Akademia Wiedzy Synevo Polska i Roche Diagnostics Polska. zapraszają na szkolenie online

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Akademia Wiedzy Synevo Polska i Roche Diagnostics Polska. zapraszają na szkolenie online"

Transkrypt

1 Akademia Wiedzy Synevo Polska i Roche Diagnostics Polska zapraszają na szkolenie online

2 Preeklampsja poważny problem diagnostyczny? Możliwości nowoczesnej diagnostyki biochemicznej. Dr n. med. Arkadiusz Baran I KLINIKA POŁOŻNICTWA I GINEKOLOGII CENTRUM MEDYCZNE KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO SPSK im. Prof. W. Orłowskiego ul. Czerniakowska 231, Warszawa

3 Program webinaru 1. Zanim zaczniemy 2. Epidemiologia, czynniki ryzyka, wpływ preeklampsji na zdrowie matki, płodu i noworodka. 3. Kryteria diagnostyczne rozpoznania preeklampsji. 4. Zastosowanie nowoczesnych markerów biochemicznych (m.in.: PlGF, sflt-1) w diagnostyce preeklampsji. 5. Kontrowersje w postępowaniu terapeutycznym.

4 Program webinaru. Zanim zaczniemy 2. Epidemiologia 3. Kryteria diagnostyczne 4. Zastosowanie nowoczesnych markerów biochemicznych w diagnostyce 5. Kontrowersje w postępowaniu terapeutycznym

5 Program webinaru. Epidemiologia 3. Kryteria diagnostyczne 4. Zastosowanie nowoczesnych markerów biochemicznych w diagnostyce 5. Kontrowersje w postępowaniu terapeutycznym

6 Preeklampsja XV wiek XIX wiek

7 Złoty standard diagnostyczny Postępowanie terapeutyczne

8 ? Objawy kliniczne + Złoty standard diagnostyczny Biomarkery?????? Czas porodu? Wyniki neonatologiczne? Wyniki perinatologiczne?

9 Strategia diagnostyczna w perinatologii Indywidualizacja postępowania Wcześniejsze wykrywanie Zwiększenie skuteczności Zmniejszenie ilości powikłań matczyno - płodowych

10 Problemy diagnostyczne Rozpoznanie oparte na niespecyficznych symptomach (nowo wykryte nadciśnienie tętnicze + białkomocz >20 t.c.) Brak lub nieadekwatny pomiar u części pacjentek fałszywe wyniki diagnostyki Atypowe postacie preeklampsji, bez nadciśnienia lub białkomoczu lub pojawienie się w innym terminie ciąży % HELLP i % rzucawek bez nadciśnienia lub białkomoczu Rozpoznanie preeklampsji trudne u pacjentek ze współistniejącymi chorobami: nadciśnienie, choroby nerek

11 Problemy diagnostyczne Niewłaściwe rozpoznanie źródło niepowodzeń Nadciśnienie tętnicze i białkomocz słaba korelacja z wynikami perinatologicznymi Niektóre kryteria preeklampsji- słaba korelacja z wynikami perinatologicznymi Większość przypadków wczesnej preeklampsji lub ciężkiej preeklampsji nie ma objawów przepowiadających lub ciążowych czynników ryzyka Wiek ciążowy nie jest uwzględniany w klasyfikacji ciężkości preeklampsji Określenie czasu porodu we wczesnej preeklampsji ocena ryzyka dla matki i płodu

12 Niespecyficzne objawy kliniczne Ból głowy Dolegliwości bólowe w nadbrzuszu Zaburzenia widzenia Dolegliwości okresu przedporodowego Obrzęki Nadciśnienie tętnicze Białkomomcz Obniżony poziom płytek Podwyższenie poziomu kwasu moczowego PREEKLAMPSJA???

13 Problem diagnostyczno terapeutyczny - Pacjentka z podejrzeniem preeklampsji Obserwacja i nadzór w warunkach szpitalnych??? leczenie? poród? Obserwacja ambulatoryjna???

14 Epidemiologia Preeklampsja 3 5 % ciąż Nadciśnienie w ciąży 6 10 % ciąż

15 Preeklampsja czynniki ryzyka Risk factor OR or RP (95% CI) Antiphospholipid antibody syndrome 9.7 ( ) 31 Renal Disease 7.8 ( ) 294 Prior Preeclampsia 7.2 ( ) 31 Sytemic lupus erythematosis 5.7 ( ) 295 Nulliparity 5.4 ( ) 296 HIV positive, untreated 4.9 ( ) 118 HIV + on HAART 5.6 ( ) 118 Chronic hypertension 3.8 ( ) 297 Diabetes Mellitus 3.6 ( ) 31 Multiple Gestations 3.5 ( ) 298 Strong family history of cardiovascular disease (heart disease or stroke in 2 first degree relatives 3.2 ( ) 299 Obesity 2.5 ( ) 300 Family history of preeclampsia in first degree relative ( ) 27 Advanced Maternal Age (>40) 1.68 ( ) for nulliparas 1.96 ( ) for multips 31 Ravi Thadhani

16 Program webinaru. Kryteria diagnostyczne 4. Zastosowanie nowoczesnych markerów biochemicznych w diagnostyce 5. Kontrowersje w postępowaniu terapeutycznym

17 Kryteria diagnostyczne rozpoznania preeklampsji i zespołu HELLP Preeklampsja: Ciśnienie tętnicze krwi >= 140 mmhg lub >= 90 mmhg ciśnienie rozkurczowe u pacjentki po 20 t.c. Białkomocz białko w moczu >= 0,3 g/24godz. >+ 1

18 Kryteria diagnostyczne rozpoznania preeklampsji i zespołu HELLP Preeklampsja: Ciśnienie tętnicze krwi >= 140 mmhg lub >= 90 mmhg ciśnienie rozkurczowe u pacjentki po 20 t.c. Białkomocz białko w moczu >= 0,3 g/24godz. Ciężka preeklampsja: Skurczowe ciśnienie tętnicze >= 160 mmhg lub rozkurczowe >=110 mmhg, w 2 pomiarach, w ciągu 6 godzin u pacjenki w warunkach spoczynku Białkomocz >= 5 g/24 godz. Lub >= 3 g w 2 oddzielnych próbkach moczu w czasie 4 godzin Oliguria < 500 ml/24 godz. Objawy wzrokowe lub z OUN Obrzęk płuc lub sinica >+ 1 Ból w nadbrzuszu Zaburzenia funkcji wątroby Małopłytkowość Hipotrofia płodu

19 Kryteria diagnostyczne rozpoznania preeklampsji i zespołu HELLP Preeklampsja nałożona na nadciśnienie tętnicze: Pojawienie się białkomoczu (>= 0,3 g u pacjentki z nadciśnieniem przed 20 t.c.) W przypadku gdy nadciśnienie i białkomocz występowały przed 20 t.c. Nagły wzrost białkomoczu podczas gdy białkomocz i nadciśnienie występowały przed 20 t.c. Nagły wzrost ciśnienia tętniczego u pacjentki z wcześniej dobrze kontrolowanym ciśnieniem Małopłytkowość (< ) Wzrost poziomu AST, ALT Ból w nadbrzuszu >+ 1

20 Kryteria diagnostyczne zespołu HELLP Wg. Shibai LDH > 600 U/L lub bilirubina całkowita > 1,2 mg/dl AST > 70 U/L Płytki krwi < kom./mm 3 Wg. Martin a LDH > 600 U/L AST > 40 U/L Płytki krwi < kom./mm 3

21 Angiogeneza Nature, 1997

22 Czynniki angiogenne

23 Napoleone Ferrara - izolacja i kllonowanie VEGF - bevacizumab (Avastin) Czynniki angiogenne

24 Preeklampsja: IUGR Poród przedwczesny Przedwczesne oddzielenie łożyska Wewnątrzmaciczne obumarcie płodu Patogeneza preeklampsji Uszkodzenie w obrębie łożyska I trymestr II trymestr - początek Objawy preeklampsji II trymestr późny III trymestr

25 Prawidłowa placentacja Uterine Artery Doppler Velocimetry in Relation to Trophoblast Migration into the Myometrium of the Placental Bed. Shiko Lin, MD, Ikuya Shimizu, MD, PhD, Noriyuki Suehara, MD, PhD, Mashiro Naykayama, MD and Toshihiro Aono, MD, PhD Gynecol 1995;85:760-5 Hypertension, 2003

