Trazodon w terapii uzależnień

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Trazodon w terapii uzależnień"

Transkrypt

1 384 Trazodon w terapii uzależnień WALDEMAR KRYSZKOWSKI, KINGA BOBIŃSKA, MONIKA TALAROWSKA, AGATA ORZECHOWSKA, ANTONI FLORKOWSKI, PIOTR GAŁECKI Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Klinika Psychiatrii Dorosłych, kierownik: prof. dr hab. med. A. Florkowski Trazodon w terapii uzależnień Kryszkowski W., Bobińska K., Talarowska M., Orzechowska A., Florkowski A., Gałecki P. Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Klinika Psychiatrii Dorosłych Problem uzależnienia od substancji psychoaktywnych (SPA) stanowi ważny aspekt współczesnego leczenia psychiatrycznego. Jest to spowodowane rosnącą liczbą osób uzależnionych, a także coraz większym obniżeniem ich wieku. Ocenia się, że w Stanach Zjednoczonych w 2006 roku było milionów osób w wieku powyżej 12 lat spełniających kryteria uzależnienia od SPA. Inne statystyki donoszą, że w tym samym przedziale wiekowym przez ostatni rok kontakt z tymi substancjami miało 8 10 procent populacji USA. Z tego względu istotną sprawą staje się odpowiednie postępowanie terapeutyczne wobec osób uzależnionych. Efektem poszukiwań leków, które wspomagałyby terapię odwykową, były badania przeprowadzone z udziałem trazodonu. Zaliczany do SARI (Serotonin Antagonist and Reuptake Inhibitor), wykazuje antagonizm w stosunku do receptorów serotoninergicznych (receptory 5-HT2), a jednocześnie jest inhibitorem wychwytu zwrotnego serotoniny. Jego działanie przeanalizowano u osób uzależnionych od alkoholu, benzodiazepin oraz opiatów, a także w uzależnieniach mieszanych. Poruszono także problem wpływu trazodonu na doznania bólowe, co może być pomocne w łagodzeniu objawów abstynencyjnych. Z danych wynika pozytywny wpływ trazodonu u osób uzależnionych od SPA, choć mechanizm, za pomocą którego trazodon działa w organizmie jest bardzo złożony i jeszcze nie do końca wyjaśniony. Jego zaletą jest także stosunkowo mały panel objawów niepożądanych. Choć wiele z analizowanych badań nie było kontrolowanych placebo, wyniki są na tyle obiecujące, że można na ich podstawie zalecić terapię trazodonem u osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych. Słowa kluczowe: trazodon, uzależnienie, zespół uzależnienia od alkoholu, benzodiazepiny Pol. Merk. Lek., 2011, XXXI, 186, 384 Trazodone in the treatment of addiction Kryszkowski W., Bobińska K., Talarowska M., Orzechowska A., Florkowski A., Gałecki P. Medical University of Lodz, Poland, Department of Adult Psychiatry The problem of addiction to psychoactive substances (SPA) is an important aspect of modern psychiatric treatment. This is due to the increasing number of addicts, and reducing their increasing age. It is estimated that in the United States in 2006, people aged over 12 years of meeting criteria for dependence on SPA was million. Other statistics report that in the same age group over the last year contact with these substances were 8 10 percent of the U.S. population. Therefore, it becomes an important issue the appropriate therapeutic treatment of addicts. The result of the search of drugs that help people to alcoholism treatment program, were studies involving trazodone. Counted among the SARI (serotonin reuptake inhibitor and antagonist), shows antagonism to serotonergic receptors (5-HT2 receptors), while an inhibitor of serotonin reuptake. Its performance was analyzed in individuals dependent on alcohol, benzodiazepines and opiates, as well as mixed addictions. Also raised the problem of influence of trazodone on the experience of pain, which may be helpful in relieving withdrawal symptoms. The data show a positive effect of trazodone in individuals addicted to the SPA, although the mechanism by which trazodone works in the body is very complex and not yet fully understood. Its advantage is the relatively small panel of side effects. Although many of the analyzed studies were not placebo-controlled, the results are so promising that you can recommend on the basis of trazodone therapy in individuals addicted to the SPA. Key words: trazodone, addiction, alcohol dependence syndrome, benzodiazepines Pol. Merk. Lek., 2011, XXXI, 186, 384 Trazodon jest sedującym lekiem przeciwdepresyjnym, o mechanizmie działania obejmującym hamowanie wychwytu zwrotnego serotoniny, blokowanie receptorów serotoninergicznych 5-HT2 oraz blokowanie receptorów adrenergicznych alfa1 (tzw. grupa leków SARI, (ang. serotonin antagonist and reuptake inhibitor). Siła wychwytu zwrotnego jest mniejsza niż leków należących do grupy SSRI, a jednocześnie bardzo selektywna (działanie na noradrenalinę i dopaminę jest bardzo małe) [38]. W pracy przedstawione zostanie miejsce trazodonu w terapii uzależnień. Te ostatnie podzielone zostaną na: uzależnienie od alkoholu, uzależnienie od leków (benzodiazepin), uzależnienie od opiatów. Zaznaczyć należy, że prezentowany podział jest umowny, gdyż, jak pokazuje praktyka kliniczna, wielu pacjentów można zakwalifikować do dwu lub nawet wszystkich wyżej wymienionych grup. Obserwacja ta wynika z faktu, że uzależnienie mieszane jest problemem bardzo częstym. UZALEŻNIENIE OD ALKOHOLU W uzależniających właściwościach alkoholu uczestniczy wiele szlaków i neurotransmiterów w mózgu [29]. Efektem przewlekle nadużywanego alkoholu jest nadaktywność układu noradrenergicznego i serotoninergicznego [12], natomiast systemy dopaminergiczny i gabaergiczny zmniejszają swoją aktywność [8]. Autorzy zajmujący się udziałem neuroprzekaźników w uzależnieniach donoszą jednak, że w rzeczywistości zaburzenia spowodowane alkoholem są bardziej skomplikowane [8]. Leki przywracające fizjologiczną aktywność neuroprzekaźników, przez blokowanie odpowiednich receptorów, wykazują właściwości zmniejszające objawy abstynencyjne. W wielu badaniach udowodniono, że leki o działaniu serotoninergicznym mają pozytywne działanie w łagodzeniu objawów uzależnienia od alkoholu [1]. Podobne właściwości wykazują również agoniści receptorów 5-HT2 [21]. Problemy psychiczne u pacjentów uzależnionych od alkoholu można rozpatrywać w trzech kategoriach:

