Rachunek bieżący. Handel zagraniczny. Bieżąca struktura, główne komponenty oraz tendencje. Global Value Chains.

Transkrypt

1 Zajęcia 2 1

2 L.p. Data Tematyka 1 27 II R Co to jest bilans płatniczy? Czym różni się od międzynarodowej pozycji inwestycyjnej? Gdzie szukać danych? Podstawowe pojęcia: rezydent, nierezydent III R 3 20 III Ł 4 27 III Ł 5 3 IV R 6 10 IV J 7 24 IV J 8 08 V J+Ł 9 15 V J+Ł+R V J+Ł+R V J Bilans płatniczy i MPI. Księgowanie podwójny zapis. Podział na inwestycje bezpośrednie, portfelowe, pochodne instrumenty finansowe i pozostałe inwestycje. Kategorie rachunku bieżącego, kapitałowego i finansowego. Aktywa, pasywa. Rachunek bieżący. Handel zagraniczny. Bieżąca struktura, główne komponenty oraz tendencje. Global Value Chains. Rachunek bieżący. Handel zagraniczny. Bieżąca struktura, główne komponenty oraz tendencje. Global Value Chains. Zadłużenie zagraniczne. Zadłużenie zagraniczne jako część MPI. Rola rezerw banku centralnego i zagadnienie optymalnego poziomu rezerw. Inne statystyki rachunków finansowych. Inwestycje bezpośrednie. Relacja inwestor podmiot inwestowania; pojęcia: spółka matka, spółka córka. Struktura geograficzna inwestycji bezpośrednich. Unikanie opodatkowania. Raje podatkowe. (Panama Papers) Która transakcja pojawi się w bilansie płatniczym? Ćwiczenia i zadania. Dane bilansu płatniczego w kontekście rachunków narodowych. Dane bilansu a równania makroekonomii. Inne rachunki i statystyki. Interpretacja danych bilansu płatniczego i międzynarodowej pozycji inwestycyjnej dla Polski. Interpretacja danych BOP i MPI dla różnych krajów. Kryzysy finansowe, bilans płatniczy, wskaźniki i progi ostrożnościowe. Early Warning System, Cross Boarder Capital Flows, zagraniczne inwestycje bezpośrednie i ich rola VI Test. Sugestie? 13-14? Do odrobienia 2

3 Podmiot jest rezydentem tego terytorium ekonomicznego, z którym ma najsilniejsze relacje, wyrażone jako centrum jego głównego zainteresowania ekonomicznego Ćwiczenia

4 Jednostka instytucjonalna jest rezydentem terytorium gospodarczego wtedy, gdy istnieje na tym terytorium takie miejsce, siedziba, miejsce produkcji lub inne nieruchomości, w których lub z których jednostka prowadzi działalność lub ma zamiar kontynuować działalność, zarówno w czasie nieokreślonym lub przez skończony, ale długi okres czasu dotyczącą zarówno aktywności gospodarczych i transakcji na dużą skalę

5 Gospodarstwo domowe jest rezydentem tego terytorium. W którym członkowie gospodarstwa utrzymują lub zamierzają utrzymywać siedzibę lub szereg siedzib uznawanych i używanych przez jego członków jako główna siedziba. Bycie obecnym przez okres jednego roku lub więcej na danym terytorium lub zamierzanie pozostawania przez taki okres jest wystarczające do uznania posiadania głównej siedziby na danym terytorium

6 Studenci Pacjenci Załogi statków, samolotów, platform wiertniczych, itp. Dyplomaci, personel wojskowy, itp. Pracownicy organizacji międzynarodowych

7 Zgodnie z Ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim (Dz.U. nr 140, poz. 938) NBP jest zobligowany do opracowywania statystyki bilansu płatniczego oraz międzynarodowej pozycji inwestycyjnej, a także do przedstawiania Sejmowi i Radzie Ministrów informacji o tych statystykach. Narodowy Bank Polski współpracuje z różnymi instytucjami, zarówno krajowymi (przede wszystkim z Głównym Urzędem Statystycznym), jak i zagranicznymi. NBP, Statystyka bilansu płatniczego. Uwagi metodologiczne, str

8 Sprawozdawczość bezpośrednia do NBP Główny Urząd Statystyczny Ministerstwo Finansów Zakład Ubezpieczeń Społecznych Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej

9 Uchwała Zarządu Narodowego Banku Polskiego dla banków Rozporządzenie Ministra Finansów dla podmiotów niebankowych i niebędących funduszami inwest. df Rozporządzenie Ministra Finansów dla funduszy inwestycyjnych _finansow_z_dnia_16_grudnia_2009.pdf Tylko rezydenci!

