Zamawiający: ZARZĄD DRÓG WOJEWÓDZKICH w Krakowie ul. Głowackiego 56, Kraków

Transkrypt

1 EKSPERTYZA GEOLOGICZNA DLA KONCEPCJI ZABEZPIECZENIA ORAZ OPRACOWANIA P.F.U. USZKODZONEGO ODCINKA DROGI WOJEWÓDZKIEJ NR 965 odc.130 od km do w miejscowości NOWY WIŚNICZ Zamawiający: ZARZĄD DRÓG WOJEWÓDZKICH w Krakowie ul. Głowackiego 56, Kraków Wykonawca: PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUG GEOLOGICZNO LABORATORYJNYCH CHEMKOP - LABORGEO Sp. z o.o Kraków ul. Wybickiego 7 Autorzy dokumentacji: mgr inż. Sebastian Jurczak spec. geologia inżynierska upraw. MŚ nr VI v-ce prezes CHEMKOP-LABORGEO mgr Zbigniew Russocki... Michał Russocki... mgr inż. Izabela Banek Gałka spec. geologia inżynierska upraw. MŚ nr VII Kraków - listopad 2010

2 SPIS TREŚCI Wstęp Informacje ogólne o terenie badań Opis położenia geograficznego Budowa geologiczna Omówienie realizacji prac rozpoznawczych Analiza materiałów archiwalnych Terenowe prace rozpoznawcze Geotechniczne badania laboratoryjne Opis właściwości fizyczno-mechanicznych gruntów Warunki hydrogeologiczne Ocena warunków geologiczno-inżynierskich wraz z prognozą wpływu inwestycji na środowisko Geotechniczne warunki posadowienia Zalecenia dotyczące zabezpieczenia skarpy i robót ziemnych Podsumowanie i wnioski Literatura i materiały pomocnicze Spis załączników graficznych: SPIS ZAŁĄCZNIKÓW Lokalizacja badanego terenu - skala 1: zał. 1 Mapa dokumentacyjna robót geologicznych skala 1: zał. 2 Mapa geologiczno inżynierska skala 1: zał. 3 Przekroje geologiczno inżynierskie... zał Objaśnienia do przekrojów geologiczno - inżynierskich... zał. 5 Karty dokumentacyjne otworów geologicznych... zał Wyniki badań granic Atterberga... zał Zestawienie wyników analizy chemicznej wody gruntowej... zał. 8 Zestawienie wyników badań laboratoryjnych... zał. 9 Wykonawca: PUG-L CHEMKOP-LABORGEO Sp. z o.o. ul. Wybickiego Kraków 2

3 WSTĘP Ekspertyza jest końcowym efektem rozpoznania geologicznego osuwiska powstałego na drodze nr 965 odc. 130 w km do w pobliżu cmentarza w miejscowości Nowy Wiśnicz. Zamawiającym jest ZARZĄD DRÓG WOJEWÓDZKICH w Krakowie ul. Głowackiego 56, Kraków. Ekspertyzę wykonano na podstawie: Umowy nr 125/2010/ZDW zawartej w dniu 26 sierpnia 2010 roku w Krakowie, pomiędzy ZARZĄDEM DRÓG WOJEWÓDZKICH w Krakowie ul. Głowackiego 56, Kraków reprezentowanym przez mgr inż. Grzegorza Stecha dyrektora a Przedsiębiorstwem Usług Geologiczno Laboratoryjnych CHEMKOP - LABORGEO reprezentowanym przez pana mgr Zbigniewa Russockiego Wiceprezesa Zarządu Spółki, na wykonanie Ekspertyzy geologicznej, koncepcji zabezpieczenia oraz opracowania programu funkcjonalno użytkowego dla uszkodzonych w czasie powodzi odcinków dróg wojewódzkich z podziałem na zadania Zadanie nr 4 DW nr 965 odc. 130 od km do w m. Nowy Wiśnicz. Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski w skali 1: Arkusz M 34 77B Bochnia Opracowanej przez. K.Skoczylas Ciszewska i J. Burtan - Wydawnictwa Geologiczne Wyników prac geologicznych wykonanych zgodnie z ustalonym zakresem opracowania. Ekspertyza wykonana została zgodnie z Polską Normą PN-B Geotechnika - Dokumentowanie Geotechniczne - sierpień 1998 oraz według zaleceń Instrukcji Obserwacji i Badań Osuwisk Drogowych Generalna Dyrekcja Dróg Publicznych pod redakcją inż. Juliusza Nowackiego - Warszawa Wykonawca: PUG-L CHEMKOP-LABORGEO Sp. z o.o. ul. Wybickiego Kraków 3

