INSTRUKCJA BEZPIECZESTWA POAROWEGO

Transkrypt

1 ZAŁCZNIK DO ZARZDZENIA NR 10/06 NACZELNIKA DRUGIEGO URZDU SKARBOPWEGO W KATOWICACH Z DNIA R. DRUGI URZD SKARBOWY W KATOWICACH INSTRUKCJA BEZPIECZESTWA POAROWEGO Zatwierdził: Naczelnik Drugiego Urzdu Skarbowego w Katowicach mgr Maria Skop

2 Spis treci 1. WARUNKI OCHRONY PRZECIWPOAROWEJ, WYNIKAJCE Z PRZEZNACZENIA OBIEKTU I SPOSOBU JEGO UYTKOWANIA CHARAKTERYSTYKA POAROWA BUDYNKU TECHNICZNE WARUNKI EWAKUACJI INSTALACJE TECHNICZNE I UYTKOWE URZDZENIA PRZECIWPOAROWE WYPOSAENIE W GANICE SPOSÓB PODDAWANIA PRZEGLDOM TECHNICZNYM I CZYNNOCIOM KONSERWACYJNYM STOSOWANYCH W OBIEKCIE URZDZE TECHNICZNYCH, PRZECIWPOAROWYCH I GANIC ZASADY KONSERWACJI INSTALACJI I URZDZE TECHNICZNYCH ZASADY KONSERWACJI URZDZE I INSTALACJI PRZECIWPOAROWYCH ORAZ BEZPOREDNIO ZWIZANYCH Z SYSTEMEM BEZPIECZESTWA Postanowienia ogólne ZASADY SPRAWOWANIA WEWNTRZNEJ KONTROLI OBIEKTU SPOSOBY POSTPOWANIA NA WYPADEK POARU I INNEGO ZAGROENIA POSTANOWIENIA OGÓLNE SYSTEM ALARMOWANIA NA WYPADEK POWSTANIA POARU ZASADY POSTPOWANIA PRACOWNIKÓW DO CZASU PRZYBYCIA JEDNOSTEK RATOWNICZYCH Zasady ogólne Zadania pracowników DZIAŁANIA PO PRZYBYCIU JEDNOSTEK RATOWNICZYCH ORGANIZACJA OCHRONY PRZECIWPOAROWEJ PRZYCZYNY POWSTAWANIA I ROZPRZESTRZENIANIA SI POARÓW ZASADY ZAPOBIEGANIA POAROM Zasady ogólne Zasady stosowania materiałów niebezpiecznych poarowo SPOSOBY PRAKTYCZNEGO SPRAWDZIANU ORGANIZACJI I WARUNKÓW EWAKUACJI LUDZI UWAGI OGÓLNE Przebieg ewakuacji Zasady ewakuacji ludzi Ewakuacja mienia WSKAZANIA DLA EWAKUOWANYCH SPOSOBY WYKONYWANIA PRAC NIEBEZPIECZNYCH POD WZGLDEM POAROWYM CHARAKTERYSTYKA PRAC NIEBEZPIECZNYCH POD WZGLDEM POAROWYM OBOWIZKI UYTKOWNIKA OBIEKTU ZASADY ZABEZPIECZANIA PRZY WYKONYWANIU PRAC NIEBEZPIECZNYCH POD WZGLDEM POAROWYM RODZAJ PRZEDSIWZI MAJCYCH NA CELU NIE DOPUSZCZENIE DO POWSTANIA POARU LUB WYBUCHU

3 5.4.1 Przygotowanie budynku i pomieszcze do prowadzenia prac niebezpiecznych pod wzgldem poarowym Postpowanie po zakoczeniu prac Dokumentowanie prac niebezpiecznych pod wzgldem poarowym SPOSOBY ZAZNAJAMIANIA UYTKOWNIKÓW OBIEKTU Z TRECI PRZEDMIOTOWEJ INSTRUKCJI ORAZ Z PRZEPISAMI PRZECIWPOAROWYMI RODZAJE SZKOLE O TEMATYCE PRZECIWPOAROWEJ Szkolenie wstpne Szkolenie podstawowe Szkolenie okresowe ZAŁCZNIK NR KSIKA PROWADZENIA PRAC NIEBEZPIECZNYCH POD WZGLDEM POAROWYM ZAŁCZNIK NR PROTOKÓŁ ZABEZPIECZENIA PRAC NIEBEZPIECZNYCH POD WZGLDEM POAROWYM ZAŁCZNIK NR ZEZWOLENIE NA PRZEPROWADZENIE PRAC NIEBEZPIECZNYCH POD WZGLDEM POAROWYM ZAŁCZNIK NR OWIADCZENIE

4 Wstp Ochrona przeciwpoarowa polega na realizacji przedsiwzi majcych na celu ochron ycia, zdrowia, mienia lub rodowiska przed poarem, klsk ywiołow lub innym miejscowym zagroeniem poprzez: zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu si poaru, klski ywiołowej lub innego miejscowego zagroenia, zapewnienie sił i rodków do zwalczania poaru, klski ywiołowej lub innego miejscowego zagroenia, prowadzenie działa ratowniczych. Właciciel budynku, obiektu budowlanego lub terenu, zapewniajc jego ochron przeciwpoarow, zobowizany jest w szczególnoci: przestrzega przeciwpoarowych wymaga techniczno-budowlanych, instalacyjnych i technologicznych, wyposay budynek, obiekt budowlany lub teren w wymagane urzdzenia przeciwpoarowe i ganice, zapewni konserwacj oraz naprawy urzdze przeciwpoarowych i ganic w sposób gwarantujcy ich sprawne i niezawodne funkcjonowanie, zapewni osobom przebywajcym w budynku, obiekcie budowlanym lub na terenie, bezpieczestwo i moliwo ewakuacji, zapozna pracowników z przepisami przeciwpoarowymi, przygotowa budynek, obiekt budowlany lub teren do prowadzenia akcji ratowniczej, ustali sposoby postpowania na wypadek powstania poaru, klski ywiołowej lub innego miejscowego zagroenia. Odpowiedzialno za realizacj obowizków z zakresu ochrony przeciwpoarowej, o których mowa powyej, stosownie do obowizków i zada powierzonych w odniesieniu do budynku, obiektu budowlanego lub terenu, przejmuje - w całoci lub w czci - ich zarzdca lub uytkownik, na podstawie zawartej umowy cywilnoprawnej ustanawiajcej zarzd lub uytkowanie. W przypadku, gdy umowa taka nie została zawarta, odpowiedzialno za realizacj obowizków z zakresu ochrony przeciwpoarowej spoczywa na faktycznie władajcym budynkiem, obiektem budowlanym lub terenem. 4

5 Postanowienia ogólne 1. Podstaw prawn opracowania Instrukcji Bezpieczestwa Poarowego stanowi: ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpoarowej (t.j.: Dz. U. z 2002 r. Nr 47, poz. 1229), rozporzdzenie Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpoarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 80, poz. 563), Instrukcja Nr 2\WO Ministra finansów z dn r. w sprawie organizacji ochrony przeciwpoarowej oraz zabezpieczenia przeciwpoarowego w jednostkach organizacyjnych resortu finansów. 2. Drugi Urzd Skarbowy w Katowicach mieci si od r. w budynku przy ul. Paderewskiego 32b. Włacicielem budynku wraz z terenem przynalenym jest Skarb Pastwa, reprezentowany przez Ministra Finansów w trwałym zarzdzie Drugiego Urzdu Skarbowego. 3. W budynku sw siedzib maj Drugi Urzd Skarbowy (parter do połowy V pitra) i Urzd Kontroli Skarbowej (połowa V pitra do X pitra). 4. Naczelnik Drugiego Urzdu Skarbowego w Katowicach kieruje całokształtem spraw zwizanych z zabezpieczeniem obiektu i ochron mienia oraz jest odpowiedzialny za bezpieczestwo poarowe zajmowanej przez Urzd czci budynku. 5

