Informatyczne systemy wsparcia agrofirmy
|
|
- Barbara Górecka
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Michał Cupiał * Anna Szeląg-Sikora ** Informatyczne systemy wsparcia agrofirmy Wstęp Nowoczesne systemy informatyczne istnieją już w większości przedsiębiorstw, jednak ciągle brakuje programów przeznaczonych dla rolnictwa i rolników. Systemy używane w przemyśle są przystosowane do zupełnie innych warunków i przez rolnika praktycznie nie mogą być wykorzystane. Mimo, iż producent rolny ma dużo mniejszy wybór niż w przypadku firm należących do innych sektorów, również w tym przypadku istnieją aplikacje, które mogą wspomagać jego działalność [Cupiał, Tabor, 2005]; [Cupiał, 2006]. W literaturze nazwy przedsiębiorstwo rolnicze oraz gospodarstwo rolnicze są uważane za synonimy, częściej jednak przedsiębiorstwami rolniczymi nazywane są tylko takie gospodarstwa rolnicze, które wyróżniają się przedsiębiorczością, dużą produkcją towarową i łączeniem typowej produkcji rolniczej z innymi działalnościami. Wiedza o przedsiębiorstwach zawiera jednak wiedzę o gospodarstwach (rolniczych), co uzasadnia zastępowanie nazwy gospodarstwo nazwą przedsiębiorstwo. Z kolei nazwa przedsiębiorstwo jest często zastępowane nazwą firma w konsekwencji nazwę przedsiębiorstwo rolnicze zastępuje się często nazwą agrofirma [Stachak, 1998]. W konsekwencji, mówiąc o agrofirmie mówimy o przedsiębiorstwach związanych z rolnictwem (np. produkujących materiały do produkcji rolnej) jak również o gospodarstwach rolniczych - prowadzących typową działalność w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej. W związku z powyższym określenie agrofirma nie definiuje minimalnej powierzchni określanego tym mianem gospodarstwa, lecz (zdaniem niektórych) wskazuje, że powinna w nim przeważać produkcja towarowa. Wśród agrofirm wyróżnić więc można przede wszystkim typowe gospodarstwa rolne o powierzchni od kilku do kilku tysięcy hektarów, prowadzące produkcję roślinną, zwierzęcą oraz/lub dodatkową działalność, a także przedsiębiorstwa związane z branżą rolniczą. Biorąc pod uwagę formę własności, można stwierdzić, że większość małych i średnich agrofirm to agrofirmy rodzinne, zarządzane osobiście przez ich właścicieli. W większych obiektach występuje często forma spółek. Brytyjski Instytut Normalizacji definiuje zintegrowany system zarządzania (ZSZ) jako: połączenie procesów, procedur i praktyk działania stosowanych w organizacji w celu wdrożenia jej polityki, które może być bardziej skuteczne * Dr hab. inż. prof. UR, Instytut Inżynierii Rolniczej i Informatyki, Wydział Inżynierii Produkcji i Energetyki, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Michal.Cupial@ur.krakow.pl ** Dr inż., Instytut Inżynierii Rolniczej i Informatyki, Wydział Inżynierii Produkcji i Energetyki, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Anna.Szelag-Sikora@ur.krakow.pl
2 418 Michał Cupiał, Anna Szeląg-Sikora w osiąganiu celów wynikających z polityki niż podejście poprzez oddzielne systemy [BSI, 2000]. Z kolei Wikipedia podaje, że zintegrowany system informatyczny (ZSI) to najbardziej merytorycznie i technologicznie zaawansowana klasa systemów informatycznych wspomagających zarządzanie w przedsiębiorstwach i instytucjach. Optymalizuje procesy zarówno wewnętrzne, jak i zachodzące w najbliższym otoczeniu poprzez oferowanie gotowych narzędzi. Narzędzia te służą do automatyzacji wymiany danych pomiędzy działami przedsiębiorstwa oraz pomiędzy przedsiębiorstwem a innymi podmiotami biznesowymi z jego otoczenia (np. kooperantami, dostawcami, odbiorcami, bankami, urzędami skarbowymi). Głównymi cechami są: kompleksowość funkcjonalna, integracja danych i procedur, elastyczność funkcjonalna i strukturalna, zaawansowanie merytoryczne i technologiczne oraz otwartość [Wikipedia, dostęp: ]. W praktyce oznacza to obecnie ogromną liczbę systemów, wdrożonych i eksploatowanych w przedsiębiorstwach. Systemy te gromadzą i udostępniają informacje niezbędne w zarządzaniu procesami zachodzącymi w firmach. Z uwagi na fakt, że agrofirmy nie będące gospodarstwami rolniczymi nie różnią się zasadniczo od innych przedsiębiorstw i jest w nich stosowane typowe oprogramowanie (podobne jak w firmach z innych branż przemysłowych), w dalszych analizach będą brane pod uwagę przede wszystkim obiekty będące gospodarstwami rolniczymi. Jedynie w tej grupie agrofirm (tj. w gospodarstwach rolniczych), występują problemy związane ze specyfiką produkcji rolniczej. Celem opracowania była analiza oprogramowania przeznaczonego do wspomagania zarządzania oraz sprawdzenie możliwości zastosowania istniejących na rynku rozwiązań w agrofirmach. Zakres badań obejmował porównanie potrzeb producentów rolnych w zakresie oprogramowania z funkcjonalnością modułów składowych systemów wspomagania zarządzania dedykowanych dla odbiorców z innych sektorów gospodarki. W zestawieniu wykazane zostały możliwości wykorzystania istniejących systemów w zarządzaniu gospodarstwem rolniczym oraz wymienione czynniki, które uniemożliwiają zastosowanie tego oprogramowania w badanym obszarze. Dla porównania przedstawione zostały także przykładowe aplikacje reprezentujące oprogramowanie specjalistyczne, przeznaczone do wspomagania zarządzania w agrofirmie. 1. Specyfika produkcji rolniczej Powstanie i szybki rozwój przemysłu skłoniły ekonomistów do szukania odpowiedzi na pytanie, czy doskonalone środki produkcji i metod organizacji, które stały się źródłem wielkich zysków w przemyśle, mogą być zastosowane także w rolnictwie. Przeprowadzone badania wykazały jednak, że rolnictwo wyróżniają specyficzne warunki obiektywne, produkty, środki produkcji, procesy technologiczne i procesy pracy [Stachak, 1998]. Do takich cech, wyróżniających rolnictwo od innych branż można zaliczyć fakt ścisłego powiązania produkcji rolniczej z ziemią. Wiąże się to z rozprosze-
3 Informatyczne systemy wsparcia agrofirmy 419 niem produkcji, wpływem wielu czynników związanych z posiadanym obszarem, a także z faktem że prace polowe wykonywane są w ruchu. Kolejną cechą jest bardzo silna zależność od czynników klimatycznych (przede wszystkim pogody), na które producent rolny nie ma wpływu. W następnej kolejności wymienić należy zależność produkcji rolniczej od cech uprawianych roślin i hodowanych zwierząt, terminowość procesów gospodarczych, ich sezonowość, duże zróżnicowanie produkcji w poszczególnych obiektach czy wielostronność użytkowa produktów rolniczych. Poza wymienionymi, pojawiają się też inne czynniki, o mniejszym znaczeniu. Należy dodać że niektóre, wymienione cechy występują również w innych obszarach, a specyficzne jest nie posiadanie wybranej cechy lecz połączenie ich wszystkich równocześnie. Na wyniki i koszty gospodarowania wpływają też warunki w jakich produkcja jest prowadzona. Uwarunkowania produkcji rolniczej posiadają swoją specyfikę wyróżniającą ją od innych działów gospodarki [Michałek, Kowalski, Tabor, Cupiał, Kowalski, Rutkowski, 1998]. Do takich uwarunkowań mających decydujący wpływ na działalność agrofirmy zaliczyć można uwarunkowania wewnętrzne i zewnętrzne, wśród nich zaś wyróżnić czynniki: przyrodnicze - glebowe i klimatyczne (okres wegetacji, zasoby wody, temperatury średnie i minimalne, żyzność gleby itp.), ekonomiczne (poziom cen, popyt, warunki logistyczne i transportowe, siła robocza, koszty surowców i materiałów itp.). Specyfika produkcji rolnej stawia przed producentami oprogramowania wyzwania, które nie są spotykane w przemyśle. Duża różnorodność i zmienność produkcji rolniczej, jej sezonowość oraz wpływ wielu czynników, często niezależnych od człowieka sprawia, że napisanie programu wspomagającego działalność rolnika nie jest łatwym zadaniem. Dodatkowym czynnikiem, który sprawia że tworzenie tego typu oprogramowania nie jest popularne, są stosunkowo małe zasoby finansowe gospodarstw rolnych (w odniesieniu do przemysłu), co przekłada się na niewielkie kwoty jakie producent rolny jest skłonny przeznaczyć na zakup odpowiedniego oprogramowania. Istotnym bodźcem do zakupu specjalistycznego oprogramowania przez osoby prowadzące działalność gospodarczą, są obowiązujące przepisy, które zmuszają przedsiębiorcę do prowadzenia księgowości (w obecnych czasach prawie niemożliwej bez komputerów). W przypadku rolnictwa, jedynie nieliczne gospodarstwa są zmuszone do prowadzenia sprawozdawczości, która z kolei jest prowadzona w różnym zakresie. W tej sytuacji tylko nieliczni producenci rolni decydują się na prowadzenie zapisów dotyczących swej działalności, nie będąc do tego zmuszeni przez instytucje nadzorujące [Cupiał, Molenda, 2003]. 