Mechanizmy Patogenezy Bakteryjnej
|
|
- Czesław Marciniak
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Mechanizmy Patogenezy Bakteryjnej Prof. dr hab. n. med Grażyna Młynarczyk Drobnoustroje Trzy domeny: archeony, bakterie i jądrowce: Królestwo Pierwotniaki Grzyby Glony Bakterie 1. Eukaryota 2. Bacteria Nie mają budowy komórkowej: Wirusy Wiroidy i inne Priony 3.Archaea 1 mikrometr (1µm) = 10-6 m, czyli: 1:1000 mm 1 nanometr (1 nm) = 10-9 m, czyli: 1: mm Bakterie są wszędobylskie i niezbędne dla zachowania życia na Ziemi Tylko niewielka grupa bakterii może zasiedlać organizm człowieka, i też nie wszystkie z nich mogą być chorobotwórcze Systematyka organizmów Schemat opracowany przez Karola Linneusza Podstawową jednostką jest gatunek Każdy organizm (gatunek) posiada podwójną nazwę: 1 człon to nazwa rodzajowa (piszemy ją z dużej litery) 2 człon nazwa gatunkowa-epitet (piszemy z małej litery) np. Homo sapiens lub Escherichia coli Na całym świecie stosuje się jednakowe nazwy łacińskie Można niekiedy skracać pierwszy człon (nazwę rodzajową) do 1 litery (np. E. coli) Systematyka: Nadkrólestwo Królestwo Typ Gromada Klasa Rząd Rodzina Rodzaj Gatunek Podgatunek, Odmiany, Serotypy, Serowary, Biotypy etc., 1
2 Bakterie Wiele rośnie na podłożach sztucznych (bezkomórkowych) niektóre są pasożytami bezwzględnie wewnatrzkomórkowymi: np. riketsje, erlichie, chlamydie hoduje się je tak jak wirusy są bakterie, których nie potrafimy hodować ani na podłożach sztucznych, ani w hodowlach żywych komórek (np. krętki kiły czy prątki trądu) Podział klasycznie bakterii opiera się głównie na takich właściwościach jak: kształt komórki sposób barwienia metodą Grama fizjologia (oddychanie, inne procesy metaboliczne) obecnie: podobieństwo genetyczne, najczęściej rrna Bakterie dzielimy pod względem wymagań środowiska atmosferycznego na: bezwzględne tlenowce względne beztlenowce bezwzględne beztlenowce Niezależnie wyróżnia się: mikroaerofile kapnofile Różnice między komórką bakteryjną a zwierzęcą Związek wielu chorób z mikroorganizmami historia medycyny w tym historia mikrobiologii Nie jest to proces zakończony Postulaty Kocha Postulaty Kocha (1892) Postulat 1 - Drobnoustrój musi być obecny u wszystkich osób mających daną chorobę i powinien mieć związek ze zmianami chorobowymi. Postulat 2 - Drobnoustrój musi być wyizolowany w czystej kulturze od osoby chorej. Postulat 3 - Drobnoustrój, wyosobniony od chorej osoby, po wprowadzeniu do ludzi lub zwierząt musi wywołać tą samą chorobę. Postulat 4 - Drobnoustrój należy ponownie wyosobnić w czystej kulturze od eksperymentalnie zakażonego człowieka lub zwierzęcia w celu spełnienia trzeciego postulatu. 2
3 Molekularne postulaty Kocha (sformułowane przez S. Falkowa 100 lat po Kochu) Jakie cechy powinien mieć gen, by jego produkt zaklasyfikowano jako czynnik wirulencji: Odnajdywany jedynie w szczepach chorobotwórczych, a jeśli występuje w genomie szczepów niewirulentnych powinien być zmutowany lub nie ulegać ekspresji. Powinien ulegać ekspresji na pewnym etapie infekcji, a kodowany przez niego produkt powinien indukować pewien typ odpowiedzi immunologicznej (odp. Komórkową lub humoralną). Unieczynnienie genu kodującego czynnik wirulencji powinno, choć nie musi prowadzić do obniżenia poziomu wirulencji. Wprowadzenie genu do szczepu niewirulentnego może przekształcić go w szczep chorobotwórczy. Postulaty Kocha Istnieją wyjatki np. nie każdy organizm zachoruje po zakażeniu drobnoustrojem chorobotwórczym odporność makroorganizmu różna zjadliwość szczepów drobnoustrojów tego samego gatunku Rozszerzone pojęcie chorobotwórczości Definicje Choroby wynikające z zaburzenia naturalnej mikroflory, w których zmniejszenie populacji jednych drobnoustrojów prowadzi do nadmiernego namnożenia innych (np. vaginosis czy tez drożdzyca po kuracji antybiotykowej) Choroby wynikające ze współdziałania kilku różnych mikrorganizmów (np. zapalenie przyzębia konieczne kompleksy bakterii) Zakażenie Kolonizacja Nosicielstwo Zachorowanie Chorobotwórczość i zjadliwość drobnoustrojów Zakażenie w badaniach na zwierzętach LD 50 ID 50 endogenne egzogenne Własna normalna flora bakteryjna stała przejściowa 3
4 Czy po wniknięciu bakterii dojdzie do zachorowania? Bakteryjne czynniki wirulencji: Adhezja Status Gospodarza (odporność) Wrota zakażenia Jakie bakterie (gatunek, szczep) Liczba bakterii zakażających (inokulum) Umiejętność wykorzystania substancji pokarmowych (np. systemy zdobywania żelaza, siderofory) Zdolność do unikania układu odpornościowego Wytwarzanie toksyn (niekoniecznie) Bakterie Chorobotwórcze Systemy transportu białek przez błony komórkowe bakterie Gram-ujemne inwazyjne nieinwazyjne (zatruwacze) 5 systemów sekrecyjnych (I-V) Uszkodzenie tkanek gospodarza toksyny i enzymy bakteryjne reakcje nieswoiste (odczyn zapalny) reakcje swoiste: autoimmunizacja, wszystkie typy alergii Geny systemów I, III, IV, V - często w obrębie wysp patogenności Wszystkie moga uczestniczyć w wydzielaniu białek związanych z patogennością Systemy III i IV mają zdolność transportowania białek od razu do wnętrza komórki eukariotycznej Adhezja Adhezja Jest niezbędna, ponieważ bakterie szybko zostałyby usunięte z makroorganizmu Fimbrie Adhezyny niefimbriowe Otoczki Kwasy tejchojowe Białka ściany komórkowej np fibronectin binding protein 4
