Polemiki. raz jeszcze
|
|
- Patrycja Milewska
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 225 Mirosław Rutkowski O kryterium genetycznym w sporze o aborcję raz jeszcze Odpowiedź na zarzuty Tomasz Kąkol w swoich uwagach do mojego artykułu Kryterium genetyczne w sporze o aborcję 1 przedstawia kilka zarzutów, które można podzielić na trzy grupy. Zarzuty umieszczone przeze mnie w grupie pierwszej wskazują z jednej strony na występowanie nieuzasadnionych twierdzeń, z drugiej zaś na brak należytej konsekwencji w moim rozumowaniu, co, zdaniem autora, doprowadza niekiedy do tego, że zaprzeczam wcześniej wygłoszonym tezom. W grupie drugiej znalazłyby się zarzuty dotyczące niejednoznaczności niektórych moich stwierdzeń oraz braku należytego uzasadnienia dla ich użycia w takiej wersji, jaką przypisuje mi autor polemiki. Ostatnia grupa obejmuje natomiast jeden tylko zarzut a mianowicie, że krytykując kryterium genetyczne, czyniłem to z punktu widzenia niewłaściwej koncepcji ontologicznej. I Zdaniem Kąkola przedstawiona przeze mnie krytyka argumentu genetycznego opiera się na twierdzeniu, że nie jest możliwa moralnie neutralna definicja człowieczeństwa. Taki sposób obrony aborcji nie wydaje się autorowi przekonujący, gdyż zwolennicy etycznego naturalizmu, którzy stanowią bodajże najliczniejszą grupę wśród tych, którzy argument ten popierają, mają w tej sprawie podobne zdanie. Jeżeli zatem w oparciu o powyższe twierdzenie można skutecznie wspierać argument genetyczny, to każda próba jego obalenia za pomocą tego samego twierdzenia wydaje się mało wiarygodna. Otóż, moja krytyka argumentu genetycznego nie opiera się na tezie, że jest rzeczą niemożliwą zdefiniowanie człowieczeństwa niezależnie od wartości moralnych, lecz na tezie, że nie jest możliwe, aby jakakolwiek tego typu definicja mogła stanowić przesłankę argumentacji prowadzącej do wniosku, że moralnie złe jest 1 M. Rutkowski, Kryterium genetyczne w sporze o aborcję, s niniejszym tomie.
2 226 Polemiki dokonywanie aborcji. Odwołanie się do naturalizmu etycznego nie wydaje się groźne dla mojego toku myślenia z dwóch zasadniczych powodów. Po pierwsze dlatego, gdyż nie pokazuje, iż stanowisko naturalizmu etycznego jest w odniesieniu do analizowanego przypadku jedynym słusznym poglądem metaetycznym. Jest to konieczne, albowiem trudno sobie wyobrazić, że można by ograniczać wolność postępowania ludzi jedynie w oparciu o nieuzasadnione do końca przekonania metaetyczne. Corpus delicti nigdy nie jest w takiej sytuacji wymagany od rzeczników wolności, lecz od jej przeciwników. Fakt, że naturalista etyczny nie widzi nic wadliwego w tezie, że nie jest możliwa moralnie neutralna definicja człowieczeństwa nie oznacza zatem, że stwierdzenie człowieczeństwa jakiegoś bytu pociąga za sobą w sposób konieczny obowiązek powstrzymania się od działań, które doprowadziłyby do jego unicestwienia. Po drugie dlatego, że nawet gdybyśmy odwołali się do zdefiniowanego w taki neutralny sposób człowieczeństwa bytu prenatalnego, to i tak nie miałoby to decydującego znaczenia dla argumentacji w sprawie aborcji. W artykule rozważam dwa powody takiego stanu rzeczy: że trudności związane z ustaleniem obiektywnego kryterium człowieczeństwa ludzkiego zarodka powodują, iż każda tego typu definicja ma charakter arbitralny oraz że powoływanie się na człowieczeństwo zarodka rodzi problemy związane z gatunkowym szowinizmem. Zarzut kolejny dotyczy braku konsekwencji w stosowaniu właściwej terminologii. Kąkol odwołuje się do mojego stwierdzenia, że w argumentach dotyczących aborcji używa się emotywnych terminów, co, jak zakładam, niekiedy nie ma nic wspólnego z racjonalnym rozumowaniem, lecz służy jedynie wywoływaniu postaw emocjonalnych, następnie zaś próbuje pokazać, że ja sam w taki sposób postępuję. Powiedzenie: gdy przeciwnikom aborcji nie zależy na ustaleniu prawidłowych reguł racjonalnego rozumowania w tym zakresie ani na ustaleniu poprawnego wnioskowania, lecz na wywołaniu określonych postaw emocjonalnych, to posługują się językiem obfitującym w terminy o zabarwieniu emotywnym, w żaden sposób nie oznacza jednakże tego, co Kąkol zakłada że każdy, kto się takimi terminami posługuje, manipuluje jedynie ludzkimi emocjami. Nie oznacza też, że w tego typu dyskusjach terminów tych w ogóle nie należałoby stosować. Ponadto wyrażenia ludzki płód nie używam z pewnością w takim kontekście, który umożliwiałby stwierdzenie, iż nie stosuję poprawnego wnioskowania. Posługuję się nim bowiem jedynie po to, aby przytoczyć znany fakt, iż zespół Turnera zdarza się średnio u około 3 procent wszystkich ludzkich płodów. Ostatni zarzut dotyczący braku należytej konsekwencji w argumentacji odnosi się do tego, jak rozumieć identyczność ludzkiej zygoty i dorosłego człowieka. Kąkol zakłada, że nie mogę obalać kryterium genetycznego przez odwołanie się do kategorii ludzkiego materiału genetycznego, gdyż w innym miejscu próbuję wykazać, że
3 227 nie jest możliwe ustalenie obiektywnych kryteriów, które są potrzebne do zdefiniowania znajdujących się w trakcie rozwoju prenatalnego bytów, jako biologicznie ludzkich. Sprzeczność polegałaby na tym, że w argumencie krytycznym odwołuję się do twierdzenia, którego, jak sam przyznaję, nie można dowieść. Kryterium genetyczne zakłada niewątpliwie relację identyczności zygoty i dorosłego osobnika. Niektórzy jego zwolennicy odwołują się do identyczności genetycznej. W artykule pokazuję, że ich wysiłek jest próżny, albowiem prowadzi do absurdalnych konsekwencji. Z drugiej strony dowodzę w sposób całkowicie niezależny, jak trudno jest ustalić znaczenie ludzkiego materiału genetycznego. Wbrew temu, co sugeruje Kąkol, moja krytyka nie zakłada jakiegokolwiek związku jednej rzeczy z drugą. Krytykując zwolenników kryterium genetycznego zakładającego tożsamość genetyczną, pokazuję jedynie, że przyjęte przez nich (a nie przeze mnie!) założenia w nieunikniony sposób prowadzą do konsekwencji, których