Bliźniak z zespołem Beckwitha-Wiedemanna

Transkrypt

1 Bliźniak z zespołem Beckwitha-Wiedemanna Marek Szczepański, Renata Posmyk Klinika Neonatologii i intensywnej Terapii Noworodka Uniwersytet Medyczny w Białymstoku Konferencja,,Neonatologia przez przypadki Warszawa października 2016 r.

2 Charakterystyka Zespół Beckwitha-Wiedemanna Genetycznie uwarunkowany zespół wad wrodzonych, charakteryzujący się: przerostem języka przepukliną pępowinową nadmiernym wzrostem hipoglikemią w okresie noworodkowym zwiększoną predyspozycją do nowotworów (zwł. nephroblastoma) 7,5% 10,0% u dzieci z hemihipertrofią

3 Charakterystyka Rzadziej występujące objawy: splanchnomegalia (powiększenie narządów) hipertrofia komórek kory nadnerczy wady układu moczowo-płciowego dołki i wyrośla przeduszne bruzdy i/lub dołki na uszach dysplazja rdzenia nadnerczy rzadziej występujące nowotwory neuroblastoma, hepatoblastoma, rhabdomyosarcoma

4 Epidemiologia Częstość występowania szacuje się na 1: żywych urodzeń. W przypadkach dzieci z zapłodnienia in vitro ryzyko wzrasta 3-4 razy. Występowanie: sporadyczne: 85% rodzinne: 15%

5 Opis przypadku Ciąża II bliźniacza, poród II w 35 tygodniu ciąża jednokosmówkowa Masa ciała: 2950 g ( 97 centyla) Długość ciała: 47 cm (50 centyl) Obwód głowy: 34 cm ( 97 centyla) Obwód klatki piersiowej: 32 cm (97 centyl) skala Apgar: 1-7 p.; 3-7 p.; 5-8 p.

6 Opis przypadku - fenotyp naczyniak płaski na czole otwarte usta wysunięty, dość duży język przepuklina pępkowa cechy dysmorficzne uszu: asymetryczna budowa małżowin usznych gruby, odstający płatek ucha prawego spiczasty obrąbek ucha lewego

7 Opis przypadku - fenotyp BWS?

8 Opis przypadku - fenotyp BWS Kariotyp: 46,XX Potwierdzona monozygotyczość (tzw. naturalne klony) Hypometylacja DNA ICR2- (LIT1/KvDMR1) na 11p15 potwierdzona z dwóch różnych tkanek krew obwodowa nabłonek jamy ustnej

9 Genetyka kiedyś Genetyka dziś

10 Genetyka (od starogreckiego : γένεσις genesis pochodzenie ) - nauka o dziedziczności i zmienności organizmów, które są oparte na informacji zawartej w podstawowych jednostkach dziedziczności - genach Genetyka molekularna - dział biologii, zajmujący się genetyką na poziomie biologii molekularnej - bada złożone procesy biokatalitycznych reakcji chemicznych, dzięki którym powstają geny, dochodzi do ich ekspresji i przekazywana jest informacja genetyczna Epigenetyka - badanie dziedziczności pozagenowej (niezwiązanej z sekwencją DNA)

11 Epigenetyka - badanie dziedziczności pozagenowej (niezwiązanej z sekwencją DNA) wynikającej z działania specyficznych mechanizmów regulacyjnych badanie mechanizmów związanych z rozwojem, polegających na powstaniu cech dziedziczonych przez komórki potomne, które nie są związane z mutacjami w DNA badanie dziedziczności pozagenowej, w szczególności cech, które nie są determinowane sekwencją jądrowego DNA - mechanizmy epigenetyki są zróżnicowane i nie we wszystkich przypadkach wyjaśnione - stabilne, odziedziczalne, wyciszenie ekspresji ma związek z chemicznymi modyfikacjami białek histonowych i DNA

12 Epigenetyka - stabilne, odziedziczalne, wyciszenie ekspresji ma związek z chemicznymi modyfikacjami białek histonowych i DNA u podłoża trwałego unieczynnienia ekspresji genu leży przyłączenie grupy metylowej do cytozyny znakowany w ten sposób obszar przekształca się w heterochromatynę (kondensacja chromatyny), poprzez przyłączenie białek heterochromatynowych specyficznie rozpoznających metylowany DNA (zatrzymanie ekspresji genów) odwrócenie tego procesu jest możliwe, lecz trudne

13 Epigenetyka Zespół Beckwitha-Wiedemanna - stabilne, odziedziczalne, wyciszenie ekspresji ma związek z chemicznymi modyfikacjami białek histonowych i DNA metylacja chromatyny zatrzymanie ekspresji genów odwrócenie tego procesu jest możliwe, lecz trudne Jak to zrobić? wymazać pamięć epigenetyczną!!! zaprzestanie odtwarzania zmian epigenetycznych w komórkach potomnych enzymy deacetylujące (deacetylazy) enzymy demetylujące (demetylazy) aktywna demetylacja chromatyny zachodzi podczas wczesnej embriogenezy ssaków

14 Epigenetyka Zespół Beckwitha-Wiedemanna aktywna demetylacja chromatyny zachodzi podczas wczesnej embriogenezy ssaków Pierwsze z komórek linii płciowej - komórki prapłciowe (PGC, primordial germ cells) Zygota Morula - średniozaawansowane stadium bruzdkowania całkowitego (8, 16, 32, 64 i 128 blastomerów) Blastocysta składa się z trofoblastu i węzła zarodkowego (embrioblast) Gastrula (dwie warstwy komórek: ektoderma i endoderma = listki zarodkowe)

15 Epigenetyka aktywna demetylacja chromatyny zachodzi podczas wczesnej embriogenezy ssaków Zespół Beckwitha-Wiedemanna

16 Epigenetyka Zespół Beckwitha-Wiedemanna aktywna demetylacja chromatyny zachodzi podczas wczesnej embriogenezy ssaków

17 Epigenetyka Zespół Beckwitha-Wiedemanna aktywna demetylacja chromatyny zachodzi podczas wczesnej embriogenezy ssaków

18 Dlaczego ważne jest wczesne rozpoznanie? Wysokie ryzyko nowotworów u dzieci z BWS!!!!!! 1:10 hepatoblastoma nephroblastoma (guz Wilmsa - 60% wszystkich nowotworów) rzadziej neuroblastoma, rhabdomyosarcoma, adrenal cortical carcinoma, primitive neuroectodermal tumor (PNET) wspólna cecha szybko rosną!!!! wczesna diagnoza szansa na wyleczenie i przeżycie Screening AFP co 6 tygodni do 4 r.ż. jeśli > normy na CITO!!!! USG/TK jamy brzusznej USG jamy brzusznej co 3 miesiące do 8 r.ż.

19 Dziękuję za uwagę