4 1. INFORMACJE OGÓLNE O TERENIE BADAŃ Teren badań geologicznych znajduje się w północnej części miasta Nowy Wiśnicz z przy drodze wojewódzkiej nr 965, w pobliżu cmentarza. Od zachodu teren ograniczają tereny zielone wraz posesjami prywatnymi a od wschodu tereny pół uprawnych, nieużytków oraz dolina okresowego potoku. Na południowy zachód od terenu osuwiska zlokalizowany jest cmentarz. Osuwisko rozwinęło się w obrębie pasa drogowego obejmując niemal całą szerokość jezdni asfaltowej oraz skarpę nasypu znajdującą się na wschód od drogi. Omawiany teren wykazuje cechy charakterystyczne dla osuwiska czynnego. Można zaobserwować wyraźną niszę osuwiskową na asfalcie. Jęzor osuwiska jest mniej wyraźny objawiający się jedynie poprzez niewielkie wybrzuszenia na skarpie drogi. Wysięki wód gruntowych oraz podmokłości (obszary stagnowania wody) można zaobserwować w przydrożnym rowie zlokalizowanym na zachód od osuwiska. Skarpa poniżej drogi jest porośnięta pojedynczymi drzewami i krzakami, wśród których można zaobserwować przechylone drzewa ( pijany las ), co świadczy o spełzywaniu przypowierzchniowej części gruntu. Badania zostały wykonane w dniach 10 i po okresie intensywnych opadów (maj czerwiec 2010), które spowodowały powódź i liczne obsunięcia mas ziemnych. W październiku 2010 uzupełniono warstwę asfaltu, która uległa obniżeniu. Badania geologiczne zostały wykonane w całości na terenie należącym do ZDW. W rejonie badań zlokalizowana jest infrastruktura podziemna do której należą: - instalacja wodociągowa zlokalizowana w rowie od strony zachodniej składająca się z dwóch ciągów W160 i W80, - instalacja kanalizacyjna zlokalizowana wzdłuż drogi pod chodnikiem od strony zachodniej składająca się z ciągu kd400, - instalacja telekomunikacyjna zlokalizowana wzdłuż drogi od strony wschodniej składająca się z 3 ciągów. Ponadto wzdłuż drogi od strony wschodniej przebiega naziemna sieć energetyczna niskiego napięcia a jeden z betonowych słupów zlokalizowany jest niemalże w osi osuwiska poniżej drogi. Słup ten nie wykazuje jakichkolwiek cech przesunięcia lub zniekształcenia. 2. OPIS POŁOŻENIA GEOGRAFICZNEGO Geograficznie teren leży w obrębie Pogórza Wiśnickiego od północy ograniczonego Pogórzem Bocheńskim, a od południa Beskidem Wyspowym. Wykonawca: PUG-L CHEMKOP-LABORGEO Sp. z o.o. ul. Wybickiego Kraków 4

5 3. BUDOWA GEOLOGICZNA Teren rozpoznania geologicznego znajduje się w obrębie Karpat Fliszowych. Według Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski - Arkusz Bochnia, na badanym obszarze występują utwory kredowe oraz czwartorzędowe. Czwartorzęd na dokumentowanym obszarze wykształcony jest w postaci gruntów lessopodobnych zbudowanych z glin pylastych i pyłów pochodzenia eolicznego. Ponadto w stropowej części warstw pylasto gliniastej stwierdzono występowanie utworów piaszczystych z domieszkami żwirów i okruchów piaskowca. Poniżej gruntów lessopodobnych nawiercono utwory wykształcone w postaci glin zwięzłych z domieszkami żwirów (skandynawskie granity rapakiwi). Świadczy to pochodzeniu lodowcowym glin zwięzłych o charakterze morenowym (gliny zwałowe). Występowanie tego rodzaju gruntów na obszarze Karpat Fliszowych jest stosunkowo rzadkie. Są to utwory wieku plejstoceńskiego. Do utworów czwartorzędowych antropogenicznych zaliczyć należy wierzchnią warstwę zbudowaną z nasypów niebudowlanych (niekontrolowanych). Stanowią one podbudowę asfaltu oraz materiał budujący nasyp drogowy a wykształcone są w postaci: piasków, piasków gliniastych, glin, glin piaszczystych, pyłów wraz z domieszkami substancji organicznej i różnej wielkości okruchów skalnych piaskowca oraz gruzu betonowego. Utwory te wbudowano w podłoże przy wykonywaniu nasypu drogowego. Utworów starszych od czwartorzędu (kreda) nie stwierdzono wykonanymi otworami. Według Mapy Geologicznej arkusz Bochnia, zbudowane są ze zlepieńców i piaskowców - warstwy istebniańskie dolne w ogólności. 4. OMÓWIENIE REALIZACJI PRAC ROZPOZNAWCZYCH Celem prac geologicznych było uzyskanie rozpoznania budowy geologicznej podłoża rejonu osuwiska, zlokalizowanego w ciągu drogi wojewódzkiej nr 965. Ponadto ustalenie stosunków wodnych i stwierdzenie występowania stropu warstwy stabilnej mogącej stanowić podłoże dla posadowienia systemu zabezpieczenia. Cel prac i ich zakres został określony w uzgodnieniu z projektantem - konstruktorem oraz w umowie zawartej z ZDW. Dla osiągnięcia założonego celu geologicznego przyjęto i zrealizowano następujący tok prac rozpoznawczych: - analizę materiałów archiwalnych, - prace terenowe (wyrobiska geologiczne, kartowanie geologiczne), Wykonawca: PUG-L CHEMKOP-LABORGEO Sp. z o.o. ul. Wybickiego Kraków 5

