Przyszłość WPR po 2013 roku : Propozycje Copa-Cogeca dotyczące zazieleniania i zielonego wzrostu

Transkrypt

1 Przyszłość WPR po 2013 roku : Propozycje Copa-Cogeca dotyczące zazieleniania i zielonego wzrostu

2 WPR po roku 2013 musi dysponować odpowiednimi instrumentami, aby mogła stawić czoła wyzwaniom, z którymi sektor rolny będzie musiał się zmierzyć. Najważniejszym z tych wyzwań jest zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego wobec wzrastającego zapotrzebowania na żywność na świecie, kurczących się zasobów lądowych i wodnych oraz zmian klimatu. Należy również pamiętać, że sektor rolny przyczynia się do tak potrzebnego wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy w Europie. Najlepszym sposobem na osiągnięcie wyżej wymienionych celów jest promocja zielonego wzrostu - stosowanie instrumentów umożliwiających rolnikom zwiększenie wydajności i produktywności w sposób zrównoważony, przyczyniający się do zwalczania zmian klimatu. Najważniejszym nowym elementem wniosków ustawodawczych Komisji odnośnie reformy WPR jest zazielenianie. Copa-Cogeca zgadza się na wprowadzenie zazieleniania w filarze I, uważa jednak, że można osiągnąć korzyści środowiskowe w sposób bardziej skuteczny, który ma mniej niekorzystny wpływ na zdolność produkcyjną, koszty i konkurencyjność niż instrumenty zaproponowane przez Komisję. (Konkretne propozycje Copa-Cogeca dotyczące zielonego wzrostu znajdują się w sekcji pierwszej). Zazielenianie nie zapewni jednak ani bezpieczeństwa żywnościowego ani nie pomoże rolnikom w zwiększeniu wydajności i przyczynianiu się do zielonego wzrostu. Dlatego też nowa WPR powinna koniecznie promować prawdziwe instrumenty zielonego wzrostu. Promocja innowacyjnych rozwiązań, które umacniają wydajną i konkurencyjną produkcję, często wymaga inwestycji i wieloletniego zaangażowania rolników. Z tego względu Copa-Cogeca apeluje o uzupełnienie zazieleniania w filarze I o instrument w filarze II, którego zadaniem będzie promocja zielonego wzrostu w gospodarstwach. (Konkretne propozycje Copa-Cogeca znajdują się w sekcji drugiej). Copa-Cogeca apeluje, aby Rada, Parlament Europejski oraz Komisja uwzględniły poniższe propozycje w ramach aktualnych dyskusji nad przyszłą WPR. 2

3 Zazielenianie w filarze I Copa-Cogeca popiera wprowadzenie instrumentów zazieleniania w filarze I, pod warunkiem, że będzie przestrzegać się następujących zasad: ze względu na konieczność zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego, instrumenty te (przynamniej) nie powinny wpływać negatywnie na zdolność produkcyjną gospodarstw rolnicy powinni mieć możliwość wyboru instrumentów, które najskuteczniej i najwydajniej przyczynią się do osiągnięcia korzyści środowiskowych przy uwzględnieniu sytuacji konkretnego gospodarstwa aby uniknąć zakłóceń konkurencji rolnicy powinni mieć możliwość wyboru instrumentów z unijnej listy kontrola i administracja instrumentów powinna być prosta. Powinny one jedynie nieznacznie (jeśli to konieczne) pokrywać się z instrumentami rolno-środowiskowymi, aby uniknąć sytuacji, w której umniejsza się na znaczeniu korzyści środowiskowych wynikających z działań podejmowanych przez rolników w filarze II. Z powyższych względów liczba instrumentów powinna być ograniczona do minimum, przy uwzględnieniu zróżnicowania warunków regionalnych i sektorowych w UE. Możemy zgodzić się na przedstawiony wymóg przeznaczenia części krajowej koperty filaru I na zazielenianie jedynie jeśli powyższe zasady będą obowiązywać. Ponadto państwa członkowskie, jeśli wyrażą taką wolę, powinny mieć możliwość odniesienia tej części płatności z tytułu zazieleniania do płatności dla indywidualnych rolników, a nie całości koperty krajowej. Niewykorzystane fundusze na zazielenianie powinny pozostać do dyspozycji państw członkowskich i zostać przeznaczone na finansowanie instrumentów zielonego wzrostu w filarze II. 3

