Lublin, ul. Cisowa 9 tel w. 2l, UNIWERSYTET MARII CURIE - SKLODOWSKIEJ PLAC MARII CURIE - SKLODOWSKIEJ LUBLIN

Transkrypt

1 ZAKLAD EKSPERTYZ OCHRONY PRZECIWPOZAROWEJ Lublin, ul. Cisowa 9 tel w. 2l, Uslugi z zakresu ochrony przeciwpozarowej: doradztv.o analizy oceny ekspertyzy plany ratov.nictwa instrukcje zabezpieczenia ogniochronne drev.na, stali itkanin opiniowanie projektów drzwi isciany przeciy.poiarolm! Zleceniodawca: UNIWERSYTET MARII CURIE - SKLODOWSKIEJ PLAC MARII CURIE - SKLODOWSKIEJ LUBLIN EKSPERTYZA STANU BEZPIECZENSTWA POZAROWEGO BUDYNKU REKTORATU UNIWERSYTETU MARII CURIE - SKLODOWSKIEJ PRZY PLACU MARII CURIE - SKLODOWSKIEJ 5 W LUBLINIE R.~_L,. Autorzy: mgr inz. Jerzy Staniak mgr inz. Jacek Wlodzimierz Bubela Lublin, luty 2006 rok

2 SPIS TRESCI l. Cel opracowania. 2. Podstawy prawne Zalecenia pokontrolne dotyczace rektoratu. 3. Charakterystyka ogólna budynku. 4. Kwalifikacja zagrozenia pozarowego. 5. Podzial na strefy pozarowe. 6. Odpornosc pozarowa budynku oraz klasy odpornosci oglllowej Jego elementów. 7. Drogi ewakuacyjne Ochrona dróg ewakuacyjnych przed zadymieniem. 8. Instalacje techniczno - uzytkowe i zabezpieczajace Instalacja elektryczna Ochrona odgromowa Instalacja hydrantów wewnetrznych oraz zaworów hydrantowych System sygnalizacji pozaru Dzwiekowy system ostrzegawczy Wentylacja Ogrzewanie Zabezpieczenia przepustów instalacyjnych. 9. Dzwig dla ekip ratowniczych. 10. Scenariusz rozwoju zdarzen w czasie pozaru. 11. Wyposazenie w gasnice. 12. Oznakowanie znakami bezpieczenstwa. 13. Usytuowanie ze wzgledu na ochrone przeciwpozarowa. 14. Przeciwpozarowe zaopatrzenie w wode. 15. Drogi pozarowe. 16. Podsumowanie. Zalaczniki - plan sytuacyjny + rzuty 1

3 SPIS TRESCI l. Cel opracowania. 2. Podstawy prawne Zalecenia pokontrolne dotyczace rektoratu. 3. Charakterystyka ogólna budynku. 4. Kwalifikacja zagrozenia pozarowego. 5. Podzial na strefy pozarowe. 6. Odpornosc pozarowa budynku oraz klasy odpornosci ogmowej Jego elementów. 7. Drogi ewakuacyjne Ochrona dróg ewakuacyjnych przed zadymieniem. 8. Instalacje techniczno - uzytkowe i zabezpieczajace Instalacja elektryczna Ochrona odgromowa Instalacja hydrantów wewnetrznych oraz zaworów hydrantowych System sygnalizacji pozaru Dzwiekowy system ostrzegawczy Wentylacja Ogrzewanie Zabezpieczenia przepustów instalacyjnych. 9. Dzwig dla ekip ratowniczych. 10. Scenariusz rozwoju zdarzen w czasie pozaru. 11. Wyposazenie w gasnice. 12. Oznakowanie znakami bezpieczenstwa. 13. Usytuowanie ze wzgledu na ochrone przeciwpozarowa. 14. Przeciwpozarowe zaopatrzenie w wode. 15. Drogi pozarowe. 16. Podsumowanie. Zalaczniki - plan sytuacyjny + rzuty

4 l. Cel opracowania. Przeprowadzone przez przedstawicieli Komendy Miejskiej Panstwowej Strazy Pozarnej w Lublinie w pazdzierniku 2004 r. czynnosci kontrolno - rozpoznawcze w budynku Rektoratu i Wydzialu Ekonomicznego UMCS w Lublinie przy pl. Marii Curie-Sklodowskiej 5 wykazaly nieprawidlowosci w zabezpieczeniu przeciwpozarowym obiektu. Powyzsze stalo sie podstawa do wydania przez Komendanta Miejskiego PSP w Lublinie decyzji z dnia 5 listopada 2004 r. znak: MZ-5580/186/04 nakazujacej podjecie prac eliminujacych stwierdzone nieprawidlowosci. Analiza w/w zalecen pokontrolnych oraz wizja lokalna budynku wykazuja, iz rozwiazanie wiekszosci problemów ma charakter zlozony i wymaga prac poprzedzajacych lub uzupelniajacych. Brak zabezpieczen dróg ewakuacyjnych przed zadymieniem oraz oswietlenia awaryjnego dróg ewakuacyjnych, a takze przekroczenie dopuszczalnej dlugosci dojscia ewakuacyjnego o ponad 100% wielkosci dopuszczalnych okreslonych w przepisach techniczno - budowlanych stanowi podstawe do uznania budynku jako zagrazajacego zyciu ludzi. To z kolei wymusza na zarzadcy budynku koniecznosc podjecia prac przystosowawczych do aktualnych wymagan przepisów techniczno - budowlanych. Celem niniejszego opracowania jest wskazanie mozliwosci i sposobu zrealizowania otrzymanych zalecen z zakresu ochrony przeciwpozarowej, w tym szczególnie wyeliminowanie zjawisk stanowiacych podstawe do uznania budynku jako zagrazajacego zyciu ludzi, z uwzglednieniem uwarunkowan lokalnych. Sporzadzona inwentaryzacja budynku oraz wyniki wizji lokalnej obiektu wykazuja, ze nie da sie w pelni dostosowac go do obowiazujacych wymagan przepisów techniczno - budowlanych bez naruszenia glównej konstrukcji nosnej obiektu czego robic nie nalezy. Sa takze przypadki nieprawidlowosci, których technicznie nie da sie w obecnych warunkach zrealizowac. Majac powyzsze na wzgledzie postanowiono skorzystac z postanowien 2 ust. 2 rozporzadzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadac budynki i ich usytuowanie /Dz.U. Nr 75 poz. 690 z póz. zmianami/ i zwrócic sie do rzeczoznawców do spraw zabezpieczen 2