nikt nie aprobuje oni zapewne również. Jeżeli mój pogląd w tej konkretnie sprawie jest słuszny, to jest on słuszny niezależnie od tego, czy można czy też nie można ustalić znaczenia ludzkiego materiału genetycznego. Gdyby okazało się, że jednak nie można tego zrobić, to byłby to kolejny, lecz podkreślam to raz jeszcze całkowicie niezależny, argument przeciwko takiemu rozumieniu kryterium genetycznego w sporze o aborcję. II W artykule pokazuję, że argumenty przeciwko aborcji oparte na kryterium genetycznym zakładają identyczność ludzkiej zygoty oraz dorosłego człowieka. Kąkol analizuje fragmenty, które poświęciłem temu zagadnieniu i dochodzi do wniosku, że, po pierwsze, nie jest do końca jasne, jak rozumiem pojęcie identyczności, a po drugie, że ta wersja identyczności, którą sam mi przypisuje, prowadzi niekiedy do dziwnych konsekwencji, jak ta na przykład, że istota ludzka musiałaby być obiektem niezmiennym w czasie. Co do kwestii pierwszej, to w artykule nie ma bezpośrednich twierdzeń o tym, jak ja sam rozumiem zagadnienie tożsamości. Zajmuję się jedynie tym, jak rozumieją to zagadnienie zwolennicy kryterium genetycznego oraz tym, co z tego wynika. Uważam, że z tego punktu widzenia można ich podzielić na dwie grupy. W pierwszej znajdują się ci, którzy odwołują się do tzw. tożsamości całkowitej, w drugiej natomiast ci, którzy w tym samym celu przyjmują istnienie tożsamości genetycznej. Dochodzę do wniosku, iż w ramach analizowanego kryterium ani pierwszy, ani drugi rodzaj tożsamości nie jest właściwy. Co ciekawe, do podobnego wniosku dochodzi również Kąkol. Jego błąd polega jednak na tym, że swoje krytyczne uwagi kieruje pod niewłaściwy adres. To nie ja stwierdzam, że istota ludzka
4 228 Polemiki musi być obiektem niezmiennym w czasie, lecz przeciwnicy aborcji, którzy stoją na stanowisku tożsamości całkowitej. Ja zakładam to samo co Kąkol: że mówienie w ten sposób jest nieco dziwne. Jest jednak pewna rzecz, co do której się różnimy. Otóż ja próbuję pokazać, jak trudno jest ustalić genetyczne kryteria człowieczeństwa, Kąkol natomiast uważa, że teza o nieostrości wyrażenia ludzki materiał genetyczny jest w istocie rzeczy niebezpieczną pułapką, w którą wpadłem z kretesem. Polega ona na tym, że brak precyzyjnego i obiektywnego znaczenia ludzkiego materiału genetycznego biorę za główne źródło słabości wszelkich argumentów przeciw aborcji opartych na kryterium genetycznym. Takie postępowanie nie jest jednak do końca uzasadnione, o czym świadczyć mają przytoczone przez Kąkola przykłady: 1. Nie jestem pewien, czy ktoś podważyłby moralny sprzeciw wobec niszczenia zabytków tylko dlatego, że niemożliwa jest precyzyjna definicja pojęcia «zabytek». 2. Podobnie, mikrobiolog zatrudniony w Klinice Leczenia Niepłodności, która wykorzystuje metodę zapłodnienia in vitro, nie bardzo rozumiałby pytanie kolegi «ale poczekaj, czy jesteś pewien, że masz w naczyniu blastomery ludzkie, a nie jakieś inne?». Wydaje się, że przykład pierwszy mija się z celem, do którego został użyty. Otóż ja nie twierdzę, iż moralny sprzeciw wobec niszczenia ludzkich istot jest niewłaściwy z tego powodu, że niemożliwa jest precyzyjna definicja pojęcia ludzka istota. A to właśnie pierwszy przykład sugeruje. W pełni zgadzam się z Kąkolem, że o ile moralny sprzeciw wobec niszczenia zabytków mógłby być uzasadniony, nawet gdyby niemożliwa była precyzyjna definicja pojęcia zabytek, tak samo moralny sprzeciw wobec niszczenia ludzkich istot również mógłby być uzasadniony, nawet gdyby niemożliwa była precyzyjna definicja pojęcia istota ludzka. Ja twierdzę zupełnie co innego, a mianowicie, że moralny sprzeciw wobec niszczenia ludzkich zygot w akcie aborcji jest nieuzasadniony dlatego, że z powodu braku precyzyjnej definicji pojęcia istota ludzka nie wiemy, czy jakakolwiek zygota jest istotą ludzką, a nie wiedząc tego, nie wiemy też, czy podlega moralnej ochronie. Gdyby Kąkol chciał przeciwstawić się temu stwierdzeniu, musiałby argumentować inaczej: Nie jestem pewien czy ktoś podważyłby moralny sprzeciw wobec niszczenia tego oto starego domu tylko dlatego, że z powodu braku precyzyjnej definicji «zabytek» nie wiemy czy dom ten jest zabytkiem. Jednak argumentacja taka nie miałaby sensu. W konsekwencji tego utrzymywane przeze mnie twierdzenie pozostaje nadal w mocy. Przykład drugi jest zupełnie inny. Zakłada się w nim, że nie można sensownie głosić tezy o nieostrości wyrażenia ludzki materiał genetyczny przynajmniej z dwóch powodów. Po pierwsze dlatego, że w codziennej praktyce nikt, tak naprawdę,
5 229 nie ma większych kłopotów z prawidłowym używaniem tego wyrażenia. Po drugie dlatego, że teza ta spowodowałaby w życiu praktycznym niebywałe trudności, a czasami nawet absurdalne sytuacje. Z tekstu Kąkola nie wynika, który powód jest dla niego ważniejszy. Nie ma to jednak większego znaczenia, gdyż żaden z nich nie jest wystarczający, aby obalić tezę o fenomenie nieostrości wyrażenia ludzki materiał genetyczny i podważyć skutek, jaki to ma dla skierowanego przeciw aborcji argumentu. Z faktu, że w codziennym życiu nie mamy raczej trudności z prawidłowym używaniem pojęcia gra, nie wynika bynajmniej wniosek, że zawsze można by precyzyjnie ustalić, co jest jego desygnatem. Tak samo z faktu, że niejednoznaczność pewnych słów, jak miłość lub szczęście, mogłaby spowodować w pewnych sytuacjach niezwykłe konsekwencje praktyczne, nie wynika, iż słowa te nie są wieloznaczne i nieostre. Mogłoby się faktycznie zdarzyć tak, że jakiś mikrobiolog nie zrozumiałby pytania kolegi. To jednak nie uzasadnia wniosku bronionego przez Kąkola. III Ostatni zarzut wydaje się najciekawszy. Dotyczy on poprawności założeń ontologicznych leżących u podstaw rozważań prowadzonych na temat człowieczeństwa bytów prenatalnych. Według Kąkola występujące w praktyce zjawisko podziału bliźniaczego może dowodzić, że przeprowadzona przeze mnie analiza użyteczności kryterium genetycznego dla