5 - Australia, Ell - elektroniczny uklad zaplonowy, GB - Wielka Brytania, KE - uklad wtrysku paliwa Bosch KE- Jetronic, P5V - podgrzewanie przewodu dolotowego powietrza 172

6 Silnik benzynowy M~, rr~~i t~ ~s 5 br ~~ l W6 ws 5 D' J W1Lr - 52~ l, 2 ':~ \1 1'- ~ : OS!' ':t! J L J 075 bo 1 W10 O15rllgn o75svtrt/vi 2Svi/ws 2,5rt/sw X4/10 25rl 2,511 O,759n/ge 0,75sW'rt 0,75bl/gp 1,5rl/bl O,7Srt/bl- ZSrt Q7S,75 Sw sw rs rl 075 b' W11i 0,75 gn ge 075 gn " 25 rt 075 b, ws,7sbllws W10l-075b'1! X11/4LJ :j' =t~ 2-i 075b's O,75sw Y1 529/2x1 529/2 0,75gr/9t' fc1t0,5gn ~=l-' W111-O75br r7jo'5bt~ ci~;~~~:~jjosbl~_j i ~ T 0,75 b' ~L:: Y8 J Q,75vi Q7~rtJws O,7Sgrlsw 0,75sw/rlV G3/2x1~f2 ~2 ws - -~ W1 l-q75br l ws i --'-SW ~- -~ ---J r G3f2x2 '82 gn O75b/SW~~ -, :! O7Sbr/ws -EJ 070bllg> 1 O:SbrJgn OSbrws la l MOOj] W1 T r--] 075 R17 O',~S ril,, w'[g' '1 ~/1_ JO 15 o 0'7~'W mc Ef$J 9 J-SP ~ L_= iw X53/5 86 b Rys 153 Schemat instalacji elektrycznej ukladu wtrysku paliwa silnika typu wspólpracujacego z mechaniczna skrzynka biegów A1p7 - zegar elektroniczny/obrotomierz, 82 - czujnik przeplywomierza powietrza, 86 - czujnik predkosci pojazdu (czujnik Halla), 811/2 - czujniktemperatury cieczy chlodzacej (EZUKE/2 E-E) o czterech stykach, F1 - centralka elektryczna, G1 - akumulator, G3/2 - podgrzewana sonda lambda (silniki z katalizatorem spalin), G3/2x1 - zlacze spirali podgrzewania sondy lambda, G3/2x2 - zlacze sygnalu sondy lambda, K1/1 - przekaznik sterujacy 87E (7-stykowy), M1 - rozrusznik, M3 - pompa paliwa, N1/2 - modul sterowania zaplonu EZl, N3 - elektroniczne urzadzenie sterujace wtryskiem paliwa KE, N6 - modul elektroniczny sterowania sprezarki klimatyzacji, N16/3 - przekaznik pompy paliwa, R17 - wtyk ustawienia charakterystyki uklady wtrysku paliwa KE, stala rezystancja (AU8), 82/1 - wylacznik zaplonu, 827/2 - mikrowylacznik odcinania doplywu paliwa podczas hamowania silnikiem, 829/2 - czujnik polozenia przepustnicy (pelne otwarcie/bieg jalowy), 829/2x1 - zlacze czujnika polozenia przepustnicy, W1 - glówne polaczenie z masa (z tylu zestawu wskazników), W3 - polaczenie z masa cewki zaplonowej na przednim lewym nadkolu, W6 - polaczenie z masa na lewym tylnym nadkolu w bagazniku (w poblizu tylnej lewej lampy zespolonej), W9 - polaczenie z masa przy zespole lewego reflektora, W10 - masa akumulatora, W11 - masa silnika, X4/10 - zlacze zacisku 30 z zaciskiem 61 akumulatora, X5/1 - zespól zlaczy w nadwoziu, X11 - zlacze diagnostyczne TD, X11/4 - zlacze diagnostyczne 8-stykowe, sygnaly impulsów (wylacznie silniki z katalizatorem i kierownica z lewej strony), X27 - zlacze przewodów rozrusznika, X53/5 - zlacze wielostykowe (podlaczenie przetwornika Halla), Y1 - elektrohydrauliczny nastawnik cisnienia, Y6 - nastawnik przepustnicy na biegu jalowym, Y8 - wtryskiwacz rozruchowy, Z - koncówka zlacza do lutowania w wiazce przewodów, a, c - do przekaznika podgrzewania przewodu dolotowego powietrza (P8V), koncówka 5 (wylacznie silniki z katalizatorem i kierownica z lewej strony), b - do centralki elektrycznej (zlacze l, koncówka 1), e - do centralki elektrycznej (zlacze S, koncówka 11) Objasnienia AU8 - Australia, EZl - elektroniczny uklad zaplonowy, KE - uklad wtrysku paliwa 80sch KE-Jetronic, PSV - podgrzewanie przewodu dolotowego powietrza Masa styku 7 zlacza wielostykowego elektronicznego urzadzenia sterujacego ukladu wtrysku paliwa jest polaczona z masa silnika, natomiast masa styku 2 - przez polaczenie wewnetrzne 173

7 Zmiany konstrukcyjne od modeli 1988 M3, ~O 4-~ --, Rys 154 Schemat instalacji elektrycznej ukladu wtrysku paliwa silnika typu wspólpracujacego automatyczna skrzynka biegów A1p7 - zegar elektroniczny/obrotomierz, 82 - czujnik przeplywomierza powietrza, 86 - czujnik predkosci pojazdu (czujnik Halla), 811/2 - czujnik temperatury cieczy chlodzacej (EZUKE/2 E-E) o czterech stykach, F1 - centralka elektryczna, G1 - akumulator, G3/2 - podgrzewana sonda lambda (silnik z katalizatorem spalin), G3/2x1 - zlacze spirali podgrzewania sondy lambda, G3/2x2 - zlacze sygnalu sondy lambda, K1/1 - przekaznik sterujacy 87E (7-stykowy), K29 - przekaznik ustawienia rodzaju programu jazdy (normalnej lub ekonomicznej) skrzynki automatycznej (silnik z katalizatorem spalin i kierownica z lewej strony), M1 - rozrusznik, M3 -?om?a?aliwa, N1/2 - modul sterowania zaplonu EZL, N3 - elektroniczne urzadzenie sterujace wtryskiem paliwa KE, N6 - modul elektroniczny sterowania sprezarki klimatyzacji, N16/4 - przekaznik pompy paliwa i wylaczenia urzadzenia kick-down, R17 - wtyk ustawienia charakterystyki