6 1. Warunki ochrony przeciwpoarowej, wynikajce z przeznaczenia obiektu i sposobu jego uytkowania 1.1 Charakterystyka poarowa budynku Budynek wolnostojcy, 11-to pitrowy o wysokoci około 34 m, podpiwniczony, wybudowany w latach 70-tych na podstawie projektu Gliwickiego Biura Projektów Budownictwa Przemysłowego z przeznaczeniem na Dom Studenta. Przebudow i adaptacj budynku dla potrzeb Drugiego Urzdu Skarbowego i Urzdu Kontroli Skarbowej przeprowadzono w oparciu o projekt budowlany Adaptacja budynku Domu Studenta w Katowicach na Urzd Skarbowy opracowany przez Biuro Projektowo-Usługowe ARCHITEX w Gliwicach, ul. Dbrowskiego 50. Fundamenty wykonano w formie sztywnych skrzy elbetowych. Kondygnacje nadziemne maj układ cian nonych poprzecznych, jak równie fragmenty cian podłunych usztywniajcych budynek. ciany, stropy i schody wykonano z elementów typowych wielootworowych. ciany zewntrzne wykonane s z bloków gazobetonowych gruboci 24cm za poprzeczne z bloków ciennych gruboci 24 i 38cm zmonolityzowanych pasami i wiecami elbetowymi. ciany wewntrzne poprzeczne wykonane s z bloków ciennych zmonolityzowanych oraz czciowo w dolnych kondygnacjac elbetowe. ciany usztywniajce elbetowe. Schody prefabrykowane, elbetowe biegi, spoczniki z płyt kanałowych. Stropy wykonane z płyt prefabrykowanych kanałowych, zmonolityzowanych pasami monolitycznymi i nadbetonem. Stropodach wentylowany płyty korytkowe na cianach aurowych z cegły dziurawki. Pomieszczenia piwniczne s uytkowane na powierzchni około 385 m2, gdzie zlokalizowano: archiwa obu Urzdów pomieszczenia techniczne pomieszczenie wymiennikowni i hydroforowni rozdzielnia elektryczna NN wydzielona poarowo nie powizana funkcjonalnie z pomieszczeniami piwnicznymi z wejciem wyłcznie z zewntrz od wschodniej strony budynku. Na parterze obiektu zlokalizowana jest sala obsługi podatnika, pomieszczenia portierni, centrali telefonicznej, ochrony z monitorowni telewizji przemysłowej, rozdzielni elektrycznej oraz biblioteki akt i magazynu druków. Na V pitrze znajduje si bufet zakładowy, powielarnia oraz magazyn materiałów biurowych na II pitrze serwerownia Drugiego Urzdu Skarbowego, na VI pomieszczenie serwerowni Urzdu Kontroli Skarbowej. W nadbudówce powyej X kondygnacji znajduje si maszynownia dwigów. Pozostałe pomieszczenia na 10-iu powtarzalnych kondygnacjach przeznaczone s na biura. Teren przyległy wokół budynku o powierzchni 7079 m2 został przeznaczony do wspólnego uytkowania, na którym do budynku od strony 6

7 wschodniej i północnej dobudowano garae nie posiadajce bezporedniego połczenia wejciowego z budynkiem. W nawizaniu do przepisów przeciwpoarowych budynek zalicza si do trzeciej kategorii zagroenia ludzi ZL-III, a wszystkei elementy budynku spełniaj wymagania jak dla klasy B odpornoci poarowej: główna konstrukcja nona R 120 konstrukcja dachu R 30 stropy REI 60 ciany zewntrzne EI 60 ciany wewntrzne EI 30 schody wewntrzne R 60 z materiałów niepalnych (biegi i spoczniki), ciany i stropy stanowice obudow klatki schodowej REI 60, przekrycie dachu E 30. Kada kondygnacja budynku stanowi odrbn stref poarow o powierzchni około 700 m2 i nie przekracza dopuszczalnej wielkoci strefy poarowej wynoszcej dla wysokich budynków zaliczonych do kategorii zagroenia ludzi ZL III 2500 m 2. Parametry techniczne budynku: Powierzchnia uytkowa 8277 m 2, Powierzchnia całkowita 8492 m 2 Powierzchnia zabudowy 857 m 2, Wysoko ok. 34 m, Grupa wysokoci obiekt wysoki (W), W budynku nie przewiduje si składowania materiałów poarowo niebezpiecznych w rozumieniu 2, ust. 1, pkt. 1 Rozporzdzenia Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie ochrony przeciwpoarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 121, poz. 1138). Przy uywaniu niewielkich iloci płynów łatwo zapalnych słucych do celów gospodarczych uwzgldnione bd wymagania okrelone w 7, ust. 1, przytoczonego wyej rozporzdzenia. W budynku nie wystpuj strefy i pomieszczenia zaliczone do zagroonych wybuchem. 1.2 Techniczne warunki ewakuacji W przedmiotowym budynku układ komunikacyjny determinowany jest przez układ funkcjonalny jego wntrza. Zasadnicz cz budynku stanowi pomieszczenia biurowe, posiadajce wyjcia bezporednio lub co najwyej przez dwa pomieszczenia na korytarz. Komunikacj wewntrzn zapewnia układ przej i wyj ewakuacyjnych oraz korytarz, na kocach którego znajduj si dwie klatki schodowe, ewakuacyjne wyposaone w drzwi przeciwpoarowe o klasie odpornoci ogniowej EI 30 i oddymiane. Z kadej z nich moliwe jest natychmiastowe opuszczenie budynku bezporednio na zewntrz budynku. 7

8 Na zewntrz budynku prowadz trzy wyjcia ewakuacyjne: dwa bezporednio z klatek schodowych oraz jedno wyjcie ewakuacyjne z holu głównego na parterze budynku. Wszystkie wyjcia, otwieraj si zgodnie z kierunkiem ewakuacji na zewntrz budynku. Dla budynków zaliczonych do kategorii zagroenia ludzi ZL III okrela si długo przejcia w pomieszczeniu, od najdalszego miejsca w którym moe przebywa człowiek, do wyjcia ewakuacyjnego na drog ewakuacyjn lub do innej strefy poarowej albo na zewntrz budynku, na 40 metrów. Maksymalne długoci doj ewakuacyjnych, tzn. odległo, któr musi przeby człowiek od wyjcia z pomieszczenia na drog ewakuacyjn do wyjcia do innej strefy poarowej lub na zewntrz budynku, okrela si na 30 metrów przy jednym dojciu oraz 60 metrów przy dwóch i wicej kierunkach doj, w tym nie wicej ni 20 metrów na poziomej drodze ewakuacyjnej. Wysoko dróg ewakuacyjnych nie moe by mniejsza ni 2,2 m, natomiast wysoko przejcia, drzwi lub lokalnego obnienia 2 metry. Drogi i wyjcia ewakuacyjne oznakowano znakami bezpieczestwa i ewakuacji zgodnie z wymaganiami norm: PN-92/N-01256/01. Znaki bezpieczestwa. Ochrona przeciwpoarowa, PN-92/N-01256/02. Znaki bezpieczestwa. Ewakuacja. W strefach poarowych zaliczonych do kategorii ZL III zagroenia ludzi stosowanie do wykoczenia wntrz materiałów łatwo zapalnych, których produkty rozkładu termicznego s bardzo toksyczne lub intensywnie dymice jest zabronione. Na drogach komunikacji ogólnej, słucych celom ewakuacji (dot. korytarzy i klatek schodowych), stosowanie materiałów i wyrobów budowlanych łatwo zapalnych jest take zabronione. 1.3 Instalacje techniczne i uytkowe Budynek wyposaony jest w podstawowe instalacje techniczne i uytkowe: elektryczn, wodno-kanalizacyjn, wentylacji mechanicznej, centralnego ogrzewania z wydzielonej poarowo kotłowni gazowej, teletechniczn. Budynek posiada trzy niezalene ródła zasilania: z rozdzielni znajdujcej si w budynku z rozdzielni znajdujcej si w budynku ssiadujcym firmy PRONOX ze stacji transformatorowej zlokalizowanej na za budynkiem akademika Politechniki lskiej w okolicach ul. Krasiskiego Powysze linie zasilajce wyposaone s w rozdzielni wewntrz budynku w automatyczny układ elektryczny, który przełcza zasilanie na inna linie w przypadku wystpienia awarii zasilania podstawowego. W układzie zainstalowano dwa wyłczniki prdu (osobno na Urzdy) zlokalizowane w portierni budynku i odpowiednio oznakowane. Trzy dwigi osobowe obsługujce 8