6 - geotechniczne badania laboratoryjne, - analizę zebranych materiałów, - opracowanie powykonawczej ekspertyzy geologicznej ANALIZA MATERIAŁÓW ARCHIWALNYCH Jedynymi materiałami archiwalnymi są dokumentacje fotograficzne ze skutków pojawienia się szkód powstałych na drodze krajowej nr 965. Nie odnaleziono żadnych sprawozdań z odbiorów kontrolnych nasypów budujących podłoże drogowe, w związku z tym należy uznać, że proces formowania nasypów nie był w żaden sposób kontrolowany. Rozmieszczenie otworów geologicznych dla niniejszej ekspertyzy miało na celu znalezienie przebiegu powierzchni poślizgu pomiędzy utworami koluwialnymi a gruntami gliniastymi stanowiącymi stabilne podłoże TERENOWE PRACE ROZPOZNAWCZE Prace terenowe stanowiły podstawę rozpoznania geologicznego. Planując rozmieszenie wyrobisk geologicznych posiłkowano się aktualnym zdjęciem sytuacyjno-wysokościowym w skali 1:500 wykonanym przez firmę Geokos - Przedsiębiorstwo Usług Geodezyjno Kartograficznych pod kierownictwem uprawnionego geodety Mariana Oleksego. Ponadto wykonano kartowanie geologicznoinżynierskie obszaru badań, którego efektem jest Mapa Geologiczno Inżynierska (zał.3). Szczegółowy opis wykonanych prac zawarty jest w kolejnych podrozdziałach. Lokalizację wykonanych otworów geologicznych wraz z przebiegiem przekrojów geologiczno inżynierskich przedstawiono na Mapie Dokumentacyjnej (zał.2). W ramach prac terenowych wykonano: Otwory geologiczne wykonane sondą rdzeniową RKS. Profilowanie geologiczne wyrobisk rozpoznawczych. Opróbowanie gruntów podłoża. Badania i obserwacje hydrogeologiczne. Realizując terenowe roboty rozpoznawcze wykonano: 5 otworów sondą rdzeniową RKS, łącznie 27,0 mb. Wykonawca: PUG-L CHEMKOP-LABORGEO Sp. z o.o. ul. Wybickiego Kraków 6

7 Badany obszar osuwiska, rozpoznany został dzięki zastosowaniu metodyki wiercenia sondą rdzeniową RKS, która była wystarczająca dla osiągnięcia wymaganego celu geologicznego. Otwory geologiczne wykonało PUG-L CHEMKOP LABORGEO Po wykonaniu wszystkich niezbędnych obserwacji, otwory zostały zlikwidowane przez zasypanie urobkiem z odtworzeniem naturalnego przebiegu warstw i zagęszczenia gruntów. Wyrobiska rozpoznawcze były profilowane przez nadzór geologiczny posiadający odpowiednie uprawnienia. Wyniki profilowań ujęte są w Kartach Otworów Geologicznych zał W czasie profilowania otworów z każdej warstwy odmiennej litologicznie, lub różniącej się parametrami geotechnicznymi wykonywana była analiza makroskopowa gruntów - 33 oznaczenia. Otwory geologiczne zostały powykonawczo, geodezyjnie zamierzone i naniesione na mapę dokumentacyjną (zał. 2) GEOTECHNICZNE BADANIA LABORATORYJNE Wszystkie pobrane próbki NW zostały przekazane do laboratorium mechaniki gruntów. Na materiale gruntowym z pobranych próbek wykonano następujące oznaczenia: granice konsystencji Atterberga tzn. płynności W L i plastyczności W P - 9 oznaczeń. wilgotność naturalną gruntów W n - 26 oznaczeń. Geotechniczne badania laboratoryjne gruntów wykonano zgodnie z normą PN-88/B [5], która już nie obowiązuje, ale jest nadal stosowana.. Oznaczenia laboratoryjne wykonane zostały w Laboratorium Mechaniki Gruntów wykonawcy opracowania (PUG-L CHEMKOP-LABORGEO Sp. z o.o. w Krakowie). Wyniki badań laboratoryjnych przedstawiono w załącznikach nr 7, 9. Nazwę gruntów oraz ich stan określono na podstawie normy PN-86/B [6] OPIS WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNO-MECHANICZNYCH GRUNTÓW Podstawą dla określenia własności fizyczno-mechanicznych gruntów były własne badania laboratoryjne na próbkach gruntowych pobranych w czasie prowadzonych prac geologicznych. Stopień plastyczności oznaczono dla wszystkich warstw geotechnicznych metodą A. Pozostałe parametry geotechniczne określono metodą B. Na podstawie analizy wszystkich wyników pochodzących z profilowań otworów geologicznych i wyników z badań laboratoryjnych, wyodrębniono 4 warstwy geotechniczne. Przy podziale uwzględniono Wykonawca: PUG-L CHEMKOP-LABORGEO Sp. z o.o. ul. Wybickiego Kraków 7