2. Potrzeby oraz funkcjonalności Należy zadać sobie pytania: czy faktycznie producent rolny potrzebuje specjalistycznego oprogramowania, a jeśli tak jaką funkcjonalność powinny mieć tego typu programy? Czy faktycznie nie jest możliwe zastosowanie opro-
4 420 Michał Cupiał, Anna Szeląg-Sikora gramowania przeznaczonego do wspomagania działalności firm? Czy zamiast tworzyć nowe rozwiązania dedykowane dla rolnictwa, nie lepiej byłoby dostosować istniejące na rynku biznesowym rozwiązania? Okazuje się jednak, że oprogramowanie przeznaczone dla firm, może być wykorzystane w rolnictwie jedynie w bardzo ograniczonym zakresie. Nie nadaje się zupełnie dla producentów rolnych, posiadających niewielkie gospodarstwa i prowadzących typową działalność rolniczą. W dalszej części opracowania zostaną wymienione składowe przykładowego zintegrowanego systemu zarządzania przeznaczonego dla przemysłu, oraz przeanalizowane możliwości adaptacji jego modułów w agrofirmie. Finanse i księgowość - moduł, który jest elementem każdego zintegrowanego systemu zarządzania, w przypadku rolnictwa nie znajduje w takiej formie zastosowania. Istnienie modułu księgowego wynika przede wszystkim z wymogów ustawowych dotyczących prowadzenia księgowości w firmie, tymczasem przepisy dotyczące dokumentacji prowadzonej w gospodarstwie rolnym są zupełnie inne. Przeciętne gospodarstwo rolne nie musi prowadzić żadnej dokumentacji księgowej, dla udokumentowania swych przychodów oraz wydatków. Nie jest zobowiązane również do rozliczeń z urzędami skarbowymi, tak jak muszą to robić przedsiębiorstwa. W pewnych sytuacjach producenci rolni muszą prowadzić rachunkowość (np. w przypadku gospodarstw ekologicznych), ale sposób jej prowadzenia różni się diametralnie od dokumentacji, którą można prowadzić w istniejących systemach wspomagania zarządzania przedsiębiorstwem. Również moduł finansowy różni się znacznie od tego, co jest potrzebne w przeciętnej firmie z innej branży. Można więc stwierdzić, że istniejące w przemyśle rozwiązania nie znajdą zastosowania w agrofirmach, nawet po zastosowaniu niewielkich modyfikacji. Środki trwałe - w agrofirmie występują środki trwałe i są istotnym składnikiem każdego gospodarstwa rolnego. Jednak sposób ich ewidencjonowania różni się od stosowanego wobec środków trwałych w przemyśle. Rolnikowi nie zależy na wykazaniu amortyzacji środka trwałego, po to by odpis amortyzacyjny wykazać w kosztach produkcji, a tym samym zmniejszyć przychód, a w konsekwencji podatek. W przypadku producenta rolnego, amortyzacja ma być jedynie wskaźnikiem przeznaczonym do szacowania kosztów produkcji dla swoich własnych potrzeb (np. w celu kalkulacji ceny świadczonej usługi mechanizacyjnej). W konsekwencji rolnikowi nie zależy na wykazaniu jak najwyższego (dopuszczalnego przepisami) odpisu amortyzacyjnego, lecz na wyliczeniu realnych kosztów amortyzacji wynikających z faktycznego okresu użytkowania maszyny oraz jej wykorzystania rocznego. Wynika z tego, że moduł ewidencji środków trwałych powinien się pojawić w oprogramowaniu przeznaczonym dla agrofirmy. Jednak zastosowanie istniejących, przeznaczonych dla firm rozwiązań wymaga wprowadzenia bardzo istotnych modyfikacji.
5 Informatyczne systemy wsparcia agrofirmy 421 Kontroling - tego typu informacje z reguły nie są wykorzystywane w produkcji rolniczej. Mimo iż funkcja analityczno-syntetyczna, która umożliwia lokalizowanie i monitorowanie odchyleń wielkości rzeczywistych w odniesieniu do wielkości planowanych pod kątem wyznaczonych celów mogłaby znaleźć zastosowanie również w agrofirmie. Jednak w celu zastosowania w rolnictwie, moduł ten musiałby być znacznie zmodyfikowany i dostosowany do panujących realiów. Zarządzanie inwestycjami - inwestycje w rolnictwie, podobnie jak w przemyśle, wymagają narzędzi informatycznych, które pomogą je w sposób racjonalny realizować. W przypadku tego modułu różnica pomiędzy aplikacjami dla biznesu i dla producenta rolnego nie jest duża. W konsekwencji adaptacja tego modułu wymaga niewielkich zmian. Rozliczenia z urzędem skarbowym - moduł nie ma zastosowania w rolnictwie w obecnym stanie prawnym. Rolnik, jeśli nie prowadzi dodatkowej działalności, nie ma potrzeby korzystania z tego modułu. Projekty - w typowym gospodarstwie rolnym, producenci rolni realizują także różne projekty. Kontrola przedsięwzięć pozwalająca nadzorować wszystkie etapy realizacji projektu - od ofertowania, projektowania i zatwierdzania do zarządzania zasobami i ustalania kosztów przedsięwzięcia byłaby jak najbardziej wskazana. Jednak projekty w rolnictwie posiadają swoją specyfikę i konieczne byłoby zmodyfikowanie istniejących rozwiązań, lub/oraz napisanie odpowiednich scenariuszy przeznaczonych dla producentów rolnych. Zarządzanie kadrami - w typowym gospodarstwie rodzinnym, gdzie nie są zatrudnione osoby z zewnątrz - moduł zbędny. W przypadku zatrudniania dodatkowych pracowników, w większych agrofirmach, moduł może być wykorzystywany. Jednak większość istniejących systemów opiera sie na rozliczeniach z urzędami skarbowymi oraz ZUS-em. Tymczasem w agrofirmie, konieczne jest także uwzględnienie KRUS-u, a specyfika zatrudnienia i rozliczeń różni się od spotykanej w innych branżach. Remonty i utrzymanie majątku produkcyjnego - moduł, który umożliwia nadzorowanie czynności związanych z utrzymaniem agrofirmy, ułatwiający inspekcje, kontrole, konserwacje jest w małym gospodarstwie zbędny. W dużej agrofirmie moduł ten mógłby znaleźć zastosowanie. Zarządzanie jakością - podobnie jak w przemyśle, zachowanie wysokich standardów jakości, również w rolnictwie jest bardzo ważne. Jest to jednocześnie znacznie trudniejsze, gdyż znacznie trudniej (przede wszystkim z uwagi na wiele czynników zewnętrznych, niezależnych od producenta rolnego) jest zachować powtarzalność wytworzonej produkcji. Również w tym przypadku, chcąc zastosować istniejące rozwiązania, należy wprowadzić znaczne modyfikacje. Planowanie produkcji - specyfika produkcji rolniczej wymaga, aby moduł planowania produkcji był zupełnie inny niż dla rozwiązań przemysłowych. W module planowania produkcji rolniczej, konieczne jest wprowadzenie wielu