uklady wtrysku paliwa KE, stala rezystancja (AUS), S2/1 - wlacznik zaptonu, S16/5 - przelacznik 2 programu zmiany biegów skrzynki automatycznej (z wyjatkiem AUS), S16n - stycznik kick-down 2 programu zmiany biegów skrzynki automatycznej (z wyjatkiem AUS), S27/2 - mikrowylacznik odcinania doplywu paliwa podczas hamowania silnikiem, S29/2 - czujnik polozenia przepustnicy (pelne otwarcielbieg jalowy), S29/2x1 - zlacze czujnika polozenia przepustnicy, W1 - glówne polaczenie z masa (z tylu zestawu wskazników), W3 - polaczenie z masa cewki zaptonowej na przednim lewym nadkolu, W6 - polaczenie z masa na lewym tylnym nadkolu w bagazniku (w poblizu tylnej z lewej lampy zespolonej), W9 - polaczenie z masa przy zespole lewego reflektora, W10 - masa akumulatora, W11 - masa silnika, X4/10 - zlacze zacisku 30 z zaciskiem 61 akumulatora, X5/1 - zespól zlaczy w nadwoziu, X11 - zlacze diagnostyczne TD, X11/4 - zlacze diagnostyczne 8-stykowe, sygnaly impulsów (wylacznie silniki z katalizatorem i kierownica z lewej strony), X22n - zlacze elektrozaworu nadmiarowego skrzynki automatycznej (wylacznie silniki z katalizatorem i kierownica z lewej strony), X26/1 - zlacze wtykowe polaczenia wiazki przewodów silnika z wiazka przewodów zespolu reflektora (wylacznie silniki z katalizatorem i kierownica z lewej strony), X27 - zlacze przewodów rozrusznika, X53/5 - zlacze wielostykowe (podlaczenie przetwomika Halla), Y1 - - elektrohydrauliczny nastawnik cisnienia, Y3 - zawór kick-down skrzynki automatycznej, Y3/2 - elektrozawór namiarowy skrzynki au\oma\ycznei, Y6 - nastawnik przepustnicy na biegu jalowym, Y8 - wtryskiwacz rozruchowy, Z - koncówka zlacza do lutowania w wiazce przewodów, a, c - do przekaznika podgrzewania przewodu dolotowego powietrza (PSV), koncówka 5 (wylacznie silniki z katalizatorem i kierownica z lewej strony), b - do centralki elektrycznej (zlacze L, koncówka 1), e - do centralki elektrycznej (zlacze S, koncówka 11) Objasnienia AUS - Australia, EZL - elektroniczny uklad zaptonowy, KE - uklad wtrysku paliwa 80sch KE-Jetronic, PSY - podgrzewanie przewodu dolotowego powietrza Masa styku 7 zlacza wielostykowego elektronicznego urzadzenia sterujacego ukladu wtrysku paliwa jest polaczona z masa silnika, natomiast masa styku 2 - przez polaczenie wewnetrzne 174

8 Silnik benzynowy Wymial}' prowadnic zaworów (mm) Rodzaj zaworu Dolotowy Wylotowy Srednica wewnetrzna Srednica zewnetrzna 8,00 do 8,015 9,00 do 9,015 14,023 do 14,031 14,024 do 14,031 Dlugosc Zawory Na trzonku kazdego zaworu znajduje sie uszczelniacz Zawory wylotowe sa wypelnione sodem Przed ich zlomowaniem lub przeróbka nalezy usunac sód z wnetrza trzonków Sód jest materialem wybuchowym Mozna go zneutralizowac mieszanina alkoholu z woda w proporcji 2: 1 Wymial}' zaworów (mm) Rodzaj zaworu Dolotowy Wylotowy Srednica talerzyka Srednica trzonka 7,955 do 7,970 8,938 do 8,960 Dlugosc 111,2 112,4 Rys 155 Widok od spodu glowicy A - dov 1989;B- odx1989 Wysokosc glowicy: - nominalna:89,90do90,00mm; - minimalna:89,50 mm Srednica otworów gniazd zaworów: - gniazda zaworu dolotowego:42,50 do 42,51 mm; - gniazda zaworu wylotowego: 37,50 do 37,51 mm Dlugosc srub glowicy: - nominalna: 160 mm; - maksymalna dopuszczalna: 162,7 mm Gniazda zaworów Zastosowano gniazda zaworów wstawiane w glowice Wcisk gniazd zaworów w glowicy: 0,08 do 0,10 mm Prowadnice zaworów Zastosowano prowadnice zaworów wstawiane w glowice Wcisk prowadnicy w glowicy: 0,012 do 0,013 mm Luz roboczy zaworów Luz roboczy zaworów jest zerowy Zastosowano hydrauliczne popychacze samoczynnie kasujace luz zaworów podczas pracy silnika Sprezyny zaworów Zastosowano jednakowe sprezyny dla zaworów dolotowych i wylotowych Dzwignie zaworów Zastosowano stalowe dzwignie zaworów Powierzchnia dzwigni wspólpracujaca z krzywka walu rozrzadu jest hartowana i pokryta twardym chromem Luz zaworów jest kasowany samoczynnie dzieki zastosowaniu popychaczy hydraulicznych Olej do popychaczy hydraulicznych jest doprowadzany pod cisnieniem przez otwory w osi dzwigni zaworów i jej wsporniku Popychacze hydrauliczne Luz "na sucho": 0,5 do 2,4 mm Grubosc podkladek regulacyjnych: 1,5; 1,8; 2,2 mm Kadlub Kadlub silnika jest odlany z zeliwa stopowego Cylindry sa wykonane bezposrednio w materiale kadluba Srednice cylindrów (mm) Grupa selekcyjna Nominalna 82,898 do 82,908 82,908 do 82,918 82,918 do 82,928 1 naprawcza (+0,50) 83,398 do 83,408 83,408 do 83,418 83,418 do 83,428 2 naprawcza (+1,00) 83,898 do 83,908 83,878 do 83,918 83,918 do 83,