8 odmienność genetyczną i litologiczną gruntów oraz istotne różnice występujące w parametrach geotechnicznych. Zestawienie parametrów geotechnicznych, charakteryzujących poszczególne warstwy geotechniczne przedstawiono w tabeli nr 1 oraz w objaśnieniach do przekrojów zał. 5. Przedstawione w zestawieniach parametry geotechniczne są wartościami średnimi i przy dalszych obliczeniach należy stosować zgodnie z normą PN-81/B współczynnik materiałowy γ m. równy 0,9 lub 1,1, przyjmując wartość obliczeniową bardziej niekorzystną. Poniżej omówiono poszczególne warstwy geotechniczne. Warstwa geotechniczna I Grunty antropogeniczne - Nasypy niebudowlane (niekontrolowane) zbudowane z piasków średnich, piasków gliniastych, glin, gruzu betonowego i ceglanego oraz okruchów skalnych z domieszkami substancji organicznej. Integralną cześć nasypu stanowią domieszki rumoszu skalnego piaskowca, żwiru oraz gruzu betonowo - ceglanego, w ilości od pojedynczych ziaren do 50% przelotu warstwy. Warstwa I charakteryzuje się zmiennymi parametrami geotechnicznymi niemożliwymi do jednoznacznego określenia ze względu na zmienny skład i konsystencję. Nasypy budują podłoże drogowe stanowiące podbudowę nawierzchni asfaltowej. Miąższość ich waha się od 1,0 m w (otworze NW-1) do 2,0 m w (otworach NW-3 i NW-4). Generalnie nasypy zbudowane są z gruntów spoistych oraz niespoistych z różnymi domieszkami i charakteryzują się stanami od półzwartych do plastycznych. Jest to warstwa o niekorzystnych parametrach geotechnicznych, w obrębie której wytworzyła się powierzchnia poślizgu osuwiska. W obrębie tej warstwy stwierdzono występowanie sączeń wody gruntowej na głębokościach od 0,8 m ppt (otwory NW-1 i NW-2) do 1,1 m ppt (otwór NW-4). Warstwa geotechniczna II Grunty mało i średnio spoiste zbudowane głównie z gruntów czwartorzędowych: glin pylastych, glin, glin piaszczystych, piasków gliniastych i pyłów z domieszką okruchów skalnych i z substancją organiczną. Są to grunty pochodzenia eolicznego (pyły i gliny pylaste) oraz prawdopodobnie osady deluwialne powstałe z wypłukiwania cząstek gruntów i powtórnego ich osadzania (gliny piaszczyste, piaski gliniaste z domieszkami okruchów i żwirów). Grunty te stwierdzono na całym obszarze badań poniżej warstwy nasypowej (za wyjątkiem podnóża skarpy otwór NW-5). Największą miąższość osiągnęły w rejonie otworów NW-2 (1,2 m) i NW-4 (1,4m). Jej spąg stwierdzono na głębokościach od 2,3 m (otwór NW-1) do 3,4 m (otwór NW-4). Są to grunty o niekorzystnych parametrach geotechnicznych, w spągu Wykonawca: PUG-L CHEMKOP-LABORGEO Sp. z o.o. ul. Wybickiego Kraków 8

