Instytut Filozofii Tezy i zagadnienia na egzamin licencjacki z filozofii

Transkrypt

1 Instytut Filozofii Tezy i zagadnienia na egzamin licencjacki z filozofii I. Metafizyka Teza 1: Synonimem metafizyki jest filozofia pierwsza. Na czym polega pierwszeństwo metafizyki? Lektury: W. StróŜewski, Ontologia (rozdział I) W. StróŜewski, Istnienie i sens (rozdział II) T. CzeŜowski, O metafizyce, jej kierunkach i zagadnieniach Metafizyka w filozofii (red. A. Maryniarczyk, M. J. Gondek) Teza 2: Trzy teorie substancji: Arystoteles, Spinoza, Leibniz. Lektury: Arystoteles, Metafizyka Baruch Spinoza, Etyka w porządku geometrycznym dowiedziona G. W. Leibniz, Monadologia Teza 3: Absolut i byt względny. Podstawowe kryteria róŝnicy: konieczność niekonieczność, wieczność czasowość, nieskończoność skończoność. Lektury: E. Gilson, Bóg i filozofia E. Morawiec, Podstawowe zagadnienia metafizyki klasycznej A. B. Stępień, Wprowadzenie do metafizyki Ib) Metafizyka fenomenologiczna Teza 4: Doświadczenie osoby (doświadczenie etyczne) jest filozoficznie pierwsze. Tezy filozoficzne nie są tworem spekulacji, lecz owocem kontemplacji metafizycznej (intuicji etycznej), w której poznajemy rzeczywistość w jej konstytutywnej strukturze miłości o triadycznej dynamice osobowej. Literatura podstawowa: A. Jarnuszkiewicz SJ, Emmanuela Lévinasa metafizyka spotkania, w: Teksty Filozoficzne,,Twarz Innego'', Kraków 1985, s Teks poszerzony: w: Towarzystwo Naukowe Jezuitów w Krakowie. Prace , [red.] Robert Janusz, Kraków 2008, s ; A. Jarnuszkiewicz SJ, Krytyka rozumu dialogicznego, w: Teksty Filozoficzne,,Rozum i Słowo. Eseje dialogiczne'', Kraków 1987, s Tekst poszerzony: Krytyka rozumu dialogicznego. Studium z metafizyki prawa naturalnego, w: Towarzystwo Naukowe Jezuitów w Krakowie. Prace , [red.] Robert Janusz, Kraków 2008, s ; A. Jarnuszkiewicz SJ, Miłość i bycie, Kraków 1994;

2 A.Jarnuszkiewicz SJ, Od systemu do etyki, w: śycie etyczne Ŝyć etyką. Ignatianum, Kraków 2009, ss II. Filozofia poznania i nauki Teza 5: Rola poznania w Ŝyciu codziennym i w nauce. - Anzenbacher A., Wprowadzenie do filozofii, Kraków Adjukiewicz K., Zagadnienia i kierunki filozofii. Teoria poznania. Metafizyka, Kraków Teza 6: Teoria poznania jako naukowa forma obcowania podmiotu ludzkiego z wiedzą. - Lenartowicz P., Elementy teorii poznania, Kraków Anzenbacher A., Wprowadzenie do filozofii, Kraków Ingarden R., U podstaw teorii poznania, cz. 1, Warszawa Teza 7: Status poznawczy teorii naukowych (spór: o prawdziwość; realizm/antyrealizm). - Grobler A., Metodologia nauk. Kraków Hajduk Z., Metodologia nauk przyrodniczych. RW KUL, Lublin Losee J., Wprowadzenie do filozofii nauki, Prószyński i S-ka, Warszawa Such J., Szcześniak J., Filozofia nauki. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań Woleński J., Epistemologia. Tom III, Prawda i realizm. Wyd. Aureus, Kraków śyciński J., Elementy filozofii nauki, Biblos, Tarnów Teza 8: Współczesne koncepcje rozwoju i postępu naukowego. - Chalmers, A., Czym jest to, co zwiemy nauką?, Siedmioróg, Wrocław Grobler, A., Metodologia nauk. Kraków Hajduk, Z., Metodologia nauk przyrodniczych. RW KUL, Lublin Losee, J., Wprowadzenie do filozofii nauki, Prószyński i S-ka, Warszawa Such J., Szcześniak J., Filozofia nauki. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań śyciński J., Elementy filozofii nauki, Biblos, Tarnów III. Filozofia przyrody oŝywionej i nieoŝywionej Teza 9: Dynamika biologiczna jest celowym, zintegrowanym zawęŝeniem moŝliwości zawartych w przyrodzie mineralnej. Teza 10: Ślady prawdziwego człowieczeństwa, mimo Ŝe fragmentaryczne, sięgają paru milionów lat wstecz.