9 ~ Zmiany ~- ~ l l- konstrukcyjne od modeli 1988 j H Rys 156 Tlok o wypuklym denku stosowany od X 1989 do glowic z okraglymi komorami spalania H - wysokosc wypuk/osci denka Owalizacja i stozkowosc cylindra: - nominalna: do 0,007 mm; - dopuszczalna: 0,050 mm Dopuszczalna nieprostopadlosc osi cylindrów: 0,05 mm Srednia chropowatosc powierzchni roboczej cylindrów: 0,002 do 0,004 mm Kat honowania: 50 :t 10' Uklad tlokowo-korbowy Tloki Tloki sa odlane ze stopu lekkiego Poczatkowo tloki mialy plaskie denka Oznaczenia: na denku tloka podano oznaczenie grupy selekcyjnej srednicy tloka, srednice oraz strzalke wskazujaca kierunek montazu (powinna byc skierowana w strone napedu rozrzadu) Od wrzesnia 1989 roku wprowadzono tloki o wypuklym denku, dostosowane do nowych glowic o okraglych komorach spalania Luz tloka w cylindrze: - nominalny: 0,016 do 0,040 mm; - dopuszczalny: 0,100 mm Srednice tloków (mm) Pierscienie tloków Kazdy tlok ma trzy pierscienie (dwa uszczelniajace i jeden zgarniajacy) Pierscienie montuje sie w rowkach tloka napisem "TOP" w kierunku denka tloka Wysokosc pierscieni: - pierscien górny (1 uszczelniajacy): 1,470 do 1,490 mm; - pierscien srodkowy (2 uszczelniajacy): 1,74 do 1,75mm; - pierscien dolny (zgarniajacy): 3,00 do 3,02 mm Korbowody Korbowody sa odkute ze stali i maja prosty podzial lba oraz trzon o przekroju dwuteowym W otworze glówki znajduje sie tulejka, zas w otworze lba sa wkladane cienkoscienne panewki korbowe Odleglosc osi otworów glówki ilba: 144,95 do 145,05 mm Szerokosc glówki: 21,948 do 22,000 mm Szerokosc lba: 21,948 do 22,000 mm Srednica otworu lba (gniazda panewki):,51,000 do 51,019 mm Srednica otworu glówki (gniazda tulejki): 24,500 do 24,521 mm Sruby korbowodów Zastosowano sruby specjalne o odksztalcalnym trzpieniu Wymiar gwintu: M9x1 Srednica trzpienia: - nominalna: 7,3 do 7,4 mm; - minimalna dopuszczalna: 7,1 mm Wal korbowy Wal korbowy jest odkuty ze stali i ma siedem czopów Qlównych oraz dwanascie przeciwciezarów Srednica czopów glównych: - nominalna: 57,955 do 57,960 mm; - 1 wymiar naprawczy: 0,25 mm; - 2 wymiar naprawczy: 0,50 mm; - 3 wymiar naprawczy: 0,75 mm; - 4 wymiar naprawczy: 1,00 mm Grupa selekcyjna [ Nominalna 82,898 do 82,908 82,878 do 82,892 82,888do 82,902 1 naprawcza(+0,50) 83,398 do 83,408 83,378 do 83,392 83,388do 83,402 2 naprawcza(+1,00) 83,898 do 83,908 83,878 do 83,892 83,888 do 83,902 ir Sworznie tloków Stalowe sworznie tloków sa szlifowane Sa one pasowane obrotowo zarówno w tloku, jak i w glówce korbowodu (tzw sworznie plywajace) i ustalone wzdluznie w piastach tloka za pomoca pierscieni osadczych Wymiary sworzni tloków: - srednica wewnetrzna: 13,5 mm; - srednica zewnetrzna: 22,000 do 22,005 mm; - dlugosc: 52 mm 176 Szerokosc czopa glównego lozyska oporowego: 24,500 do 24,521 mm Szerokosc pozostalych czopów glównych: 23,958 do 24,042 mm Srednica czopów korbowych: - nominalna: 47,955 do 47,965 mm; - 1 wymiar naprawczy: 0,25 mm; - 2 wymiar naprawczy: 0,50 mm; - 3 wymiar naprawczy: 0,75 mm; - 4 wymiar naprawczy: 1,00 mm Szerokosc nominalna czopów korbowych: 27,958 do 28,042 mm -

10 Silnik benzynowy ) lo Bicie powierzchni czolowych ramion walu korbowego: 0,02 mm Promienie przejsc czopów glównych i korbowych w ramiona: 2,S do 3,0 mm Srednica czopa przedniego konca walu korbowego: 29,987 do 30,000 mm Mimosrodowosc czopów konców walu korbowego: 0,030 mm Srednica czopa tylnego pierscienia uszczelniajacego: 92,874 do 92,928 mm Maksymalna stozkowosc tylnego kolnierza walu: 0,02 mm Maksymalne bicie tylnego kolnierza walu: 0,012 mm Dopuszczalna owalizacja czopów glównych i korbowych: 0,02S mm Dopuszczalna stozkowosc czopów korbowych: 0,010mm Dopuszczalna stozkowosc czopów glównych: O,01Smm Kolo zamachowe Kolo zamachowe jest zamocowane szescioma srubami na tylnym koncu walu korbowego Sposób montazu: wolny otwór (bez sruby) kola zamachowego powinien pokrywac sie z otworem kolnierza walu korbowego Uklad rozrzadu Wal rozrzadu jest umieszczony w glowicy i napedzany lancuchem jednorzedowym Lancuch napedu rozrzadu jest napinany napinaczem hydraulicznym z zapadka uniemozliwiajaca samoczynne poluzowanie lancucha po zatrzymaniu silnika Obudowa napedu rozrzadu: odlana ze stopu lekkiego Fazy rozrzadu Wartosci podano przy zerowym luzie zaworów i wzniosie zaworu 2 mm Otwarcie zaworu dolotowego: - do V 1989: 11,SO(12 )pogmp; - od V 1989: 16,So po GMP Zamkniecie zaworu dolotowego: - do V 1989: 19,sopoDMP; - od V 1989: 24 po DMP Otwarcie zaworu wylotowego: 21,So przed DMP Zamkniecie zaworu wylotowego: 13,Soprzed GMP Uwaga Wartosc w nawiasie dotyczy stanu po przebiegu km Wal rozrzadu Wal rozrzadu