5 przeciwpozarowych oraz budowlanego z propozycja opracowania ekspertyzy stanu bezpieczenstwa pozarowego przedmiotowego budynku wraz z wnioskami, których realizacja nie pogorszy warunków ochrony przeciwpozarowej Budynek zaprojektowany w 1974 roku. obiektu. 2. Podstawy prawne. Podstawe do opracowania niniejszych zalozen dostosowawczych w zakresie ochrony przeciwpozarowej stanowia: l) umowa z UMCS nr 14/02/2006, 2) zalecenia pokontrolne Komendanta Miejskiego Panstwowej Strazy Pozarnej w Lublinie, 3) udostepniona dokumentacja budynku, 4) wyniki wizji lokalnej, 5) obowiazujace przepisy i Polskie Normy tematycznie ZWIazane z opracowywanym zagadnieniem, sposród których wymienic nalezy: a) tq~qt:~a<i~e.i!i~..; Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadac budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75 poz. 690 z pzn. zm.) (1), Ministra Spraw Wewnetrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie ochrony przeciwpozarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 122 poz. 1138) (2), Ministra Spraw Wewnetrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie przeciwpozarowego zaopatrzenia w wode oraz dróg pozarowych (Dz. U. Nr 122 poz. 1139) (3), a) :P91~.kieJ{Qrmy~ PN-EN Stale urzadzenia gasnicze. Hydranty wewnetrzne. Hydranty wewnetrzne z wezem pólsztywnym (4), 3

6 PN-B Ochrona przeciwpozarowa budynków. Instalacje grawitacyjne do odprowadzania dymu i ciepla. Zasady projektowania. (5), PN-86/E ; PN-IEC ; PN-IEC i PN-IEC dotyczace ochrony odgromowej (6), PN-92/N-1256/01 i PN-92/N-01256/02 dotyczace znaków bezpieczenstwa (7) PN-EN 1838:2005. Oswietlenie awaryjne (8), PN-EN Systemy sygnalizacji pozarowej. Projektowanie, zakladanie, odbiór, eksploatacja i konserwacja instalacji (9), PN-EN Dzwiekowy system ostrzegawczy (10), - PN-EN Stale urzadzenia gasnicze. Hydranty wewnetrzne. Hydranty wewnetrzne z wezem plasko skladanym (11), PN - 76/E Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie kablowe. Projektowanie i budowa (12). Nadmienic nalezy, iz budynek byl projektowany w oparciu o postanowienia ówczesnych przepisów techniczno - budowlanych tj. zarzadzenia Ministra Budownictwa i Przemyslu Materialów Budowlanych z dnia 29 czerwca 1966 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadac obiekty budowlane budownictwa powszechnego (Dz. Bud. Nr 10 poz. 44 z pózno zm.), meco odmienne regulujace czesc z zagadnien technicznej ochrony przeciwpozarowej budynków Zalecenia pokontrolne. W wyniku stwierdzenia nieprawidlowosci w zabezpieczeniu przeciwpozarowym budynku Rektoratu UMCS, Komendant Miejski PSP w Lublinie nakazal Panu Rektorowi - decyzja z dnia 5 listopada 2004 r. znak: MZ 5580/186/04 - usunac nizej wymienione nieprawidlowosci: l) wyposazyc klatke schodowa Rektoratu w urzadzenie zapobiegajace jej zadymieniu, 4

7 2) zastosowac rozwiazania techniczno - budowlane zabezpieczajace przed zadymieniem poziome drogi ewakuacyjne, 3) oddzielic poziome od pionowych dróg ewakuacyjnych w sposób okreslony w przepisach techniczno - budowlanych dla budynku wysokiego, tj. wykonanie przedsionka przeciwpozarowego, 4) dostosowac dlugosc dojscia ewakuacyjnego (przy jednym dojsciu) do wymogów przepisów techniczno - budowlanych, 5) wyposazyc budynek w dzwiekowy system ostrzegawczy. Zgodnie z postanowieniami 12 ust. l rozporzadzenia MS W i A z dnia 16 czerwca 2003 r. (2)wystepowanie w budynku takich nieprawidlowosci jak: me wydzielenie ewakuacyjnej klatki schodowej budynku wysokosciowego przedsionkami przeciwpozarowymi, nie zabezpieczenie przed zadymieniem poziomych i pionowej drogi ewakuacyjnej, przekroczenie o ponad 100 % dlugosci dojscia ewakuacyjnego wynoszacego dla budynku rektoratu 30 m, w tym do 20 m na poziomej drodze ewakuacyjnej, stanowi podstawe do uznania uzytkowanego budynku za zagrazajacy zyciu ludzi. 12 ust. 2 w/w rozporzadzenia MSW i A z dnia 16 czerwca 2003 r. (2) naklada obowiazek na wlasciciela lub zarzadce podjecie prac zapewniajacych spelnienie wymogów bezpieczenstwa pozarowego w sposób okreslony w przepisach techniczno - budowlanych, tj. w rozporzadzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. (l). W decyzji pokontrolnej sa takze inne zalecenia, których realizacja nie wymaga dodatkowego omówienia, takie jak: l) prowadzenie okreslonych badan i przegladu technicznego hydrantów wewnetrznych, 2) opracowanie instrukcji bezpieczenstwa pozarowego dla budynku Rektoratu UMCS. 5

