Ewa Zagwojska-Szczepańska 1, Dariusz Michałkiewicz 2, Krystian Krzyżanowski 2, Zbigniew Orski 2, Bogusław Jaroszewicz 1. Streszczenie.
|
|
- Władysława Romanowska
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Pediatr Med Rodz 2009, 5 (4), p Ewa Zagwojska-Szczepańska 1, Dariusz Michałkiewicz 2, Krystian Krzyżanowski 2, Zbigniew Orski 2, Bogusław Jaroszewicz 1 Received: Accepted: Published: Implantacja układu stymulującego u chorego z zespołem MAS imitującym napad padaczki Pacemaker implantation in patient with Morgagni-Adams-Stokes syndrome mimicking epilepsy 1 Oddział Chorób Wewnętrznych, 116. Szpital Wojskowy z Przychodnią, Opole 2 Klinika Kardiologii, Wojskowy Instytut Medyczny, Warszawa Correspondence to: Ewa Zagwojska-Szczepańska, Oddział Chorób Wewnętrznych, 116. Szpital Wojskowy z Przychodnią, Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej, ul. Wróblewskiego 46, Opole, tel.: Source of financing: Department own sources Streszczenie Summary W pracy przedstawiono przypadek 70-letniego chorego z utratami przytomności i zaburzeniami przewodnictwa w układzie przewodzącym serca, u którego pierwotnie rozpoznano schorzenie neurologiczne. Głównymi przyczynami utrat przytomności są zaburzenia naczyniowe, sercowe i neurologiczne, rzadko zdarzają się metaboliczne i psychogenne. W kilkunastu procentach nie udaje się ustalić ich czynnika sprawczego. Diagnostyka w głównej mierze opiera się na wywiadzie i badaniu przedmiotowym oraz nieinwazyjnych testach diagnostycznych, również konsultacjach specjalistycznych. U niektórych pacjentów rozstrzygające są badania inwazyjne. Typowe objawy towarzyszące utratom przytomności, takie jak obecność zwiastunów, nagły początek, sinica lub bladość, drgawki czy nietrzymanie moczu, nie są swoiste i mogą wystąpić we wszystkich przypadkach z różnym natężeniem niezależnie od czynnika wywołującego. W opisywanym w artykule przypadku chorego obecność w obrazie klinicznym utraty przytomności z drgawkami naśladującymi napad padaczki stała się przyczyną opóźnienia właściwej diagnozy kardiologicznej. Ostateczne rozpoznanie ustalono na podstawie wywiadu oraz nieinwazyjnych testów diagnostycznych. Potwierdzeniem diagnozy było ujawnienie całkowitego bloku A-V bez rytmu zastępczego stwierdzone w 24-godzinnym badaniu holterowskim EKG, w trakcie którego nastąpił incydent utraty przytomności. U pacjenta z blokiem trójwiązkowym w EKG i utratami przytomności zgodnie ze standardami ESC zalecana jest implantacja stymulatora serca, o ile nie podejrzewa się innej przyczyny omdleń. Utraty przytomności stanowią ważny problem kliniczny, ponieważ stosunkowo często spotykane są w codziennej praktyce, wiążą się z urazowością i mogą prowadzić do inwalidztwa lub nawet zgonu chorego. Diagnostyka, doświadczenie i wiedza oparta na EBM umożliwiają w większości przypadków ustalenie nie zawsze ewidentnej przyczyny. Słowa kluczowe: utrata przytomności, drgawki, zaburzenia przewodnictwa, całkowity blok przedsionkowo- -komorowy, stymulacja serca 286 We present a case of 70 years old man with heart conduction disturbances in whom neurological disorder has been previously recognized. The principal causes of loss of consciousness are vascular, cardiac and neurological disorders, rarely metabolic and psychogenic causes occur. In more than ten per cent the cause is not recognized. Diagnosis is based mainly on clinical history, physical examination and noninvasive diagnostic tests, also specialist evaluation. In some cases invasive tests are conclusive. Typical symptoms accompanied by loss of consciousness, such as rapid onset, presence of prodromal signs, cyanosis or pallor, seizures and urinary incontinence, are not specific and can occur in all cases with different intensification, not depending on the cause. In the current case in our patient the presence of convulsive syncope mimicking epilepsy in clinical presentation caused a delay of proper cardiologic diagnosis. The final diagnosis was based on clinical evaluation and noninvasive diagnostic tests. The confirmation of diagnosis was recording total A-V block without substitute rhythm in 24-h Holter monitoring during a syncopal episode. In a patient with trifascicular block in ECG and syncope without other cause of events should be implanted pacemaker according to the Guidelines of the
2 p r a c e K A Z U I S T Y C Z N E/C A S E R E P O RT S European Society of Cardiology of A loss of consciousness is an important clinical problem because they are relatively frequently in a daily practice, they are associated with injuries and they can lead to invalidity or event a death of a patient. In most cases even not clear cause can be recognized thanks to diagnostic tests and experience of a doctor and their knowledge of EBM. Key words: loss of consciousness, seizures, heart conduction disturbances, complete atrioventricular block, cardiac pacing WSTĘP Krótkotrwałe utraty przytomności powodowane niedokrwieniem ośrodkowego układu nerwowego w wyniku zatrzymania lub znacznego spowolnienia czynności serca (zespoły MAS, napady Morgagniego-Adamsa-Stokesa) są klasyczną manifestacją objawowej choroby węzła zatokowego i zaburzeń przewodnictwa przedsionkowo-komorowego. Rodzaj i nasilenie pojawiających się objawów uzależnione są głównie od czasu trwania zaburzeń hemodynamicznych wywołujących niedokrwienie mózgu, ale także wieku pacjenta, chorób towarzyszących, a zwłaszcza miażdżycy naczyń mózgowych i innych patologii ośrodkowego układu nerwowego. Ustalenie przyczyny utraty przytomności ma kluczowe znaczenie w zastosowaniu właściwej terapii oraz decyduje o rokowaniu chorych. Poniżej przedstawiono przypadek pacjenta z zaburzeniami w układzie przewodzącym serca, u którego pierwotnie rozpoznano schorzenie neurologiczne padaczkę. Autorzy podkreślają kilka istotnych elementów diagnostycznych pomocnych w różnicowaniu schorzeń o podobnej manifestacji klinicznej (1-3). OPIS PRZYPADKU Siedemdziesięcioletni mężczyzna z nadciśnieniem tętniczym, dotychczas bez dolegliwości i świadomości choroby Rys. 1. Zapis spoczynkowego EKG pacjenta z rytmem zatokowym, blokiem A-V I stopnia i LBBB 287