jest ulozyskowany w siedmiu lozyskach i wydrazony na calej dlugosci Otwór z jednej strony walu jest zamkniety zaslepka z blachy, zas otwór z drugiej strony - sruba mocowania kola lancuchowego Olej, doprowadzany z podtoczenia tylnego lozyska walu rozrzadu, przeplywa przez otwór wywiercony w czopie i otwór w wale rozrzadu do otworów wywierconych w pozostalych czopach i zapewnia smarowanie lozysk walu rozrzadu Przewidziano mozliwosc kompensacji wplywu wydluzenia lancucha na fazy rozrzadu przez przesuniecie katowekola lancuchowegowzgledem czopawalu rozrzadu Oznaczenie identyfikacyjne (cyfrowe) walu rozrzadu jest wybite na zimno za kolnierzem mocowania kola lancuchowego Srednica czopów: - nominalna: 30,934 do 30,9S0mm; - naprawcza: 31,434 do 31,4S0 mm Luz osiowy: 0,03 do 0,11 mm Napinacz lancucha Cisnienie oleju oraz dzialanie sprezyny napinacza zapewniaja lacznie staly naciag lancucha (podczas pracy silnika) Srednica kalibrowanego otworu doprowadzenia oleju do napinacza: 1,1 mm Srednica kalibrowanego otworu odprowadzenia olej z napinacza: 1,2 mm Uklad smarowania Smarowanie pod cisnieniem zapewnia zebata pompa oleju napedzana lancuchem od walu korbowego Olej przeplywa przez filtr pelnego przeplywu, a nastepnie smaruje czopy glówne i korbowe walu oraz sworznie tloków Osobny obwód doprowadza olej do walu rozrzadu i popychaczy hydraulicznych Olej pod cisnieniem w popychaczach hydraulicznych umozliwia samoczynne kasowanie luzu zaworów Cisnienie minimalne oleju (w goracym silniku): - na biegu jalowym: 0,03 MPa; - przy 3000 obr/min: 0,30 MPa Cisnienie otwarcia zaworu przelewowego: 0,47 do 0,S3 MPa Cisnienie otwarcia zaworu bocznikowego filtru oleju: 0,20 MPa (róznica cisnien) Filtr oleju Zastosowano filtr z wymiennym wkladem, umieszczonym w obudowie na koncu kadluba silnika Marka i typ: Mann W 719/13 Olej silnikowy losc: - przy pierwszym napelnieniu: 7 dm3; - podczas wymiany oleju: 6 dm3(w tym 1 dm3w filtrze) losc oleju odpowiadajaca róznicy poziomów maksymalnego i minimalnego w misce olejowej: 1,S dm3 Rodzaj: olej silnikowy wielosezonowy o lepkosci SAE 1SW 40 lub 1SW SO Czestosc wymiany: co km lub nie mniej niz 2 razy w roku Uklad chlodzenia Ukladchlodzeniacieczajest zamknietyi zawierachlodnice, pompe odsrodkowa, termostat oraz zbiornik wyrównawczy Pompa cieczy chlodzacej Pompa cieczy chlodzacej jest umieszczona z przodu kadluba po prawejstronie i napedzanapaskiemwieloklinowym wraz z pozostalymi elementami osprzetu silnika 177

11 Zmiany konstrukcyjne od modeli 1988 Pasek wieloklinowy Marka Wersja silnika Bez katalizatora r sprezarki Bez katalizatora i ze klimatyzacji sprezarka klimatyzacji Bosch Typ 6 PK 2170 Hutchinson 6 K2257 D/ugosc (mm) Z katalizatorem i bez Z katalizatorem i ze sprezarki klimatyzacji sprezarka klimatyzacji Brak danych Brak danych ~ " Naciag: regulowanysamoczynnie przez napinacz rolkowy Wentylator Wentylator jest napedzany od walka pompy cieczy chlodzacej za posrednictwem sprzegla lepkosciowe- ~o Srednica zewnetrzna lopatek: 460 mm Liczba lopatek: 6 Zbiornik wyrównawczy Cisnienie maksymalne Cisnienie otwarcia zaworu korka: - zawór podcisnienia: 10 kpa; - zawór nadcisnienia: kPa Termostat w ukladzie: 100 do 120 kpa Temperatura poczatku otwarcia: 87 C Temperatura pelnego otwarcia: 102 C Skok minimalny zaworu: 8 mm Ciecz chlodzaca losc: 8,5 dm3 Rodzaj: meszanina specjalnej cieczy niezamarzajacej i wody destylowanej spelniajaca wymagania homologacji Mercedes-Benz, stanowiaca zabezpieczenie do -30 C Czestosc wymiany: co 3 lata Uklad zasilania Zastosowano uklad zasilania Bosch KE-Jetronic o ciaglym mechanicznym wtrysku benzyny sterowany elektronicznie Podczas hamowania silnikiem nastepuje automatyczne odcinanie doplywu paliwa Zbiornik paliwa Tloczony z blachy stalowej zbiornik paliwa jest umieszczony nad tylna osia Pojemnosc: 70 dm3 Rodzaj paliwa: - wersje bez katalizatora spalin: benzyna bezolowiowa lub etylina o LO co najmniej 95; - wersje z katalizatorem spalin: wylacznie benzyna bezolowiowa o LO co najmniej 95 Filtr powietrza Zastosowano filtr powietrza z wymiennym wkladem papierowym Marka i typ: Mann Pompa paliwa Pompa rolkowa o napedzie elektrycznym jest umieszczona pod podloga samochodu, przed zbiornikiem paliwa 178 Marka i typ: Bosch Napiecie na zaciskach (przy nie pracujacym silniku): 1\5 \l Wydatek minimalny: 1 dm3/40s Prad pobierany: 6 do 10 A Filtr paliwa Filtr paliwa jest umieszczony pod podloga samochodu w poblizu pompy paliwa Marka i typ: Bosch lub Zasobnik paliwa Marka i typ: Bosch lub Zespól rozdzielacza paliwa i nastawnika cisnienia