2 Trazodon w terapii uzależnień 385 zaburzeń depresyjnych, objawów abstynencyjnych, innych objawów psychicznych. Wyjaśnić należy, że objawy z pierwszej grupy mogą pojawić się jako składnik zespołu abstynencyjnego. Wyróżniono je jednak na potrzeby niniejszego opracowania, gdyż trazodon jest zaliczany do grupy leków przeciwdepresyjnych. Zaburzenia depresyjne Problem przewlekłego uzależnienia od alkoholu wiąże się w większości przypadków z objawami depresyjnymi. Przeprowadzone badania wykazały pozytywny wpływ trazodonu u takich pacjentów [30]. Uzależnieni od alkoholu, u których współistnieją objawy depresyjne, można umownie podzielić na trzy grupy: pacjenci, u których objawy afektywne istnieją jedynie w czasie zatrucia, pacjenci, u których objawy depresyjne występują zarówno w czasie zatrucia, jak i poza tym okresem, pacjenci, u których dominują objawy somatyczne. Jak wynika z przeprowadzonego badania na tak podzielonej populacji, trazodon okazał się skuteczny we wszystkich grupach. Najlepsze rezultaty osiągnięto w grupie, w której zaburzenia afektywne występowały zarówno w czasie detoksykacji, jak i po jej przeminięciu [14]. Stosunkowo słabe wyniki uzyskano w niwelowaniu objawów somatycznych, dlatego też stwierdzono gorsze rezultaty w ostatniej z wymienionych grup. Wpływ trazodonu nie ograniczał się jedynie do objawów afektywnych, zmniejszał także objawy abstynencyjne i był przy tym przynajmniej tak skuteczny, jak trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne. Objawy abstynencyjne Objawy abstynencyjne u osoby uzależnionej od alkoholu mogą objawiać się w postaci ostrej, powikłanej majaczeniem drżennym oraz w formie zespołu odstawiennego, trwającego zazwyczaj do 14 dni. Skuteczność trazodonu, jako preparatu łagodzącego objawy, badano u pacjentów w obu wymienionych stanach klinicznych. Stosowano go zarówno w monoterapii, jak i w połączeniu z innymi lekami. Jak wspomniano wcześniej, trazodon stosowano u pacjentów w ostrej fazie detoksykacji [15]. Wykazano, że lek wpływa pozytywnie na objawy abstynencje. Jednak w związku z tym, że jego komponenta przeciwlękowa jest stosunkowo duża, nie jest do tej pory rozstrzygnięte, czy działanie na objawy abstynencyjne wynika ze specyficznego działania samego leku, czy jest pochodną działania przeciwlękowego i przeciwdepresyjnego, czyli kontroli poważniejszych objawów abstynencyjnych [21]. Co do mechanizmu działania leku, najczęściej rozpatruje się wpływ na szlaki serotoninergiczne i noradrenergiczne. Nie udowodniono do tej pory innego mechanizmu, bezpośrednio wpływającego na zmniejszenie objawów abstynencyjnych. Prowadzi się jednak w tym kierunku liczne badania. Jednym z kierunków badań jest prawdopodobny wpływ leku na uzależnienie poprzez kontrolę objawów abstynencyjnych [16]. Jako lek serotoninergiczny, trazodon działa poprzez kontrolę działań kompulsywnych i zachowań impulsywnych [16]. Jednak, jak wspomniano wcześniej, w badaniach na zwierzętach nie stwierdzono znaczącego wpływu trazodonu na preferencje szczurów do alkoholu. Ten i inne kierunki poszukiwań wymagają jednak dalszych badań. Liczne, niekontrolowane placebo badania wskazują na pozytywne efekty stosowania trazodonu jako terapii adiuwantowej, zarówno w czynnym alkoholizmie [14], jak i w zespole odstawiennym [4]. Poza tym jego przyjmowanie sprzyja utrzymaniu abstynencji [23]. Większość autorów jest zdania, że działanie takie związane jest z wpływem trazodonu na układ serotoninergiczny [1]. Inne objawy psychiczne Do problemów psychicznych występujących u pacjentów uzależnionych od alkoholu należą również zaburzenia snu i objawy lękowe. Trazodone obdarzony jest stosunkowo dużym działaniem przeciwlękowym [15]. Działanie to stwierdzono także u pacjentów uzależnionych od alkoholu, zarówno w fazie detoksykacji, jak i w okresie późniejszym, tzn. terapii odwykowej. Jednym z częstszych objawów zespołu odstawiennego są zaburzenia snu. Wyrażają się one przede wszystkim w mniejszej ilości snu głębokiego i większej ilości przebudzeń [7]. Większość autorów sądzi, że są one istotnym powodem nawrotu do spożywania alkoholu [18]. W jednym z przeprowadzonych badań wykazano korzyść ze stosowania trazodonu u osób uzależnionych od alkoholu po zakończeniu ostrej fazy detoksykacji, u których pojawiły się zaburzenia snu [18]. Porównywano także pod tym względem skuteczność gabapentyny [10]. Wykazano, że obie substancje działają nasennie i nie ma pomiędzy nimi istotnej różnicy. Najczęstszą przyczyną przerwania kuracji trazodonem jest występująca poranna senność, szczególnie po pierwszych dawkach [10]. W innym, opartym na podobnych zasadach badaniu, efekt w postaci poprawy snu uzyskano stosując lek w dawce mg/dzień przez 4 tygodnie [10]. Poprawa snu pojawiła się już po pierwszej dawce i utrzymywała przez cały okres stosowania. Preparat zmniejszał liczbę nocnych wybudzeń i faz non-rem. Inne badania opisują z kolei lepszą efektywność snu po trazodonie [18]. Oddziaływanie na wszystkie wcześniej wymienione składowe snu powoduje z pewnością zmniejszone ryzyko powrotu do czynnego nałogu. Wspomnieć należy, że w Stanach Zjednoczonych lek ten przepisywany jest alkoholikom jako postępowanie pierwszego wyboru w 38% przypadków [6]. Ważną kwestią jest, szczególnie u osób uzależnionych, wpływ farmakoterapii na zachowanie abstynencji oraz powrót do czynnego nadużywania alkoholu. W tej kwestii trazodon także wykazał działanie pozytywne [15]. Skuteczność tej substancji w utrzymaniu 3-miesięcznej abstynencji była podobna do kwasu y-hydroksymasłowego i naltreksonu. Porównywalna była także częstotliwość nawrotów w długoterminowej obserwacji. Praktycznie zawsze towarzyszące zespołowi odstawiennemu drżenie kończyn, szczególnie górnych, jest bardzo negatywnie odbierane przez osoby uzależnione. I w tym przypadku trazodon wykazał pozytywne działanie, zmniejszając nasilenie tego objawu [20]. Choć istnieje wiele pozytywnych obserwacji, dotyczących działania trazodonu u osób uzależnionych od alkoholu, to jednak pojawiają się też opinie negatywne. Niektóre z nich związane są z metabolitem trazodonu m-chlorofenylpiperazyny (m-cpp), który wykazuje działanie podobne do etanolu i może nasilać głód alkoholowy [17]. Wątpliwości dotyczą także nasilenia objawów abstynencyjnych po jego odstawieniu. Z tym ostatnim zagadnieniem wiąże się tzw. zespół z odbicia, przejawiający się nie tylko objawami abstynencyjnymi, ale również obniżeniem nastroju oraz zaburzeniami snu [39]. Jak już wspomniano, te ostatnie mogą sprzyjać powrotowi do czynnego uzależnienia. Zaznaczyć należy, że w tej grupie chorych brak współpracy zdarza się stosunkowo często, co jeszcze bardziej zwiększa prawdopodobieństwo powrotu do nałogu. Niektóre badania wręcz nie zalecają stosowania trazodonu, zwłaszcza długoterminowo, w obawie przed jego odstawieniem i wynikającymi z tego konsekwencjami [10]. UZALEŻNIENIE OD LEKÓW Uzależnienie od benzodiazepin Nie mniej ważnym problemem od nadużywania alkoholu jest uzależnienie od benzodiazepin (BZD). W piśmiennictwie nie

3 386 ma jednoznacznie określonego czasu zmniejszania dawki leku w procesie odstawienia preparatów z tej grupy. Optymalny okres wynosi 4 tygodnie [26]. Podobnie nie ma dokładnie wskazanego stopniowego zmniejszania dawki. Zdaniem niektórych badaczy wartość ta powinna być obniżana o 25% dawki początkowej na tydzień [33], inni sądzą, że dobór powinien być indywidualny [13] i zawierać się w przedziale 2 12 tygodni [35]. Zgodnie z wynikami przeprowadzonych badań, trazodon wykazuje korzystne działanie u osób uzależnionych od benzodiazepin [2]. Wykorzystywane jest tu przede wszystkim jego działanie przeciwlękowe, choć nie bez znaczenia pozostaje jego wpływ na objawy przeciwdepresyjne. Zauważono, że część osób uzależnionych od benzodwuazepin wykazuje objawy depresyjne, co kończy się włączeniem leku przeciwdepresyjnego [27]. Wspomnieć należy, że w opisywanym badaniu odstawienie benzodiazepin przebiegało stopniowo, tym samym nie prześledzono wpływu trazodonu (a także jego dawki) na objawy odstawienne, kiedy lek odstawiono gwałtownie [34]. Uzależnienie od benzodiazepin u ludzi w podeszłym wieku Szczególne znaczenie ma nadużywanie benzodiazepin u ludzi w podeszłym wieku. W tej grupie chorych leki z grupy BZD są często przepisywane jako terapia dodatkowa. Ocenia się, że do 1/3 wszystkich recept dopisywany jest średnio jeden preparat z omawianej grupy [22]. Stosowanie tych leków w opisywanej populacji grozi nie tylko większą liczbą upadków i złamań [40], ale także pogarsza funkcje poznawcze [9]. Dlatego niejednokrotnie samo odstawienie benzodiazepin często przynosi poprawę samopoczucia. Większość autorów nie neguje powolnego zmniejszania dawki, zaprzeczając jednocześnie zbyt dużej częstości powikłań w postaci drgawek i delirium [28]. Istnieją nawet badania dowodzące mniejszej liczby i częstości powikłań (również objawów odstawiennych) u ludzi starszych w porównaniu z populacją ludzi młodych [31, 33]. Kontrowersje pojawiają się przy próbie szybkiego zmniejszenia dawki leków. Autorzy badania informują, że, poza wiekiem, nie znaleźli czynników wpływających na prawdopodobieństwo wystąpienia objawów odstawiennych u osób uzależnionych [25]. Jednocześnie stwierdzono, że wspomniane prawdopodobieństwo nie jest związane z rodzajem leku zastosowanego jako odpowiednik. Wnioski płynące z badania mówią o możliwości krótkoterminowego odstawienia BZD, jednak koniecznie w warunkach szpitalnych i przy zastosowaniu wsparcia psychologicznego, szczególnie w początkowej fazie procesu [25]. UZALEŻNIENIE OD OPIATÓW Kilka przeprowadzonych badań sugeruje duży potencjał trazodonu w populacji osób uzależnionych od opiatów [37]. Ma on pozytywnie wpływać nie tylko na objawy odstawienne, ale także ewentualne zaburzenia psychiczne, szczególnie depresję [36]. INNE DZIAŁANIA TRAZODONU MOGĄCE MIEĆ WPŁYW NA ŁAGODZENIE OBJAWÓW ODSTAWIENNYCH Działanie antynocyceptywne trazodonu Prowadząc badania nad skutecznością trazodonu wykazano, poza już omówionymi, wiele innych jego działań. Niektóre z nich mogą potencjalnie pomagać w terapii uzależnień. Jednym z takich działań są jego właściwości antynocyceptywne. Udowodniono, że trazodon, podobnie jak trójcykliczne leki przeciwdepresyjne (TLPD), ma właściwości antynocyceptywne. Wynikają one z działania leku na układ serotoninergiczny oraz receptory opioidów [32]. Próbuje wykorzystać się je w terapii osób uzależnionych od alkoholu i opioidów. Wiadomo jednak, że trazodon jest w stanie indukować objawy odstawienne po zaprzestaniu jego przyjmowania [24, 42]. Tłumaczy się to działaniem samego trazodonu i jego metabolitu na układ serotoninergiczny [24] lub zmianami receptorów, na które działa acetylocholina [42]. Właściwości te są przyczyną negowania przez niektórych autorów zasadności stosowania trazodonu w terapii odwykowej, bowiem zdaniem niektórych sprzyjają powrotowi do nałogu, zwłaszcza w przypadku opioidów [42]. UZALEŻNIENIE MIESZANE Zdarza się często, że osoba uzależniona jest nie tylko od jednego, ale równocześnie od wielu substancji psychoaktywnych. Nie jest to zjawisko rzadkie. Wspólnymi jednak objawami dla odstawienia substancji uzależniających jest lęk i zaburzenia snu pod postacią bezsenności [19]. Badając pierwszą cechę porównano trazodon (w dawce mg/dzień) z chlordiazepoksydem (10 20 mg/dzień), nie uzyskując różnicy w zmniejszeniu lęku [41]. Różnicy w zmniejszeniu lęku nie stwierdzono także pomiędzy placebo, dawką diazepamu 5 mg/dzień, a dawką trazodonu 25 mg/dzień [3]. Natomiast właściwości przeciwlękowe trazodonu w leczeniu lęku napadowego są zdecydowanie mniejsze w porównaniu z imipraminą czy alprazolamem [5]. PODSUMOWANIE Z przedstawionych wyżej danych można wnioskować o pozytywnym wpływie trazodonu na objawy abstynencyjne, które mogą pojawić się u osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych po ich odstawieniu lub szybkim zmniejszeniu dotychczasowo przyjmowanej dawki. Przejawia się to w działaniu na większość objawów zespołu odstawiennego, dotyczy zarówno alkoholu, benzodiazepin, jak i opiatów. Poza tym trazodon wpływa pozytywnie na utrzymanie abstynencji. Zaznaczyć trzeba, że negatywną cechą niektórych z przeprowadzonych badań jest brak w nich porównania otrzymanych wyników z grupą, w której stosowano placebo lub inny preparat referencyjny [25]. Wyjaśnienia ciągle wymaga także aktywność biologiczna metabolitów trazodonu, przede wszystkim m-chlorofenylpiperazyny (m-cpp). Stwierdzić trzeba, że korzyści wynikające ze stosowania trazodonu w grupie pacjentów uzależnionych są znaczne [38], mimo pojawiania się w czasie leczenia u niektórych pacjentów objawów niepożądanych, do których najczęściej należy obniżenie ciśnienia oraz poranna sedacja, a których nasilenie jest zazwyczaj niewielkie. PIŚMIENNICTWO 1. Amit Z., Smith B.R.: Neurotransmitter systems regulating alcohol intake. (w) Novel pharmacological interventions for alcoholism. Naranjo C.A., Sellers E.M. (red.). Springer-Verlag, New York, 1992, Ansseau M., Jacques De Roeck J.: Trazodone in benzodiazepine dependence. J. Clin. Psychiatry, 1993, 54, Antonelli F., De Gregorio M., Dionisio A.: Trazodone in the treatment of psychoneuroses: a double-blind study. Curr. Ther. Res. Clin. Exp., 1973, 15, (10), Borras L., de Timary P., Constant E.L. i wsp.: Succesful treatment of alcohol withdrawal with trazodone. Pharmacopsychiatry, 2006, 39, Charney D.S., Woods S.W., Goodman W.K. i wsp.: Drug treatment of panic disorder: the comparative efficacy of imipramine, alprazolam, and trazodone. J. Clin. Psychiatry, 1986, 4, Decina P.: Trazodone. Pharmacological and clinical profile. Mercuriale Edizioni Scientifiche, Rzym, Drummond S.P., Gillin J.C., Smith T.L. i wsp.: The sleep of abstinent pure primary alcoholic patients: natural course and relationship to relapse. Alcohol. Clin. Exp. Res., 1998, 22, (8),

