Temat projektu: Gazeta Dookoła Świata

Transkrypt

1 Temat projektu: Gazeta Dookoła Świata Przedmiot język polski Opis projektu Zadaniem uczniów jest przygotowanie numeru gazety, który poświęcony będzie wybranemu zagadnieniu: wyprawa Zbigniewa Gutkowskiego, polskiego żeglarza startującego na jachcie OPERON RACING w regatach Velux 5 Oceans, uczestnicy regat, regaty dookoła świata. Możliwe jest określenie innego zagadnienia dotyczącego okołoziemskich regat dla samotników. Główne działania uczniów zdobycie informacji dotyczących zasad wydawania gazety, poznanie podstawowych pojęć związanych z wydawaniem gazety, zebranie informacji o wyprawie polskiego żeglarza na jachcie OPERON RACING lub o okołoziemskich regatach dla samotników, poznanie zasad redagowania form wypowiedzi publicystycznej, zaplanowanie tematów tekstów oraz wybranie najbardziej adekwatnych form, ustalenie ról i podział obowiązków (redaktor naczelny, grafik, dziennikarze, korektorzy; poszukiwanie i selekcja materiałów, napisanie tekstów i ich zredagowanie, łamanie stron, opracowanie materiału ilustracyjnego), napisanie tekstów z wykorzystaniem narzędzi komputerowych, nadanie im chwytnych tytułów i śródtytułów, zredagowanie nagłówków, rozplanowanie tekstów i materiału ilustracyjnego, sporządzenie makiety gazety, przygotowanie i wydrukowanie gazety. Proponowany czas trwania projektu 8 tygodni Cele projektu

2 poznanie zasad przygotowania i wydania gazety z wykorzystaniem technologii komputerowej [III.1.4] 1, poznanie podstawowych terminów związanych z wydawaniem gazety (np. layout, kolumna, szpalta, rubryka, lead, stopka redakcyjna) [I.3.3], kształcenie umiejętności redagowania tekstów dziennikarskich (np. notatka prasowa, artykuł, wywiad, reportaż, felieton) [I.1.10], doskonalenie umiejętności wyszukiwania informacji w różnych źródłach oraz ich selekcjonowania [I.2.1; I.2.2; I.2.3], nabycie umiejętności redagowania tekstów własnych i cudzych [III.1.4], kształcenie umiejętności stosowania zasad organizacji tekstu, planowania oraz redagowania spójnej pod względem logicznym i składniowym wypowiedzi [III.1.2; III.1.3], zdobywanie umiejętności redagowania tekstu napisanego na komputerze (umiejętne formatowanie tekstu, dobieranie rodzaju czcionki według rozmiaru i kształtu, stosowanie właściwych odstępów, wyznaczanie marginesów i justowanie tekstu, dokonywanie jego korekty) [III.1.4], rozwijanie umiejętności pracy w zespole, kształcenie umiejętności brania udziału w dyskusji, planowania pracy i przyjmowania za nią odpowiedzialności. Najważniejsze przewidywane rezultaty Uczniowie: opracują w grupie jeden numer gazety poświęcony wybranemu zagadnieniu związanemu okołoziemskimi regatami dla samotników, nauczą się planowania i oceniania pracy własnej i zespołu, współdziałania w grupie, zdobędą umiejętność redagowania tekstów publicystycznych (w szczególności artykułu, notatki prasowej), udoskonalą umiejętność korzystania z edytorów tekstu i narzędzi komputerowych, nauczą się korzystać z różnych źródeł informacji, dokonywać oceny i selekcji materiału, poznają podstawowe informacje dotyczące prawa autorskiego, wzbogacą zasób słownictwa, zdobędą umiejętność prezentacji efektów pracy. Praca metodą projektu przebiega w czterech głównych etapach: I. Wybór tematu projektu i wprowadzenie w jego problematykę 1 W nawiasach kwadratowych podano odsyłacze do podstawy programowej z języka polskiego dla III etapu edukacyjnego (treści nauczania wymagania szczegółowe).