3 prace KAZUISTYCZNE/CASE REPORTS został przyjęty do Kliniki Kardiologii WIM po kolejnym, trzecim, incydencie całkowitej utraty przytomności w okresie dwóch tygodni. Utraty przytomności pojawiły się nagle w godzinach nocnych, w czasie snu chorego. Z relacji współmałżonki ustalono poza brakiem kontaktu z pacjentem występowały drgawki, prężenia i charczący oddech. Podczas pierwszego incydentu stwierdzono oddanie moczu przez chorego. Utraty przytomności nie były poprzedzone żadnymi objawami prodromalnymi, pacjent nie pamiętał okoliczności zdarzeń. Po pierwszym incydencie utraty przytomności mężczyznę przyjęto do diagnostyki i leczenia szpitalnego. W badaniu fizykalnym nie zaobserwowano istotnych odchyleń. W przeprowadzonych badaniach dodatkowych z nieprawidłowości wykazano obecność bloku trójwiązkowego: blok A-V (przedsionkowo-komorowy) I stopnia (odstęp PQ 260 ms) oraz blok lewej odnogi (LBBB, czas trwania zespołu QRS 170 ms) (rys. 1). Zaburzenia te w EKG były stwierdzone pierwszy raz kilka lat temu. W badaniu echokardiograficznym opisywano prawidłową wielkość jam serca, grubość i kurczliwość ścian, zaburzenia relaksacji lewej komory, śladowe niedomykalności zastawek przedsionkowo-komorowych, EF LV=60%. Pacjenta konsultował neurolog rozpoznał napad padaczki z drgawkami, oddaniem moczu i objawami pomrocznymi, bez przygryzienia języka. W badaniu neurologicznym poza nieznaczną anizokorią nie stwierdzono objawów ogniskowego uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego. Pozostałe wyniki badań, w tym TK głowy, były prawidłowe. Ostatecznie chorego wypisano do domu z rozpoznaniem padaczki i włączono do leczenia kwas walproinowy w dawkach wzrastających. W celu uzupełnienia diagnostyki mężczyźnie ambulatoryjnie założono aparat rejestrujący 24-godzinne EKG. W trakcie badania holterowskiego wystąpiła druga utrata przytomności o godzinie 01:06 w nocy, krótsza niż poprzednia powrót świadomości nastąpił szybko w trakcie udzielania pierwszej pomocy przez małżonkę. Nie była konieczna interwencja pogotowia ratunkowego. Następnego dnia pacjent po raz kolejny w nocy stracił przytomność. Chorego w trybie nagłym przyjęto do Kliniki Kardiologii WIM, gdzie ostatecznie implantowano mu stymulator serca. Decyzję tę podjęto, opierając się na całokształcie obrazu klinicznego przy współistniejącym bloku trójwiązkowym w EKG oraz wyniku ambulatoryjnego badania holterowskiego, w którym stwierdzono napadowy blok A-V III stopnia bez rytmu z ośrodka zastępczego, z pauzą trwającą 20 sekund (rys. 2). Choremu implantowano stymulator serca dwujamowy typu DDD. Od czasu wszczepienia stymulatora nie obserwowano utrat przytomności, pacjent nie zgłaszał dolegliwości. W trakcie kontroli stwierdzono stałą stymulację komorową 100%, sterowaną własnym rytmem przedsionków. Podczas hospitalizacji uzupełniono również diagnostykę neurologiczną w celu ostatecznego wykluczenia padaczki. W wykonanym USG tętnic dogłowowych łagodne zwężenia miażdżycowe bez zaburzeń przepływu, EEG zapis w granicach normy. Choremu odstawiono leki przeciwpadaczkowe i w czasie sześciomiesięcznej obserwacji utraty przytomności nie nawracały. OMÓWIENIE Powyższy przypadek skłania nas do podjęcia dyskusji na temat częstego problemu klinicznego diagnostyki różnicowej utrat przytomności. W zależności od czasu trwania niedotlenienia mózgu oraz skutków działania czynnika powodującego niedokrwienie (przemijające lub trwałe) możemy spodziewać się różnych objawów klinicznych. Po ok. 3-5 sekundach niedokrwienia ośrodkowego układu nerwowego występują: zblednięcie, zawroty głowy, zasłabnięcie. Ustanie przepływu krwi do 288 Rys. 2. Fragment zapisu holterowskiego pacjenta z godzin nocnych w czasie utraty przytomności z drgawkami
4 p r a c e K A Z U I S T Y C Z N E/C A S E R E P O RT S mózgu trwające sekund wywołuje utratę świadomości. Utrzymujące się przez kolejne sekund niedokrwienie mózgu powoduje drgawki, a przedłużające się do ok sekund zatrzymanie oddechu. Trwające powyżej 3 minut (zwykle 4-6 minut) zatrzymanie perfuzji mózgowej skutkuje nieodwracalnymi zmianami w OUN i w dalszej konsekwencji śmiercią mózgu (4). Podobny w obrazie klinicznym napad padaczkowy jest incydentem o nagłym początku, manifestującym się zaburzeniami świadomości i zachowania o różnym nasileniu: począwszy od dyskretnych różnorodnych doznań i wrażeń poprzez kilkusekundowe utraty świadomości do długich (powyżej 5 minut) utrat przytomności z upadkiem i drgawkami (zlokalizowanymi lub uogólnionymi). U podstawy patomechanizmu napadu padaczkowego (co stanowi zasadniczą różnicę w przyczynie utraty przytomności) leżą przejściowe zaburzenia czynności mózgu polegające na nieprawidłowych, samoograniczających się, napadowych i nadmiernych wyładowaniach grupy neuronów mózgowych. Definicja padaczki pozwala na rozpoznanie choroby wówczas, gdy u chorego wystąpiły przynajmniej dwa samoistne, niczym nieprowokowane napady padaczkowe w odstępie powyżej 24 godzin. Zarówno pojedynczy napad, jak i napady prowokowane (np. gorączkowe) nie spełniają kryteriów rozpoznania. U około 10% populacji na miejsce jeden raz uogólniony napad kloniczno-toniczny w ciągu całego życia. U nieco mniej niż co dziesiątej osoby z tej grupy powyższe napady będą się powtarzały (5,6). Według danych z literatury 3% osób trafiających w trybie ostrym na izby przyjęć jest po omdleniach; hospitalizuje się 1% pacjentów (7). Na podstawie wywiadu i badania fizykalnego można ustalić prawdopodobną przyczynę utrat przytomności u 25% do 45% chorych (7,8). Starszy wiek opisywanego pacjenta oraz płeć męska skłaniałyby do szukania sercowej przyczyny omdleń, jakkolwiek częstość występowania padaczki jest większa u dzieci i wzrasta u osób starszych (1). Brak okoliczności poprzedzających zdarzenie i nagły początek są charakterystyczne dla arytmicznych i neurogennych utrat przytomności, natomiast szybki powrót świadomości i orientacji po incydencie sugerowałby raczej przyczynę naczyniową lub sercową (chociaż w niektórych rodzajach padaczki napady mogą przebiegać w postaci sekundowych zaburzeń świadomości nagle rozpoczynających się i kończących bez okresu pomrocznego) (5). Obecność drgawek i nietrzymanie moczu, objawy pozornie typowe dla napadu padaczkowego, mogą występować zarówno w hipotonii, jak i w brady- i tachyarytmiach (7,9). Rozpoznanie padaczki jest rozpoznaniem klinicznym na podstawie wywiadu, mniejsze znaczenie mają wyniki badań dodatkowych. Świadek zdarzenia nie zawsze potrafi odróżnić stan utraty przytomności, w którym chory upada i leży przez chwilę nieruchomo, po czym pojawiają się drgawki spowodowane niedotlenieniem, od napadu padaczkowego, w którym drgawki poprzedzają lub towarzyszą upadkowi. Dodatkową trudność w diagnostyce sprawia fakt, że czasem omdlenie kardiogenne może przejść w napad padaczkowy. Dzieje się tak najczęściej u osób starszych, gdy próbują utrzymać się w pozycji stojącej lub gdy są podtrzymywane podczas rozwijającego się napadu bądź kiedy zbyt wcześnie wstają po omdleniu. Dochodzi wówczas do niedokrwienia OUN i wtórnie do napadu padaczkowego (5,6). Przeprowadzona diagnostyka w trakcie hospitalizacji opisywanego pacjenta miała zwiększyć szansę rozpoznania. Według