skierowanej przeciw aborcji argumentacji nie do końca musi być trafna, albowiem w dużej części oparta jest na niewłaściwej ontologii. Autor sugeruje, że należałoby porzucić pogląd traktujący ludzkie zarodki jako przedmioty trwające w czasie (substancjalizm) na rzecz poglądu, zgodnie z którym są one raczej ludźmi-procesami. W konsekwencji zwolennicy kryterium genetycznego mogliby bez większych przeszkód sformułować następujący imperatyw: w żadnych okolicznościach nie przerywaj niewinnego człowieka-procesu. Kąkol zdaje sobie sprawę, iż taka nietypowa ontologia, jak proponowany procesualizm, rodzi wiele problemów, niemniej uważa, że w odniesieniu do problemu aborcji mogłaby stanowić skuteczne antidotum na bronione przeze mnie tezy. Czy rzeczywiście tak jest? Moje wyjaśnienia tej kwestii nie mogą być wyczerpujące z dwóch powodów. Po pierwsze dlatego, że Kąkol nie przedstawia pełnego i spójnego zarysu ontologii procesualistycznej; to, co pisze na ten temat, nie jest też do końca precyzyjne i jednoznaczne. Drugim powodem jest charakter niniejszego artykułu ma on zawierać jasne oraz stosunkowo niezbyt obszerne odpowiedzi na krytyczne uwagi i nie powinien w żadnym razie przeistoczyć się w samodzielną rozprawę na temat ontologii. W tej sytuacji wydaje się, że najlepszym sposobem pokazania słabych stron propozycji Kąkola jest skupienie się na dwóch zagadnieniach:
6 230 Polemiki jak należałoby dokładnie rozumieć ideę człowieka-procesu oraz, czy w którymś z przyjętych znaczeń przysługiwałaby mu ochrona moralna. Jeżeli założymy, że zarodek ludzki jest człowiekiem-procesem, to musimy przede wszystkim znać odpowiedź na pytanie, na czym polegałoby istnienie takiego bytu. Tutaj sprawa zaczyna się komplikować, albowiem w tej kwestii można odwołać się do dwóch różnych odpowiedzi. Pierwsza stwierdza, iż nie sposób mówić o takim człowieczeństwie zygoty, które implikowałoby jej status moralny (a w konsekwencji obowiązek powstrzymania się od aborcji) bez założenia o tym, że posiada ona określone cechy. W takim znaczeniu ludzki zarodek będący człowiekiem-procesem posiadać musi konkretne i realnie istniejące własności stanowiące jedyne i właściwe uzasadnienie dla przysługującej mu ochrony moralnej od początku jego istnienia. Przyjęcie takiego stanowiska oznaczałoby jednakże przyjęcie jakiejś wersji arystotelesowskiej metafizyki, zgodnie z którą każda istota ludzka składałaby się z materii i formy, tj. z tego, co podlega procesowi i jest aktualizowane, jak i z samego procesu, czyli czynnika aktualizującego realnie posiadane własności. Z kolei odpowiedź druga zakłada, że istota ludzka jest wyłącznie procesem pozbawionym jakichkolwiek substancjalnych odniesień. Każdy, kto zaakceptowałby ten punkt widzenia i chciałby jednocześnie uzasadnić moralny zakaz aborcji, musiałby przyjąć tezę, że istnieje taka możliwość ustalenia człowieczeństwa, która implikowałaby moralny status zygoty (a w konsekwencji obowiązek powstrzymania się od aborcji) niezależnie od posiadanych przez nią własności. Z analizowanego artykułu nie wynika dokładnie, jakie stanowisko zajmuje autor; na podstawie niektórych jego wypowiedzi można jedynie domniemywać, że pragnie bronić kryterium genetycznego poprzez całkowite odrzucenie ontologii esencjalistycznej. Ustalenie tego nie ma jednak większego znaczenia, gdyż, jak się wydaje, celu tego nie można osiągnąć na drodze przyjęcia któregokolwiek stanowiska. Jeżeli zakłada się, że warunkiem statusu moralnego człowieka-procesu jest posiadanie przez niego przynajmniej jednej realnie istniejącej własności, to konieczne zdaje się ustalenie dwóch innych rzeczy: jaka to własność oraz czy wystarcza do tego, aby otoczyć go moralną ochroną. Uznanie, iż własnością taką jest na przykład posiadanie ludzkiego kodu genetycznego, oznacza konieczność przezwyciężenia tych wszystkich trudności, które wskazałem w artykule. Przyjęcie jakiejkolwiek innej własności nie tylko nie chroni przed analogicznymi zarzutami, lecz ponadto byłoby trudne do uzasadnienia w odniesieniu do człowieka-procesu znajdującego się na przykład na etapie rozwoju jedno- lub dwukomórkowego zarodka. Zastosowanie do analizowanego przypadku czystego procesualizmu także nie rozwiązuje problemu. Po pierwsze, należałoby jakoś wytłumaczyć człowieczeństwo człowieka-procesu. Nie można by tego uczynić, powołując się na zawartość jego
7 231 materiału genetycznego, albowiem w ten sposób uznalibyśmy konieczność odwołania się do założeń odrzuconego wcześniej esencjalizmu. Pozostaje jeszcze droga wytyczona swego czasu przez Johna Noonana, a mianowicie uzasadnienie człowieczeństwa w oparciu nie o zawartość, lecz pochodzenie człowieka-procesu : jeżeli został zapoczątkowany przez ludzkich rodziców, jest z pewnością bytem ludzkim. Istnieją poważne trudności związane z ustaleniem człowieczeństwa w ten sposób, o czym piszę obszernie w artykule. Ponadto stwierdzenie na tej podstawie człowieczeństwa człowieka-procesu nic nie daje przeciwnikom aborcji, gdyż każdy tego typu argument byłby równie mało wiarygodny, jak argumenty, które niemoralność aborcji dowodzą w oparciu o zawartość materiału genetycznego. Po drugie, założenie, że człowiek-proces nie posiada realnie istniejących własności, oprócz trudności związanych z uzasadnieniem jego człowieczeństwa, powoduje również niemałe kłopoty z przypisaniem mu właściwego statusu moralnego. Zgodnie z zasadą moralnego indywidualizmu status moralny zależy od posiadanych cech, a nie od przynależności do określonej grupy. O ile ludzki zarodek w ramach ontologii procesualistycznej pozbawiony jest jakichkolwiek tego typu indywidualnych własności, to nie wiadomo dlaczego należałoby uznawać zasadę, zgodnie z którą nie powinno się przerywać niewinnego człowieka-procesu. Powołanie się na jego grupową przynależność jest w tej sytuacji niezwykle trudne; ponadto jest niezgodne z teorią moralnego indywidualizmu i rodzi złożony problem szowinizmu gatunkowego.
