Spis treści. Adam Ostolski: Cywilizacja niedokończona przygoda 11. Eliezer Ben-Rafael i Yitzhak Steinberg: Eisenstadt o zmianie społecznej 20

Transkrypt

1 Spis treści Adam Ostolski: Cywilizacja niedokończona przygoda 11 Eliezer Ben-Rafael i Yitzhak Steinberg: Eisenstadt o zmianie społecznej 20 Część I ANALIZA CYWILIZACJI Wymiar cywilizacyjny w analizie socjologicznej 33 Cywilizacja jako połączenie ontologicznych lub kosmologicznych wizji z definicją, konstrukcją i regulacją głównych obszarów społecznego życia i interakcji 34 Cywilizacje Epoki Osi: rekonstrukcja świata i krystalizacja odrębnych kompleksów cywilizacyjnych 36 Niezależne elity jako nosiciele wizji cywilizacyjnych: zmiana, protest i herezje 39 Ekspansja cywilizacji osiowych 42 Wielość cywilizacji osiowych i wielość historii świata 43 Wewnętrzna transformacja cywilizacji osiowej: wtórne przełomy i krystalizacja cywilizacji nowoczesnej 46 Kulturowy i polityczny program nowoczesności: przesłanki i antynomie 48 Krystalizacja i ekspansja nowoczesności 51 Nieustannie zmieniające się nowoczesności zwielokrotnione. 52 Uwagi końcowe: sprawczość, struktura i lailtura w perspektywie cywilizacyjnej 56 Programy kulturowe, budowanie tożsamości zbiorowych i nieustająca rekonstrukcja pierwotności 59 I. Uwagi analityczne 59

2 II. Wskazówki porównawcze: program kulturowy i konstrukcja zbiorowych tożsamości w społeczeństwach przednowoczesnych 74 Kilka uwag porównawczych 74; Konstrukcja zbiorowych tożsamości w cywilizacjach osiowych uwagi ogólne 76; Konstrukcja zbiorowej tożsamości w cywilizacji nieosiowej: Japonia okresu Tokugawa 83; Przebudowa pierwotności w cywilizacjach osiowych proces wernakularyzacji 86 III. Konstrukcja tożsamości zbiorowych i granic w społeczeństwach nowoczesnych: kulturowy i polityczny program nowoczesności 90 IV. Scena współczesna poza hegemonią państwa narodowego i rewolucyjnego 110 Część II CYWILIZACJE OSIOWE Epoka Osi: wyłonienie się wizji transcendentalnych i pojawienie się klerków 121 I. Wprowadzenie Epoka Osi i wyłonienie się wizji transcendentalnych 121; 2. Natura rewolucji osiowych 122 II. Pojawienie się intelektualistów i klerków oraz przebudowa świata Pojawienie się intelektualistów i transformacja elit 125; 4. Instytucjonalizacja wizji transcendentalnej i nowe urządzenie świata 127; 5. Struktura prawomocności społecznych centrów, tradycji i władzy politycznej 127; 6. Autonomia i odrębność tradycji wysokich i niskich 129 ; 7. Tworzenie porządku politycznego 130; 8. Tworzenie hierarchii społecznych 131; 9. Nowe poziomy konfliktu społecznego 132 III. Wzór nowej dynamiki cywilizacyjnej Wielość wizji i wzrost refleksyjności 133; 11. U źródeł solidarności organicznej 135; 12. Intelektualiści i klerkowie jako członkowie panujących koalicji i ruchów protestu oraz jako nosiciele konfliktów i zmiany 136; 13. Nowe ideologiczne ujęcia zmiany społecznej 139 IV. Wskazówki dla badań porównawczych Wielość historii powszechnych 139 Między kulturą a polityką: źródła i formy polityki ideologicznej 143

