Rynek Niemiecki. Biuletyn informacyjny Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Berlinie. Nr 4/10

Transkrypt

1 Rynek Niemiecki Biuletyn informacyjny Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Berlinie Nr 4/10 wrzesień - październik 2010 Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Berlinie Leipziger Platz 2, BERLIN Tel.: , Fax: info@wirtschaft-polen.de

2 Spis treści Rynek Niemiecki - Biuletyn informacyjny Nr 4/10, wrzesień - październik 2010 I - Opracowania rynkowe i branzowe 1. Wstęp Regulacje prawne kształtujące niemiecki przemysł paliw płynnych Sytuacja na światowych rynkach paliw płynnych w roku Popyt i podaż Rozwój cen na rynkach światowych Światowe rezerwy ropy naftowej Sytuacja na niemieckim rynku paliw płynnych w roku Przetwarzanie surowej ropy naftowej przez rafinerie niemieckie Import surowej ropy naftowej Eksport paliw płynnych Ceny paliw Prognoza rozwoju popytu na paliwa płynne na rynku niemieckim do roku Związki branżowe i największe firmy niemieckiego przemysłu paliw płynnych Związki branżowe Największe firmy niemieckiego przemysłu paliw płynnych I I - Informacje rynkowe i branzowe w skrócie Wizyta delegacji Federalnego Ministerstwa Gospodarki i Technologii z Ministrem Rainerem Brüderle w Warszawie Wspólne Oświadczenie Ministra Gospodarki, Wicepremiera Waldemara Pawlaka oraz Federalnego Ministra Gospodarki i Technologii Rainera Brüderle na zakończenie wizyty w Polsce 1 września 2010 r Spotkanie wicepremiera Pawlaka z ministrem transportu Niemiec Informacja nt. spotkania ws. Prezydencji Belgijskiej Rynek energetyczny należy do starych graczy Koncerny energetyczne za przedłużeniem okresu pracy elektrowni jądrowych Coraz szczuplejsze zasoby uranu Niemieckie górnictwo węgla kamiennego w roku Stabilne wydobycie węgla brunatnego w Niemczech Niemiecki kompromis w sprawie branży węgla kamiennego bez podstaw prawnych UE Magazynowanie dwutlenku węgla, jako szczególny przypadek w niemieckim prawie energetycznym Testowe składowisko podziemne dwutlenku węgla w technologii CCS w Beeskow Redukcja emisji gazów cieplarnianych Kryzys gospodarczy zahamował wzrost emisji CO

3 Spis treści Wykorzystanie emitowanego dwutlenku węgla do hodowli alg Rząd federalny uchwalił narodowy plan działań w zakresie energetyki odnawialnej Dobre wyniki niemieckiej energetyki odnawialnej w 2009 roku Energetyka wiatrowa w RFN Energetyka wiatrowa w PNW Farma wiatrowa RWE Innogry na Morzu Północnym Energia elektryczna z elektrowni słonecznej w Kolonii Energia słoneczna napędza samoloty Dylematy produkcji energii z wykorzystaniem OZE Esseński koncern RWE kooperuje z polską spółką Orlen Deutschland Koncern Eon Ruhrgas uruchomił wydobycie gazu ziemnego w Wielkiej Brytanii Dyskusja o przyszłym kształcie niemieckiej sieci przesyłowej energii elektrycznej powołanie nowego forum energetycznego Inteligentne sieci przesyłowe RWE Ceny energii w Niemczech Międzynarodowy Fundusz Walutowy koryguje prognozy gospodarcze Rząd dobrze ocenia niemiecką gospodarkę Tegoroczny niemiecki PKB najlepszy od czasu zjednoczenia Znaczący wzrost cen w Niemczech Niemiecki handel z krajami UE w 2009 r Niemiecki eksport do Chin zwalnia Wzrost gospodarczy w Berlinie Optymizm wśród berlińskich firm Najlepszy klimat dla zakładania firm w Niemczech Mini-GmbH w Niemczech Czego boją się niemieccy przedsiębiorcy? Poszukiwani fachowcy z zagranicy Stopa bezrobocia w Niemczech w czerwcu 2010r Rynek usług w RFN - od r. płaca minimalna dla branży usług opiekuńczych Wynagrodzenia minimalne w EUR wg ustawy o oddelegowaniu (Arbeitnehmer-Entsendegesetz - AentG) Czy za 15 lat nie będzie w Niemczech osób bezrobotnych? Niemiecka branża targowo-wystawiennicza w 2009 roku Polska atrakcyjna dla niemieckich turystów Niepokój o przyszły rozwój niemieckiego rzemiosła Funkcjonowanie one stop shopów oraz pojedynczych punktów kontaktowych w RFN Rzadkie metale niszą podażową dla firm o wysoko zaawansowanych technologiach UE nakłada kary na kartele producentów stali Perturbacje w dostawach zbóż na rynku światowym Opóźnienia w terminie oddania do użytku lotniska Berlin Brandenburg International (BBI) Niemcy sceptyczni wobec waluty euro... 59

4 Spis treści Rekordowa sprzedaż samochodów VW Spadek liczby ofiar śmiertelnych w wypadkach drogowych w RFN Berliński Aleksanderplatz pobił KuDamm! Potencjał aglomeracji miejskich PNW Szwajcarzy w Leverkusen III - Zapowiedzi przedsięwzieć promocyjnych Business lunch Promocja Tarnobrzeskiej SSE EURO PARK WISŁOSAN oferty inwestycyjne. Dusseldorf r Perspektywy współpracy gospodarczej z Polską Jesienny Festyn INFRANEU. Berlin r Expo Real Monachium r Konferencja i giełda kooperacyjna przedstawicieli handlowych Karlsruhe r Międzynarodowe Targi Kooperacji i Inwestycji Global Connect Stuttgart r Konferencja i giełda kooperacyjna przedstawicieli handlowych Hannover, r Denkmal. Europejskie targi konserwacji i restauracji zabytków oraz renowacji starych budowli. Lipsk r CONTACT denkmal - Międzynarodowa Giełda Kooperacji, Lipsk r VII POLSKO-SAKSOŃSKIE FORUM GOSPODARCZE. Lipsk r Polsko-Niemieckie Targi Bożonarodzeniowe WEIHNACHTEN Frankfurt n. Odrą, r Forum Polskich Przedsiębiorców połączone ze Spotkaniem Noworocznym Berlin r Redakcja:... 73