10 Transakcją jest nabycie, stworzenie, przekształcenie, zamiana, transfer czy zlikwidowanie pewnej wartości ekonomicznej pociągające za sobą zmianę własności towarów lub aktywów finansowych, wynagrodzenie za wykonane usługi lub wynagrodzenie za pracę czy kapitał. 10

11 Ćwiczenia Zadanie

12 Co jest transakcją bilansu płatniczego? Rezydent kupuje produkt na chińskiej internetowej platformie zakupowej Rezydent kupuje produkt na polskiej internetowej platformie zakupowej Rezydent kupuje zagraniczną walutę np.: euro Nierezydent z Francji kupuje produkt od podmiotu z Niemiec Bank przyjmuje depozyt od nierezydenta

13 Raportowanie miesięczne ponad 900 podmiotów Największe podmioty Banki Wielkie fundusze inwestycyjne Raportowanie kwartalne ponad 9 tys. podmiotów Pozostałe podmioty Raportowanie roczne Dodatkowe raporty od sprawozdawców kwartalnych i rocznych Szacunki Miesięczne

14 Rezydent, nierezydent Sektor Aktywa, pasywa Rachunek bieżący, kapitałowy i finansowy Podział na inwestycje bezpośrednie, portfelowe, pochodne instrumenty finansowe i pozostałe inwestycje. Księgowanie podwójny zapis

15 Podział sektorowy podmiotów Władza monetarna (NBP) Sektor rządowy Monetarne instytucje finansowe (MIF) Pozostałe sektory Finansowe (emerytalne, inwestycyjne, ubezpieczeniowe) Niefinansowe (przedsiębiorstwa, gospodarstwa dom.) Źródło dla następnego slajdu: BPM6, str

16

17 Ćwiczenia Zadanie

18 Bilans płatniczy prezentowany jest z wyodrębnieniem następujących kategorii funkcjonalnych: Rachunek bieżący (CA) Rachunek kapitałowy (KA) Rachunek finansowy (FA) Aktywa rezerwowe (R) Saldo błędów i opuszczeń

19 Rachunek bieżący obejmuje transakcje w zakresie towarów, usług, dochodów pierwotnych oraz dochodów wtórnych. Dochody pierwotne wynagrodzenia pracowników, dochody z inwestycji i pozostałe dochody pierwotne (w tym część z UE) Dochody wtórne transfery bieżące Więcej o rachunku bieżącym za tydzień

20 Podstawowe składowe rachunku kapitałowego Transfery kapitałowe Dary i środki z pomocy bezzwrotnej (przeznaczenie) Umorzenie długu przez kredytodawcę Nabywanie i zbywanie nieprodukowanych aktywów niefinansowych Zakup/sprzedaż patentów, praw autorskich, licencji, znaków towarowych Zakup/sprzedaż gruntu dla ambasad

21 Rachunek finansowy zawiera transakcje z zakresu: Inwestycji bezpośrednich Inwestycji portfelowych Pozostałych inwestycji Pochodnych instrumentów finansowych Aktywów rezerwowych

22 Zgodnie z definicją opracowaną przez OECD inwestycje bezpośrednie są to inwestycje pomiędzy podmiotami połączonymi relacją inwestycji bezpośrednich. Relacja inwestycji bezpośrednich tworzy się, gdy jeden podmiot ma uprawnienia do co najmniej 10% głosów w organie stanowiącym drugiego podmiotu. Inwestycje bezpośrednie obejmują akcje i inne formy udziałów kapitałowych, reinwestycje zysków oraz należności i zobowiązania związane z instrumentami dłużnymi. Reinwestycją zysku określamy przypadającą na inwestora bezpośredniego tę część zysku, która pozostaje w podmiocie bezpośredniego inwestowania i jest przeznaczona na jego rozwój. Więcej na zajęciach 10 kwietnia Źródło: Statystyka bilansu płatniczego, str

23 Inwestycje portfelowe obejmują transgraniczne transakcje, których przedmiotem są dłużne lub udziałowe papiery wartościowe, z wyjątkiem transakcji zaliczanych do inwestycji bezpośrednich lub oficjalnych aktywów rezerwowych. Źródło: Statystyka bilansu płatniczego, str

24 Pozostałe inwestycje obejmują wszystkie transakcje finansowe, które nie są ujęte w inwestycjach bezpośrednich, inwestycjach portfelowych lub w aktywach rezerwowych. Pozostałe inwestycje zawierają: pozostałe udziały, rachunki bieżące i depozyty, kredyty i pożyczki, rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe, kredyty handlowe i zaliczki, pozostałe aktywa i pasywa oraz specjalne prawa ciągnienia (SDR dot. NBP). Źródło: Statystyka bilansu płatniczego, str

25 Pochodne instrumenty finansowe stanowią odrębną kategorię bilansu płatniczego. Obejmuje ona wszystkie instrumenty pochodne o ryzyku symetrycznym, takie jak: futures, forwardy, swapy, IRS, CIRS, CDS, oraz instrumenty o ryzyku niesymetrycznym, takie jak opcje. Źródło: Statystyka bilansu płatniczego, str

26 Oficjalne aktywa rezerwowe składają się z łatwo rozporządzalnych (płynnych) aktywów zagranicznych, będących w posiadaniu i w pełni kontrolowanych przez Narodowy Bank Polski Stanowią one zabezpieczenie operacji bilansu płatniczego oraz wykorzystywane są m.in. Do interwencji na polskim rynku walutowym Źródło: Płynne aktywa i pasywa..., Uwagi metodyczne