5 Unikanie układu odpornościowego makroorganizmu Dwie strategie pasożyta życie na zewnątrz komórek życie wewnątrz komórek makroorganizmu makroorganizmu (adhezja (tylko adhezja) jest etapem koniecznym do wniknięcia do wnętrza komórki) Pasożyty pozakomórkowe Zmienność antygenowa Neisseria gonorrhoeae (fimbrie, Opa) Otoczki Proteazy IgA Neisseria spp., Haemophilus influenzae, Streptococcus pneumoniae Powierzchniowe białka antyfagocytarne i antykomplementarne Staphylococcus aureus białkoa Streptococcus pyogenes białko M Pasożyty pozakomórkowe c.d. Wytwarzanie biofilmów Szczególnie istotne: - zakażenie cewników oraz protez naczyniowych i kostnych przez Staphylococcus epidermidis - zakażena Pseudomonas aeruginosa i innymi pałeczkami niefermentującymi Pasożyty pozakomórkowe Zdobywanie substancji pokarmowych Systemy zdobywania żelaza - siderofory Pasożyty wewnątrzkomórkowe 1. Wniknięcie do wnętrza odpowiedniej komórki prowokacja do fagocytozy, zwłaszcza w przypadku nieprofesjonalnych fagocytów 2. Obrona przed strawieniem ucieczka z fagosomu (Shigella spp, riketsje) hamowanie fuzji fagosomu z lizosomem (Salmonella spp., Mycobacterium spp., Legionella spp., chlamydie oporność na enzymy degradacyjne (Bacillus anthracis, Mycobacterium spp.) Toksyny i enzymy Toksyny wywierają szkodliwy wpływ na komórki gospodarza Toksyny Tradycyjnie dzieli się na: 1. Endotoksyny - LPS w outer membrane bakterii G- 2. Egzotoksyny - pozostałe toksyny (głównie białkowe) Wiele egzotoksyn jest w rzeczywistości uwalnianych na zewnątrz dopiero po rozpadzie komórki bakteryjnej np. pneumolizyna Streptococcus pneumoniae, cyklaza adenylowa Bordetella pertussis 5
6 Enzymy Toksyny i enzymy rozprzestrzenianie się bakterii, zdobywanie substancji odżywczych np. proteazy, hialuronidazy, kolagenazy, fibrynolizyny. Jeśli nie są toksynami nie uszkadzają komórek makroorganizmu. Wiele toksyn jest specyficznymi enzymami Różne kryteria podziału: -wielkość i budowa: Toksyny małe białka np. enterotoksyny gronkowcowe duże zbudowane z kilku domen lub podjednostek np. toksyna cholery) TOKSYNY A-B polipeptydy agregujące dopiero w miejscu działania (np. toksyny tworzące pory w błonach) mechanizm działania na komórkę gospodarza działanie na cały organizm Toksyny A-B Zbudowane z części A i części B podjednostki lub łańcuchy lub domeny tego samego białka całej toksyny Podjednostka A właściwa toksyna (może być enzymem) Podjednostka B doprowadza podjednostkę A do właściwego miejsca działania Zwykle 1A + 5B (Stx, LT, toksyna V. cholerae) lub 1A +1B (toksyny błonicza, tężcowa, botuliniwa, toksyna A P. aeruginosa) Egzoksyny - mechanizmy działania 1. Działanie cytotoksyczne 2. Zaburzanie cytoszkieletu komórki 3. Hamowanie retencji wody w jelicie (enterotoksyny) 4. Emetyny (też zaliczane do enterotoksyn) 5. Inaktywacja białek błonowych neuronów 6. Superantygeny Cytotoksyny uszkadzające błony komórkowe hamujące synteze białek Cytotoksyny 1.Uszkodzenie błony komórki eukariotycznej 1.1. Toksyny tworzące pory w błonie np. toksyna alfa u S. aureus 1.2. Enzymy uszkadzające błonę np. toksyna A u C. perfringens jest fosfolipazą C 1.3. Działanie podobne do detergentów np. toksyna delta S. aureus 6
7 Cytotoksyny c.d. 2. Zahamowanie syntezy białek 2.1. ADP rybozylaza EF2 np.toksyna C.diphtheriae, toksyna P. aeruginosa 2.2. N-glikozydaza 28S RNA Toksyny STX i STX2 enterokrwotocznych E. coli (EHEC) oraz Shiga toxin u S. dysynteriae Toksyny działające na cytoszkielet komórki Modyfikacja białek Rho Białka Rho są to małe białka błonowe wiążące GTP wykazują aktywność GTPaz i stanowią główne regulatory aktyny cytoszkieletu komórki eukariotycznej. Inaktywacja tych białek przez toksyny lub moduliny bakterii może zablokować np. chemotaksję, fagocytozę czy wybuch tlenowy dezaminacja, glikozylacja, ADP-rybozylacja przykłady toksyn działających na białka Rho Bordatella pertussis toksyna dermonekrotyzująca, E. coli CNF cytotoxic necrotizing factor dezaminacja P. difficile (C. difficile) ToxA i ToxB - glikozylacja Enterotoksyny Toksyny działające na przewód pokarmowy, powodujące biegunkę lub wymioty (emetyny) Toksyna Vibrio cholerae typowa enterotoksyna toksyny LT enterotoksynogennych E. coli (ETEC) ADP rybozylacja białka G stymulacja camp S. aureus EDIN - ADP-rybozylacja ST enterotoksynogennych E. coli (ETEC) podobne działanie, ale stymulacja cgmp Enterotoksyny Inne enterotoksyny mogą mieć zupełnie inny mechanizm działania, np. enterotoksyny gronkowcowe, C. perfringens czy B. cereus Enterotoksyny gronkowcowe są małymi białkami, ale wykazują dwa odmienne mechanizmy działania (różne domeny) są enterotoksynami i superantygenami Neurotoksyny Najsilniejsze neurotoksyny to tężcowa i botulinowa Obydwa białka mają po dwa łańcuchy: ciężki, odpowiedzialny za translokację i przyłączanie i lekki metaloproteaza zależna od cynku Powodują proteolizę białek odpowiedzialnych za przyłączanie się i fuzję pęcherzyków synaptycznych do błon presynaptycznych Mają powinowactwo do różnych neuronów 7
8 Toksyna botulinowa neurony ruchowe obwodowego układu nerwowego proteoliza - powoduje brak uwalniania acetylocholiny Toksyna tężcowa neurony hamujące rdzenia kręgowego proteoliza - powoduje brak uwalniania glicyny i kwasu gamma-aminomasłowego Toksyna botulinowa tworzy kompleksy z białkami, co stabilizuje ją w przewodzie pokarmowym S. aureus: TSST, enterotoksyny S. pyogenes: Superantygeny SPE (streptococcal pyrogenic egzotoxin): A, C, G, H, J, L, M SSA (streptococcal superantigen), SmeZ(streptococcal mitogenic enterotoxin) Superantygeny Nieswoiście stymulują układ immunologiczny, wiążą się bezpośrednio z MHC II oraz z określonymi Vβ TCR bez wcześniejszej prezentacji. Bardzo silnie działają stymulująco na układ immunologiczny, często doporowadzają do wstrząsu (zespół wstrząsu toksycznego) Wyspy patogenności pathogenicity islands (PAI) Są to duże, zróżnicowane regiony w chromosomie o wielkości od 10 do 200 kb Zawierają geny wirulencji (przynajmniej jeden) Mają charakterystyczny skład zasad, różny od podstawowego genomu (element obcy) Często związek z ruchomymi elementami, ale same nie są ruchome Są niestabilne 8