4 Trazodon w terapii uzależnień Ellingboe T.: Effects of alcohol on neurochemical processes. Psychopharmacology: a generation of progress. Lip-ton M.A., Di Mascio A., Killman K.F. (red.). Raven Press, New York, 1978, Foy A., O'Connell D., Henry D. i wsp.: Benzodiazepine use as a cause of cognitive impairment in elderly hospital inpatients. Gerontol. Biol. Med. Sci., 1995, 50, Friedmann P.D., Rose J.S., Swift R. i wsp.: Trazodone for sleep disturbance after alcohol detoxification: A double-blind, placebo-controlled trial. Alcohol. Clin. Exp. Res., 2008, 32, (9), Griffiths P.J., Littleton J.M., Ortiz A.: Changes in monoamine concentrations in mouse brain associated with ethanol dependence and withdrawal. Br. J. Pharmacol., 1974, 50, Higgitt A., Lader M.H., Fonagy P.: Clinical management of benzodiazepine dependence. Brit. Med. J., 1985, 280, Ivanets N.N., Igonin A.L., Savcencko L.M.: Trazodone in chronic alkoholism. (w) Depression and the role of trazodone in antidepressant therapy. Morozov G. (red.). Edizioni Luigi Pozzi, 1978, Janiri L., Hadjichristos A., Buonanno A. i wsp.: Adjuvant trazodone in the treatment of alcoholism: an open study. Alcohol á Alcoholism, 1998, 33, (4), Khouzam H.R., Mayo-Smith M.F., Bernard D.R. i wsp.: Treatment of crackcocain-induced compulsive behavior of trazodone. J. Subst. Abuse. Treat., 1995, 12, Krystal J.H., Webb E., Cooney N. i wsp.: Specificity of ethanollike effects elicited by serotonergic and noradrenergic mechanisms. Arch. Gen. Psychiatry., 1994, 51, Le Bon O., Murphy J.R., Staner L. i wsp.: Double-blind, placebo-controlled study of the efficacy of trazodone in alcohol post-withdrawal syndrome: Polysomnographie and clinical evaluations. J. Clin. Psychopharmacol., 2003, 23, Liebowitz N.R., El-Mallakh R.S.: Trazodone for the treatment of anxiety symptoms in substance abusers. J. Clin. Psychopharmacol., 1989, 9, (6), Loeb C., Roccatagliata G.: Clinical evaluation of the effect of trazodone on involuntary movements. (w) Depression and the role of trazodone in antidepressant therapy. Morozov G., Saarma J., Silvestrini B. (red.). Pozzi, Roma, 1978, McMillen B.A., Walter S., William H.L. i wsp.: Comparison of the action of the 5-HT2 antagonists amperozide and trazodone on preference for alcohol in rats. Alcohol, 1994, 11, Mellinger G.D., Baiter M.B., Uhlenhuth E.H.: Prevalence and correlates of the long-term regular use of anxiolytics. JAMA 1984, 2S1, Naranjo C.A., Bremner K.E.: Clinical farmacology of serotonin-altering medications for decreasing alcohol csumption. Alcohol Alcohol, 1993, 2, Otani K., Tanaka O., Kaneko S. i wsp.: Mechanisms of the development of trazodone withdrawal symptoms. Int Clin Psychopharmacol., 1994, 9, Petrovic M., Pevernagie D., Van Den Noortgate N. i wsp.: A programme for short-term withdrawal from benzodiazepines in geriatric hospital inpatients: success rae and effect on subjective sleep quality. Int. J. Ger. Psychiatry, 1999, 14, Petursson H.: Benzodiazepine tolerance and withdrawal syndrome. (w) Advance in Human Psychopharmacology. Burrows G.D., Werry J.S. (red.). JAI Press, Greenwich, Connecticut, 1984, Rickels K., Case W.G., Schweizer E. i wsp.: Long-term benzodiazepine users 3 vears after participation in a discontinuation program. Am. J. Psvchiatry, 1991, 148, Roy-Byrne P.P., Hommer D.: Benzodiazepine withdrawal: overview and implications for the treatment of anxiety. Am. Med., 1988, 84, Rybakowski J., Pużyński S., Wiórka J.: Psychiatria. Elsevier Urban & Partner, Wrocław, 2010, Saarma J., Morozov G., Mehilane L. i wsp.: Clinical and experimental studies on trazodon. (w) Therapy in psychosomatic medicine. Antonelli F. (red.). Proceeding of the 3rd Word Congress of the International College of the Psychosomatic Medicine, Ediz L. Pozzi, Rome, Salzman C., Fisher J., Nobel K. i wsp.: Cognitive improvement following benzodiazepine discontinuation in elderly nursing home residents. Int. J. Geriatr. Psychiat., 1992, 7, Schreiber S., Backer M.M., Herman I. i wsp.: The antinociceptive effect of trazodone in mice is mediated through both m-opioid and serotonergic mechanisms. Behav Brain Res, 2000, 114, Schweizer E., Case W.G., Rickels K.: Benzodiazepine dependence and withdrowal in elderly patients. Am. J. Psychiat., 1989, 146, Schweizer E., Rickels K., Case W.G. i wsp.: Long-term therapeutic use of benzodiazepines. Arch. Gen. Psychiatry, 1990, 47, Shorr R.I., Robin D.W.: Rational use of benzodiazepines in the elderly. Rugs Aging. 1985, 4, Silvestrini B., Stemien E., De Gregorio M.: New perspectives in the treatment of drug abuse with antidepressants. Clin. Neuropharrnacol. 1984, 7, suppl. l, Small G.W., Purcell J.J.: Trazodone and cocaine abuse. Arch. Gen. Psychiatry, 1985, 42, Stahl S.M.: Essential Psychopharmacology. Cambridge University Press, Swift R.M.: Medications and alcohol craving. Alcohol. Res. Health., 1999, 23, Tinetti M.E., Speechley M., Ginter S. F.: Risk factors for falls among elderly persons living in the community. N. Engl. J. Med., 1988, 319, Wheatley D.: Evaluation in the treatment of anxiety. Curr. The. Res., 1976, 20, (1), Wolfe R.M.: Antidepressant withdrawal reactions. Am. Fam. Physician., 1997, 56, Adres do korespondencji: dr med. Monika Talarowska, Klinika Psychiatrii Dorosłych, Łódź, ul. Aleksandrowska 159, tel.: (42) , fax.: (42) , talarowskamonika@wp.pl