5 Opracowania rynkowe i branżowe Niemiecki przemysł petrochemiczny 1. Wstęp Przemysł petrochemiczny zajmuje się przetwórstwem ropy naftowej w rafineriach. Jego produkty to przede wszystkim różne rodzaje paliw płynnych, takie jak benzyna, olej napędowy, nafta lotnicza. Ponadto przy procesie rafinacji ropy uzyskiwany jest szereg surowców, znajdujących zastosowanie w przemyśle chemicznym (m.in. etylen, propylen). Poniższe opracowanie koncentruje się na zagadnieniach związanych z produkcją i dystrybucją paliw płynnych na terenie Republiki Federalnej Niemiec. Rozpoczyna się krótką charakterystyką warunków ramowych mających wpływ na kształt tej gałęzi przemysłu w Niemczech. Przybliża następnie sytuację na światowych oraz niemieckim rynku paliw płynnych w 2009 roku, jak również tematykę cen paliw i strukturę ich produkcji w Niemczech. Opracowanie wieńczy długoterminowa prognoza zużycia paliw płynnych do roku 2025 oraz krótkie charakterystyki związków branżowych i najważniejszych firm przemysłu petrochemicznego w Republice Federalnej Niemiec. 2. Regulacje prawne kształtujące niemiecki przemysł paliw płynnych Kierunki rozwoju przemysłu paliw płynnych w Republice Federalnej Niemiec są ściśle związane z dyrektywami Unii Europejskiej o promowaniu stosowania energii ze źródeł odnawialnych (Renewable Energy Directive RED) oraz o jakości paliw (Fuels Quality Directive FQD). Jako członek Unii Europejskiej Niemiecka Republika Federalna zobowiązana jest do dostosowania prawa narodowego do wymogów obu wspomnianych dyrektyw. Pierwsza z nich zaleca krajom członkowskim Unii sukcesywne zwiększanie udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych w sektorze transportu do wysokości 10% w roku Chodzi tutaj o każdy możliwy do zastosowania rodzaj energii odnawialnych, w tym zastosowania biopaliw w mieszankach oraz jako paliwo samodzielne. Celem drugiej z dyrektyw jest obniżenie emisji gazów cieplarnianych w transporcie. Cel ten ma zostać osiągnięty poprzez stopniowe ulepszanie paliw i zmniejszanie emisji gazów cieplarnianych przy ich spalaniu. Do roku 2020 w trzech etapach osiągnięta ma zostać redukcja emisji gazów cieplarnianych w komunikacji o 6%. W przypadku zastosowania w tym procesie paliw płynnych muszą one w sposób udokumentowany pochodzić ze źródeł odnawialnych. Obie dyrektywy znalazły odzwierciedlenie w prawie niemieckim. Od połowy roku 2009 obowiązuje ustawa o nazwie Biokraftstoffquotengesetz, normująca zasady wspierania stosowania paliw płynnych ze źródeł odnawialnych. Zapisany w niej został minimalny udział energii uzyskiwanej z paliw płynnych na rynku w latach Ma on z początku wynosić 6,25%, od roku 2015 ma być sukcesywnie zastępowany współczynnikiem redukcji gazów cieplarnianych. Do roku 2020 zakłada się osiągnięcie 7-procentowej redukcji emisji gazów cieplarnianych powstających podczas spalania paliw płynnych. Zarówno cel końcowy, jak i cele cząstkowe redukcji emisji tych gazów odpowiednio o 3% od roku 2015 i 4,5% od roku 2017 są ambitniejsze niż zalecenia zawarte w dyrektywach UE. Rynek Niemiecki Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrz. paźdz str. 5

6 Opracowania rynkowe i branżowe 3. Sytuacja na światowych rynkach paliw płynnych w roku Popyt i podaż Rok 2009 upłynął niemal na całym świecie pod znakiem kryzysu gospodarczego. Gospodarka światowa skurczyła się o 11%, handel światowy natomiast o 12%. Zmniejszona aktywność gospodarcza spowodowała spadek popytu na energię, w tym na jej kopalne nośniki, jak ropa naftowa czy gaz ziemny. Bez mała wszystkie kraje Unii Europejskiej zanotowały w tym okresie spadki aktywności gospodarczej. Najmniej dotknięte światowym kryzysem gospodarczym były kraje rozwijające się, takie jak Chiny czy Indie. Osiągnęły one już w połowie roku 2009 wzrost gospodarczy na poziomie 6%. Końcówka ubiegłego roku stała pod znakiem powolnego ożywienia gospodarczego w krajach rozwiniętych, osiąganego nierzadko za pomocą rządowych programów koniunkturalnych. Ożywienie gospodarcze wiązało się oczywiście z ponownym wzrostem popytu na ropę naftową i produkty jej przetworzenia. W porównaniu z rokiem 2008 w roku ubiegłym światowe wydobycie spadło o ponad 2% do poziomu 3,85 mld ton surowej ropy naftowej. Powodem była przede wszystkim decyzja krajów OPEC o zmniejszeniu poziomu wydobycia, podjęta na jesieni 2008 roku. Kraje OPEC zmniejszyły w roku 2009 wydobycie surowej ropy naftowej o ponad 7% rdr. Po opuszczeniu kartelu przez Indonezję, pozostałe państwa członkowskie wydobyły ponad 120 mln ton ropy mniej niż w roku Największy spadek poziomu wydobycia nastąpił w Arabii Saudyjskiej, która obniżyła roczną kwotę o ponad 50 mln ton. Kuwejt i Zjednoczone Emiraty Arabskie obniżyły wydobycie łącznie o 30 mln ton. Jedynym wyjątkiem zwiększającym w tym czasie wydobycie w regionie był Irak. Wydobyto tam o 3,5 mln ton surowej ropy naftowej więcej niż w roku Zmniejszenie poziomu wydobycia przełożyło się na spadek udziału krajów OPEC w światowym wydobyciu tego surowca o 3 punkty procentowe, do poziomu 41%. Ubiegły rok przyniósł za to zwiększenie poziomu wydobycia ropy w krajach nie należących do OPEC. Zanotowany wzrost wyniósł 1,5%, do poziomu 2,2 mld ton. Zwiększenie poziomu wydobycia zanotowano przede wszystkim w krajach byłego Związku Radzieckiego (Rosja, Azerbejdżan i Kazachstan), oraz w Stanach Zjednoczonych. Wykres 1 przedstawia poziom wydobycia surowej ropy naftowej wśród 7 największych światowych producentów tego surowca. Z powodu celowego obniżenia poziomu wydobycia przez Arabię Saudyjską, pierwsze miejsce w zestawieniu zajęła Rosja, z wynikiem 500 mln ton ropy naftowej Wydobycia surowej ropy naftowej w mln ton Najwięksi producenci ropy naftowej w roku Dane w mln ton. Rynek Niemiecki Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrz. paźdz str. 6