9 których wytworzyła się powierzchnia poślizgu osuwiska niszczącego drogę nr 965. Średni stopień plastyczności określony dla gruntów warstwy II, wynosi I L = 0,534. W obrębie tej warstwy geotechnicznej stwierdzono występowanie nawierconego i ustabilizowanego zwierciadła wody gruntowej oraz licznych sączeń. Warstwa geotechniczna III Grunty średnio spoiste zbudowane z glin pylastych z przewarstwieniami piasków średnich, piasków gliniastych, z domieszkami żwirów, okruchów skalnych i substancji organicznej. Warstwę III stwierdzono prawie we wszystkich otworach geologicznych za wyjątkiem podnóża skarpy (otwór NW-5), poniżej warstwy II. Gliny pylaste są gruntami pochodzenia eolicznego. Grunty warstwy III charakteryzują się stanem twardoplastycznym o średnim stopniu plastyczności I L = 0,116. Strop ich nawiercono na głębokości od 2,7 m ppt (otwór NW-3) do 3,4 m ppt (otwór NW-4). Największą miąższość osiągają w otworze NW-3 (1,5 m), a najmniejszą w otworze NW-4 (0,6 m). Są to grunty o korzystnych parametrach wytrzymałościowych i stanowią warstwę, w obrębie której nie stwierdzono występowania powierzchni poślizgu. Warstwa geotechniczna IV Grunty zwięzło spoiste zbudowane głównie z glin zwięzłych z niewielkimi domieszkami substancji organicznej oraz pojedynczymi okruchami piaskowców i ziaren żwiru (granity rapakiwi). Pochodzenie gruntów warstwy IV związane jest osadzaniem materiału morenowego na przedpolu lodowca w plejstocenie. Nawiercono ją we wszystkich otworach geotechnicznych na głębokościach od 0,5 m ppt (otwór NW-5) do 4,2 m ppt (otwory NW-2 i NW-3). Wykonanymi wyrobiskami nie osiągnięto spągu tych utworów do głębokości 6,0 m ppt (otwory NW-2 i NW-3). Grunty warstwy IV znajdują się w stanie twardoplastycznym, a ich średni stopień plastyczności wynosi I L = 0,144. Generalnie są to grunty o korzystnych parametrach geotechnicznych, mogące stanowić podłoże planowanego zabezpieczenia drogi przed skutkami osuwania się mas ziemnych. W otworze NW-5, zlokalizowanym u podnóża skarpy, w obrębie warstwy IV stwierdzono występowanie sączenia wód gruntowych na głębokości 2,8 m ppt. Wykonawca: PUG-L CHEMKOP-LABORGEO Sp. z o.o. ul. Wybickiego Kraków 9

10 Zestawienie parametrów fizyko-mechanicznych charakteryzujących warstwy geotechniczne. Tabela nr 1 nr warst wy I II Rodzaj gruntów Grunty antropogeniczne nasypy niebudowlane (niekontrolowane) piaski średnie, piaski gliniaste, okruchy skalne, gliny, gruz betonowo ceglany, substancja organiczna Grunty mało i średnio spoiste piaski gliniaste, pyły, gliny pylaste, gliny, gliny piaszczyste, pyły piaszczyste z domieszką substancji organicznej, okruchów skalnych i żwirów Symbol gruntu nn (Ps+Pg+ KR+G+ gr+c+h) Pg, π, Gπ, G, Gp +H +KR+Ż Stan gruntu Wilgot ność I L ρ [g/cm 3 ] c u [kpa] φ u [ O ] E 0 [MPa] M 0 [MPa] Grunty antropogeniczne o niemożliwych do jednoznacznego określenia parametrach geotechnicznych ze względu na zmienny skład i konsystencję pl - mpl w *) 0,534 1,95 8,0 9 o 30` 10,2 14,6 III Grunty średnio spoiste gliny pylaste z substancją organiczną z przewarstwieniami piasków średnich i gliniastych oraz z okruchami skalnymi i żwirem Gπ, //Ps//Pg, +H +Ż+KR tpl mw *) 0,116 2,10 21,1 16 o 12` 25,0 35,8 IV Grunty zwięzło spoiste gliny zwięzłe z domieszkami substancji organicznej oraz pojedynczymi ziarnami żwiru i okruchów skalnych Gz +H +Ż +KR tpl mw *) 0,144 2,10 19,6 15 o 42` 23,4 33,4 Wykonawca: PUG-L CHEMKOP-LABORGEO Sp. z o.o. ul. Wybickiego Kraków 10

11 Objaśnienia do tabeli *) Parametry geotechniczne wyznaczone metodą A. Pozostałe parametry wyznaczone metodą B wg normy PN-81/B ) Grunty spoiste warstwy II, III, IV pod względem konsolidacji należą do grupy C (inne grunty spoiste nieskonsolidowane). 2) Grunty spoiste warstwy II i III, należą do grupy C (inne grunty spoiste nieskonsolidowane). 3) Objaśnienia symboli stanu w kolumnie stan gruntu: pzw - grunt półzwarty, tpl - grunt twardoplastyczny, pl - grunt plastyczny, pl/mpl - grunt na pograniczu stanu plastycznego i miękkoplastycznego, mpl - grunt miękkoplastyczny. 4) objaśnienia symboli w kolumnie - wilgotność: mw - grunt mało wilgotny, w - grunt wilgotny, nw - grunt nawodniony. 5) pozostałe objaśnienia symboli: c u I L I D ρ φ u E 0 M 0 - spójność (kohezja), - stopień plastyczności, - stopień zagęszczenia, - gęstość objętościowa gruntu, - kąt tarcia wewnętrznego, - moduł pierwotnego (ogólnego) odkształcenia gruntu, - edometryczny moduł ściśliwości pierwotnej (ogólnej). Przedstawione wartości parametrów są wartościami średnimi i przy dalszych obliczeniach należy stosować współczynnik materiałowy γ m równy 0,9 lub 1,1 i przyjmować wartości mniej korzystne. Wykonawca: PUG-L CHEMKOP-LABORGEO Sp. z o.o. ul. Wybickiego Kraków 11