9 budynek posiadaj osobne trzy wyłczniki zasilania umiejscowione w hollu na parterze odpowiednio oznakowane oraz bezporednie połczenie sterowania z systemem sygnalizacji poarowej. 1.4 Urzdzenia przeciwpoarowe Budynek wyposaony jest w instalacj wodocigow przeciwpoarow z zabudowanymi hydrantami wewntrznymi 52 z wem płasko składanym - po dwa hydranty na kadej kondygnacji w obrbie korytarzy oraz hydrantami wewntrznymi 25 z wem płasko składanym - po jednym hydrancie na kadej kondygnacji w obrbie klatek schodowych. Zasig hydrantów, przy uwzgldnieniu długoci odcinka wa i efektywnego zasigu rzutu prdu ganiczego, obejmuje cał powierzchni chronionego budynku. Przed hydrantem wewntrznym powinna by zapewniona dostateczna przestrze do rozwinicia linii ganiczej. Budynek chroniony jest take instalacj odgromow w wykonaniu podstawowym zgodnie z PN-IEC Przeciwpoarowy wyłcznik prdu usytuowany jest przy wejciu głównym oraz wyjciu z bocznej klatki schodowej. W budynku zainstalowane jest owietlenie awaryjne w klatkach schodowych i w korytarzach, oznakowane ółtym paskiem, posiadajce niezalene zasilanie akumulatorowe. Bateria zapewnia działanie owietlenia awaryjnego przez wymagany czas 2 godzin, w przypadku zaniku owietlenia podstawowego. W budynku zainstalowane s klapy oddymiajce umiejscowione na ostatniej kondygnacji obu klatek schodowych oraz w maszynowni dwigów osobowych (nadbudówka). Sterowanie klap odbywa si automatycznie przy uruchomieniu czujek poarowych lub rcznie z pomieszczenia portierni. W budynku zainstalowany jest system sygnalizacji poarowej SAGITTA podłczony do przekanika radiowo-telefonicznego NOMA monitorujcego sygnał poarowy bezporednio do Komendy Miejskiej Pastwowej Stray Poarnej w Katowicach. W skład urzdzenia nastpujce elementy: -czujniki dymu wczesnego ostrzegania umieszczone pod sufitami pomieszcze biurowych i pomocniczych oraz czujniki termiczne w pomieszczeniu bufetu zakładowego. -automatyczne przyciski alarmowe ROP rozmieszczone na kadym pitrze przy obydwu klatkach schodowych uruchamiane po zbiciu szybki. Wywołanie alarmu za pomoc przycisku ROP powoduje przesłanie sygnału poarowego bezporednio do Stray Poarnej bez moliwoci kasacji sygnału przez pracowników ochrony za pomoc urzdzenia sterujcego. -centralka ppo. SAGITTA umiejscowiona w portierni Urzdu na parterze przyjmujca sygnał poarowy z czujników i przycisków ROP. Alarm poarowy przyjty z czujek pozwala na uruchomienie 5-cio minutowej procedury sprawdzajcej (fałszywy alarm z czujki) zapobiegajcej wysłaniu sygnału poarowego do Stray Poarnej. 9

10 -automatyczny przekanik radiowo-telefoniczny NOMA wysyłajcy sygnał alarmowy do stacji monitorowania Stray Poarnej. Ponadto obiekt wyposaony jest w instalacj alarmow antywłamaniow, telewizji przemysłowej (kamery wewntrzne i zewntrzne) oraz jest strzeony całodobowo przez pracowników ochrony. 1.5 Wyposaenie w ganice Budynek wyposaony jest w ganice z uwzgldnieniem powierzchni uytkowej, kategorii zagroenia ludzi oraz gstoci obcienia ogniowego. Z uwagi na specyfik obiektu jako optymalny rodek ganiczy zastosowano proszek do gaszenia poarów klasy ABC. Zgodnie z Polsk Norm PN-EN 2 "Podział poarów", poary w zalenoci od rodzaju palcego si materiału dzielimy na nastpujce grupy: A poary materiałów stałych, zwykle pochodzenia organicznego, których normalne spalanie zachodzi z tworzeniem arzcych si wgli. B poary cieczy i materiałów stałych topicych si. C poary gazów. D poary metali. F poary tłuszczów i olejów w urzdzeniach kuchennych, Jedna jednostka rodka ganiczego o masie 2 kg (lub 3 dm 3 ) powinna przypada na kade 100 m 2 powierzchni budynku. Przy rozmieszczeniu podrcznego sprztu ganiczego powinny by spełnione nastpujce zasady: sprzt naley umieszcza w miejscach łatwo dostpnych i widocznych, przy wejciach i klatkach schodowych, przy przejciach i korytarzach, przy wyjciach na zewntrz pomieszcze, oznakowanie miejsc usytuowania sprztu naley zapewni zgodnie z polskimi normami PN-92/N-01256/01 i PN-92/N-01256/02, do sprztu naley zapewni dostp o szerokoci co najmniej 1 m, sprzt naley umieszcza w miejscach nie naraonych na uszkodzenia mechaniczne oraz działania ródeł ciepła (jak piece, grzejniki), naley zapewni odległo dojcia do sprztu nie wiksz ni 30 m. Kada ganica powinna posiada normow nalepk z informacj o zastosowanym rodku ganiczym, producencie i konserwatorze, numerze certyfikatu zgodnie z którym została wyprodukowana, roku produkcji, sposobie uycia, okresie gwarancji oraz terminie nastpnego badania. 10

11 2. Sposób poddawania przegldom technicznym i czynnociom konserwacyjnym stosowanych w obiekcie urzdze technicznych, przeciwpoarowych i ganic 2.1 Zasady konserwacji instalacji i urzdze technicznych Instalacje i urzdzenia techniczne, bdce wyposaeniem obiektu, powinny pod wzgldem bezpieczestwa poarowego odpowiada warunkom technicznym okrelonym w Polskich Normach oraz przepisach szczególnych. Przez instalacje i urzdzenia techniczne rozumie si nastpujce instalacje oraz urzdzenia: 1) ogrzewcze, 2) wentylacyjne, dymowe i spalinowe, 3) klimatyzacyjne, 4) gazowe, 5) elektroenergetyczne i odgromowe, 6) wodocigowe i kanalizacyjne, Instalacje i urzdzenia techniczne naley uytkowa i utrzymywa w stanie zgodnym z warunkami technicznymi i wymaganiami ustalonymi przez producenta, w szczególnoci naley poddawa je okresowym przegldom i konserwacji. Eksploatacja instalacji i urzdze, których stan techniczny moe przyczyni si do powstania poaru, wybuchu lub rozprzestrzenienia ognia, jest zabroniona. Okresowej kontroli, co najmniej raz w roku, polegajcej na sprawdzeniu stanu technicznej sprawnoci, poddawane winny by: instalacje i urzdzenia słuce ochronie rodowiska, instalacje naraone na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczce działanie czynników wystpujcych podczas uytkowania obiektu, przewody kominowe ( spalinowe i wentylacyjne ). Okresowej kontroli, co najmniej raz na 5 lat, poddawane winny by instalacje elektryczna i odgromowa w zakresie stanu sprawnoci połcze, osprztu, zabezpiecze i rodków ochrony od porae, opornoci izolacji przewodów oraz uziemie instalacji i urzdze. Kontrole stanu technicznego instalacji elektrycznych przeprowadza winny osoby posiadajce kwalifikacje wymagane przy wykonywaniu dozoru lub usług w zakresie wykonywania naprawy lub konserwacji odpowiednich urzdze energetycznych, okrelone w przepisach szczególnych. 11