26 Nieprawidłowa placentacja Uterine Artery Doppler Velocimetry in Relation to Trophoblast Migration into the Myometrium of the Placental Bed. Shiko Lin, MD, Ikuya Shimizu, MD, PhD, Noriyuki Suehara, MD, PhD, Mashiro Naykayama, MD and Toshihiro Aono, MD, PhD Gynecol 1995;85:760-5 Hypertension, 2003

27 Placentacja Antyangiogenne Angiogenne Karumanchi, 2009

28 . Program webinaru Zastosowanie nowoczesnych markerów biochemicznych w diagnostyce 5. Kontrowersje w postępowaniu terapeutycznym

29 Excess placental soluble fms-like tyrosine kinase 1 (sflt1) may contribute to endothelial dysfunction, hypertension, and proteinuria in preeclampsia. Sharon E.Maynard, Jiang-Yong Min, Jaime Merchan, Kee-Hak Lim, Jianyi Susantra Mondal, Towia A.Libermann, James P.Morgan, Frank W. Sellke, Isaac E. Stillman, Franklin H. Epstein, Vikas P. Sukhatme and S. Ananth Karumanchi. J. Clin. Invest. 111: (2003)

30 Circulating Angiogenic Factors and the Risk of Preeclampsia Richard J.Levine, M.D., M.P.H., Sharon E. Maynard, M.D., Cong Qian, M.S., Kee-Hak Lim, M.D., Lucinda J. England, M.D. M.S.P.H, Kai F. Yu, Ph.D., Enrique F. Schisterman, Ph.D., Ravi Thadhani, M.D., P.P.H., Benjamin P. Sachs, M.B., B.S., D.P.H., Franklin H. Epstein, M. D., Baha M. Sibai, M.D., Vikas P. Sukhatme, M. D., Ph. D. Nad S. Ananth Karumanchi, M. D. N Engl J Med. 2004;350;672

31 sflt-1 a preeklampsja NEJM, 2004

32 PlGF a preeklampsja NEJM, 2004

33 An automated method for the determination of the sflt-1/pigf ratio in the assessment of preeclampsia Stefan Verlobren, M.D; Alberto Galinda, MD; Dietmar Schlemboch, MD; Herald Zisler, MD; Ignacis Herraiz, MD; Manfred G. Moerd, MD; Juliane Pape, MD; Joachim W. Dudenhnasean, MD; Barbara Denik, PhD; Holges Stepan MD. Am J Obstet Gynecol 2010;202:161.e1-11

34 The use of angiogenic and antiangiogenic factors (sflt-1/pigfratio) as diagnostic tools in clinical practice Verlohlen, AJOG, 2010

35 sflt/plgf - ratio The use of angiogenic and antiangiogenic factors (sflt-1/pigfratio) as diagnostic tools in clinical practice Verlohlen, AJOG, 2010

36 sflt/plgf - ratio The use of angiogenic and antiangiogenic factors (sflt-1/pigfratio) as diagnostic tools in clinical practice Verlohlen, AJOG, 2010

37 sflt/plgf ratio u pacjentów z preeklampsją The use of angiogenic and antiangiogenic factors (sflt-1/pigfratio) as diagnostic tools in clinical practice Verlohlen, AJOG, 2010

38 sflt/plgf ratio u pacjentów z wczesną preeklampsją The use of angiogenic and antiangiogenic factors (sflt-1/pigfratio) as diagnostic tools in clinical practice Verlohlen, AJOG, 2010

39 sflt/plgf ratio W przebiegu ciąży fizjologicznej Verlohlen, AJOG, 2013

40 sflt/plgf ratio W przebiegu w preeklampsji i HELLP Verlohlen, AJOG, 2013

41 sflt/plgf ratio W przebiegu w preeklampsji i HELLP Verlohlen, AJOG, 2013

42 sflt/plgf ratio Cut-off of 85 reanaliza danych Wczesna preeklampsja Verlohlen, AJOG, 2013

43 sflt/plgf ratio Cut-off of 85 reanaliza danych Późna preeklampsja Verlohlen, AJOG, 2013

44 OBSTETRICS The sflt-1/pigf ratio in different types of hypertensive pregnancy disorders and its prognostic potential in preeclamptic patients Stefan Verlohren, MD; Ignacio Hermaiz, MD; Olav Lapaire MD; Dietmar Schlembach, MD; Manfred Moerd, MD; Herald Zeisler, MD; Pavel Calda, MD; Wolgang Hołzgreve, MD; Alberto Galindo, MD; Theresa Engels, MD; Barbara Denk PhD; Holaer Stepan, MD. Am J Obstet Gynecol 2012;206:58.e1-8 Verlohlen, AJOG, 2012

45 sflt-1/plgf ratio jest w związku z pozostałym czasem trwania ciąży OCENA INDYWIDUALNEGO RYZYKA OBSTETRICS The sflt-1/pigf ratio in different types of hypertensive pregnancy disorders and its prognostic potential in preeclamptic patients Stefan Verlohren, MD; Ignacio Hermaiz, MD; Olav Lapaire MD; Dietmar Schlembach, MD; Manfred Moerd, MD; Herald Zeisler, MD; Pavel Calda, MD; Wolgang Hołzgreve, MD; Alberto Galindo, MD; Theresa Engels, MD; Barbara Denk PhD; Holaer Stepan, MD. Am J Obstet Gynecol 2012;206:58.e1-8

46 Cut-off 85 Angiogenic Factors and the Risk of Adverse Outcomes in Women with Suspected Preeclampsia Sarosh Rana, Camille E.Powe, Saira Salahuddin, Stefan Verlohren, Frank H. Perschel, Richard J. Levive, Kee-Hak Lim, Julia B. Wenger, Ravi Thadhani and S. Ananth Karumanchi

47 sflt/plgf ratio a czas do porodu Impact of the use of the sflt-1/pigf-ratio on clinical preeclampsia management: Relevance of the goldstandard Verlohlen, AJOG, 2012

48 sflt-1/plgf ratio sflt/plgf ratio Zindywidualizowana ocena ryzyka!!! Dysfunkcja łożyska

49 Białkomocz nie powinien być bezwzględnie wymaganym parametrem do diagnozy preeklampsji, a jedynie jednym z wielu parametrów. Drgawki lub zgon mogą wystąpić u pacjentek z preeklampsją bez białkomoczu. Proteinuria in pre-eclampsia does it matter any more? Mark A. Brown Nat. Rev. Nephrol, 2012

50 ROPE Rule Out Preeclampsia Evaluation Circulation, 2011

51 ROPE Rule Out Preeclampsia Evaluation Circulation, 2011

52 ROPE Rule Out Preeclampsia Evaluation Circulation, 2011

53 ROPE Rule Out Preeclampsia Evaluation Circulation, 2011

54 Badania Dopplerowskie przepływu w tętnicy macicznej The prognostic role of uterine artery Doppler investigation in patients with severe early-onset preecalmpsia, Am J Obstet Gynecol 2010;202:559.e1-4 & 2009;201:36.e1-5 Tullio Ghi, MD; Aly Youssef, MD; Michela Piva, MD; Elena Contro, MD; Maria Segata, MD; Francesca Guasina, MD; Sandro Gabrielli, MD; Nicola Rizzo; Giuseppe Pelusi; Gianluigi Pilu, Eva Meler, MD; Francesc Figueras, PhD; Mar Bennasar, MD; Olga Gomez, MD; Fatima Crispi, MD; Eduard Gratacos, PhD

55 Badania Dopplerowskie

56 Diagnostyka preekslampsji -> 2013 r

57 2nd Preeclampsia Early Adopters Meeting April 9th-10th, 2013 Linz, Austria

58 Wczesne rozpoznanie wczesnej preeklampsji 2nd Preeclampsia Early Adopters Meeting April 9th-10th, 2013 Linz, Austria

59 Stężenia białka PAPP-A i PLGF we krwi matki w tygodniu ciąży

60 Metaanalizy na temat profilaktycznego zastosowania kwasu acetylosalicylowego 31 badań randomizowanych, pacjentów - preeklampsja 0,90 (95% CI 0,84-0,97) Aksie et al., Lancet 2007 kwas acetylosalicylowy od 12 t.c.