27 Ćwiczenia Zadanie

28 Aktywa zagraniczne (polskie inwestycje za granicą) należności finansowe podmiotów krajowych (rezydentów) od podmiotów zagranicznych (nierezydentów) obejmujące zarówno instrumenty finansowe jak i niefinansowe. Do instrumentów finansowych zalicza się: gotówkę zagraniczną, lokaty w bankach za granicą, kredyty udzielone nierezydentom, dłużne papiery wartościowe, kredyty handlowe udzielone nierezydentom, rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe oraz pozostałe należności od podmiotów zagranicznych. Instrumenty niefinansowe obejmują: akcje i inne formy udziałów kapitałowych, pozostałe udziały kapitałowe. Aktywa zagraniczne przedstawiane są w podziale na rodzaje inwestycji: tj. inwestycje bezpośrednie, inwestycje portfelowe, pozostałe inwestycje. NBP, Statystyka bilansu płatniczego. Uwagi metodologiczne, str

29 Pasywa zagraniczne (zagraniczne inwestycje w Polsce) zobowiązania finansowe podmiotów krajowych (rezydentów) w stosunku do podmiotów zagranicznych (nierezydentów) obejmujące instrumenty finansowe i niefinansowe. Do instrumentów finansowych zalicza się: depozyty banków zagranicznych w polskich bankach, kredyty otrzymane od nierezydentów, dłużne papiery wartościowe podmiotów krajowych będące w posiadaniu nierezydentów (emisji krajowej i zagranicznej), kredyty handlowe otrzymane od nierezydentów, rezerwy technicznoubezpieczeniowe, alokację SDR oraz pozostałe zobowiązania w stosunku do podmiotów zagranicznych. Instrumenty niefinansowe obejmują: akcje i inne formy udziałów kapitałowych, pozostałe udziały kapitałowe. Pasywa zagraniczne przedstawiane są w podziale na rodzaje inwestycji, tj. inwestycje bezpośrednie, inwestycje portfelowe oraz pozostałe inwestycje. NBP, Statystyka bilansu płatniczego. Uwagi metodologiczne, str

30 Kredyty otrzymane/udzielone Kredyty handlowe otrzymane/udzielone Depozyty/lokaty Papiery wartościowe dłużne i udziałowe Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe Pozostałe należności i zobowiązania

31 Długoterminowe powyżej 1 roku Krótkoterminowe do 1 roku włącznie

32 Każda transakcja w bilansie płatniczym odzwierciedlana jest jako dwa wpisy o dokładnie tej samej wartości: Kredyt (+) i Debet(-) RF-RB-RK=saldo błędów i opuszczeń

33 Kredyt = przychody: eksport towarów i usług, zmniejszenie należności (aktywów) zwiększenie zobowiązań (pasywów) Debet = rozchody: import towarów i usług, zmniejszenie zobowiązań (pasywów) zwiększenie należności (aktywów)

34 Rachunek bieżący / Current Account Saldo obrotów towarowych /Balance on goods Eksport / Goods: exports Import / Goods: imports Saldo usług / Balance on Services Przychody / Services: Credit Rozchody / Services: Debit Saldo dochodów pierwotnych / Balance on Primary Income Przychody / Primary income: credit Rozchody / Primary income: debit Saldo dochodów wtórnych / Balance on Secondary Income Przychody / Secondary income: credit Rozchody / Secondary income: debit Rachunek kapitałowy / Capital Account Przychody / Capital account: credit Rozchody / Capital account: debit Rachunek finansowy / Financial account Inwestycje bezpośrednie - aktywa / Direct investment - assets Akcje i inne formy udziałow kapitałowych / Equity and investment fund shares Instrumenty dłużne / Debt instruments Inwestycje bezpośrednie - pasywa / Direct investment - liabilities Akcje i inne formy udziałow kapitałowych / Equity and investment fund shares Instrumenty dłużne / Debt instruments Inwestycje portfelowe - aktywa / Portfolio investment - assets Udziałowe papiery wartościowe / Equity securities Dłużne papiery wartościowe / Debt securities Inwestycje portfelowe - pasywa / Portfolio investment - liabilities Udziałowe papiery wartościowe / Equity securities Dłużne papiery wartościowe / Debt securities Pozostałe inwestycje - aktywa / Other investment - assets NBP / Monetary authorities Sektor rządowy / General government Monetarne Instytucje Finansowe (z wyłączeniem NBP) / MFIs Pozostałe sektory / Other sectors Pozostałe inwestycje - pasywa / Other investment - liabilities NBP / Monetary authorities Sektor rządowy / General government Monetarne Instytucje Finansowe (z wyłączeniem NBP) / MFIs Pozostałe sektory / Other sectors Pochodne instrumenty finansowe / Financial derivatives Oficjalne aktywa rezerwowe / Official reserve assets Saldo błędów i opuszczeń / Net Errors and Omissions

35 Ćwiczenia Zadanie