8 Ponadto Komendant Miejski PSP w Lublinie pismem z dnia 8 listopada 2004 r. znak: MZ-5580/21l/04 skierowanym do Pana Rektora UMCS w Lublinie zwrócil uwage na przekroczenie w budynku Rektoratu z Wydzialem Ekonomicznym przy pl. Marii Curie-Sklodowskiej 5 dopuszczalnej powierzchni strefy pozarowej wynoszacej dla budynku wysokosciowego 2500 m2. 3. Charakterystyka ogólna ibudowlana budynku. Projekt budynku Rektoratu UMCS zostal opracowany w 1974 r. przez Biuro Projektów Budownictwa Ogólnego w Warszawie. Jest to budynek przylegajacy, od strony zachodniej, do budynku Wydzialu Ekonomicznego, bedac z nim skomunikowany w poziomie parteru i I pietra. Najblizszy z budynków w otoczeniu - Wydzial Prawa i Administracji - znajduje sie w odleglosci 8 m, inne ponad 50. Obiekt wykonany metoda tradycyjna z elementów nierozprzestrzeniajacych ognia. Konstrukcje budynku stanowi zelbetowy szkielet z zelbetowymi scianami usztywniajacymi tak zewnetrznymi jak i wewnetrznymi o grubosci od 24 do 40 cm. Sciany wewnetrzne nie konstrukcyjne grubosci od 12 do 20 cm. Stropy zelbetowe, w tym nad ostatnia kondygnacja uzytkowa. Dach z plyt korytkowych wsparty na sciankach kolankowych z cegly, pokrycie papa na wylewce wyrównawczej cementowej. Schody zelbetowe. Na drogach komunikacji ogólnej wylozona jest, do pewnej wysokosci scian, boazeria drewnopochodna zabezpieczona srodkami ogniochronnymi. Budynek ma ksztalt prostokata o zmiennych wymiarach, przyjmujac maksymalne 29,18 x 19,85 m oraz wysokosc 56,13 m, budynek wysokosciowy. Komunikacje pozioma zapewniaja dwa równolegle korytarze polaczone ze soba, rozdzielone pasem pomieszczen technicznych (klatka schodowa, piony instalacyjne, dzwig towarowo - osobowy) o szerokosci po 140 cm, natomiast pionowa jedna, wewnetrzna, obudowana klatka schodowa o parametrach uzytkowych schodów: szerokosc biegów cm, szerokosc spoczników cm. 6

9 Wejscie z korytarzy do klatki schodowej zamykane drzwiami o szerokosci w swietle oscieznicy 0,75 m, bez podwyzszonej odpornosci ogniowej. Wyjscie na zewnatrz budynku, od strony wschodniej, z holu drzwiami - 4 szt. x 0,8 m w swietle oscieznicy. Budynek ma niezbedne instalacje techniczno - uzytkowe umozliwiajace jego eksploatacje zgodna z przeznaczeniem, elektryczna, wodno - kanalizacyjna, takie jak: ogrzewania wodnego, ochrony odgromowej, wentylacji naturalnej i mechanicznej sali senatu na XV pietrze. Dane liczbowe o budynku: l) powierzchnia zabudowy - 454,50 m2, 2) powierzchnia wewnetrzna ,47 m2, z czego przypada na kondygnacje: a),,-2" i,,-1" po 415,2 m2 - razem 830,4 m2, b) 0-418,32 m2, c) ,Om2, d) ,20 m2, e) Od,,+3" do,,+ 16" po 472,55 m2, f),,+17" - 264,80 m2 Lacznie kondygnacje nadziemne -7777,47 m2. Liczba przebywajacych osób na kondygnacji - srednio do 50, lacznie 750; 3) liczba kondygnacji: a) podziemnych - 2, b) nadziemnych Kwalifikacia za2;rozenia pozarowe2;o. Budynek Rektoratu UMCS w Lublinie jest obiektem wielokondygnacyjnym, uzytecznosci publicznej, dydaktyczno - biurowym, kwalifikowanym do kategorii zagrozenia ludzi ZL III. Kwalifikacji tej nie zmienia fakt obecnosci kilku sal 7

10 wykladowych, w których jest ponad 50 miejsc siedzacych, bowiem korzystaja z nich studenci oraz kadra dydaktyczna, a wiec osoby bedace ich stalymi uzytkownikami. Budynek wysokosciowy - 56,13 m. Zadne z pomieszczen, ani strefa w nich nie zostaly uznane jako zagrozone wybuchem mieszanina par cieczy, gazów czy pylów z powietrzem. Kondygnacje podziemne mieszczace pomieszczenia techniczno gospodarcze charakteryzuja sie gestoscia obciazenia ogniowego do 500 MJ/m2. 5. Podzial na strefy pozarowe. Z dokonanych obliczen wynika, iz budynek rektoratu ma powierzchnie wewnetrzna wynoszaca 8607,87 m2, z czego na kondygnacje podziemne przypada 830,4 m2, zas na nadziemne 7777,47 m2. Dla budynku wysokosciowego, kwalifikowanego do kategorii zagrozenia ludzi ZL III, dopuszczalna powierzchnia strefy pozarowej wynosi 2500 m2 Zatem przedmiotowy budynek powinien byc podzielony na strefy pozarowe, aby nie zostala przekroczona wielkosc dopuszczalna, czyli 2500 m2. Biorac pod uwage to, iz budynek juz istnieje, ma sprecyzowane przeznaczenie a takze powiazania funkcjonalne z budynkiem Wydzialu Ekonomicznego, zanim zaproponowany zostanie jego podzial na strefy pozarowe, nalezy oddzielic go wlasnie od budynku przylegajacego, z którym jest skomunikowany na kondygnacji: l) 2Q9.f:lelRaeL_~,:-J~' otwór drzwiowy z pomieszczenia warsztatu konserwatorów, 2) 11~J2arj:er~e- podwójny otwór zamykany drzwiami zwyklymi o szerokosci 2 x 0,7 m, 3) 11~L2te!:!:~e- oddzielenie sciana szklana z drzwiami zwyklymi. Celem zapewnienia scianie oddzielajacej rektorat od ekonomii cech sciany oddzielenia przeciwpozarowego klasy REI 240, nalezy wymienic w/w drzwi na drzwi o klasie odpornosci ogniowej El 120 oraz zastapic przeszklony fragment sciany na I pietrze sciana o klasie odpornosci ogniowej REI 240. Po analizie konstrukcyjnej moze stac sie niezbedne podwyzszenie odpornosci ogmowej 8