danych z literatury u 75% chorych udaje się ustalić czynnik sprawczy po wykonaniu testów diagnostycznych (7). W prezentowanym przypadku badanie neurologiczne, TK głowy oraz USG tętnic dogłowowych nie ujawniły jednoznacznie przyczyny. Również EEG, którego wartość wydaje się przeceniana w diagnostyce utrat przytomności, nie wykazało nieprawidłowości. Należy pamiętać, że zapis EEG wykonany w trakcie omdlenia związanego z niedokrwieniem mózgu może być patologiczny (po odzyskaniu przytomności przez pacjenta zapis powraca do normy), ponadto zdarza się padaczkowy obraz EEG u osób niechorujących na padaczkę i paradoksalnie u chorych na padaczkę EEG jest często prawidłowy. Stąd wynika ważna rola badania wideo-eeg w diagnostyce wątpliwych zaburzeń napadowych (5,6). W przypadku opisywanego w artykule pacjenta największy udział w ustaleniu właściwego rozpoznania miała podstawowa diagnostyka kardiologiczna. Stwierdzany w EKG blok trójwiązkowy (LBBB+A-V I stopnia) w kontekście utraty przytomności znamiennie sugeruje możliwość kardiogennej przyczyny, tj. wystąpienia napadowego całkowitego bloku A-V lub nagłego zgonu sercowego (10). Jednoczesne występowanie bloku lewej odnogi z blokiem A-V I stopnia najczęściej wiąże się z całkowitym blokiem lewej odnogi współistniejącym z częściowym w prawej lub w pęczku Hisa, znacznie rzadziej (w ok. 10%) występuje LBBB ze zwolnionym przewodzeniem w węźle A-V (10). Dlatego u chorych z utratami przytomności i stwierdzanym w EKG blokiem trójwiązkowym należy podejrzewać wystąpienie napadowego całkowitego bloku przedsionkowo-komorowego. W związku z powyższym eksperci ESC akceptują wszczepienie stymulatora, nawet jeśli nie udało się zarejestrować całkowitego bloku A-V, przy wykluczeniu innych przyczyn utrat przytomności (klasa IIa zaleceń, poziom wiarygodności B) (11). Dalsze badania, w tym holterowskie monitorowanie EKG, którego czułość oceniana jest na 4% (z uwagi na nieprzewidywalność omdleń), nabierają zasadniczej wartości diagnostycznej, jeśli wykonywane są w czasie incydentu utraty przytomności (1,7,11). U opisywanego chorego w czasie drugiego incydentu omdlenia w zapisie holterowskim zarejestrowano całkowity blok A-V bez rytmu z ośrodka zastępczego, z asystolią komór trwającą 20 sekund. Wynik badania przesądził o rozpoznaniu, wobec czego zaniechano dalszej inwazyjnej diagnostyki kardiologicznej (badanie elektrofizjologiczne, EPS), która również w tej sytuacji mogłaby być użyteczna. Wykazanie bowiem w badaniu EPS 289
5 prace KAZUISTYCZNE/CASE REPORTS 290 zaburzeń przewodzenia dystalnego, to jest poniżej pęczka Hisa, z wydłużeniem odstępu HV ponad 100 ms w układzie His-Purkinje jest wskazaniem do implantacji stymulatora serca (klasa I zaleceń, poziom wiarygodności C) (11). Występowanie objawów utrat przytomności u chorych z blokami wiązek pęczka Hisa ma istotne znaczenie rokownicze w progresji do bloku całkowitego. Roczne prawdopodobieństwo progresji do bloku całkowitego u chorych objawowych wynosi 5-11% i tylko 0,6 do 0,8% u bezobjawowych. Dlatego u pacjentów z blokiem wielowiązkowym wystąpienie utrat przytomności jest wskazaniem do implantacji stymulatora, o ile nie ma dowodów na inne przyczyny omdleń, niezależnie od wyników badania EPS. W przypadku opisywanego chorego w błąd wprowadził autorów obraz kliniczny sugerujący padaczkę potwierdzoną przez neurologa. Dostępne narzędzia diagnostyczne i wiedza oparta na EBM umożliwiają w znacznym stopniu ustalenie przyczyny utraty przytomności i jej skuteczne leczenie, a tym samym wpływ na rokowanie chorych (11,12). W tym przypadku preferowanym trybem stymulacji jest stymulacja sekwencyjna przedsionkowo-komorowa DDD. Osobne zagadnienie stanowi leczenie przeciwpadaczkowe, które nie jest pozbawione działań ubocznych. Zastosowany w terapii u pacjenta kwas walproinowy nie wykazuje istotnego działania toksycznego na układ sercowo-naczyniowy. Niemniej jednak należy pamiętać, że spośród leków stosowanych aktualnie w leczeniu padaczek niektóre z nich mogą mieć działanie proarytmiczne i depresyjne na układ przewodzący serca oraz, interferując na drodze wspólnych szlaków metabolicznych z innymi lekami, mogą być wtórnie przyczyną kardiogennej utraty przytomności. Dotyczy to szczególnie klasycznej karbamazepiny i fenytoiny (13,14). Ustalenie ostatecznego rozpoznania padaczki w diagnostyce utrat przytomności nie zwalnia nas z okresowego weryfikowania diagnozy. Stwierdzono, że w następstwie wyładowań padaczkowych mogą pojawić się poważne zaburzenia w funkcjonowaniu układu przewodzącego serca. Zjawisko to określa się mianem arytmogennej padaczki (dotyczy to szczególnie częściowych napadów skroniowych), w przypadku której po napadzie drgawkowym wskutek dysfunkcji układu wegetatywnego wtórnie pojawiają się zaburzenia przewodnictwa do asystolii włącznie, mogące być przyczyną nagłych zgonów chorych (15,16). W leczeniu pacjentów z arytmogenną padaczką mają zastosowanie zarówno skuteczne leczenie przeciwpadaczkowe, jak i implantacja układu stymulującego serca. WNIOSKI Opisany przypadek ilustruje wątpliwości diagnostyczne, jakie napotykamy w codziennej praktyce. Rozpoznanie różnicowe utrat przytomności nierzadko może stanowić problem, trudny do rozstrzygnięcia nawet dla specjalistów. U chorych z blokiem wielowiązkowym i utratami przytomności najbardziej prawdopodobnym czynnikiem sprawczym utrat przytomności jest napadowy blok A-V trzeciego stopnia i zawsze należy dążyć do jego wykluczenia. W sytuacjach wątpliwych i niejasnych z uwagi na ryzyko zgonu w mechanizmie bradyarytmii należy implantować stymulator serca. Piśmiennictwo: BIBLIOGRAPHY: 1. Patel S.J., Jackson G., Marshall A.: Convulsive syncope in young adults: think of a cardiac cause. Int. J. Clin. Pract. 2001; 55: McCrea W., Findley L.J.: A case of epilepsy successfully treated by cardiac pacing. J. R. Army Med. Corps 1993; 139: Diadyk A.I., Vatutin N.T., Dziugan S.A. i wsp.: [The Morgagni-Adams-Stokes syndrome masking itself as epilepsy]. Vrach. Delo 1991; (2): Herold G. i wsp.: Medycyna wewnętrzna. Repetytorium dla studentów medycyny i lekarzy. PZWL, Warszawa 2001: Jędrzejczak J.: Padaczka. Najtrudniejsze są odpowiedzi na proste pytania. Termedia, Poznań 2008: Smith P.E.M., Wallace S.J.: Padaczka kliniczny przewodnik. α-medica press, Bielsko-Biała 2003: 14-15, 86-88, , Braunwald E.: Choroby serca. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2007: Oh J.H., Hanusa B.H., Kapoor W.N.: Do symptoms predict cardiac arrhythmias and mortality in patients with syncope? Arch. Intern. Med. 1999; 159: Zarraga I.G., Ware D.L.: Syncope, seizure, or both? An unusual case of complete heart block. J. Electrocardiol. 