5 388 Notatki

Leczenie zaburzeń depresyjnych u pacjentów z rozpoznaniem

Leczenie zaburzeń depresyjnych u pacjentów z rozpoznaniem FARMAKOTERAPIA W PSYCHIATRII I NEUROLOGII 98,3,78-82 Antoni Florkowski, Wojciech Gruszczyński, Henryk Górski, Sławomir Szubert, Mariusz Grądys Leczenie zaburzeń depresyjnych u pacjentów z rozpoznaniem

Bardziej szczegółowo

Podstawowe zasady leczenia zaburzeń psychicznych

Podstawowe zasady leczenia zaburzeń psychicznych Podstawowe zasady leczenia zaburzeń psychicznych Instytucjonalizacja i wykluczenia. i zapomnienie Metody leczenia 1. Biologiczne - farmakologiczne - niefarmakologiczne - neurochirurgiczne 2. Psychologiczne

Bardziej szczegółowo

Depresja a uzależnienia. Maciej Plichtowski Specjalista psychiatra Specjalista psychoterapii uzależnień

Depresja a uzależnienia. Maciej Plichtowski Specjalista psychiatra Specjalista psychoterapii uzależnień Depresja a uzależnienia Maciej Plichtowski Specjalista psychiatra Specjalista psychoterapii uzależnień Alkoholizm w chorobach afektywnych Badania NIMH* (1990) (uzależnienie + nadużywanie) Badania II Kliniki

Bardziej szczegółowo

Jolanta Rajewska, Janusz Rybakowski, Andrzej Rajewski

Jolanta Rajewska, Janusz Rybakowski, Andrzej Rajewski FARMAKOTERAPIA W PSYCIDATRII I NEUROLOOll, 98, 2, 82-87 Jolanta Rajewska, Janusz Rybakowski, Andrzej Rajewski WPŁYW IMIPRAMINY, DOKSEPlNY I MIANSERYNY NA UKŁAD KRĄŻENIA U CHORYCH NA DEPRESJĘ W STARSZYM

Bardziej szczegółowo

Odrębność pregabaliny w farmakoterapii wybranych zaburzeń psychicznych

Odrębność pregabaliny w farmakoterapii wybranych zaburzeń psychicznych Odrębność pregabaliny w farmakoterapii wybranych zaburzeń psychicznych Wiesław Jerzy Cubała Klinika Psychiatrii Dorosłych GUMed SAPL.GPGAZ.16.06.0727 Katowice 2016 Plan prezentacji Pregabalina zaburzenie

Bardziej szczegółowo

Wybrane zaburzenia lękowe. Tomasz Tafliński

Wybrane zaburzenia lękowe. Tomasz Tafliński Wybrane zaburzenia lękowe Tomasz Tafliński Cel prezentacji Przedstawienie najważniejszych objawów oraz rekomendacji klinicznych dotyczących rozpoznawania i leczenia: Uogólnionego zaburzenia lękowego (GAD)

Bardziej szczegółowo

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach Charakterystyki Produktu Leczniczego i ulotki dla pacjenta

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach Charakterystyki Produktu Leczniczego i ulotki dla pacjenta Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach Charakterystyki Produktu Leczniczego i ulotki dla pacjenta Uwaga: Może wyniknąć potrzeba dokonania kolejnych aktualizacji Charakterystyki Produktu Leczniczego i

Bardziej szczegółowo

jest zbudowany i które są niezbędne do jego prawidłowej (fizjologicznej pracy) a taką zapewniają mu zgodnie z badaniami nnkt EPA+DHA omega-3.

jest zbudowany i które są niezbędne do jego prawidłowej (fizjologicznej pracy) a taką zapewniają mu zgodnie z badaniami nnkt EPA+DHA omega-3. Opis publikacji Tomasz Pawełczyk, Marta Grancow-Grabka, Magdalena Kotlicka-Antczak, Elżbieta Trafalska, Agnieszka Pawełczyk. A randomized controlled study of the efficacy of six-month supplementation with

Bardziej szczegółowo

Agencja Oceny Technologii Medycznych

Agencja Oceny Technologii Medycznych Agencja Oceny Technologii Medycznych Rada Przejrzystości Stanowisko Rady Przejrzystości nr 5/2012 z dnia 27 lutego 2012 r. w zakresie zakwalifikowania/niezasadności zakwalifikowania leku Valdoxan (agomelatinum)

Bardziej szczegółowo

Zadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata

Zadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata Podnoszenie kompetencji kadr medycznych uczestniczących w realizacji profilaktycznej opieki psychiatrycznej, w tym wczesnego wykrywania objawów zaburzeń psychicznych KONSPEKT ZAJĘĆ szczegółowy przebieg

Bardziej szczegółowo

Spis treści. I. Podstawy psychiatrii

Spis treści. I. Podstawy psychiatrii Spis treści I. Podstawy psychiatrii 1. Zdrowie psychiczne podstawowe zagadnienia Monika Talarowska, Piotr Gałecki....................................................... 3 1.1. Wprowadzenie..............................................

Bardziej szczegółowo

Leki biologiczne i czujność farmakologiczna - punkt widzenia klinicysty. Katarzyna Pogoda

Leki biologiczne i czujność farmakologiczna - punkt widzenia klinicysty. Katarzyna Pogoda Leki biologiczne i czujność farmakologiczna - punkt widzenia klinicysty Katarzyna Pogoda Leki biologiczne Immunogenność Leki biologiczne mają potencjał immunogenny mogą być rozpoznane jako obce przez

Bardziej szczegółowo

Risperidon w leczeniu epizodu manii oraz profilaktyce nawrotu.

Risperidon w leczeniu epizodu manii oraz profilaktyce nawrotu. Risperidon w leczeniu epizodu manii oraz profilaktyce nawrotu. Omówienie artykułu: "Risperidon in acute and continuation treatment of mania." Yatham L. N. i wsp. RIS-CAN Study Group. International Clinical

Bardziej szczegółowo

Czynniki ryzyka zaburzeń związanych z używaniem alkoholu u kobiet

Czynniki ryzyka zaburzeń związanych z używaniem alkoholu u kobiet Czynniki ryzyka zaburzeń związanych z używaniem alkoholu u kobiet Risk factors of alcohol use disorders in females Monika Olejniczak Wiadomości Psychiatryczne; 15(2): 76 85 Klinika Psychiatrii Dzieci i

Bardziej szczegółowo

CZY OPIOIDY SĄ NIEZBĘDNE DO ZNIECZULENIA OGÓLNEGO?

CZY OPIOIDY SĄ NIEZBĘDNE DO ZNIECZULENIA OGÓLNEGO? CZY OPIOIDY SĄ NIEZBĘDNE DO ZNIECZULENIA OGÓLNEGO? NA PODSTAWIE: ARE OPIOIDS INDISPENSABLE FOR GENERAL ANAESTHESIA? TALMAGE D. EGAN1 1 DEPARTMENT OF ANESTHESIOLOGY, UNIVERSITY OF UTAH SCHOOL OF MEDICINE,

Bardziej szczegółowo

ul. Równoległa Warszawa Tel.(022) Fax(022)

ul. Równoległa Warszawa Tel.(022) Fax(022) Skład. 1 tabletka powlekana zawiera jako substancję czynną 50 mg sertraliny w postaci chlorowodorku. 1 tabletka powlekana zawiera jako substancję czynną 100 mg sertraliny w postaci chlorowodorku. Opis

Bardziej szczegółowo

TYPOLOGIA LESCHA. ZASTOSOWANIE W PSYCHOTERAPII.

TYPOLOGIA LESCHA. ZASTOSOWANIE W PSYCHOTERAPII. TYPOLOGIA LESCHA. ZASTOSOWANIE W PSYCHOTERAPII. Opracowanie: Mieczysław Potrzuski Lesch Alcoholism Typology(LAT) oparta na badaniu 444 pacjentów uzależnionych od alkoholu (rozpoznanych według DSM III),

Bardziej szczegółowo

AD/HD ( Attention Deficit Hyperactivity Disorder) Zespół Nadpobudliwości Psychoruchowej z Zaburzeniami Koncentracji Uwagi

AD/HD ( Attention Deficit Hyperactivity Disorder) Zespół Nadpobudliwości Psychoruchowej z Zaburzeniami Koncentracji Uwagi AD/HD ( Attention Deficit Hyperactivity Disorder) Zespół Nadpobudliwości Psychoruchowej z Zaburzeniami Koncentracji Uwagi GENETYCZNIE UWARUNKOWANA, NEUROLOGICZNA DYSFUNKCJA, CHARAKTERYZUJĄCA SIĘ NIEADEKWATNYMI

Bardziej szczegółowo

Skojarzone leczenie depresji lekami przeciwdepresyjnymi i pindololem - otwarte badanie skuteczności 14 dniowej terapii

Skojarzone leczenie depresji lekami przeciwdepresyjnymi i pindololem - otwarte badanie skuteczności 14 dniowej terapii FARMAKOTERAPIA W PSYCHIATRII I NEUROLOGII, 2001, 3, 285-290 Stanisław Pużyński, Łukasz Święcicki, Iwona Koszewska, Antoni Kalinowski, Sławomir Fornal, Dorota Grądzka, Dorota Bzinkowska, Magdalena Namysłowska

Bardziej szczegółowo

PROGRAM NAUCZANIA SPECJALNOŚCI WYBRANEJ NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2017/2018 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW VI ROKU STUDIÓW