6 422 Michał Cupiał, Anna Szeląg-Sikora rozwiązań wspierających proces produkcyjny. Muszą być one jednak dostosowane do warunków panujących w rolnictwie. Gospodarka materiałowa - kontrola całości procesu zakupów, wybór właściwego w danej chwili dostawcy, zarządzanie magazynem, dokładna weryfikacja faktur, a także funkcja informacyjna jest w małych gospodarstwach zbędnym dodatkiem. W dużych agrofirmach wykorzystanie tego modułu mogłoby być celowe. Jednak podobnie jak w poprzednich przypadkach wymagane byłoby zmodyfikowanie modułu oraz dostosowanie do specyfiki rolnictwa. Sprzedaż i dystrybucja - moduł ułatwiający sprzedaż wyprodukowanych towarów może być zastosowany, lecz w przypadku, gdy producenci rolni posiadają stałych i nielicznych odbiorców, jego możliwości nie zostaną wykorzystane. Jednak jest to część systemu, która wymaga bardzo niewielkich zmian. Zarządzanie usługami - w przypadku agrofirmy, w jej profilu działalności występują usługi. Z reguły jest to dodatkowy element wykorzystania posiadanych zasobów (maszyn i urządzeń). Zastosowanie modułu wspomagającego świadczenie usług, zwłaszcza mechanizacyjnych, jest jak najbardziej celowe. Także w tym przypadku, moduł ten musi być dostosowany do warunków panujących w rolnictwie. Inne moduły - pozostałe składowe systemu informatycznego wspomagające zarządzanie, takie jak kontrola obiegu dokumentów, komunikacja wewnątrz firmy itp. w przypadku agrofirmy nie znajdują zastosowania. Jednocześnie potrzebne jest wprowadzenie rozwiązań dedykowanych dla rolnictwa, nie spotykanych w przemyśle. Jak wynika z powyższych rozważań, dostosowanie istniejących, przeznaczonych dla przemysłu rozwiązań jest w przypadku rolnictwa niecelowe. Systemy wdrażane w agrofirmach, muszą być więc tworzone od początku, co oczywiście nie wyklucza zastosowania rozwiązań sprawdzonych w innych działach gospodarki. Znacznie niższa opłacalność produkcji rolniczej (w porównaniu do przemysłu) oraz dłuższy cykl produkcyjny sprawiają, że koszty wytworzenia, a w konsekwencji cena systemu nie może być zbyt wysoka. Mniejsza, skala przedsięwzięć, przy jednoczesnej złożoności problemów, które system powinien rozwiązywać sprawia że największe firmy z branży IT nie są i być może nie będą zainteresowane w najbliższym czasie tworzeniem takiego oprogramowania. Z kolei słabo wykształcona kadra agrofirmy, przy braku możliwości zatrudnienia informatyka, sprawia że programy nie mogą być zbyt skomplikowane w obsłudze. Ponieważ ich wdrażanie oraz eksploatację musi przeprowadzić właściciel agrofirmy ich interfejs musi być intuicyjny, przy jednoczesnym zapewnieniu odpowiedniej funkcjonalności i bezpieczeństwa danych. Jednak, mimo tych trudności, coraz więcej firm informatycznych zaczyna się interesować tym segmentem rynku. Powodem jest duża konkurencja na rynku oprogramowania dla biznesu - zdominowanego dodatkowo przez dużych graczy. Mniejsze firmy poszukując nowych źródeł dochodu, próbują tworzyć oprogramowanie dedykowane dla rolnictwa - jednak dzieje się to z różnym
7 Informatyczne systemy wsparcia agrofirmy 423 skutkiem. W wielu wypadkach, programiści zatrudnieni w tych firmach, próbują przenosić rozwiązania sprawdzone w przemyśle, nie analizując jednocześnie potrzeb odbiorców. Takie działania z góry skazane są na niepowodzenie. 3. Aplikacje istniejące na rynku Rynek oprogramowania przeznaczonego dla rolnictwa, mimo że znacznie mniejszy niż w przypadku firm przemysłowych oraz usługowych z innych branż, istnieje i liczba dostępnych na nim programów systematycznie się zwiększa. Mimo, iż brakuje systemów pozwalających kompleksowo zarządzać agrofirmami, to istnieje dość dużo programów, które pozwalają rozwiązywać pojedyncze problemy na jakie natrafiają producenci rolni. Do takich aplikacji należą np. programy do planowania nawożenia, chemicznej ochrony roślin oraz inne realizujące podobne zadania. Jednak na rynku spotkać można również aplikacje, które umożliwiają zarządzanie całym gospodarstwem rolniczym. Można stwierdzić, że spełniają one podobne funkcje jak zintegrowane systemy zarządzania w przemyśle, jednak sposób ich działania oraz zakres funkcjonalności jest inny. Poniżej przedstawione zostaną trzy przykładowe aplikacje, które przeznaczone są do wspomagania zarządzania agrofirmą - gospodarstwem rolniczym. Pierwsza z nich to Organizator Techniki Rolniczej - OTR-7. Aplikacja przeznaczona jest do projektowania gospodarstw, nie zaś do bieżącego zarządzania, lecz z uwagi na ujęcie obiektu w sposób kompleksowy została wymieniona w niniejszym opracowaniu. Przykładowy zrzut ekranu programu OTR-7 zamieszczony został na rysunku 1. Program OTR-7 umożliwia wprowadzenie danych istniejącego gospodarstwa, lub zaplanowanie nowego obiektu. W efekcie powstaje model, który umożliwia przeprowadzenie kompleksowych analiz opłacalności całej agrofirmy, a także poszczególnych działów produkcji. Pozwala to na sprawdzanie stanu bieżącego oraz testowanie poszczególnych wariantów gospodarowania pod kątem opłacalności oraz wpływu na kondycję całego analizowanego obiektu. Program OTR-7 umożliwia zaplanowanie produkcji roślinnej, produkcji zwierzęcej, usług mechanizacyjnych (i innych) w zakresie korzystania oraz świadczenia i dodatkowej działalności (niekoniecznie związanej z rolnictwem). W obliczeniach ujęte zostały takie składniki majątku jak: park maszynowy oraz budynki i budowle. Obliczenia oparte zostały o karty technologiczne czynności wykonywanych w gospodarstwie. Pozwalają w konsekwencji m.in. na kalkulację kosztów pracy maszyn i urządzeń oraz wyliczenie nakładów pracy. Program jest darmowy i dostępny na stronie
8 424 Michał Cupiał, Anna Szeląg-Sikora Rysunek 1. Przykładowy zrzut ekranu programu OTR-7 Źródło: Opracowanie własne. Kolejnym programem jest Bitfarma, służąca do ewidencjonowania zdarzeń gospodarczych w gospodarstwach rolnych, a także do wspomagania procesu planowania i podejmowania decyzji z zakresu bieżącego zarządzania produkcją roślinną. Oprogramowanie zostało przygotowane przez firmę Bitcomp Polska i Centrum Doradztwa Rolniczego. Program Bitfarma jest przeznaczony zarów-
9 Informatyczne systemy wsparcia agrofirmy 425 no dla rolników jak i dla doradców rolniczych. Jest rozpowszechniany i promowany przez ośrodki doradztwa rolniczego. Przykładowy zrzut ekranu programu Bitfarma zamieszczony został na rysunku 2. Rysunek 2. Przykładowy zrzut ekranu programu Bitfarma Źródło: Opracowanie własne. Aplikacja zawiera następujące elementy: rejestr działek ewidencyjnych i rolnych, karty działek rolnych, moduł ekonomiczny, moduł magazynowy, moduł map oraz raporty. Program jest dość rozbudowany, posiada wiele funkcji i daje producentowi rolnemu dość duże możliwości. Jest przeznaczony dla gospodarstw prowadzących produkcję roślinną. Do interesujących i przydatnych należy moduł Nawożenie, który służy do przygotowywania planów nawozowych i ewidencji stosowanego nawożenia, zarówno mineralnego jak i organicz-
10 426 Michał Cupiał, Anna Szeląg-Sikora nego. Opracowany został przy współpracy z Instytutem Uprawy i Nawożenia w Puławach na bazie programu NawSald. Innym ciekawym modułem jest Ochrona roślin, przeznaczona do ewidencji zabiegów ochrony roślin prowadzonych na danej działce rolnej. Oferuje ona informacje wspomagające odpowiedni dobór środków ochrony roślin. Ten moduł opracowywany został we współpracy z Instytutem Ochrony Roślin w Poznaniu. Program Bitfarma jest komercyjny i dla uzyskania pełnej funkcjonalności konieczny jest jego zakup. Na stronie firmy Bitcomp [ dostępna jest wersja demonstracyjna o ograniczonej funkcjonalności. Do programów przeznaczonych do zarządzania gospodarstwem, należy oferta firmy Agropower, aktywnie promowana i łatwa do odszukania w internecie. Jest w niej aplikacja Agroasystent. Posiada ona funkcje pozwalające na: zarządzanie działkami i zasiewami, kontrolę kosztów, sporządzanie raportów i zestawień oraz dokumentów i druków, ewidencję badań gleby i planowanie nawożenia a także prowadzenie gospodarki magazynowej. Przykładowy zrzut ekranu programu Agroasystent zamieszczony został na rysunku 3. Rysunek 3. Przykładowy zrzut ekranu programu Agroasystent Źródło: Opracowanie własne.