2007; 40: Dąbrowska B.: Komentarz redakcyjny. Kardiol. Pol. 2007; 65: Vardas P.E., Auricchio A., Blanc J.J. i wsp.; European Society of Cardiology; European Heart Rhythm Association: Guidelines for cardiac pacing and cardiac resynchronization therapy: The Task Force for Cardiac Pacing and Cardiac Resynchronization Therapy of the European Society of Cardiology. Developed in collaboration with the European Heart Rhythm Association. Eur. Heart J. 2007; 28: You C.F., Chong C.F., Wang T.L. i wsp.: Unrecognized paroxysmal ventricular standstill masquerading as epilepsy: a Stokes-Adams attack. Epileptic Disord. 2007; 9: Takayanagi K., Hisauchi I., Watanabe J. i wsp.: Carbamazepine-induced sinus node dysfunction and atrioventricular block in elderly women. Jpn. Heart J. 1998; 39: Kennebäck G., Bergfeldt L., Vallin H. i wsp.: Electrophysiologic effects and clinical hazards of carbamazepine treatment for neurologic disorders in patients with abnormalities of the cardiac conduction system. Am. Heart J. 1991; 121: Kouakam C., Daems C., Guédon-Moreau L. i wsp.: Recurrent unexplained syncope may have a cerebral origin: report of 10 cases of arrhythmogenic epilepsy. Arch. Cardiovasc. Dis. 2009; 102: Brignole M.: International study on syncope of uncertain aetiology 3 (ISSUE 3): pacemaker therapy for patients with asystolic neurally-mediated syncope: rationale and study design. Europace 2007; 9:
Sebastian Stec, Pracownia Elektrofizjologii Klinicznej,Klinika Kardiologii CMKP, Szpital Grochowski, Warszawa. smstec@wp.pl
Sebastian Stec, Pracownia Elektrofizjologii Klinicznej,Klinika Kardiologii CMKP, Szpital Grochowski, Warszawa smstec@wp.pl Wykładowca, członek grup doradczych i granty naukowe firm: Medtronic, Biotronic,
Bardziej szczegółowoWskazania do elektrostymulacji u chorych z omdleniami w świetle ostatnich wytycznych ESC. Piotr Kułakowski Klinika Kardiologii CMKP, Warszawa
Wskazania do elektrostymulacji u chorych z omdleniami w świetle ostatnich wytycznych ESC Piotr Kułakowski Klinika Kardiologii CMKP, Warszawa Deklaracja potencjalnego konfliktu interesów (w stosunku do
Bardziej szczegółowoSTAN PADACZKOWY. postępowanie
STAN PADACZKOWY postępowanie O Wytyczne EFNS dotyczące leczenia stanu padaczkowego u dorosłych 2010; Meierkord H., Boon P., Engelsen B., Shorvon S., Tinuper P., Holtkamp M. O Stany nagłe wydanie 2, red.:
Bardziej szczegółowoDiagnostyka różnicowa omdleń
Diagnostyka różnicowa omdleń II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Omdlenie - definicja Przejściowa utrata przytomności spowodowana zmniejszeniem perfuzji mózgu (przerwany przepływ mózgowy na 6-8sek lub zmniejszenie
Bardziej szczegółowoPadaczka versus omdlenie co wynika z wytycznych 2009? Piotr Kułakowski Klinika Kardiologii CMKP, Warszawa
Padaczka versus omdlenie co wynika z wytycznych 2009? Piotr Kułakowski Klinika Kardiologii CMKP, Warszawa Omdlenie Objaw a nie choroba Przejściowa i samoograniczająca się utrata przytomności Mechanizm:
Bardziej szczegółowoRodzaje omdleń. Stan przedomdleniowy. Omdlenie - definicja. Diagnostyka różnicowa omdleń
Omdlenie - definicja Diagnostyka różnicowa omdleń Przejściowa utrata przytomności spowodowana zmniejszeniem perfuzji mózgu (przerwany przepływ mózgowy na 6-8sek lub zmniejszenie ilości tlenu dostarczonego
Bardziej szczegółowoBadanie pilotażowe TCares 1; TCares 2
Badanie pilotażowe 1; 2 E-Zdrowie - opieka medyczna i niezależnośd Lek. med. Korneliusz Fil Celem nadrzędnym projektu jest zachęcenie do stosowania opieki telemedycznej oraz udoskonalenie działających
Bardziej szczegółowoRozdział 7. Nieprawidłowy zapis EEG: EEG w padaczce
Rozdział 7. Nieprawidłowy zapis EEG: EEG w padaczce Znaczenie zapisu EEG w rozpoznaniu i leczeniu EEG wspiera kliniczne rozpoznanie padaczki, ale na ogół nie powinno stanowić podstawy rozpoznania wobec
Bardziej szczegółowoPrzywrócenie rytmu zatokowego i jego utrzymanie
Przywrócenie rytmu zatokowego i jego utrzymanie Jak wspomniano we wcześniejszych artykułach cyklu, strategia postępowania w migotaniu przedsionków (AF) polega albo na kontroli częstości rytmu komór i zapobieganiu
Bardziej szczegółowoStymulacja serca w wybranych sytuacjach klinicznych
Stymulacja serca w wybranych sytuacjach klinicznych Zalecenia ESC 2013! dr med. Artur Oręziak Klinika Zaburzeń Rytmu Serca Instytut Kardiologii, Warszawa Stymulacja serca po zabiegach kardiochirurgicznych
Bardziej szczegółowoEKG pomiędzy napadami kołatania serca lub omdleniami
2 EKG pomiędzy napadami kołatania serca lub omdleniami Wywiad i badanie fizykalne 59 Kołatania serca 59 Zawroty głowy i omdlenia 60 Badanie fizykalne 64 EKG 64 Omdlenia w przebiegu chorób serca innych
Bardziej szczegółowoPadaczka u osób w podeszłym wieku
Padaczka u osób w podeszłym wieku W ostatnich latach obserwuje się wzrost przypadków padaczki u osób starszych zarówno w krajach Europy, jak i Ameryki Północnej co wynika ze starzenia się społeczeństwa
Bardziej szczegółowoPrzypadki kliniczne EKG
Przypadki kliniczne EKG Przedrukowano z: Mukherjee D. ECG Cases pocket. Börm Bruckmeier Publishing LLC, Hermosa Beach, CA, 2006: 135 138 (przypadek 31) i 147 150 (przypadek 34) PRZYPADEK NR 1 1.1. Scenariusz
Bardziej szczegółowoBÓL W KLATCE PIERSIOWEJ, ZASŁABNIĘCIE, OMDLENIA, PADACZKA. EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA
BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ, ZASŁABNIĘCIE, OMDLENIA, PADACZKA. EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA PAMIĘTAJ!!! TEKST PODKREŚLONY LUB WYTŁUSZCZONY JEST DO ZAPAMIĘTANIA. Opracował: mgr Mirosław Chorąży Zasłabnięcie
Bardziej szczegółowoWykaz Czynności Kontrolnych
Wykaz Czynności Kontrolnych WYKAZ CZYNNOŚCI KONTROLNYCH: Przygotowanie się do specjalistycznych badań w szpitalu Po wizycie u lekarza, możesz otrzymać zalecenie zgłoszenia się na kilka badań u specjalisty
Bardziej szczegółowoTerapia resynchronizująca u chorych z niewydolnością serca
PRACA POGLĄDOWA Folia Cardiologica Excerpta 2012, tom 7, nr 1, 41 45 Copyright 2012 Via Medica ISSN 1896 2475 Terapia resynchronizująca u chorych z niewydolnością serca Anna Hrynkiewicz-Szymańska 1, Marek
Bardziej szczegółowoTesty wysiłkowe w wadach serca
XX Konferencja Szkoleniowa i XVI Międzynarodowa Konferencja Wspólna SENiT oraz ISHNE 5-8 marca 2014 roku, Kościelisko Testy wysiłkowe w wadach serca Sławomira Borowicz-Bieńkowska Katedra Rehabilitacji
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWE WARUNKI BADANIA LEKARSKIEGO W ZAKRESIE UKŁADU
Załącznik nr 5 Załącznik nr 5 SZCZEGÓŁOWE WARUNKI BADANIA LEKARSKIEGO W ZAKRESIE UKŁADU NERWOWEGO, SZCZEGÓŁOWE W WARUNKI TYM PADACZKI BADANIA LEKARSKIEGO W ZAKRESIE UKŁADU NERWOWEGO, W TYM PADACZKI 1.