PROGRAM NAUCZANIA SPECJALNOŚCI WYBRANEJ NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2017/2018 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW VI ROKU STUDIÓW PROGRAM NAUCZANIA SPECJALNOŚCI WYBRANEJ NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2017/2018 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW VI ROKU STUDIÓW 1. SPECJALNOŚĆ WYBRANA: 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej

Bardziej szczegółowo

BIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA II ZABURZENIA PSYCHICZNE DEPRESJA

BIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA II ZABURZENIA PSYCHICZNE DEPRESJA BIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA II ZABURZENIA PSYCHICZNE DEPRESJA DEPRESJA CHARAKTERYSTYKA ZABURZENIA Epizod depresyjny rozpoznaje się gdy pacjent jest w stanie obniżonego nastroju, anhedonii oraz występują

Bardziej szczegółowo

Lewodopa, substancje należące do agonistów dopaminy oraz inhibitorów katecholo-o-metylotransferazy oraz ryzyko zaburzeń kontroli impulsów (ICDs)

Lewodopa, substancje należące do agonistów dopaminy oraz inhibitorów katecholo-o-metylotransferazy oraz ryzyko zaburzeń kontroli impulsów (ICDs) Lewodopa, substancje należące do agonistów dopaminy oraz inhibitorów katecholo-o-metylotransferazy oraz ryzyko zaburzeń kontroli impulsów (ICDs) LECZNICZYCH ZAWIERAJĄCYCH LEWODOPĘ (WŁĄCZAJĄC PRODUKTY WIELKOSKŁADNIKOWE):

Bardziej szczegółowo

Praktyczne wskazówki jak leczyć depresję.

Praktyczne wskazówki jak leczyć depresję. Praktyczne wskazówki jak leczyć depresję. dr n. med. Anna Antosik-Wójcińska Oddział Chorób Afektywnych II Klinika Psychiatryczna Instytut Psychiatrii i Neurologii Czym jest epizod dużej depresji: definicja

Bardziej szczegółowo

ANALIZA RACJONALIZACYJNA NALMEFEN (SELINCRO ) STOSOWANY W CELU REDUKCJI SPOŻYCIA ALKOHOLU U DOROSŁYCH UZALEŻNIONYCH PACJENTÓW

ANALIZA RACJONALIZACYJNA NALMEFEN (SELINCRO ) STOSOWANY W CELU REDUKCJI SPOŻYCIA ALKOHOLU U DOROSŁYCH UZALEŻNIONYCH PACJENTÓW ANALIZA RACJONALIZACYJNA NALMEFEN (SELINCRO ) STOSOWANY W CELU REDUKCJI SPOŻYCIA ALKOHOLU U DOROSŁYCH UZALEŻNIONYCH PACJENTÓW Wersja 1.0 HTA Consulting spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa

Bardziej szczegółowo

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Psychiatria w pytaniach i odpowiedziach. 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek

Bardziej szczegółowo

Dlaczego potrzebne było badanie?

Dlaczego potrzebne było badanie? Badanie mające na celu zbadanie czy lek BI 409306 polepsza sprawność umysłową u osób z łagodną postacią choroby Alzheimera oraz trudności z funkcjonowaniem psychicznym Jest to podsumowanie badania klinicznego

Bardziej szczegółowo

Psychosomatyczne podłoże nieswoistych chorób zapalnych jelit

Psychosomatyczne podłoże nieswoistych chorób zapalnych jelit Psychosomatyczne podłoże nieswoistych chorób zapalnych jelit Paweł Maroszek Opiekun: dr n. med. Beata Mrozikiewicz-Rakowska, dr n. med. Przemysław Krasnodębski Kierownik: Prof. dr hab. n. med. Waldemar

Bardziej szczegółowo

Spektrum zastosowań klinicznych trazodonu

Spektrum zastosowań klinicznych trazodonu Psychiatria PRACA P O G L Ą D O W A tom 8, nr 1, 1 6 Copyright 2011 Via Medica ISSN 1732 9841 Wiesław J. Cubała, Jerzy Landowski Klinika Chorób Psychicznych i Zaburzeń Nerwicowych Gdańskiego Uniwersytetu

Bardziej szczegółowo

WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI. Świadczenia szpitalne

WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI. Świadczenia szpitalne Załącznik nr 2 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Lp. Profil lub rodzaj komórki organizacyjnej Warunki realizacji świadczenia

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY I PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA KIERUNKU LEKARSKIM ROK AKADEMICKI 2016/2017

PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY I PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA KIERUNKU LEKARSKIM ROK AKADEMICKI 2016/2017 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY I PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA KIERUNKU LEKARSKIM ROK AKADEMICKI 2016/2017 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Problemy psychiatryczne w pytaniach i odpowiedziach 2. NAZWA JEDNOSTKI

Bardziej szczegółowo

BIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA II ZABURZENIA PSYCHICZNE DEPRESJA

BIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA II ZABURZENIA PSYCHICZNE DEPRESJA BIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA II ZABURZENIA PSYCHICZNE DEPRESJA van Gogh 1890 DEPRESJA CHARAKTERYSTYKA ZABURZENIA Epizod depresyjny rozpoznaje się gdy pacjent jest w stanie obniżonego nastroju, anhedonii

Bardziej szczegółowo

Zjazd I sesja wyjazdowa trening interpersonalny 57 h. Zjazd II sesja wyjazdowa trening intrapsychiczny 58 h

Zjazd I sesja wyjazdowa trening interpersonalny 57 h. Zjazd II sesja wyjazdowa trening intrapsychiczny 58 h S t r o n a 1 Studiium Psychoterapiiii Uzalleżniień Harmonogram szkolleniia edycjja 2010/2011 II SEMESTR Zjazd I sesja wyjazdowa trening interpersonalny 57 h Zjazd II sesja wyjazdowa trening intrapsychiczny

Bardziej szczegółowo

Zjazd I sesja wyjazdowa trening interpersonalny 57 h. Zjazd II sesja wyjazdowa trening intrapsychiczny 58 h

Zjazd I sesja wyjazdowa trening interpersonalny 57 h. Zjazd II sesja wyjazdowa trening intrapsychiczny 58 h S t r o n a 1 Studiium Psychoterapiiii Uzalleżniień Harmonogram szkolleniia edycjja 2013/2014 II SEMESTR Zjazd I sesja wyjazdowa trening interpersonalny 57 h Zjazd II sesja wyjazdowa trening intrapsychiczny

Bardziej szczegółowo

Farmakologia leków stosowanych w chorobach afektywnych

Farmakologia leków stosowanych w chorobach afektywnych Farmakologia leków stosowanych w chorobach afektywnych Prof. UM dr hab. Przemysław Mikołajczak Katedra i Zakład Farmakologii Uniwersytet Medyczny im. K.Marcinkowskiego w Poznaniu 1 Depresja Obniżony nastrój

Bardziej szczegółowo

EBM w farmakoterapii

EBM w farmakoterapii EBM w farmakoterapii Dr Przemysław Niewiński Katedra i Zakład Farmakologii Klinicznej AM we Wrocławiu Katedra i Zakład Farmakologii Klinicznej AM Wrocław EBM Evidence Based Medicine (EBM) "praktyka medyczna

Bardziej szczegółowo

ZABURZENIA AFEKTYWNE DWUBIEGUNOWE

ZABURZENIA AFEKTYWNE DWUBIEGUNOWE ZABURZENIA AFEKTYWNE DWUBIEGUNOWE F 31 F 31.0 F 31.1 F 31.2 F 31.3 F 31.4 F 31.5 F 31.6 F 31.7 F 31.8 F 31.9 Zaburzenia afektywne dwubiegunowe Zaburzenia afektywne dwubiegunowe, obecnie epizod hipomanii

Bardziej szczegółowo

, Warszawa

, Warszawa Kierunki rozwoju nowych leków w pediatrii z perspektywy Komitetu Pediatrycznego EMA. Wpływ Rozporządzenia Pediatrycznego na pediatryczne badania kliniczne w Europie Marek Migdał, Klinika Anestezjologii

Bardziej szczegółowo

Pregabalina w terapii zaburzeń lękowych Pregabalin in the treatment of anxiety disorders

Pregabalina w terapii zaburzeń lękowych Pregabalin in the treatment of anxiety disorders Psychiatr Psychol Klin 2015, 15 (3), p. 141 147 Łukasz Święcicki Received: 20.10.2015 Accepted: 26.10.2015 Published: 30.10.2015 Pregabalina w terapii zaburzeń lękowych Pregabalin in the treatment of anxiety

Bardziej szczegółowo

Aneks I. Wnioski naukowe oraz podstawy zmian warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu.