11 fragmentów scian oddzielajacych oba budynki, w przypadku gdyby ich odpornosc ogniowa byla mniejsza niz REI 240. Drzwi na parterze oraz na I pietrze powinny miec szerokosc co najmniej 120 cm (90 +30). W odniesieniu do budynku rektoratu proponuje sie jego podzial na 5 podstawowych stref pozarowych, a mianowicie: l) QLef~~~a- dwie kondygnacje podziemne o lacznej powierzchni 830,4 m2, 2) dmg<;! - kondygnacje nadziemne od l do 5 o lacznej powierzchni wewnetrznej 2314,62 m2, 3) tr?:efla - kondygnacje od 6 dolo o powierzchni 2362,75 m2, 4) <2~'-Yllr!a - kondygnacje od 11 do 15 o powierzchni 2362,75 m2, 5) QLat9-- kondygnacje 16 i 17 o lacznej powierzchni 737,35 m2. Aktualnie wydzielona strefa powinna byc takze pompownia pozarowa usytuowana na kondygnacji podziemnej,,-1". Dla zrealizowania, ostatniego wydzielenia nalezy wymienic istniejace drzwi zamykajace wejscie do niej na drzwi o klasie odpornosci ogniowej El 120 oraz wykonac przepusty instalacyjne o klasie odpornosci ogniowej El 240. Podzial na strefy pozarowe wykonac nalezy elementami oddzielenia przeciwpozarowego, tzn. scianami w przypadku oddzielenia od budynku ekonomii oraz stropami w rektoracie. Zapewnienie podzialu na strefy budynku rektoratu wymaga zrealizowania szeregu prac, do których zaliczamy: l) zapewnienie wentylacji nadcisnieniowej we wszystkich trzech szybach dzwigowych w ramach systemu wentylacji oddymiajacej, wobec braku mozliwosci zapewnienia istniejacym drzwiom zamykajacym wejscia do dzwigów co najmniej klasy odpornosci ogniowej '-El 120, 2) zapewnienie obudowie szybów instalacyjnych klasy odpornosci ogniowej El 60, 3) oddzielenie klatki schodowej od korytarzy przedsionkiem przeciwpozarowym lub zapewnienie drzwiom zamykajacym wejscia do 9

12 niej klasy odpornosci ogniowej El 60 z jednoczesnym wytworzeniem nadcisnienia w niej. Szerzej zagadnienia powyzsze omówione zostana w rozdziale 6.1. i 7.1. mmejszego opracowama. 6. Odpornosc pozarowa budynku oraz klasy odpornosci ogniowej jego elementów. Uwzgledniajac zagrozenie pozarowe budynku, winien on byc wykonany w klasie A odpornosci pozarowej z elementów nierozprzestrzeniajacych ognia o powyzszej klasie odpornosci ogniowej: l) glówna konstrukcja nosna - R 240, 2) stropy - REI 120, z wyjatkiem stropu nad kondygnacja,,-1", który winien miec klase REI 240, 3) sciany zewnetrzne - El 120*, 4) sciany wewnetrzne - El 60, 5) konstrukcja dachu - R 30, 6) przekrycie dachu - E 30, 7) schody - R 60, 8) sciany wydzielajace klatke schodowa - REI 120. * Wymóg dotyczy co najmniej pasa miedzykondygnacyjnego o wysokosci 0,8 m wraz z polaczeniem ze stropem. Analiza wykonawstwa poszczególnych elementów w przedmiocie odpornosci ogniowej, poza wymienionym fragmentem sciany przeszklonej na I pietrze pomiedzy przedmiotowym budynkiem a budynkiem Wydzialu Ekonomii, o czym pisano przy podziale na strefy pozarowe, uwag nie nasuwa. Na scianach korytarzy od wysokosci 1,10 do 2 m (16 kondygnacja) ulozona jest boazeria z plyt drewnopochodnych zabezpieczona lakierem uniepalniajacym do stopnia trudno zapalnosci. Zwrócic nalezy w tym miejscu uwage na fakt czasowej skutecznosci zabezpieczenia, co w praktyce oznacza koniecznosc okresowego ponawiania wykonanego uodpornienia zgodnie z zaleceniami producenta uzytego preparatu. 10

13 7. Drogi ewakuacyjne. Dobre warunki do ewakuacji ludzi z budynku wysokosciowego decyduja o poziomie bezpieczenstwa przebywajacych w nim osób. Z kazdego miejsca, w którym przebywac moze czlowiek, zapewnic nalezy odpowiednie warunki ewakuacji, zapewniajac mozliwosc szybkiego i bezpiecznego opuszczenia strefy zagrozonej, dostosowane do liczby i stanu sprawnosci osób przebywajacych w obiekcie, a takze powinny byc zastosowane techniczne srodki zabezpieczenia przeciwpozarowego, polegajace na: l) zapewnieniu dostatecznej ilosci i szerokosci wyjsc ewakuacyjnych, 2) zachowaniu dopuszczalnej dlugosci, szerokosci i wysokosci przejsc oraz dojsc ewakuacyjnych, 3) zapewnieniu bezpieczniej pozarowo obudowy wydzielen dróg ewakuacyjnych oraz pomieszczen, 4) zapewnieniu przed zadymieniem pionowych i poziomych dróg ewakuacyjnych, 5) zapewnieniu oswietlenia awaryjnego ewakuacyjnego, 6) zapewnieniu mozliwosci rozglaszania sygnalów ostrzegawczych i komunikatów glosowych poprzez dzwiekowy system ostrzegawczy. Jak zagadnienia te wygladaja w analizowanym budynku Rektoratu UMCS? Wspomniec nalezy, ze w budynku tym moze przebywac do 750 osób, maksymalnie na kondygnacji okolo 50, przy czym na I pietrze nawet do 200. W przypadku rektoratu z kazdego pomieszczenia przeznaczonego na pobyt ludzi zapewniono wyjscia ewakuacyjne, zamykane drzwiami prowadzace na poziome drogi ewakuacyjne (korytarze). Sciany oddzielajace poszczególne lokale od korytarzy maja wymagana odpornosc ogniowa El 60. Dlugosc przejscia w pomieszczeniach, przechodzac przez nie wiecej jak trzy pomieszczenia, nie przekracza w zadnym przypadku 40 m. Drzwi wejsciowe do pomieszczen maja szerokosc 0,9 m lub 0,8 m w przypadku przebywania w nich nie wiecej jak trzech osób. W budynku jest cztery sale dydaktyczne, w których jednorazowo moze przebywac ponad 50 osób 11

