WOJEWÓDZKA STACJA SANITARNO-EPIDEMIOLOGICZNA w GDAŃSKU ul. Dębinki 4, Gdańsk

Transkrypt

1 Szkodliwe czynniki biologiczne które mogą wystąpić na stanowiskach pracy w oczyszczalniach ścieków Uwaga W przypadku szkodliwych czynników ch występujących na tej liście skrót spp. odnosi się do innych gatunków znanych jaki patogenne dla ludzi. WIRUSY Szkodliwy czynnik zagrożeni a Drogi Caliciviridae - Norovirus kałowo-pokarmowa jelit, biegunka, wymioty woda, ścieki Inne wirusy z rodziny Caliciviridae kałowo-pokarmowa jelit, biegunka, wymioty woda, ścieki Wirusy Coxsackie kałowo-pokarmowa układu oddechowego, angina, gorączki, mózgu i opon mózgowordzeniowych, wątroby, stany zapalne skóry z wysypką, biegunka, mięśnia sercowego i osierdzia woda, ścieki

2 Szkodliwy czynnik zagrożeni a Wirusy Echo Wirus zapalenia wątroby typu A (ludzki enterowirus typu 7) V WIRUSY Drogi kałowo-pokarmowa kałowo pokarmowa układu oddechowego, gorączki, mózgu i opon mózgowordzeniowych, paraliż, wątroby i jelit, stany zapalne skóry z wysypką, spojówek, mięśnia sercowego i osierdzia wątroby typu A, żołądka i jelit woda, ścieki woda, ścieki

3 Clostridium perfringens T Clostridium tetani T, V Enterobacter aerogenes/cloacae Enterobacter spp. Enterococcus spp. (przyranna) (przyranna) zgorzel gazowa z gleba, kał, ścieki rozpadem tkanek, tkanki łącznej, posocznica, działanie toksyczne przez toksyny białkowe tężec oportunistyczne zapalenia dróg żołądka, jelit, płuc, innych narządów oportunistyczne dróg żołądka, jelit, płuc i innych narządów oportunistyczne zapalenia dróg pęcherzyka żółciowego, wsierdzia, baktaremia przewód pokarmowy zwierząt (zwłaszcza koni), nawóz, gleba, kał, gleba, woda kał, gleba, woda kał, rośliny, pył

4 Escherichia coli (z wyjątkiem szczepów niepatogennych) Escherichia coli, szczepy verocytotoksyczne lub enterotoksyczne (np.: 0157: H7, 014 lub 013) Fluoribacter bozemanae (Legionella) 3** Legionella pneumophila oportunistyczne jelit, biegunki, reakcje immunotoksyczne wywołane endotoksyną kał, gleba, woda, ścieki krwotoczne kał, gleba, woda, ścieki okrężnicy (krwawa biegunka), hemolityczna uremia, zatrucia silnymi enterotoksynami białkowymi, reakcje immunotoksyczne wywołane endotoksyną (często zakażenia szpitalne) płuc (legionelloza), rzadziej gorączka grypopodobna płuc (legionelloza), gorączka grypopodobna woda, zwłaszcza ciepła (0-45C), ścieki, wilgotna gleba woda, zwłaszcza ciepła (0-45C), ścieki, wilgotna gleba

5 Legionella spp. Leptospira interrogans (wszystkie typy serologiczne) Morganella morganii Mycobacterium xenopi Proteus mirabilis Proteus penneri (przez skórę i błony śluzowe) płuc (legionelloza), rzadziej gorączka grypopodobna leptospiroza oportunistyczne zakażenie dróg układu oddechowego, skóry przewlekłe płuc, alergiczne pęcherzyków płucnych rzadziej innych narządów rzadziej innych narządów woda, zwłaszcza ciepła (0-45C), ścieki, wilgotna gleba gleba, woda, ścieki woda, ścieki, nawóz

6 Proteus vulgaris Providencia alcalifaciens Providencia rettgeri Providencia spp. Pseudomonas aeruginosa rzadziej innych narządów skóry przewodu pokarmowego (biegunki) skóry przewodu pokarmowego (biegunki) oportunistyczne skóry przewodu pokarmowego (biegunki) zapalenia płuc, zakażenia skóry (ropnie), wsierdzia, rośliny, pył organiczny