Czynniki etiologiczne
Udział mikroorganizmów w w zakażeniach u ludzi Dorota Wultańska Katedra i Zakład ad Mikrobiologii Lekarskiej WUM Czynniki etiologiczne Bakterie Wirusy Grzyby Pasożyty Podział drobnoustrojów w zależności
Bardziej szczegółowoToksyny bakteryjne w patomechanizmie zakażenia Prof. dr hab. Anna Przondo-Mordarska Katedra i Zakład Mikrobiologii Akademia Medyczna we Wrocławiu Nomenklatura toksyn bakteryjnych Charakter chemiczny białko
Bardziej szczegółowoHarmonogram zajęć z Mikrobiologii z parazytologią i Immunologii dla studentów II roku kierunku lekarskiego WL 2018/2019 GRUPA 5
Harmonogram zajęć z Mikrobiologii z parazytologią i Immunologii dla studentów II roku kierunku lekarskiego WL 2018/2019 GRUPA 5 GRUPY ĆWICZENIOWE 51, 52 : 8.00-10.30 Wtorek: 17.00-19.30 Data Godzina Rodzaj
Bardziej szczegółowoCzynniki biologiczne, które mogą zostać użyte w ataku terrorystycznym.
Czynniki biologiczne, które mogą zostać użyte w ataku terrorystycznym. Czynniki zdolne do replikacji Naturalne biologicznie czynne substancje Substancje biologicznomimetyczne Bakterie i wirusy, które namnażając
Bardziej szczegółowoProbiotyki, prebiotyki i synbiotyki w żywieniu zwierząt
.pl Probiotyki, prebiotyki i synbiotyki w żywieniu zwierząt Autor: dr inż. Barbara Król Data: 2 stycznia 2016 W ostatnich latach obserwuje się wzmożone zainteresowanie probiotykami i prebiotykami zarówno
Bardziej szczegółowoLp. tydzień wykłady seminaria ćwiczenia
Lp. tydzień wykłady seminaria ćwiczenia 21.02. Wprowadzeniedozag adnieńzwiązanychzi mmunologią, krótka historiaimmunologii, rozwójukładuimmun ologicznego. 19.02. 20.02. Wprowadzenie do zagadnień z immunologii.
Bardziej szczegółowoTyp badania laboratoryjnego, które dało dodatni wynik. na obecność laseczki wąglika: - badania
Rodzaje biologicznych czynników chorobotwórczych podlegających Zgłoszeniu, typy badań laboratoryjnych w kierunku biologicznych czynników chorobotwórczych, które dały dodatni wynik, oraz okoliczności dokonywania
Bardziej szczegółowoLeki przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze
Wrocław, 2017-12-12 ZAGADNIENIA DO EGZAMINU Z MIKROBIOLOGII DLA STUDENTÓW II ROKU STOMATOLOGII ROK AKADEMICKI 2017/2018 Mikrobiologia ogólna 1. Budowa ściany komórkowej bakterii Gram-dodatnich. 2. Budowa
Bardziej szczegółowoI. Wykaz drobnoustrojów alarmowych w poszczególnych jednostkach organizacyjnych podmiotów leczniczych.
Instrukcja Głównego Inspektora Sanitarnego dotycząca raportowania występowania zakażeń zakładowych i drobnoustrojów alarmowych z dnia 02 stycznia 2012 r. W celu zapewnienia jednolitego sposobu sporządzania
Bardziej szczegółowoKrętki: Borrelia spp
Krętki: Borrelia spp Borrelia burgdorferi Borrelia burgdorferi - mikroaerofilne bakterie Gram-ujemne o średnicy 0,3-0,5 µm i długości 20-30 µm powodująca najczęściej spośród krętków Borrelia chorobę zakaźną
Bardziej szczegółowoBrucella sp. Małe pałeczki Gram ujemne
Brucella sp Małe pałeczki Gram ujemne Charakterystyka Brucella- małe Gramujemne ziarniakopałeczki Rosną szybko na podłożach bogatych w erytrytol, który obficie występuje również w łożysku ssaków. Wykazują
Bardziej szczegółowoMikroorganizmy Zmodyfikowane Genetycznie
Mikroorganizmy Zmodyfikowane Genetycznie DEFINICJA Mikroorganizm (drobnoustrój) to organizm niewidoczny gołym okiem. Pojęcie to nie jest zbyt precyzyjne lecz z pewnością mikroorganizmami są: bakterie,
Bardziej szczegółowoHARMONOGRAM ZAJĘĆ dla studentów Uniwersyteckiego Centrum Medycyny Weterynaryjnej UJ-UR Mikrobiologia weterynaryjna II rok 2013/2014 semestr letni
HARMONOGRAM ZAJĘĆ dla studentów Uniwersyteckiego Centrum Medycyny Weterynaryjnej UJ-UR Mikrobiologia weterynaryjna rok 2013/2014 semestr letni Wykłady: czwartek: 10.45-12.15 sala wykładowa, Katedra Mikrobiologii,
Bardziej szczegółowoZawartość. Wstęp 1. Historia wirusologii. 2. Klasyfikacja wirusów
Zawartość 139585 Wstęp 1. Historia wirusologii 2. Klasyfikacja wirusów 3. Struktura cząstek wirusowych 3.1. Metody określania struktury cząstek wirusowych 3.2. Budowa cząstek wirusowych o strukturze helikalnej
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKA STACJA SANITARNO-EPIDEMIOLOGICZNA w GDAŃSKU ul. Dębinki 4, Gdańsk
Szkodliwe czynniki biologiczne które mogą wystąpić na stanowiskach pracy w oczyszczalniach ścieków Uwaga W przypadku szkodliwych czynników ch występujących na tej liście skrót spp. odnosi się do innych
Bardziej szczegółowoCorynebacterium. Maczugowce
Corynebacterium Maczugowce Corynebacterium Corynebacterium to Gram-pozytywne, tlenowe, nieruchliwe, pałeczki. W preparacie mikroskopowym układaja się na kształt pisma klinowego. Nazywane maczugowcami,
Bardziej szczegółowoSpis treœci. 1. Wstêp... 1
Spis treœci 1. Wstêp........................................................... 1 Czêœæ 1: MIKROBIOLOGIA OGÓLNA..................................... 3 2. Budowa i taksonomia bakterii.....................................