12 5. WARUNKI HYDROGEOLOGICZNE Wykonanymi wyrobiskami geologicznymi stwierdzono występowanie zwierciadła wód gruntowych oraz liczne sączenia w obrębie gruntów spoistych. Ponadto na badanym obszarze stwierdzono liczne podmokłości zlokalizowane na zachód od drogi 965 w szerokim rowie przydrożnym powyżej osuwiska. Zlokalizowano także, występowanie terenów podmokłych na zachód od drogi w rejonie wlotu dolinki okresowego cieku. Uwidoczniły się one ze szczególną intensywnością w maju i czerwcu 2010r po okresie długotrwałych i intensywnych opadów. Zwierciadło wody gruntowej miało charakter swobodny. Generalnie woda stabilizowała się na głębokościach od 1,25 m ppt (otwór NW-1 rejon zachodniej krawędzi drogi), do 2,5 m ppt (otwór NW-2 rejon wschodniej krawędzi drogi) a nawiercano ją w obrębie gruntów warstwy II. Rzędne ustabilizowanego zwierciadła wody wahały się od 305,43 do 303,83 m npm. Podczas prowadzenia robót geologicznych we wszystkich wykonanych otworach stwierdzono występowania sączeń wód gruntowych w obrębie warstwy nasypowej I oraz w obrębie warstwy IV (otwór NW-5). Sączenia te zaobserwowano na głębokościach od 0,8 m ppt (otwory NW-1 i NW-2) do 1,1 m ppt (otwór NW-4). Generalnie woda gruntowa wsiąkająca na szczycie wzniesienia zlokalizowanego na zachód od drogi spływa w kierunku wschodnim najpierw do przydrożnego rowu i gromadzi się w nim a następnie nasącza grunty warstwy II stanowiące podłoże nasypów. Nie zaobserwowano w czasie kartowania geologicznego wypływów wód na skarpie drogi poniżej osuwiska. Jedyne podmokłości związane z wysączaniem się wód gruntowych zlokalizowane były w rejonie wlotu dolinki poniżej osuwiska w odległości około 50 m na E. Prawdopodobnie wody gruntowe przesączają się warstwą gleby w stronę jaru znajdującego się poniżej badanego terenu. Fakt ten świadczy o wschodnim kierunku spływu do lokalnego okresowego potoku. Uregulowanie stosunków wodnych (zlikwidowanie stagnującej wody), będzie stanowiło podstawę zabezpieczenia osuwiska. Stosunki wodne na omawianym terenie zalezą od intensywności opadów i roztopów. Wykonano badanie wody na agresywność w stosunku do betonu i stali. Badana woda jako środowisko w stosunku do betonu i stali wykazuje agresywność w stopniu XA1 ze względu na obecność agresywnego dwutlenku węgla wg normy PN-EN 206-1:2003 Beton Cz.1: wymagania, właściwości, produkcja i zgodność. [7] Wykonawca: PUG-L CHEMKOP-LABORGEO Sp. z o.o. ul. Wybickiego Kraków 12