7 Opracowania rynkowe i branżowe Wydobycie ropy naftowej w Europie w roku 2008 zmniejszyło się znacznie o 5% do poziomu 213 mln ton. Sytuacja ta spowodowana była znaczną redukcją wydobycia przez Norwegię (o 3%), oraz Wielką Brytanię (o 6%), których eksploatowane na dnie Morza Północnego pola naftowe coraz bardziej wyczerpują się. Wydobycie na terenie Republiki Federalnej Niemiec spadło o 10%, do poziomu 2,8 mln ton. Światowy kryzys gospodarczy spowodował w roku 2009 po raz pierwszy od roku 1999 spadek konsumpcji ropy naftowej w porównaniu rok do roku. Światowa konsumpcja ropy naftowej wyniosła 3,9 mld i była o 1,6% niższa niż w roku poprzednim. Rozwój zużycia ropy naftowej był na świecie bardzo zróżnicowany. Wysoko uprzemysłowione kraje Europy Zachodniej, charakteryzujące się zwyczajowo wysoką konsumpcją ropy w przeliczeniu na mieszkańca, zmniejszyły zużycie tego surowca o odpowiednio 5% (kraje członkowskie OECD) i 3% (kraje członkowskie Unii Europejskiej). Przyczyn takiego rozwoju sytuacji należy upatrywać, oprócz związanego z kryzysem zmniejszenia stopnia aktywności gospodarczej, w postępującej modernizacji energetycznej gospodarek narodowych i gospodarstw domowych. Przeciwny przebieg rozwoju konsumpcji ropy naftowej dało się natomiast zauważyć w przypadku krajów rozwijających się, charakteryzujących się dotychczas niewielkim zużyciem w przeliczeniu na mieszkańca. Były to m.in. Chiny, Indie i Brazylia. Kraje te w całym roku 2009 konsekwentnie zwiększały konsumpcję ropy naftowej, co w połączeniu ze wspomnianą wyżej uchwałą państw OPEC o zmniejszeniu poziomu wydobycia, przełożyło się na wzrost cen surowej ropy naftowej w ubiegłym roku. Pierwsze miejsce na świecie pod względem konsumpcji ropy naftowej zajmowały w roku ubiegłym Stany Zjednoczone. Kraj ten wprawdzie ograniczył zużycie tego surowca o 44 mln ton rdr, z wynikiem 835 mln ton rocznie plasuje się jednak bezsprzecznie na 1. miejscu statystyki, wyprzedzając Chiny i Japonię. Zapotrzebowanie gospodarki Stanów Zjednoczonych na ropę naftową to ponad 20% światowej konsumpcji tego surowca Konsumpcja ropy naftowej w mln ton Najwięksi konsumenci ropy naftowej w roku Dane w mln ton. Plasujące się obecnie na 2. miejscu Chiny zwiększyły konsumpcję ropy naftowej dwukrotnie w okresie ostatnich 10 lat. W czasie, gdy zajmująca trzecie miejsce wysoko uprzemysłowiona Japonia zmniejszyła konsumpcję o ok.10% kraje rozwijające się (Chiny, Indie i Brazylia) zużyły coraz większe ilości ropy. W Chinach wzrost konsumpcji wyniósł w ubiegłym roku 8% rdr, w Indiach 5% rdr, natomiast w zajmującej 6. miejsce Brazylii 2% rdr. Znaczny rozdźwięk w przebiegu zapotrzebowania na ropę naftową w latach Rynek Niemiecki Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrz. paźdz str. 7

8 Opracowania rynkowe i branżowe krajów członkowskich OECD i rozwijających się (Chin, Indii i Brazylii) przedstawia kolejny wykres Państwa członkowskie OECD Państwa rozwijające się Rozwój indeksu konsumpcji ropy naftowej państw członkowskich OECD i krajów rozwijających się (Chiny, Indie, Brazylia) na przestrzeni lat Roku 2003 jest rokiem bazowym (indeks 100). Republika Federalna Niemiec była z wynikiem 114 mln ton 7. największym konsumentem ropy naftowej na świecie. Był to wynik niższy o 4% od osiągniętego w roku poprzednim. Podobne spadki konsumpcji ropy dały się zauważyć również wśród innych państw członkowskich Unii Europejskiej z wyjątkiem Polski. Łącznie Unia Europejska zużyła w roku ubiegłym 658 mln ton (tj. 17% światowej konsumpcji) produktów pochodzących z przetworzenia ropy naftowej. 3.2 Rozwój cen na rynkach światowych Dający się zauważyć w II połowie roku 2008 spadek cen ropy naftowej na rynkach światowych został pod koniec tego roku zatrzymany. Początek roku 2009 przyniósł zwyżki notowań ropy typu Brent. Ropa drożała praktycznie przez cały ubiegły rok. W styczniu baryłka (159 litrów) ropy Brent z Morza Północnego kosztowała 44 dolary amerykańskie. Pod koniec roku jej cena wzrosła do 79 dolarów. Średnia cena roczna baryłki wyniosła 62 dolary, co było i tak wynikiem o prawie 30% niższym niż cena notowana w roku 2008, kiedy za baryłkę płacono 97 dolarów amerykańskich. Na wzrost cen surowej ropy naftowej w roku 2009 wpływ miały różnorodne czynniki. Z jednej strony efekt ten wywołała podjęta w końcu 2008 roku przez państwa członkowskie OPEC decyzja o zmniejszeniu wydobycia. Ceny wzrastały także jako reakcja na zwiększoną konsumpcję krajów rozwijających się, w szczególności Chin, Indii i Brazylii, oraz jako reakcja na pozytywne sygnały makroekonomiczne dochodzące z największych gospodarek światowych i świadczące o wzrastającym popycie na ropę. Dodatkowym czynnikiem windującym cenę baryłki w europejskim obszarze gospodarczym pod koniec roku 2009 było umocnienie się dolara wobec euro. Rynek Niemiecki Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrz. paźdz str. 8