Bardziej szczegółowo3 Bakteriologia ogólna
Bakteriologia ogólna F. H. Kayser Morfologia i szczegółowa budowa bakterii Wymiary komórek bakteryjnych wynoszą od 0, do 5 m. Komórki przybierają trzy podstawowe formy: ziarenkowce, proste pałeczki oraz
Bardziej szczegółowoOPIS PRZEDMIOTÓW REALIZOWANYCH W KATEDRZE MIKROBIOLOGII ŚRODOWISKOWEJ
OPIS PRZEDMIOTÓW REALIZOWANYCH W KATEDRZE MIKROBIOLOGII ŚRODOWISKOWEJ STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA - INŻYNIERSKIE Mikrobiologia Rola mikrobiologii. Świat mikroorganizmów: wirusy, bakterie, archebakterie,
Bardziej szczegółowoPODSTAWY IMMUNOLOGII Komórki i cząsteczki biorące udział w odporności nabytej (cz.i): wprowadzenie (komórki, receptory, rozwój odporności nabytej)
PODSTAWY IMMUNOLOGII Komórki i cząsteczki biorące udział w odporności nabytej (cz.i): wprowadzenie (komórki, receptory, rozwój odporności nabytej) Nadzieja Drela ndrela@biol.uw.edu.pl Konspekt do wykładu
Bardziej szczegółowoKrętki: Leptospira spp
Krętki: Leptospira spp Taksonomia Spirochaetes; Spirochaetes (klasa); Spirochaetales; Leptospiraceae Gatunki fenotypowe: L. alexanderi, L. alstoni, L. biflexa sp., L. borgpetersenii sp., L. fainei, L.
Bardziej szczegółowoZakażenia szpitalne układu pokarmowego.
Zakażenia szpitalne układu pokarmowego. Fizjologiczna mikroflora układu pokarmowego Jama ustna i gardło Przełyk i żołądek Jelito cienkie Jelito grube Actinomyces Paciorkowce (S. mutans) Pałeczki beztlenowe
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 448
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 448 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 12, Data wydania: 29 września 2014 r. Nazwa i adres AB 448 WOJEWÓDZKA
Bardziej szczegółowoInstytut Mikrobiologii
Instytut Mikrobiologii Warto zostać mikrobiologiem! Zrób licencjat w Instytucie Mikrobiologii UW (a potem pracę magisterską i doktorat) Badamy biologię oraz genetyczne podstawy funkcjonowania bakterii
Bardziej szczegółowoCZĘŚĆ TEORETYCZNA. Pseudomonas sp. Rodzaj Pseudomonas obejmuje 200 gatunków najważniejszy Pseudomonas aerugonosa.
Ćwiczenie 3 CZĘŚĆ TEORETYCZNA 1. Pseudomonas sp. Rodzaj Pseudomonas obejmuje 200 gatunków najważniejszy Pseudomonas aerugonosa. Pseudomonas aeruginosa Epidemiologia - szeroko rozpowszechniony w przyrodzie
Bardziej szczegółowoInstytut Mikrobiologii
Instytut Mikrobiologii Warto zostać mikrobiologiem! Zrób licencjat w Instytucie Mikrobiologii UW (a potem pracę magisterską i doktorat) Badamy biologię oraz genetyczne podstawy funkcjonowania bakterii
Bardziej szczegółowoTematy- Biologia zakres rozszerzony, klasa 2TA,2TŻ-1, 2TŻ-2
Tematy- Biologia zakres rozszerzony, klasa 2TA,2TŻ-1, 2TŻ-2 Nr lekcji Temat Zakres treści 1 Zapoznanie z PSO, wymaganiami edukacyjnymi i podstawą programową PSO, wymagania edukacyjne i podstawa programowa
Bardziej szczegółowoPodstawy mikrobiologii. Wirusy bezkomórkowe formy materii oŝywionej
Podstawy mikrobiologii Wykład 3 Wirusy bezkomórkowe formy materii oŝywionej Budowa wirusów Wirusy nie mają budowy komórkowej, zatem pod względem biologicznym nie są organizmami Ŝywymi! Są to twory nukleinowo
Bardziej szczegółowoHarmonogram zajęć z Mikrobiologii z parazytologią i Immunologii. dla studentów II roku kierunku lekarskiego Wydziału Lekarskiego 2016/2017
Harmonogram zajęć z Mikrobiologii z parazytologią i Immunologii dla studentów II roku kierunku lekarskiego Wydziału Lekarskiego 2016/2017 przedmiot realizowany przez Katedrę Mikrobiologii i Katedrę Immunologii
Bardziej szczegółowoEkosystem jamy ustnej ekosystem wzajemne stosunki pomiędzy żywymi organizmami a ich środowiskiem
Drobnoustrój człowiek, wzajemne relacje prawdy ogólne: każdy organizm stara się znaleźć swoje miejsce w życiu żyć jak najprzyjemniej, jak najwygodniej na przestrzeni lat, w drodze ewolucji wypracowane
Bardziej szczegółowoZagadnienia egzaminacyjne z przedmiotu Mikrobiologia kosmetologiczna dla studentów II roku kierunku Kosmetologia
Zagadnienia egzaminacyjne z przedmiotu Mikrobiologia kosmetologiczna dla studentów II roku kierunku Kosmetologia I. Zagadnienia omawiane na wykładach. Uzupełnieniem zagadnień omawianych na wykładach są
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKA STACJA SANITARNO-EPIDEMIOLOGICZNA w GDAŃSKU ul. Dębinki 4, Gdańsk
Szkodliwe czynniki biologiczne które mogą wystąpić na stanowiskach pracy na składowiskach odpadów Uwaga W przypadku szkodliwych czynników ch występujących na tej liście skrót spp. odnosi się do innych
Bardziej szczegółowodr Agnieszka Pawełczyk Zakład Immunopatologii Chorób Zakaźnych i Pasożytniczych WUM 2016/2017
dr Agnieszka Pawełczyk Zakład Immunopatologii Chorób Zakaźnych i Pasożytniczych WUM 2016/2017 Sposób pobudzenia układu immunologicznego Pochodzenie Udział limfocytów Th w pobudzeniu odpowiedzi odpornościowej
Bardziej szczegółowoINSTYTUT MEDYCYNY PRACY im. prof. J. Nofera w ŁODZI Zakład Środowiskowych Zagrożeń Zdrowia. Wprowadzenie
Wprowadzenie 1 Instytut Medycyny Pracy w Łodzi Kierownik: dr hab. Irena Szadkowska-Stańczyk, doc. IMP Pracownia Zagrożeń Biologicznych Kierownik: dr inż. Alina Buczyńska tel. : (42) 6314 575 e-mail: alina@imp.lodz.pl