3 1. Wyjaśnienie uczniom, na czym polega praca metodą projektu Metoda projektu polega na samodzielnej pracy zespołu uczniów nad wybranym problemem/zagadnieniem. Uczniowie pracują pod opieką nauczyciela, który udziela informacji, co jest zrobione dobrze, co trzeba poprawić i w jaki sposób, a także wspiera uczniów w ich działaniach i motywuje do pracy. Uczniowie pracują według ustalonego harmonogramu i realizują cele, które sobie postawili na początku pracy nad projektem. Grupa uczniów pracujących nad projektem samodzielnie zdobywa i selekcjonuje informacje, opracowuje wybrany problem/zagadnienie w wyznaczonych terminach, podejmuje konkretne, zapisane w harmonogramie działania i na koniec przedstawia publicznie efekty swojej pracy. Dzięki pracy nad projektem uczniowie zdobędą ważne umiejętności niezbędne do funkcjonowania w dorosłym życiu. Należą do nich: umiejętność współpracy w zespole, umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i przedstawiania informacji, umiejętność samoorganizacji, dzielenia się zadaniami i odpowiedzialnością, budowanie zaufania do innych. 2. Ustalenie sposobu doboru uczniów do grup (losowy, celowy, dowolny) Uczniów do grup można przydzielić na trzy sposoby: 1) uczniowie sami mogą się dobrać w zespoły, 2) nauczyciel tworzy grupy, 3) zespoły są wyznaczane drogą losowania. Należy zadbać o to, aby w grupie byli uczniowie obdarzeni różnymi zdolnościami intelektualnymi. Dlatego wskazane jest, aby to nauczyciel przydzielił uczniów do grup. Zapobiegnie to tworzeniu się zespołów składających się głównie z uczniów uzyskujących bardzo dobre wyniki w nauce lub grup składających się wyłącznie z uczniów mających trudności w nauce. Takie rozwiązanie umożliwi też nawiązywanie nowych relacji i wzmocni więzi między uczniami, którzy do tej pory nie utrzymywali ze sobą kontaktów. 3. Zatwierdzenie składu zespołów Optymalnym rozwiązaniem jest tworzenie małych grup, 3 5-osobowych. Zespoły nie powinny być liczniejsze, gdyż utrudni lub uniemożliwi to zaangażowanie wszystkich członków zespołu w pracę nad projektem. Jeśli zespoły będą liczyć więcej niż 6 7 członków, to warto utworzyć podzespoły. W każdej grupie należy wybrać lidera. 4. Wprowadzenie uczniów w problematykę projektu Należy przekazać uczniom podstawowe informacje dotyczące tematu projektu (np. kluczowe zagadnienia, główne pojęcia, źródła informacji). Powiedzieć im, jaki jest zakres tematyczny tekstów, które wejdą do gazety. Trzeba w tym momencie uściślić z uczniami, czy chcą oni przygotować numer poświecony: wyprawie Zbigniewa Gutkowskiego na jachcie OPERON

