TECHNIKI ZAPAMIĘTYWANIA

Transkrypt

1 TECHNIKI ZAPAMIĘTYWANIA ZA CO ODPOWIADAJĄ OBYDWIE PÓŁKULE? Ludzki mózg składa się z dwóch części zwanych półkulami, a każda z nich jest odpowiedzialna za inne funkcje. Tradycyjne zapamiętywanie wykorzystuje zwykle pracę tylko lewej, logicznie i linearnie myślącej półkuli mózgu. Gdy prawa półkula odpowiedzialna jest za emocje, marzenia, sny, wyobraźnie, zdolności artystyczne nie jest zaangażowana w proces zapamiętywania, zajmuje się czymś innym i odciąga nasza uwagę o zapamiętywanych treści. To właśnie dlatego w czasie uczenia trudno się skoncentrować. TRZEBA ZAANGAŻOWAĆ DO PRACY OBIE PÓŁKULE! LEWA Mowa rozumienie, artykulacja Gramatyka i ortografia Liczenie Geometria Orientacja w czasie Abstrakcyjne operacje umysłowe Analiza PRAWA Działania artystyczne Poczucie piękna Rozróżnianie kolorów, jasności, głębi Muzyka, rytm, rym Rozpoznawanie twarzy Rozpoznawanie kształtu dotykiem Orientacja przestrzenną Sny, intuicja, wyobraźnia Synteza wrażeń JAK FUNKCJONUJE NASZA PAMIĘĆ? Techniki pamięciowe opierają się na angażowaniu do pracy obu części naszego mózgu, co sprawia, że prawa półkula nie nudzi się i nie przeszkadza, ale dodatkowo zwiększa efektywność pracy pamięci. Nasza pamięć składa się z trzech bloków: pamięci sensorycznej, krótkotrwałej i długotrwałej. 1. PAMIĘĆ SENSORYCZNA Informacja jest przechowywana w pamięci sensorycznej przez ułamek sekund po to, by najistotniejsze elementy znalazły się w pamięci krótkotrwałej. 2. PAMIĘĆ KRÓTKOTRWAŁA Warunkiem utrzymania się informacji w pamięci krótkotrwałej jest ciągłe jej powtarzanie (co wymaga uwagi). W tym magazynie jesteśmy w stanie przechować około pięciu do dziewięciu elementów informacji ( przechowujemy tu np. numer telefonu, zanim wybierzemy go na klawiaturze aparatu). 3. PAMIĘĆ DŁUGTRWAŁA Informacja może przejść do pamięci długotrwałej, jeśli jest sensowna, długo była w pamięci krótkotrwałej i tam nie została zakłócona przez nowo napływające informacje.

2 Nasza pamięć jest zorganizowana inaczej niż cyfrowa, linearna pamięć współczesnych komputerów. Każda zapamiętana informacja jest przechowywana przez wiele komórek nerwowych, czasem nawet w różnych obszarach mózgu ( np. jedna część mózgu pamięta treść rozmowy, w której brałeś udział, a inna, jakie emocje wzbudziła w Tobie ta rozmowa). Żadna informacja nie ma swojego konkretnego adresu, pod którym można ją znaleźć. Mózg zapamiętuje informacje w taki sam sposób, w jakim potem wyszukuje i przypomina informacje poprzez skojarzenia. Dzieje się to w podświadomości. Szczególnie dobrze kojarzą nam się obrazy, dźwięki, zapachy czyli reprezentacje doznań zmysłowych, które odbieramy z otoczenia. Znacznie słabiej kojarzymy tekst z podręcznika, szczególnie tekst bez ilustracji. Mnemotechniki to pewnego rodzaju sztuczki pozwalające utrwalić to, co trudno jest nam naturalnie zapamiętać (np. tekst, numery), w postaci łatwych do zapamiętania obrazów, dźwięków, zapachów. SKOJARZENIA TO JEDYNY SPOSÓB, W JAKI MÓZG TRWALE ZAPAMIĘTUJE NOWE INFORMACJE! Nawet gdy próbujesz bezmyślnie powtarzać jakąś informację ( usiłując w ten sposób ją zapamiętać), to zapamiętujesz ją w końcu dlatego, że tworzy się jakieś skojarzenie ( nawet poza Twoją świadomością). ZASADY DOSKONALEJ PAMIĘCI 1. Wyobraź sobie, to co chcesz zapamiętać, zobacz to oczami wyobraźni, koniecznie w kolorach. 2. Wyobraź to sobie jak najdokładniej, ze wszystkimi szczegółami. 3. Wyobraź sobie dźwięki. Co słyszysz? 4. Wyobraź sobie zapach. Co czujesz? 5. Wyobraź sobie smak. Jak to smakuje? 6. Wyobraź sobie, że dotykasz. Jaką ma fakturę? 7. Spraw, by Twój obraz się poruszał, żeby był żywy, wprowadź jak najwięcej akcji. 8. Powiększ coś, co jest małe, np. łatwiej zapamiętać mrówkę, gdy jest rozmiarów słonia. 9. Najważniejsze! Spraw by Twoje wyobrażenie budziło emocje! Niech będzie zabawne, przerażające, absurdalne, obrzydliwe, nieprawdopodobne. Dzięki temu będzie łatwo zapamiętywane.