Aneks I. Wnioski naukowe oraz podstawy zmian warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu. Aneks I Wnioski naukowe oraz podstawy zmian warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu. 1 Wnioski naukowe Uwzględniając raport oceniający komitetu PRAC w sprawie okresowych raportów o bezpieczeństwie

Bardziej szczegółowo

Prof. dr hab. n. med. Marek Kowalczyk Wydział Rehabilitacji, AWF w Warszawie

Prof. dr hab. n. med. Marek Kowalczyk Wydział Rehabilitacji, AWF w Warszawie Prof. dr hab. n. med. Marek Kowalczyk Wydział Rehabilitacji, AWF w Warszawie OCENA Rozprawy doktorskiej mgr Joanny Jastrzębskiej pt. " Wpływ leków przeciwdepresyjnych na uzależniające działanie kokainy

Bardziej szczegółowo

Porównanie skuteczności leków adiuwantowych. w neuropatycznym bólu nowotworowym1

Porównanie skuteczności leków adiuwantowych. w neuropatycznym bólu nowotworowym1 Porównanie skuteczności leków adiuwantowych w neuropatycznym bólu nowotworowym1 Badanie1 New Delhi Cel Metoda Porównanie pregabaliny z amitryptyliną* i gabapentyną pod względem skuteczności klinicznej

Bardziej szczegółowo

Choroby somatyczne, izolacja społeczna, utrata partnera czy nadużywanie leków to główne przyczyny częstego występowania depresji u osób starszych

Choroby somatyczne, izolacja społeczna, utrata partnera czy nadużywanie leków to główne przyczyny częstego występowania depresji u osób starszych Choroby somatyczne, izolacja społeczna, utrata partnera czy nadużywanie leków to główne przyczyny częstego występowania depresji u osób starszych 23 lutego, przypada obchodzony po raz szósty, ogólnopolski

Bardziej szczegółowo

VII ZACHODNIOPOMORSKIE DNI PSYCHIATRYCZNE

VII ZACHODNIOPOMORSKIE DNI PSYCHIATRYCZNE VII ZACHODNIOPOMORSKIE DNI PSYCHIATRYCZNE POSZUKIWANIA NOWYCH LEKÓW I METOD TERAPII W PSYCHIATRII 27-28.05.2011 Hotel Amber Baltic ul. Promenada Gwiazd 1 72-500 Międzyzdroje POLSKIE TOWARZYSTWO PSYCHIATRYCZNE

Bardziej szczegółowo

Ostre zatrucie spowodowane użyciem alkoholu. świadczeniu gwarantowanemu (ICD 10) nasennych (F13.3); (F10.4); lekarz specjalista w dziedzinie chorób

Ostre zatrucie spowodowane użyciem alkoholu. świadczeniu gwarantowanemu (ICD 10) nasennych (F13.3); (F10.4); lekarz specjalista w dziedzinie chorób Dziennik Ustaw 22 Poz. 1386 Załącznik nr 2 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Lp. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki

Bardziej szczegółowo

ROZPRAWA NA STOPIEŃ DOKTORA NAUK MEDYCZNYCH (obroniona z wyróżnieniem )

ROZPRAWA NA STOPIEŃ DOKTORA NAUK MEDYCZNYCH (obroniona z wyróżnieniem ) Publikacje naukowe: ROZPRAWA NA STOPIEŃ DOKTORA NAUK MEDYCZNYCH (obroniona z wyróżnieniem 7.03.2013) Stosowanie larw Lucilia sericata jako metoda leczenia przewlekłych ran kończyn. Inne publikacje: 1.

Bardziej szczegółowo

WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI

WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia..(poz. ) WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Załącznik nr 1 Lp. Nazwa

Bardziej szczegółowo

Strategia postępowania terapeutycznego w depresji

Strategia postępowania terapeutycznego w depresji PRACA POGLĄDOWA ISSN 1643 0956 Łukasz Święcicki II Klinika Psychiatryczna Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie Strategia postępowania terapeutycznego w depresji Therapeutic strategy in depressive

Bardziej szczegółowo

Materiały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego

Materiały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Materiały edukacyjne Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Klasyfikacja ciśnienia tętniczego (mmhg) (wg. ESH/ESC )

Bardziej szczegółowo

PRACE POGLĄDOWE REVIEWS

PRACE POGLĄDOWE REVIEWS PRACE POGLĄDOWE REVIEWS Łukasz Święcicki Stosowanie wenlafaksyny w dawkach większych niż 225 mg na dobę. Bilans ryzyka i korzyści II Klinika Psychiatryczna, Oddział Chorób Afektywnych, Instytut Psychiatrii

Bardziej szczegółowo

Podsumowanie u zarządzania rzyzkiem dla produktu leczniczego Cartexan przeznaczone do publicznej wiadomości

Podsumowanie u zarządzania rzyzkiem dla produktu leczniczego Cartexan przeznaczone do publicznej wiadomości Podsumowanie u zarządzania rzyzkiem dla produktu leczniczego Cartexan przeznaczone do publicznej wiadomości Omówienie rozpowszechnienia choroby Rosnąca oczekiwana długość życia i starzejące się społeczeństwo

Bardziej szczegółowo

Dostępność terapii z zastosowaniem pomp insulinowych. Dr hab.n.med. Tomasz Klupa Uniwersytet Jagielloński, Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych

Dostępność terapii z zastosowaniem pomp insulinowych. Dr hab.n.med. Tomasz Klupa Uniwersytet Jagielloński, Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych Dostępność terapii z zastosowaniem pomp insulinowych Dr hab.n.med. Tomasz Klupa Uniwersytet Jagielloński, Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych Konflikt interesów Wykłady i seminaria dla firmy Medtronic.w

Bardziej szczegółowo

VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości

VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2.1 Omówienie rozpowszechnienia choroby Szacuje się, że wysokie ciśnienie krwi jest przyczyną

Bardziej szczegółowo

Nowe terapie w cukrzycy typu 2. Janusz Gumprecht

Nowe terapie w cukrzycy typu 2. Janusz Gumprecht Nowe terapie w cukrzycy typu 2 Janusz Gumprecht Dziś już nic nie jest takie jak było kiedyś 425 000 000 Ilość chorych na cukrzycę w roku 2017 629 000 000 Ilość chorych na cukrzycę w roku 2045 International

Bardziej szczegółowo

Lek BI w porównaniu z lekiem Humira u pacjentów z umiarkowaną lub ciężką łuszczycą plackowatą

Lek BI w porównaniu z lekiem Humira u pacjentów z umiarkowaną lub ciężką łuszczycą plackowatą Lek w porównaniu z lekiem u pacjentów z umiarkowaną lub ciężką łuszczycą plackowatą Jest to podsumowanie badania klinicznego dotyczącego łuszczycy plackowatej. Podsumowanie sporządzono dla ogółu społeczeństwa.

Bardziej szczegółowo

Zobacz wywiad z Pacjentem Ośrodka

Zobacz wywiad z Pacjentem Ośrodka Leczenie alkoholizmu to leczenie ciała, umysłu i duszy. Oznacza to, że alkoholizm nie wynika z żadnej innej choroby czy zaburzenia, ale sam w sobie jest chorobą, z której wypływają dalsze konsekwencje,

Bardziej szczegółowo

FARMAKOKINETYKA KLINICZNA

FARMAKOKINETYKA KLINICZNA FARMAKOKINETYKA KLINICZNA FARMAKOKINETYKA wpływ organizmu na lek nauka o szybkości procesów wchłaniania, dystrybucji, metabolizmu i wydalania leków z organizmu Procesy farmakokinetyczne LADME UWALNIANIE

Bardziej szczegółowo

Depresja. Epidemiologia, przyczyny. Czynniki bio-psycho- społeczne

Depresja. Epidemiologia, przyczyny. Czynniki bio-psycho- społeczne Depresja. Epidemiologia, przyczyny. Czynniki bio-psycho- społeczne Prof. Marek Jarema III Klinika Psychiatryczna Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa Najpowszechniejsza teza Depresja jest coraz

Bardziej szczegółowo

Leki przeciwdepresyjne

Leki przeciwdepresyjne Leki przeciwdepresyjne Antydepresanty Mechanizm działania leków przeciwdepresyjnych c) Selektywne inhibitory wychwytu serotoniny (fluoksetyna, paroksetyna) d) Selektywne inhibitory wychwytu serotoniny

Bardziej szczegółowo

Dlaczego potrzebne było badanie?

Dlaczego potrzebne było badanie? Badanie mające na celu zbadanie czy lek BI 409306 polepsza sprawność umysłową u osób z chorobą Alzheimera we wczesnym stadium Jest to podsumowanie badania klinicznego przeprowadzonego z udziałem pacjentów

Bardziej szczegółowo

Aneks II. Wnioski naukowe i podstawy zawieszenia pozwoleń na dopuszczenie do obrotu przedstawione przez EMA

Aneks II. Wnioski naukowe i podstawy zawieszenia pozwoleń na dopuszczenie do obrotu przedstawione przez EMA Aneks II Wnioski naukowe i podstawy zawieszenia pozwoleń na dopuszczenie do obrotu przedstawione przez EMA 5 Wnioski naukowe Ogólne podsumowanie oceny naukowej produktów leczniczych zawierających meprobamat

Bardziej szczegółowo

Dr Jarosław Woroń. BEZPIECZEŃSTWO STOSOWANIA LEKÓW PRZECIWBÓLOWYCH Krynica 11.XII.2009

Dr Jarosław Woroń. BEZPIECZEŃSTWO STOSOWANIA LEKÓW PRZECIWBÓLOWYCH Krynica 11.XII.2009 Dr Jarosław Woroń BEZPIECZEŃSTWO STOSOWANIA LEKÓW PRZECIWBÓLOWYCH Krynica 11.XII.2009 Zakład Farmakologii Klinicznej Katedry Farmakologii CM UJ Kraków Uniwersytecki Ośrodek Monitorowania i Badania Niepożądanych

Bardziej szczegółowo

Efekty leczenia Duoksetyną w warunkach Poradni Zdrowia Psychicznego

Efekty leczenia Duoksetyną w warunkach Poradni Zdrowia Psychicznego Janusz Heitzman. Katarzyna Wrzesień Efekty leczenia Duoksetyną w warunkach Poradni Zdrowia Psychicznego Katedra Psychiatrii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego Wojewódzka Poradnia Zdrowia Psychicmego