4 RACING, uczestnikom regat, regatom dookoła świata VELUX 5 OCEANS czy innemu zagadnieniu dotyczącemu wyprawy. Uczniowie mają samodzielnie pracować nad projektem, więc wprowadzając ich w problematykę zagadnienia, należy unikać podawania im gotowych rozwiązań i wiadomości, które mogą zdobyć sami. Uczniowie powinni samodzielnie opracować listę źródeł, z których będą korzystać (nauczyciel poszerza ją razie potrzeby). Ważne jest, aby na tym etapie zmotywować uczniów do pracy i zainteresować ich tematem. II. Określenie celów projektu i zaplanowanie etapów jego realizacji 1. Ustalenie sposobu dokumentacji pracy nad projektem. Omówienie wzorów dokumentów (karta projektu załącznik nr 1, sprawozdanie z projektu załącznik nr 2) i zasad ich uzupełniania Praca uczniów powinna być dokumentowana, aby uporządkować pracę nad projektem i ułatwić nauczycielowi monitorowanie postępów uczniów. Podstawowym dokumentem jest karta projektu, którą uczniowie powinni wypełniać na bieżąco. Warto też wymagać od uczniów, aby gromadzili zdobyte materiały w teczkach projektu (specjalnie założonych). Dzięki temu będą mieli możliwość sięgnięcia ponownie do materiałów, z których korzystali. Po przeprowadzeniu projektu warto napisać sprawozdanie. Kartę projektu i sprawozdanie trzeba przechowywać w szkolnej dokumentacji, jeśli temat projektu zostanie wpisany uczniom na świadectwie. 2. Określenie celów projektu i ustalenie, do jakich punktów podstawy programowej się odnoszą Cele projektu Gazeta Dookoła Świata poznanie zasad przygotowania i wydania gazety z wykorzystaniem technologii komputerowej [III.1.4], kształcenie umiejętności redagowania tekstów dziennikarskich (np. notatka prasowa, artykuł, wywiad, reportaż, felieton) [I.1.10], doskonalenie umiejętności wyszukiwania informacji w różnych źródłach oraz ich selekcjonowania [I.2.1; I.2.2; I.2.3], nabycie umiejętności redagowania tekstów własnych i cudzych [III.1.4], kształcenie umiejętności stosowania zasad organizacji tekstu, planowania oraz redagowania spójnej pod względem logicznym i składniowym wypowiedzi [III.1.2; III.1.3], zdobywanie umiejętności redagowania tekstu napisanego na komputerze (umiejętne formatowanie tekstu, dobieranie rodzaju czcionki według rozmiaru i kształtu, stosowanie

5 właściwych odstępów, wyznaczanie marginesów i justowanie tekstu, dokonywanie jego korekty) [III.1.4], rozwijanie umiejętności pracy w zespole, kształcenie umiejętności brania udziału w dyskusji, planowania pracy i przyjmowania za nią odpowiedzialności. 3. Sformułowanie celów projektu z uczniami Nie należy podawać uczniom sformułowanych przez siebie celów. Należy pozwolić, aby określili je samodzielnie i zapisali w karcie projektu. Przykładowe cele sformułowane przez uczniów: nauczyć się wydawać gazetę, wykorzystywać komputer w wykonaniu zadania, napisać teksty dziennikarskie (artykuły, notatki prasowe, reportaż), zaplanować własne teksty i poprawić je (dbać o właściwą kompozycję, poprawność językową, ortograficzną i interpunkcyjną), wyszukać informacje w różnych źródłach, gromadzić je i oceniać, które z nich można wykorzystać, współpracować z innymi. 4. Sformułowanie z uczniami głównego problemu, który uczniowie mają rozwiązać w trakcie pracy nad projektem Główny problem, którym uczniowie mają się zająć w czasie pracy nad projektem, można sformułować następująco: Jak wydać gazetę poświęconą określonemu zagadnieniu? 5. Ustalenie i podanie uczniom czasu pracy nad projektem Proponowany czas pracy nad projektem to 8 tygodni. 6. Ustalenie z uczniami zasad pracy w zespołach Aby uczniowie pracowali sprawnie w zespołach, warto ich zachęcić, aby wspólnie sformułowali zasady pracy w grupie. Dzięki temu będą mieli poczucie, że mają wpływ na sposób pracy grupy i łatwiej im będzie przestrzegać wypracowanych reguł. Przykładowe zasady pracy w zespole: 1. Praca każdego członka zespołu jest ważna. 2. Pracujemy efektywnie i odpowiedzialnie. 3. Pamiętamy o czasie wyznaczonym na realizację zadania. 4. Pytamy, jeśli czegoś nie wiemy. 5. Wspieramy się, ale nie wyręczamy. 6. Słuchamy się nawzajem i dbamy o dobrą atmosferę. 7. Nie krytykujemy i nie oceniamy się nawzajem. 8. Jesteśmy dla siebie życzliwi, mili i pomocni.