Bardziej szczegółowoHolter. odprowadzeń CM5, CS2, IS.
Norman Jefferis Jeff (1.1.1914-21.7.1983) amerykański biofizyk skonstruował urządzenie rejestrujące EKG przez 24 godziny, tzw. EKG. W zależności od typu aparatu sygnał EKG zapisywany jest z 2, 3, rzadziej
Bardziej szczegółowoPadaczka lekooporna - postępowanie. Joanna Jędrzejczak Klinika Neurologii i Epileptologii, CMKP Warszawa
Padaczka lekooporna - postępowanie Joanna Jędrzejczak Klinika Neurologii i Epileptologii, CMKP Warszawa Definicja padaczki lekoopornej Nie ma padaczki lekoopornej, są lekarze oporni na wiedzę Boenigh,
Bardziej szczegółowoPrzykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji
PROGRAM POPRAWY WCZESNEGO WYKRYWANIA I DIAGNOZOWANIA NOWOTWORÓW U DZIECI W PIĘCIU WOJEWÓDZTWACH POLSKI Przykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji
Bardziej szczegółowoBadania dodatkowe w celu potwierdzenia rozpoznania stabilnej choroby wieńcowej
Badania dodatkowe w celu potwierdzenia rozpoznania stabilnej choroby wieńcowej Nieinwazyjne badanie diagnostyczne układu krążenia stanowią podstawową metodę, wykorzystywaną w rozpoznawaniu jak i monitorowaniu
Bardziej szczegółowoUkład bodźcoprzewodzący
ZABURZENIA RYTMU I PRZEWODZENIA II KATEDRA II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 2014 Układ bodźcoprzewodzący Węzeł zatokowo-przedsionkowy Węzeł przedsionkowo-komorowy Pęczek Hisa lewa i prawa odnoga Włókna
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi... 13
Spis treści Przedmowa................ 11 1. Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi.................. 13 Najważniejsze problemy diagnostyczne....... 13 Ból w klatce piersiowej........... 14 Ostry
Bardziej szczegółowoPułapki w EEG prezentacja przypadków
Pułapki w EEG prezentacja przypadków Ewa Nagańska Klinika Neurologii i Epileptologii SPSK CMKP, Warszawa ZAKOPANE XI 2017 Jak rozpoznać nieprawidłowości w EEG? znajomość prawidłowego zapisu EEG znajomość
Bardziej szczegółowoLek. Olgierd Woźniak. Streszczenie rozprawy doktorskiej
Lek. Olgierd Woźniak Streszczenie rozprawy doktorskiej Ocena czynników ryzyka adekwatnych interwencji kardiowerteradefibrylatora u pacjentów z arytmogenną kardiomiopatią prawej komory. Wstęp Arytmogenna
Bardziej szczegółowoSPOSÓB OCENY STANU ZDROWIA OSOBY CHOREJ NA CUKRZYCĘ W CELU STWIERDZENIA ISTNIENIA LUB BRAKU PRZECIWSKAZAŃ ZDROWOTNYCH DO KIEROWANIA POJAZDAMI
Załącznik nr 3 SPOSÓB OCENY STANU ZDROWIA OSOBY CHOREJ NA CUKRZYCĘ W CELU STWIERDZENIA ISTNIENIA LUB BRAKU PRZECIWSKAZAŃ ZDROWOTNYCH DO KIEROWANIA POJAZDAMI 1. Określenie: 1) ciężka hipoglikemia oznacza
Bardziej szczegółowoEKG u pacjentów z kołataniem serca i utratą przytomności
EKG u pacjentów z kołataniem serca i utratą przytomności Wywiad i badanie fizykalne 56 Kołatania serca 56 Zawroty głowy i omdlenia 56 Badanie fizykalne 58 EKG pomiędzy napadami kołatań serca i omdleń 6
Bardziej szczegółowo10. Zmiany elektrokardiograficzne
10. Zmiany elektrokardiograficzne w różnych zespołach chorobowyh 309 Zanim zaczniesz, przejrzyj streszczenie tego rozdziału na s. 340 342. zmiany elektrokardiograficzne w różnych zespołach chorobowych
Bardziej szczegółowo3 Zespół czerwonego ucha opis, diagnostyka i leczenie Antoni Prusiński. 4 Zawroty głowy w aspekcie medycyny ratunkowej Antoni Prusiński
VERTIGOPROFIL VOL. 3/Nr 3(11)/2009 Redaktor naczelny: Prof. dr hab. n. med. Antoni Prusiński Zastępca redaktora naczelnego: Dr n. med. Tomasz Berkowicz 2 XXXVI Międzynarodowy Kongres Towarzystwa Neurootologicznego
Bardziej szczegółowoInteresujące zapisy 24-godzinnego EKG
ELEKTROKARDIOGRAMY, ELEKTROGRAMY... Interesujące zapisy 24-godzinnego EKG Przedstawiamy Państwu 3 zapisy 24-godzinnego EKG, prezentowane podczas Konferencji Sekcji Elektrokardiologii Nieinwazyjnej w Kościelisku
Bardziej szczegółowoWytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych
Wytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych Jednym z pierwszych i podstawowych zadań lekarza jest prawidłowa i rzetelna ocena ryzyka oraz rokowania pacjenta. Ma
Bardziej szczegółowoWskazania do implantacji CRT 2012
Wskazania do implantacji CRT 2012 Czy i jak wskazania europejskie różnią się od amerykaoskich? dr hab. n. med. Maciej Sterlioski* dr n. med. Michał Chudzik, dr Ewa Nowacka Klinika Elektrokardiologii Katedry
Bardziej szczegółowoZnaczenie telemonitoringu u chorych z urządzeniami stymulującymi
Znaczenie telemonitoringu u chorych z urządzeniami stymulującymi Kraków, 11.12.2014 r. Adam Konka Prezes Zarządu Kardio-Med Silesia Park Technologii Medycznych KARDIO-MED SILESIA Nowoczesny ośrodek naukowo
Bardziej szczegółowoŚmierć mózgu. Janusz Trzebicki I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii WUM
Śmierć mózgu Janusz Trzebicki I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii WUM Proces śmierci Przerwanie czynności neurologicznych OUN Zatrzymanie czynności serca Zatrzymanie czynności oddechowej Śmierć
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA.