12 2.2 Zasady konserwacji urzdze i instalacji przeciwpoarowych oraz bezporednio zwizanych z systemem bezpieczestwa Postanowienia ogólne Urzdzenia przeciwpoarowe w obiekcie powinny by wykonane zgodnie z projektem uzgodnionym pod wzgldem ochrony przeciwpoarowej przez rzeczoznawc do spraw zabezpiecze przeciwpoarowych, a warunkiem dopuszczenia do ich uytkowania jest przeprowadzenie odpowiednich dla danego urzdzenia prób i bada, potwierdzajcych prawidłowo ich działania. Urzdzenia przeciwpoarowe i ganice powinny by poddawane przegldom technicznym i czynnociom konserwacyjnym zgodnie z zasadami okrelonymi w Polskich Normach dotyczcych urzdze przeciwpoarowych i ganic, w odnonej dokumentacji techniczno-ruchowej oraz instrukcjach obsługi. Przegldy techniczne i czynnoci konserwacyjne, o których mowa wyej, powinny by przeprowadzane w okresach i w sposób zgodny z instrukcj ustalon przez producenta, nie rzadziej jednak ni raz w roku. We stanowice wyposaenie hydrantów wewntrznych powinny by raz na 5 lat poddawane próbie cinieniowej na maksymalne cinienie robocze, zgodnie z Polsk Norm dotyczc konserwacji hydrantów wewntrznych. Stan obiektu, spełniajcy wymagania ochrony przeciwpoarowej, oraz sprzt, urzdzenia poarnicze, ratownicze i ganicze, zapewniajce skuteczn ochron przeciwpoarow, powinny by utrzymywane na niezmienionym poziomie, podczas jego eksploatacji. Najogólniej realizowane jest to poprzez utrzymywanie i uytkowanie instalacji oraz urzdze w sposób zgodny z warunkami technicznymi i wymaganiami ustalonymi przez producenta, a w szczególnoci poddawanie ich okresowym przegldom i konserwacji. Przegld i konserwacja ganic: czynnoci konserwacyjno-remontowe wykonywane raz w roku przez wykwalifikowan osob w tym zakresie polegaj na: - sprawdzeniu stanu technicznego, konserwacji lub remoncie ganicy zgodnie z instrukcj obsługi ustalon przez producenta, - wystawieniu protokołu z informacjami o zakresie przeprowadzonych czynnoci konserwacyjnych. Przegld instalacji hydrantów wewntrznych: czynnoci konserwacyjne wykonywane przez wykwalifikowan osob w tym zakresie polegaj na: raz w roku: - ogldzinach zewntrznych, - sprawdzeniu kompletnoci urzdzenia (szafek hydrantowych), - sprawdzeniu działania drzwiczek szafki (zamka), 12

13 - sprawdzeniu działania koszyka na w, - sprawdzeniu podłczenia do wa, - sprawdzeniu wydajnoci wody, - sprawdzeniu wydajnoci podczas jednoczesnego poboru wody, - sprawdzeniu cinienia wody, raz na 5 lat: - sprawdzeniu wszystkich wy na maksymalne cinienie robocze zgodne z PN-EN. Okresowe czynnoci kontrolne i konserwacja owietlenia awaryjnego: badania instalacji owietlenia awaryjnego - min. raz na 5 lat, okresowe sprawdzanie opraw owietleniowych - min. raz na tydzie, okresowe sprawdzanie pojemnoci akumulatora - min. dwa razy w roku, moe wykonywa wyznaczony przez Naczelnika Urzdu pracownik lub firma zewntrzna posiadajca odpowiednie uprawnienia. Okresowe czynnoci kontrolne i konserwacja systemu sygnalizacji poarowej Nadzór nad urzdzeniami i instalacj sygnalizacji poaru powierzy naley specjalistycznej firmie a terminy i zakres wykonywanych czynnoci winien by zgodny z dokumentacj techniczno ruchow Obejmuje on midzy innymi: sprawdzenie rezystancji, izolacji, doziemienia, ptli linii dozorowych, sprawdzenie czułoci przy pomocy przyrzdu serwisowego wszystkich czujek poarowych, okresowe sprawdzanie działania sygnalizatorów i centralki ~ 4 razy w roku, sprawdzenie prawidłowoci adresowania poszczególnych czujek lub ich grup. Dokumenty jakie winny znajdowa si w pomieszczeniu ochrony: plan sytuacyjny nadzorowanego obszaru, opis funkcjonowania i obsługi urzdze sygnalizacji poaru, wskazówki jak naley postpowa w przypadku alarmu, ksik pracy instalacji, do której naley wpisywa przeprowadzone kontrole instalacji, dokonywane naprawy, zmiany i uzupełnienia instalacji, wszystkie alarmy z podaniem daty, godziny i przyczyny ich wywołania ( protokół taki naley sporzdza równie w przypadku gdy centralka sygnalizacji poaru jest wyposaona w pami zdarze lub drukark), dokumentacja przeprowadzonego szkolenia pracowników obsługujcych centralk 2.3 Zasady sprawowania wewntrznej kontroli obiektu Cały budynek powinien by okresowo kontrolowany w zakresie szeroko rozumianego bezpieczestwa, którego głównym celem jest bezpieczestwo ludzi i mienia. 13

14 Zakres kontroli w obiekcie powinien obejmowa w szczególnoci: sprawdzenie "dronoci" dróg ewakuacyjnych (moliwoci otwarcia drzwi ewakuacyjnych i dostpu do nich, brak materiałów palnych i innych, które mogłyby ograniczy poruszanie si), sprawdzenie prawidłowoci i widocznoci oznakowania kierunków ewakuacji, sprawdzenie, czy w miejscach nie przewidzianych do tego celu składuje si materiały palne, w tym odpady, sprawdzenie dostpu do wyłczników, zasuw, zaworów istotnych dla bezpieczestwa obiektu oraz tablic sterowniczych i rozdzielczych, sprawdzenie hydrantów wewntrznych i stanowisk ze sprztem ganiczym, zwłaszcza czy nie naruszono plomb zabezpieczajcych. 14