Bardziej szczegółowo

Inessa Rudnik-Szałaj, Beata Galińska, Andrzej Łukaszewicz. Wielomiesięczne stosowanie risperidonu w schizofreniach

Inessa Rudnik-Szałaj, Beata Galińska, Andrzej Łukaszewicz. Wielomiesięczne stosowanie risperidonu w schizofreniach FARMAKOTERAPIA W PSYCHIATRII I NEUROLOGII 98,4, 33-41 Inessa Rudnik-Szałaj, Beata Galińska, Andrzej Łukaszewicz Włodzimierz Chrzanowski, Wielomiesięczne stosowanie risperidonu w schizofreniach Klinika

Bardziej szczegółowo

Alprazolam (Xanax) w leczeniu zaburzeń lękowych - Doświadczenia Kliniki Psychiatrycznej we Wrocławiu

Alprazolam (Xanax) w leczeniu zaburzeń lękowych - Doświadczenia Kliniki Psychiatrycznej we Wrocławiu Andrzej Kiejna. Krzysztof Malyszczak. Jan Aleksander Beszlej Alprazolam (Xanax) w leczeniu zaburzeń lękowych - Doświadczenia Kliniki Psychiatrycznej we Wrocławiu Katedra i Klinika Psychiatrii Akademii

Bardziej szczegółowo

Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zawieszenia pozwolenia na dopuszczenie do obrotu przedstawione przez Europejską Agencję Leków

Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zawieszenia pozwolenia na dopuszczenie do obrotu przedstawione przez Europejską Agencję Leków Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zawieszenia pozwolenia na dopuszczenie do obrotu przedstawione przez Europejską Agencję Leków 1 Wnioski naukowe Ogólne podsumowanie oceny naukowej dotyczącej kwasu nikotynowego/laropiprantu

Bardziej szczegółowo

ŚLĄSKIE CENTRUM ZDROWIA PUBLICZNEGO Ośrodek Analiz i Statystyki Medycznej Dział Chorobowości Hospitalizowanej APETYT NA ŻYCIE

ŚLĄSKIE CENTRUM ZDROWIA PUBLICZNEGO Ośrodek Analiz i Statystyki Medycznej Dział Chorobowości Hospitalizowanej APETYT NA ŻYCIE ŚLĄSKIE CENTRUM ZDROWIA PUBLICZNEGO Ośrodek Analiz i Statystyki Medycznej Dział Chorobowości Hospitalizowanej APETYT NA ŻYCIE Katowice 2007 Śl.C.Z.P Dział Chorobowości Hospitalizowanej 23 luty Ogólnopolski

Bardziej szczegółowo

Aneks II. Niniejsza Charakterystyka Produktu Leczniczego oraz ulotka dla pacjenta stanowią wynik procedury arbitrażowej.

Aneks II. Niniejsza Charakterystyka Produktu Leczniczego oraz ulotka dla pacjenta stanowią wynik procedury arbitrażowej. Aneks II Zmiany dotyczące odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego oraz ulotki dla pacjenta przedstawione przez Europejską Agencję Leków (EMA) Niniejsza Charakterystyka Produktu Leczniczego

Bardziej szczegółowo

Rozprawa na stopień naukowy doktora nauk medycznych w zakresie medycyny

Rozprawa na stopień naukowy doktora nauk medycznych w zakresie medycyny Lek. Maciej Jesionowski Efektywność stosowania budezonidu MMX u pacjentów z aktywną postacią łagodnego do umiarkowanego wrzodziejącego zapalenia jelita grubego w populacji polskiej. Rozprawa na stopień

Bardziej szczegółowo

Używki- to produkty spożywcze nie mające właściwości odżywczych, zawierające substancje, które działają pobudzająco na układ nerwowy.

Używki- to produkty spożywcze nie mające właściwości odżywczych, zawierające substancje, które działają pobudzająco na układ nerwowy. Używki- to produkty spożywcze nie mające właściwości odżywczych, zawierające substancje, które działają pobudzająco na układ nerwowy. Uzależnienie nałóg - to silne pragnienie zażywania konkretnych środków,

Bardziej szczegółowo

Aneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu

Aneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu 1 Wnioski naukowe Uwzględniając raport oceniający komitetu PRAC w sprawie okresowych raportów o bezpieczeństwie

Bardziej szczegółowo

I EDYCJA HARMONOGRAM ZAJĘĆ TEORETYCZNYCH KURSU KWALIFIKACYJNEGO W DZIEDZINIE PIELĘGNIARSTWA PSYCHIATRYCZNEGO 13 stycznia kwietnia 2017

I EDYCJA HARMONOGRAM ZAJĘĆ TEORETYCZNYCH KURSU KWALIFIKACYJNEGO W DZIEDZINIE PIELĘGNIARSTWA PSYCHIATRYCZNEGO 13 stycznia kwietnia 2017 I EDYCJA HARMONOGRAM ZAJĘĆ TEORETYCZNYCH KURSU KWALIFIKACYJNEGO W DZIEDZINIE PIELĘGNIARSTWA PSYCHIATRYCZNEGO 13 stycznia 2017 9 kwietnia 2017 Zajęcia teoretyczne odbywają się w sali dydaktycznej XI oddziału

Bardziej szczegółowo

Aneks IV. Wnioski naukowe

Aneks IV. Wnioski naukowe Aneks IV Wnioski naukowe 1 Wnioski naukowe Od czasu dopuszczenia produktu Esmya do obrotu zgłoszono cztery przypadki poważnego uszkodzenia wątroby prowadzącego do transplantacji wątroby. Ponadto zgłoszono

Bardziej szczegółowo

,,BĄDŹ CZUJNY, NIE ULEGAJ NAŁOGOM

,,BĄDŹ CZUJNY, NIE ULEGAJ NAŁOGOM ,,BĄDŹ CZUJNY, NIE ULEGAJ NAŁOGOM UZALEŻNIENIE UZALEŻNIENIE TO NABYTA SILNA POTRZEBA WYKONYWANIA JAKIEJŚ CZYNNOŚCI LUB ZAŻYWANIA JAKIEJŚ SUBSTANCJI. WSPÓŁCZESNA PSYCHOLOGIA TRAKTUJE POJĘCIE UZALEŻNIENIA

Bardziej szczegółowo

Zaburzenia afektywne. Justyna Andrzejczak Kognitywistyka

Zaburzenia afektywne. Justyna Andrzejczak Kognitywistyka Zaburzenia afektywne Justyna Andrzejczak Kognitywistyka Podział wg ICD-10 F30 Epizod maniakalny F31 Zaburzenia afektywne dwubiegunowe F32 Epizod depresyjny F33 Zaburzenia depresyjne nawracające F34 Uporczywe

Bardziej szczegółowo

w leczeniu zespolów depresyjnych fluoksetyną (doniesienie wstępne)

w leczeniu zespolów depresyjnych fluoksetyną (doniesienie wstępne) Barbara Sęp-Kowalikowa, Piotr Pankiewicz Własne doświadczenia kliniczne w leczeniu zespolów depresyjnych fluoksetyną (doniesienie wstępne) I Klinika Chorób Psychicznych AM w Gdańsku Streszczenie Celem

Bardziej szczegółowo

Jerzy Landowski. Wstęp

Jerzy Landowski. Wstęp Citalopram (Cipramil ) w ambulatoryjnej monoterapii zespołów depresyjnych Citalopram (Cipramil ) in monotherapy of depressed outpatients Jerzy Landowski Wstęp Citalopram (Cipramil ) jest lekiem przeciwdepresyjnym.

Bardziej szczegółowo

OBJAWY OSTRE Ostre pobudzenie 3 Peter Neu

OBJAWY OSTRE Ostre pobudzenie 3 Peter Neu SPIS TREŚCI OBJAWY OSTRE 1 1. Ostre pobudzenie 3 1.1. Diagnostyka 4 1.2. Leczenie zorientowane na przyczynę 6 1.2.1. Majaczenie i zatrucia 6 1.2.2. Schizofrenia. 8 1.2.3. Mania / 9 1.2.4. Zaburzenia osobowości

Bardziej szczegółowo

Warsztaty Ocena wiarygodności badania z randomizacją

Warsztaty Ocena wiarygodności badania z randomizacją Warsztaty Ocena wiarygodności badania z randomizacją Ocena wiarygodności badania z randomizacją Każda grupa Wspólnie omawia odpowiedź na zadane pytanie Wybiera przedstawiciela, który w imieniu grupy przedstawia

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK DLA FARMACEUTY JAK WYDAWAĆ LEK INSTANYL

PRZEWODNIK DLA FARMACEUTY JAK WYDAWAĆ LEK INSTANYL PRZEWODNIK DLA FARMACEUTY JAK WYDAWAĆ LEK INSTANYL WAŻNE INFORMACJE DOTYCZĄCE BEZPIECZEŃSTWA: INSTANYL, AEROZOL DO NOSA LEK STOSOWANY W LECZENIU PRZEBIJAJĄCEGO BÓLU NOWOTWOROWEGO Szanowny Farmaceuto, Należy

Bardziej szczegółowo

Aneks IV. Wnioski naukowe i podstawy do zmiany warunków pozwoleń na dopuszczenie do obrotu

Aneks IV. Wnioski naukowe i podstawy do zmiany warunków pozwoleń na dopuszczenie do obrotu Aneks IV Wnioski naukowe i podstawy do zmiany warunków pozwoleń na dopuszczenie do obrotu 137 Wnioski naukowe CHMP rozważył poniższe zalecenie PRAC z dnia 5 grudnia 2013 r. odnoszące się do procedury zgodnej