9 Opracowania rynkowe i branżowe Cena ropy Brent w USD/baryłkę Cena ropy Brent w USD/baryłkę Rozwój cen baryłki ropy typu Brent w roku 2009 i na początku roku Dane w USD/baryłkę. 3.3 Światowe rezerwy ropy naftowej Rok 2009 przyniósł zmiany w ilości zasobów ropy naftowej na świecie. Osiągnęły one rekordową ilość 185 mld ton. Należy nadmienić, że dane te obejmują jedynie złoża, których eksploatacja jest uzasadniona ekonomicznie przy uwzględnieniu obecnej techniki wydobywczej. Minione dziesięciolecie przyniosło stałą korektę światowych złóż tego surowca w górę, co wiązało się z wdrażaniem coraz doskonalszych metod wydobycia. Według danych z roku 2009 największe złoża ropy naftowej znajdują się na terenie państw należących do OPEC. Złoża te szacowane są łącznie na ponad 130 mld ton, co oznacza że znajduje się tam aż 70% światowych pokładów. Tylko na terenie Arabii Saudyjskiej znajdują się złoża zawierające 36 mld ton, tj. 19% światowych pokładów ropy naftowej. Spoza państw OPEC największymi złożami ropy naftowej dysponują Stany Zjednoczone oraz Kanada (łącznie złoża oceniane są na ok. 27 mld ton), oraz kraje Wspólnoty Niepodległych Państw (ok.14 mld ton). Złoża ropy naftowej państw Unii Europejskiej oceniane są na 827 mln ton, tj. na 4% mniej niż w roku Najbardziej skurczyły się w tym czasie złoża należące do Wielkiej Brytanii. Pomimo wyczerpywania się zasobów eksploatowanych pod dnem Morza Północnego, kraj ten nie odkrył w tym czasie żadnych nowych złóż roponośnych. Ogólnie Europa posiada złoża oceniane na 1,8 mld ton, co stanowi 1% ogółu złóż światowych. 4. Sytuacja na niemieckim rynku paliw płynnych w roku 2009 Silne zorientowanie niemieckiej gospodarki na eksport spowodowało, że odczuła ona dotkliwie skutki światowego kryzysu gospodarczego. W roku 2009 niemiecka gospodarka narodowa skurczyła się aż o 5%. Odpowiedniej redukcji uległo także zapotrzebowanie na energię, wyrażające się m.in. popytem na paliwa płynne. W całym roku ubiegłym sprzedaż na rynku niemieckim wyniosła 104 mln ton produktów pochodzących z rafinacji ropy naftowej, o 4% mniej niż w roku Wolumen sprzedaży benzyny wyniósł 20,2 mln ton, co było wynikiem gorszym o 0,3 mln ton (-3,2%) rdr. Jako przyczyny wymienia się tu z jednej strony zmniejszenie średniego spalania samochodów napędzanych tym rodzajem paliw, wsparte wprowadzonym w ubiegłym roku Rynek Niemiecki Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrz. paźdz str. 9

10 Opracowania rynkowe i branżowe tzw. Pakietem Koniunkturalnym II (Konjunkturpaket II). Subwencjonowanie zakupu nowych samochodów z oszczędnymi silnikami przy złomowaniu starych spowodowało w Niemczech lawinowy wzrost sprzedaży małych samochodów napędzanych silnikami benzynowymi. Jako drugą przyczynę spadku sprzedaży benzyny wymienia się zwiększającą się od lat liczbę nowych samochodów napędzanych jednostkami wysokoprężnymi. Obecnie ok. 30% samochodów osobowych poruszających się po niemieckich drogach napędzanych jest tego rodzaju silnikiem. Zgodnie z przewidywaniami zwiększył się za to wolumen sprzedaży paliwa do silników diesla. Wyniósł on w roku ubiegłym 30,9 mln ton, co było wynikiem lepszym o prawie 1 mln ton i oznaczało wzrost o 3,4% rdr. Ustawowe zwiększenie ilości biodiesla dodawanego do paliwa spowodowało zwiększenie jego sprzedaży aż o 41%, do poziomu 2,3 mln ton. Śladowy wpływ na wolumen sprzedaży paliw na rynku niemieckim miały natomiast nowe technologie. Z 3,8 mln nowych samochodów dopuszczonych do ruchu w roku 2009 jedynie 162 posiadały napęd wyłącznie elektryczny, natomiast napęd hybrydowy. Wolumen sprzedaży lekkiego oleju opałowego zmniejszył się w ubiegłym roku o 3,3 mln ton do poziomu 20,5 mln ton (spadek aż o 14%). Po okresie wysokich notowań oleju lekkiego w połowie roku 2008, w drugiej jego połowie nastąpił znaczny ich spadek. Skłoniło to wielu odbiorców, w przeważającej większości gospodarstwa domowe wykorzystujące to paliwo do ogrzewania, do dokonania zakupów w drugiej połowie roku 2008 lub w I kwartale roku Między czerwcem 2008 a lipcem 2009 sprzedano 27,2 mln ton lekkiego oleju opałowego. Przełożyło się to oczywiście na drastyczny spadek poziomu sprzedaży w drugiej połowie ubiegłego roku, która wpłynęła na wspomniany gorszy wynik sprzedaży w całym roku Diesel Benzyna Lekki olej opałowy Dynamika wolumenu sprzedaży benzyny, oleju napędowego oraz lekkiego oleju opałowego w latach Dane w mln ton. W związku ze spowolnieniem gospodarki zmniejszył się także wolumen sprzedaży benzyn ciężkich i ciężkiego oleju opałowego. Sprzedaż benzyn ciężkich, będących półproduktem dla przemysłu chemicznego, opiewała na 15,2 mln ton (spadek o 0,5 mln ton i 3% rdr), natomiast sprzedaż ciężkiego oleju opałowego wyniosła 5,4 mln ton, tj. 7,3% mniej niż w roku Rynek Niemiecki Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrz. paźdz str. 10