13 6. OCENA WARUNKÓW GEOLOGICZNO-INŻYNIERSKICH WRAZ Z PROGNOZĄ WPŁYWU INWESTYCJI NA ŚRODOWISKO Teren, na którym były prowadzone prace geologiczne, znajduje się przy drodze wojewódzkiej nr 965, w miejscowości Nowy Wiśnicz, odc. 130 w km do w pobliżu cmentarza. Wysokość skarpy drogowej, na której rozwinęły się procesy osuwiskowe, sięga około 4 m pod drogę. W okresie intensywnych opadów w maju i czerwcu 2010 roku na omawianym odcinku zaznaczyła się wyraźna nisza osuwiskowa o zrzucie około cm. Na mapie geologiczno inżynierskiej (zał. 3), zaznaczono obszar osuwiska wraz z przebiegiem linii skarpy głównej. Badania terenowe wykonano w dniach roku po okresie intensywnych opadów deszczu. Głównym zadaniem rozpoznania było znalezienie warstwy stabilnej, która mogłaby stanowić podłoże dla ewentualnego systemu zabezpieczeń. Wykonana sieć otworów gwarantowała pełne rozpoznanie budowy geologicznej osuwiska oraz umożliwiła wykonanie analizy stateczności zbocza w warunkach gruntowych stwierdzonych we wrześniu Wykonano 5 otworów geologicznych oraz pobrano próby do badań. Analiza otrzymanych materiałów pozwoliła na przeprowadzenie obliczeń stateczności skarpy. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono występowanie wyraźnych oznak powierzchniowych ruchów masowych (nisza osuwiskowa, pijany las ) oraz określono przyczynę powstania osuwiska (stagnowanie wód powyżej osuwiska). Skarpa główna była przykryta asfaltem, który stracił miejscowo ciągłość. W okresie prowadzonych badań skarpa poniżej drogi nie wykazywała znaczących oznak aktywnych ruchów masowych za wyjątkiem niewielkich spełzywań gruntowych pijany las. Grunty budujące podłoże drogowe są pochodzenia antropogenicznego (nasypy warstwa I) zbudowane są z gruntów o mało korzystnych parametrach geotechnicznych. Poniżej nasypów występują grunty rodzime w stanie plastycznym i miękkoplastycznym (warstwa II) stanowiące warstwę, w obrębie której wykształciła się powierzchnia poślizgu. Poniżej gruntów plastycznych nawiercono utwory w stanie twardoplastycznym (warstwa III) nie objęte powierzchniowymi ruchami masowymi. Poniżej tych utworów stwierdzono występowanie warstwy zbudowanej z glin zwięzłych (warstwa IV), która może stanowić podłoże systemu zabezpieczenia osuwiska. Przebieg powierzchni poślizgu obrazuje przekrój geologiczno - inżynierski A-A` (zał. 4.l). Przyczyną powstawania każdego osuwiska jest woda gruntowa. Zatem najważniejszym zadaniem dla rozwiązania problemu osuwiska na drodze nr 965 będzie, odcięcie możliwości infiltracji wód opadowych w głąb gruntów warstwy I i II z rowu przydrożnego oraz wykonanie zabezpieczenia Wykonawca: PUG-L CHEMKOP-LABORGEO Sp. z o.o. ul. Wybickiego Kraków 13

14 korpusu drogowego poprzez wykonanie wzmocnienia gruntu aż do warstwy IV. Stagnująca w rowie woda stanowiła przyczynę powstania osuwiska. Budowę geologiczną obszaru objętego rozpoznaniem prezentują przekroje geotechniczne (zał ). Głębokość strefy przemarzania dla tego rejonu wynosi h z = 1,00 m [4]. Ewentualne roboty budowlane (system wzmocnienia gruntu np. palami jet grounting lub dsm) wraz z głębokim drenażem typu francuskiego oraz budowa ewentualnego przepustu nie będą miały istotnego wpływu na środowisko. Ewentualna inwestycja należeć będzie do przedsięwzięć, dla których nie ma obowiązku sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko. Rozporządzenie Rady Ministrów W sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowananiem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko z dnia 9 listopada 2004r. Oraz Rozporządzenie Rady Ministrów Zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko z dnia 21 sierpnia 2007r. (Dz. U Nr 158 poz pkt 56) 7. GEOTECHNICZNE WARUNKI POSADOWIENIA Wszystkie opisane powyżej przesłanki geologiczne w porównaniu z kryteriami podanymi w Rozp. MSWiA z dnia [2] - poz pkt. 3.3 kwalifikują podłoże do grupy o skomplikowanych warunkach gruntowych. Na podstawie tego samego rozporządzenia 7 pkt. 1.c. ewentualny system zabezpieczający korpus drogowy zalicza się do trzeciej kategorii geotechnicznej 7 pkt. 3.b. 8. ZALECENIA DOTYCZĄCE ZABEZPIECZENIA KORPUSU DROGOWEGO I ROBÓT ZIEMNYCH 1. Korpus drogowy powinno się zabezpieczyć poprzez wykonanie sieci pali jet grounting lub dsm na przestrzeni około 35 m od osi osuwiska w obie strony na całej szerokości jezdni do głębokości min. 4 m ppt. 2. System zabezpieczający korpus drogowy powinien być posadowiony w obrębie warstwy IV lub III (nienaruszone podłoże). Wykonawca: PUG-L CHEMKOP-LABORGEO Sp. z o.o. ul. Wybickiego Kraków 14