3 Literatura pomocnicza: Jolanta KOSZTEYN (2005) Biomolecular perfection and the "common descent" pdf Piotr LENARTOWICZ SJ (1980) Pojęcie całości i przyczyny w dziejach embriologii. Piotr LENARTOWICZ SJ (2005) Trzy koncepcje dynamiki biologicznej: Arystotelesowska, neo-darwinowska, inteligentnego projektu. Piotr LENARTOWICZ SJ (2010) Ludy czy małpoludy. Problem genealogii człowieka. WyŜsza Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna Ignatianum, Kraków. (SUMMARY) Piotr LENARTOWICZ SJ (2005) O staroŝytności człowieczeństwa pdf Piotr LENARTOWICZ SJ (2008) Allometria zasada i narzędzie rekonstrukcji paleontologicznych. Teza 11: W bytach i zjawiskach obecnych w przyrodzie występuje determinizm, chociaŝ niekiedy tylko w postaci prawidłowości probabilistycznych. Teza 12: Dane obserwacyjne współczesnej kosmologii wskazują, Ŝe struktury wszechświata podlegają ewolucji i rozpoczęły się od stanu zwanego osobliwością początkową. Literatura pomocnicza: M. Heller, M. Lubański, S. Ślaga, Zagadnienia filozoficzne nauki współczesnej. Wstęp do filozofii przyrody, Warszawa 1992, s M. Heller, Granice kosmosu i kosmologii, Warszawa W. Heisenberg, Ponad granicami, Warszawa 1979, s S. Mazierski, Elementy kosmologii filozoficznej i przyrodniczej, Poznań 1972, s J. śyciński, Bóg i ewolucja. Podstawowe pytania ewolucjonizmu chrześcijańskiego, Lublin [b.r.w.]. IV. Filozofia człowieka Teza 13: Wyjątkowość człowieka w świecie (geneza człowieka; podobieństwa i róŝnice człowieka względem świata biologicznego, ludzka świadomość i cielesność). R. Darowski, Filozofia człowieka: Zarys problematyki Antologia tekstów, Kraków R. Ingarden, KsiąŜeczka o człowieku, Kraków Teza 14: Struktura bytowa człowieka (jedność pierwiastka duchowego i materialnego a inne stanowiska; niematerialność i nieśmiertelność duszy ludzkiej). M.A. Krąpiec, Ja-człowiek, Lublin 2005.

4 P. Mazur, W kręgu pytań o człowieka, Lublin Teza 15: Ludzka wolność i świat wartości (natura ludzkiej wolności i jej rodzaje; dobro a dziedziny wartości; rola wartości w urzeczywistnieniu potencjalności człowieka) R. Darowski, Filozofia człowieka: Zarys problematyki Antologia tekstów, Kraków J. Tischner, O człowieku, Wrocław Teza 16: Osoba ludzka (substancja, natura, osoba, osobowość; właściwości osoby ludzkiej, godność osoby oraz wynikające z niej prawa i obowiązki). S. Kowalczyk, Zarys filozofii człowieka, Sandomierz C. Valverde, Antropologia filozoficzna, Poznań V. ETYKA Teza 17: Zasadnicze systemy etyczne: intuicjonizm, emotywizm, preskryptywizm oraz deontonomizm, utylitaryzm i personalizm. Teza 18: Dlaczego zasadniczą rolę w etyce św. Tomasza ogrywa dobro, w etyce I. Kanta nakaz, a w etyce D. v. Hildebranda wartość? Teza 19: Czy sumienie jest aktem rozumu czy aktem decyzji, czy teŝ aktem uczuć? Teza 20: Status ontyczny i moralny człowieka w okresie prenatalnym i jego uprawnienia etyczne. T. Biesaga, Zarys metaetyki, Kraków 1996 T. Styczeń, Wprowadzenie do etyki, TN KUL, Lublin 1993 T. Ślipko, Zarys etyki ogólnej, WAM, Kraków 2004 K. Paczos, Podstawy teorii moralności. Zagadnienia podstawowe z etyki filozoficznej i teologicznej. Perspektywa Arystotelesa i św. Tomasza, Uniwersum, Gostynin 2011 Artykuły do tez: są na stronie domowej: ad 17: T. Biesaga, Zarys metaetyki, Kraków 1996; T. Biesaga, Uzasadnianie norm moralnych w bioetyce, Medycyna Praktyczna 6(160) 2004, s , przedruk w: T. Biesaga, Elementy etyki lekarskiej, MP, Kraków 206, s ad 18: T. Biesaga, Etyka obowiązku I. Kanta, a etyka szczęścia Arystotelesa, w: Philosophia vitam alere. Prace dedykowane ks. prof. Romanowi Darowskiemu SJ z okazji 70-lecia urodzin. S. Ziemiański SJ red. Ignatianum WAM, Kraków 2005, s ; T. Biesaga, Cel czy nakaz racją działania moralnego; w: Spór o cel. Problematyka celu i celowościowego wyjaśniania, red. A. Maryniarczyk, PTTA, Lublin 2008, s ; T. Biesaga, Emocjonalna odpowiedź na wartość podstawa Ŝycia moralnego, w: Konteksty podmiotowej świadomości, red. E. Podrez, R. Moń, Seria: Episteme 29(2003), Olecko 2003, ad 19: T. Biesaga, Sumienie, Powszechna Encyklopedia Filozoficzna, PTTA, t. 9, Lublin 2008, s ; T. Styczeń, Sumienie źródłem wolności czy zniewolenia, w: TenŜe, Wprowadzenie do etyki, TN KUL, Lublin 1993, s ad 20: T. Biesaga, Status embrionu stanowisko personalizmu ontologicznego, Medycyna Praktyczna 7-8( )2004, s , przedruk: w: Bioetyka polska, T. Biesaga (red.), WN PAT Kraków 2004, s oraz w: T. Biesaga, Elementy etyki lekarskiej, MP. Kraków 2006, s ; T. Biesaga, Status człowieka w okresie