6 9. Doceniamy pomysły zarówno swoje, jak i innych. 10. Szanujemy się nawzajem. 7. Przydzielenie zadań uczestnikom grup oraz ustalenie terminów ich realizacji wypełnienie z uczniami harmonogramu projektu w karcie projektu Uczniowie pod kierunkiem nauczyciela ustalają listę zadań ogólnych i szczegółowych oraz kto będzie odpowiadał za ich realizację i w jakim terminie. Działania Uczniowie Terminy wykonania Informacje o stanie odpowiadający prac realizacji za realizację 1) zdobycie Rozpoczęcie: informacji na temat zasad wydawania gazety, poznanie Zakończenie: podstawowych pojęć związanych z wydawaniem gazety i przygotowanie słowniczka 2) zebranie Rozpoczęcie: informacji o wyprawie Velux 5 Oceans pod kątem wybranego Zakończenie: tematu gazety 3) poznanie Rozpoczęcie: zasad redagowania form wypowiedzi Zakończenie: publicystycznej, zaplanowanie tematów tekstów

7 oraz wybranie najbardziej adekwatnych form 4) napisanie tekstów z wykorzystaniem narzędzi komputerowych, nadanie im chwytliwych tytułów i śródtytułów, zredagowanie leadów, rozplanowanie tekstów i materiału ilustracyjnego, sporządzenie makiety gazety Rozpoczęcie: Zakończenie: 5) przygotowanie i wydrukowanie gazety Rozpoczęcie: Zakończenie: 8. Ustalenie wspólnie z uczniami kryteriów oceniania projektu i jego prezentacji Ważne jest, aby uczniowie znali kryteria oceny przed przystąpieniem do pracy nad projektem. Należy je sformułować wspólnie z uczniami. Przy ocenie projektu należy wykorzystać ocenianie kształtujące. Trzeba informować uczniów o poziomie osiągniętych efektów ich pracy, dostrzegać i nagradzać to, co zrobili dobrze, wskazywać im, co i jak mogą zrobić lepiej. Bardzo ważne jest, aby motywować ich do pracy

8 przez udzielanie pochwał. Jeśli rada pedagogiczna podejmie taką decyzję, można wystawić uczniom oceny do dziennika. Propozycja kryteriów oceniania projektu: 1. Realizacja tematu. 2. Stopień osiągnięcia sformułowanych celów. 3. Poprawność merytoryczna. 4. Dobór wykorzystanych źródeł. 5. Selekcja materiałów i stopień ich wykorzystania. 6. Kompozycja projektu właściwe przedstawienie poszczególnych elementów. 7. Poprawność językowa i poprawność zapisu. Stosowanie odpowiedniej terminologii. 8. Praca w grupie (zaangażowanie, terminowość, przepływ informacji, słuchanie się nawzajem). 9. Terminowość wykonania prac. 10. Dokumentowanie pracy nad projektem zgodnie z wymogami. Propozycja oceny prezentacji projektu: 1. Układ prezentacji (wstęp, rozwinięcie, zakończenie). 2. Skuteczne zaprezentowanie efektów pracy (zainteresowanie odbiorców, dobór informacji). 3. Wybór formy prezentacji projektu. 4. Wykorzystanie czasu prezentacji. 9. Wyznaczenie terminów konsultacji i zapisanie ich w karcie projektu Zaleca się, aby konsultacje odbywały się raz na tydzień lub raz na dwa tygodnie. Konsultacje powinny być dokumentowane na przykład w karcie projektu. Termin konsultacji Cel konsultacji Wnioski po konsultacji Podpisy uczniów uczestniczących w konsultacji 10. Zaplanowanie z uczniami sposobu prezentacji projektu Prezentacja projektu powinna być przemyślana i zaplanowana. Uczniowie powinni wstępnie określić, jakie przygotują materiały, które wykorzystają w czasie prezentacji.

9 11. Podpisanie z uczniami kontraktu Warto podpisać z uczniami kontrakt. Wzmocni to poczucie odpowiedzialności uczniów za wykonanie zadania. Gdynia, Kontrakt zawarty między grupą uczniów w składzie pracujących nad projektem edukacyjnym na temat: Gazeta Dookoła Świata a nauczycielem opiekunem projektu... W ramach niniejszego kontraktu ww. grupa uczniów zobowiązuje się do terminowej, zgodnej z wymogami przestawionymi przez nauczyciela pracy nad projektem, czyli: wyznaczenia jego celów, ustalenia zadań i ich wykonania w wyznaczonych terminach, publicznej prezentacji projektu w określonym terminie oraz prowadzenia dokumentacji projektu w wymagany sposób. Podpisy członków zespołu opiekuna Podpis nauczyciela. III. Wykonanie zaplanowanych działań 1. Konsultacje