11 Informatyczne systemy wsparcia agrofirmy 427 Agroasystent zlicza koszty prac polowych i prezentuje je w postaci zestawień. W zależności od używanej wersji programu dostępne są różne raporty obrazujące wyniki analiz danych gospodarstwa. Program pozwala na określanie, które pakiety programu rolnośrodowiskowego obowiązują na poszczególnych obszarach zasiewów. Może weryfikować wprowadzane dane i informować o ewentualnych nieprawidłowościach. Aplikacja umożliwia wygenerowanie wniosku o dopłaty obszarowe. W przypadku producentów rolnych zarejestrowanych jako płatnicy podatku VAT, moduł fakturowania pozwala na wystawianie faktur. Praca w programie wymaga uzupełnienia tabel słownikowych zawierających m.in. dane maszyn i urządzeń, nawozów, środków ochrony roślin czy materiału siewnego. W tym celu AgroAsystent korzysta z połączenia z centralną bazą danych słownikowych, z której można pobrać wybrane pozycje. Aplikacja jest komercyjna i dla uzyskania pełnej funkcjonalności konieczny jest jej zakup. Na stronie firmy Agropower [ można pobrać wersję demonstracyjną. Zakończenie Badania wykazują, że producenci rolni są zainteresowanie korzystaniem ze specjalistycznego oprogramowania, są świadomi jego przydatności w zarządzaniu produkcją, jednak nie są skłonni do wydatkowania dużych kwot na jego zakup. Dodatkowym czynnikiem jest fakt, że często nie posiadają informacji o aplikacjach dostępnych na rynku [Cupiał, 2008]. Jednak na rynku istnieją aplikacje przeznaczone do zarządzania agrofirmą. Różnią się one od swych odpowiedników przeznaczonych dla firm działających w innych branżach i dzięki temu są lepiej dostosowane do realiów panujących w rolnictwie. Mimo, iż rynek oprogramowania dla rolnictwa nie przynosi tak wielkich dochodów jak IT w innych branżach, w ostatnim okresie zaobserwować można dynamiczny rozwój aplikacji przeznaczonych dla tego sektora. Literatura 1. BSI Management System Integration A Guide, Cupiał M. (2006), System wspomagania decyzji dla gospodarstw rolniczych. Inżynieria Rolnicza. Nr 9 (84). 3. Cupiał M. (2008), Zapotrzebowanie na programy komputerowe w rolnictwie na przykładzie gospodarstw województwa małopolskiego. Inżynieria Rolnicza. Nr 9 (107). 4. Cupiał M., Molenda K. (2003), Ocena przydatności programów księgowych dla potrzeb mechanizacji na przykładzie programu PORR. Inżynieria Rolnicza. Nr 10 (52). 5. Cupiał M., Tabor S. (2005), Program wspomagający ocenę inwestycji mechanizacyjnych DoZeM 2. Inżynieria Rolnicza. Nr 6 (66)
12 428 Michał Cupiał, Anna Szeląg-Sikora 8. Michałek R., Kowalski J., Tabor S., Cupiał M., Kowalski S., Rutkowski K. (1998), Uwarunkowania technicznej rekonstrukcji rolnictwa. Polskie Towarzystwo Inżynierii Rolniczej, Kraków. 9. Stachak S. (1998) Ekonomika agrofirmy, PWN. 10. Wikipedia: informatyczny. Streszczenie W opracowaniu przedstawione zostały możliwości zastosowania oprogramowania przeznaczonego dla innych branż w rolnictwie. Zaprezentowane zostało przykładowe oprogramowanie przeznaczone dla wsparcia działalności agrofirmy. Mimo, iż producent rolny ma dużo mniejszy wybór niż w przypadku firm należących do innych sektorów, również w tym przypadku istnieją aplikacje, które mogą wspomagać jego działalność. Słowa kluczowe zintegrowane systemy zarządzania, produkcja rolnicza Systems IT for agricultural businesses (Summary) The paper presented the applicability of software designed for other industries in agriculture. Presented is programs designed to support the activities of agricultural businesses. Although the farmer has less choice than the case of companies belonging to other sectors, also there are applications that can support activities agricultural producers. Key words integrated management systems, agricultural production
InŜynieria Rolnicza 14/2005. Streszczenie
Michał Cupiał Katedra InŜynierii Rolniczej i Informatyki Akademia Rolnicza w Krakowie PROGRAM WSPOMAGAJĄCY NAWOśENIE MINERALNE NAWOZY 2 Streszczenie Przedstawiono program Nawozy 2 wspomagający nawoŝenie
Zintegrowany System Informatyczny (ZSI)
Zintegrowany System Informatyczny (ZSI) ZSI MARKETING Modułowo zorganizowany system informatyczny, obsługujący wszystkie sfery działalności przedsiębiorstwa PLANOWANIE ZAOPATRZENIE TECHNICZNE PRZYGOTOWANIE
Case Study. Rozwiązania dla branży metalowej
Case Study Rozwiązania dla branży metalowej Charakterystyka klienta Firma produkująca wyroby ze stali czarnej, aluminium, stali nierdzewnej oraz elementy konstrukcji i konstrukcje metalowe. W palecie rozwiązań
Oprogramowanie dla rolnictwa. Proste rozwiązania wspomagające zarządzanie gospodarstwem rolnym
Oprogramowanie dla rolnictwa Proste rozwiązania wspomagające zarządzanie gospodarstwem rolnym Najlepszy pomocnik każdego Rolnika! Dla kogo jest przeznaczony program AgroAsystent? Dla gospodarstw indywidualnych
KATALOG MASZYN I POJAZDÓW ROLNICZYCH MASZYNY-3
Inżynieria Rolnicza 9(118)/2009 KATALOG MASZYN I POJAZDÓW ROLNICZYCH MASZYNY-3 Michał Cupiał Instytut Inżynierii Rolniczej i Informatyki, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Streszczenie. Przedstawiono internetową
Kalkulacje rolnicze. Uprawy polowe
.pl https://www..pl Kalkulacje rolnicze. Uprawy polowe Autor: Maria Czarniakowska Data: 20 stycznia 2016 Kalkulacje rolnicze są podstawowym narzędziem rachunku ekonomicznego, które pozwalają na określenie
KOSZTY UŻYTKOWANIA MASZYN W STRUKTURZE KOSZTÓW PRODUKCJI ROŚLINNEJ W WYBRANYM PRZEDSIĘBIORSTWIE ROLNICZYM
Inżynieria Rolnicza 13/2006 Zenon Grześ, Ireneusz Kowalik Instytut Inżynierii Rolniczej Akademia Rolnicza w Poznaniu KOSZTY UŻYTKOWANIA MASZYN W STRUKTURZE KOSZTÓW PRODUKCJI ROŚLINNEJ W WYBRANYM PRZEDSIĘBIORSTWIE
ZAPOTRZEBOWANIE NA PROGRAMY KOMPUTEROWE W ROLNICTWIE NA PRZYKŁADZIE GOSPODARSTW WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO
Inżynieria Rolnicza 9(107)/2008 ZAPOTRZEBOWANIE NA PROGRAMY KOMPUTEROWE W ROLNICTWIE NA PRZYKŁADZIE GOSPODARSTW WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO Michał Cupiał Katedra Inżynierii Rolniczej i Informatyki, Uniwersytet
II Forum Wiedzy i Innowacji
II Forum Wiedzy i Innowacji Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie. Projekt opracowany przez Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Projekt
EKONOMIKA I ZARZĄDZANIE PRZEDSIĘBIORSTWEM PORTOWYM wykład 3.