11 Opracowania rynkowe i branżowe 4.1 Przetwarzanie surowej ropy naftowej przez rafinerie niemieckie Zdolności przerobowe surowej ropy naftowej niemieckiego przemysłu petrochemicznego kształtowały się w roku 2009, pomimo znacznej światowej nadpodaży zdolności produkcyjnych, w porównaniu z rokiem 2008 na niemal niezmienionym poziomie. 14 działających na terenie Republiki Federalnej Niemiec rafinerii przetworzyło 112,5 mln ton ropy surowej, tj. 6% mniej niż rok wcześniej. Zdolności przerobowe wykorzystane były w 85,6%, co jest wynikiem słabszym o 5% rdr. Oprócz oczywistego negatywnego wpływu kryzysu gospodarczego na poziom produkcji, do słabszego wyniku przyczyniły się ponadto planowe przestoje rafinerii w Karlsruhe i Wilhelmshaven, spowodowane remontami okresowymi. Bez zmian pozostała struktura produkcji niemieckich rafinerii. Najważniejszym produktem był olej napędowy, mający 29% udziału w ogólnej produkcji rafinerii (produkcja wyniosła 33 mln ton). Na drugim miejscu znajdowała się benzyna, z 22% udziału w produkcji (23 mln ton), na trzecim miejscu plasowała się benzyna ciężka (spadek udziału o 8%, do poziomu 8 mln ton rocznie). Strukturę produkcji niemieckich rafinerii w roku 2009 przedstawia wykres Import surowej ropy naftowej Import surowej ropy naftowej w roku 2009 zamknął się w Republice Federalnej Niemiec ilością 98 mln ton. Był to z powodu panującego kryzysu gospodarczego wynik aż o 6,8% gorszy niż osiągnięty rok wcześniej. Najważniejszym eksporterem surowej ropy naftowej do Niemiec była Rosja, umacniająca konsekwentnie swoją pozycję kluczowego dostawcy. Import surowca z Rosji wyniósł w roku ubiegłym 34,6 mln ton, wzrost wyniósł 3% rdr. Drugie miejsce wśród krajów Wspólnoty Niepodległych Państw zajmował Kazachstan (6,9 mln ton, spadek importu o 2,4%), trzecie zaś Azerbejdżan (4,2 mln ton, wzrost o 23%). Ogólnie w roku 2009 import surowej ropy naftowej z krajów Wspólnoty Niepodległych Państw pokrywał niemieckie zapotrzebowanie na ten surowiec w 47%. 4% 7% Diesel 16% Benzyna 29% Lekki olej opałowy Ciężki olej opałowy 9% 13% 22% Benzyna ciężka Nafta lotnicza Pozostałe Struktura produkcji niemieckich rafinerii w roku Drugim ważnym kierunkiem zaopatrzenia były pola roponośne położone na dnie Morza Północnego. Tracą one stopniowo na znaczeniu w następstwie wyczerpywania się złóż, mimo tego Norwegia była drugim co do wielkości eksporterem surowej ropy naftowej po Rosji (13,9 mln ton, -13% rdr). Aż o 25% zmniejszyła się ilość ropy naftowej importowanej Rynek Niemiecki Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrz. paźdz str. 11

12 Opracowania rynkowe i branżowe z Wielkiej Brytanii (10,5 mln ton). Łącznie ropa naftowa wydobywana na dnie Morza Północnego pokryła 26% zapotrzebowania RFN na ten surowiec. W roku 2009 zmniejszeniu uległ import surowej ropy naftowej z państw OPEC. Osiągnął on poziom 19,1 mln ton, co oznaczało zniżkę aż o 15,5% rok do roku. Import z państw OPEC pokrywał zapotrzebowanie Niemiec na ropę naftową w 20%. Wydobycie ropy na terenie Niemiec wynosiło w tym samym czasie 2,8 mln ton, tj. 2,7% popytu wewnętrznego na ten surowiec. 4.3 Eksport paliw płynnych W roku 2009 niemiecki eksport paliw płynnych zamknął się liczbą tys. ton. Przeważająca większość, bo bez mała 77% ( tys. ton) tej kwoty trafiła do krajów Unii Europejskiej tys. ton paliw przeznaczonych było dla krajów europejskich nie należących do UE, z czego tys. ton przeznaczone było dla Szwajcarii. Zdecydowanie mniej znaczącymi kierunkami eksportu była Ameryka (1.086 tyś. ton), Afryka (228 tys. ton), oraz kraje Bliskiego Wschodu (149 tyś. ton). Wśród grup produktów największą stanowił olej napędowy, wyeksportowany w łącznej ilości tys. ton (z czego tys. ton do krajów UE). Na drugim miejscu plasowała się benzyna (3.867 tys. ton, z czego tys. ton do UE). Kolejne miejsca zajmowały ciężki olej opałowy (3.042 tys. ton, z czego tys. ton do krajów Unii), oraz lekki olej opałowy (2.120 tys. ton, z czego tys. ton do krajów UE). Wśród krajów największym odbiorcą niemieckich paliw płynnych była Holandia (4.670 tys. ton). Drugie miejsce zajęła Austria (3.573 tys. ton). Kolejne miejsca przypadły Wielkiej Brytanii (1.915 tys. ton), Polsce (1.693 tys. ton), oraz Francji (1.298 tys. ton). Niemiecki eksport produktów rafineryjnych do Polski obejmował przede wszystkim olej napędowy (1.124 tys. ton) i benzynę (281 tys. ton). Poza paliwami płynnymi wyeksportowano do naszego kraju 158 tys. ton bitumenu oraz 48 tys. ton środków smarnych. Ponadto Polska zakupiła w RFN 44 tys. ton ciekłego gazu oraz 21 tys. ton wosków i parafin. 5. Ceny paliw Raptowne spadki cen mające miejsce na światowych rynkach ropy naftowej spowodowały w roku ubiegłym znaczne zmniejszenie kosztów importu tego surowca na teren Republiki Federalnej Niemiec. Ceny za tonę wraz z dostarczeniem do granic państwa wahały się od 241 euro w styczniu do 382 euro w listopadzie. Średnia cena tony ropy surowej wraz z kosztami transportu do granicy w roku 2009 wynosiła 324 euro, tj. aż o 33% mniej niż przed rokiem. Niższe ceny ropy oraz zmniejszona aktywność gospodarki narodowej odbiły się korzystnie na wartości importu ropy naftowej. W roku 2009 należności Niemiec z tego tytułu opiewały na 31,8 mld euro (w roku 2008 było to 50,9 mld euro). W tym samym czasie importowane do Niemiec produkty przetworzenia ropy naftowej miały średnią wartość 399 euro za tonę. Również i tutaj dał się zaobserwować znaczny spadek cen. Rok wcześniej średnia wartość tych produktów wynosiła 611 euro za tonę. Zobowiązania z tytułu importu produktów przetworzenia ropy naftowej wyniosły 13 mld euro, o 38,4% mniej niż w roku poprzedzającym. Opisane wyżej spadki cen surowej ropy naftowej przełożyły się początkowo na spadki cen benzyny i oleju napędowego na stacjach benzynowych. W ciągu roku wzrost notowań Rynek Niemiecki Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrz. paźdz str. 12