Zespól ten znajduje sie w obudowie ze stopu lekkiego nad przeplywomierzem Marka i typ: Bosch lub Przeplywomierz powietrza Marka i typ: Bosch Wydatek: - przy predkosci obrotowej biegu jalowego: 4 cm3/min; - przy obciazeniu czesciowym'30 cm3lmin - przy pelnym obciazeniu: 100 cm3/min Wtryskiwacze Wtryskiwacze sa sterowane cisnieniem paliwa Marka i typ: Bosch Cisnienie otwarcia wtryskiwacza: - nowego: 370 do 430 kpa; - uzywanego: 320 kpa Regulator cisnienia paliwa Marka i typ: Bosch Cisnienie kontrolne (silnik goracy lub zimny): 530 do 550 kpa Cisnienie w dolnej komorze regulatora (silnik goracy): o 40 kpa nizsze niz cisnienie kontrolne Zawór suwakowy powietrza dodatkowego Jest on umieszczony w kanale bocznikowym przepustnicy Umozliwia zwiekszenie predkosci obrotowej biegu jalowego zimnego silnika Dane regulacyjne Predkosc obrotowa biegu jalowego: 650 do 750obr/min Zawartosc CO na biegu jalowym: - wersje bez katalizatora spalin: 1 :t 0,5%; - wersje z katalizatorem spalin: do 0,5% --

12 Silnik benzynowy Uklad zaplonowy Zastosowano elektroniczny uklad zaplonowy (EZL) Elektroniczny modul sterowania zaplonu, niezalezny od elektronicznego urzadzenia sterujacego wtryskiem paliwa, steruje katem wyprzedzenia zaplonu w zaleznosci od obciazenia i predkosci obrotowej silnika Aparat zaplonowy, umieszczony na tylnym koncu walu rozrzadu, spelnia wylacznie role rozdzielacza wysokiego napiecia W ukladzie zaplonowym nie ma zadnych mozliwosci recznej regulacji Aparat zaplonowy Ustawienie poczatkowe (przy predkosci obrotowej jaka nadaje rozrusznik):0 ::!:2 Kolejnosc zaplonu: Uwaga Od marca 1989 roku jest stosowana plytka napedu palca rozdzielacza innego rodzaju Dane plytek napedu palca rozdzielacza Uwaga: nie mozna zamieniac elementów obu wersji Cewka zaplonowa Rezystancja uzwojenia pierwotnego: 0,3 do 0,6il Rezystancja uzwojenia wtórnego: 8 do 13 il Czujnik polozenia walu korbowego Rezystancja: $wiece Rodzaj zaplonowe 680 do 1200il Marka i typ: Beru 14K - 8 DU/UO, Bosch H 8 OC/DCO lub Champion S 10 YCC Odstep elektrod: 0,7 do 0,8 mm Czujnik temperatury cieczy chlodzacej Rezystancja: - przy -20 C: 15,7 do 18,0 kil; - przy O C:5,6 do 6,2 kil ; - przy +1 O C: 4,0 do 4,3 kil; - przy +20 C: 2,28 do 2, 72 kil ; - przy +30 C: 1,8 do 1,9 kil; - przy +50 C: 800 do 900 il ; - przy +70 C: 400 do 500 il; - przy +1 OO C: 181 do 200 il 1 wersja 2 wersja do od Materia! Stop aluminium Stal Sruba mocowania M8x29 M7x26 (Torx) Moment dokrecania 21 N'm 16 N'm Momenty dokrecania Sruby glowicy: 1 etap 70 N m; 2 etap dokrecic o 90 ; 3 etap dokrecic 090 Pokrywa glowicy: 10 N m Kola zebate walu rozrzadu: 16 N m Lozyska glówne walu korbowego: - sruby M12: 90 N m; - sruby M11: 1 etap 55 N m; 2 etap dokrecic 095 Lozyska korbowe: - sruby M1 O: 1 etap 45 N m (sruby uzywane) lub 55 N m (sruby nowe); 2 etap dokrecic sruby M9: 1 etap 30 N m (sruby uzywane) lub 55 N m (sruby nowe); 2 etap dokrecic 095 Obudowa napedu rozrzadu: 23 N m Pompa oleju: 25 N m Miska olejowa: 10 N m Kolo zebate pompy oleju: 32 N m Korek spustu oleju: 25 N m Pompa cieczy chlodzacej: 10 N m Wentylator: 10 N m Swiece zaplonowe: 15 N m Wsporniki zawieszenia do silnika: 40 N m Wsporniki zawieszenia do skrzynki biegów: 70 N m Wsporniki zawieszenia do poprzeczki: 20 N m Piasta kola pasowego do walu korbowego: 300 N m Kolo pasowe do piasty: 23 N m Kolo zamachowe do walu korbowego: 1 etap 35 N m; 2 etap dokrecic o 95 Tylna pokrywa do kadluba: 10 N m Pokrywa górna napedu rozrzadu: 21 N m Korek spustu cieczy chlodzacej w kadlubie silnika: 30 N'm OBSLUGA NAPRAWA Uklad rozrzadu Wymiana lancucha napedu rozrzadu w silniku typu 103 Uwaga Podano wylacznie czynnosci specyficzne dla silnika typu 103 Zdjac oslone z tworzywa sztucznego z kopulki aparatu zaplonowego Odkrecic sruby mocowania kopulki aparatu zaplonowego Wymontowac dolne oslony silnika Wymontowac przewód powrotu do silnika cieczy z ukladu ogrzewania wnetrza samochodu Odlaczyc przewody wysokiego napiecia od swiec zaplonowych Wymontowac pokrywe glowicy wraz z wiazka przewodów wysokiego napiecia i kopulka aparatu zaplonowego Uwaga Jezeli pokrywa glowicy nie daje sie zdjac, nie nalezy uderzac jej mlotkiem, gdyz grozi to jej peknieciem Nalezy uzyc odpowiedniej dzwigni do jej podwazenia i postepowac bardzo ostroznie, aby nie uszkodzic czesci Wymontowac palec rozdzielacza, plytke jego napedu i oslone przeciwzaklóceniowa Odkrecic sruby mocujace górna obudowe aparatu zaplonowego Wymontowac górna obudowe aparatu zaplonowego, uderzajac ostroznie mlotkiem wzdluz walu rozrzadu, wyjac i zachowac jego centralna uszczelke Wykrecic swiece zaplonowe, aby ulatwic obracanie walem korbowym silnika Obrócic wal korbowy i ustawic tlok w cylindrze nr 1 w GMP Wykrecic gwintowany korek zamykajacy napinacz lancucha Wyjac i zachowac pierscien uszczelniajacy i sprezyne Uwaga Zachowac ostroznosc przy wykrecaniu korka zamykajacego, gdyz znajdujaca sie pod nim sprezyna jest napieta Wykrecic gwintowany pierscien wewnetrzny Wyjac napinacz lancucha 179