Bardziej szczegółowoCENNIK - DIAGNOSTYKI MIKROBIOLOGICZNEJ
(obowiązuje od 01 czerwca 2015 roku) załącznik nr 4 do regulaminu organizacyjnego CENNIK - DIAGNOSTYKI MIKROBIOLOGICZNEJ Zakład Diagnostyki Mikrobiologicznej - siedziba ul. Św. Józefa 53-59 oraz ul. Konstytucji
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE. stacjonarne. I stopnia. Aleksandra Zyska. ogólnoakademicki. podstawowy WYKŁAD ĆWICZENIA LABORATORIUM PROJEKT SEMINARIUM
Politechnika Częstochowska, Wydział Zarządzania PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu Kierunek Forma studiów Poziom kwalifikacji Rok Semestr Jednostka prowadząca Osoba sporządzająca Profil Rodzaj
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK Nr 1. Biologiczny czynnik chorobotwórczy podlegający zgłoszeniu
ZAŁĄCZNIK Nr 1 WYKAZ BIOLOGICZNYCH CZYNNIKÓW CHOROBOTWÓRCZYCH PODLEGAJĄCYCH ZGŁOSZENIU ORAZ OKOLICZNOŚCI DOKONYWANIA ZGŁOSZENIA DODATNICH WYNIKÓW BADAŃ W KIERUNKU BIOLOGICZNYCH CZYNNIKÓW CHOROBOTWÓRCZYCH
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 25 marca 2014 r.
Załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 25 marca 2014 r. WYKAZ BIOLOGICZNYCH CZYNNIKÓW CHOROBOTWÓRCZYCH PODLEGAJĄCYCH ZGŁOSZENIU ORAZ OKOLICZNOŚCI DOKONYWANIA ZGŁOSZENIA DODATNICH WYNIKÓW
Bardziej szczegółowoPAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012
PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012 Instytut Zdrowia Kierunek studiów: Pielęgniarstwo Kod kierunku: 12.6 Specjalność: Pielęgniarstwo 1. PRZEDMIOT
Bardziej szczegółowoPODSTAWY IMMUNOLOGII Komórki i cząsteczki biorące udział w odporności nabytej (cz. III): Aktywacja i funkcje efektorowe limfocytów B
PODSTAWY IMMUNOLOGII Komórki i cząsteczki biorące udział w odporności nabytej (cz. III): Aktywacja i funkcje efektorowe limfocytów B Nadzieja Drela ndrela@biol.uw.edu.pl Konspekt wykładu Rozpoznanie antygenu
Bardziej szczegółowooporność odporność oporność odporność odporność oporność
oporność odporność odporność nieswoista bierna - niskie ph na powierzchni skóry (mydła!) - enzymy - lizozym, pepsyna, kwas solny żołądka, peptydy o działaniu antybakteryjnym - laktoferyna- przeciwciała
Bardziej szczegółowoWNOZ - DIETETYKA 13.10.2014 PODSTAWOWE METODY STOSOWANE W BAKTERIOLOGII METODY MIKROSKOPOWE MORFOLOGIA BAKTERII BAKTERIE GRAM-UJEMNE
WNOZ - DIETETYKA 13.10.2014 ĆWICZENIE 1 PODSTAWOWE METODY STOSOWANE W BAKTERIOLOGII PODŁOśA I WARUNKI HODOWLANE METODY MIKROSKOPOWE MORFOLOGIA BAKTERII BAKTERIE GRAM-UJEMNE 1. Cel badań mikrobiologicznych
Bardziej szczegółowowykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki
Genetyka ogólna wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki Uniwersytet Warszawski Wydział Biologii andw@ibb.waw.pl http://arete.ibb.waw.pl/private/genetyka/ Budowa rybosomu Translacja
Bardziej szczegółowoZDROWE JELITA NOWE SPOSOBY PROFILAKTYKI. Poradnik dla pacjenta o diagnozowaniu i leczeniu chorób jelit
ZDROWE JELITA NOWE SPOSOBY PROFILAKTYKI Poradnik dla pacjenta o diagnozowaniu i leczeniu chorób jelit W przypadku choroby nasze jelita mają niewiele możliwości zwrócenia na siebie naszej uwagi. Typowe
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO MAXIBIOTIC, (5 mg + 5000 IU + 400 IU)/g, maść 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY 1 g maści zawiera 5 mg neomycyny siarczanu (Neomycini sulfas),
Bardziej szczegółowoPrezentacja Pracowni Ekologii Drobnoustrojów w Katedry Mikrobiologii UJCM
Prezentacja Pracowni Ekologii Drobnoustrojów w Katedry Mikrobiologii UJCM Informacja o Katedrze Rozwój j naukowy młodej kadry naukowców w w kontekście priorytetów badawczych: W 2009 roku 1 pracownik Katedry
Bardziej szczegółowoMOŻLIWE SKUTKI ZAGROŻENIA WIRUSY. zapalenie jelit, biegunka, wymioty przestrzeganie zasad. zapalenie układu oddechowego, angina, gorączki, zapalenie
Przykładowa ocena ryzyka - pracownik oczyszczalni ścieków WIRUSY 1. 2. 3. 4. 5. Caliciviridae - Norovirus V Inne wirusy z rodziny Caliciviridae V Wirusy Coxsackie (grupy i B) V Wirusy ECHO V Wirus zapalenia
Bardziej szczegółowoO PO P R O NOŚ O Ć Ś WR
ODPORNOŚĆ WRODZONA Egzamin 3 czerwca 2015 godz. 17.30 sala 9B FUNKCJE UKŁADU ODPORNOŚCIOWEGO OBRONA NADZÓR OBCE BIAŁKA WIRUSY BAKTERIE GRZYBY PASOŻYTY NOWOTWORY KOMÓRKI USZKODZONE KOMÓRKI OBUNMIERAJĄCE
Bardziej szczegółowoMikrobiologia - Bakteriologia
Mikrobiologia - Bakteriologia 5050 Bezpośrednie barwienie bakteriologiczne Kwiecień, październik 3-9 zdjęć cyfrowych wybarwionych bezpośrednio preparatów, prezentowane na stronie internetowej Labquality
Bardziej szczegółowoProgram ćwiczeń z mikrobiologii klinicznej dla studentów III roku Oddziału Analityki Medycznej, rok akademicki 2015/2016
Program ćwiczeń z mikrobiologii klinicznej dla studentów III roku Oddziału Analityki Medycznej, rok akademicki 2015/2016 SEMESTR ZIMOWY Wykłady (14 godz.): Ćwiczenia (60 godz.): Wtorek 15.00 16.30 sala
Bardziej szczegółowoBakterie helikalne: Campylobacter sp.