13 Opracowania rynkowe i branżowe spowodował natomiast stopniowy wzrost cen konsumpcyjnych. Należy przy tym zaznaczyć, że głównym komponentem składającym się na cenę paliw płynnych są podatki: podatek od olejów mineralnych (Mineralölsteuer) oraz podatek od wartości dodanej (Mehrwertsteuer). Wynosiły one w zeszłym roku 89 centów na litrze oleju napędowego i 67 centów na litrze benzyny. Około 1/3 ceny benzyny to koszty zakupu nieprzetworzonej ropy naftowej, natomiast najmniejszą część stanowi wkład na pokrycie kosztów stałych (Deckungsbeitrag) producentów paliwa. Na podstawie opublikowanych przez firmy członkowskie danych Związek Przemysłu Oleju Mineralnego wyliczył, że zysk przed podatkami producentów to jedynie ok. 1 cent na litrze sprzedanego paliwa. Z powodu ostrej konkurencji panującej na niemieckich stacjach benzynowych ceny należą wg. raportu Unii Europejskiej do jednych z najniższych w Europie. Cena hurtowa oleju napędowego wynosiła w marcu 2009 roku 401 USD za tonę (26 eurocentów za litr). Było to najniższe notowanie roczne. Najwyższy stan notowania oleju napędowego osiągnęły pod koniec roku Wynosiły one 699 dolarów za tonę, czyli 38 eurocentów za litr. W marcu litr diesla kosztował w sprzedaży detalicznej na stacjach benzynowych średnio 101 eurocentów, pod koniec roku natomiast średnio 115 eurocentów. Najniższe roczne notowanie ceny hurtowej benzyny (385 USD za tonę, czyli 21 eurocentów za litr) miało miejsce w styczniu 2009 roku. Czerwiec przyniósł natomiast najwyższe notowania roczne, wynoszące 743 USD za tonę, czyli ok. 40 eurocentów za litr. Notowania cen paliw w obrocie detalicznym na stacjach benzynowych wynosiły odpowiednio 117 eurocentów za litr w styczniu oraz 139 eurocentów w czerwcu. Rozpiętość cen hurtowych zakupu paliw płynnych wyniosła więc 19 eurocentów, rozpiętość cenowa benzyny bez uwzględnienia podatków w obrocie detalicznym 18 centów. Podobnie w przypadku oleju napędowego rozpiętość cen zakupu w obrocie hurtowym wyniosła 12 eurocentów, cena sprzedaży w obrocie detalicznym bez uwzględnienia podatków różniła się także o 12 eurocentów. Można więc stwierdzić, że podwyżki cen paliw w obrocie detalicznym były uzasadnione wzrastającymi cenami paliw w obrocie hurtowym. 6. Prognoza rozwoju popytu na paliwa płynne na rynku niemieckim do roku Długofalowa prognoza konsumpcji paliw płynnych w Republice Federalnej Niemiec do 2025 roku, opracowana przez Związek Przemysłu Oleju Mineralnego (MMV) na podstawie informacji uzyskanych od firm członkowskich zakłada stopniowy spadek poziomu sprzedaży paliw płynnych. Prognoza zakłada dalszy postęp technologiczny, przekładający się na zmniejszone zużycia paliwa samochodów, zwłaszcza osobowych. Popyt na paliwa płynne kształtowany będzie w głównej mierze przez samochody klasy kompaktowej i średniej. Przewiduje się postępującą substytucję samochodów z silnikami benzynowymi samochodami z jednostkami wysokoprężnymi, których udział w ogólnej liczbie pojazdów osobowych ma wynosić do 2025 roku ok %. Nowinki technologiczne nie odegrają natomiast decydującej roli w zmniejszeniu popytu na paliwa płynne. Są one wdrażane przede wszystkim w samochodach klasy wyższej. Ich relatywnie niewielki udział w liczbie pojazdów na niemieckich drogach nie przełoży się więc na znaczące zmniejszenie konsumpcji paliw płynnych. Pod względem podziału na nośniki energii związek MMV przewiduje, że paliwa płynne pozostaną w dalszym ciągu podstawowym jej źródłem w transporcie kołowym. Przewiduje się, że w roku 2025 jeszcze ok. 90% wszystkich pojazdów wykorzystywać będzie paliwa płynne. Na drodze ustawowej zwiększać się będzie stopniowo udział biopaliw mieszanych z paliwami kopalnymi, co jednak przełoży się z powodu znacznych kosztów ich wytwarzania na dalszy wzrost cen w obrocie detalicznym. Zależnie od warunków ramowych Rynek Niemiecki Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrz. paźdz str. 13