13 Zmiany konstrukcyjne od modeli 1988 l ~!'8 [i ;il "1 ~~:,s0::; ~7S 'l'r N16/3 [[lei O,'" 'w ",,,, ~ ~B112 A1 i a l!! ' ", SO W fi sw sw l:: w ~ OJs W3 ~_;3 ~ 07~l O,75gn1ge' W11~ t5rljws- 11 ' l5rl Y1 ~7S 3 Q75 bl/ws gn gn lo,'" Ol O'7S_=t~,, O,75sw ri,x21/2 : S29/2x S29/2 07Sg C\Sgn~ :l ~ X11 W11l-~"b' oso! O7!lbr/gf' Q,Sb_ J O,7!lbrlgf' Q7SsvWrtws :1 Q7'5b1/rt 817/2 ~, W11l-0,7So ::,-i i ~So/'7' ~Solw'~' R17 ' t ḷ, ; Rys 157 Schemat instalacji elektrycznej ukladu wtrysku paliwa silnika typu KE wspólpracujacego z mechaniczna skrzynka biegów A1p7 - zegar elektroniczny/obrotomierz, A1p8 - elektroniczny czujnik predkosci z ogranicznikiem predkosci maksymalnej, 82 - czujnik przeplywomierza powietrza, 811/2 - czujnik temperaturycieczychlodzacej(ezuke/2e-e),817/2- czujnik temperaturyzasysanegopowietrza,f1 - skrzynka bezpiecznikówi przekazników(centralkaelektryczna), G1 - akumulator, G3/2 - podgrzewana sonda lambda (silniki z katalizatorem spalin), G3/2x1 - zlacze spirali podgrzewania sondy lambda, G3/2x2 - zlacze sygnalu sondy lambda, K1 - przekaznik sterujacy 5-stykowy, L2 - indukcyjny czujnik predkosci, M1 - rozrusznik, M3- pompa paliwa, N1/2- modul sterowania zaplonu EZL, N3 - elektroniczne urzadzenie sterujace wtryskiem paliwa KE, N6 - modul elektroniczny sterowania sprezarki klimatyzacji, N16/3 - przekaznik pompy paliwa, R17 - wtyk ustawienia charakterystyki ukladu wtrysku paliwa KE 52/1 - wylacznik zaplonu, 516/2 - wlacznik swiatel co~at\ia S2712- mil<rowylacznik odcinat\iadoplywupaliwa ~~~<:'1~~~~~<4'«~\\~ ~\ll\il<lem\ S Czutnik Qoozenia przepustnicy (pelne otwarcie/bieg jalowy), S29J2x - zlacze czujnika polozenia przepustnicy, W1 - glówne polaczenie z masa(z tylu zestawuwskazników),w3 - polaczeniez masa cewkizaplonowejna przednimlewymnadkolu, W7- polaczeniez masana prawymtylnymnadkoluw bagazniku, W10 - masa akumulatora, W11- masa silnika, W15 - masa elektronicznego urzadzenia sterujacego z prawej strony tablicy rozdzielczej, X11 - zlacze diagnostyczne TD, X11/1 - zlacze diagnostyczne 2-stykowe (styk 30/KE), X18 - zlacze wiazki przewodów wyposazenia wnetrza samochodu z wiazka przewodów tylnych lamp zespolonych, X21/2 - zlacze wlacznika swiatla hamowania z elektronicznym czujnikiem predkosci, X26 - zlacze wiazki przewodów wyposazenia wnetrza samochodu z wiazka przewodów silnika, X27 - zlacze przewodów rozrusznika, X35 - zespól zlaczy zacisku 30 z zaciskiem 61 akumulatora, X49/1 - zlacze wlacznika swiatel cofania, X51/1 - zespól zlaczy zacisku 87 z zaciskiem 30, Y1 - elektrohydrauliczny nastawnik cisnienia, Y6 - nastawnikprzepustnicyna biegujalowym, Y8 - wtryskiwacz rozruchowy, Z - koncówka zlacza do lutowania w wiazce przewodów, a - do kontrolera lampek N7 koncówka 13, b - do przelacznika oswietlenia zewnetrznego 51 (zacisk 30) Objasnienia EZL - elektroniczny uklad zaplonowy, KE - uklad wtrysku paliwa 80sch KE-Jetronic, 2 E-E - gaznik 2E Ecotronic sterowany elektronicznie Oznaczenia kolorów przewodów: bl - niebieski, br - brazo~, ~\ - ~<;::,~~ "",<;::,~\<;::,~'O, ge - zólty, gn - zielony, gr - szary, nf bezbarwny, rs - r6towy, ~\ - ~'t~noo~,<, s W - czarny, wi - fioletowy, ws - bialy 5posób oznaczania przewodów Przewód o oznaczeniu 1,5 gr/rt: _1,5 - pole przekroju poprzecznego drutu 1,5 mm2; - gr - kolor podstawowy izolacji szary; - rt - kolor oznakowania izolacji czerwony 180

14 Silnik benzynowy K1 rfi'l--,, r'~" M3 ~ (fal rj:&j ~ ~;!~ f~;] U ~~f --i'it-' w W1l-Q75rw-f!j--1WS "w G3/2x1 J rl Q7!iblJrt W T "l W11 T " M"rii ':M 07S ffi11 ' lej L u:;:u Y4 S15 S30/2 Y3 Y8 Y6 1l75,tJws QStrlq'\ w ~ R i, Rys 158 Schemat instalacji elektrycznej ukladu wtrysku paliwa silnika typu KE wspólpracujacego z automatyczna skrzynka biegów A1p7 - zegar elektroniczny/obrotomierz, A1p8 - elektroniczny czujnikpredkosci z ogranicznikiempredkosci maksymalnej, 82 - czujnik przeplywomierza powietrza, 811/2 - czujnik temperatury cieczy chlodzacej (ElUKE/2 E-E), 817/2 - czujnik temperatury zasysanego powietrza, F1 - centralka elektryczna, G1 - akumulator, G3/2 - podgrzewana sonda lambda (silnik z katalizatorem spalin), G3/2x1 - zlacze spirali podgrzewania