14 (studenci i kadra dydaktyczna). Z tych pomieszczen zapewniono po dwa wyjscia ewakuacyjne prowadzace na korytarze, zamykane drzwiami otwierajacymi sie na zewnatrz pomieszczen o szerokosci w swietle oscieznicy co najmniej po 0,9 m. Ewakuacje pozioma zapewniaja, na kazdej kondygnacji, po dwa równolegle korytarze o szerokosci po 140 /139/ cm, rozdzielone pasem pomieszczen techniczno - gospodarczych. Wysokosc korytarzy - co najmniej 250 cm. Ewakuacje pionowa zapewnia jedna, wewnetrzna klatka schodowa obudowana scianami o klasie odpornosci ogniowej nie mniejszej od wymaganej REI 120. Aktualnie nie jest ona oddzielona od poziomych dróg ewakuacyjnych przedsionkiem przeciwpozarowym tylko drzwiami zwyklymi o szerokosci w swietle oscieznicy 75 cm, a wiec znacznie mniej niz wymagana 90 cm. Brak oddzielenia klatki przedsionkami przeciwpozarowymi, jest przyczyna przekroczenia dopuszczalnej dlugosci dojscia ewakuacyjnego o ponad 500%. Parametry uzytkowe schodów: szerokosc biegów cm, szerokosc spoczników cm, przy wymaganej odpowiednio 120 i 150 cm. Mniejsza szerokosc spoczników o 10 cm nie bedzie miala, w tym przypadku, negatywnego wplywu na przebieg ewakuacji. Drogi ewakuacyjne w budynku wysokosciowym powinny byc wyposazone w urzadzenia zapobiegajace ich zadymieniu, takiej ochrony aktualnie nie ma. Budynek posiada agregat pradotwórczy stanowiacy dodatkowe zródlo zasilania w energie elektryczna, zasilajacy w przypadku awarii zasilania podstawowego dwustronnego obwody majace zasadnicze znaczenie dla bezpieczenstwa budynku, miedzy innymi takie jak: l) pompownia pozarowa, 2) oswietlenie korytarzy i klatki schodowej. Analiza warunków budowlanych wykazuie brak mozliwosci technicznych wykonania podwóinych przedsionków przeciwpozarowych na kazdei kondygnacji, poprzedzaiacych weiscia do klatki schodowei. W zwiazku z powyzszym proponuje 12

15 SIe odstapienie od koniecznosci wykonania przedsionków, natomiast wymienic nalezy istniejace drzwi zamykajace wejscia do klatki schodowej z korytarzy na drzwi o klasie odpornosci ogniowej El 60 z urzadzeniem samozamykajacym, zwiekszajac ich szerokosc do 90 cm w swietle oraz zapewnic nadcisnienie powietrza w klatce schodowej, o czym bedzie mowa w pkt 7.1. opracowania. Z uwagi na bezpieczenstwo glównej konstrukcji nosnej budynku nie zwiekszy do 150 cm szerokosci spoczników miedzykondygnacyjnych. Weiscie do tak wydzielonei klatki schodowei bedzie weisciem zrównanym z weisciem do innei strefy pozarowej, a dopuszczalna dlugosc doiscia ewakuacyinego, uwzgledniaiac obecnosc wentylacji oddymiaiacei korytarzy, bedzie o ok. 20% mnieisza od dopuszczalnej, maiac przy tym dwa kierunki ewakuacii z kazdego z pomieszczen. Nie budzi watpliwosci klasa odpornosci ogniowej schodów - co najmniej REI 120. Wyjscie z klatki schodowej na zewnatrz budynku prowadzi przez hol, który wymaga przeprowadzenia prac przystosowawczych polegajacych na: 1) zapewnieniu scianom wydzielajacym go klasy odpornosci ogniowej co najmniej REI 120, 2) wymianie drzwi wejsciowych do pomieszczen z holu na drzwi o klasie odpornosci ogniowej El 60, 3) zwiekszeniu szerokosci co najmniej dwóch skrzydel drzwi do 90 cm w swietle oscieznicy w wiatrolapie od strony wschodniej. Dodac nalezy, iz po doprowadzeniu sciany zachodniei do cech sciany oddzielenia przeciwpozarowego w sposób opisany w rozdziale 5 ninieiszego opracowania (oddzielenie od Wydzialu Ekonomii), zarówno na pietrze iak i z holu parteru bedzie mozna wvisc do innei strefy pozarowei. Drogi ewakuacyjne powinny miec oswietlenie awaryjne ewakuacyjne zgodne z PN-EN 1838:2005. Dopuszcza sie wystepowanie w holu funkcji uzupelniajacych do funkcji wynikajacych z przeznaczenia budynku, takich jak: recepcyjna, ochrony budynku, 13