15 3. Sposoby postpowania na wypadek poaru i innego zagroenia 3.1 Postanowienia ogólne Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpoarowej (t.j.: Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz. 1229, z pón. zm.) Art. 9. "Kto zauway poar, klsk ywiołow lub inne miejscowe zagroenie, obowizany jest niezwłocznie zawiadomi osoby znajdujce si w strefie zagroenia oraz jednostk ochrony przeciwpoarowej bd policj lub wójta albo sołtysa. Art "Właciciel budynku, obiektu budowlanego lub terenu, zapewniajc jego ochron przeciwpoarow, jest obowizany: (...) 7) ustali sposoby postpowania na wypadek powstania poaru, klski ywiołowej lub innego miejscowego zagroenia. " Rozporzdzenia Ministra Spraw Wewntrznych z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpoarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 80, poz. 563) 4.2. "Właciciele, zarzdcy lub uytkownicy budynków oraz placów składowych i wiat, z wyjtkiem budynków mieszkalnych jednorodzinnych, s zobowizani do: (...) 3) umieszczenia w miejscach widocznych wykazu telefonów alarmowych oraz instrukcji postpowania na wypadek poaru. " 3.2 System alarmowania na wypadek powstania poaru Kady kto zauway poar zobowizany jest natychmiast zaalarmowa: współpracowników i osoby znajdujce si w pobliu okrzykiem np. "Poar" lub "Pali si", jednostk ratowniczo-ganicz Pastwowej Stray Poarnej tel. 998, Naczelnika Urzdu lub zastpujc go osob tel instytucje i osoby, których wykaz winien znajdowa si w pomieszczeniu ochrony. Do alarmowania naley wykorzysta wszelkie dostpne w budynku rodki jak np.: wewntrzn sie telefoniczn, rczne ostrzegacze poarowe, inne dostpne rodki łcznoci - telefony komórkowe 15

16 Po wykrceniu numeru telefonu do Pastwowej Stray Poarnej (tel. 998) i uzyskaniu połczenia, naley wyranie poda: gdzie si pali (dokładny adres i nazw obiektu), co si pali (np. pomieszczenie magazynu), czy istnieje zagroenie ycia, swoje imi i nazwisko oraz numer telefonu z którego nadano meldunek. UWAGA! Po zgłoszeniu poaru słuchawk telefonu naley odłoy dopiero po otrzymaniu takiego polecenia od przyjmujcego meldunek straaka. Odczeka chwil przy telefonie na ewentualne sprawdzenie. W razie potrzeby naley alarmowa: Pogotowie Ratunkowe tel. 999 Policj tel. 997 Pogotowie Energetyczne tel. 991 Pogotowie Gazowe tel. 992 Po zawiadomieniu Pastwowej Stray Poarnej naley wyznaczy pracownika (np.: pracownika ochrony), który bdzie oczekiwał przed wejciem do budynku lub na drodze dojazdowej na samochody jednostek ratowniczych. 3.3 Zasady postpowania pracowników do czasu przybycia jednostek ratowniczych Zasady ogólne Kady z pracowników z chwil zauwaenia poaru, zobowizany jest: alarmowa o poarze zgodnie z opisanymi wczeniej zasadami, samorzutnie przystpi do działa ratowniczych przy uyciu dostpnych rodków np.: ganic, hydrantów wewntrznych, podporzdkowa si kierujcemu akcja i wykonywa powierzone zadania. Wszystkich pracowników, niezalenie od zajmowanego stanowiska obowizuje wykonywanie polece osoby kierujcej akcj oraz udział w likwidacji ródła ognia rodkami znajdujcymi si na wyposaeniu obiektu, stosownie do otrzymanego polecenia. Pracownikom nie wolno oddala si od miejsca objtego poarem bez zezwolenia osoby kierujcej akcj ratowniczo-ganicz oraz przełoonego, jeeli pozostanie w miejscu nie zagraa ich yciu i zdrowiu. W czasie akcji ratowniczo-ganiczej naley zachowa dyscyplin i porzdek. Ustala si, e kierujcym działaniami ratowniczymi do czasu przybycia jednostek Pastwowej Stray Poarnej jest Naczelnik Urzdu lub zastpujca go osoba. 16

17 3.3.2 Zadania pracowników W przypadku powstania poaru, do zada pracowników, naley: rozpoznanie: - miejsca powstania poaru, - niebezpieczestwa rozprzestrzenienia si ognia, - zagroenia wynikajce z charakterystyki poarowej obiektu, - zagroenia dla ycia osób przebywajcych w pomieszczeniu objtym poarem lub w bezporednim ssiedztwie, - zagroenia dla mienia, zaalarmowanie o powstałym zdarzeniu współpracowników, przy uyciu dostpnych rodków takich jak telefony lub okrzykiem Pali si, usunicie ze strefy oddziaływania ognia wszelkich materiałów palnych mogcych przyczyni si do jego rozprzestrzenienia, likwidacj poaru lub ograniczenie szybkoci jego rozprzestrzeniania przy uyciu dostpnych na terenie obiektu rodków, jak np.; podrcznego sprztu ganiczego, hydrantów wewntrznych, zorganizowania ewakuacji ludzi, dla których zaistniała sytuacja stworzyła bezporednie zagroenie dla ycia, zorganizowanie ewakuacji szczególnie cennego mienia naraonego na bezporednie działania ognia i wysokich temperatur, współdziałanie z dowódc, przybyłych na teren akcji, jednostek ratowniczych, zabezpieczenie pogorzeliska po zakoczonej akcji. Kada osoba przystpujca do akcji ratowniczej powinna pamita e: w pierwszej kolejnoci ratuje si zagroone ycie ludzkie, naley przeciwdziała panice wród osób przebywajcych w obiekcie, wzywajc do zachowania spokoju i informujc o drogach ewakuacji oraz roztacza opiek nad potrzebujcymi pomocy, wchodzc do pomieszcze i stref zadymionych przyjmowa pozycj pochylon (jak najbliej podłogi) oraz zabezpieczy drogi oddechowe prostymi rodkami (np. wilgotn chustk), naley wyłczy dopływ prdu elektrycznego do pomieszcze i stref objtych poarem; nie wolno gasi wod instalacji i urzdze elektrycznych bdcych pod napiciem, naley usuwa z zasigu ognia wszelkie materiały palne i wybuchowe oraz toksyczne, nie naley otwiera bez koniecznej potrzeby drzwi i okien w pomieszczeniach, w których powstał poar, poniewa dopływ powietrza sprzyja rozprzestrzenianiu si ognia, jednym z najwaniejszych warunków jest zachowanie spokoju. W przypadku gdy ogie obejmuje wiksz powierzchni albo całe pomieszczenie, bd próba gaszenia nie przynosi rezultatów, a poar rozprzestrzenia si lub te ródło ognia nie jest ustalone, a w budynku rozprzestrzenia si dym, bezzwłocznie po alarmowaniu naley opuci budynek korzystajc z dostpnych dróg ewakuacyjnych. Budynek naley opuci kierujc si do najbliszego wyjcia ewakuacyjnego, a nastpnie zgrupowa si na zewntrz budynku w ustalonym wczeniej miejscu. 17

18 3.4 Działania po przybyciu jednostek ratowniczych Po przybyciu jednostek Pastwowej Stray Poarnej, osoba dotychczas kierujca działaniami ratowniczo-ganiczymi obowizana jest podporzdkowa si dowodzcemu akcj ganicz i poinformowa go o aktualnej sytuacji, wydanych wczeniej dyspozycjach oraz przewidywanym rozwoju sytuacji. Naley udzieli informacji dotyczcych, midzy innymi: wystpowania zagroenia dla ycia i zdrowia osób znajdujcych si na terenie budynku Informatyki, charakterystyki poarowej obiektu, rozmieszczenia urzdze i instalacji szczególnie zagroonych poarem, wyposaenia obiektu w urzdzenia ganicze i systemy zabezpieczenia, najbliej połoonego hydrantu, rozmieszczenia podrcznego sprztu ganiczego, lokalizacji przeciwpoarowego wyłcznika prdu, itp. Obowizek udzielenia kierujcemu akcj wszelkich informacji, mogcych by pomocnymi przy działaniach ratowniczych, jak równie obowizek podporzdkowania si jego poleceniom, dotyczy wszystkich pracowników przebywajcych w budynku w czasie poaru. 3.5 Organizacja ochrony przeciwpoarowej Naczelnik Urzdu zapewniajc ochron przeciwpoarow zobowizany jest do przestrzegania zada i obowizków wynikajcych z Ustawy o ochronie przeciwpoarowej (t.j.: Dz. U. z 2002 r. Nr 47, poz. 1229), a w szczególnoci: przestrzega przeciwpoarowych wymaga budowlanych, instalacyjnych i technologicznych, wyposay budynek, obiekt lub teren w sprzt poarniczy i ratowniczy oraz rodki ganicze zgodnie z zasadami okrelonymi w odrbnych przepisach, zapewni konserwacj i naprawy sprztu oraz urzdze przeciwpoarowych zgodnie z zasadami i wymaganiami gwarantujcymi sprawne i niezawodne ich funkcjonowanie, zapewni osobom przebywajcym w budynku, obiekcie lub na terenie bezpieczestwo i moliwo ewakuacji, przygotowa budynek, obiekt lub teren do prowadzenia akcji ratowniczej, zaznajomi pracowników z przepisami przeciwpoarowymi, ustali sposoby postpowania na wypadek powstania poaru, klski ywiołowej lub innego miejscowego zagroenia. Ponadto zobowizany jest do wdroenia zada i obowizków wynikajcych z Rozdziału 2 Rozporzdzenia Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpoarowej budynków innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 80, poz. 563) w przytoczonym poniej zakresie: 18