Bardziej szczegółowo

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla Pacjenta

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla Pacjenta Uwaga: Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla Pacjenta Ta Charakterystyka Produktu Leczniczego, oznakowanie opakowań i ulotka dla pacjenta jest wynikiem

Bardziej szczegółowo

Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT

Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT Katarzyna Rutkowska Szpital Kliniczny Nr 1 w Zabrzu Wyniki leczenia (clinical outcome) śmiertelność (survival) sprawność funkcjonowania (functional outcome) jakość

Bardziej szczegółowo

Przełom I co dalej. Anna Kostera-Pruszczyk Katedra i Klinika Neurologii Warszawski Uniwersytet Medyczny

Przełom I co dalej. Anna Kostera-Pruszczyk Katedra i Klinika Neurologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Przełom I co dalej Anna Kostera-Pruszczyk Katedra i Klinika Neurologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Przełom miasteniczny Stan zagrożenia życia definiowany jako gwałtowne pogorszenie opuszkowe/oddechowe

Bardziej szczegółowo

Analysis of infectious complications inf children with acute lymphoblastic leukemia treated in Voivodship Children's Hospital in Olsztyn

Analysis of infectious complications inf children with acute lymphoblastic leukemia treated in Voivodship Children's Hospital in Olsztyn Analiza powikłań infekcyjnych u dzieci z ostrą białaczką limfoblastyczną leczonych w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym w Olsztynie Analysis of infectious complications inf children with

Bardziej szczegółowo

SUMMARY OF RISK MANAGEMENT SYSTEM (Streszczenie planu zarządzania ryzykiem)

SUMMARY OF RISK MANAGEMENT SYSTEM (Streszczenie planu zarządzania ryzykiem) Levomethadone Hydrochloride Molteni 5 mg/ml, roztwór doustny, Levomethadoni hydrochloridum Decentralised Procedure no DE/H/3805/001/DC SUMMARY OF RISK MANAGEMENT SYSTEM (Streszczenie planu zarządzania

Bardziej szczegółowo

Pielęgniarstwo Pierwszego stopnia Praktyczny. Znajomość zagadnień z zakresu anatomii, fizjologii, psychologii, farmakologii.

Pielęgniarstwo Pierwszego stopnia Praktyczny. Znajomość zagadnień z zakresu anatomii, fizjologii, psychologii, farmakologii. Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Nazwa kierunku: Poziom kształcenia: Profil kształcenia: Moduły wprowadzające/wymagania wstępne: Nazwa modułu / przedmiotu (przedmiot lub grupa przedmiotów) Osoby prowadzące:

Bardziej szczegółowo

* Rejestr epidemiologiczny: przeprowadzenie i opracowanie wyników sponsorowane przez firmę Sanofi- Aventis-Polska. Nr badania: DPKIN_L_01684

* Rejestr epidemiologiczny: przeprowadzenie i opracowanie wyników sponsorowane przez firmę Sanofi- Aventis-Polska. Nr badania: DPKIN_L_01684 1 Współwystępowanie zaburzeń osobowości, zaburzeń lękowych i uzależnień z zaburzeniami nastroju w populacji polskiej analiza wyników rejestru epidemiologicznego. Część II: Ocena metod leczenia pacjentów

Bardziej szczegółowo

ZŁOŚLIWY ZESPÓŁ NEUROLEPTYCZNY PO WYMIANIE GENERATORA IMPULSÓW GŁĘBOKIEJ STYMULACJI MÓZGU, U PACJENTKI Z CHOROBĄ PARKINSONA OPIS PRZYPADKU

ZŁOŚLIWY ZESPÓŁ NEUROLEPTYCZNY PO WYMIANIE GENERATORA IMPULSÓW GŁĘBOKIEJ STYMULACJI MÓZGU, U PACJENTKI Z CHOROBĄ PARKINSONA OPIS PRZYPADKU ZŁOŚLIWY ZESPÓŁ NEUROLEPTYCZNY PO WYMIANIE GENERATORA IMPULSÓW GŁĘBOKIEJ STYMULACJI MÓZGU, U PACJENTKI Z CHOROBĄ PARKINSONA OPIS PRZYPADKU Paweł Zdunek [1,2], Henryk Koziara [1,3], Emilia Sołtan [3], Wiesław

Bardziej szczegółowo

Krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami

Krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami Seweryn SPAŁEK Krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami MONOGRAFIA Wydawnictwo Politechniki Śląskiej Gliwice 2004 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE 5 1. ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI W ORGANIZACJI 13 1.1. Zarządzanie

Bardziej szczegółowo

I EDYCJA HARMONOGRAM ZAJĘĆ TEORETYCZNYCH KURSU KWALIFIKACYJNEGO W DZIEDZINIE PIELĘGNIARSTWA PSYCHIATRYCZNEGO 13 stycznia kwietnia 2017

I EDYCJA HARMONOGRAM ZAJĘĆ TEORETYCZNYCH KURSU KWALIFIKACYJNEGO W DZIEDZINIE PIELĘGNIARSTWA PSYCHIATRYCZNEGO 13 stycznia kwietnia 2017 I EDYCJA HARMONOGRAM ZAJĘĆ TEORETYCZNYCH KURSU KWALIFIKACYJNEGO W DZIEDZINIE PIELĘGNIARSTWA PSYCHIATRYCZNEGO 13 stycznia 2017 9 kwietnia 2017 Zajęcia teoretyczne odbywają się w sali dydaktycznej XI oddziału

Bardziej szczegółowo

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Wieloczynnikowe aspekty uzależnień

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Wieloczynnikowe aspekty uzależnień S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa modułu Wieloczynnikowe aspekty uzależnień

Bardziej szczegółowo

Najbardziej obiecujące terapie lekami biopodobnymi - Rak piersi

Najbardziej obiecujące terapie lekami biopodobnymi - Rak piersi Warszawa, 27.02.2018 MEDYCYNA XXI wieku III EDYCJA Leki biopodobne 2018 Najbardziej obiecujące terapie lekami biopodobnymi - Rak piersi Dr n. med. Agnieszka Jagiełło-Gruszfeld 1 Breast Cancer (C50.0-C50.9):

Bardziej szczegółowo

Aneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu

Aneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu 1 Wnioski naukowe Uwzględniając raport oceniający komitetu PRAC w sprawie okresowych raportów o bezpieczeństwie

Bardziej szczegółowo

Jagoda Fudała. Rok: 2003 Czasopismo: Świat Problemów Numer: 12

Jagoda Fudała. Rok: 2003 Czasopismo: Świat Problemów Numer: 12 Jagoda Fudała Rok: 2003 Czasopismo: Świat Problemów Numer: 12 Analizując doświadczenia kliniczne terapii uzależnienia od alkoholu nie sposób nie zauważyć zmian, jakie zachodzą w ostatnich latach wśród

Bardziej szczegółowo

PROGRAM SZKOLENIA: PSYCHOSPOŁECZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU DZIECI I MŁODZIEZY PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA, KSZTAŁTOWANIE SIĘ OSOBOWOŚCI

PROGRAM SZKOLENIA: PSYCHOSPOŁECZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU DZIECI I MŁODZIEZY PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA, KSZTAŁTOWANIE SIĘ OSOBOWOŚCI PROGRAM SZKOLENIA: PSYCHOSPOŁECZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU DZIECI I MŁODZIEZY Tematy szkolenia PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA, KSZTAŁTOWANIE SIĘ OSOBOWOŚCI Wykład 2 godz. - Podejście do rozwoju psychicznego w kontekście

Bardziej szczegółowo

Udary mózgu w przebiegu migotania przedsionków

Udary mózgu w przebiegu migotania przedsionków Udary mózgu w przebiegu migotania przedsionków Dr hab. med. Adam Kobayashi INSTYTUT PSYCHIATRII I NEUROLOGII, WARSZAWA Pacjenci z AF cechują się w pięciokrotnie większym ryzykiem udaru niedokrwiennego

Bardziej szczegółowo

Czy patologiczne zbieractwo mieści się w tak zwanych "nałogach behawioralnych?

Czy patologiczne zbieractwo mieści się w tak zwanych nałogach behawioralnych? Czy patologiczne zbieractwo mieści się w tak zwanych "nałogach behawioralnych? II Międzynarodowa Konferencja: Patologiczny hazard i inne uzależnienia behawioralne Warszawa, 26 XI 2014 r TOMASZ SZAFRAŃSKI

Bardziej szczegółowo

Hipoglikemia - niedocukrzenie. Jacek Sieradzki Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Hipoglikemia - niedocukrzenie. Jacek Sieradzki Uniwersytet Jagielloński w Krakowie Hipoglikemia - niedocukrzenie Jacek Sieradzki Uniwersytet Jagielloński w Krakowie Holstein A, Patzer OM, Machalke K i wsp.: Substantial increase in incidence of severe hypoglycemia between 1997-2000 and

Bardziej szczegółowo

Aneks II. Wnioski naukowe

Aneks II. Wnioski naukowe Aneks II Wnioski naukowe 16 Wnioski naukowe Haldol, który zawiera substancję czynną haloperydol, jest lekiem przeciwpsychotycznym należącym do grupy pochodnych butyrofenonu. Jest silnym antagonistą ośrodkowych

Bardziej szczegółowo

UPORCZYWE ZABURZENIA NASTROJU

UPORCZYWE ZABURZENIA NASTROJU UPORCZYWE ZABURZENIA NASTROJU Dystymia ICD 10 niejednoznaczność terminu, grupa zaburzeń (obejmuje nerwicę depresyjną, depresyjne zaburzenie osobowości, depresję nerwicową, depresję lękową przewlekłą) Dystymia

Bardziej szczegółowo