16 drobnej sprzedazy. Sciany oddzielajace w/w pomieszczenia od holu oraz drzwi prowadzace z nich na hol moga nie miec w/w odpornosci ogniowej Ochrona dróg ewakuacyjnych przed zadymieniem. W budynku wysokosciowym, uzytecznosci publicznej, pionowe l poziome drogi ewakuacyjne powinny byc chronione przed ich zadymieniem za pomoca mechanicznej wentylacji oddymiajacej uruchamianej przez system sygnalizacji pozaru w budynku. W przypadku budynku rektoratu wentylacja oddymiajaca (nadcisnieniowa) nalezy objac takze szyby wszystkich trzech dzwigów. Biorac pod uwage fakt, iz budynek istnieje i ma okreslony uklad konstrukcyjny i komunikacyjny, a wiec istnieja okreslone uwarunkowania techniczne, proponuje sie zastosowanie rozwiazania polegajacego na: l) wytworzeniu nadcisnienia w klatce schodowej o wartosci 20 -;- 80 Pa, najkorzystniej ok. 50 Pa, z jednoczesnym zastosowaniem w górnej czesci klatki klapy upustowej chroniacej przed wzrostem cisnienia powyzej 50 Pa. W obliczeniach uwzglednic jednoczesne otwarcie drzwi na parterze oraz podwójnych na kondygnacji objetej pozarem, a takze nieszczelnosci na wszystkich drzwiach prowadzacych do klatki schodowej, 2) zastosowaniu wentylacji nawiewno wywiewnej z korytarzy ewakuacyjnych, 3) wytworzeniu nadcisnienia ok. 20 Pa w szybach wszystkich dzwigów. Przewody wentylacji oddymiajacej powinny miec co najmniej klase odpornosci ogniowej El 60, natomiast wentylatory wywiewne powinny byc odporne na dzialanie temperatury 400 C przez co najmniej 120 minut. Szczególowy sposób rozwiazania wentylacji oddymiajacej wraz z zasadami obliczen zawiera opracowanie ITB nr 378/2002 "Projektowanie instalacji wentylacji pozarowej dróg ewakuacyjnych w budynkach wysokich i wysokosciowych" Warszawa 2002 r. Impuls do zadzialania' wentylacji oddymiajacej powinien pochodzic z systemu sygnalizacji pozaru. 14

17 8. Instalacje techniczno - uzytkowe i zabezpieczajace. Budynek powinien posiadac niezbedne instalacje techniczno - uzytkowe zabezpieczajace umozliwiajace jego bezpieczne uzytkowanie, zgodne z przeznaczemem. Fakt ten wiaze sie z koniecznoscia prowadzenia przez elementy budynku szeregu rur, przewodów i kabli. Wszelkie przejscia instalacyjne w elementach budynku, dla których wymagana jest co najmniej klasa odpornosci ogniowej REI lub El 60 o srednicy powyzej 4cm powinny miec klase odpornosci ogniowej leli tych elementów Instalacia elektryczna. Instalacja elektryczna w budynku wysokosciowym odgrywa zasadnicza role w systemie jego bezpieczenstwa, bowiem oprócz oswietlenia podstawowego i awaryjnego, zapewnia sile napedowa wszystkim instalacjom i urzadzeniom ochrony przeciwpozarowej. Dlatego wszystkie urzadzenia przeciwpozarowe powinny byc zasilane przed wylacznikiem przeciwpozarowym. Przewody i kable wraz z zamocowaniami stosowane w systemach zasilania i sterowania urzadzeniami sluzacymi ochronie przeciwpozarowej powinny zapewniac ciaglosc dostawy energii przez co najmniej 90 minut. W budynku jest przeciwpozarowy wylacznik pradu, nie ma natomiast awaryjnego oswietlenia dróg ewakuacyjnych zgodnego z PN-EN 1838:2005. Glówne pionowe ciagi instalacji elektrycznych nalezy prowadzic poza pomieszczeniami uzytkowymi, w wydzielonych kanalach lub szybach instalacyjnych, zabezpieczonych zgodnie z PN-76/E 05125/12/ Ochrona odgromowa. Budynek wysoki wymaga ochrony od wyladowan atmosferycznych i taka posiada. 15

18 8.3. Instalacia hydrantów wewnetrznych oraz zaworów hydrantowych. Wymagania szczególowe dla wewnetrznej instalacji hydrantowej budynku wysokosciowego okreslono w 14 do 21 rozporzadzenia MSW i A z r. (2). W budynku tym powinna byc i jest nawodniona instalacja: 1) hydrantów wewnetrznych 0 25 (aktualnie wymagane z wezem pólsztywnym, sa natomiast z wezem plasko skladanym) na wszystkich kondygnacjach nadziemnych i 0 52 na kondygnacjach podziemnych pokrywajace zasiegiem cale powierzchnie poszczególnych kondygnacji, zlokalizowane w korytarzach i holu budynku, 2) zawory hydrantowe 0 52 na wszystkich kondygnacjach budynku umieszczone przy wejsciach do ewakuacyjnej klatki schodowej. Na pionie i na kazdej kondygnacji umieszczono po jednym zaworze hydrantowym, natomiast na kondygnacjach polozonych powyzej 25 m po dwa. Dodatkowo na kondygnacjach podziemnych dolozyc nalezy po jeszcze jednym zaworze hydrantowym Instalacja hydrantów wewnetrznych oraz zaworów hydrantowych jest zasilana z wlasnej pompowni /bedzie wydzielona strefa pozarowa!, pobierajaca wode z podziemnego zbiornika przeciwpozarowego o pojemnosci 50 m System sygnalizacii pozaru. Budynek wysokosciowy uzytecznosci publicznej powinien byc kompleksowo chroniony systemem sygnalizacji pozaru, wlaczonym do monitoringu pozarowego na wniosek wlasciciela obiektu, w sposób okreslony przez Komendanta Miejskiego Panstwowej ma. Strazy Pozarnej w Lublinie. Takiego systemu omawiany budynek nie System ten oprócz wczesnego wykrycia zródla pozaru powinien byc wykorzystany do sterowania pozostalymi instalacjami i urzadzeniami przeciwpozarowymi rozpoczynajac wczesniej zaplanowany algorytm postepowania zwany scenariuszem rozwoju zdarzen w czasie pozaru. Wymagania dla systemu sygnalizacji pozaru okresla PN-EN (7). 16