19 W obiektach oraz na terenach przyległych do nich jest zabronione wykonywanie czynnoci, które mog spowodowa poar, jego rozprzestrzenianie si, utrudnienie prowadzenia działania ratowniczego lub ewakuacji, a w szczególnoci: uywanie otwartego ognia, palenie tytoniu i stosowanie innych czynników mogcych zainicjowa zapłon wystpujcych materiałów: - w strefie zagroenia wybuchem, z wyjtkiem urzdze przeznaczonych do tego celu, - w miejscach wystpowania materiałów niebezpiecznych poarowe, - w miejscach wystpowania innych materiałów palnych, okrelonych przez właciciela lub zarzdc i oznakowanych zgodnie z Polskimi Normami dotyczcymi znaków bezpieczestwa. uytkowanie instalacji, urzdze i narzdzi nie sprawnych technicznie lub w sposób niezgodny z przeznaczeniem albo warunkami okrelonymi przez producenta, jeeli moe si to przyczyni do powstania poaru, wybuchu lub rozprzestrzenienia ognia, garaowanie pojazdów silnikowych w obiektach i pomieszczeniach nieprzeznaczonych do tego celu, jeeli nie opróniono zbiornika paliwa pojazdu i nie odłczono na stałe zasilania akumulatorowego pojazdu, rozgrzewanie za pomoc otwartego ognia smoły i innych materiałów w odległoci mniejszej ni 5 m od obiektu, przyległego do niego składowiska lub placu składowego z materiałami palnymi, przy czym jest dopuszczalne wykonywanie tych czynnoci na dachach o konstrukcji i pokryciu niepalnym w budowanych obiektach, a w pozostałych, jeeli zostan zastosowane odpowiednie, przeznaczone do tego celu podgrzewacze, rozpalanie ognisk lub wysypywanie gorcego popiołu i ula, w miejscu umoliwiajcym zapalenie si materiałów palnych albo ssiednich obiektów oraz w mniejszej odległoci od tych obiektów ni 10m, składowanie poza budynkami, w odległoci mniejszej ni 4 m od granicy działki, materiałów palnych, w tym pozostałoci rolinnych, gałzi i chrustu; uytkowanie elektrycznych urzdze ogrzewczych ustawionych bezporednio na podłou palnym, z wyjtkiem urzdze eksploatowanych zgodnie z warunkami okrelonymi przez producenta, przechowywanie materiałów palnych oraz stosowanie elementów wystroju i wyposaenia wntrz z materiałów palnych w odległoci mniejszej ni 0,5 m od: - urzdze i instalacji, których powierzchnie zewntrzne mog nagrzewa si do temperatury przekraczajcej 373,15 K (100 C), - linii kablowych o napiciu powyej 1 kv, przewodów uziemiajcych oraz przewodów odprowadzajcych instalacji piorunochronnej oraz czynnych rozdzielnic prdu elektrycznego, przewodów elektrycznych siłowych i gniazd wtykowych siłowych o napiciu powyej 400 V; stosowanie na osłony punktów wietlnych materiałów palnych, z wyjtkiem materiałów trudno zapalnych i niezapalnych, jeeli zostan umieszczone w odległoci co najmniej 0,05 m od arówki; instalowanie opraw owietleniowych oraz osprztu instalacji elektrycznych, jak wyłczniki, przełczniki, gniazda wtyczkowe, bezporednio na podłou palnym, jeeli ich konstrukcja nie zabezpiecza 19

20 podłoa przed zapaleniem.. składowanie materiałów palnych na drogach komunikacji ogólnej słucych ewakuacji lub umieszczanie przedmiotów na tych drogach w sposób zmniejszajcy ich szeroko albo wysoko poniej wymaganych wartoci; składowanie materiałów palnych na nieuytkowych poddaszach i drogach komunikacji ogólnej w piwnicach, zamykanie drzwi ewakuacyjnych w sposób uniemoliwiajcy ich natychmiastowe uycie; lokalizowanie elementów wystroju wntrz, instalacji i urzdze w sposób zmniejszajcy wymiary drogi ewakuacyjnej poniej wartoci wymaganych w przepisach techniczno- budowlanych uniemoliwianie lub ograniczanie dostpu do: - ganic i urzdze przeciwpoarowych, - przeciwwybuchowych urzdze odciajcych, ródeł wody do celów przeciwpoarowych, - urzdze uruchamiajcych instalacje ganicze i sterujcych takimi instalacjami oraz innymi instalacjami wpływajcymi na stan bezpieczestwa poarowego obiektu, - wyj ewakuacyjnych; - wyłczników i tablic rozdzielczych prdu elektrycznego oraz kurków głównych instalacji gazowej; Właciciele, zarzdcy lub uytkownicy budynków oraz placów składowych i wiat, z wyjtkiem budynków mieszkalnych jednorodzinnych: utrzymuj urzdzenia przeciwpoarowe i ganice w stanie pełnej sprawnoci technicznej i funkcjonalnej, wyposaaj obiekty, zgodnie z wymaganiami przepisów technicznobudowlanych, w przeciwpoarowe wyłczniki prdu; umieszczaj w widocznych miejscach instrukcje postpowania na wypadek poaru wraz z wykazem telefonów alarmowych; oznakowuj, znakami zgodnymi z Polskimi Normami dotyczcymi znaków bezpieczestwa: - drogi ewakuacyjne oraz pomieszczenia, w których w myl przepisów techniczno-budowlanych wymagane s co najmniej 2 wyjcia ewakuacyjne, w sposób zapewniajcy dostarczenie informacji niezbdnych do ewakuacji, - miejsca usytuowania urzdze przeciwpoarowych i ganic - miejsca usytuowania elementów sterujcych urzdzeniami przeciwpoarowymi, - miejsca usytuowania przeciwpoarowych wyłczników prdu, kurków głównych instalacji gazowej oraz materiałów niebezpiecznych poarowo, - pomieszczenia, w których wystpuj materiały niebezpieczne poarowo, - miejsca zbiórki do ewakuacji, miejsca lokalizacji kluczy do wyj ewakuacyjnych, Składowanie materiałów palnych pod cianami obiektu zwizanych z jego funkcj, z wyjtkiem materiałów niebezpiecznych poarowe, jest dopuszczalne 20