5 prenatalnym i jego prawa, Rocznik Wydziału Filozoficznego WSFP Ignatianum w Krakowie, 15(2009), s VI. Filozofia społeczna Teza 21: Podstawowym zadaniem władzy państwowej jest realizacja dobra wspólnego obywateli, natomiast obywatele mają obowiązek brania czynnego udziału w Ŝyciu politycznym i społecznym swego państwa. J. Höffner, Chrześcijańska nauka społeczna, Wydawnictwo WAM, Kraków 1991 P. Śpiewak, W stronę wspólnego dobra, Fundacja ALETHEIA, Warszawa 1998 Cz. Strzeszewski, Katolicka nauka społeczna, RW KUL Lublin 1994 Teza 22: śródłem róŝnorodnych form Ŝycia społecznego oraz odnoszących się do nich wartości i norm moralnych jest osobowa natura bytu ludzkiego. Jan Paweł II, Centesimus annus Cz. Strzeszewski, Katolicka nauka społeczna, RW KUL Lublin 1994 Sobór Watykański II, Gaudium et spes Teza 23: Koncepcja sprawiedliwości społecznej wypracowana przez katolicką naukę społeczną a koncepcja liberalna, komunitariańska, libertariańska i socjalistyczna. Jan Paweł II, Centesimus annus Sobór Watykański II, Gaudium et spes W. Kymlicka, Współczesna filozofia polityczna, Fundacja ALETHEIA Warszawa 2009 St. Kowalczyk, Idea sprawiedliwości społecznej a myśl chrześcijańska, Lublin 1998 R. Nozick, Anarchia państwo utopia, Fundacja ALETHEIA Warszawa 1999 J. Rawls, Teoria sprawiedliwości, Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 1994 M. Walzer, Sfery sprawiedliwości. Obrona pluralizmu i równości, WUW Warszawa 2007 Teza 24: NowoŜytna demokracja wypracowana w krajach cywilizacji zachodniej jest systemem zapewniającym obywatelom udział w decyzjach politycznych, wybór liderów Ŝycia politycznego oraz kontrolę ich rządów. Proszę przedstawić genezę filozoficzną współczesnej demokracji i jej charakter aksjologiczny. W. Kymlicka, Współczesna filozofia polityczna, Fundacja ALETHEIA Warszawa 2009 J. Locke, Dwa traktaty o rządzie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992 J. Rawls, Teoria sprawiedliwości, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994 VII. Filozofia Boga i religii Teza 25: Przygodność bytów w świecie wskazuje na istnienie Absolutu S. Kowalczyk, Filozofia Boga, Lublin 1993; S. Ziemiański SJ, Teologia naturalna. Filozoficzna problematyka Boga, Kraków Teza 26: Zastosowanie analogii rozwiązuje problem konfliktu między teologia negatywna a antrompomorfizmem teologicznym.

6 S. Kowalczyk, Filozofia Boga, Lublin 1993; S. Ziemianski SJ, Teologia naturalna. Filozoficzna problematyka Boga, Kraków Teza 27: Religia a filozofia. Uwzględnij następujące zagadnienia: religijne źródła filozofii; refleksja jako integralny element zaangaŝowania religijnego; kwestia wyznaczenia granicy pomiędzy myśleniem religijnym a filozoficznym. L. Dupre, Inny wymiar, tłum. S. Lewandowska, Kraków 1991, s ; H. Dumery, Problem Boga w filozofii religii, tłum. I. Kania, Kraków 1994, s ; P. Tillich, Pytanie o Nieuwarunkowane, tłum. J. Zychowicz, Kraków 1994, s Teza 28: Doświadczenie religijne a religijna postawa wiary. Uwzględnij następujące zagadnienia: bierne a czynne formy doświadczenia religijnego; wiara religijna jako całoosobowe zaangaŝowanie a treść wiary; problem określenia ostatecznego przedmiotu wiary; problemy związane z uzasadnianiem wiary. L. Dupre, Inny wymiar, tłum. S. Lewandowska, Kraków 1991, s ; A. MacIntyre, Postawa religijna, tłum. M. Szczubiałk, w: B. Chwedeńczuk (red.), Fragmenty filozofii analitycznej. Filozofia religii, Warszawa ; Ch. Tylor, Oblicza religii dzisiaj, tłum. A. Lipszyc, Kraków 2002, s. 7-27; H. Dumery, Problem Boga w filozofii religii, tłum. I. Kania, Kraków 1994, s , J. Hick, Wiara chrześcijańska w świetle koncepcji doświadczenia-jako, Znak 464(1)1994, s