3 METODA HAKÓW Metoda haków polega na tym, że za pomocą skojarzeń wiesza się nowe informacje na znanych i widocznych elementach otoczenia. Możemy w tym celu dobrze znany nam pokój, drogę, którą często chodzimy i znamy ją już na pamięć, a nawet własne ciało. HAKI UŁATWIAJĄCE NAM WYDOBYCIE INFORMACJI Z PAMIĘCI. Co może być hakiem? Elementy wyposażenia pokoju, mieszkania, które dobrze znasz i bez trudu jesteś w stanie sobie przypomnieć. Charakterystyczne punkty dobrze znanej Ci drogi, np. z domu do pracy. Części ciała. Co nie może być hakiem? Rzeczy bardzo małe. Rzeczy podobne do siebie. Przedmioty przemieszczające się, ruchome. Przedmioty położone zbyt blisko siebie. Zastosowanie: Technika haków służy do zapamiętywania długich ciągów informacji, które dodatkowo należy odtwarzać w określonej kolejności. Tą techniką możesz zapamiętywać różne informacje. Zróżnicowane tematy możesz spokojnie wieszać w tym samym pomieszczeniu. Postaraj się wieszać pokrewne tematy w różnych pomieszczeniach, różnych mieszkaniach przecież systemów haków możesz mieć wiele. Pamiętaj jednak, by było to pomieszczenie na tyle Ci znane, że bez trudu przypominasz sobie elementy jego wyposażenia, nie będąc w nim. Informacje zapamiętywane tą metodą są utrwalone zdecydowanie na dłużej niż przy tradycyjnym zapamiętywaniu, ponieważ tworzysz i uruchamiasz więcej połączeń między komórkami nerwowymi. W mnemotechnikach efektywniej wykorzystujesz też prawą półkulę mózgu.

4 TECHNIKA LICZBOWO OBRAZOWA Technika ta polega na zmianie numerów od 0 do 10 na symbole obrazkowe. Cyfry i liczby są abstrakcyjne i trudniej je sobie dokładnie wyobrazić niż symbole i obrazy, a tym samym trudniej jest zapamiętać. ZASTOSOWANIE: Technika liczbowo obrazkowa to doskonały sposób na szybkie zapamiętanie krótkiego ciągu informacji. Symbole poszczególnych numerów mogą też służyć jako haki. W tej technice podobnie jak w technice haków (locji), bardzo ważna jest wyobraźnia. Technika ta nie służy do zastosowania ciągu cyfr, lecz możesz ją stosować, gdy: Chcesz pamiętać informacje w ścisłej kolejności, a na dodatek od razu odtworzyć z pamięci dowolny element, bez wymieniania wszystkich od początku. Zapamiętujesz elementy uporządkowane w rankingu od największego (najdroższego, najdłuższego itp.) do najmniejszego ( najtańszego, najkrótszego itp.) i chcesz szybko wskazać na wyrywki, który jest drugi, czwarty etc. Posługujesz się przepisami, zasadami, regulaminami i powinnaś bez długiego zastanawiania się przywołać paragraf 3,6 albo 9, podając zarówno numer, jak i treść paragrafu, przepisu, zasady. ŁAŃCUCH INFORMACJI W tej technice łączysz ze sobą zawsze tylko dwa elementy, jak ogniwa łańcucha. Wymyślasz przy tym zabawną historię. Jeśli masz zapamiętać np. jakiś ciąg elementów, szczególnie w odpowiedniej kolejności, to właśnie ta metoda jest odpowiednia. ABY WYMYŚLIĆ DOBRE SKOJARZENIA, POTRZEBNA JEST WYOBRAŹNIA! Skojarzenia wyobrażenia, wykorzystujące wszystkie zmysły (wzrok, słuch, węch, smak, dotyk),śmieszne, absurdalne, przerażające, niezwykłe, dziwne - są świetne, bo zapadają na długo w pamięci. Technika łańcuchowa często jest stosowana przez wiele osób intuicyjnie, ale nie pozwala na zapamiętywanie długich ciągów informacji. Gdy informacji jest dużo ( powyżej 20 elementów) lub są rozbudowane, zastosuj technikę haków.

5 MAPY DLA MÓZGU I PAMIĘCI Gdy uczymy się z tradycyjnych notatek: Tracimy czas na zapamiętywanie bezużytecznych dla pamięci wyrazów ( ok.90%). Tracimy czas na przypominanie sobie tych zbędnych wyrazów (ok.90%). Tracimy czas na wszy kiwanie informacji kluczowych. Tracimy czas na porządkowanie, ustalanie hierarchii informacji powiązań pomiędzy słowami kluczowymi. Jak prowadzić notatki? NASZ MÓZG NIE PRACUJE LINEARNIE! 1. Ułóż kartkę w poziomie przecież oczy umieszczone też są obok siebie, a nie jedno na drugim. W poziomie jednym spojrzeniem ogarniasz więcej. 2. Na środku wyraźnie narysuj i napisz temat notatki. Wyróżnij go, żeby rzucał się w oczy. 3. Od tematu poprowadź gałęzie, a od nich mniejsze gałązki będą na nich podtematy. 4. Używaj tylko słów kluczowych ( najważniejszych), napisz je nad linią ( będą podkreślone), drukowanymi literami. 5. Używaj kolorów, to ułatwia zapamiętywanie. 6. Rób symboliczne rysunki, strzałki ( przyciągają wzrok); materiały graficzne przyswajamy 60 razy szybciej. 7. Pogrupuj gałęzie, otaczając je chmurkami, numerując. Tą metodę notowania opracował Tony Buzan i nazwał ją Mind Map (Mapą Myśli). Możesz też spotkać się z nazwą notatka graficzna, notatka obrazkowa. Tony Buzan to światowej sławy autorytet w dziedzinie usprawniania pracy umysłowej. Przez wiele lat redagował Journal of Mensa czasopismo międzynarodowe stowarzyszenia osób o największym ilorazie inteligencji, napisał też wiele książek.

6