15 3. Ewentualnie należy rozważyć wymianę gruntów (warstwy I i II) całego korpusu drogowego na długości około 70 m (po 35m od osi osuwiska). 4. Należy wykonać budowę głębokiego drenażu typu francuskiego, wzdłuż jezdni od strony zachodniej ujmującego wodę gruntową napływającą od strony wzniesienia. 5. Wody opadowe z rowu od strony zachodniej należy ująć przepustem drogowym posadowionym na gruntach nośnych (nie objętych ruchami masowymi) a wody gruntowe odprowadzić rowem lub rurą do wlotu dolinki okresowego potoku. Należy też rozważyć budowę zbiornika odparowywującego wodę od strony wschodniej w przypadku trudności z uzyskaniem pozwoleń na budowę urządzeń regulacyjnych mających lokalizację na gruntach prywatnych. 6. Należy zadbać o odpowiednie wyprofilowanie rowów przydrożnych tak, aby nie dopuścić do stagnowania wody gruntowej. Ze względu na skomplikowane warunki gruntowe panujące w podłożu, zaleca się aby prace naprawcze prowadzić przy współudziale nadzoru geologicznego. 9. PODSUMOWANIE I WNIOSKI Na podstawie analizy wyników uzyskanych w trakcie realizacji programu prac geologicznoinżynierskich, których efektem jest niniejsza ekspertyza, stwierdza się że: 1. Budowa geologiczna tego rejonu ma warunki skomplikowane (Rozp. Min. SWiA z dnia Dz.U. nr pkt. 3.2), natomiast ewentualne prace związane z systemem zabezpieczającym korpus drogowy, zalicza się do trzeciej kategorii geotechnicznej. 2. W czasie prowadzenia badań terenowych (wrzesień 2010r) stwierdzono, że omawiany obszar jest strefą o aktywnych ruchach osuwiskowych. 3. Analiza stateczności stoku została wykonana w odrębnym opracowaniu. 4. W podłożu objętym zagrożeniem osuwiskowym wyodrębniono 4 warstwy geotechniczne, w tym jedną (warstwa nr I) stanowią grunty nasypowe, a pozostałe grunty rodzime. Wykonawca: PUG-L CHEMKOP-LABORGEO Sp. z o.o. ul. Wybickiego Kraków 15

16 5. Grunty warstwy geotechnicznej I są gruntami antropogenicznymi, o niemożliwych do jednoznacznego wyznaczenia parametrach geotechnicznych. 6. Gliny zwięzłe (zwałowe) (warstwa IV) posiadają korzystne parametry geotechniczne i są to nienaruszone grunty nośne, mogące stanowić podłoże dla pali jet grounting lub dsm. 7. W obrębie gruntów naturalnych stwierdzono występowanie warstwy II o niekorzystnych parametrach geotechnicznych. Są to grunty mało i średnio spoiste w stanach plastycznych i miękkoplastycznych, w obrębie których powstała powierzchnia poślizgu. 8. Celem likwidacji zagrożenia osuwiskowego należy rozważyć wykonanie: Sieci pali jet grounting lub dsm wzmacniających korpus i podłoże drogowe. Uregulowanie stosunków wodnych poprzez wykonanie drenażu, przepustu i rowów o odpowiednich spadkach. Wymianę gruntów budujących korpus drogowy aż do warstwy stabilnej III. 9. Deformacje drogi zostały wywołane następującymi czynnikami: - obfite opady atmosferyczne, - brak odpowiedniego odprowadzenia wód opadowych (stagnująca woda w rowie przydrożnym od strony zachodniej) nawadniająca grunty budujące korpus oraz podłoże drogowe, - brak odpowiednich spadków w rowach przydrożnych co powodowało gromadzenie się wody w rowie od strony zachodniej. 10. Należy liczyć się z możliwością odmłodzenia procesów osuwiskowych i poszerzeniem strefy zniszczeń. 11. Ze względu na występowanie skomplikowanych warunków geologicznych w obrębie podłoża, zaleca się prowadzenie wszelkich robót mających na celu zabezpieczenie drogi przed wpływem procesów masowych w obecności geologa. 12. Należy rozważyć założenie sieci monitoringu geodezyjnego oraz inklinometru w celu rejestracji ewentualnych zmian w geometrii skarpy. Wykonawca: PUG-L CHEMKOP-LABORGEO Sp. z o.o. ul. Wybickiego Kraków 16

17 LITERATURA I MATERIAŁY POMOCNICZE 1. Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1: Arkusz M B Bochnia. Opracowanej przez. K.Skoczylas Ciszewska i J. Burtan - Wydawnictwa Geologiczne Rozp. MSWiA z dnia W sprawie ustalenia warunków posadowienia obiektów budowlanych (Dz. U. Nr 126 poz. 839). 3. Rozp. R.M. z dnia W sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko. (Dz.U. nr 257 poz z 2004 r) wraz ze zmianami (Dz.U. nr 92 poz. 769 z 2005 r.). 4. PN-81/B Grunty budowlane. Posadowienie bezpośrednie budowli. Obliczenia statyczne i projektowanie. 5. PN-88/B Grunty budowlane. Badania próbek gruntu. 6. PN-86/B Grunty budowlane. Określenia, symbole, podział i opis gruntów. 7. PN-EN 206-1:2003 Beton Cz.1: wymagania, właściwości, produkcja i zgodność. Wykonawca: PUG-L CHEMKOP-LABORGEO Sp. z o.o. ul. Wybickiego Kraków 17