Czy i jak możliwe jest rozstrzygnięcie sporu etycznego o IVF? Zbigniew Szawarski Komitet Bioetyki przy Prezydium PAN
Czy i jak możliwe jest rozstrzygnięcie sporu etycznego o IVF? Zbigniew Szawarski Komitet Bioetyki przy Prezydium PAN z.szawarski@uw.edu.pl 26.VI.2013 Dwa rodzaje sporów Spór teoretyczny Nauka Filozofia
Rodzaje argumentów za istnieniem Boga
Rodzaje argumentów za istnieniem Boga Podział argumentów argument ontologiczny - w tym argumencie twierdzi się, że z samego pojęcia bytu doskonałego możemy wywnioskować to, że Bóg musi istnieć. argumenty
Analiza i Egzystencja 22 (2013) ISSN 1734-9923 POLEMIKI
Analiza i Egzystencja 22 (2013) ISSN 1734-9923 POLEMIKI Tomasz Kąkol Kilka uwag w sprawie kryterium genetycznego w sporze o (nie tylko) aborcję Mirosław Rutkowski krytykuje coś, co można by nazwać argumentem
EGZAMIN MATURALNY 2010 FILOZOFIA
Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZAMIN MATURALNY 2010 FILOZOFIA POZIOM ROZSZERZONY Klucz punktowania odpowiedzi MAJ 2010 2 Zadanie 1. (0 2) problemów i tez z zakresu ontologii, epistemologii,
UJĘCIE SYSTEMATYCZNE ARGUMENTY PRZECIWKO ISTNIENIU BOGA
UJĘCIE SYSTEMATYCZNE ARGUMENTY PRZECIWKO ISTNIENIU BOGA ARGUMENTY PRZECIW ISTNIENIU BOGA ARGUMENTY ATEISTYCZNE 1 1. Argument z istnienia zła. (Argument ten jest jedynym, który ateiści przedstawiają jako
Filozofia, ISE, Wykład X - Filozofia średniowieczna.
Filozofia, ISE, Wykład X - Filozofia średniowieczna. 2011-10-01 Plan wykładu 1 Filozofia średniowieczna a starożytna 2 3 Ogólna charakterystyka filozofii średniowiecznej Ogólna charakterystyka filozofii
EGZAMIN MATURALNY 2013 FILOZOFIA
Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZAMIN MATURALNY 2013 FILOZOFIA POZIOM ROZSZERZONY Kryteria oceniania odpowiedzi MAJ 2013 2 Zadanie 1. (0 4) Obszar standardów Opis wymagań Znajomość i rozumienie
Katarzyna Wojewoda-Buraczyńska Koncepcja multicentryczności prawa a derywacyjne argumenty systemowe. Studenckie Zeszyty Naukowe 9/13, 84-87
Katarzyna Wojewoda-Buraczyńska Koncepcja multicentryczności prawa a derywacyjne argumenty systemowe Studenckie Zeszyty Naukowe 9/13, 84-87 2006 Katarzyna Wojewoda-Buraczyńska Koncepcja multicentryczności
SPIS TREŚCI Wstęp... 9 Wykaz skrótów... 13 Rozdział 1. Prawo podatkowe w systemie prawa... 15 1.1. Uwagi wprowadzające... 16 1.2. Prawo podatkowe jako gałąź prawa... 16 1.2.1. Przesłanki uzasadniające
Rozprawka materiały pomocnicze do pisania rozprawki przygotowane przez Katarzynę Buchman. Rozprawka - podstawowe pojęcia
Rozprawka materiały pomocnicze do pisania rozprawki przygotowane przez Katarzynę Buchman Rozprawka - podstawowe pojęcia 1. rozprawka - forma wypowiedzi pisemnej, w której piszący prezentuje własne stanowisko
Podmioty na prawach strony w postępowaniu administracyjnym.
Podmioty na prawach strony w postępowaniu administracyjnym. Strona jest obligatoryjnym uczestnikiem postępowania administracyjnego, jest podmiotem stosunku procesowego, bez strony postępowanie toczyć się
IMMANUEL KANT ETYKA DEONTOLOGICZNA
IMMANUEL KANT ETYKA DEONTOLOGICZNA PROJEKT ETYKI KANTA W POSZUKIWANIU OBIEKTYWNYCH PODSTAW ETYKI Wobec krytyki Huma Immanuel Kant stara się znaleść jakąś obiektywną podstawę dla etyki, czyli wykazać, że
KARTA INFORMACYJNA UCZESTNIKA XIV GIMNAZJALNEGO KONKURSU FILOZOFICZNEGO
KARTA INFORMACYJNA UCZESTNIKA XIV GIMNAZJALNEGO KONKURSU FILOZOFICZNEGO Imię, nazwisko Imię ojca Data i miejsce urodzenia Klasa Adres i nazwa szkoły (z kodem i telefonem) Imię, nazwisko oraz adres e-mail
POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Korzeniowski
Sygn. akt II UK 83/13 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 24 czerwca 2013 r. SSN Zbigniew Korzeniowski w sprawie z wniosku K. R. przeciwko Dyrektorowi Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa
EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2018/2019
EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2018/2019 CZĘŚĆ 1. JĘZYK POLSKI ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZ GH-P2 KWIECIEŃ 2019 Zadanie 1. (0 1) 2) wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje
Wykład 4 Logika dla prawników. Dyskusja oraz rodzaje argumentów
Wykład 4 Logika dla prawników Dyskusja oraz rodzaje argumentów 1 * Wykład opracowany w oparciu o podręczniki: T. Hołówka, Kultura logiczna w przykładach, Warszawa 2006. K. Szymanek, K. A. Wieczorek, A.
Filozofia przyrody - Filozofia Eleatów i Demokryta
5 lutego 2012 Plan wykładu 1 Filozofia Parmenidesa z Elei Ontologia Parmenidesa Epistemologiczny aspekt Parmenidejskiej filozofii 2 3 4 Materializm Ontologia Parmenidesa Epistemologiczny aspekt Parmenidejskiej
Wymagania edukacyjne niezbędne do otrzymania przez ucznia śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych. z przedmiotu etyka
Wymagania edukacyjne niezbędne do otrzymania przez ucznia śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z przedmiotu etyka Klasa 5, rok szkolny 2017/2018 dr Grzegorz Rostkowski Odniesienia do podstawy
Erystyka- sztuka prowadzenia sporów; umiejętność takiego argumentowania, by dowieść słuszności głoszonego poglądu, bez względu na rodzaj argumentów.