14 Opracowania rynkowe i branżowe kształtowanych przez politykę gospodarczą Niemiec możliwe jest znaczne zwiększenie znaczenia innych kopalnych nośników energii (np. gazu ziemnego) w transporcie kołowym. W przypadku istnienia korzystnych warunków ramowych możliwe jest do roku 2018 napędzanie od 5% do 10% pojazdów tymi nośnikami energii. W razie udoskonalenia technologii bezpiecznego składowania wodoru w pojazdach, w okolicach roku 2025 możliwe jest także zastosowanie tego paliwa na skalę komercyjną. Według prognoz związku MMV benzyna będzie znacznie tracić na znaczeniu. Stałe zmniejszanie zużycia paliwa dokonujące się na drodze postępu technicznego oraz coraz bardziej postępująca substytucja samochodów benzynowych pojazdami z silnikami diesla spowoduje do oku 2025 zmniejszenie zużycia tego rodzaju paliwa do poziomu 13,6 mln ton. Zmniejszeniu ulegnie również konsumpcja oleju napędowego, osiągając w roku 2025 poziom ok. 26 mln ton. Pomimo wzrostu konsumpcji tego rodzaju paliwa związanego z nasilającym się ruchem kołowym i lawinowym przyrostem pojazdów napędzanych tym rodzajem paliwa, od roku 2010 przeważać będzie trend zniżkowy, związany z postępem technicznym oraz niższymi osiągami nowych pojazdów, przekładającymi się na zużycie paliwa. Udział biodiesla w rynku będzie możliwy jedynie poprzez odpowiednie regulacje prawne i subwencje. Do roku 2025 zwiększy się za to konsumpcja paliwa lotniczego do silników odrzutowych. Pomimo postępu technicznego w dziedzinie aerodynamiki i nowych silników, przeważy znaczny wzrost przewozów pasażerskich i cargo. Ponadprzeciętnych wzrostów oczekuje się szczególnie w segmencie rynku tanich linii lotniczych. Konsumpcja nafty lotniczej, występującej pod nazwą JET A-1, wzrośnie ponadto wraz z rozbudową lotnisk we Frankfurcie nad Menem, Monachium i Lipsku. Prognozowana sprzedaż w roku 2025 to ok. 12,3 mln ton rocznie. Lekki olej opałowy, wykorzystywany w przeważającej mierze przy ogrzewaniu gospodarstw domowych, pozostanie ważnym nośnikiem energii również w horyzoncie czasowym prognozy. Obecnie na terenie Niemiec istnieje ok. 6,4 mln przydomowych kotłowni opalanych tym rodzajem paliwa. Stosowanie oleju lekkiego jest uzasadnione ekonomicznie, tak więc prognozuje się przynajmniej utrzymanie ilości instalacji grzewczych na dzisiejszym poziomie w porównaniu z najważniejszym konkurencyjnym rodzajem ogrzewania, tj. ogrzewaniem gazem ziemnym. Postęp technologiczny w dziedzinie efektywnego spalania oleju, a także przeprowadzane na szeroką skalę prace przy modernizacji termicznej budynków (będące m.in. celami cząstkowymi pakietów koniunkturalnych rządu federalnego), spowodują jednak stopniowe ograniczanie poziomu konsumpcji tego rodzaju paliwa do poziomu 17,6 mln ton w roku Prognoza przewiduje znaczne zmniejszenie zużycia ciężkiego oleju opałowego do roku 2025, z obecnych 6 mln ton rocznie do ok. 4,5 mln ton w roku M.in. z powodu znacznej uciążliwości ekologicznej, ciężki olej opałowy będzie w przyszłości stosowany jedynie jako surowiec dla przemysłu chemicznego i stalowego. Benzyna ciężka, będąca półproduktem dla przemysłu chemicznego, będzie w ramach czasowych prognozy stopniowo zyskiwać na znaczeniu. Szczególnie prawdopodobne jest zwiększenie jej konsumpcji w procesach otrzymywania gazów takich jak etylen, propylen i butan. Zapotrzebowanie na benzynę ciężką będzie w roku 2025 oscylować w granicach 20 mln ton rocznie. Rynek Niemiecki Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrz. paźdz str. 14

15 Opracowania rynkowe i branżowe 7. Związki branżowe i największe firmy niemieckiego przemysłu paliw płynnych 7.1 Związki branżowe Związek Przemysłu Oleju Mineralnego (Mineralölwirtschaftsverband e.v.- MWV) Związek Przemysłu Oleju Mineralnego zrzesza przedsiębiorstwa mające siedzibę na terenie Republiki Federalnej Niemiec i zajmujące się przetwórstwem i sprzedażą oleju mineralnego na terenie tego kraju. Do statutowych zadań związku należy: reprezentacja interesów firm członkowskich przy opracowywaniu norm, w szczególności chodzi o przygotowywanie projektów ustaw i zarządzeń, podejmowanie problematyki branży w dziedzinie prawa podatkowego i celnego, rozwiązywanie problemów związanych z techniczną standaryzacją produktów, współpraca przy wypracowywaniu nowych standardów bezpieczeństwa, szczególnie w dziedzinie przechowywania i transportu paliw płynnych, wypracowywanie rozwiązań z dziedziny ochrony środowiska w procesie przetwórstwa oleju mineralnego, przy jego transporcie i składowaniu, zbieranie i publikowanie danych statystycznych i wydawnictw informacyjnych związanych z działalnością branży, przygotowywanie przy współpracy z Federalnym Urzędem Gospodarki i Kontroli Eksportu (Bundesamt für Wirtschaft und Ausfuhrkontrolle- BAFA) statystyk importu i eksportu oleju mineralnego. Obecnie do związku należy 10 przedsiębiorstw: BP Europa SE, ConocoPhillips Germany GmbH, Eni Deutschland GmbH, Esso Deutschland GmbH, HOLBORN EUROPA RAFFINERIE GmbH, OMV Deutschland GmbH, ORLEN Deutschland GmbH, Petroplus Raffinerie Ingolstadt GmbH, Shell Deutschland Oil GmbH oraz Total Deutschland GmbH. Na terenie Republiki Federalnej firmy te posiadają 20 rafinerii. 7.2 Największe firmy niemieckiego przemysłu paliw płynnych ORLEN Deutschland GmbH ORLEN Deutschland jest 100% spółką zależną Polskiego Koncernu Naftowego Orlen. Siedziba spółki znajduje się w Elmshorn pod Hamburgiem. Działalność gospodarczą spółka podjęła w roku 2003, po nabyciu przez PKN Orlen sieci ponad 500 stacji benzynowych firmy Aral AG, przejętej przez koncern BP. Aby zapobiegać zbyt wysokiej koncentracji na rynku paliwowym, niemiecki Bundeskartellamt, odpowiednik polskiego Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, nakazał sprzedaż części stacji benzynowych przejętej firmy. W ten sposób PKN Orlen stał się właścicielem sieci stacji, położonych głównie w krajach związkowych Nadrenii Północnej-Westfalii (Nordrhein-Westfalen), Dolnej Saksonii (Niedersachsen) i Szlezwiku-Holsztynie (Schleswig-Holstein). Spółka zajmuje się sprzedażą detaliczną paliw wytwarzanych przez koncern macierzysty, realizując strategię 2 marek handlowych. Marką premium jest Orlen, natomiast w segmencie ekonomicznym wprowadzona została na rynek niemiecki nowa marka Star. W początkowej Rynek Niemiecki Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrz. paźdz str. 15