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA Małgorzata Biskup Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na reumatoidalne zapalenie
Bardziej szczegółowoZablokowane pobudzenie przedwczesne przedsionkowe poziom bloku
Franciszek Walczak, Robert Bodalski Klinika Zaburzeń Rytmu Serca Instytutu Kardiologii w Warszawie STRESZCZENIE Niniejsza praca jest komentarzem do ryciny 13. zamieszczonej w Forum Medycyny Rodzinnej (2007;
Bardziej szczegółowoEKG Zaburzenia rytmu i przewodzenia cz. II
EKG Zaburzenia rytmu i przewodzenia cz. II Karol Wrzosek KATEDRA I KLINIKA KARDIOLOGII, NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO I CHORÓB WEWNĘTRZNYCH Mechanizmy powstawania arytmii Ektopia Fala re-entry Mechanizm re-entry
Bardziej szczegółowoOstre zespoły wieńcowe u kobiet od rozpoznania do odległych wyników leczenia
Ostre zespoły wieńcowe u kobiet od rozpoznania do odległych wyników leczenia Janina Stępińska Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej Instytut Kardiologii, Warszawa o Abott Potencjalny konflikt interesów
Bardziej szczegółowoRola monitorowania EKG przez telefon w diagnostyce zaburzeń czynności rozrusznika serca
Folia Cardiol. 2001, tom 8, supl. A, A35 A40 Copyright 2001 Via Medica ISSN 1507 4145 Rola monitorowania EKG przez telefon w diagnostyce zaburzeń czynności rozrusznika serca Dariusz Wojciechowski 1, Marek
Bardziej szczegółowoFrakcja wyrzutowa lewej komory oraz rozpoznanie i leczenie ostrej i przewlekłej niewydolności serca
Frakcja wyrzutowa lewej komory oraz rozpoznanie i leczenie ostrej i przewlekłej niewydolności serca Zbigniew Gugnowski GRK Giżycko 2014 Opracowano na podstawie: Wytycznych ESC dotyczących rozpoznania oraz
Bardziej szczegółowoPrzypadki kliniczne EKG
Przypadki kliniczne EKG Przedrukowano z: Mukherjee D. ECG Cases pocket. Börm Bruckmeier Publishing LLC, Hermosa Beach, CA 2006: 139 142 (przypadek 32); 143 146 (przypadek 33). PRZYPADEK NR 1 1.1. Scenariusz
Bardziej szczegółowoKtórzy pacjenci OIT mogą odnieść korzyści z wprowadzenia cewnika do tętnicy płucnej
Którzy pacjenci OIT mogą odnieść korzyści z wprowadzenia cewnika do tętnicy płucnej D. Payen i E. Gayat Critical Care, listopad 2006r. Opracowała: lek. Paulina Kołat Cewnik do tętnicy płucnej PAC, Pulmonary
Bardziej szczegółowoZaburzenia rytmu serca. Monika Panek-Rosak
Zaburzenia rytmu serca Monika Panek-Rosak załamek P depolaryzacja przedsionków QRS depolaryzacja komór załamek T repolaryzacja komór QRS < 0,12 sek PR < 0,2 sek ROZPOZNAWANIE ZAPISU EKG NA MONITORZE 1.
Bardziej szczegółowoWskazania do implantacji CRT -2013 Opracowane na podstawie wytycznych ESC dotyczących stymulacji serca i terapii resynchronizującej w 2013 roku.
Wskazania do implantacji CRT -2013 Opracowane na podstawie wytycznych ESC dotyczących stymulacji serca i terapii resynchronizującej w 2013 roku. Andrzej Bolewski 1 2013 ESC Guidelines on cardiac pacing
Bardziej szczegółowoPrzy przyjęciu w EKG AFL z czynnością komór 120/min. Bezpośrednio przed zabiegiem, na sali elektrofizjologicznej,
Opis przypadku Częstoskurcz z szerokimi zespołami QRS u pacjenta po zawale serca czy zawsze VT? Wide QRS complex tachycardia in a patient after myocardial infarction: is it always ventricular tachycardia?
Bardziej szczegółowoDelegacje otrzymują w załączeniu dokument D043528/02 Annex.
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 8 marca 2016 r. (OR. en) 6937/16 ADD 1 TRANS 72 PISMO PRZEWODNIE Od: Komisja Europejska Data otrzymania: 7 marca 2016 r. Do: Nr dok. Kom.: Dotyczy: Sekretariat Generalny
Bardziej szczegółowoVII Noworoczne Warsztaty Kardiologicze
VII Noworoczne Warsztaty Kardiologicze Zakopane - Kościelisko 5-7 stycznia 2006 r. strona główna 5 stycznia 2006 r. (czwartek) WARSZTATY HOLTEROWSKIE NA TEMAT: ELEKTROKARDIOGRAFICZNA OCENA CHORYCH Z ROZRUSZNIKIEM
Bardziej szczegółowoEKG w stanach nagłych. Dr hab. med. Marzenna Zielińska
EKG w stanach nagłych Dr hab. med. Marzenna Zielińska Co to jest EKG????? Układ bodźco-przewodzący serca (Wagner, 2006) Jakie patologie, jakie choroby możemy rozpoznać na podstawie EKG? zaburzenia rytmu
Bardziej szczegółowo2. Etiopatogeneza astmy... 14 2.1. Układ oddechowy... 14 2.2. Układ krążenia... 16
INTENSYWNA TERAPIA STANU ASTMATYCZNEGO 1. Definicja... 13 2. Etiopatogeneza astmy... 14 2.1. Układ oddechowy... 14 2.2. Układ krążenia... 16 3. Obraz kliniczny... 17 3.1. Rozpoznanie... 17 3.2. Diagnostyka
Bardziej szczegółowoKompleksowa Ambulatoryjna Opieka Specjalistyczna nad pacjentem z Otępieniem - propozycja ekspercka
Kompleksowa Ambulatoryjna Opieka Specjalistyczna nad pacjentem z Otępieniem - propozycja ekspercka D. Ryglewicz, M. Barcikowska, A. Friedman, A. Szczudlik, G.Opala Zasadnicze elementy systemu kompleksowej
Bardziej szczegółowoChoroby wewnętrzne - kardiologia Kod przedmiotu
Choroby wewnętrzne - kardiologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Choroby wewnętrzne - kardiologia Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-ChW-K Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek
Bardziej szczegółowoXXVII KONFERENCJA NAUKOWA nt. PADACZKI POLSKIEGO TOWARZYSTWA EPILEPTOLOGII. XXVII th CONFERENCE ON EPILEPSY of the POLISH SOCIETY OF EPILEPTOLOGY
XXVII KONFERENCJA NAUKOWA nt. PADACZKI POLSKIEGO TOWARZYSTWA EPILEPTOLOGII Warszawa 12-14.05.2016 Pierwsze powiadomienie XXVII th CONFERENCE ON EPILEPSY of the POLISH SOCIETY OF EPILEPTOLOGY Warsaw, May
Bardziej szczegółowoNeurologia Organizacja i wycena świadczeń. Danuta Ryglewicz Instytut Psychiatrii i Neurologii Warszawa
Neurologia Organizacja i wycena świadczeń Danuta Ryglewicz Instytut Psychiatrii i Neurologii Warszawa Choroby neurologiczne wg. WHO Bardzo wysokie wskażniki rozpowszechnienia aktualnie na świecie u miliarda
Bardziej szczegółowoKołatania serca u osób w podeszłym wieku
Kołatania serca u osób w podeszłym wieku Opracowała: A. Torres na podstawie Jamshed N, Dubin J, Eldadah Z. Emergency management of palpitations in the elderly: epidemiology, diagnostic approaches, and
Bardziej szczegółowoEpidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę?
Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę? Piotr Ponikowski Klinika Chorób Serca Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Ośrodek Chorób Serca Szpitala Wojskowego we Wrocławiu Niewydolność
Bardziej szczegółowoOstra niewydolność serca
Ostra niewydolność serca Prof. dr hab. Jacek Gajek, FESC Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Niewydolność serca Niewydolność rzutu minutowego dla pokrycia zapotrzebowania na tlen tkanek i narządów organizmu.