61 Cel leczenia -> przywrócenie równowagi! 2nd Preeclampsia Early Adopters Meeting April 9th-10th, 2013 Linz, Austria

62 Strategia postępowania terapeutycznego 1 Podanie rekombinowanych białek: PlGF, VEGF, peptydy 2 Przeciwciała neutralizujące sflt-1 3 Usunięcie z organizmu sflt-1 z użyciem dializy 4 Poszukiwanie molekuł blokujących produkcję sflt-1

63 Inne metody diagnostyczne Laboratory data of different groups Study group Control group p value (n=10) 24 h calcium excretion (mg/24 h) (n=50) 40 weeks ± ± <0.0001* A Prospective Study for the Prediction of Preeclampsia with Urinary Calcium Level The Journal of Obstetrics and Gynecology of India (may-june 2012) 62(3):

64 Oznaczenie poziomu wapnia w moczu. A Prospective Study for the Prediction of Preeclampsia with Urinary Calcium Level The Journal of Obstetrics and Gynecology of India (may-june 2012) 62(3):

65 Endothelial microparticles and the antiangiogenic state in preeclampsia and the postpartum period Loren Petrozella, MD; Mala Mahendroo, PhD; Brenda Timmons, PhD; Scott Roberts, MD: Donald McIntire, PhD; James M. Alexander, MD. Am J Obstet Gynecol 2012;207:140.e20-6

66 Program webinaru. Kontrowersje w postępowaniu terapeutycznym

67 Hypertension in pregnancy The management of hypertensive disorders during pregnancy NHS National Institute for Health and Clinical Excellence

68 Hypertension in pregnancy The management of hypertensive disorders during pregnancy NHS National Institute for Health and Clinical Excellence

69 Algorytm postępowania Ocena wstępna Admit to Lab or and Delivery for Initial Observation and Treatment Maternal assessment symptoms, clinical findings, laboratory test Fetal heart rate and contraction monitoring as appropriate Ultrasound evaluation and fetal growth and amniotic fluid Consider magnesium sulfate seizure prophylaxis Initiate antihypertensive medications for severe hypertension Evaluate for contraindications to expectat management Persistent symptoms for severe preeclampsia Eclampsia Pulmonary edema Persistent severe hypertension despite initial treatment HELLP Syndrome Significant rental dysfunction Abruptio placentae Disseminated intravascular coagulation (DIC) Non reassuring fetal testing Previable gestation (relative contraindication) Procced to delivery (Considerantenatal corticosteroids if delivery not imminent) Present Absent Evaluation and management of severe preeclampsia before 34 weeks gestation Publications Committee, Society for Maternal-Fetal Medicine, with the assistance of Baha M.Sibai, MD SMFM, Severe preeclampsia Am J Obstet Gynecol 2011

70 Algorytm postępowania Postępowanie krótkoterminowe Procced to delivery for Recurrent severe hypertension despite therapy Other contraindications to expectant management (see above) Initial h observation Initiate atenatal corticosteroids if not previously administered Initiate 24 h urine as appropriate Ongoing assessment of maternal symptoms, BP, urine output At least daily lab evaluation HELLP and renal function May observe on an anteparturn ward after initial evaluation Evaluation and management of severe preeclampsia before 34 weeks gestation Antenatal corticosteroid treatment camp leted Expectant management not contraindicated (see above) Publications Committee, Society for Maternal-Fetal Medicine, with the assistance of Baha M.Sibai, MD SMFM, Severe preeclampsia Am J Obstet Gynecol 2011

71 Algorytm postępowania Postępowanie długoterminowe Consider Ongoing Inpatient Expectant Management Monitor vital signs frequently (at least each shift) At least daily maternal assessment for symptoms of severe preeclampsia At least daily assessment of fetal well-being Serial evalution for HELLP syndrome and of rental function Serial fetal growth and amniotic fluid volume estimation Evaluation and management of severe preeclampsia before 34 weeks gestation Publications Committee, Society for Maternal-Fetal Medicine, with the assistance of Baha M.Sibai, MD SMFM, Severe preeclampsia Am J Obstet Gynecol 2011 Procced to delivery at 34 weeks gestation or earlier delivery if any of New-onset contraindications to expectant management (see above) Recurrent symptoms of severe preeclampsia Recurrent severe hypertension despite therapy HELLP syndrome Significant renal dysfunction Abruptio placentae Fetal growth restriction, oligohydramnios, or abnormal fetal testing

72 Możliwości biochemiczne wczesnego wykrycia preeklampsji Poprawa wyników perinatologicznych

73 Bezpośredni kontakt z nami Ewa Wojtowicz Synevo Laboratoria Medicover ewa.wojtowicz@synevo.pl Ewelina Chodkowska Synevo Laboratoria Medicover ewelina.chodkowska@synevo.pl lub marketing@synevo.pl

74 Labaratoria Synevo w Polsce

75 Więcej informacji na stronach www

76 Dziękujemy za uwagę Zespół Synevo Polska

W Polsce ok. 6-7% ciąż kończy się przedwczesnymi porodami, a 20-25% z nich związane jest z chorobą łożyska.

W Polsce ok. 6-7% ciąż kończy się przedwczesnymi porodami, a 20-25% z nich związane jest z chorobą łożyska. W Polsce ok. 6-7% ciąż kończy się przedwczesnymi porodami, a 20-25% z nich związane jest z chorobą łożyska. Dzięki wczesnej diagnostyce możemy wykryć 94% takich przypadków i podjąć leczenie, zapobiegając

Bardziej szczegółowo

Ocena przydatności stężenia rozpuszczalnej endogliny jako czynnika predykcyjnego

Ocena przydatności stężenia rozpuszczalnej endogliny jako czynnika predykcyjnego Ginekol Pol. 2013, 84, 835-840 P R A C E O R Y G I N A L N E Ocena przydatności stężenia rozpuszczalnej endogliny jako czynnika predykcyjnego wystąpienia stanu przedrzucawkowego u ciężarnych z nadciśnieniem

Bardziej szczegółowo

Materiały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego

Materiały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Materiały edukacyjne Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Klasyfikacja ciśnienia tętniczego (mmhg) (wg. ESH/ESC )

Bardziej szczegółowo

Lek. Ewelina Litwińska

Lek. Ewelina Litwińska Lek. Ewelina Litwińska Rozprawa doktorska pt.: Markery biochemiczne i biofizyczne w predykcji powikłań nadciśnienia tętniczego w ciąży Promotor: dr hab. n. med. Piotr Kaczmarek STRESZCZENIE Wprowadzenie:

Bardziej szczegółowo

NADCIŚNIENIE W CIĄŻY EUROPEJSKIE REKOMENDACJE POSTĘPOWANIA GRUDZIĄDZ, WARSZTATY POSTĘPY W PERINATOLOGII I GINEKOLOGII

NADCIŚNIENIE W CIĄŻY EUROPEJSKIE REKOMENDACJE POSTĘPOWANIA GRUDZIĄDZ, WARSZTATY POSTĘPY W PERINATOLOGII I GINEKOLOGII NADCIŚNIENIE W CIĄŻY EUROPEJSKIE REKOMENDACJE POSTĘPOWANIA GRUDZIĄDZ, 2010-09-13 WARSZTATY POSTĘPY W PERINATOLOGII I GINEKOLOGII WORLD ASSOCIATION OF PERINATAL MEDICINE & MATRES MUNDI INTERNATIONAL FLORENCJA,

Bardziej szczegółowo

Wyniki badań dopplerowskich u płodów matek z wczesną i późną postacią stanu przedrzucawkowego

Wyniki badań dopplerowskich u płodów matek z wczesną i późną postacią stanu przedrzucawkowego Wyniki badań dopplerowskich u płodów matek z wczesną i późną postacią stanu przedrzucawkowego Results of Doppler examinations in fetuses of mothers with earlyand late-onset preeclampsia Klinika Rozrodczości,

Bardziej szczegółowo

Ultrasonograficzna ocena wzrastania płodów w I i II trymestrze ciąży w populacyjnym programie badań prenatalnych wad wrodzonych w regionie lubelskim

Ultrasonograficzna ocena wzrastania płodów w I i II trymestrze ciąży w populacyjnym programie badań prenatalnych wad wrodzonych w regionie lubelskim Lek. med. Izabela Wnuczek-Mazurek Ultrasonograficzna ocena wzrastania płodów w I i II trymestrze ciąży w populacyjnym programie badań prenatalnych wad wrodzonych w regionie lubelskim Promotor: Dr hab.