4 Propozycja wspólnej unijnej listy instrumentów zazieleniania w filarze I Copa-Cogeca uważa, że zaproponowany zestaw instrumentów pozwoli na efektywniejsze osiągnięcie powyższych celów oraz skuteczniejsze przysporzenie korzyści środowiskowych niż instrumenty zaproponowane przez Komisję. Copa-Cogeca jest jednak gotowa na omówienie innych instrumentów, pod warunkiem, że będą one zgodne z wymienionymi wyżej zasadami. Rolnicy kwalifikujący się do płatności podstawowych będą zobowiązani do zastosowania dwóch wybranych instrumentów z listy sześciu wspólnych instrumentów UE wymienionych poniżej. Rolnicy posiadający gospodarstwo o powierzchni poniżej 3 hektarów będą zobowiązani do zastosowania tylko jednego z listy sześciu instrumentów. dywersyfikacja upraw: rolnicy powinni prowadzić 3 różne uprawy na gruntach rolnych. Główna uprawa nie powinna pokrywać więcej niż 70% powierzchni gruntów rolnych, a dwie główne uprawy wspólnie nie powinny pokrywać więcej niż 97% gruntów rolnych (tzn. uprawa małoobszarowa powinna pokrywać co najmniej 3% powierzchni gruntów rolnych, zamiast zaproponowanych przez Komisję 5%, w celu uwzględnienia niewielkich obszarów, które mogą zostać wykorzystane do upraw roślin takich jak len i konopie, które w przeciwnym wypadku byłyby zagrożone wyginięciem). Uprawy dla tego instrumentu zazieleniania zostały zdefiniowane w załączniku 1. Krótkotrwałe użytki zielone (patrz definicja w załączniku 1) należy uznać za uprawę w ramach instrumentu dywersyfikacji upraw. Powinno się również uwzględnić sytuację rolników, którzy mogą mieć trudności z uprawą roślin nie-zielnych, a także korzyści wynikające z upraw trawy. W ramach wyjątku, należy zezwolić na to, aby krótkotrwałe użytki zielone pokrywały do 85%, a nie 70% powierzchni obszarów rolnych. Jeśli ze względu na warunki klimatyczne rolnicy doświadczają trudności w uprawie trzech różnych gatunków lub powierzchnia ich gruntów rolnych jest mniejsza niż 3 ha wymóg ten można by ograniczyć do dwóch gatunków. uprawa niezbożowych roślin fitosanitarnych (break crop) na co najmniej 25% a maksymalnie 70% powierzchni gruntów rolnych gospodarstwa, czyli obowiązek uprawy co najmniej dwóch gatunków wpływających korzystnie na bioróżnorodność i jakość gleby. Uprawy fitosanitarne to rośliny oleiste lub owoce oleiste, rośliny białkowe, len, konopie, buraki cukrowe, ziemniaki, bawełna, tytoń (patrz również załącznik 1) # # utrzymanie w gospodarstwie przynajmniej 95% gruntów rolnych w formie trwałych upraw (zgodnie z aktualną definicją) lub trwałych użytków zielonych (zdefiniowanych jako użytki niepoddawane płodozmianowi przez okres 8 lat lub dłuższy - pełna definicja znajduje się w załączniku 1) lub upraw rosnących w wodzie przez część roku. Do propozycji Komisji dotyczącej utrzymania trwałych użytków zielonych dodano propozycję utrzymania trwałych upraw, ponieważ drzewa/ krzewy owocowe, drzewka oliwne, winnice itd. również przyczyniają się do składowania dwutlenku węgla. Ponadto dodano uprawy ryżu, ponieważ zachęcają one do utrzymania terenów podmokłych. Ze względu na fakt, że zgodnie z propozycją Copa-Cogeca rolnicy będą mogli wybrać instrumenty zazieleniania, zazielenianie nie zagwarantuje 4