EKONOMIKA I ZARZĄDZANIE PRZEDSIĘBIORSTWEM PORTOWYM wykład 3 www.salo.pl Działalność gospodarcza w portach morskich Działalność gospodarcza przedsiębiorstwa portowego opiera się na dwóch podstawowych elementach:
Katalog rozwiązań informatycznych dla firm produkcyjnych
Katalog rozwiązań informatycznych dla firm produkcyjnych www.streamsoft.pl Obserwować, poszukiwać, zmieniać produkcję w celu uzyskania największej efektywności. Jednym słowem być jak Taiichi Ohno, dyrektor
System zarządzania zleceniami
Verlogic Systemy Komputerowe 2013 Wstęp Jednym z ważniejszych procesów występujących w większości przedsiębiorstw jest sprawna obsługa zamówień klientów. Na wspomniany kontekst składa się: przyjęcie zlecenia,
KOMPUTEROWE WSPOMAGANIE CHEMICZNEJ OCHRONY ROŚLIN PRZY POMOCY PROGRAMU HERBICYD-2
Inżynieria Rolnicza 6(94)/2007 KOMPUTEROWE WSPOMAGANIE CHEMICZNEJ OCHRONY ROŚLIN PRZY POMOCY PROGRAMU HERBICYD-2 Michał Cupiał Katedra Inżynierii Rolniczej i Informatyki, Akademia Rolnicza w Krakowie Streszczenie.
Rysunek 1. Formularz dodawania elementów do bazy na przykładzie zabiegu nawożenia
FarmManager Problem gromadzenia i przetwarzania danych, informacji jest często poruszany i rozwiązywany przy pomocy komputera. W tym celu powstało wiele programów, które ułatwiają prowadzenie przedsiębiorstwa
INFORMACJE WPŁYWAJĄCE NA DECYZJĘ O ZAKUPIE ŚRODKÓW TECHNICZNYCH W GOSPODARSTWACH ROLNICZYCH MAŁOPOLSKI
Inżynieria Rolnicza 1(119)/2010 INFORMACJE WPŁYWAJĄCE NA DECYZJĘ O ZAKUPIE ŚRODKÓW TECHNICZNYCH W GOSPODARSTWACH ROLNICZYCH MAŁOPOLSKI Michał Cupiał, Anna Szeląg-Sikora Instytut Inżynierii Rolniczej i
DOBÓR ŚRODKÓW TRANSPORTOWYCH DLA GOSPODARSTWA PRZY POMOCY PROGRAMU AGREGAT - 2
InŜynieria Rolnicza 14/2005 Michał Cupiał, Maciej Kuboń Katedra InŜynierii Rolniczej i Informatyki Akademia Rolnicza im. Hugona Kołłątaja w Krakowie DOBÓR ŚRODKÓW TRANSPORTOWYCH DLA GOSPODARSTWA PRZY POMOCY
1. Udział dochodów z działalności rolniczej w dochodach gospodarstw domowych z użytkownikiem gospodarstwa rolnego w 2002 r.
1 UWAGI ANALITYCZNE 1. Udział dochodów z działalności rolniczej w dochodach gospodarstw domowych z użytkownikiem gospodarstwa rolnego w 2002 r. W maju 2002 r. w województwie łódzkim było 209,4 tys. gospodarstw
Liczba godzin szkolenia. Planowane środki dydaktyczne 1. 2. 3. 4. 5. 6. 1 godzina (45 min)
Lp. Zakres programowy szkolenia Liczba godzin szkolenia Planowane środki dydaktyczne Planowane materiały szkoleniowe Formy i metody szkolenia (kursy/warsztaty/wyjazd studyjny/inne) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 1
Rozdział 1. Podstawy teoretyczne agrobiznesu Pojęcie agrobiznesu Inne określenia agrobiznesu... 17
Spis treści Wstęp... 11 Rozdział 1. Podstawy teoretyczne agrobiznesu 13 1.1. Pojęcie agrobiznesu... 13 1.2. Inne określenia agrobiznesu... 17 Rozdział 2. Pierwszy agregat agrobiznesu zaopatrzenie 20 2.1.
Katedra Inżynierii Rolniczej i Informatyki. Opinia małopolskich rolników na temat zastosowania komputerów w produkcji rolniczej
Katedra Inżynierii Rolniczej i Informatyki Akademia Rolnicza im. Hugona Kołłątaja w Krakowie Opinia małopolskich rolników na temat zastosowania komputerów w produkcji rolniczej Michał Cupiał W roku 2005
Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy. Stanisław Krasowicz. Puławy, 2008
Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy GŁÓWNE UWARUNKOWANIA KONKURENCYJNOŚCI POLSKIEGO ROLNICTWA Stanisław Krasowicz Puławy, 2008 Polska to kraj: o stosunkowo dużym potencjale
Efekty kształcenia dla kierunku studiów informatyka i agroinżynieria i ich odniesienie do efektów obszarowych
Załącznik do uchwały nr 376/2012 Senatu UP Efekty kształcenia dla kierunku studiów informatyka i agroinżynieria i ich odniesienie do efektów obszarowych Wydział prowadzący kierunek: Wydział Rolnictwa i
Korzyści odnoszone przez rolników z prowadzenia rachunkowości
Zarządzanie gospodarstwem rolnym ze szczególnym uwzględnieniem korzyści z prowadzenia rachunkowości rolniczej w gospodarstwie rolnym Korzyści odnoszone przez rolników z prowadzenia rachunkowości 1 Zarządzający
czynny udział w projektowaniu i implementacji procesów produkcyjnych
Inżynier Procesu Zarobki: min. 3500 zł brutto (do negocjacji) czynny udział w projektowaniu i implementacji procesów produkcyjnych określenie cyklu produkcyjnego opis działań produkcyjnych dla nowych projektów,
Rachunkowość jako podstawowy system informacyjny w zarządzaniu właścicielskim Rola nowoczesnego biura rachunkowego w dobie dynamicznego i zmiennego
Rachunkowość jako podstawowy system informacyjny w zarządzaniu właścicielskim Rola nowoczesnego biura rachunkowego w dobie dynamicznego i zmiennego otoczenia gospodarczego Zespół Booq Żaneta Sroka dr hab.
MADAR. - rozwiązania dla średnich przedsiębiorstw
MADAR MADAR - rozwiązania dla średnich przedsiębiorstw Przedstawiamy grupę programów Madar, skierowanych do firm średnich, małych i mikro. Nasza 15-letnia praca zaowocowała powstaniem w pełni zintegrowanego
Podział systemów. informatycznych. Roman Krzeszewski Katedra Informatyki Stosowanej Politechniki Łódzkiej. Informatyka w Zastosowaniach.
Podział systemów informatycznych Podział ze względu na szczebel organizacyjny Systemy transakcyjne (Trascaction Processing Systems TPS) Systemy nowoczesnego biura (Office Automation Systems OAS) Systemy
Informacja o firmie i oferowanych rozwiązaniach
Informacja o firmie i oferowanych rozwiązaniach Kim jesteśmy INTEGRIS Systemy IT Sp. z o.o jest jednym z najdłużej działających na polskim rynku autoryzowanych Partnerów Microsoft w zakresie rozwiązań
FreshManager podzielony został na moduły a te z kolei składają się z wielu funkcji.