10 Należy spotykać się na konsultacjach z uczniami w wyznaczonych terminach. Omawiać na bieżąco stan prac na projektem i realizację zadań wyznaczonych w harmonogramie. Sprawdzać, czy praca jest dokumentowana (karta projektu, inne formy ustalone wcześniej z uczniami). 2. Sprawowanie opieki nad uczniami pracującymi nad projektem Uczniowie mogą się zwracać do nauczyciela także poza konsultacjami. Zarówno na doraźnych spotkaniach, jak i na konsultacjach zadaniem nauczyciela jest udzielanie wskazówek, zachęcanie do korzystania z różnych źródeł informacji, dawanie wsparcia oraz motywowanie do pracy i twórczego rozwiązywania problemów. Nie można jednak wyręczać uczniów, gdyż praca nad projektem ma być samodzielna. Warto pamiętać także o tym, że nauczyciel pełni funkcję opiekuna, nie eksperta. IV. Publiczne przedstawienie rezultatów projektów i ich ocena 1. Koordynowanie przygotowań do publicznego przedstawienia rezultatów pracy grupy W czasie przygotowań zwróć uwagę uczniów na to, że powinni: wybrać najbardziej adekwatną formę do prezentacji projektu, dobrze zaplanować poszczególne części wystąpienia, zaangażować w miarę możliwości wszystkich członków zespołu, wybrać materiały potrzebne do prezentacji, przeprowadzić próbę, mówić głośno i tak, by zaciekawić odbiorcę, pamiętać o odbiorcy (wyjaśniać trudne słownictwo itp.). 2. Dokonanie samooceny przez uczniów Samoocena własnych działań pomoże uczniom wyciągnąć wnioski, dostrzec swoje silne i słabe strony. Warto, by uczniowie zadali sobie pytania: Czy osiągnęliśmy zamierzone cele? Czy praca w grupie przebiegała skutecznie? Czego się nauczyliśmy? Co zmienilibyśmy, przystępując do pracy nad kolejnym projektem? 3. Publiczna prezentacja projektu Prezentacja powinna się odbyć w wyznaczonym terminie przed publicznością (klasa, szkoła, szersze audytorium, na przykład rodzice, społeczność lokalna). 4. Ocena projektów zgodna z ustalonymi kryteriami Kryteria oceny i wskazówki zob. pkt II Napisanie z uczniami sprawozdania z projektu

11 Sprawozdanie z projektu wzór 1. Strona tytułowa tytuł /temat projektu skład zespołu; imię i nazwisko nauczyciela opiekuna projektu 2. Spis treści 3. Opis projektu najważniejsze informacje o projekcie; cele projektu 4. Wstęp uzasadnienie wyboru tematu; przedstawienie problemu 5. Rozwinięcie przedstawienie działań, które umożliwiły osiągnięcie założonych celów opisanie metod dojścia do celu 6. Podsumowanie podanie wniosków 7. Załączniki 8. Bibliografia Opracowano na podstawie: E. Brudnik, A. Moszyńska, B. Owczarska, Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie. Przewodnik po metodach aktywizujących, Kielce B. Kubiczek, Metody aktywizujące. Jak nauczyć uczniów uczenia się?, Opole T. Kostyra-Cieślak, Projekt edukacyjny w gimnazjum wobec nowej podstawy kształcenia ogólnego z języka polskiego, A. Mikina, B. Zając, Jak organizować i prowadzić gimnazjalne projekty edukacyjne. Poradnik dla dyrektorów, szkolnych organizatorów i opiekunów projektu, ak-organizowa-projekt&id=2:poradniki J. Strzemieczny, Metoda projektów w gimnazjum. Poradnik dla nauczycieli i dyrektorów gimnazjum, metoda-projektow&id=2:poradniki M. Szamański, O metodzie projektów, Warszawa 2000.