5 utrzymania trwałych użytków zielonych (tzn. mogłoby osłabić aktualnie obowiązujące regionalne wymagania). Dlatego też proponujemy włączenie obowiązku utrzymania trwałych użytków zielonych do zasad wzajemnej zgodności. Obowiązujące zasady będą, jak na chwilę obecną, regionalne. zaproponowany przez Komisję wymóg utrzymania przynajmniej 7% obszarów proekologicznych w gospodarstwie jest całkowicie niezgodny z koniecznością zagwarantowania zdolności produkcyjnej w celu zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego na świecie. Dlatego też należałoby zmienić ten wymóg na możliwość przekształcenia 3% powierzchni gospodarstwa na obszary proekologiczne, które, zgodnie z definicją zawartą w dyrektywie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, to wszystkie tereny nie poddane gospodarce rolnej z wyjątkiem trwałych użytków zielonych, łąk i terenów czasowo wyłączonych z produkcji. należy z góry uznać, że rolnicy stosujący instrumenty rolno-środowiskowe spełniają wymogi zazieleniania, jeśli instrumenty te wykraczają poza zazielenianie. Pozwoliłoby to zainteresowanym rolnikom na spełnienie wymogów zazieleniania poprzez programy rolno-środowiskowe. W takim przypadku programy rolno-środowiskowe musiałyby obejmować instrumenty uznane za odpowiedniki instrumentów zazieleniania z filaru I, nie musiałyby one jednak być identyczne. W celu zapewnienia sprawiedliwego traktowania wszystkich rolników (tzn. przyznanie płatności za zazielenianie w filarze I gdy wymogi zostaną spełnione) rolnicy otrzymaliby płatności z filaru II za stosowanie instrumentów rolno-środowiskowych jedynie jeśli wykraczałyby one poza instrumenty stanowiące odpowiednik instrumentów zazieleniania. ponadto z góry należy uznać, że rolnicy spełniają wymogi zazieleniania, jeśli są oni objęci uznanym systemem certyfikacji 1, który wykracza poza zasady wzajemnej zgodności w kwestiach środowiska i zmian klimatu i obejmuje przynajmniej wszystkie grunty rolne w gospodarstwie. Wielu rolników już uczestniczy w programach, których wymagania wykraczają poza zasady wzajemnej zgodności. Należy docenić ich zaangażowanie. Opcja ta powinna zwiększyć możliwości wyboru rolników odnośnie sposobu świadczenia korzyści środowiskowych, tzn. korzyści środowiskowe osiągnięte poprzez systemy certyfikacji powinny stanowić odpowiednik jednej lub dwóch opcji zazieleniania, korzyści te jednak mogą zostać osiągnięte za pomocą całkowicie odmiennych instrumentów. 1 powinny również być zgodne z wytycznymi UE dotyczącymi najlepszych praktyk dla dobrowolnych systemów certyfikacji (2010/ C341/04) 5

6 Instrumenty wspomagające zielony wzrost Jeśli chcemy aby rolnictwo przyczyniło się do osiągnięcia bezpieczeństwa żywnościowego, zrównoważonego środowiska naturalnego oraz odbudowy gospodarki UE i tworzenia nowych miejsc pracy, nowa WPR musi koniecznie promować zielony wzrost. Nie można osiągnąć instrumentów zielonego wzrostu, które często wymagają wieloletniego zaangażowania i inwestycji, poprzez zazielenianie w filarze I. Z tego powodu Copa-Cogeca nawołuje do wprowadzenia szczególnego instrumentu w ramach rozwoju obszarów wiejskich, powiązanego z piątym priorytetem UE pod nazwą Promocja zielonego wzrostu w gospodarstwach za pomocą następujących trzech tematów: zachęty do zwiększenia wydajności gospodarki zasobami (w tym wydajność gospodarki nawozami, środkami ochrony roślin, wodą oraz ograniczenie ilości wytwarzanych odpadów) zachęty do redukcji emisji gazów cieplarnianych zachęty do sprawniejszej sekwestracji dwutlenku węgla w glebie rolnej i biomasie Instrumenty te powinny obejmować zarówno działania wymagające inwestycji jak i dodatkowych corocznych kosztów oraz powinny zachęcać do podejmowania następujących rodzajów praktyk: wydajniejsze wykorzystanie deszczówki, usprawnione metody nawadniania, bezpośrednie zastosowanie energii geotermalnej (np. do suszenia plonów, ogrzewania szklarni), rolnictwo precyzyjne, lepsze zarządzanie glebą i użytkami zielonymi, stosowanie systemów rolno-leśnych lub wykorzystanie pozostałości do produkcji bioenergii oraz dla bioprzemysłu w gospodarstwie i poza nim. Istnieje wiele możliwych rozwiązań, niektóre z nich mogą zostać zaproponowane przez europejskie partnerstwo innowacyjne, którego cel - proponowanie działań promujących produktywność i zrównoważony rozwój - jest zgodny z celami zielonego wzrostu. Komisja proponuje, aby działania opracowane wspólnie przez rolników, naukowców i doradców w ramach EPI mogły być wdrażane za pomocą instrumentów rozwoju obszarów wiejskich. Jednakże w propozycji Komisji odnośnie rozwoju obszarów wiejskich brakuje konkretnego instrumentu promującego powiązanie produktywności i zrównoważonego rozwoju. Specjalny instrument promujący zielony wzrost pozwoliłby na wypełnienie tej luki i podkreślenie znaczenia tego celu. 6

