Jakie znaczenie dla pracodawcy będzie miał Zintegrowany System Kwalifikacji? Elżbieta Lechowicz Instytut Badań Edukacyjnych

Transkrypt

1 Jakie znaczenie dla pracodawcy będzie miał Zintegrowany System Kwalifikacji? Elżbieta Lechowicz Instytut Badań Edukacyjnych

2 Wyzwania i potrzeby rynku pracy Globalizacja Trendy demograficzne Wymagania rynku pracy: Nacisk na pracowników o wysokich kwalifikacjach Zmieniający się charakter pracy w wielu zawodach (nowe zadania, nowe środowisko pracy) zanikające zawody nowe zawody (cloud computing engineer, waste data handler,...) Wydłużający się czas aktywności zawodowej

3 Jak wygląda rynek kwalifikacji w Polsce? duża autonomia poszczególnych podsystemów kwalifikacji brak przejrzystości oferty edukacyjnej odnośnie nadawania, walidowania, certyfikowania, wiarygodnych mechanizmów zapewniania jakości, przenoszenia osiągnięć.. Perspektywa uczenia się przez całe życie

4 Znaczenie kompetencji pracowników dla sukcesu rynkowego i pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstwa w ocenie działów HR

5 LUKA KOMPETENCYJNA WEDŁUG PRACODAWCÓW Dane badania Bilans Kapitału Ludzkiego wskazują, że ¾ pracodawców ma trudności w rekrutacji pracowników % 75% 76% 78% Brak kompetencji pracowników ma wpływ na konkurencyjność przedsiębiorców ponad 30% wskazuje na znaczący bezpośredni i pośredni wpływ deficytów kompetencyjnych na funkcjonowanie firm

6 LUKA KOMPETENCYJNA WEDŁUG PRACODAWCÓW System edukacji powinien uwzględnić efekty uczenia się związane z lukami identyfikowanymi przez pracodawców Uczenie się przez całe życie i odpowiednia oferta szkoleń i kwalifikacji są niezbędnym komplementarnym elementem dla kształtowania poszukiwanych na rynku pracy umiejętności i kompetencji

7 DLACZEGO WAŻNE JEST UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE? Uczenie się przez całe życie osób dorosłych może ograniczyć lukę w kompetencjach powstałą po zakończeniu formalnej edukacji Uczenie się przez całe życie pozwala nadążać za zmianami popytu na kompetencje i kwalifikacje Zmiany technologiczne i globalizacja skutkują dynamicznymi zmianami popytu na kompetencje na rynku pracy Kompetencje uzyskane w trakcie edukacji formalnej dewaluują się w czasie

8 Denmark Sweden Finland France Netherlands United Kingdom Luxembourg Austria Estonia Slovenia Spain Portugal Czech Republic Germany Malta Ireland Cyprus Belgium Latvia Italy Lithuania Poland Hungary Greece Slovakia Croatia Romania Bulgaria Uczenie się przez całe życie (dorośli, 25-64) Żródło: LFS (2013)

9 Uczenie się przez całe życie stan obecny Niewielka skala (Polacy po ukończeniu edukacji szkolnej kształcą się dwukrotnie rzadziej niż, średnio, mieszkańcy krajów europejskich) Ograniczona współpraca środowisk akademickich z otoczeniem społecznym uczelni w zakresie wspólnego projektowania i prowadzenia kształcenia i szkoleń Niedostateczne zaangażowanie pracowników i pracodawców w podnoszenie kwalifikacji Niedostateczna zbieżność pomiędzy ofertami szkoleń a potrzebami rynku pracy

10 Dlaczego osoby nie uzupełniają/poszerzają swoich kompetencji na dalszych etapach życia (po zakończeniu edukacji formalnej)? Pomimo: rosnącej premii za wyższe kompetencje Pomimo: rosnącego niedopasowania pomiędzy popytem i podażą kompetencji

11 Bariery dla uczenia się osób dorosłych związane z funkcjonowaniem systemu kwalifikacji Nie ma łatwo dostępnej informacji dotyczących kwalifikacji Trudno jest wybrać odpowiednią ofertę edukacyjną (zwłaszcza po ukończeniu edukacji formalnej) Poza oświatą i szkolnictwem wyższym podejście do zapewniania jakości jest zróżnicowane i nie zawsze spełnia standardy europejskie. Nie jest rozwinięty system walidacji kompetencji zdobywanych poza zorganizowanymi formami edukacji Brak podstaw prawnych do przenoszenia osiągnięć pomiędzy różnymi podsystemami Działaniem ograniczającym występujące bariery ma być integracja systemu kwalifikacji

12 Integrować krajowy system kwalifikacji mają nowo tworzone instrumenty: Polska Rama Kwalifikacji (PRK) Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji (ZRK) Ponadto system kwalifikacji integrować mają regulacje prawne dotyczące: - opisu kwalifikacji, - przypisywania poziomów PRK do kwalifikacji, - jakości kwalifikacji (w tym walidacji), - akumulowania i przenoszenia osiągnięć

13 System kwalifikacji prace w Polsce Wprowadzono Krajowe Ramy Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego od roku akademickiego 2012/2013 efekty uczenia się, swoboda projektowania programów; Sierpień nowelizacja prawa o szkolnictwie wyższym do 50 proc. ECTS do uzyskania przez walidację efektów uczenia się pozaformalnego i nieformalnego Zmieniono podstawy programowe kształcenia ogólnego od roku szkolnego 2009/2010 oraz kształcenia w zawodach od 2012/2013. W podstawie kształcenia w zawodach zdefiniowano kwalifikacje, które składają się na zawody; możliwość akumulowania i przenoszenia osiągnięć.