Bakterie helikalne: Campylobacter sp. Rodzaj Campylobacter Campylobacter - bakterie należący do klasy epsilon- Proteobacteria. Gram-ujemne, mikroaerofilne Rosną w obecności 10% dwutlenku węgla, Spiralne,
Bardziej szczegółowoFlora fizjologiczna - równowaga fizjologiczna
W. 5. Drobnoustrój człowiek wzajemne relacje Prawdy ogólne każdy organizm stara się znaleźć swoje miejsce w życiu żyć jak najprzyjemniej, jak najwygodniej na przestrzeni lat, w drodze ewolucji wypracowane
Bardziej szczegółowoHodowlą nazywamy masę drobnoustrojów wyrosłych na podłożu o dowolnej konsystencji.
Wzrost mikroorganizmów rozumieć można jako: 1. Wzrost masy i rozmiarów pojedynczego osobnika, tj. komórki 2. Wzrost biomasy i liczebności komórek w środowisku, tj. wzrost liczebności populacji Hodowlą
Bardziej szczegółowoStefania Giedrys-Kalemba Mikrobiologia i jej udział w rozwoju medycznej diagnostyki laboratoryjnej. Studia Ecologiae et Bioethicae 8/2, 335-340
Stefania Giedrys-Kalemba Mikrobiologia i jej udział w rozwoju medycznej diagnostyki laboratoryjnej Studia Ecologiae et Bioethicae 8/2, 335-340 2010 Prof. Stefania Giedrys-Kalemba Katedra i Zakład Mikrobiologii
Bardziej szczegółowoń Ż Ń Oświata Zdrowotna i Promocja Zdrowia PSSE Brzesko - Barbara Jewiarz
5 1 0 2 ia w o I r C d Ś Z O ń zie WN Y D Ż y O ow t W a T i S w Ń Ś E Z C E I BEZP Oświata Zdrowotna i Promocja Zdrowia PSSE Brzesko - Barbara Jewiarz 7 kwietnia 2015 r. Światowy Dzień Zdrowia hasło tegorocznej
Bardziej szczegółowogołym okiem... dossier TANDEM DOSKONAŁY
Bezpieczny gabinet (cz. 1) Czego nie widać gołym okiem... Aby spełniać rosnące wymagania klientów, musisz być na bieżąco oferować skuteczne i zarazem bezpieczne dla zdrowia zabiegi. Bakterie, wirusy, grzyby
Bardziej szczegółowoRozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane. Genetyczne podłoże nowotworzenia
Rozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane Genetyczne podłoże nowotworzenia Rozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane Rozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane Połączenia komórek
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Polibiotic, (5 mg + 5000 j.m. + 400 j.m.)/g, maść 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY 1 g maści zawiera 5 mg neomycyny siarczanu (Neomycini
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK DO PRZEGLĄDU ZLECEŃ
ZŁĄCZNIK DO PRZEGLĄDU ZLECEŃ Lp. Badany obiekt Badane cechy Metoda badawcza Metoda () kał, wymaz z kału, wymaz z odbytu, szczep Obecność pałeczek Salmonella i Shigella Metoda hodowlano- 1. biochemiczno-
Bardziej szczegółowodr Irina Niecwietajewa Katedra i Zakład Mikrobiologii Lekarskiej WUM
dr Irina Niecwietajewa Katedra i Zakład Mikrobiologii Lekarskiej WUM Szczyty gór Głębie oceanu Gleba Wody Podziemne źródła Złoża ropy naftowej Powietrze Rośliny Zwierzęta Człowiek Rozkład substancji organicznych
Bardziej szczegółowoMożliwości współczesnej inżynierii genetycznej w obszarze biotechnologii
Możliwości współczesnej inżynierii genetycznej w obszarze biotechnologii 1. Technologia rekombinowanego DNA jest podstawą uzyskiwania genetycznie zmodyfikowanych organizmów 2. Medycyna i ochrona zdrowia
Bardziej szczegółowoLISTA BADAŃ PROWADZONYCH W RAMACH ELASTYCZNEGO ZAKRESU AKREDYTACJI NR 1/LEM wydanie nr 7 z dnia Technika Real - time PCR
NR /LEM wydanie nr 7 z dnia 05.07.09 Technika Real - time PCR Oddział Mikrobiologii - Pracownia Molekularna Próbki środowiskowe: - woda ciepła użytkowa Ilość specyficznego DNA Legionella spp. Zakres: od
Bardziej szczegółowoTransport pęcherzykowy
Transport pęcherzykowy sortowanie przenoszonego materiału zachowanie asymetrii zachowanie odrębności organelli precyzyjne oznakowanie Transport pęcherzykowy etapy transportu Transport pęcherzykowy przemieszczanie
Bardziej szczegółowoRYCYNA. Ricinus communis. Z notatnika terrorysty...