sondy lambda, G3/2x2- zlacze sygnalu sondy lambda, K1 - przekaznik sterujacy S-stykowy, L2 - indukcyjny czujnik predkosci, M1 - rozrusznik, M3 - pompa paliwa, N1/2 - modul sterowania zaplonu ElL, N3 - elektroniczne urzadzenie sterujace wtryskiempaliwake, N6- modul elektroniczny sterowania sprezarki klimatyzacji, N16/4 - przekaznik pompy paliwa i wylaczenia urzadzenia kick-down, R17 - wtyk ustawienia charakterystyki uklady wtrysku paliwa KE, 82/1 - wlacznik zaplonu, czujnik 2 programu zmiany biegów skrzynki automatycznej, 816/1 - wlacznik blokady rozrusznika i swiatel cofania, 527/2 - mikrowylacznik odcinania doplywu paliwa podczas hamowania silnikiem, 829/2 - czujnik polozenia przepustnicy (pelne otwarcie/bieg jalowy), 529/2x - zlacze czujnika polozenia przepustnicy, W1 - glówne polaczenie z masa (z tylu zestawu wskazników), W3 - polaczenie z masa cewki zaplonowej na przednim lewym nadkolu, W7 - polaczenie z masa na prawym tylnym nadkolu w bagazniku, W10 - masa akumulatora, W11 - masa silnika, X11 - zlacze diagnostyczne TO, X11/1 - zlacze diagnostyczne 2-stykowe (styk 30/KE), X18 - zlacze wiazki przewodów wyposazenia wnetrza samochodu z wiazka przewodów tylnych lamp zespolonych, X21/2 - zlacze wlacznika swiatla hamowania z elektronicznym czujnikiempredkosci, X26 - zlacze wiazki przewodów wyposazenia wnetrza samochodu z wiazka przewodów silnika, X27 - zlacze przewodów rozrusznika, X3S - zespól zlaczy zacisku 30 z zaciskiem 61 akumulatora, X49/2 - zlacze wlacznika blokady rozrusznika i swiatel cofania, XS1/1 - zespól zlaczy zacisku 87 z zaciskiem 30, Y1 - elektrohydrauliczny nastawnik cisnienia, Y3 - elektrozawór sterowania skrzynki automatycznej, Y4 - elektrozawór sterowania 2 programu zmiany biegów skrzynki automatycznej, Y6 - nastawnik przepustnicy na biegu jalowym, Y8 - wtryskiwacz rozruchowy, l - koncówka zlacza do lutowania w wiazce przewodów, a - do kontrolera lampek N7 koncówka 13, b - do przelacznika oswietlenia zewnetrznego 81 (zacisk 30) Objasnienia ElL - elektroniczny uklad zaplonowy, KE - uklad wtrysku paliwa80sch KE-Jetronic,2 E-E- gaznik 2E Ecotronic sterowany elektronicznie Oznaczenia kolorów przewodów: bl - niebieski, br - brazowy, el - kosc sloniowa, ge - zólty, gn - zielony, gr - szary, nf - bezbarwny, rs - rózowy, rt - czerwony, sw - czarny, wi - fioletowy, ws - bialy 8posób oznaczania przewodów Przewód o oznaczeniu 1,5 gr/rt: - 1,5 - pole przekrojupoprzecznego drutu 1,5 mm2; - gr - kolor podstawowy izolacji szary; - rt - kolor oznakowaniaizolacjiczerwony jl 181 2' u, '- r S1~ L-- ~""" ~ E X18 W 5 ~ ~ ~2n " 'l l1,"~ " "~" ~ T X5V1 "" ffif; ' ts" ~ ~ ' 2'''''w-,~~~ 2s,,~l;;:" /'" r '" ' u,, b ' L "0 li J 2" -=ttfb ~ -

15 '"" ", i : s Zmiany konstrukcyjne od modeli 1988 Oslonic kawalkami materialu otoczenie lancucha napedu rozrzadu Podczas dalszego demontazu lancucha zwrócic uwage, aby opilki metalu nie dostaly sie do wnetrza obudowy napedu rozrzadu Sciac dwa nity podwójnego ogniwa lancucha i wyjac je Polaczyc prowizorycznie nowy lancuch ze starym podwójnym ogniwem i zaklepac nity Obracac powoli wal korbowy, zwracajac uwage, aby nowy lancuch prawidlowo zazebil sie z kolem lancuchowym walu rozrzadu Uwaga Dopilnowac, aby nowy lancuch pozostawal caly czas zazebiony z kolem lancuchowym walu rozrzadu Obrócic wal korbowy tak, aby konce nowego lancucha znalazly sie w polozeniu umozliwiajacym ich prawidlowe polaczenie Zalozyc ogniwo laczace od tylnej strony lancucha Zalozyc plytke ogniwa laczacego do przyrzadu do nitowaniasworzni lancucha Zalozyc przyrzad na ogniwolaczace i znitowacjego sworznie Zdjac przyrzad do nitowania Sprawdzic prawidlowosc polaczenia lancucha W razie potrzeby powtórzyc operacje polaczenia Sprawdzic, czy otoczenie lancucha jest czyste i czy operacje roznitowania i nitowania nie pozostawily opilków metalu Rozlozyc calkowicie napinacz lancucha, starannie oczyscic jego czesci i ponownie zlozyc Zamontowac napinacz lancucha Wkrecic pierscien wraz ze sprezyna oraz korek zamykajacy z nowym pierscieniem uszczelniajacym Obrócic powoli wal korbowy o dwa obroty i sprawdzic prawidlowosc dzialania mechanizmu rozrzadu Zalozyc uszczelke na dolna obudowe napedu rozrzadu Oba jej konce posmarowac pasta uszczelniajaca Naniesc paste uszczelniajaca na uszczelniana powierzchnie górnej obudowy oraz glowicy Zwilzyc olejem warge uszczelnienia górnej obudowy napedu rozrzadu Zamontowac góma obudowe napedu rozrzadu, zwracajac uwage, aby nie uszkodzic jego uszczelki Dokrecic sruby mocujace wlasciwym momentem Zamontowac pokrywe glowicy oraz aparat zaplonowy (kolejnosc czynnosci odwrotna niz przy wymontowaniu) Wykonac pozostale czynnosci w kolejnosci odwrotnej do wymontowania Ustawianie rozrzadu Wymontowanie Opisane czynnosci wykonuje sie na silniku wymontowanym z samochodu Lancuch napedu rozrzadu powinien byc zdjety z kola lancuchowego walu rozrzadu i wyjety z glowicy we wszystkich przypadkach, z wyjatkiem opisanej wczesniej wymiany lancucha Wymontowac aparat zaplonowy oraz wykrecic swiece zaplonowe 182 Wymontowac pokrywe glowicy wraz z wiazka przewodów wysokiego napiecia i kopulka aparatu zaplonowego Uwaga Jezeli pokrywa glowicy nie daje sie zdjac, nie nalezy uderzac jej mlotkiem, gdyz grozi to peknieciem pokrywy Nalezy uzyc odpowiedniej dzwigni do jej ostroznego podwazenia Wyjac palec rozdzielacza, plytke jego napedu oraz oslone przeciwzaklóceniowa Odkrecic sruby mocujace górna obudowe aparatu zaplonowego Wymontowac górna obudowe aparatu zaplonowego, uderzajac ostroznie mlotkiem wzdluz walu rozrzadu, wyjac i zachowac jego uszczelke Obrócic wal korbowy i ustawic tlok w cylindrze nr 1 w GMP Wykrecic korek zamykajacy napinacz lancucha Wyjac i zachowac pierscien uszczelniajacy i sprezyne Uwaga Zachowac ostroznosc przy wykrecaniu korka zamykajacego, gdyz znajdujaca sie pod nim sprezyna jest napieta Wyjac wewnetrzny pierscien Wyjac napinacz lancucha Sprawdzic, czy wal korbowy znajduje sie w polozeniu GMP tloka w cylindrze nr 1 (rys 159) Sprawdzic, czy znak ustawczy na wale rozrzadu - otwór (2) wywiercony w jego kolnierzu - znajduje sie naprzeciw znaku (1) na glowicy Wymontowac miske olejowa Unieruchomic kolo zamachowe silnika Wykrecic srube mocujaca do walu korbowego kolo pasowe wraz z tlumikiem drgan skretnych Wyjac i zachowac podkladki sprezyste sruby mocowania Wymontowac obudowe napedu rozrzadu Oznaczyc (np farba) polozenie lancucha wzgledem kól lancuchowych walów korbowego i rozrzadu Oznaczyc polozenie kola lancuchowego wzgledem walu rozrzadu Za pomoca sciagacza udarowego wymontowac prowadnice lancucha Poluzowac i zdjac lancuch napedu pompy oleju Wyjac lancuch napedu walu rozrzadu Zamontowanie Upewnic sie, ze waly korbowy i rozrzadu znajduja sie w polozeniach ustawczych Zalozyc lancuch napedu rozrzadu na kola lancuchowe zgodnie z wykonanymi uprzednio oznaczeniami Zamontowac prowadnice lancucha Zalozyc lancuch napedu pompy oleju Wykonac pozostale czynnosci w kolejnosci odwrotnej do opisanej podczas wymontowania Uklad smarowania Wymontowanie i zamontowanie pompy oleju Wymontowanie Spuscic olej z miski olejowej Wymontowac dolna oslone silnika

16 Silnik benzynowy B Rys 159 Znaki ustawienia rozrzadu szesciocy/indrowego silnika benzynowego typu KE (opis w tekscie) Wymontowac miske olejowa Odkrecic srube mocujaca kolo lancuchowe pompy oleju Wyjac srube wraz z jej podkladka Zdjac kolo lancuchowe pompy oleju wraz z lancuchem Odkrecic sruby mocujace i wyjac pompe oleju Odkrecic sruby mocujace i zdjac pokrywe pompy Sprawdzic stan kól zebatych pompy W przypadku stwierdzenia uszkodzen lub nadmiernego zuzycia elementów wymienic pompe oleju Zamontowanie Uwaga Kolo lancuchowe pompy oleju daje sie zamontowac tylko w jednym polozeniu Podczas zamontowania kolejnosc czynnosci jest odwrotna do opisanej podczas jej wymontowania Po zakonczeniu zamontowania nalac do silnika odpowiednia ilosc wlasciwego rodzaju oleju Pozostale informacje dotyczace charakterystyki technicznej, regulacji i napraw silników benzynowych podano w rozdzialach 1 oraz SLNK WYSOKOPR~ZNY DANE TECHNCZNETURBODOLADOWANEGO SLNKA 2,5 dm3 Dane ogólne Jest to silnik o zaplonie samoczynnym, z wtryskiem posrednim do komory wstepnej, czterosuwowy, pieciocylindrowy,rzedowy,usytuowanypodluzniez przodu samochodu Typ: OM Srednica cylindra: 87,0 mm Skok tloka: 84,0 mm Pojemnosc skokowa: 2498 cm3 Stopien sprezania: 22,0 Cisnienie sprezania: 2,4 do 3,0 MPa Moc znamionowa: 93 kw (126 KM) Predkosc obrotowa mocy znamionowej: 4600 obr/min Moment maksymalny: 231 N m Predkosc obrotowa momentu maksymalnego: 2400 obr/min Uklad zasilania W ukladzie zasilania zastosowano posredni wtrysk paliwado komorywstepnejprzezrzedowapompewtryskowa napedzana lancuchem napedu rozrzadu oraz turbodoladowanie Pompa wtryskowa Zastosowano rzedowa pompe wtryskowa Marka i typ: - wersje z mechaniczna skrzynka biegów: Bosch PES 5 M 55 C 320 RS 158; - wersje z automatyczna skrzynka biegów: Bosch PES 5 M 55 C 320 5S 158/1 Od wrzesnia 1989 roku predkosc obrotowa biegu jalowego jest sterowana regulatorem elektronicznym Filtr paliwa Marka i typ: - filtr wstepny: Mann WK 3114; - filtr dokladnego oczyszczania: Mann WK