Napd i sterowanie hydrauliczne i pneumatyczne

Transkrypt

1 Napd i sterowanie hydrauliczne i pneumatyczne Hydraulika wykład 13 Klasyfikacja olejów smarowych pod wzgldem składu chemicznego Oleje parafinowe, Oleje naftenowe, Oleje aromatyczne, Oleje mieszane (Jeeli adna z podanych powyej grup wglowodorów nie wykazuje przewagi, oleje takie zaliczamy do typu mieszanego). Porównanie własnoci olejów. Oleje parafinowe charakteryzuj si: Du odpornoci na starzenie, Duymi wartociami punktu anilinowego,( punkt anilinowy najnisza temperatura, w której równe objtoci badanego produktu i aniliny C 6 H 5 NH 2 rozpuszczaj si w sobie, tworzc klarowny roztwór jednorodny), Duym wskanikiem lepkoci, Wysok temperatur zapłonu, Mał gstoci. 1

2 Porównanie własnoci olejów c.d. Oleje naftenowe charakteryzuj si: Nisz wartoci punktu anilinowego, Nisz wartoci wskanika lepkoci, Nisz temperatur zapłonu, Du gstoci. Porównanie własnoci olejów c.d. Oleje aromatyczne charakteryzuj si: Najmniejsz wartoci punktu anilinowego, Najwiksz gstoci. Klasyfikacja olejów smarowych pod wzgldem lepkoci (SAE) z 1926 roku System SAE obowizuje od 1926 roku. Podstaw podziału olejów silnikowych na klasy była lepko w temperaturze 17,8 C i lepko w temperaturze +98,9 C. System klasyfikowania olejów przeznaczonych dla silników spalinowych według klas lepkoci SAE ( Society of Automotive Engineers) okrela lepko olejów za pomoc umownych liczb całkowitych. Warto lepkoci wyraona jest w centistoksach (cst) i w stopniach Englera (ºE) i odpowiada poszczególnym klasom SAE. Jeeli w oznaczeniu oleju wystpuje litera W, to jest to olej zimowy, jeeli wystpuj dwie liczby np. SAE 10W/50 to jest to olej wielosezonowy. 2

3 Klasyfikacja olejów smarowych pod wzgldem lepkoci (SAE) c.d. Klasa lepkoci Lepko w temperaturze Minimalny SAE wskanik lepkoci 17,8 ºC 98,9 ºC Max. Min. [cst] [ºE] [cst] [ºE] 5W/10W 4,2 1, W/20 5,7 1, W/30 9,6 1, W/40 12,9 2, W/50 16,8 1, W/20 5,7 1, W/30 9,6 1, W/40 12,9 2, W/50 16,8 1, W/ ,6 1, W/ ,9 2, W/ ,8 1, Klasyfikacja olejów smarowych pod wzgldem lepkoci według SAE J300 z 1997 roku Wprowadzono 6 klas olejów zimowych: 0W, 5W, 10W, 15W, 20W i 25W oraz 5 klas olejów letnich: 20, 30, 40, 50, 60. Klasy lepkoci olejów uszeregowano wg rosncej lepkoci. Symbol SAE nie oznacza wartoci lepkoci. Klasyfikacja ta okrela maksymaln warto lepkoci strukturalnej, której nie moe przekroczy w danej temperaturze, np. olej klasy SAE 15W nie moe mie w temp. 15 C lepkoci wikszej ni Klasyfikacja olejów smarowych pod wzgldem lepkoci według SAE J300 z 1997 roku c.d. Właciwoci niskotemperaturowe charakteryzuje tzw.temperatura pompowalnoci, czyli temperatura, w której moliwe jest jeszcze pompowanie oleju w silniku, np. dla oleju SAE 15W temperatura pompowalnoci 25 C oznacza, e jego lepko dynamiczna w tej temp. nie przekracza wartoci

4 Klasyfikacja olejów smarowych pod wzgldem lepkoci według SAE J300 z 1997 roku c.d. Warunki dobrego smarowania silnika w podwyszonych temperaturach zapewnia si limitujc lepko kinematyczn w temp. 100 C i 150 C. Pomiaru lepkoci w temp. 150 C dokonuje si przy duej szybkoci cinania (10 6 s 1 ), inaczej HT/HS ( High Temperature/High Shear). Klasyfikacja lepkociowa olejów silnikowych SAE Klasa lepkoci SAE Max lepko strukturalna (rozruchowa) Max pompowalno Lepko kinematyczna w temp. 100 C mm 2 /s Min. lepko HTHS w temp. 150 C, mp s Min. Max. 0W 3250 w w 40 3,8 5W 3500 w w 35 3,8 10W 3500 w w 30 4,1 15W 3500 w w 25 5,6 20W 4500 w w 20 5,6 25W 6000 w w 15 9,3 Klasyfikacja lepkociowa olejów silnikowych SAE c.d. Klasa lepkoci SAE Max lepko strukturalna (rozruchowa) Max pompowalno Lepko kinematyczna w temp. 100 C mm 2 /s Min. lepko HTHS w temp. 150 C, mp s Min. Max. 20 5,6 <9,3 2,6 30 9,3 <12,5 2, ,5 <16,3 2,9 dla: 0W40, 5W40, 10W40 3,7 dla:15w 40, 20W40, 25W40, ,3 <21,9 3, ,9 <26,1 3,7 4

5 Oleje wielosezonowe Oleje wielosezonowe nadaj si do eksploatacji zarówno w zimie, jak i w lecie. Na przykład olej SAE 10W40, ma w niskich temperaturach lepko oleju zimowego SAE 10W, co zapewnia dobre właciwoci rozruchowe silnika, a w temperaturach wysokich lepko oleju letniego SAE 40, co gwarantuje właciwe smarowanie silnika w wysokich temperaturach. Charakterystyka lepkociowa oleju wielosezonowego 40 Lepko 10W40 10W Temperatura, C Stosowanie olejów silnikowych w zalenoci od temperatury otoczenia Temperatura otoczenia ºC SAE 0W SAE 5W30 SAE 5W40 SAE 5W50 SAE 10W30 SAE 10W40 SAE 15W40 SAE 20W30 SAE 20W20 SAE 20W40 SAE 20W50 SAE 5W SAE 10W SAE 30 SAE 40 SAE 50 5

6 Oleje paliwooszczdne (EC) Oleje silnikowe o niskich klasach lepkoci umoliwiaj osignicie oszczdnoci paliwa do kilku procent. Dotyczy to klas lepkoci: SAE 0W30, SAE 0W40, SAE 5W30, SAE 5W40, (5W50). Klasyfikacja jakociowa silnikowych olejów smarowych (API) Oleje silnikowe Oleje do silników benzynowych (S) Oleje do silników wysokoprnych (C) SA SB SC SD SE CA CB CC CD SF SG SH SJ CD II CE CF CH 4 CF4 CG4 Klasyfikacja jakociowa silnikowych olejów smarowych (API) Jeli w oznaczeniu oleju druga litera jest dalsza w alfabecie, to olej posiada lepsze własnoci, a silnik moe by zasilany paliwem o coraz niszej jakoci. Oleje od SC do CD zawieraj pełen zestaw dodatków uszlachetniajcych tj: inhibitory utleniania, korozji, dodatki przeciwzuyciowe, detergujcodyspergujce, zapobiegajce pienieniu oraz zabezpieczajce silnik przed osadami niskotemperaturowymi. 6