Program FreshManager od momentu opublikowania wersji 3.0 stał się wielofunkcyjnym programem komputerowym przeznaczonym dla rolników (przede wszystkim ogrodników w tym sadowników i warzywników), którzy
Centrum Kształcenia Ustawicznego
Centrum Kształcenia Ustawicznego I. Zasadnicza Szkoła Zawodowa Ślusarz Zajmuje się naprawami i konserwacją sprzętu gospodarstwa domowego, różnych sprzętów, z wykorzystaniem narzędzi, przyrządów ślusarskich
EKONOMIKA I ZARZĄDZANIE PRZEDSIĘBIORSTWEM W AGROBIZNESIE
EKONOMIKA I ZARZĄDZANIE PRZEDSIĘBIORSTWEM W AGROBIZNESIE Anna Grontkowska, Bogdan Klepacki SPIS TREŚCI Wstęp Rozdział 1. Miejsce rolnictwa w systemie agrobiznesu Pojęcie i funkcje agrobiznesu Ogniwa agrobiznesu
Wzrost efektywności ekonomicznej w rolnictwie
Wzrost efektywności ekonomicznej w rolnictwie Podejmowanie decyzji i procesy w gospodarstwie Prowadzenie firmy to ciągłe podejmowanie decyzji w warunkach niepewności. Na osiągnięty wynik ekonomiczny gospodarstwa
Opis podstawowych modułów
Opis podstawowych modułów Ofertowanie: Moduł przeznaczony jest dla działów handlowych, pozwala na rejestrację historii wysłanych ofert i istotnych zdarzeń w kontaktach z kontrahentem. Moduł jest szczególnie
Koszty eksploatacji maszyn rolniczych
Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie 89-1 Minikowo tel. 5 386 7 00, 5 386 7 7 e-mail: sekretariat@kpodr.pl www.kpodr.pl 16 Koszty eksploatacji maszyn rolniczych Minikowo, 016 1 Autor:
Prezes Zarządu. Dział projektowania
Studium przypadku - Motoparts Opis przedsiębiorstwa Przedsiębiorstwo MOTOPARTS SA jest producentem plastikowych elementów do samochodów osobowych. W strukturze organizacyjnej (rysunek 1) przedsiębiorstwa,
Od ERP do ERP czasu rzeczywistego
Przemysław Polak Od ERP do ERP czasu rzeczywistego SYSTEMY INFORMATYCZNE WSPOMAGAJĄCE ZARZĄDZANIE PRODUKCJĄ Wrocław, 19 listopada 2009 r. Kierunki rozwoju systemów informatycznych zarządzania rozszerzenie
PRODUKCJA BY CTI. Opis programu
PRODUKCJA BY CTI Opis programu 1. Opis produktu. Moduł Produkcja by CTI jest programem w pełni zintegrowanym z systemem Comarch ERP Optima. Program ten daje pełną kontrolę nad produkcją, co pozwala zmniejszyć
WPŁYW TECHNICZNEGO UZBROJENIA PROCESU PRACY NA NADWYŻKĘ BEZPOŚREDNIĄ W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH
Inżynieria Rolnicza 4(102)/2008 WPŁYW TECHNICZNEGO UZBROJENIA PROCESU PRACY NA NADWYŻKĘ BEZPOŚREDNIĄ W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH Sławomir Kocira Katedra Eksploatacji Maszyn i Zarządzania w Inżynierii Rolniczej,
Wprowadzenie... 3 Charakterystyka grupy docelowej... 4 Podział grupy docelowej... 4. Podział grupy docelowej wg stanowisk pracy respondentów...
Spis treści Wprowadzenie... 3 Charakterystyka grupy docelowej... 4 Podział grupy docelowej.... 4 Podział grupy docelowej wg stanowisk pracy respondentów.... 4 Wyniki badania... 6 Rozliczanie produkcji
BMM Sp. z o.o. Sytuacja biznesowa przed implementacją
2010-03-29 BMM Sp. z o.o. Firma specjalizuje się w projektowaniu i produkcji dużych form wtryskowych. Jest jednym z nielicznych przedsiębiorstw na świecie i jedynym w Polsce posiadającym kompetencje w
Informacje o wybranych funkcjach systemu klasy ERP Realizacja procedur ISO 9001
iscala Informacje o wybranych funkcjach systemu klasy ERP Realizacja procedur ISO 9001 Opracował: Grzegorz Kawaler SCALA Certified Consultant Realizacja procedur ISO 9001 1. Wstęp. Wzrastająca konkurencja
Wyniki uzyskane przez gospodarstwa rolne uczestniczące w systemie Polski FADN wg typów rolniczych w woj. dolnośląskim w latach 2015 i 2016
Wyniki uzyskane przez gospodarstwa rolne uczestniczące w systemie Polski FADN wg typów rolniczych w woj. dolnośląskim w latach i Typ rolniczy gospodarstwa rolnego jest określany na podstawie udziału poszczególnych
Zapytanie ofertowe nr 1/POIG 8.2/2013
Świecie, 02.12.2013r. Zapytanie ofertowe nr 1/POIG 8.2/2013 Zamawiający: Drukarnia MW Wieczorek Mirosław Ul. Gen. J. Hallera 7G, 86-100 Świecie NIP: 5591391666, REGON: 093072292 Tel. 525256081, Fax. 525256081
Informacje o zawodach (szkoła młodzieżowa) I. Technikum zawodowe (4-letnie) 1) Technik mechanik
Informacje o zawodach (szkoła młodzieżowa) I. Technikum zawodowe (4-letnie) 1) Technik mechanik Organizuje i nadzoruje produkcję, montaż, naprawy i konserwacje wszelkich maszyn i urządzeo produkowanych
Załącznik nr 2 do uchwały nr 100/2012 Senatu UP. Efekty kształcenia dla kierunku studiów inżynieria rolnicza i ich odniesienie do efektów obszarowych
Załącznik nr 2 do uchwały nr 100/2012 Senatu UP Efekty kształcenia dla kierunku studiów inżynieria rolnicza i ich odniesienie do efektów obszarowych Wydział prowadzący kierunek: Wydział Rolnictwa i Bioinżynierii
Firma ACEL J.M. Ciskowscy Sp. K. powstała w 1987 roku w Gdańsku. Obecnie. posiada oddziały w Rumi, Gdyni i Warszawie. Zajmuje się hurtową sprzedażą
Dane Klienta: ACEL J.M. Ciskowscy Sp. K. ul. Twarda 6C 80-871 Gdańsk www.acel.pl Firma ACEL J.M. Ciskowscy Sp. K. powstała w 1987 roku w Gdańsku. Obecnie posiada oddziały w Rumi, Gdyni i Warszawie. Zajmuje
Bank Zachodni WBK odpowiada na potrzeby rolników
.pl https://www..pl Bank Zachodni WBK odpowiada na potrzeby rolników Autor: Redaktor Naczelny Data: 31 maja 2016 Kredyty, pożyczki, leasing przed rolnikami szukającymi sposobu na powiększenie gospodarstwa,
DNI technik SATELITARNYCH 21-24 CZERWCA 2007. ROLNICTWO zastosowania rozwiązań GIS
DNI technik SATELITARNYCH 21-24 CZERWCA 2007 ROLNICTWO zastosowania rozwiązań GIS Rolnictwo Współczesne rolnictwo w równym stopniu jak rozwiązań technicznych potrzebuje fachowej wiedzy i nowości technologicznych.
Tytuł zawodowy: Technik mechanik podbudowa Zasadniczej Szkoły Zawodowej
Tytuł zawodowy: Technik mechanik podbudowa Zasadniczej Szkoły Zawodowej Cykl kształcenia: 3 lata 6 semestrów Technik mechanik to zawód, którym zainteresowanie obejmuje niemal wszystkie działy gospodarki
System informatyczny jest to wyodrębniona część systemu informacyjnego, która jest, z punktu widzenia przyjętych celów skomputeryzowana.
System informatyczny jest to wyodrębniona część systemu informacyjnego, która jest, z punktu widzenia przyjętych celów skomputeryzowana. System informatyczny Na system informatyczny składa się więc: sprzęt
w Polsce 2011 Oprogramowanie, usługi i infrastruktura ICT w dużych firmach Na podstawie badania 420 dużych firm Data publikacji: czerwiec 2011
Oprogramowanie, usługi i infrastruktura ICT w dużych firmach w Polsce 2011 Na podstawie badania 420 dużych firm Data publikacji: czerwiec 2011 Język: polski, angielski Słowo od autora Pomimo sukcesywnego
Kalkulacja uprawy pszenicy. Czy warto robić obliczenia?
Kalkulacja uprawy pszenicy. Czy warto robić obliczenia? Autor: Tadeusz Śmigielski Data: 21 września 2018 Przewidując efekty rozwiązań ekonomicznych i organizacyjnych mających wpływ na końcowy sukces można
Czym się kierować przy wyborze systemu ERP? poradnik
Czym się kierować przy wyborze systemu ERP? poradnik Inwestycja w system ERP to decyzja wiążąca na lata, generująca w pierwszym momencie koszty, ale przede wszystkim mająca decydujący wpływ na przebieg
POMORSKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO W GDAŃSKU W LATACH Gdańsk, wrzesień 2015r.
POMORSKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO W GDAŃSKU W LATACH 2004-2014 Gdańsk, wrzesień 2015r. Obszar działania PODR w Gdańsku Sytuacja dochodowa gospodarstw rolnych na podstawie badań rachunkowości rolnej
Spis treści. Wstęp... 11
Spis treści Wstęp... 11 1. WPROWADZENIE DO TERMINOLOGII I ARCHITEKTURY SAP ERP (Mariusz Żytniewski)... 13 1.1. Rozwój systemów informatycznych zarządzania... 13 1.2. Zakres funkcjonalny systemu SAP ERP...