3 SPIS TREŚCI 7 Żydowskie doświadczenie historyczne w ramach porównawczej historii powszechnej 176 Wprowadzenie 176 Krystalizacja formy halachicznej cywilizacyjny kontekst żydowskiego doświadczenia historycznego 177 Sekty i herezje u zarania i u kresu panowania formy halachicznej; potencjalne wyzwania dla formy halachicznej w epoce jej hegemonii; wymiary wewnętrzne i międzycywilizacyjne 185 Poza cywilizacyjną skamielina" i ludem pariasów": międzycywilizacyjne wymiary średniowiecznej cywilizacji żydowskiej obszary kulturowe i polityczne 192 Wewnętrzna dynamika średniowiecznej cywilizacji żydowskiej 199 Sfera publiczna w społeczeństwach islamskich 204 Problematyka społeczeństwa obywatelskiego i sfery publicznej w ujęciu porównawczym 204 Sfera publiczna i społeczeństwo obywatelskie w społeczeństwach islamskich 217 Mit orientalnego despotyzmu 227 Sekty i dynamika polityczna społeczeństw islamskich 230 Utopie a dynamika cywilizacji 242 Struktura społeczna, kultura i ludzka sprawczość 256 Etyka protestancka i nowoczesność 256 Wielość cywilizacji osiowych i historii powszechnych 262 Konsekwencje analityczne 279 Porównawcza analiza nowoczesności 284 Nowoczesność jako odrębna cywilizacja i nowoczesności zwielokrotnione zarys problematyki 285 Nowoczesności zwielokrotnione i globałizaq'a poza państwo narodowe i państwo rewolucyjne 310 Przejścia i transformacje wątków protestu w dyskursie nowoczesności i rewolucyjnej wyobraźni 312 Dynamika historycznych cywilizacji osiowych i nieosiowych 322 Europa Zachodnia i Środkowa 322 Indie 330 Chiny 339 Japonia 348 Kilka uwag końcowych 352

4 Część III NOWOCZESNOŚCI ZWIELOKROTNIONE Nowoczesności zwielokrotnione: podstawowe problemy i kategorie 359 Wstęp. Teorie modernizacji i interpretacja dzisiejszego świata: nowoczesności zwielokrotnione 359 Kulturowy program nowoczesności 369 Antynomie i napięcia w obrębie kulturowego i politycznego programu nowoczesności 374 Strukturalne i kulturowe wymiary nowoczesnych porządków instytucjonalnych nowe spojrzenie 382 Ekspansja nowoczesności i rozwój systemów międzynarodowych 384 Ekspansja nowoczesności i rozwój nowoczesności zwielokrotnionych 386 Obietnice nowoczesności a rozwój jej destrukcyjnych sił 393 U źródeł nowoczesności zwielokrotnionych: cywilizacje na kontynencie amerykańskim 396 Japonia i wielość kulturowych programów nowoczesności 422 Religijne przesłanki nowoczesności w Japonii i Stanach Zjednoczonych 444 Protest i nowoczesność 445 Specyfika protestu w Stanach Zjednoczonych 447 Protest i amerykańska wizja 450 Komponent utopijny w ruchach protestu w Stanach Zjednoczonych 452 Ruchy protestu w Stanach Zjednoczonych 453 Ruchy protestu w Japonii krótkie porównanie z Europą Ruchy protestu w Japonii i konstrukcja przestrzeni społecznych i kulturowych 457 Dwoisty wpływ ruchów protestu w Japonii 459 Protest w Stanach Zjednoczonych i w Japonii wskazówki porównawcze 459 Protest i składniki pierwotne tożsamości zbiorowych w nowoczesnych społeczeństwach Japonia 462 Więzi cywilne w konstrukcji zbiorowej tożsamości w Japonii. 466 Konstrukcja zbiorowej tożsamości w Stanach Zjednoczonych ideologia polityczna 467

5 SPIS TREŚCI 9 Nowość" w konstrukcji amerykańskiej tożsamości zbiorowej 472 Religia obywatelska w Stanach Zjednoczonych 473 Stany Zjednoczone i Japonia na tle Europy 475 Konkluzja 476 Ruchy protestu w społeczeństwach nowoczesnych 477 O jakobińslcim komponencie ruchów fundamentalistycznych 507 Współczesna rekonstrukcja dziedziny religijnej: poza końcem historii" i zderzeniem cywilizacji" 524 Nowoczesności zwielokrotnione w epoce globalizacji 552 Transformacja modelu państwa narodowego i rewolucyjnego. 568 Ruchy fundamentalistyczne i religijno-wspólnotowe 575 Zwroty i transformacje wątków protestu w dyskursie nowoczesności i w imaginańum rewolucyjnym 581 Nota bibliograficzna 588 Indeks osób 590 Indeks rzeczowy 599