21 pod warunkiem: nie przekroczenia maksymalnej powierzchni strefy poarowej, okrelonej dla tego obiektu; zachowania dostpu do obiektu na wypadek działa ratowniczych; nienaruszenia minimalnej odległoci od obiektów ssiednich, wymaganej z uwagi na bezpieczestwo poarowe. Właciciele lub zarzdcy terenów utrzymuj znajdujce si na nich drogi poarowe w stanie umoliwiajcym wykorzystanie tych dróg przez pojazdy jednostek ochrony przeciwpoarowej, zgodnie z warunkami okrelonymi w przepisach dotyczcych przeciwpoarowego zaopatrzenia w wod oraz dróg poarowych. Właciciele, zarzdcy lub uytkownicy obiektów bd ich czci stanowicych odrbne strefy poarowe, przeznaczonych do wykonywania funkcji uytecznoci publicznej, zamieszkania zbiorowego, produkcyjnych, magazynowych oraz inwentarskich, opracowuj instrukcje bezpieczestwa poarowego zawierajce: warunki ochrony przeciwpoarowej, wynikajce z przeznaczenia obiektu, sposobu uytkowania, prowadzonego procesu technologicznego i jego warunków technicznych, w tym zagroenia wybuchem; sposób poddawania przegldom technicznym i czynnociom konserwacyjnym stosowanych w obiekcie urzdze przeciwpoarowych i ganic; sposoby postpowania na wypadek poaru i innego zagroenia; sposoby wykonywania prac niebezpiecznych pod wzgldem poarowym, jeeli takie prace s przewidywane; sposoby praktycznego sprawdzania organizacji i warunków ewakuacji ludzi; sposoby zaznajamiania uytkowników obiektu z treci przedmiotowej instrukcji oraz z przepisami przeciwpoarowymi. Instrukcja bezpieczestwa poarowego powinna by poddawana okresowej aktualizacji co najmniej raz na dwa lata lub po takich zmianach sposobu uytkowania obiektu, które wpływaj na zmian warunków ochrony przeciwpoarowej. Wszelkie zmiany zwizane, z liczb przebywajcych w budynku osób, funkcj poszczególnych pomieszcze, warunkami budowlanymi i instalacyjnymi, winny uwzgldnia: zapewnienie dostatecznej iloci i szerokoci wyj ewakuacyjnych, zachowanie dopuszczalnej długoci, szerokoci i wysokoci przej oraz doj ewakuacyjnych, zapewnienie bezpiecznej poarowe obudowy i wydziele dróg ewakuacyjnych oraz pomieszcze, zabezpieczenie przed zadymieniem wymienionych w przepisach techniczno-budowlanych dróg ewakuacyjnych, w tym na stosowaniu urzdze zapobiegajcych zadymieniu lub urzdze i innych rozwiza techniczno-budowlanych zapewniajcych usuwanie dymu, 21

22 zapewnienie owietlenia awaryjnego (bezpieczestwa i ewakuacyjnego) oraz przeszkodowego w obiektach, w których jest ono niezbdne do ewakuacji ludzi, 3.6 Przyczyny powstawania i rozprzestrzeniania si poarów W ujciu statystycznym do potencjalnych przyczyn powstania poaru zaliczy naley: nie przestrzeganie zakazu palenia tytoniu i uywanie ognia otwartego w miejscach, gdzie zakaz taki obowizuje z uwagi na niebezpieczestwo zaprószenia ognia, nieostrone, niezgodne ze wskazaniem producenta posługiwanie si wszelkiego rodzaju odbiornikami energii elektrycznej jak grzałki, termowentylatory, promienniki itp. korzystanie z uszkodzonych instalacji i urzdze elektrycznych, niewłaciwe stosowanie płynów łatwo zapalnych podczas prac remontowo konserwacyjnych, brak właciwego zabezpieczenia prac poarowo niebezpiecznych, podpalenia. Skala zniszcze i szkód spowodowanych poarem zwizana jest z moliwoci jego rozprzestrzeniania si. O powyszym decyduje: ilo i rodzaj materiałów palnych znajdujcych si w pomieszczeniu (strefie poarowej), w której nastpiło zaprószenie ognia, czas swobodnego rozwoju poaru tj, okres od momentu powstania poaru do jego zauwaenia i podjcia działa ganiczych, brak wyposaenia obiektu w odpowiedni ilo i rodzaj sprztu ganiczego, brak przeszkolenia pracowników i znajomoci zasad postpowania na wypadek poaru, niesprawne rodki łcznoci i alarmowania, nieefektywne działania ratowniczo-ganicze spowodowane midzy innymi: - utrudnionym dojazdem i dostpem do obiektu, - niedostatecznym zaopatrzeniem wodnym, - brakiem współdziałania pomidzy dowodzcym jednostkami interwencyjnymi zarzdzajcym obiektem. 3.7 Zasady zapobiegania poarom Zasady ogólne Obiekt i jego poszczególne czci powinny by eksploatowane wyłcznie zgodnie z ustalonym przeznaczeniem. Wszelkie zmiany w tym zakresie dopuszczalne s jedynie przy zachowaniu warunków wymienionych w nastpnych punktach niniejszego podrozdziału. Składowanie materiałów palnych, stanowicych wyposaenie pomocnicze, 22

23 jak równie dokumentacji archiwalnych (w ilociach wymagajcych oddzielnego pomieszczenia) lub materiałów odpadowych, odbywa si moe wyłcznie w wyznaczonych wczeniej miejscach, odpowiednio do tego celu przystosowanych i oznakowanych. Niedopuszczalne jest przy tym jakiekolwiek składowanie materiałów poza pomieszczeniami, a zwłaszcza w obszarach komunikacyjnych. Dotyczy to w równym stopniu odpadów i makulatury, jak równie zbdnych mebli, urzdze wyposaenia pomieszcze itp. Wszystkie drogi ewakuacyjne powinny by wolne od jakichkolwiek przeszkód, ograniczajcych ich szeroko oraz utrudniajcych poruszanie si nimi. Powinny by one zawsze dostpne w pełnym zakresie, podczas pobytu ludzi w obiekcie lub jego czci. Niedopuszczalne jest samowolne wprowadzanie jakichkolwiek zmian w wyposaeniu technicznym. Dotyczy to w szczególnoci stosowania dodatkowych urzdze grzewczych lub klimatyzacyjnych. Zabrania si korzystania z uszkodzonych urzdze i instalacji. Wszelkie zauwaone usterki naley niezwłocznie zgłasza Kierownikowi Obiektu. Nadzór nad stanem technicznym urzdze i instalacji technicznych w budynku sprawuje Naczelnik Urzdu poprzez wytypowane osoby Zasady stosowania materiałów niebezpiecznych poarowo W budynku zabronione jest stosowanie w jakiejkolwiek formie materiałów niebezpiecznych poarowo w rozumieniu przepisów przeciwpoarowych, tj. takich materiałów jak: gazy palne, ciecze palne o temperaturze zapłonu poniej 328,15 K (55 C), materiały wytwarzajce w zetkniciu z wod gazy palne, materiały zapalajce si samorzutnie na powietrzu, materiały wybuchowe i pirotechniczne, materiały ulegajce samorzutnemu rozkładowi lub polimeryzacji, materiały majce skłonnoci do samozapalenia; Nie dotyczy to materiałów, niezbdnych do prowadzenia czynnoci konserwacyjno-naprawczych przez pracowników słuby technicznej lub pracowników zajmujcych si utrzymaniem porzdku i czystoci. Materiały te, jak np. rozpuszczalniki, farby, lakiery, rodki czystoci, których skład oparty jest na łatwo zapalnych cieczach, powinny by przechowywane wyłcznie w opakowaniach handlowych o pojemnoci do 5 dm 3, w miejscach (pomieszczeniach) specjalnie wyznaczonych do tego celu. Przy uywaniu lub przechowywaniu materiałów niebezpiecznych poarowo naley przestrzega nastpujcych zasad: wszystkie czynnoci zwizane z wytwarzaniem, przetwarzaniem, obróbk, transportem lub składowaniem materiałów niebezpiecznych poarowo naley wykonywa według wskaza ich producenta, materiały niebezpieczne poarowo powinny by przechowywane w sposób uniemoliwiajcy powstanie poaru lub wybuchu w nastpstwie procesu składowania lub wskutek wzajemnego oddziaływania, ciecze o temperaturze zapłonu poniej 55 C naley przechowywa wyłcznie w pojemnikach wykonanych z materiałów co najmniej trudno zapalnych, odprowadzajcych ładunki elektrycznoci statycznej, wyposaonych w szczelne zamknicia; w pomieszczeniach 23