Erystyka Erystyka- sztuka prowadzenia sporów; umiejętność takiego argumentowania, by dowieść słuszności głoszonego poglądu, bez względu na rodzaj argumentów. Sofizmat (chwyt erystyczny) to wypowiedź zastępująca
POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV KK 274/14. Dnia 24 września 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Roman Sądej
Sygn. akt IV KK 274/14 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 24 września 2014 r. SSN Roman Sądej na posiedzeniu w trybie art. 535 3 k.p.k. po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 24 września 2014 r.,
Filozofia, ISE, Wykład V - Filozofia Eleatów.
2011-10-01 Plan wykładu 1 Filozofia Parmenidesa z Elei Ontologia Parmenidesa Epistemologiczny aspekt Parmenidejskiej filozofii 2 3 Ontologia Parmenidesa Epistemologiczny aspekt Parmenidejskiej filozofii
Hard Cases. Walidacyjna i derogacyjna funkcja moralności.
Hard Cases. Walidacyjna i derogacyjna funkcja moralności. HARD CASE tzw. trudny przypadek stosowania prawa > brak jednoznacznej normy, która została wytworzona przez określony autorytet >przypadki trudności
Filozofia przyrody, Wykład V - Filozofia Arystotelesa
Filozofia przyrody, Wykład V - Filozofia Arystotelesa 2011-10-01 Tematyka wykładu 1 Arystoteles - filozof systematyczny 2 3 4 Różnice w metodzie uprawiania nauki Krytyka platońskiej teorii idei Podział
EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2016/2017
EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2016/2017 CZĘŚĆ 1. JĘZYK POLSKI ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZ: GH-P7 KWIECIEŃ 2017 Zadanie 1. (0 1) 9) wyciąga wnioski wynikające z przesłanek
Składa się on z czterech elementów:
Asertywność umiejętność powiedzenia nie, odmowy lub obrony własnych postaw, granic, psychologicznych w taki sposób, aby z jednej strony nie odczuwać wyrzutów sumienia, że sie powidzialo nie, kiedy ktoś
Wyrok z dnia 18 sierpnia 1999 r. II UKN 91/99
Wyrok z dnia 18 sierpnia 1999 r. II UKN 91/99 Umowa o pracę na czas nie określony, zawarta w sytuacji, gdy pracownik w ramach prac interwencyjnych podjął pracę na podstawie umowy na czas określony (na
W poszukiwaniu równowagi pomiędzy prawem pacjenta do opieki zdrowotnej a prawem lekarza do sprzeciwu sumienia
Dyskusja: Jakich świadczeń medycznych wolno odmówić ze względów moralnych? 1.10. 2012 - W poszukiwaniu równowagi pomiędzy prawem pacjenta do opieki zdrowotnej a prawem lekarza do sprzeciwu sumienia Jakub
Ośrodek Badań, Studiów i Legislacji
Lublin, dnia 21 stycznia 2013 r. OPINIA PRAWNA 1. Cel opinii: Celem opinii jest określenie charakteru prawnego oraz zasad udzielania i sposobu obliczania wymiaru płatnego urlopu, przysługującego pracownikowi
Precedensowa Uchwała Sądu Najwyższego w sprawie III CZP 111/15: Czy będzie łatwiej złożyć skargę od wyroku Krajowej Izby Odwoławczej?
Precedensowa Uchwała Sądu Najwyższego w sprawie III CZP 111/15: Czy będzie łatwiej złożyć skargę od wyroku Krajowej Izby Odwoławczej? 17 lutego 2016 r. Sąd Najwyższy wydał precedensową uchwałę (III CZP
TEMAT PRACY SOKRATEJSKA IDEA NIEWIEDZY JAKO ŹRÓDŁA ZŁA MORALNEGO A ETYKA ŚW. TOMASZA Z AKWINU ANALIZA PORÓWNAWCZA ETYKA SOKRATESA ETYKA ŚW.
TEMAT PRACY SOKRATEJSKA IDEA NIEWIEDZY JAKO ŹRÓDŁA ZŁA MORALNEGO A ETYKA ŚW. TOMASZA Z AKWINU ANALIZA PORÓWNAWCZA ETYKA SOKRATESA ETYKA ŚW. TOMASZA 399 0 1274 2012 PLAN PRACY I. Etyka Sokratesa II. System
Etyka Tożsamość i definicja. Ks. dr Artur Aleksiejuk
Etyka Tożsamość i definicja Ks. dr Artur Aleksiejuk 1. ETYKA A FILOZOFIA PYTANIA PROBLEMOWE: Czy etyka musi być dyscypliną filozoficzną? Czy etyka może być wolna od filozoficznych założeń? Czy i jak dalece
Postanowienie z dnia 7 kwietnia 2004 r. III KRS 2/04
Postanowienie z dnia 7 kwietnia 2004 r. III KRS 2/04 Odwołanie od uchwały Krajowej Rady Sądownictwa powinno zawierać wskazanie jego podstaw, rozumianych tak jak podstawy kasacyjne (art. 393 3 1 pkt 2 w
Sprzedaż państwowego lub komunalnego budynku (lokalu) użytkowego bez przetargu
Sprzedaż państwowego lub komunalnego budynku (lokalu) użytkowego bez przetargu Po wiosennym szkoleniu notariuszy Izby Dolnośląskiej wydawało się, że problem sprzedaży przez Skarb Państwa lub gminę lokali
POSTANOWIENIE. SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec
Sygn. akt II UK 273/17 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 11 kwietnia 2018 r. SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec w sprawie z wniosku T. J. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych III Oddział
FILOZOFIA POZIOM PODSTAWOWY
EGZAMIN MATURALNY W ROKU SZKOLNYM 2013/2014 FILOZOFIA POZIOM PODSTAWOWY ROZWIĄZANIA ZADAŃ I SCHEMAT PUNKTOWANIA MAJ 2014 2 Egzamin maturalny z filozofii Część I (20 punktów) Zadanie 1. (0 3) Obszar standardów
Wyrok z dnia 22 grudnia 1998 r. I PKN 509/98
Wyrok z dnia 22 grudnia 1998 r. I PKN 509/98 Pozostaje w sprzeczności ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa wybór pracownika do zarządu lub komisji rewizyjnej zakładowej organizacji związkowej
POSTANOWIENIE. z dnia 16 lutego 2000 r. Sygn. Ts 97/99
20 POSTANOWIENIE z dnia 16 lutego 2000 r. Sygn. Ts 97/99 Trybunał Konstytucyjny w składzie: Lech Garlicki przewodniczący Wiesław Johann sprawozdawca Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska po rozpoznaniu na posiedzeniu
1. Czy uważasz się za osobę tolerancyjną?
Czy z tolerancją nam po drodze? Ankietę przeprowadzono w związku z Tygodniem Tolerancji obchodzonym 13-17 listopada 2017 r. w I Liceum Ogólnokształcącym im. Obrońców Westerplatte w Mrągowie. W badaniu
Warszawa, grudzień 2013 BS/172/2013 OPINIE NA TEMAT SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH DZIECI
Warszawa, grudzień 2013 BS/172/2013 OPINIE NA TEMAT SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH DZIECI Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 11 stycznia 2013 roku Fundacja Centrum Badania
Dlaczego poprawki do projektu ustawy o Sądzie Najwyższym niczego nie zmieniają?