Bardziej szczegółowo

Obecność czynników ryzyka wystąpienia hipotrofii wewnątrzmacicznej a zastosowanie kwasu acetylosalicylowego

Obecność czynników ryzyka wystąpienia hipotrofii wewnątrzmacicznej a zastosowanie kwasu acetylosalicylowego Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 1, zeszyt 3, 222-226, 2008 Obecność czynników ryzyka wystąpienia hipotrofii wewnątrzmacicznej a zastosowanie kwasu acetylosalicylowego AGATA KAROWICZ-BILIŃSKA

Bardziej szczegółowo

Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT

Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT Katarzyna Rutkowska Szpital Kliniczny Nr 1 w Zabrzu Wyniki leczenia (clinical outcome) śmiertelność (survival) sprawność funkcjonowania (functional outcome) jakość

Bardziej szczegółowo

IUGR. prof. dr hab. n. med. Krzysztof Sodowski

IUGR. prof. dr hab. n. med. Krzysztof Sodowski IUGR prof. dr hab. n. med. Krzysztof Sodowski definicja postacie znaczenie diagnostyka monitoring decyzje porodowe mały płód - SGA prawidłowy - brak cech wad, chorób genetycznych, infekcji nieprawidłowy

Bardziej szczegółowo

Diagnostyka od tego się wszystko zaczyna. Czy nowy algorytm w Nicei 2018?

Diagnostyka od tego się wszystko zaczyna. Czy nowy algorytm w Nicei 2018? Diagnostyka od tego się wszystko zaczyna Czy nowy algorytm w Nicei 2018? Adam Torbicki Department of Pulmonary Circulation Thromboembolic Diseases and Cardiology Center of Postgraduate Medical Education

Bardziej szczegółowo

Skale w OIT. Jakub Pniak

Skale w OIT. Jakub Pniak Skale w OIT Jakub Pniak SOFA Sepsis-related Organ Failure Assessment score Ocenia: układ oddechowy (Pa0 2 /FiO 2 ) [mmhg] 0-4 pkt. układ nerwowy (GCS) 0-4 pkt. układ krążenia (MAP i konieczność użycia

Bardziej szczegółowo

OncoOVARIAN Dx (Jajniki) - Raport

OncoOVARIAN Dx (Jajniki) - Raport IMS Sp. z o.o. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 4 4 OncoOVARIAN Dx (Jajniki) - Raport Informacje o pacjencie Dane identyfikacyjne Kod: PRZYKLAD PESEL: 00999000000 Dane osobowe Wiek (w latach): 40 Status menopauzalny

Bardziej szczegółowo

Ocena stężenia czynników antyangiogennych, triglicerydów, glukozy, insuliny oraz SHBG u kobiet z dwoma postaciami stanu przedrzucawkowego

Ocena stężenia czynników antyangiogennych, triglicerydów, glukozy, insuliny oraz SHBG u kobiet z dwoma postaciami stanu przedrzucawkowego Ocena stężenia czynników antyangiogennych, triglicerydów, glukozy, insuliny oraz SHBG u kobiet z dwoma postaciami stanu przedrzucawkowego Concentrations of antiangiogenic factors, triglycerides, glucose

Bardziej szczegółowo

pomiędzy październikiem 2012 a grudniem 2014 roku. Ciężarne były kwalifikowane do badań podczas pobytu w Klinice, po uprzednim dokładnym zebraniu

pomiędzy październikiem 2012 a grudniem 2014 roku. Ciężarne były kwalifikowane do badań podczas pobytu w Klinice, po uprzednim dokładnym zebraniu 1. STRESZCZENIE W dzisiejszych czasach mimo rozwoju medycyny perinatalnej, późne powikłania położnicze stanowią w dalszym ciągu problem i wyzwanie dla współczesnych położników. Według danych zawartych

Bardziej szczegółowo

Pułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego. Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze

Pułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego. Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze Pułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze Leczenie nadciśnienia tętniczego versus leczenie chorego

Bardziej szczegółowo

2 Porady w zakresie obrazu chorobowego

2 Porady w zakresie obrazu chorobowego Rozdział 2 2 Porady w zakresie obrazu chorobowego W niniejszym rozdziale przedstawiona jest choroba nadciśnieniowa, choroba wieńcowa serca i niewydolność mięśnia sercowego. Dodatkowe ryzyko wystąpienia

Bardziej szczegółowo

Tarczyca a ciąża. Kraków 22-23 października 2010. www.tarczycaciaza.cm-uj.krakow.pl

Tarczyca a ciąża. Kraków 22-23 października 2010. www.tarczycaciaza.cm-uj.krakow.pl Tarczyca a ciąża Kraków 22-23 października 2010 Organizator: Katedra i Klinika Endokrynologii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum www.tarczycaciaza.cm-uj.krakow.pl Szanowni Państwo, Drogie Koleżanki,

Bardziej szczegółowo

AUTOREFERAT. Dr n. med. Sebastian Karol Kwiatkowski. Klinika Położnictwa i Ginekologii. Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie

AUTOREFERAT. Dr n. med. Sebastian Karol Kwiatkowski. Klinika Położnictwa i Ginekologii. Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie AUTOREFERAT Dr n. med. Sebastian Karol Kwiatkowski Klinika Położnictwa i Ginekologii Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie Szczecin 2017 1. Imię i nazwisko: Sebastian Karol Kwiatkowski 2. Posiadane

Bardziej szczegółowo

Wirus zapalenia wątroby typu B

Wirus zapalenia wątroby typu B Wirus zapalenia wątroby typu B Kliniczne następstwa zakażenia odsetek procentowy wyzdrowienie przewlekłe zakażenie Noworodki: 10% 90% Dzieci 1 5 lat: 70% 30% Dzieci starsze oraz 90% 5% - 10% Dorośli Choroby

Bardziej szczegółowo

Przydatność wybranych markerów biochemicznych w przewidywaniu wystąpienia preeklampsji u ciężarnych

Przydatność wybranych markerów biochemicznych w przewidywaniu wystąpienia preeklampsji u ciężarnych Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 4, zeszyt 4, 197-21, 211 Przydatność wybranych markerów biochemicznych w przewidywaniu wystąpienia preeklampsji u ciężarnych MICHAŁ KREKORA 1, KATARZYNA ZYCH

Bardziej szczegółowo

Leczenie przeciwpłytkowe w niewydolności nerek (PCHN) Dr hab. Dorota Zyśko, prof. nadzw Łódź 2014

Leczenie przeciwpłytkowe w niewydolności nerek (PCHN) Dr hab. Dorota Zyśko, prof. nadzw Łódź 2014 Leczenie przeciwpłytkowe w niewydolności nerek (PCHN) Dr hab. Dorota Zyśko, prof. nadzw Łódź 2014 Leki przeciwpłytkowe (ASA, clopidogrel) Leki przeciwzakrzepowe (heparyna, warfin, acenocumarol) Leki trombolityczne

Bardziej szczegółowo

Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu. Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze

Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu. Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Czynniki ryzyka rozwoju i powikłania cukrzycy Nadwaga i otyłość Retinopatia

Bardziej szczegółowo

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Nadciśnienie tętnicze od A do Z 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek )

Bardziej szczegółowo

Zapytaj swojego lekarza.

Zapytaj swojego lekarza. Proste, bezpieczne badanie krwi, zapewniające wysoką czułość diagnostyczną Nieinwazyjne badanie oceniające ryzyko wystąpienia zaburzeń chromosomalnych, takich jak zespół Downa; opcjonalnie umożliwia również

Bardziej szczegółowo

Położnictwo i ginekologia

Położnictwo i ginekologia CRASH COURSE Redaktor serii Daniel Horton-Szar Położnictwo i ginekologia Nick Panay, Ruma Dutta, Audrey Ryan, J. A. Mark Broadbent Wydanie pierwsze polskie pod redakcją Jerzego Florjańskiego Wydawnictwo

Bardziej szczegółowo

PLGF i sflt-1 w diagnostyce klinicznej stanu przedrzucawkowego

PLGF i sflt-1 w diagnostyce klinicznej stanu przedrzucawkowego diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics Diagn Lab 2014; 50(4): 339-344 Praca poglądowa Review Article PLGF i sflt-1 w diagnostyce klinicznej stanu przedrzucawkowego PLGF and sflt-1

Bardziej szczegółowo

Aneks III. Uzupełnienia odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta

Aneks III. Uzupełnienia odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta Aneks III Uzupełnienia odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta Uwaga: Charakterystyka Produktu Leczniczego i Ulotka dla pacjenta są wynikiem zakończenia procedury

Bardziej szczegółowo

Tyreologia opis przypadku 6

Tyreologia opis przypadku 6 Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 6 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 23-letna kobieta zgłosił się do Poradni Endokrynologicznej.