Wybrane programy komputerowe wspomagające zarządzanie gospodarstwem rolnym
Janina Szewczyk 1 Agnieszka Tulkis 2 Jaworska Monika 3 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Wybrane programy komputerowe wspomagające zarządzanie gospodarstwem rolnym Wstęp Po wejściu Polski do grupy krajów
Celowość zastosowania wybranych wariantów dystrybucji płatności bezpośrednich po 2013 roku w Polsce
Renata Grochowska, Stanisław Mańko Celowość zastosowania wybranych wariantów dystrybucji płatności bezpośrednich po 2013 roku w Polsce Nowa polityka rolna UE - kontynuacja czy rewolucja? Jachranka, 9-11
Karta przedmiotu studiów podyplomowych
Karta przedmiotu studiów podyplomowych Nazwa studiów podyplomowych Nazwa obszaru kształcenia, w zakresie którego są prowadzone studia podyplomowe Nazwa kierunku studiów, z którym jest związany zakres studiów
Jarosław Perek kpmh.pl. www.kpmh.pl
. WYDATKI NA ŚRODKI TRWAŁE W BUDOWIE Uwagi ogólne: Środki trwałe w (tak samo jak środki trwałe ) stanowią część aktywów trwałych (majątku trwałego) w jednostce. Niemniej środki trwałe w to aktywa, które
Główne kierunki badań w Katedrze Inżynierii Zarządzania:
Główne kierunki badań w Katedrze Inżynierii Zarządzania: Systemy wspomagania decyzji w rolnictwie i w agrobiznesie. Zastosowania metod sztucznej inteligencji i systemów ekspertowych w zarządzaniu produkcją.
Dane Klienta: ul. Towarowa 9. 10-959 Olsztyn. www.agroma.olsztyn.pl
Dane Klienta: Agroma Olsztyn Grupa Sznajder Sp. z o.o. ul. Towarowa 9 10-959 Olsztyn www.agroma.olsztyn.pl Agroma Olsztyn Grupa Sznajder Sp. z o.o. to firma z wieloletnimi tradycjami. Istnieje na polskim
Controlling operacyjny i strategiczny
Controlling operacyjny i strategiczny dr Piotr Modzelewski Katedra Bankowości, Finansów i Rachunkowości Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego Plan zajęć 1, 2. Wprowadzenie do zagadnień
LOG Global Edition jak wykorzystać potencjał firmy.
LOG Global Edition jak wykorzystać potencjał firmy. 27 kwietnia br. w Warszawie odbyła się premiera LOG Global Edition, produktu polskiej firmy LOG Systems. Zaprezentowane oprogramowanie znacznie ułatwi
Technikum - informacje
Technikum - informacje Czteroletnie technikum, którego ukończenie umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu odpowiednich kwalifikacji, a także uzyskanie świadectwa dojrzałości
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju. Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka
Warszawa, dnia 22.05.2013 r. Zapytanie ofertowe na: 1) Zakup wartości niematerialnej i prawnej w postaci nowoczesnego systemu B2B 2) Zakup nowych środków trwałych w postaci 3 zestawów komputerowych (komputer
Typy systemów informacyjnych
Typy systemów informacyjnych Information Systems Systemy Informacyjne Operations Support Systems Systemy Wsparcia Operacyjnego Management Support Systems Systemy Wspomagania Zarzadzania Transaction Processing
PROGRAM WSPOMAGAJĄCY OCENĘ INWESTYCJI MECHANIZACYJNYCH DOZEM 2
InŜynieria Rolnicza 6/2005 Michał Cupiał, Sylwester Tabor Katedra InŜynierii Rolniczej i Informatyki Akademia Rolnicza w Krakowie PROGRAM WSPOMAGAJĄCY OCENĘ INWESTYCJI MECHANIZACYJNYCH DOZEM 2 Streszczenie:
Diagnostyka ekonomiczna w systemach automatycznego zarządzania przedsiębiorstwem. dr Jarosław Olejniczak
Diagnostyka ekonomiczna w systemach automatycznego zarządzania przedsiębiorstwem dr Jarosław Olejniczak Agenda Diagnostyka, diagnostyka techniczna i diagnostyka ekonomiczna; Obszary diagnostyki ekonomicznej,
Rozwój z Funduszami wsparcie dla małopolskich firm
Rozwój z Funduszami wsparcie dla małopolskich firm 2,878 mld euro Regionalny Program Operacyjny Województwa Małopolskiego www.rpo.malopolska.pl Oś priorytetowa I: Gospodarka wiedzy Oś priorytetowa II:
F.H. Nowalijka: efektywna integracja różnych źródeł informacji z SAP Business One
F.H. Nowalijka: efektywna integracja różnych źródeł informacji z SAP Business One Partner wdrożeniowy Nazwa firmy F.H. Nowalijka Branża Handel Produkty i usługi Obrót owocami i warzywami Strona WWW www.nowalijka.pl
Agro Klaster Kujawy regionalna organizacja przedsiębiorców sektora rolno-spożywczego
Agro Klaster Kujawy regionalna organizacja przedsiębiorców sektora rolno-spożywczego Michał Majcherek Agro Klaster Kujawy Stowarzyszenie Na Rzecz Innowacji i Rozwoju W dzisiejszych warunkach konkurencyjność
WYKORZYSTANIE TECHNIK KOMPUTEROWYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH
Inżynieria Rolnicza 6(131)/2011 WYKORZYSTANIE TECHNIK KOMPUTEROWYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH Sławomir Kocira, Edmund Lorencowicz Katedra Eksploatacji Maszyn i Zarządzania w Inżynierii Rolniczej, Uniwersytet
Liczba godzin Punkty ECTS Sposób zaliczenia. ćwiczenia 30 zaliczenie z oceną. ćwiczenia 30 zaliczenie z oceną
Wydział: Zarządzanie i Finanse Nazwa kierunku kształcenia: Zarządzanie Rodzaj przedmiotu: podstawowy Opiekun: prof. nadzw. dr hab. Zenon Biniek Poziom studiów (I lub II stopnia): I stopnia Tryb studiów:
5 Organizacja rachunkowości zagadnienia wstępne 18
Kluge P.D., Kużdowicz D., Kużdowicz P., Materiały do zajęć z przedmiotu Rachunkowość finansowa 29 5 Organizacja rachunkowości zagadnienia wstępne 18 5.1 Istota i zakres Do zasadniczych atrybutów wyróżniających
PROGRAM STUDIÓW ZINTEGROWANE SYSTEMY ZARZĄDZANIA SAP ERP PRZEDMIOT GODZ. ZAGADNIENIA
PROGRAM STUDIÓW ZINTEGROWANE SYSTEMY ZARZĄDZANIA SAP ERP PRZEDMIOT GODZ. ZAGADNIENIA Zarządzanie zintegrowane Zintegrowane systemy informatyczne klasy ERP Zintegrowany system zarządzania wprowadzenia System,
OPTYMALIZACJA WYPOSAŻENIA TECHNICZNEGO WYBRANYCH GOSPODARSTW PRZY POMOCY PROGRAMU OTR-7
Inżynieria Rolnicza 8(133)/2011 OPTYMALIZACJA WYPOSAŻENIA TECHNICZNEGO WYBRANYCH GOSPODARSTW PRZY POMOCY PROGRAMU OTR7 Michał Cupiał, Marcin Kobuszewski Instytut Inżynierii Rolniczej i Informatyki, Uniwersytet
Dane Klienta: Staples Polska Sp. z o.o. ul. Bysewska 18 80-298 Gdańsk www.staplesadvantage.pl
Dane Klienta: Staples Polska Sp. z o.o. ul. Bysewska 18 80-298 Gdańsk www.staplesadvantage.pl Staples Inc. jest największym na świecie przedsiębiorstwem zajmującym się dostawą rozwiązań biurowych. Istnieje
Cechy systemu MRP II: modułowa budowa, pozwalająca na etapowe wdrażanie, funkcjonalność obejmująca swym zakresem obszary technicznoekonomiczne
Zintegrowany System Informatyczny (ZSI) jest systemem informatycznym należącym do klasy ERP, który ma na celu nadzorowanie wszystkich procesów zachodzących w działalności głównie średnich i dużych przedsiębiorstw,
Automatyzacja Procesów Biznesowych. Systemy Informacyjne Przedsiębiorstw
Automatyzacja Procesów Biznesowych Systemy Informacyjne Przedsiębiorstw Rodzaje przedsiębiorstw Produkcyjne największe zapotrzebowanie na kapitał, największe ryzyko Handlowe kapitał obrotowy, średnie ryzyko
ZAŁOŻENIA DO PROJEKTU APLIKACJI WSPOMAGAJĄCEJ PROWADZENIE SPRAWOZDAWCZOŚCI W GOSPODARSTWACH EKOLOGICZNYCH*
Inżynieria Rolnicza 6(131)/2011 ZAŁOŻENIA DO PROJEKTU APLIKACJI WSPOMAGAJĄCEJ PROWADZENIE SPRAWOZDAWCZOŚCI W GOSPODARSTWACH EKOLOGICZNYCH* Michał Cupiał Instytut Inżynierii Rolniczej i Informatyki, Uniwersytet
FIS SYSTEM MAGAZYNOWY
FIS OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA FIS SYSTEM MAGAZYNOWY System magazynowy FIS jest innowacyjnym programem wspierającym rozmaite procesy biznesowe potrzebne do zarządzania gospodarką magazynową w sklepach, hurtowniach,
PROGRAM OPERACYJNY ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH
PROGRAM OPERACYJNY ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH Priorytet 1. Ułatwianie transferu wiedzy i innowacji w rolnictwie, leśnictwie i na obszarach wiejskich 1a. Zwiększenie innowacyjności i bazy wiedzy na obszarach
Technik HOTELARSTWA. Zdobędziesz wiedzę z zakresu:
Technik HOTELARSTWA A.11 Planowanie i realizacja usług w recepcji A.12 Obsługa gości w obiekcie świadczącym usługi hotelarskie Zdobędziesz wiedzę z zakresu: rezerwacji usług hotelarskich wykonywania prac
WYDZIAŁ MECHANICZNY Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji. Wydatki strukturalne EWIDENCJONOWANIE I SPRAWOZDAWCZOŚĆ
WYDZIAŁ MECHANICZNY Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji Wydatki strukturalne EWIDENCJONOWANIE I SPRAWOZDAWCZOŚĆ 13 maja 2011 Wydatki strukturalne akty prawne Ustawa o finansach publicznych z dn.