7 Saccharomonospora viridis Saccharopolyspora rectivirgula Salmonella arizonae Salmonella enteritidis Salmonella typhimurium Salmonella paratyphi A, B, C A A V Salmonella typhi 3** V alergiczne pęcherzyków płucnych alergiczne pęcherzyków płucnych salmonelloza ( żołądka i jelit, zatrucia pokarmowe) salmonelloza ( żołądka i jelit, zatrucia pokarmowe) salmonelloza ( żołądka i jelit, zatrucia pokarmowe) dur rzekomy (paradur) typu a, b, c dur brzuszny kompost, pył organiczny kompost, pył organiczny woda,, produkty roślinne i zwierzęce woda,, produkty roślinne i zwierzęce woda,, produkty roślinne i zwierzęce woda,, produkty roślinne i zwierzęce woda,, produkty roślinne i zwierzęce

8 Salmonella (inne typy serologiczne, z wyłączeniem S.typhi) Shigella boydii Shigella dysenteriae (Typ 1) Shigella dysenteriae, inne niż Typ 1 Shigella flexneri 3** T salmonelloza ( żołądka i jelit, zatrucia pokarmowe) czerwonka bakteryjna ( jelita grubego z krwawą biegunką) czerwonka bakteryjna ( jelita grubego z krwawą biegunką), bardzo silna egzotoksyna baiałkowa (cytotoksyna Shigi) czerwonka bakteryjna ( jelita grubego z krwawą biegunką) czerwonka bakteryjna ( jelita grubego z krwawą biegunką), enterotoksyny białkowe woda,, produkty roślinne i zwierzęce woda, woda, woda, woda,

9 Shigella sonnei Staphylococcus aureus Thermoactinomyces thalpophilus Thermoactinomyces vulgaris A A czerwonka bakteryjna ( jelita grubego z krwawą biegunką) zakażenia ropne, stany zapalne dróg oddechowych i innych narządów, zatrucia pokarmowe, posocznica, alergia skórna alveolitis allergica (alergiczne pęcherzyków płucnych) alveolitis allergica (alergiczne pęcherzyków płucnych) woda, pył, woda, ścieki kompost, pył kompost, pył

10 Aspergillus fumigatus A Candida albicans A Cryptococcus neoformans var. neofonnans (Filobasidiella neofonnans var. neofonnans) A GRZYBY Drogi aspergilloza płuc, (alergiczne zapalanie pęcherzyków płucnych), astma, alergiczny nieżyt nosa, wytwarza mikotoksyny gleba, surowce roślinne, kompost, odpady kandydoza skóry, woda, ścieki paznokci, jamy ustnej, pochwy, rzadziej narządów wewnętrznych, zwykle oportunistyczne w specyficznych warunkach mikroklimatycznych (wysoka wilgotność i temperatura), endogenne reakcje alergiczne płuc i opon mózgowych gleba, rośliny, pył, odchody ptaków

11 Acanthamoeba castellani Ascaris lumbricoides Giardia lamblia (Giardia intestinalis) Naegleria fowleri 3 PASOŻYTY Drogi kałowo pokarmowa kałowo pokarmowa Wyjaśnienie oznaczeń dodatkowych/pojęć stosowanych w wykazie: A - możliwe efekty alergiczne Możliwe skutki płuc, gleba, ciepła woda mózgu, skóry u osób z obniżoną opornością, rogówki glistnica błony śluzowej dwunastnicy i jelita czczego z biegunką ostrą lub przewlekłą pełzakowe mózgu i opon G leba, scieki woda, ścieki gleba, ciepła woda D - wykaz pracowników narażonych na działanie tego czynnika biologicznego ma być przechowywany przez okres dłuższy niż 10 lat po zakończeniu ostatniego zanotowanego przypadku narażenia T - produkcja toksyn V - dostępna skuteczna szczepionka

12 Zakażenie oportunistyczne - zakażenie drobnoustrojami (wirusami, bakteriami, pierwotniakami), które nie zagrażają osobom ze sprawnym układem immunologicznym (odpornościowym), stwarzają natomiast ryzyko dla osób, których odporność została obniżona. Endotoksyny toksyny występujące w błonie zewnętrznej bakterii Gram-ujemnych, są to kompleksy lipopolisacharydowe uwalniane po rozpadzie (lizie) komórki. Są stosunkowo trwałe chemicznie i odporne na ogrzewanie w temperaturze 60 C przez kilka godzin. Egzotoksyny silne toksyny białkowe wydzielane do środowiska przez żywe komórki bakteryjne, wytwarzane głównie przez bakterie Gram-dodatnie.Wykazują wrażliwość na działanie wysokiej temperatury. Mogą powodować zatrucia przewodu pokarmowego lub działać na układ nerwowy. Ilości mikrogramowe mogą spowodować śmierć. Egzotoksyny są antygenami, mogą wywoływać odpowiedź immunologiczną organizmu.