7 Załącznik 1 Definicja uprawy dla instrumentu dywersyfikacji upraw. jara pszenica zwyczajna lub meslin lub orkisz ozima pszenica zwyczajna lub meslin lub orkisz pszenica durum żyto jare żyto ozime jęczmień ozimy jęczmień jary owies jary owies ozimy kukurydza ryż sorgo gryka lub proso lub trawa kanarkowa maniok lub maranta lub salep lub słonecznik bulwiasty lub patat *rzepak jary *rzepak ozimy *słonecznik *soja *orzechy ziemne *siemię lniane *inne rośliny oleiste lub owoce oleiste *lucerna lub esparceta lub koniczyna lub łubin lub wyka lub glediczja trójcierniowa lub groszek siewny lub komonica lub inne rośliny motylkowe na pasze *groch lub ciecierzyca lub soczewica lub inne rośliny strączkowe *ziemniaki *buraki cukrowe *trzcina cukrowa *len *konopie *tytoń *bawełna pomidory cebula lub szalotka lub czosnek lub por lub inne warzywa cebulowe kapusta lub kalafior lub kalarepa lub jarmuż lub podobne jadalne kapustowate sałata cykoria marchew lub rzepa lub burak sałatowy lub kozibród lub seler lub rzodkiew lub podobne jadalne warzywa korzeniowe ogórki szklarniowe lub gruntowe warzywa strączkowe melony lub asymina tymianek lub bazylia lub melisa lub mięta lub oregano lub rozmaryn lub szałwia lub inne zioła *uznaje się je za uprawy fitosanitarne Krótkotrwałe użytki zielone - zdefiniowane jako trawy lub inne rodzaje roślin paszowych, utrzymywane przez okres najwyżej 7 lat w tym samym miejscu Trwałe użytki zielone - zdefiniowane jako trawy lub inne rodzaje roślin paszowych (w celu zapewnienia, że obszary wypasu owiec, na których znajdują się niezielne rośliny paszowe jak np. wrzosy również są objęte definicją) nie poddawane płodozmianowi przez okres 8 lat lub dłuższy powstałe w sposób naturalny lub dzięki uprawom (zasiew lub odtworzenie w razie konieczności). Trwałe uprawy zdefiniowane (na chwilę obecną) jako uprawy nie poddawane płodozmianowi, różne od trwałych użytków zielonych, znajdujące się na tym samym obszarze przez okres 5 lat lub dłuższy, dające wielokrotne plony, w tym szkółki i zagajniki o krótkiej rotacji. 7

8 LE COPA ET LA COGECA : LA VOIX DES AGRICULTEURS ET DES COOPERATIVES AGRICOLES DE L UE Le Copa-Cogeca est la voix unie des agriculteurs et de leurs coopératives dans l Union européenne. Ensemble, les deux organisations œuvrent pour une agriculture européenne durable, innovante et compétitive, qui puisse garantir la sécurité de l approvisionnement alimentaire aux 500 millions de citoyens européens. Le Copa représente plus de 13 millions d agriculteurs et leurs familles, tandis que la Cogeca représente les intérêts de coopératives agricoles. Elles comptent au total 77 organisations membres issues des différents Etats membres de l UE. 61, Rue de Trèves B Bruxelles Tel (0) Fax (0) PAC(12) września