Dlaczego poprawki do projektu ustawy o Sądzie Najwyższym niczego nie zmieniają? W toczącym się procesie legislacyjnym nad poselskim projektem ustawy o Sądzie Najwyższym (druk sejmowy 1727) zostały zgłoszone
EGZAMIN MATURALNY W ROKU SZKOLNYM 2014/2015
EGZAMIN MATURALNY W ROKU SZKOLNYM 204/205 FORMUŁA DO 204 ( STARA MATURA ) FILOZOFIA POZIOM ROZSZERZONY ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZ MFI-R MAJ 205 Uwaga: Akceptowane są wszystkie odpowiedzi merytorycznie
Wyrok z dnia 26 września 2000 r. I PKN 48/00
Wyrok z dnia 26 września 2000 r. I PKN 48/00 Sąd nie ma obowiązku pouczania o bezzasadności powództwa i możliwości skutecznego dochodzenia innych roszczeń, jeżeli powód jednoznacznie formułuje żądanie.
Wymagania do przedmiotu Etyka w gimnazjum, zgodne z nową podstawą programową.
Wymagania do przedmiotu Etyka w gimnazjum, zgodne z nową podstawą programową. STANDARDY OSIĄGNIĘĆ: Rozwój osobowy i intelektualny uczniów wynikający z ich uczestnictwa w zajęciach etyki podążając za przyjętymi
EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2016/2017
EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2016/2017 CZĘŚĆ 1. JĘZYK POLSKI ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZ: GH-P2 KWIECIEŃ 2017 Zadanie 1. (0 1) FP Zadanie 2. (0 1) B Zadanie 3. (0 1)
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
Nauczanie wartości. Czym są wartości? Czy można nauczyć dziecko praktykować wartości? Dlaczego trzeba i jak uczyć wartości moralnych? Dwanaście najważniejszych wartości w praktyce. Prowadzący: mgr Małgorzata
Kryterium genetyczne w sporze o aborcję Mirosław Rutkowski Kryterium genetyczne W dyskusjach o przerywaniu ciąży często pojawia się argument odwołujący się do pojęcia człowieczeństwa opartego na kryterium
Standaryzacja i ocena wypowiedzi argumentacyjnych
Kultura logicznego myślenia 2016/2017 Temat 11: Standaryzacja i ocena wypowiedzi argumentacyjnych DEFINICJA: Wypowiedzią argumentacyjną jest wypowiedź, w której za pomocą jednych zdań ( przesłanek) uzasadnia
Cele i zadania stawiane przed uczniem w ramach zajęć etyki.
Etyka w szkole podstawowej klasy IV VI (zajęcia międzyoddziałowe) Autor programu. Magdalena Środa, Program lekcji etyki. Szkoła podstawowa kl. IV VI. Dopuszczony do użytku przez MEN pod numerem DKW-4014-3/00
Etyka kompromisu. Zbigniew Szawarski Komitet Bioetyki przy Prezydium PAN Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego -PZH z.szawarski@uw.edu.
Etyka kompromisu Zbigniew Szawarski Komitet Bioetyki przy Prezydium PAN Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego -PZH z.szawarski@uw.edu.pl 20.IX.2013 Struktura problemu Ład społeczny Konflikt Kompromis Ład
WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Sygn. akt I CSK 155/12 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 25 października 2012 r. SSN Antoni Górski (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca) SSN Kazimierz
POSTANOWIENIE. SSN Bogusław Cudowski (przewodniczący) SSN Maciej Pacuda (sprawozdawca) SSN Krzysztof Staryk
Sygn. akt III PZ 5/14 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 3 czerwca 2014 r. SSN Bogusław Cudowski (przewodniczący) SSN Maciej Pacuda (sprawozdawca) SSN Krzysztof Staryk w sprawie z powództwa P.
Zakres rozszerzony - moduł 36 Prawa człowieka. Janusz Korzeniowski
Zakres rozszerzony - moduł 36 Prawa człowieka Opracowanie: Janusz Korzeniowski nauczyciel konsultant ds. edukacji obywatelskiej w Zachodniopomorskim Centrum Doskonalenia Nauczycieli 1 Spis slajdów Idea
Granice. w procesie wychowania. Iwona Janeczek
Granice w procesie wychowania Iwona Janeczek Czym są granice? w świecie fizycznym są to płoty, szlabany, żywopłoty; informują o tym gdzie zaczyna się moja własność; w świecie duchowym są równie rzeczywiste,
Narzędzia myślenia Słowa - wyobrażenia - pojęcia Wiesław Gdowicz
Narzędzia myślenia Słowa - wyobrażenia - pojęcia Wiesław Gdowicz Einstein nie prowadził eksperymentów. Był fizykiem teoretycznym. Zestawiał znane fakty i szczegółowe zasady i budował z nich teorie, które
Filozofia, Germanistyka, Wykład IX - Immanuel Kant
Filozofia, Germanistyka, Wykład IX - Immanuel Kant 2011-10-01 Plan wykładu 1 Immanuel Kant - uwagi biograficzne 2 3 4 5 6 7 Immanuel Kant (1724-1804) Rysunek: Immanuel Kant - niemiecki filozof, całe życie
Filozofia, Historia, Wykład V - Filozofia Arystotelesa
Filozofia, Historia, Wykład V - Filozofia Arystotelesa 2010-10-01 Tematyka wykładu 1 Arystoteles - filozof systematyczny 2 3 4 Podział nauk Arystoteles podzielił wszystkie dyscypliny wiedzy na trzy grupy:
POSTANOWIENIE. SSN Jadwiga Skibińska-Adamowicz
Sygn. akt I PK 47/03 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 23 maja 2003 r. SSN Jadwiga Skibińska-Adamowicz w sprawie z powództwa S. C. przeciwko Centrum Języków Obcych spółce cywilnej w B. J. M.,
Twórczość uczniowska na egzaminie gimnazjalnym z zakresu matematyki
Urszula Mazur Szkoła Podstawowa nr 85 w Krakowie Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Krakowie Twórczość uczniowska na egzaminie gimnazjalnym z zakresu matematyki Czy egzamin gimnazjalny z matematyki może
Dzięki ćwiczeniom z panią Suzuki w szkole Hagukumi oraz z moją mamą nauczyłem się komunikować za pomocą pisma. Teraz umiem nawet pisać na komputerze.