Bardziej szczegółowo

ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU

ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU 14 czerwca 2012 r dr n. med. Piotr Tomczak Klinika Onkologii U.M. Poznań Epidemiologia raka nerki RCC stanowi 2 3% nowotworów złośliwych

Bardziej szczegółowo

Ciąża bliźniacza jako czynnik ryzyka wystąpienia krwawienia do komór bocznych mózgu u noworodków

Ciąża bliźniacza jako czynnik ryzyka wystąpienia krwawienia do komór bocznych mózgu u noworodków Ginekol Pol. 2015, 86, 137-142 P R A C E O R Y G I N A L N E Ciąża bliźniacza jako czynnik ryzyka wystąpienia krwawienia do komór bocznych mózgu u noworodków Twin pregnancy as the risk factor for neonatal

Bardziej szczegółowo

Zdrowotne i społeczne problemy wieku starszego - sprzężenia zwrotne

Zdrowotne i społeczne problemy wieku starszego - sprzężenia zwrotne Zdrowotne i społeczne problemy wieku starszego - sprzężenia zwrotne Piotr Pruszczyk, Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii z Centrum Diagnostyki i Leczenia Żylnej Choroby Zakrzepowo Zatorowej Szpital

Bardziej szczegółowo

Rzucawka w ciąży aktualny problem kliniczny

Rzucawka w ciąży aktualny problem kliniczny Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 2, zeszyt 2, 94-101, 2009 Rzucawka w ciąży aktualny problem kliniczny BOŻENA LESZCZYŃSKA-GORZELAK, ELŻBIETA PONIEDZIAŁEK-CZAJKOWSKA Streszczenie Rzucawka

Bardziej szczegółowo

Urinary excretion of brush-border enzymes of the proximal renal tubules in pregnant women with hypertensive disorders

Urinary excretion of brush-border enzymes of the proximal renal tubules in pregnant women with hypertensive disorders Urinary excretion of brush-border enzymes of the proximal renal tubules in pregnant women with hypertensive disorders Ocena wydalania enzymów rąbka szczoteczkowego kanalików proksymalnych nerek w moczu

Bardziej szczegółowo

Współczesne metody wczesnej diagnostyki stanu przedrzucawkowego i nadciśnienia indukowanego ciążą

Współczesne metody wczesnej diagnostyki stanu przedrzucawkowego i nadciśnienia indukowanego ciążą Współczesne metody wczesnej diagnostyki stanu przedrzucawkowego i nadciśnienia indukowanego ciążą Modern methods of early screening for preeclampsia and pregnancy-induced hypertension a review Poprawski

Bardziej szczegółowo

Cukrzyca typu 2 Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o.

Cukrzyca typu 2 Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o. Cukrzyca typu 2 Cukrzyca typu 2 Jeśli otrzymałeś tę ulotkę, prawdopodobnie zmagasz się z problemem cukrzycy. Musisz więc odpowiedzieć sobie na pytania: czy wiesz, jak żyć z cukrzycą? Jak postępować w wyjątkowych

Bardziej szczegółowo

Jak prowadzić poród w 23. tygodniu ciąży

Jak prowadzić poród w 23. tygodniu ciąży GRZEGORZ JAKIEL Jak prowadzić poród w 23. tygodniu ciąży I Klinika Położnictwa i Ginekologii Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego w Warszawie Peri- viable birth Poród na granicy przeżywalności AGENDA

Bardziej szczegółowo

Diagnostyka i leczenie ciąży ektopowej. Klinika Położnictwa i Chorób Kobiecych

Diagnostyka i leczenie ciąży ektopowej. Klinika Położnictwa i Chorób Kobiecych Diagnostyka i leczenie ciąży ektopowej Klinika Położnictwa i Chorób Kobiecych Co to jest ciąża ektopowa? Ciąża ektopowa- lokalizacja Ciąża ektopowa - lokalizacja Najczęstsza lokalizacja bańka jajowodu

Bardziej szczegółowo

PERINATAL MORTALITY AND MORBIDITY OF GROWTH RESTRICTED FETUSES AND NEWBORNS OWN EXPERIENCE FIRST REPORT

PERINATAL MORTALITY AND MORBIDITY OF GROWTH RESTRICTED FETUSES AND NEWBORNS OWN EXPERIENCE FIRST REPORT IMiD, Wydawnictwo Aluna Developmental Period Medicine, 2017;XXI,1 29 Katarzyna Pankiewicz, Tomasz Maciejewski PERINATAL MORTALITY AND MORBIDITY OF GROWTH RESTRICTED FETUSES AND NEWBORNS OWN EXPERIENCE

Bardziej szczegółowo

Ocena skuteczności leczenia kwasem ursodeoksycholowym pacjentek z wewnątrzwątrobową cholestazą ciężarnych

Ocena skuteczności leczenia kwasem ursodeoksycholowym pacjentek z wewnątrzwątrobową cholestazą ciężarnych prace oryginalne Karolina JAKUBIEC-WIŚNIEWSKA Rafał WITKOWSKI Tomasz PISKORZ Anna WÓJTOWICZ Hubert HURAS Ocena skuteczności leczenia kwasem ursodeoksycholowym pacjentek z wewnątrzwątrobową cholestazą ciężarnych

Bardziej szczegółowo

PROKALCYTONINA infekcje bakteryjne i sepsa. wprowadzenie

PROKALCYTONINA infekcje bakteryjne i sepsa. wprowadzenie PROKALCYTONINA infekcje bakteryjne i sepsa wprowadzenie CZĘŚĆ PIERWSZA: Czym jest prokalcytonina? PCT w diagnostyce i monitowaniu sepsy PCT w diagnostyce zapalenia dolnych dróg oddechowych Interpretacje

Bardziej szczegółowo

Anna Durka. Opiekun pracy: Dr n. med. Waldemar Machała

Anna Durka. Opiekun pracy: Dr n. med. Waldemar Machała Anna Durka Zastosowanie aktywowanego białka C (Xigris) u pacjentów leczonych z powodu ciężkiej sepsy w II Zakladzie Anestezjologii i Intensywnej Terapii USK nr 2 im. WAM w Łodzi. Opiekun pracy: Dr n. med.

Bardziej szczegółowo

u Czynniki ryzyka wystąpienia zakrzepicy? - przykłady cech osobniczych i stanów klinicznych - przykłady interwencji diagnostycznych i leczniczych

u Czynniki ryzyka wystąpienia zakrzepicy? - przykłady cech osobniczych i stanów klinicznych - przykłady interwencji diagnostycznych i leczniczych 1 TROMBOFILIA 2 Trombofilia = nadkrzepliwość u Genetycznie uwarunkowana lub nabyta skłonność do występowania zakrzepicy żylnej, rzadko tętniczej, spowodowana nieprawidłowościami hematologicznymi 3 4 5

Bardziej szczegółowo

Universitäts-Frauenklinik Essen. Medycyna prenatalna i medycyna płodowa Centrum perinatologiczne I. Stopnia

Universitäts-Frauenklinik Essen. Medycyna prenatalna i medycyna płodowa Centrum perinatologiczne I. Stopnia Universitäts-Frauenklinik Essen Medycyna prenatalna i medycyna płodowa Centrum perinatologiczne I. Stopnia Szanowni Państwo, Drodzy Rodzice, Nasze Centrum medycyny prenatalnej oferuje Państwu pełne spektrum

Bardziej szczegółowo

Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę?

Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę? Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę? Piotr Ponikowski Klinika Chorób Serca Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Ośrodek Chorób Serca Szpitala Wojskowego we Wrocławiu Niewydolność

Bardziej szczegółowo

Badania CHIPS (Control of Hypertension In Pregnancy Study/ Kontrola nadciśnienia w ciąży) Informacja dla Pacjenta i formularz zgody

Badania CHIPS (Control of Hypertension In Pregnancy Study/ Kontrola nadciśnienia w ciąży) Informacja dla Pacjenta i formularz zgody Badania CHIPS (Control of Hypertension In Pregnancy Study/ Kontrola nadciśnienia w ciąży) Informacja dla Pacjenta i formularz zgody Kierownik badań: {wpisać nazwisko i dane kontaktowe} Koordynator badań:

Bardziej szczegółowo

CHOROBY WEWNĘTRZNE CHOROBY UKŁADU MOCZOWEGO

CHOROBY WEWNĘTRZNE CHOROBY UKŁADU MOCZOWEGO CHOROBY WEWNĘTRZNE CHOROBY UKŁADU MOCZOWEGO Dariusz Moczulski Klinika Chorób Wewnętrznych i Nefrodiabetologii Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. WAM ul. Żeromskiego 113, Łódź Cukrzycowa choroba nerek

Bardziej szczegółowo

Nowe terapie w cukrzycy typu 2. Janusz Gumprecht

Nowe terapie w cukrzycy typu 2. Janusz Gumprecht Nowe terapie w cukrzycy typu 2 Janusz Gumprecht Dziś już nic nie jest takie jak było kiedyś 425 000 000 Ilość chorych na cukrzycę w roku 2017 629 000 000 Ilość chorych na cukrzycę w roku 2045 International

Bardziej szczegółowo

Wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie, najnowsze wyniki badań

Wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie, najnowsze wyniki badań Wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie, najnowsze wyniki badań Łukasz Adamkiewicz Health and Environment Alliance (HEAL) 10 Marca 2014, Kraków HEAL reprezentuje interesy Ponad 65 organizacji członkowskich

Bardziej szczegółowo

LABORATORYJNA DIAGNOSTYKA RÓŻNICOWA ZESPOŁU HELLP LABORATORY DIFFERENTIAL DIAGNOSTICS OF THE HELLP SYNDROME

LABORATORYJNA DIAGNOSTYKA RÓŻNICOWA ZESPOŁU HELLP LABORATORY DIFFERENTIAL DIAGNOSTICS OF THE HELLP SYNDROME Nowiny Lekarskie 2011, 80, 6, 461 468 ALEKSANDRA BASZCZUK, EWELINA SZLACHTOWSKA, ZYGMUNT KOPCZYŃSKI LABORATORYJNA DIAGNOSTYKA RÓŻNICOWA ZESPOŁU HELLP LABORATORY DIFFERENTIAL DIAGNOSTICS OF THE HELLP SYNDROME

Bardziej szczegółowo

Otyłość i choroby nerek. groźny problem XXI wieku

Otyłość i choroby nerek. groźny problem XXI wieku Otyłość i choroby nerek groźny problem XXI wieku Dr Lucyna Kozłowska SGGW, Wydział Nauk o śywieniu Człowieka i Konsumpcji Katedra Dietetyki e-mail: lucyna_kozlowska@sggw.pl Nadwaga + otyłość 25% 27% Nadwaga

Bardziej szczegółowo

Ultrasonografia diagnostyczna i interwencyjna

Ultrasonografia diagnostyczna i interwencyjna Ultrasonografia diagnostyczna i interwencyjna Click to edit Master subtitle style dr hab n. med. Piotr Węgrzyn dr n. med. Robert Bartkowiak lek. Robert Brawura-Biskupski-Samaha I Katedra i Klinika Położnictwa

Bardziej szczegółowo

Czy mogą być niebezpieczne?

Czy mogą być niebezpieczne? Diety wysokobiałkowe w odchudzaniu Czy mogą być niebezpieczne? Lucyna Kozłowska Katedra Dietetyki SGGW Diety wysokobiałkowe a ryzyko zgonu Badane osoby: Szwecja, 49 261 kobiet w wieku 30 49 lat (1992 i

Bardziej szczegółowo

I. Cukrzycowa choroba nerek (nefropatia cukrzycowa)

I. Cukrzycowa choroba nerek (nefropatia cukrzycowa) Spis treści 1. Wprowadzenie 13 Wstęp do wydania II 16 I. Cukrzycowa choroba nerek (nefropatia cukrzycowa) 2. Podstawowa charakterystyka struktury i czynności nerek 21 3. Czynniki wpływające na rozwój uszkodzenia

Bardziej szczegółowo

Ciąża a nerki. Irena Pietrzak. Katedra i Klinika Nefrologii, Chorób Wewnętrznych, Transplantologii Akademia Medyczna w Poznaniu

Ciąża a nerki. Irena Pietrzak. Katedra i Klinika Nefrologii, Chorób Wewnętrznych, Transplantologii Akademia Medyczna w Poznaniu Ciąża a nerki Irena Pietrzak Katedra i Klinika Nefrologii, Chorób Wewnętrznych, Transplantologii Akademia Medyczna w Poznaniu Zmiany anatomiczne w nerkach podczas ciąży prawidłowej Phyllis August : Kidney

Bardziej szczegółowo

dr hab n. med. Piotr Węgrzyn dr n. med. Robert Bartkowiak lek. Robert Brawura-Biskupski-Samaha I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii

dr hab n. med. Piotr Węgrzyn dr n. med. Robert Bartkowiak lek. Robert Brawura-Biskupski-Samaha I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii dr hab n. med. Piotr Węgrzyn dr n. med. Robert Bartkowiak lek. Robert Brawura-Biskupski-Samaha I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii najbardziej popularna metoda wizualizacji duża dostępność względnie

Bardziej szczegółowo

ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ( )

ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ( ) ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ (2015-08-03) PROFILAKTYKA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA ADRESACI - Osoby zadeklarowane do lekarza POZ, w wieku 35, 40, 45,

Bardziej szczegółowo

Ibukun A. Abidoye 1, Oluwagbemiga O. Ayoola 1, Bukunmi M. Idowu 1, Adeniyi S. Aderibigbe 1, Olabisi M. Loto 2. Praca oryginalna.

Ibukun A. Abidoye 1, Oluwagbemiga O. Ayoola 1, Bukunmi M. Idowu 1, Adeniyi S. Aderibigbe 1, Olabisi M. Loto 2. Praca oryginalna. Praca oryginalna Cytowanie: Abidoye IA, Ayoola OO, Idowu BM, Aderibigbe AS, Loto OM: Uterine artery Doppler velocimetry in hypertensive disorder of pregnancy in Nigeria.. Otrzymano: 08.07.2017 Zaakceptowano:

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie badania dopplerowskiego w drugiej połowie ciąży

Zastosowanie badania dopplerowskiego w drugiej połowie ciąży DOI: 10.17772/gp/57867! "! # Zastosowanie badania dopplerowskiego w drugiej połowie ciąży The use of Doppler in the second half of pregnancy Klinika Rozrodczości, Katedra Ginekologii, Położnictwa i Onkologii

Bardziej szczegółowo

Wpływ cukrzycy na jakość życia kobiet ciężarnych

Wpływ cukrzycy na jakość życia kobiet ciężarnych GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY Wpływ cukrzycy na jakość życia kobiet ciężarnych Praca na stopień doktora nauk medycznych mgr Joanna Preis-Orlikowska Promotor pracy: prof. dr hab. Mikołaj Majkowicz Gdańsk,

Bardziej szczegółowo

Test Prenatalny Harmony. przesiewowe badanie prenatalne nowej generacji w kierunku trisomii chromosomowych

Test Prenatalny Harmony. przesiewowe badanie prenatalne nowej generacji w kierunku trisomii chromosomowych Test Prenatalny Harmony przesiewowe badanie prenatalne nowej generacji w kierunku trisomii chromosomowych Test Harmony Co wykrywa Dla kogo jest przeznaczony Zasada działania testu Jak i gdzie można wykonać

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia

Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia Program profilaktyki chorób układu krążenia 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Choroby układu krążenia

Bardziej szczegółowo

Pytania z zakresu położnictwa

Pytania z zakresu położnictwa Pytania z zakresu położnictwa - 2017 1. Proszę omówić zapotrzebowanie na składniki mineralne i witaminowe u kobiet ciężarnych i karmiących piersią ze szczególnym uwzględnieniem znaczenia profilaktyki jodowej.

Bardziej szczegółowo

Spodziewasz się dziecka? Przeczytaj o zasadach prowadzenia ciąży i opiece medycznej przyszłej mamy w UK.

Spodziewasz się dziecka? Przeczytaj o zasadach prowadzenia ciąży i opiece medycznej przyszłej mamy w UK. Spodziewasz się dziecka? Przeczytaj o zasadach prowadzenia ciąży i opiece medycznej przyszłej mamy w UK. Kiedy podejrzewasz, że jesteś w ciąży, zgłoś się do swojego lekarza pierwszego kontaktu - GP. Tam,

Bardziej szczegółowo

Testy dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci.