24 magazynowych pojemniki z cieczami powinny by dodatkowo zabezpieczone przed stłuczeniem, w obiektach zaliczonych do kategorii zagroenia ludzi nie naley przechowywa materiałów niebezpiecznych poarowo w pomieszczeniach piwnicznych, na poddaszach i strychach, w obrbie klatek schodowych i korytarzy oraz innych pomieszczeniach ogólnie dostpnych, jak równie na tarasach, balkonach i loggiach, nie naley przechowywa cieczy o temperaturze zapłonu poniej 55 C w pojemnikach, urzdzeniach i instalacjach nie przystosowanych do tego celu, przy stosowaniu w pomieszczeniach cieczy o temperaturze zapłonu poniej 21 C naley zapewni skuteczn wentylacj, Podczas przechowywania cieczy o temperaturze zapłonu poniej 55 C w pomieszczeniach budynków zaliczonych do kategorii zagroenia ludzi naley przestrzega nastpujcych zasad: w jednej strefie poarowej, zakwalifikowanej do kategorii zagroenia ludzi innej ni ZL IV oraz o przeznaczeniu innym ni handlowo-usługowe, jest dopuszczalne przechowywanie do 10 dcm 3 cieczy o temperaturze zapłonu poniej 21 C oraz 50 dcm 3 cieczy o temperaturze zapłonu C, a w mieszkaniach odpowiednio 5 i 20 dcm 3 cieczy; Przytoczone wyej ogólne zasady bezpieczestwa poarowego, okrelone s w Rozporzdzeniu Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpoarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 80, poz.563). 24

25 4. Sposoby praktycznego sprawdzianu organizacji i warunków ewakuacji ludzi 4.1 Uwagi ogólne W zakresie organizacyjnym na Naczelniku Urzdu ci zadania wynikajce z 13. ust. 1 przytoczonego wczeniej Rozporzdzenia MSWiA, tj.: właciciel lub zarzdca obiektu zawierajcego stref poarow przeznaczon dla ponad 50 osób, bdcych jej stałymi uytkownikami, powinien co najmniej raz na 2 lata przeprowadza praktyczne sprawdzenie organizacji oraz warunków ewakuacji, właciciel lub zarzdca obiektu powinien powiadomi właciwego miejscowo komendanta powiatowego (miejskiego) Pastwowej Stray Poarnej o terminie przeprowadzenia działa, o których mowa powyej, nie póniej ni na tydzie przed ich przeprowadzeniem. W budynku Drugiego Urzdu Skarbowego, stanowicym jedn stref poarow, przebywa wicej ni 50 osób bdcych stałymi uytkownikami obiektu, w zwizku z tym Naczelnik Urzdu nie ma obowizku przeprowadzania praktycznego sprawdzenia organizacji oraz warunków ewakuacji. Zgodnie z zapisami 11 tego samego rozporzdzenia MSWiA, z kadego miejsca przeznaczonego na pobyt ludzi w obiekcie powinny by zapewnione odpowiednie warunki ewakuacji, zapewniajce moliwo szybkiego i bezpiecznego opuszczenia strefy zagroonej lub objtej poarem, dostosowane do liczby i stanu sprawnoci osób przebywajcych w obiekcie oraz jego funkcji, konstrukcji i wymiarów, a take by zastosowane techniczne rodki zabezpieczenia przeciwpoarowego, polegajce m. in. w tego rodzaju budynku na: zapewnieniu dostatecznej iloci i szerokoci wyj ewakuacyjnych, zachowaniu dopuszczalnej długoci, szerokoci i wysokoci przej oraz doj ewakuacyjnych, zapewnieniu bezpiecznej poarowo obudowy i wydziele dróg ewakuacyjnych oraz pomieszcze, zapewnieniu owietlenia awaryjnego (bezpieczestwa i ewakuacyjnego). Decyzj o ewakuacji ludzi z budynku Drugiego Urzdu Skarbowego podejmuje: Naczelnik Urzdu lub zastpujca go osoba, z chwil przybycia jednostek Pastwowej Stray Poarnej dowódca tej jednostki. Główne zadania realizowane przez pracowników podległych Naczelnikowi Urzdu to: rozpoznanie zagroe powstałych na terenie budynku, koordynacja ewakuacji ludzi, działania ratownicze prowadzone siłami własnymi, współdziałanie z jednostkami Pastwowej Stray Poarnej. 25

26 4.1.1 Przebieg ewakuacji Przebieg ewakuacji z budynku przy ruchu przymusowym dzieli si na trzy etapy: etap pierwszy - ruch ludzi w obrbie pomieszczenia, tj. od miejsca, w którym znajduje si człowiek, do wyjcia ewakuacyjnego danego pomieszczenia, etap drugi - ruch ludzi w obrbie dróg ewakuacyjnych budynku, tj. od wyjcia z pomieszczenia do wyjcia na zewntrz budynku, etap trzeci - ruch ludzi na zewntrz budynku, tj. od wyjcia prowadzcego na zewntrz, do miejsca koncentracji. Ewakuacja z budynku moe nastpi samorzutnie po zauwaeniu poaru lub w sposób zorganizowany po zarzdzeniu jej przez kierujcego akcj ratownicz. Opuszczajcy budynek winni najkrótsz drog uda si w kierunku najbliszego wyjcia ewakuacyjnego i opuci budynek udajc si w rejon koncentracji tj. do ustalonego wczeniej punktu ewakuacji Zasady ewakuacji ludzi W przypadku, gdy zostanie podjta decyzja o ewakuacji ludzi z budynku, naley podj nastpujce działania: natychmiast powiadomi wszystkie osoby przebywajce w zagroonej strefie o powstałym zagroeniu podajc niezbdne szczegóły dotyczce charakteru zagroenia i przewidywanego rozwoju sytuacji, w pierwszej kolejnoci naley ewakuowa osoby z pomieszcze gdzie rozprzestrzeniajcy si poar moe spowodowa odcicie dróg ewakuacji, w przypadku odcicia dróg ewakuacji pojedynczym osobom lub grupie osób naley nie zwłocznie powiadomi o zaistniałej sytuacji, dowodzcego akcj, w sytuacji zadymienia dróg ewakuacyjnych, naley porusza si w pozycji pochylonej, osłaniajc drogi oddechowe. Podczas poruszania si w strefie zadymienia porusza si wzdłu cian co pozwala nie straci orientacji co do kierunku ewakuacji, po zakoczeniu ewakuacji naley sprawdzi czy wszystkie osoby opuciły zagroone miejsca. W przypadku jakiejkolwiek wtpliwoci czy wszyscy opucili budynek, naley o niniejszym poinformowa dowodzcego akcj, jeeli w trakcie prowadzonej ewakuacji przybd na miejsce jednostki Pastwowej Stray Poarnej, osoba kierujca dotychczas jej przebiegiem zobowizana jest do złoenia informacji o przebiegu akcji a nastpnie winna podporzdkowa si dowódcy tej jednostki. Istot bezpiecznej ewakuacji jest rozpoczcie jej we właciwym momencie w sposób odpowiednio zorganizowany. W tym celu konieczne jest przygotowanie uytkowników obiektu do realizacji tego zadania, poprzez odpowiednie szkolenie. 26