Przedmowa Kiedy byłem mały, nawet nie wiedziałem, że jestem dzieckiem specjalnej troski. Jak się o tym dowiedziałem? Ludzie powiedzieli mi, że jestem inny niż wszyscy i że to jest problem. To była prawda.
Tezy brak. Wyrok NSA z dnia 15 lutego 2018 r., sygn. II FSK 3239/15
Czy spółka nieosiągająca przychodów wpisana do rejestru przedsiębiorców (KRS) jest przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Wyrok NSA z dnia 15 lutego 2018 r., sygn.
SZKOŁA PODSTAWOWA NR 7 IM. K. I. GAŁCZYŃSKIEGO W LEGNICY EWALUACJA ANKIETY MOJA SZKOŁA
SZKOŁA PODSTAWOWA NR 7 IM. K. I. GAŁCZYŃSKIEGO W LEGNICY EWALUACJA ANKIETY MOJA SZKOŁA PAŻDZIERNIK 2016 DATA I MIEJSCE BADANIA: - październik 2016 - badanie atmosfery w szkole, oczekiwań i potrzeb uczniów
Wyrok Trybunału w Strasburgu w sprawie Staroszczyk i Siałkowska - kolejny sukces
Wyrok Trybunału w Strasburgu w sprawie Staroszczyk i Siałkowska - kolejny sukces Zob.: Wyrok w sprawie Staroszczyk przeciwko Polsce, Wyrok w sprawie Siałkowska przeciwko Polsce Dnia 22 marca 2007 r. Europejski
Porównywanie populacji
3 Porównywanie populacji 2 Porównywanie populacji Tendencja centralna Jednostki (w grupie) według pewnej zmiennej porównuje się w ten sposób, że dokonuje się komparacji ich wartości, osiągniętych w tej
Uchwała z dnia 7 lipca 2000 r., III CZP 27/00
Uchwała z dnia 7 lipca 2000 r., III CZP 27/00 Przewodniczący: Sędzia SN Andrzej Wypiórkiewicz Sędziowie SN: Stanisław Dąbrowski (sprawozdawca), Marian Kocon Sąd Najwyższy przy udziale Prokuratora Prokuratury
Bicie dzieci po polsku... czyli postawy społeczne wobec przemocy w wychowaniu. Raport Rzecznika Praw Dziecka 2014
Bicie dzieci po polsku... czyli postawy społeczne wobec przemocy w wychowaniu Raport Rzecznika Praw Dziecka 2014 Metodologia IV edycji monitoringu postaw społecznych wobec przemocy w wychowaniu Monitoring
WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Kazimierz Zawada (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca) SSN Barbara Myszka
Sygn. akt II CSK 276/13 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 23 stycznia 2014 r. SSN Kazimierz Zawada (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca) SSN Barbara
PRAWA DZIECKA. dziecko jako istota ludzka wymaga poszanowania jego tożsamości, godności prywatności;
PRAWA DZIECKA "Nie ma dzieci - są ludzie..." - Janusz Korczak Każdy człowiek ma swoje prawa, normy, które go chronią i pozwalają funkcjonować w społeczeństwie, państwie. Prawa mamy również my - dzieci,
POSTANOWIENIE. SSN Jolanta Strusińska-Żukowska
Sygn. akt III UK 107/18 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 23 stycznia 2019 r. SSN Jolanta Strusińska-Żukowska w sprawie z odwołania E. B. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału
Immanuel Kant: Fragmenty dzieł Uzasadnienie metafizyki moralności
Immanuel Kant: Fragmenty dzieł Uzasadnienie metafizyki moralności Rozdział II Pojęcie każdej istoty rozumnej, która dzięki wszystkim maksymom swej woli musi się uważać za powszechnie prawodawczą, by z
Kiedy wygasa mandat członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością?
Kiedy wygasa mandat członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością? Kodeks spółek handlowych posługuje się dwoma pojęciami: kadencja oraz mandat. Oba pojęcia co nie powinno nikogo dziwić - są
1. Definicja zamówienia tego samego rodzaju na gruncie prawa zamówień publicznych
II. Zamówienia tego samego rodzaju 1. Definicja zamówienia tego samego rodzaju na gruncie prawa zamówień publicznych Jak już wspomniano, w oparciu o art. 32 ust. 1 Ustawy podstawą ustalenia wartości zamówienia
POSTANOWIENIE. SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec
Sygn. akt II UK 256/17 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 22 marca 2018 r. SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec w sprawie z wniosku E. N. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi
7 Złotych Zasad Uczestnictwa
7 Złotych Zasad Uczestnictwa Złota Zasada nr 1: Zrozumienie moich praw Powinno mi się przekazać informacje dotyczące przysługujących mi praw. Muszę zrozumieć, dlaczego ważne jest, aby mnie słuchano i poważnie
POSTANOWIENIE. SSN Anna Kozłowska (przewodniczący) SSN Marian Kocon (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote. Protokolant Katarzyna Bartczak
Sygn. akt III CZP 5/15 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 22 kwietnia 2015 r. SSN Anna Kozłowska (przewodniczący) SSN Marian Kocon (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote Protokolant Katarzyna
PROJEKT NAUKOWEJ ETYKI ETYKA OSIEMNASTEGO WIEKU
PROJEKT NAUKOWEJ ETYKI ETYKA OSIEMNASTEGO WIEKU ETYKA I METODA NAUKOWA Metoda naukowa uniwersalne narzędzie poznania prawdy. pozwala ustalić prawdę ponad wszelką wątpliwość powoduje bardzo dynamiczny rozwój
Główne problemy kognitywistyki: Reprezentacja
Główne problemy kognitywistyki: Reprezentacja Wykład 4 Reprezentacja a koncepcje rozszerzonego umysłu i rozszerzonego narzędzia Andrzej Klawiter http://www.amu.edu.pl/~klawiter klawiter@amu.edu.pl Rozszerzone
POSTANOWIENIE. SSN Katarzyna Gonera (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski (sprawozdawca) SSN Zbigniew Myszka
Sygn. akt III SW 55/15 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 17 czerwca 2015 r. SSN Katarzyna Gonera (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski (sprawozdawca) SSN Zbigniew Myszka w sprawie z protestu
Logika dla socjologów Część 2: Przedmiot logiki
Logika dla socjologów Część 2: Przedmiot logiki Rafał Gruszczyński Katedra Logiki Uniwersytet Mikołaja Kopernika 2011/2012 Spis treści 1 Działy logiki 2 Własności semantyczne i syntaktyczne 3 Błędy logiczne
Postanowienie z dnia 22 listopada 2002 r. III DS 8/02
Postanowienie z dnia 22 listopada 2002 r. III DS 8/02 Adwokat przy wykonywaniu zawodu korzysta z wolności słowa w granicach określonych przez zadania adwokatury i przepisy prawa (art. 8 ust. 1 ustawy z
KLUCZ ODPOWIEDZI KONKURS POLONISTYCZNY. Zadania zamknięte. Zadania otwarte
KLUCZ ODPOWIEDZI KONKURS POLONISTYCZNY /etap wojewódzki/ Zadania zamknięte Zad.2. Zad.4. Zad.14. Zad.15. Zad.16. Zad.17. B D A B C A Zadania otwarte Numer zadania Zad.1. Zad. 3. Zad.5. Odpowiedź poprawna/
Wstęp Komentarze jako metoda wyjaśniania oraz interpretacji w średniowieczu Komentarz Akwinaty do Etyki nikomachejskiej krótka prezentacja Próba
Izabella Andrzejuk Wstęp Komentarze jako metoda wyjaśniania oraz interpretacji w średniowieczu Komentarz Akwinaty do Etyki nikomachejskiej krótka prezentacja Próba analizy fragmentu Komentarza według reguł
, , STOSUNEK DO ABORCJI PO ORZECZENIU TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO WARSZAWA, LIPIEC 97
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET:
EGZAMIN MATURALNY 2012 FILOZOFIA
Centralna Komisja Egzaminacyjna EGZAMIN MATURALNY 2012 FILOZOFIA POZIOM PODSTAWOWY Kryteria oceniania odpowiedzi MAJ 2012 2 Egzamin maturalny z filozofii Część I (20 punktów) Zadanie 1. (0 2) Obszar standardów
Wartość jest przedmiotem złożonym z materii i formy. Jej formą jest wartościowość, materią jest konkretna treść danej wartości.