Testy dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci. Testy dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci. dr n. med. Agnieszka Ołdakowska Klinika Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie

Bardziej szczegółowo

Wewnątrzmaciczne ograniczenie wzrastania płodu (IUGR)

Wewnątrzmaciczne ograniczenie wzrastania płodu (IUGR) Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 7, zeszyt 2, 112-116, 2014 SYTUACJA KLINICZNA #18 Wewnątrzmaciczne ograniczenie wzrastania płodu (IUGR) Pacjentka l. 36 przyjęta została do szpitala w 32.

Bardziej szczegółowo

Analiza fali tętna u dzieci z. doniesienie wstępne

Analiza fali tętna u dzieci z. doniesienie wstępne Analiza fali tętna u dzieci z chorobami kłębuszków nerkowych doniesienie wstępne Piotr Skrzypczyk, Zofia Wawer, Małgorzata Mizerska-Wasiak, Maria Roszkowska-Blaim Katedra i Klinika Pediatrii i Nefrologii

Bardziej szczegółowo

Sepsa, wstrząs septyczny, definicja, rozpoznanie

Sepsa, wstrząs septyczny, definicja, rozpoznanie Sepsa, wstrząs septyczny, definicja, rozpoznanie dr hab. n.med. Barbara Adamik Katedra i Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Sepsa, wstrząs septyczny, definicja,

Bardziej szczegółowo

Markery biochemiczne w diagnostyce prenatalnej

Markery biochemiczne w diagnostyce prenatalnej Diagnostyka prenatalna Spała 09.11.2012 Markery biochemiczne w diagnostyce prenatalnej - test podwójny - nowe markery biochemiczne dr hab. n. med. Dariusz Borowski Warszawski Uniwersytet Medyczny rekomendacja

Bardziej szczegółowo

Ultrasonograficzna ocena unaczynienia oraz objętości szyjki macicy u kobiet ciężarnych z użyciem techniki 3D Power Doppler oraz programu VOCAL

Ultrasonograficzna ocena unaczynienia oraz objętości szyjki macicy u kobiet ciężarnych z użyciem techniki 3D Power Doppler oraz programu VOCAL Ultrasonograficzna ocena unaczynienia oraz objętości szyjki macicy u kobiet ciężarnych z użyciem techniki 3D Power Doppler oraz programu VOCAL STRESZCZENIE. Obecnie stosowane, standardowe metody diagnostyczne

Bardziej szczegółowo

Jakość jako element konkurencji w ochronie zdrowia. Perspektywa świadczeniodawcy i pacjenta w kontekście planowanych zmian

Jakość jako element konkurencji w ochronie zdrowia. Perspektywa świadczeniodawcy i pacjenta w kontekście planowanych zmian Jakość jako element konkurencji w ochronie zdrowia Perspektywa świadczeniodawcy i pacjenta w kontekście planowanych zmian Jerzy Gryglewicz Warszawa, 28 marca 2017 r. Zdarzenie niepożądane zdarzenie wywołane

Bardziej szczegółowo

STRESZCZENIE Słowa kluczowe: Wstęp Cel pracy

STRESZCZENIE Słowa kluczowe: Wstęp Cel pracy STRESZCZENIE Słowa kluczowe: Noworodek urodzony przedwcześnie, granulocyt obojętnochłonny, molekuły adhezji komórkowej CD11a, CD11b, CD11c, CD18, CD54, CD62L, wczesne zakażenie, posocznica. Wstęp W ostatnich

Bardziej szczegółowo

Interwencje prenatalne: - nadzieje i fakty z punktu widzenia nefrologa Prenatal interventions: - expectations and reality from nephrologist s view

Interwencje prenatalne: - nadzieje i fakty z punktu widzenia nefrologa Prenatal interventions: - expectations and reality from nephrologist s view Interwencje prenatalne: - nadzieje i fakty z punktu widzenia nefrologa Prenatal interventions: - expectations and reality from nephrologist s view Ryszard Grenda i Maria Roszkowska-Blaim Alan Watson, Krzysztof

Bardziej szczegółowo

Ocena ryzyka operacyjnego. Piotr Czempik Oddział Kliniczny Kardioanestezji i Intensywnej Terapii SUM

Ocena ryzyka operacyjnego. Piotr Czempik Oddział Kliniczny Kardioanestezji i Intensywnej Terapii SUM Ocena ryzyka operacyjnego Piotr Czempik Oddział Kliniczny Kardioanestezji i Intensywnej Terapii SUM Ryzyko związane z zabiegiem operacyjnym Typ operacji (np. kardiochirurgiczne/niekardiochirurgiczne)

Bardziej szczegółowo

Standardy opieki okołoporodowej w przypadkach występowania określonych powikłań

Standardy opieki okołoporodowej w przypadkach występowania określonych powikłań praca POGLĄDOWA Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2016 tom 1, nr 1, strony 1 9 Copyright 2016 Via Medica ISSN 2451 0122 Standardy opieki okołoporodowej w przypadkach występowania określonych powikłań

Bardziej szczegółowo

FARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO. Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB

FARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO. Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB FARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB Oparte na dowodach zalecenia w leczeniu nadciśnienia tętniczego wg. Joint National Committee (JNC

Bardziej szczegółowo

Informacje na temat badań prenatalnych

Informacje na temat badań prenatalnych Informacje na temat badań prenatalnych PODSTAWOWE INFORMACJE Z ZAKRESU BIOLOGII BIOLOGIA Nasz organizm zbudowany jest z miliardów komórek. W każdej z nich zawarty jest materiał genetyczny, czyli DNA (ang.

Bardziej szczegółowo

CHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH

CHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH CHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH KATEDRA I KLINIKA CHIRURGII NACZYŃ I ANGIOLOGII AKADEMII MEDYCZNEJ W LUBLINIE Kierownik: Dr hab.n. med. Jacek Wroński UDROŻNIENIE T. SZYJNEJ WEWNĘTRZNEJ WSKAZANIA

Bardziej szczegółowo

Noworodek z wrodzoną wadą metabolizmu - analiza przypadku klinicznego

Noworodek z wrodzoną wadą metabolizmu - analiza przypadku klinicznego Noworodek z wrodzoną wadą metabolizmu - analiza przypadku klinicznego Marcin Kalisiak Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka Kierownik Kliniki: prof. Ewa Helwich 1 Plan prezentacji co to

Bardziej szczegółowo

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2016-2022 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek) Nazwa jednostki

Bardziej szczegółowo

SESJA PRAC ORYGINALNYCH PLAKATY MODEROWANE, CZĘŚĆ 2 SESSION OF ORIGINAL ARTICLES MODERATED POSTER SESSION, PART 2

SESJA PRAC ORYGINALNYCH PLAKATY MODEROWANE, CZĘŚĆ 2 SESSION OF ORIGINAL ARTICLES MODERATED POSTER SESSION, PART 2 SESJA PRAC ORYGINALNYCH PLAKATY MODEROWANE, CZĘŚĆ 2 SESSION OF ORIGINAL ARTICLES MODERATED POSTER SESSION, PART 2 Moderatorzy/Moderators: Ewa Warchoł-Celińska (Warszawa), Jacek Lewandowski (Warszawa),

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze punkt widzenia lekarza i dietetyka. prof. nadzw. dr hab. n. med. J. Niegowska dr inż. D. Gajewska

Nadciśnienie tętnicze punkt widzenia lekarza i dietetyka. prof. nadzw. dr hab. n. med. J. Niegowska dr inż. D. Gajewska Nadciśnienie tętnicze punkt widzenia lekarza i dietetyka prof. nadzw. dr hab. n. med. J. Niegowska dr inż. D. Gajewska Wszechnica Żywieniowa SGGW Warszawa 2016 Ciśnienie tętnicze krwi Ciśnienie wywierane

Bardziej szczegółowo

Marzena Woźniak Temat rozprawy: Ocena, monitorowanie i leczenie zakrzepicy żylnej w okresie ciąży i połogu Streszczenie