Z notatnika terrorysty... wielokrotnie stosowana do zabójstw - skuteczna łatwo dostępna: 1-5% znajduje się w nasionach rącznika pospolitego (Ricinus communis, rodzina Euphorbiaceae), z których wytłacza
Bardziej szczegółowoLISTA BADAŃ PROWADZONYCH W RAMACH ELASTYCZNEGO ZAKRESU AKREDYTACJI NR 1/LEM wydanie nr 6 z dnia Technika Real - time PCR
NR /LEM wydanie nr 6 z dnia.0.08 Technika Real - time PCR Oddział Mikrobiologii - Pracownia Molekularna Próbki środowiskowe: - woda ciepła użytkowa Ilość DNA Legionella spp. Zakres: od 4,4x0 GU/l ISO/TS
Bardziej szczegółowoBiotechnologia w przemyśle farmaceutycznym
Drobnoustroje jako biologiczne źródło potencjalnych leków 1 2 Etanol ANTYBIOTYKI - substancje naturalne, najczęściej pochodzenia drobnoustrojowego oraz ich półsyntetyczne modyfikacje i syntetyczne analogi,
Bardziej szczegółowopaździernika 2013: Elementarz biologii molekularnej. Wykład nr 2 BIOINFORMATYKA rok II
10 października 2013: Elementarz biologii molekularnej www.bioalgorithms.info Wykład nr 2 BIOINFORMATYKA rok II Komórka: strukturalna i funkcjonalne jednostka organizmu żywego Jądro komórkowe: chroniona
Bardziej szczegółowo18 listopada. Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach
18 listopada Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach Dlaczego obchodzimy Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach? Antybiotyki stały się ofiarą własnego sukcesu. Ich powszechne nadużywanie w leczeniu i
Bardziej szczegółowoCzęść praktyczna: Metody pozyskiwania komórek do badań laboratoryjnych cz. I
Ćwiczenie 1 Część teoretyczna: Budowa i funkcje układu odpornościowego 1. Układ odpornościowy - główne funkcje, typy odpowiedzi immunologicznej, etapy odpowiedzi odpornościowej. 2. Komórki układu immunologicznego.
Bardziej szczegółowoZAKAŻENIA PRZEWODU POKARMOWEGO
ZAKAŻENIA PRZEWODU POKARMOWEGO POSTACIE KLINICZNE ZAKAŻEŃ PRZEWODU POKARMOWEGO Zapalenie jelit (enteritis) Zapalenie żołądka i jelit (gastroenteritis) Zapalenie jelita grubego (colitis) Biegunka (dysenteria)
Bardziej szczegółowoUkład odpornościowy, układ immunologiczny to układ struktur umożliwiających działanie mechanizmom odporności. Struktury te to: narządy limfoidalne
Układ odpornościowy, układ immunologiczny to układ struktur umożliwiających działanie mechanizmom odporności. Struktury te to: narządy limfoidalne naczynie chłonne komórki uczestniczące w reakcjach immunologicznych
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 22 lipca 2016 r. Poz. 1081
Warszawa, dnia 22 lipca 2016 r. Poz. 1081 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 18 lipca 2016 r. w sprawie zgłaszania zakażeń i chorób zakaźnych oraz biologicznych czynników chorobotwórczych na obszarze
Bardziej szczegółowoZałącznik do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 25 marca 2014 r. (poz. 459)
Załącznik do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 25 marca 2014 r. (poz. 459) Załącznik nr 1 WYKAZ BIOLOGICZNYCH CZYNNIKÓW CHOROBOTWÓRCZYCH PODLEGAJĄCYCH ZGŁOSZENIU ORAZ OKOLICZNOŚCI DOKONYWANIA ZGŁOSZENIA
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 22 kwietnia 2005 r.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki
Bardziej szczegółowoJak żywiciel broni się przed pasożytem?
https://www. Jak żywiciel broni się przed pasożytem? Autor: Anna Bartosik Data: 12 kwietnia 2019 W poprzedniej części naszego kompendium wiedzy o pasożytach świń omówiliśmy, w jaki sposób pasożyt dostaje
Bardziej szczegółowo3. Szczepy wzorcowe TCS
Nr kat. Nazwa 3. Szczepy wzorcowe TCS Selectrol to liofilizowane na krążkach, mikrobiologiczne szczepy wzorcowe pierwszej generacji. Zgodnie z umową licencyjną z Health Protection Agency Culture Collection
Bardziej szczegółowoCzy żywność GMO jest bezpieczna?
Instytut Żywności i Żywienia dr n. med. Lucjan Szponar Czy żywność GMO jest bezpieczna? Warszawa, 21 marca 2005 r. Od ponad połowy ubiegłego wieku, jedną z rozpoznanych tajemnic życia biologicznego wszystkich
Bardziej szczegółowoMateriały dydaktyczne do kursów wyrównawczych z przedmiotu biologia
Człowiek najlepsza inwestycja Materiały dydaktyczne do kursów wyrównawczych z przedmiotu biologia Autor: dr inż. Anna Kostka Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego
Bardziej szczegółowoM W KOSMETOLOGII. Redakcja naukowa Eugenia G ospodarek. A gnieszka Mikucka & PZWL
M ik r o b io l o g ia W KOSMETOLOGII Redakcja naukowa Eugenia G ospodarek A gnieszka Mikucka & PZWL M ik r o b io l o g ia W KOSMETOLOGII Redakcja naukowa Eugenia Gospodarek Agnieszka Mikucka 4 PZWL Spis
Bardziej szczegółowoPrzedmiot : Mikrobiologia
UNIWERSYTET MEDYCZNY W BIAŁYMSTOKU ZAKŁAD MIKROBIOLOGII 15-222 Białystok, ul. A. Mickiewicza 2C tel. / fax 085 748 5562 II Rok Wydział Lekarski - Kierunek Lekarski Przedmiot : Mikrobiologia Semestr letni
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Mikrobiologia i immunologia
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Nazwa modułu Mikrobiologia i immunologia Obowiązkowy Lekarsko-Stomatologiczny
Bardziej szczegółowoZagrożenia biologiczne związane z dekontaminacją wyrobów medycznych r.
Zagrożenia biologiczne związane z dekontaminacją wyrobów medycznych 17-18.12.2009 r. Drobnoustroje kontaminujące środowisko szpitalne charakteryzują się wieloopornością, a także coraz częściej brakiem
Bardziej szczegółowoLISTA BADAŃ PROWADZONYCH W RAMACH ZAKRESU ELASTYCZNEGO LISTA BADAŃ PROWADZONYCH W RAMACH ZAKRESU ELASTYCZNEGO ŻYWNOŚĆ
LISTA BADAŃ PROWADZONYCH W RAMACH ZAKRESU ELASTYCZNEGO Załącznik do zakresu akredytacji AB 1264 wydanie 13 z dnia 5 maja 2017 ŻYWNOŚĆ ŚRODOWISKO PRODUKCJI WODA POWIETRZE TUSZE ZWIERZĄT RZEŹNYCH Produkty
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1. Mikrobiologia ogólna - Pożywki bakteryjne. Techniki posiewów. Uzyskiwanie czystej hodowli.