19 8.5. Dzwiekowy system ostrzegawczy. Zgodnie z postanowieniem 25 ust. 1 pkt. 5 rozporzadzenia Ministra Spraw Wewnetrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003 r. (2), budynki wysokosciowe uzytecznosci publicznej powinny byc wyposazone w dzwiekowy system ostrzegawczy umozliwiajacy rozglaszanie sygnalów ostrzegawczych i komunikatów glosowych dla potrzeb bezpieczenstwa osób przebywajacych w budynku, nadawanych automatycznie po otrzymaniu sygnalu z systemu sygnalizacji pozaru, a takze przez operatora. System ten powinien byl byc wykonany w budynkach istniejacych w terminie do 26 lipca 2005 r. Wymagania techniczno - uzytkowe dla dzwiekowego systemu ostrzegawczego okresla PN - EN (8). Aktualnie tego systemu w budynku nie ma Wentylacja. W budynku rektoratu jest wentylacja naturalna grawitacyjna. Tylko sala posiedzen senatu zlokalizowana na szesnastej kondygnacji ma wentylacje mechaniczna nawiewno - wywiewna, której maszynownia zlokalizowana jest na ostatniej kondygnacji, czyli siedemnastej, usytuowana nad w/w sala. Wejscie z korytarza do maszynowni nalezy zamknac drzwiami o klasie odpornosci ogniowej co najmniej El 30. Przewody wentylacyjne obudowane sciankami o klasie odpornosci ogniowej El Ogrzewanie. Budynek ma ogrzewanie wodne z sieci miejskiej poprzez wymiennikownie zlokalizowana w podpiwniczeniu. System pozarowo bezpieczny Stale urzadzenia tryskaczowe. Budynek wysokosciowy uzytecznosci publicznej, zgodnie z postanowieniami 23 ust. 2 pkt. 4 rozporzadzenia MSW i A z dnia 16 stycznia 2003 r. (2) powinien byc wyposazony w stale urzadzenie gasnicze wodne (tryskacze), którego aktualnie 17

20 nie ma. Budynek rektoratu byl projektowany i uzgodniony z rzeczoznawca ds. zabezpieczen przeciwpozarowych w 1974 r. Stosownie jednak do postanowien 40 w/w rozporzadzenia MSW i A wymagan dotyczacych wyposazenia budynku w stale urzadzenia gasnicze wodne nie stosuje sie do obiektów wzniesionych przed dniem 17 stycznia 1993 r., a takim jest wlasnie budynek rektoratu UMCS Zabezpieczenie przepustów instalacyinych. O zabezpieczeniu przejsc instalacji elektrycznej oraz sposobie jej prowadzenia w budynku pisano juz w rozdziale 8.1. Przepusty instalacyjne w elementach oddzielenia przeciwpozarowego powinny miec klase odpornosci ogniowej w: l) scianach - El 240, 2) stropach - El 120, w stropie nad,,-1" El 240. Dopuszcza sie nie instalowanie przepustów, o których mowa powyzej dla pojedynczych rur instalacji wodnych, kanalizacyjnych i ogrzewczych wprowadzanych przez sciany i stropy do pomieszczen higieniczno - sanitarnych. Przepusty instalacyjne o srednicy powyzej 4 cm w scianach i stropach nie bedacych elementami oddzielenia przeciwpozarowego, dla których wymagana jest klasa odpornosci ogniowej co najmniej El 60 lub REI 60, powinny miec klase odpornosci ogniowej (El) tych elementów. 9. Dzwig dla ekip ratowniczych. W budynku wysokosciowym kategorii zagrozenia ludzi ZL III, przynajmniej jeden dzwig powinien byc przystosowany do potrzeb ekip ratowniczych. Dzwig taki powinien miec nosnosc co najmniej 1000 kg i kabine o wymiarach nie mniejszych jak 2,1 x 1,lm. Spocznik przed wejsciem do dzwigu powinien byc dostepny z przedsionka przeciwpozarowego klatki schodowej, co w przypadku omawianego budynku jest technicznie niewykonalne. Zaden z istniejacych dzwigów w budynku nie spelnia w/w wymagan, przy czym dla potrzeb ekip ratowniczych móglby byc wykorzystany dzwig w czesci 18

21 pólnocnej budynku, majacy kabine o wymiarach 1,6 x 1,4 m oraz nosnosc 800 kg. Stropy i sciany szybu tegoz dzwigu maja wymagana klase odpornosci ogniowej REI 120, natomiast nie da sie zapewnic drzwiom tego dzwigu klasy odpornosci ogmowej El 60. Dla zasadniczej poprawy bezpieczenstwa osób korzystajacych z dzwigu, w tym ekip ratowniczych, zostanie zaprojektowana nadcisnieniowa wentylacja, chroniaca przed jego zadymieniem oraz przed przegrzanymi masami powietrza o czym pisano w rozdziale 7.1. niniejszego opracowania. W tym miejscu nalezy zwrócic takze uwage na pewnosc zasilania napedu dzwigu w energie elektryczna, gwarantujacego co najmniej 90 minutowa jego prace 10. Scenariusz rozwoju zdarzen w czasie pozaru. Scenariusz rozwoju zdarzen w czasie pozaru okresla sposób zachowania sie urzadzen i instalacji przeciwpozarowych, a takze czesci instalacji uzytkowych w przypadku powstania pozaru w budynku. Z tego wzgledu przed rozpoczeciem dostosowawczych prac projektowych nalezy go opracowac. Impulsem do rozpoczecia realizacji jego zalozen powinno obowiazkowo byc zadzialanie systemu sygnalizacji pozaru. 11. Wyposazenie w 2asnice. Budynek jest wyposazony w wystarczajaca ilosc gasnic, objetych stala kontrola sprawnosci technicznej, wynikajaca z zasady - jedna jednostka masy srodka gasniczego zawartego w gasnicach 2 kg lub 3 dm3 powinna przypadac na powierzchnie do 100 m2, z jednoczesnym zachowaniem dlugosci dojscia do gasnicy nie przekraczajacego 30 m. Planowane prace dostosowawcze tej sytuacji nie zmienia. 12. Oznakowanie znakami bezpieczenstwa. Rektorat UMCS w Lublinie jest oznakowany znakami ochrony przeciwpozarowej i ewakuacji. 19