Wartość jest przedmiotem złożonym z materii i formy. Jej formą jest wartościowość, materią jest konkretna treść danej wartości. N. Hartmann: Materia jest tylko tworem treściowym, który posiada wartościowość.
KLUCZ PUNKTOWANIA ODPOWIEDZI
Egzamin maturalny maj 2009 FILOZOFIA POZIOM ROZSZERZONY KLUCZ PUNKTOWANIA ODPOWIEDZI Zasady oceniania: za rozwiązanie wszystkich zadań można uzyskać maksymalnie 50 punktów (w tym za rozwiązanie zadań
EGZAMIN MATURALNY 2011 FILOZOFIA
Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZAMIN MATURALNY 2011 FILOZOFIA POZIOM ROZSZERZONY MAJ 2011 2 Egzamin maturalny z filozofii poziom rozszerzony Zadanie 1. (0 1) Obszar standardów B. Opis wymagań
ARGUMENTY KOSMOLOGICZNE. Sformułowane na gruncie nauk przyrodniczych
ARGUMENTY KOSMOLOGICZNE Sformułowane na gruncie nauk przyrodniczych O CO CHODZI W TYM ARGUMENCIE Argument ten ma pokazać, że istnieje zewnętrzna przyczyna wszechświata o naturze wyższej niż wszystko, co
POSTANOWIENIE. SSN Jerzy Kwaśniewski
Sygn. akt III SK 8/09 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 29 kwietnia 2009 r. SSN Jerzy Kwaśniewski w sprawie z powództwa PKP Cargo Spółki Akcyjnej w Warszawie przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony
KRYTERIA OCENY OFERT
KRYTERIA OCENY OFERT REGULACJE UNIJNE DYREKTYWA KLASYCZNA 2004/18/WE Preambuła motyw 46 i 47 Zamówienia powinny być udzielane na podstawie obiektywnych kryteriów, zapewniających zgodność z zasadami przejrzystości,
POSTANOWIENIE. Sygn. akt III CZP 30/15. Dnia 18 czerwca 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:
Sygn. akt III CZP 30/15 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 18 czerwca 2015 r. SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Wojciech Katner SSN Marta Romańska Protokolant Katarzyna
POSTANOWIENIE. SSN Katarzyna Tyczka-Rote (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk SSN Marta Romańska (sprawozdawca)
Sygn. akt I CZ 62/15 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 9 lipca 2015 r. SSN Katarzyna Tyczka-Rote (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk SSN Marta Romańska (sprawozdawca) w sprawie z powództwa
POSTANOWIENIE. SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec
Sygn. akt I UK 375/16 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 24 maja 2017 r. SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec w sprawie z odwołania Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w [...] przeciwko Zakładowi
Kultura myślenia i argumentacji 2015/2016. Temat 3: Wypowiedzi argumentacyjne
Kultura myślenia i argumentacji 2015/2016 Temat 3: Wypowiedzi argumentacyjne DEFINICJA: Wypowiedzią argumentacyjną jest wypowiedź, w której za pomocą jednych zdań ( przesłanek) uzasadnia się jakieś inne,
SCENARIUSZ GRY NR 5. DLA OSÓB W WIEKU 16+
SCENARIUSZ GRY NR 5. DLA OSÓB W WIEKU 16+ Gra symulacyjna nr 5: AUTOPREZENTACJA pt. Moja kariera zawodowa Cel gry: obserwacja i rozpoznanie świadomości obrazu samego siebie (autorefleksji), a także przedstawiania
PRÓBNY EGZAMIN GIMNAZJALNY Z NOWĄ ERĄ 2015/2016 JĘZYK POLSKI
PRÓBNY EGZAMIN GIMNAZJALNY Z NOWĄ ERĄ 2015/2016 JĘZYK POLSKI ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. Zadanie 1. (0 1) Wymagania szczegółowe 2) wyszukuje w wypowiedzi potrzebne
Czym jest religia i czy filozofia może ją badać. Problem wiary, rozumu i logiki Definicja religii
Czym jest religia i czy filozofia może ją badać Problem wiary, rozumu i logiki Definicja religii Wiara i rozum Czy rozum potrafi udowodnić wszystkie prawdy religijne, czy tylko niektóre, czy może nie jest
POSTANOWIENIE. SSN Irena Gromska-Szuster
Sygn. akt III CSK 70/16 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 27 kwietnia 2016 r. SSN Irena Gromska-Szuster w sprawie z powództwa N. K. przeciwko Bankowi [ ] S.A. z siedzibą w K. o zapłatę, na posiedzeniu
POSTANOWIENIE. SSN Maciej Pacuda
Sygn. akt III SK 23/14 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 3 grudnia 2014 r. SSN Maciej Pacuda w sprawie z powództwa Elektrociepłowni Z. S.A. z siedzibą w Z. przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji
WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Sygn. akt I CSK 446/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 21 lutego 2007 r. SSN Stanisław Dąbrowski (przewodniczący) SSN Gerard Bieniek SSN Marek Sychowicz (sprawozdawca)
Indukcja matematyczna
Indukcja matematyczna 1 Zasada indukcji Rozpatrzmy najpierw następujący przykład. Przykład 1 Oblicz sumę 1 + + 5 +... + (n 1). Dyskusja. Widzimy że dla n = 1 ostatnim składnikiem powyższej sumy jest n