Ćwiczenie 1. Mikrobiologia ogólna - Pożywki bakteryjne. Techniki posiewów. Uzyskiwanie czystej hodowli. Część teoretyczna (obowiązujący zakres materiału) fizjologia bakterii, postacie i skład pożywek bakteryjnych
Bardziej szczegółowoRodzaje substancji leczniczych
Rodzaje substancji leczniczych Próby kliniczne leków - film Leki na nadkwasotę neutralizujące nadmiar kwasów żołądkowych Leki na nadkwasotę hamujące wydzielanie kwasów żołądkowych Ranitydyna (ranitidine)
Bardziej szczegółowoStatus oznaczenia / pomiaru 1 2 3 4 5 1. Bakteriologiczne badanie krwi. Metoda badawcza
adania materiału klinicznego i sporali. L.p. Rodzaj oznaczenia / pomiaru Metoda badawcza Status oznaczenia / pomiaru 1 2 3 4 5 1. akteriologiczne badanie krwi w kierunku bakterii tlenowych instrukcja badawcza
Bardziej szczegółowoPodstawowe zasady doboru antybiotyków. Agnieszka Misiewska-Kaczur OAiIT Szpital Śląski w Cieszynie
Podstawowe zasady doboru antybiotyków. Agnieszka Misiewska-Kaczur OAiIT Szpital Śląski w Cieszynie EPIC II: Odsetki zakażeń u zakażonych pacjentów z dodatnim wynikiem posiewu, według rejonu geograficznego*
Bardziej szczegółowoDiagnostyka mikrobiologiczna swoistych i nieswoistych zakażeń układu oddechowego
Diagnostyka mikrobiologiczna swoistych i nieswoistych zakażeń układu oddechowego Paweł Gruszczyński Zakład Diagnostyki Mikrobiologicznej WCPiT I Zjazd Polskiego Towarzystwa Pneumonologii Dziecięcej Poznań,
Bardziej szczegółowoz dnia 11 marca 2005 r. (Dz. U. z dnia 3 kwietnia 2005 r.)
Dz.U.05.54.484 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 11 marca 2005 r. w sprawie rejestrów zakażeń zakładowych oraz raportów o występowaniu tych zakażeń (Dz. U. z dnia 3 kwietnia 2005 r.) Na podstawie
Bardziej szczegółowoEuropejski Tydzień Szczepień kwietnia 2017 r.
Europejski Tydzień Szczepień 24-30 kwietnia 2017 r. Europejski Tydzień Szczepień Inicjatywa Światowej Organizacji Zdrowia WHO (World Health Organization). Celem wydarzenia jest zwrócenie uwagi na znaczenie
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO TRIBIOTIC (Bacitracinum zincum + Neomycini sulfas + Polymyxini B sulfas) (400 j.m. + 5 mg + 5000 j.m.)/g maść 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
Bardziej szczegółowoHistoria i przyszłość szczepień
IV Europejski Tydzień Szczepień 20-26 kwietnia 2009 Historia i przyszłość szczepień Prof. dr hab. Andrzej Zieliński Zakład Epidemiologii Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego Błonica Zapadalność i umieralność
Bardziej szczegółowoOchrona pracowników przed szkodliwymi czynnikami biologicznymi w środowisku pracy - obowiązujące akty prawne
Ochrona pracowników przed szkodliwymi czynnikami biologicznymi w środowisku pracy - obowiązujące akty prawne Niektóre czynniki biologiczne w środowisku pracy stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia pracowników.
Bardziej szczegółowoProgram ćwiczeń z mikrobiologii dla studentów III roku Oddziału Analityki Medycznej, rok akademicki 2014/2015 SEMESTR LETNI
Program ćwiczeń z mikrobiologii dla studentów III roku Oddziału Analityki Medycznej, rok akademicki 2014/2015 SEMESTR LETNI Wykłady (16 godz.): Środa 12.15-13.45 Ćwiczenia (60 godz.) środa: 9.45-12.00
Bardziej szczegółowoSzkolenie okresowe - OSP. Zagrożenia wypadkowe
Zagrożenia wypadkowe 1 Zagrożenia czynnikami występującymi w procesach pracy Zagrożenie -stan środowiska pracy, który może spowodować wypadek lub chorobę Czynniki zagrożenia zawodowego dzieli się na dwie
Bardziej szczegółowoCHOROBY AUTOIMMUNIZACYJNE
CHOROBY AUTOIMMUNIZACYJNE Autoimmunizacja Odpowiedź immunologiczna skierowana przeciwko własnym antygenom Choroba autoimmunizacyjna Zaburzenie funkcji fizjologicznych organizmu jako konsekwencja autoimmunizacji
Bardziej szczegółowoWykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego
Wykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego Krew jest płynną tkanką łączną, krążącą ciągle w ustroju, umożliwiającą stałą komunikację pomiędzy odległymi od siebie tkankami.
Bardziej szczegółowoMOŻLIWE SKUTKI ZAGROŻENIA WIRUSY
Przykładowa ocena ryzyka pracownik składowiska odpadów MI WIRUSY 1. 2. 3. 4. 5. 6. Wirusy Coxsackie (grupy A i B) Wirusy ECHO Hantawirus Seoul 3 Wirus zapalenia wątroby typu A (ludzki enterowirus typu
Bardziej szczegółowoSzczyty gór Głębie oceanu Gleba Wody Podziemne źródła Złoża ropy naftowej Powietrze Rośliny Zwierzęta Człowiek
dr Irina Niecwietajewa Katedra i Zakład Mikrobiologii Lekarskiej WUM Szczyty gór Głębie oceanu Gleba Wody Podziemne źródła Złoża ropy naftowej Powietrze Rośliny Zwierzęta Człowiek Rozkład substancji organicznych
Bardziej szczegółowodr Irina Niecwietajewa Katedra I Zakład Mikrobiologii Lekarskiej WUM
dr Irina Niecwietajewa Katedra I Zakład Mikrobiologii Lekarskiej WUM Szczyty gór Głębie oceanu Gleba Wody Podziemne źródła Złoża ropy naftowej Powietrze Rośliny Zwierzęta Człowiek Rozkład substancji organicznych
Bardziej szczegółowo