22 Realizacja planowanych prac dostosowawczych w zakresie ochrony przeciwpozarowej spowoduje koniecznosc uzupelnienia oznakowania tak dróg ewakuacyjnych jak i urzadzen przeciwpozarowych. 13. Usytuowanie ze wzgledu na ochrone przeciwpozarowa. Jak juz wspomniano budynek rektoratu, od strony zachodniej, przylega do budynku Wydzialu Ekonomicznego, bedac z nim skomunikowany na dwóch pierwszych kondygnacjach nadziemnych. Oba budynki w ramach projektowanych prac dostosowawczych beda rozdzielone sciana oddzielenia przeciwpozarowego REI 240. Lokalizacja innych budynków - co najmniej w odleglosci 8 m - Wydzial Prawa i Administracji. Nie wystepuja okolicznosci nakazujace zwiekszenie w/w odleglosci podstawowej. 14. Przeciwpozarowe zaopatrzenie w wode. Dla potrzeb zewnetrznego gaszenia pozaru zapewniono wymagana ilosc wody, tj. 20 dm3/s z sieci wodociagowej, w odleglosci do 75 m od budynku. pobierana poprzez dwa hydranty zlokalizowane 15. Droga pozarowa. Budynek rektoratu ma zapewniona droge pozarowa wzdluz dluzszego, wschodniego, boku budynku, umozliwiajaca przejazd pojazdów sluzb ratowniczych bez cofania. Obecnosc kladek dla pieszych laczacych rektorat z budynkiem biblioteki czesciowo ogranicza mozliwosc pracy sprzetu takiego jak drabina mechaniczna czy podnosnik hydrauliczny lecz stanu tego na obecnym etapie sie nie zmieni. 16. Podsumowanie. Kompleksowa analiza stanu bezpieczenstwa pozarowego budynku Rektoratu UMCS w Lublinie przy Pl. Marii Curie-Sklodowskiej 5 wykazuje szereg uchybien w wymaganym poziomie jego bezpieczenstwa pozarowego. Czesc z nich stanowi 20

23 podstawe do uznania budynku jako stwarzajacego zagrozenie zyciu ludzi, o czym jest mowa w rozdziale 2.1. niniejszego opracowania. Pelne dostosowanie do wymagan aktualnego stanu prawego jest zadaniem trudnym, a w przypadku dróg ewakuacyjnych technicznie niewykonalnym i stwarzajacym zagrozenie dla bezpieczenstwa glównej konstrukcji nosnej budynku. W ramach projektowanych prac dostosowawczych zrealizowane zostana: l) system sygnalizacji pozaru wlaczony do monitoringu pozarowego, 2) dzwiekowy system ostrzegawczy, 3) wentylacja oddymiajaca klatke schodowa i korytarze, a takze szyby dzwigów (3 szt.), 4) podzial budynku rektoratu na strefy pozarowe oraz oddzielenie go od budynku Wydzialu Ekonomii, 5) przebudowa instalacji oswietlenia awaryjnego, 6) wydzielenie klatki schodowej drzwiami o podwyzszonej odpornosci ogniowej klasy El 60, 7) przystosowanie, w mozliwym technicznie zakresie, dzwigu w czesci pólnocnej do potrzeb ekip ratowniczych, 8) przepusty instalacyjne w elementach oddzielenia przeciwpozarowego oraz w innych, dla których wymagana jest klasa odpornosci ogniowej co najmniej El lub REI 60, 9) przystosowanie holu parteru do potrzeb ewakuacji nim ludzi z klatki schodowej na zewnatrz budynku, 10) wydzielenie pompowni pozarowej jako odrebnej strefy pozarowej, 11) uzupelnienie do dwóch zaworów hydrantowych na kondygnacjach podziemnych. Zwrócic nalezy takze uwage na cyklicznosc ponawiania uodpornienia ogniowego palnych elementów okladzin scian. Wyeliminowane zostana niemal wszystkie nieprawidlowosci bedace podstawa do uznania przedmiotowego budynku jako zagrazajacego zyciu ludzi. 21

24 Mimo ogromnego wysilku jaki zamierzaja podjac wladze uczelni na rzecz poprawy bezpieczenstwa pozarowego, biorac pod uwage koniecznosc zapewnienia bezpieczenstwa dla glównej konstrukcji nosnej budynku oraz brak technicznej mozliwosci nie da sie: 1) wykonac przedsionków poprzedzajacych wejscia do klatki schodowej na poszczególnych kondygnacjach z korytarzy, 2) zwiekszyc szerokosci spoczników miedzykondygnacyjnych ze 140 do 150 cm, 3) w pelni dostosowac dzwig, w czesci pólnocnej, do cech wymaganych dla dzwigu dla ekip ratowniczych. Podkreslic nalezy, ze budynek funkcjonuje w zasadzie w godzinach i ma fizyczny dozór calodobowy oraz mozliwosc ewakuacji na I pietrze i parterze do strefy pozarowej w budynku Wydzialu Prawa i Administracji. Uwzgledniajac projektowany zakres prac opracowac nalezy ponowme instrukcje bezpieczenstwa pozarowego dla budynku, zapoznajac z jej zalozeniami pracowników obiektu a takze studentów. Wszelkie prace przygotowawcze powinny byc poprzedzone opracowamem projektu oraz uzgodnieniem go z rzeczoznawca do spraw zabezpieczen przeciwpozarowych. Uwazamy, ze zrealizowanie przedstawionych powyzej prac przyczyni sie do zblizenia poziomu bezpieczenstwa pozarowego budynku do wymaganego prawem, zdecydowanie podnoszac jego stan istniejacy, zapewniajac równiez mozliwosc sprawnej ewakuacji ludzi w bezpieczne miejsce.- 22