Bardziej szczegółowoDOBRE PRAKTYKI POSTĘPOWANIA DYSPOZYTORÓW MEDYCZNYCH I ZESPOŁÓW RATOWNICTWA MEDYCZNEGO Z PACJENTEM Z PODEJRZENIEM UDARU MÓZGU
DOBRE PRAKTYKI POSTĘPOWANIA DYSPOZYTORÓW MEDYCZNYCH I ZESPOŁÓW RATOWNICTWA MEDYCZNEGO Z PACJENTEM Z PODEJRZENIEM UDARU MÓZGU Konsultant krajowy w dziedzinie neurologii prof. dr hab. n. med. Danuta Ryglewicz
Bardziej szczegółowoZasady leczenia nowo rozpoznanej padaczki
Zasady leczenia nowo rozpoznanej padaczki Ewa Nagańska Klinika Neurologii i Epileptologii CMKP Zasady ogólne jeden incydent napadowy wait and see diagnostyka: wywiad!!!! EEG, TK + kontrast, MRI, wideo-eeg
Bardziej szczegółowoMarcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM
Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Definicja NS to zespół kliniczny, w którym wskutek dysfunkcji serca jego pojemność minutowa jest zmniejszona w stosunku do zapotrzebowania
Bardziej szczegółowoPierwszy napad w życiu czy i kiedy leczyć?
Kliknij, aby dodać tekst Pierwszy napad w życiu czy i kiedy leczyć? Magdalena Konopko I Klinika Neurologiczna Instytut Psychiatrii i Neurologii Punkty zainteresowania.. Pierwsze w życiu napady drgawkowe:
Bardziej szczegółowoRóżnorodne oblicza telemedycyny
Sympozjum Comarch e Zdrowie. Perspektywy jutra 2012 11 22, Warszawa Różnorodne oblicza telemedycyny Piotr Madej, Dyrektor Departamentu Rozwoju Systemów Telemedycznych, imed24 (Comarch Group) DROGA OD WIZJI
Bardziej szczegółowoKod zdrowia dla początkujących Zuchwałych 1 : 2,5-3,5 : 0,5-0,8
// Kod zdrowia dla początkujących Zuchwałych 1 : 2,5-3,5 : 0,5-0,8 Białko 1 : Tłuszcz 2,5-3,5 : Węglowodany 05-0,8 grama na 1 kilogram wagi należnej i nie przejmuj się kaloriami. Po kilku tygodniach dla
Bardziej szczegółowoZaburzenia przewodzenia zatokowo-przedsionkowego Disorders of the sino-atrial impuls conduction
224 GERIATRIA 2011; 5: 224-230 Akademia Medycyny POGADANKI O ELEKTROKARDIOGRAFII/SPEECHES ABOUT ELECTROCARDIOGRAPHY Otrzymano/Submitted: 13.05.2011 Zaakceptowano/Accepted: 20.05.2011 Zaburzenia przewodzenia
Bardziej szczegółowoUkład bodźcoprzewodzący ZABURZENIA. Prawidłowa generacja i przewodzenie impulsów RYTMU I PRZEWODZENIA
Układ bodźcoprzewodzący ZABURZENIA RYTMU I PRZEWODZENIA Węzeł zatokowo-przedsionkowy Węzeł przedsionkowo-komorowy Pęczek Hisa lewa i prawa odnoga Włókna Purkinjego II KATEDRA KARDIOLOGII CM CM UMK UMK
Bardziej szczegółowoOPIEKA AMBULATORYJNA NAD CHORYMI Z NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA
OPIEKA AMBULATORYJNA NAD CHORYMI Z NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA dr hab. med. Ewa Konduracka Klinika Choroby Wieńcowej i Niewydolności Serca Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Krakowski Szpital Specjalistyczny
Bardziej szczegółowoCzy dobrze leczymy w Polsce ostre zespoły wieńcowe?
Czy dobrze leczymy w Polsce ostre zespoły wieńcowe? co można jeszcze poprawić? Grzegorz Opolski I Katedra i Klinika Kardiologii WUM Porównanie liczby ppci/mln mieszkańców w 37 krajach (dane za 2007 i
Bardziej szczegółowoVI ŚWIĘTOKRZYSKIE WARSZTATY HOLTERA EKG AMELIÓWKA 23-25.11.2012 ROK
NACZELNA RADA LEKARSKA ŚWIĘTOKRZYSKA IZBA LEKARSKA ODDZIAŁ KIELECKI POLSKIEGO TOWARZYSTWA KARDIOLOGICZNEGO VI ŚWIĘTOKRZYSKIE WARSZTATY HOLTERA EKG AMELIÓWKA 23-25.11.2012 ROK Szanowni Państwo Mam zaszczyt
Bardziej szczegółowoDo lekarza rodzinnego przychodzi pacjent z wszczepionym rozrusznikiem... Krótkie kompendium postępowania, część 1
Choroby Serca i Naczyń 2012, tom 9, nr 5, 288 292 E K G W P R A K T Y C E Redaktor działu: dr hab. n. med. Rafał Baranowski Do lekarza rodzinnego przychodzi pacjent z wszczepionym rozrusznikiem... Krótkie
Bardziej szczegółowoII KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK
II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 6 elektrod przedsercowych V1 do V6 4 elektrody kończynowe Prawa ręka Lewa ręka Prawa noga Lewa noga 1 2 Częstość i rytm Oś Nieprawidłowości P Odstęp PQ Zespół QRS (morfologia,
Bardziej szczegółowoRAMOWY PROGRAM VII ŚWIĘTOKRZYSKICH WARSZTATÓW EKG, HOLTERA EKG I ABPM
RAMOWY PROGRAM VII ŚWIĘTOKRZYSKICH WARSZTATÓW EKG, HOLTERA EKG I ABPM Piątek 29.11.2013 Sala A Organizatorzy zastrzegają sobie prawo do zmiany programu. 16:00-18:00 Sesja przy współpracy z Sekcją,, Choroby
Bardziej szczegółowoZespoły neurodegeneracyjne. Dr n. med. Marcin Wełnicki III Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii II WL Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Zespoły neurodegeneracyjne Dr n. med. Marcin Wełnicki III Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii II WL Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Neurodegeneracja Choroby przewlekłe, postępujące, prowadzące
Bardziej szczegółowoNowoczesne technologie w słuŝbie zdrowia, telemedycyna w kardiologii.
Nowoczesne technologie w słuŝbie zdrowia, telemedycyna w kardiologii. Klinika Rehabilitacji Kardiologicznej i Elektrokardiologi Nieinwazyjnej Instytut Kardiologii Warszawa - Anin Ryszard Piotrowicz Komitet
Bardziej szczegółowoBlok przedsionkowo-komorowy II stopnia wyzwaniem w ustalaniu wskazań do stałej stymulacji serca
Wytyczne a praktyka kliniczna forum dyskusyjne kardiologów Folia Cardiologica 2014 tom 9, nr 2, strony 186 193 Copyright 2014 Via Medica ISSN 2353 7752 Blok przedsionkowo-komorowy II stopnia wyzwaniem
Bardziej szczegółowoSTANDARDOWE PROCEDURY OPERACYJNE W REHABILITACJI KARDIOLOGICZNEJ
K.OLESZCZYK J.RYBICKI A.ZIELINSKA-MEUS I.MATYSIAKIEWICZ A.KUŚMIERCZYK-PIELOK K.BUGAJSKA-SYSIAK E.GROCHULSKA STANDARDOWE PROCEDURY OPERACYJNE W REHABILITACJI KARDIOLOGICZNEJ XVI Konferencja Jakość w Opiece
Bardziej szczegółowoEchokardiograficzny test obciążeniowy z dobutaminą w polskich pracowniach echokardiograficznych.