Marzena Woźniak Temat rozprawy: Ocena, monitorowanie i leczenie zakrzepicy żylnej w okresie ciąży i połogu Streszczenie Marzena Woźniak Rozprawa doktorska na stopień doktora nauk medycznych Temat rozprawy: Ocena, monitorowanie i leczenie zakrzepicy żylnej w okresie ciąży i połogu Streszczenie Okresy ciąży i połogu są wymieniane

Bardziej szczegółowo

ZATRZYMANIE AKCJI SERCA

ZATRZYMANIE AKCJI SERCA MEDICAL SCHOOL Projekt sfinansowany przez program Oceny technologii medycznych Narodowego Instytutu Badań nad Zdrowiem (National Institute for Health Research s Health Technology Assessment programme)

Bardziej szczegółowo

Zmiana celu leczenia cukrzycy

Zmiana celu leczenia cukrzycy Zmiana celu leczenia cukrzycy Edward Franek Klinika Chorób Wewnętrznych, Endokrynologii i Diabetologii CSK MSWiA Zakład Kliniczno-Badawczy Epigenetyki Człowieka IMDiK PAN, Warszawa IDF Diabetes Atlas 2015

Bardziej szczegółowo

Ocena przydatności aktywiny A w przewidywaniu wystąpienia preeklampsji u ciężarnych

Ocena przydatności aktywiny A w przewidywaniu wystąpienia preeklampsji u ciężarnych Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 4, zeszyt 4, 192-196, 11 Ocena przydatności aktywiny A w przewidywaniu wystąpienia preeklampsji u ciężarnych MICHAŁ KREKORA 1, KATARZYNA ZYCH 2, LIDIA BIESIADA

Bardziej szczegółowo

Hubert Huras Klinika Położnictwa i Perinatologii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum

Hubert Huras Klinika Położnictwa i Perinatologii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum Hubert Huras Klinika Położnictwa i Perinatologii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum W krajach rozwijających się problem hipotrofii dotyka 3-10% noworodków. Dla 36 letniej nieródki ryzyko IUGR

Bardziej szczegółowo

Paweł Jan Stanirowski

Paweł Jan Stanirowski Paweł Jan Stanirowski "Badanie korelacji pomiędzy łożyskową ekspresją transporterów glukozy GLUT-1, GLUT-4 i GLUT-9, a wybranymi parametrami matczynopłodowymi w ciąży powikłanej cukrzycą" Rozprawa na stopień

Bardziej szczegółowo

Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Myślenicach 28112014. dr n. med. Wojciech Dudek

Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Myślenicach 28112014. dr n. med. Wojciech Dudek Modernizacja Oddziałów Ginekologiczno-Położniczego oraz Neonatologicznego szansą dla ludności powiatu myślenickiego na dostęp do nowoczesnych metod profilaktyki, diagnostyki i leczenia w okresie p y p

Bardziej szczegółowo

Amy Ferris, Annie Price i Keith Harding Pressure ulcers in patients receiving palliative care: A systematic review Palliative Medicine 2019 Apr 24

Amy Ferris, Annie Price i Keith Harding Pressure ulcers in patients receiving palliative care: A systematic review Palliative Medicine 2019 Apr 24 Amy Ferris, Annie Price i Keith Harding Pressure ulcers in patients receiving palliative care: A systematic review Palliative Medicine 2019 Apr 24 Cel - przegląd ma na celu określenie częstości występowania

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wykaz najczęściej używanych skrótów 10 ANESTEZJOLOGIA POŁOŻNICZA 13

Spis treści. Wykaz najczęściej używanych skrótów 10 ANESTEZJOLOGIA POŁOŻNICZA 13 Spis treści Wykaz najczęściej używanych skrótów 10 ANESTEZJOLOGIA POŁOŻNICZA 13 1. Ogólne problemy anestezji położniczej 15 1.1. Zmiany fizjologiczne spowodowane ciążą 15 1.1.1. Zmiany ogólne 15 1.1.2.

Bardziej szczegółowo

Czy Polakom grozi niealkoholowe stłuszczenie wątroby? NAFL (non-alkoholic fatty liver ) Czy można ten fakt lekceważyć?

Czy Polakom grozi niealkoholowe stłuszczenie wątroby? NAFL (non-alkoholic fatty liver ) Czy można ten fakt lekceważyć? Czy Polakom grozi niealkoholowe stłuszczenie wątroby? NAFL (non-alkoholic fatty liver ) Czy można ten fakt lekceważyć? Beata Cywińska-Durczak SAPL.PCH.18.10.1754 NAFLD (non-alkoholic fatty liver disease)

Bardziej szczegółowo

Materiał edukacyjny Cukrzyca ciążowa Przewodnik dla ciężarnej został przygotowany przez:

Materiał edukacyjny Cukrzyca ciążowa Przewodnik dla ciężarnej został przygotowany przez: 2 Materiał edukacyjny Cukrzyca ciążowa Przewodnik dla ciężarnej został przygotowany przez: Prof. dr hab. med. Katarzyna Cypryk Klinika Diabetologii i Chorób Przemiany Materii Uniwersytet Medyczny w Łodzi,

Bardziej szczegółowo

Założenia i cele: Postanowiłam zbadać i przeanalizować:

Założenia i cele: Postanowiłam zbadać i przeanalizować: Streszczenie. Wstęp: Starzejące się społeczeństwa całej Europy, skutki wysoko rozwiniętej cywilizacji urbanistyczno-technicznej, oddalenie człowieka od natury, ogromny postęp nauki i techniki, powodują

Bardziej szczegółowo

Płodność i przebieg ciąży w chorobach reumatycznych stan wiedzy na rok 2013

Płodność i przebieg ciąży w chorobach reumatycznych stan wiedzy na rok 2013 Płodność i przebieg ciąży w chorobach reumatycznych stan wiedzy na rok 2013 Lidia Ostanek Danuta Bobrowska Snarska Marek Brzosko Klinika Reumatologii i Chorób Wewnętrznych Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego

Bardziej szczegółowo

Twoje wizyty położnicze Informacje i porady dla przyszłych matek

Twoje wizyty położnicze Informacje i porady dla przyszłych matek Ta broszura zawiera informacje o wizytach położniczych. Nie zgub jej i przynoś ze sobą na wizyty u położnej, lekarza lub jakiekolwiek inne wizyty szpitalne. Naklejka szpitalna Telefon: Lekarz pierwszego

Bardziej szczegółowo

Indukcja porodu. Część 1. Kontrowersje i korzyści wynikające ze wskazań do indukcji porodu

Indukcja porodu. Część 1. Kontrowersje i korzyści wynikające ze wskazań do indukcji porodu Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 5, zeszyt 4, 185-189, 2012 PRACA PRZEGL DOWA Indukcja porodu. Część 1. Kontrowersje i korzyści wynikające ze wskazań do indukcji porodu MARTA KOSTRZEWA, JAROSŁAW

Bardziej szczegółowo

Standardy prowadzenia ciąży

Standardy prowadzenia ciąży Standardy prowadzenia ciąży Gdańsk 2015 Redaktor prowadzący: Olga Strzelec Redakcja: Joanna Fiuk, Olga Strzelec Korekta: Joanna Fiuk, Olga Strzelec Projekt okładki: Andrzej Owsiany Skład: Iwona Łytkowska

Bardziej szczegółowo

THE ANALYSIS OF THE CORRELATION BETWEEN EXTRACELLULAR FETAL DNA CONCENTRATION IN MATERNAL CIRCULATION AND SEVERITY OF PREECLAMPSIA

THE ANALYSIS OF THE CORRELATION BETWEEN EXTRACELLULAR FETAL DNA CONCENTRATION IN MATERNAL CIRCULATION AND SEVERITY OF PREECLAMPSIA A N N A L E S A C A D E M I A E M E D I C A E S T E T I N E N S I S R O C Z N I K I P O M O R S K I E J A K A D E M I I M E D Y C Z N E J W S Z C Z E C I N I E 2007, 53, 3, 20 25 KARINA ENGEL, TOMASZ PŁONKA,

Bardziej szczegółowo

lek. Wojciech Mańkowski Kierownik Katedry: prof. zw. dr hab. n. med. Edward Wylęgała

lek. Wojciech Mańkowski Kierownik Katedry: prof. zw. dr hab. n. med. Edward Wylęgała lek. Wojciech Mańkowski Zastosowanie wzrokowych potencjałów wywołanych (VEP) przy kwalifikacji pacjentów do zabiegu przeszczepu drążącego rogówki i operacji zaćmy Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych

Bardziej szczegółowo