14 System kwalifikacji prace w Polsce Przeprowadzono prace eksperckie nad modelem KRK od marca 2008 do grudnia 2009 r. W 2010 roku powołany został decyzją Prezesa Rady Ministrów Międzyresortowy Zespół ds. uczenia się przez całe życie w tym Krajowych Ram Kwalifikacji Od lipca 2010 r. IBE pracuje nad zintegrowanym krajowym systemem kwalifikacji opartym na efektach uczenia się, w tym: powstała Polska Rama Kwalifikacji powstał polski raport referencyjny. 31 marca br. Rada Ministrów przyjęła założenia do ustawy o ZSK

15 Polska Rama Kwalifikacji (PRK) Ośmiopoziomowa struktura Uporządkowane opisy wymagań dotyczące wiedzy, umiejętności lub kompetencji społecznych Każdy z tych poziomów odpowiada przyporządkowanemu mu poziomowi w Europejskiej Ramie Kwalifikacji Egzamin (lub np. portfolio) potwierdza, że spełniamy wszystkie wymagania danego poziomu, a to oznacza posiadanie kwalifikacji

16

17

18 System odniesienia dla systemów krajowych

19 Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji Będzie gromadzić wiarygodne informacje na temat zarejestrowanych kwalifikacji Zgromadzone informacje będą udostępniane za pośrednictwem portalu internetowego KSK, powiązanego z portalem ERK kwalifikacje w rejestrze będą miały przypisany poziom PRK, opis każdej kwalifikacji w ZRK będzie przedstawiany według tego samego schematu, Podmiot prowadzący rejestr, po uzyskaniu odpowiednich informacji o kwalifikacjach będzie je ewidencjonować w rejestrze Każda instytucja nadająca kwalifikacje ujęte w ZRK będzie musiała posiadać wewnętrzny oraz zewnętrzny system zapewniania jakości kwalifikacji

20 Dlaczego włączenie kwalifikacji rynkowych do ZSK jest ważne? Poprawa transparentności pozwala na przegląd funkcjonujących kwalifikacji i zależności między nimi Odpowiedź na potrzeby rynku pracy Promocja jakości i adekwatności Zwiększenie efektywności wydawania środków na kształcenie i szkolenie

21 Dlaczego włączenie kwalifikacji rynkowych do ZSK jest trudne? Kwalifikacje to waluta, która musi budzić zaufanie jak chronić i wzmacniać to zaufanie? Kwalifikacje rynkowe różnią się w swojej formie i treści wg jakich kryteriów włączać je do systemu lub odrzucać? Jak tolerancyjni możemy być w odniesieniu do różnic co można zaakceptować jako ekwiwalent?

22 Kwalifikacje rynkowe w ZSK szansa i wyzwanie Survey on the inclusion of external qualifications into NQF s, CEDEFOP, W ankiecie udział wzięło 26 państw na różnym etapie przygotowania krajowych ram kwalifikacji 15 państw KRK ograniczone do kwalifikacji formalnych, tj. kwalifikacji uznawanych przez instytucje państwowe 11 państw KRK obejmuje (lub ma objąć) wszystkie rodzaje kwalifikacji

23 PRK i ZRK korzyści dla pracodawców: Pomoże w ocenie rzeczywistych kompetencji kandydatów do pracy. Umożliwi łatwe określenie ścieżki zdobywania kwalifikacji przez pracowników. Ułatwi wyszukanie niezbędnych szkoleń. Pozwoli na ograniczenie kosztownych błędów w procesie szkoleń, dzięki precyzyjnemu formułowaniu wymagań co do wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych.

24 ZSK korzyści dla pracodawców: Możliwość udowodnienia kwalifikacji pracowników podczas działu w przetargach transgranicznych Możliwość rzetelnego porównania ofert na usługi np. branży IT Zapewnienie jakości usług po deregulacji lub w tych branżach, w których od jakości świadczonych usług może zależeć zdrowie klientów

25 PRK i ZRK korzyści dla pracowników Pomoże przedstawić swoje kwalifikacje w sposób zrozumiały dla pracodawców na europejskim rynku pracy. Ułatwi osobom niemającym formalnego wykształcenia potwierdzić swoją wiedzę i umiejętności zawodowe, a tym samym uzyskać świadectwo lub certyfikat niezbędny przy poszukiwaniu pracy. Zwiększy możliwości i sposoby kształcenia się osobom bezrobotnym lub zagrożonym bezrobociem. Uprości zmianę zawodu. Pozwoli ocenić, ile są warte zdobywane przez nas dyplomy czy certyfikaty.

26 ZSK - korzyści dla branż czytelne ścieżki kariery zawodowej dla pracowników zwiększenie porównywalności kwalifikacji w ramach sektora w kraju i w Europie ułatwienie uznawania kompetencji zdobytych poprzez pozaformalne nieformalne uczenie się i podstawa do opisywania nowych kwalifikacji w sektorze może stanowić odpowiedź na deregulację niektórych sektorów podstawa do tworzenia map kwalifikacji

27 Projekt systemowy Opracowanie założeń merytorycznych i instytucjonalnych wdrażania Krajowych Ram Kwalifikacji oraz Krajowego Rejestru Kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Instytut Badań Edukacyjnych Biuro Projektu Krajowych Ram Kwalifikacji ul. Górczewska 8, Warszawa tel.: (22) , krkbiuro@ibe.edu.pl