Echokardiograficzny test obciążeniowy z dobutaminą w polskich pracowniach echokardiograficznych. Opracowanie na podstawie danych z 25 Pracowni Echokardiograficznych w Polsce posiadających akredytację Sekcji
Bardziej szczegółowoNależy rozważyć opóźnienie podania regadenozonu u pacjentów z niewyrównanym nadciśnieniem.
grudzień 2014 r. Rapiscan (regadenozon) Nowe ważne wskazówki mające na celu zminimalizowanie ryzyka incydentu mózgowo-naczyniowego i wydłużenia napadów drgawkowych wywołanych przez Rapiscan po podaniu
Bardziej szczegółowoSPOSÓB OCENY STANU ZDROWIA OSOBY CHOREJ NA PADACZKĘ W CELU STWIERDZENIA ISTNIENIA LUB BRAKU PRZECIWSKAZAŃ ZDROWOTNYCH DO KIEROWANIA POJAZDAMI
Załącznik nr 4 Załącznik nr 4b SPOSÓB OCENY STANU ZDROWIA OSOBY CHOREJ NA PADACZKĘ W CELU STWIERDZENIA ISTNIENIA LUB BRAKU PRZECIWSKAZAŃ ZDROWOTNYCH DO KIEROWANIA POJAZDAMI 1. Padaczka oznacza chorobę
Bardziej szczegółowoZnaczenie obecności schorzeń towarzyszących łagodnemu rozrostowi stercza w podejmowaniu decyzji terapeutycznych przez polskich urologów.
Znaczenie obecności schorzeń towarzyszących łagodnemu rozrostowi stercza w podejmowaniu decyzji terapeutycznych przez polskich urologów. Program DAL-SAFE /ALFUS_L_01798/ Ocena wyników programu epidemiologicznego.
Bardziej szczegółowoPodstawowe wskazania do ablacji RF wg ACC/AHA/ ESC
Podstawowe wskazania do ablacji RF wg A/AHA/ ES Najprostsze wskazania do konsultacji Udokumentowany częstoskurcz z wąskimi QRS Udokumentowany częstoskurcz z szerokimi QRS Nieokreślony, napadowy częstoskurcz
Bardziej szczegółowoChoroby Serca i Naczyń 2012, tom 9, nr 1, E K G W P R A K T Y C E
Choroby Serca i Naczyń 2012, tom 9, nr 1, 50 54 E K G W P R A K T Y C E Redaktor działu: dr hab. n. med. Rafał Baranowski Kaszel najtańszy i łatwo dostępny lek antyarytmiczny, a czasem lek mogący uratować
Bardziej szczegółowoPrzegląd epidemiologiczny metod diagnostyki i leczenia łagodnego rozrostu stercza na terenie Polski.
Przegląd epidemiologiczny metod diagnostyki i leczenia łagodnego rozrostu stercza na terenie Polski. Program MOTO-BIP /PM_L_0257/ Ocena wyników programu epidemiologicznego. Dr n. med. Bartosz Małkiewicz
Bardziej szczegółowoU d a. Rodzaje udarów
Udary mózgu są w Polsce trzecią przyczyną zgonów. 70 procent pacjentów po udarze to osoby niepełnosprawne. Do udaru prowadzą przede wszystkim miażdżyca, nadciśnienie, otyłość, cukrzyca. W Polsce średnio
Bardziej szczegółowoPrzygotowanie i opieka nad chorym kierowanym do ablacji. lek. Janusz Śledź
Przygotowanie i opieka nad chorym kierowanym do ablacji lek. Janusz Śledź Kwalifikacja do EPS i ablacji Wnikliwa ocena EKG w czasie arytmii i w czasie rytmu zatokowego Badanie echokardiograficzne EKG m.
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Neurologia
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Nazwa modułu Neurologia Obowiązkowy Lekarsko-Stomatologiczny (WLS)
Bardziej szczegółowoEtiologia i częstość występowania monosymptomatycznego i niemonosymptomatycznego moczenia nocnego w populacji dzieci polskich
Etiologia i częstość występowania monosymptomatycznego i niemonosymptomatycznego moczenia nocnego w populacji dzieci polskich dr n. med. Agata Korzeniecka - Kozerska Założenia TRUDNOŚCI Z USTALENIEM CZY
Bardziej szczegółowoDostępność do świadczeń gwarantowanych w Polsce na podstawie Barometru Fundacji Watch Health Care
www.korektorzdrowia.pl www.watchhealthcare.eu Dostępność do świadczeń gwarantowanych w Polsce na podstawie Barometru Fundacji Watch Health Care Lek. med. Krzysztof Łanda Misja Fundacja Watch Health Care
Bardziej szczegółowoHipotermia po NZK. II Katedra Kardiologii
Hipotermia po NZK II Katedra Kardiologii Hipotermia Obniżenie temperatury wewnętrznej < 35 st.c łagodna 32 do 35 st. C umiarkowana 28 do 32 st. C ciężka - < 28 st. C Terapeutyczna hipotermia kontrolowane
Bardziej szczegółowoOmdlenia u dzieci i młodzieży interdyscyplinarny problem diagnostyczny
CHILD NEUROLOGY NEUROLOGIA DZIECIĘCA Vol. 16/2007 Nr 31 PRACA ORYGINALNA/ORIGINAL ARTICLE Omdlenia u dzieci i młodzieży interdyscyplinarny problem diagnostyczny Syncope in children and adolescents the
Bardziej szczegółowoMigotanie przedsionków czynniki ograniczające dostępności do współczesnej terapii
Migotanie przedsionków czynniki ograniczające dostępności do współczesnej terapii Piotr Pruszczyk, Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Centrum Diagnostyki i Leczenia
Bardziej szczegółowoII KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK
II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Zawał serca ból wieńcowy p30 min +CPK +Troponiny Zawał serca z p ST STEMI ( zamknięcie dużej tętnicy wieńcowej) Z wytworzeniem załamka Q Zawał serca bez pst NSTEMI Zamknięcie
Bardziej szczegółowoOcena stymulacji typu DDD u chorego z komorowymi zaburzeniami rytmu serca
PRACE KAZUISTYCZNE Ocena stymulacji typu DDD u chorego z komorowymi zaburzeniami rytmu serca Grażyna Kübler 1, Joanna Moszczyńska-Stulin 2 1 Poradnia Elektrostymulacji i Zaburzeń Rytmu Serca Szpitala Klinicznego
Bardziej szczegółowoUrząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą
14 listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą Cukrzyca jest chorobą, która staje się obecnie jednym z najważniejszych problemów dotyczących zdrowia publicznego. Jest to przewlekły i postępujący proces
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 2
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 2 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 28-letni mężczyzna zgłosił się do Poradni Endokrynologicznej.
Bardziej szczegółowoANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW
ANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW Rozprawa doktorska Autor: lek. Marcin Wełnicki Promotor: prof. dr hab. n. med Artur
Bardziej szczegółowoPacjent ze stymulatorem
Choroby Serca i Naczyń 2008, tom 5, nr 4, 221 226 E K G W P R A K T Y C E Redaktor działu: dr hab. med. Rafał Baranowski Pacjent ze stymulatorem Ewa Piotrowicz, Rafał Baranowski Instytut Kardiologii im.
Bardziej szczegółowoArytmia - kiedy Twoje serce bije nierówno
Arytmia - kiedy Twoje serce bije nierówno Zaburzenia rytmu serca spowodowane są przez nieprawidłowe wytwarzanie bodźców w układzie rozrusznikowym lub zaburzone przewodzenie bodźców elektrycznych w obrębie
Bardziej szczegółowoPułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego. Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze
Pułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze Leczenie nadciśnienia tętniczego versus leczenie chorego
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 12
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 12 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku Pacjent lat 72 skierowany do poradni endokrynologicznej
Bardziej szczegółowoPrzyczyny nieadekwatnych interwencji kardiowertera-defibrylatora
Przyczyny nieadekwatnych interwencji kardiowertera-defibrylatora Dr n. med. Aleksander Maciąg Pracownia Elektrofizjologii Klinicznej II Kliniki Choroby Wieńcowej Instytutu Kardiologii w Warszawie 1 Deklaracja
Bardziej szczegółowo