Instytut Keralla Research Raport sygnalny Sygn /271
Instytut Keralla Research Raport sygnalny Sygn. 13.09.2016/271 2016 1.1. Małe, średnie i duże firmy w 2015 roku Jak wynika z danych GUS, liczba firm zatrudniających w 2015 roku co najmniej 10 osób wyniosła
Forum Wiedzy i Innowacji PODSUMOWANIE
Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Forum Wiedzy i Innowacji PODSUMOWANIE Stanisław Krasowicz Brwinów/Puławy, 2016 Wstęp 1. Ocena i podsumowanie 2-dniowego spotkania w ramach Forum Wiedzy i Innowacji
Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Wydział Inżynierii Produkcji i Energetyki
Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Wydział Inżynierii Produkcji i Energetyki Efekty dla programu : Kierunek: Zarządzanie i inżynieria produkcji Specjalności: Inżynieria produkcji surowcowej, Infrastruktura
NOWE STUDIA PODYPLOMOWE REALIZOWANE WSPÓLNIE PRZEZ WARSZAWSKĄ SZKOŁĘ ZARZĄDZANIA SZKOŁĘ WYŻSZĄ WSPOŁNIE Z FIRMĄ GOWORK.PL
NOWE STUDIA PODYPLOMOWE REALIZOWANE WSPÓLNIE PRZEZ WARSZAWSKĄ SZKOŁĘ ZARZĄDZANIA SZKOŁĘ WYŻSZĄ WSPOŁNIE Z FIRMĄ GOWORK.PL Podyplomowe Studia ZARZĄDZANIE SYSTEMAMI BAZ DANYCH Celem studiów jest przekazanie
Jak ewidencjonować koszty związane ze świadczeniem takich usług dla innego podmiotu, które są sprzedawane w następnym miesiącu?
Jak ewidencjonować koszty związane ze świadczeniem takich usług dla innego podmiotu, które są sprzedawane w następnym miesiącu? Pytanie Świadczymy dla innych podmiotów usługi produkcyjne - wytwarzamy ich
NAUCZYCIELSKI PLAN DYDAKTYCZNY Z PLANEM WYNIKOWYM DLA PRZEDMIOTU EKONOMIKA I ZARZĄDZANIE PRZEDSIĘBIORSTWEM W AGROBIZNESIE
NAUCZYCIELSKI PLAN DYDAKTYCZNY Z PLANEM WYNIKOWYM DLA PRZEDMIOTU EKONOMIKA I ZARZĄDZANIE PRZEDSIĘBIORSTWEM W AGROBIZNESIE PROGRAM: 321[05]T-4, TU, SP/MENiS/2005.02.03 KLASA 1 TR ROK SZKOLNY 2011/2012 ALEKSANDRA
Systemy rolnicze i wpływ na środowisko produkcji żywności
Systemy rolnicze i wpływ na środowisko produkcji żywności Jakie będzie rolnictwo przyszłości? dr inż. Jerzy Próchnicki Bayer CropScience Polska oraz Polskie Stowarzyszenie Rolnictwa Zrównoważonego ASAP
Rachunkowość zarządcza. Zespół Katedry Rachunkowości Menedżerskiej SGH 1. Agenda. Rachunek kosztów działań (Activity Based Costing, ABC)
Agenda Rachunek działań (Activity Based Costing, ABC) Dr Marcin Pielaszek 1. Przesłanki wdrażania nowych rozwiązań rachunku 2. Model rachunku działań 3. Ilustracja liczbowa 4. Zarządzanie kosztami w przedsiębiorstwie
Jak inwestować z głową?
.pl https://www..pl Jak inwestować z głową? Autor: Elżbieta Sulima Data: 16 czerwca 2016 Kierunek i cel działań proinwestycyjnych wyznaczają możliwości pozyskania środków na rozwój. Teraz inwestycje w
Prowadzący Andrzej Kurek
Prowadzący Andrzej Kurek Centrala Rzeszów Oddziały Lublin, Katowice Zatrudnienie ponad 70 osób SprzedaŜ wdroŝenia oprogramowań firmy Comarch Dopasowania branŝowe Wiedza i doświadczenie Pełna obsługa: Analiza
9.3. Organizowanie i wykonywanie prac w gospodarstwie rolnym. Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:
9.3. Organizowanie i wykonywanie prac w gospodarstwie rolnym Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: BHP(3)1 określić prawa i obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa
Działania dla przedsiębiorców
Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013 Działania dla przedsiębiorców Polscy przedsiębiorcy mają do wyboru wiele rozmaitych możliwości dofinansowania swoich inwestycji. Większość z nich myśli jednak
Powiatowy Zespół Szkół Nr 1 w Krzyżowicach organizuje Kwalifikacyjne Kursy Zawodowe.
Powiatowy Zespół Szkół Nr 1 w Krzyżowicach organizuje Kwalifikacyjne Kursy Zawodowe. Kwalifikacyjne kursy zawodowe umożliwiają osobom dorosłym uzyskanie kwalifikacji zawodowych i dyplom potwierdzający
Technikum Nr 2 im. gen. Mieczysława Smorawińskiego w Zespole Szkół Ekonomicznych w Kaliszu
Technikum Nr 2 im. gen. Mieczysława Smorawińskiego w Zespole Szkół Ekonomicznych w Kaliszu Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych
Badanie strategicznych strategicznych branż bran w M a Małopolsce branże IT i B&R Krakó ków, 1 8 gru n a 2008 r.
wmałopolsce branże IT i B&R Kraków, 18 grudnia 2008 r. CEL BADANIA: uzyskanie informacji na temat sytuacji przedsiębiorstw oraz na temat zapotrzebowania na kadry wśród podmiotów gospodarczych działających
Najważniejsze pojęcia w rachunkowości rolniczej
Zarządzanie gospodarstwem rolnym ze szczególnym uwzględnieniem korzyści z prowadzenia rachunkowości rolniczej w gospodarstwie rolnym Najważniejsze pojęcia w rachunkowości rolniczej 1 Działalności gospodarstwa