16 Opracowania rynkowe i branżowe fazie działalności strategia rozwoju przedsiębiorstwa zakładała położenie największego nacisku na rozwój stacji benzynowych występujących pod marką Orlen. Od roku 2007 nastąpiła rewizja tych planów i obecnie spółka rozwija sieć stacji marki Star, charakteryzujących się niższą ceną dostępnych tam paliw przy równoczesnym zawężeniu palety dostępnych usług dodatkowych. Obecnie spółka zatrudnia w Niemczech ok. 115 osób w centrali w Elmshorn. Kolejne osób pracuje na stacjach benzynowych. Według raportu rocznego PKN Orlen na koniec 2009 roku spółka dysponowała w Republice Federalnej Niemiec siecią 521 stacji benzynowych, z czego 4 stacje prowadzone były pod marką Orlen, 485 pod marką Star, 32 pozostałe były natomiast stacjami prowadzonymi w pobliżu centrów handlowych. W segmencie ekonomicznym spółka Orlen Deutschland sukcesywnie umacnia swoją pozycję na niemieckim rynku paliw płynnych. Pomimo spadku cen paliw na rynku detalicznym w roku 2009 o około 10%, sprzedaż paliw na stacjach Orlen Deutschland osiągnęła rekordowy wolumen niemal 2 mld litrów. Największy udział w wolumenie sprzedaży, bo aż 63,4% miała benzyna, na kolejnych miejscach plasował się olej napędowy z 35,3% udziałem w sprzedaży oraz LPG z udziałem 1,3% wolumenu. Wynik ten osiągnięty został poprzez konsekwentne pozycjonowanie marki, rebranding kolejnych stacji benzynowych oraz zakrojone na szeroką skalę działania marketingowe, oparte m.in. na sponsoringu znanych w Bundeslidze klubów piłkarskich Hertha Berlin, Hamburger SV oraz Bayer 04 Leverkusen. Na rok 2010 zaplanowane są dalsze działania marketingowe mające na celu zwiększenie rozpoznawalności marki Star na terenie RFN. BP Europa SE BP Europa SE jest największą firmą działającą na europejskim rynku paliwowym. W Niemczech do końca roku 2009 działała pod nazwą Deutsche BP AG. W roku 2002 dokonała przejęcia największej w Niemczech sieci stacji benzynowych Aral. Aral jest najbardziej rozpoznawaną w tym kraju marką związaną z paliwami płynnymi. Na transakcji tej skorzystał również polski PKN Orlen, kupując sieć byłych stacji Aral, które BP zobowiązany był sprzedać, by zapobiec nadmiernej koncentracji na rynku paliwowym. Ponadto koncern BP oferuje w Niemczech pod marką Castrol materiały smarne. Siedzibą koncernu w Niemczech jest Hamburg. Bochum jest z kolei siedzibą wchodzącej w skład koncernu spółki Aral AG, ośrodka badawczo- naukowego koncernu, jak również BP Refining & Petrochemicals, spółki zarządzającej siecią przetwórczą koncernu w Europie i udziałami w sieciach przesyłowych paliw płynnych. BP posiada jeden z najlepiej rozwiniętych systemów rafinacji ropy naftowej w Europie. W Niemczech składa się on z rafinerii w Gelsenkirchen (Ruhr Oel GmbH, zdolność przerobowa 12,7 mln ton rocznie, prowadzona na zasadzie Joint- Venture z państwową firmą Petroleos de Wenezuela), rafinerii Emsland w Lingen (zdolność przerobowa 4,5 mln ton, 100% udziałów), oraz rafinerii PCK w Schwedt (10,8 mln ton, 37,5% udziałów), Bayernoil w Vohburgu (10,3 mln ton, 10% udziałów) i MiRO w Karlsruhe (14,9 mln ton, 24% udziałów). W roku 2008 koncern BP posiadał na terenie Republiki Federalnej Niemiec sieć ponad stacji benzynowych prowadzonych pod marką Aral. W obrocie detalicznym sprzedały one 7,9 mln ton paliw płynnych (w tym 4,3 mln ton diesla i 3,6 mln ton benzyny), co zapewniło koncernowi pierwsze miejsce pod względem wolumenu sprzedaży w RFN. BP jest ponadto dostawcą paliw płynnych i środków smarnych dla towarzystw żeglugowych i lotniczych. Oba segmenty rynku rozwijały się w roku 2008 poniżej oczekiwań, co związane było ze spowolnieniem gospodarki światowej. Ogólnie koncern BP zatrudniał na terenie Republiki Rynek Niemiecki Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrz. paźdz str. 16

17 Opracowania rynkowe i branżowe Federalnej Niemiec ponad pracowników, obroty wyniosły mln euro, zysk sięgnął natomiast 119 mln euro. ESSO Deutschland GmbH Esso Deutschland należy od roku 2000 do światowego koncernu paliwowego Exxon Mobil. Firma założona została w roku 1890 jako spółka amerykańsko- niemiecka, co czyni ją jedną z najstarszych firm na rynku paliw płynnych w Niemczech. Siedzibą koncernu w Niemczech jest Hamburg. W roku 2002 nastąpiła fuzja ExxonMobil Central Europe Holding GmbH i ESSO Deutschland GmbH z Deutsche Shell GmbH. Oprócz sieci stacji benzynowych (dane z roku 2009), koncern jest na terenie Republiki Federalnej potentatem w dziedzinie wydobycia gazu ziemnego. Eksploatowane złoża znajdują się na terenie kraju związkowego Dolnej Saksonii (Niedersachsen). Koncern posiada również 25% udziałów w rafinerii ropy naftowej MiRO w Karlsruhe. Wg. raportu rocznego koncernu, w roku 2009 w Niemczech zatrudniał on osoby. W tym samym roku wolumen sprzedaży wyniósł 7,0 mln ton paliw płynnych oraz 12,7 mld m 3 gazu ziemnego. Wydobycie gazu ziemnego wynosiło 6,2 mld m 3 wydobycie ropy naftowej natomiast ton. Zysk netto koncernu w Niemczech wyniósł w roku mln euro. ConocoPhillips Germany GmbH ConocoPhillips Germany GmbH jest częścią amerykańskiego koncernu energetycznego ConocoPhillips, notowanego na nowojorskiej giełdzie papierów wartościowych. Siedzibą niemieckiej spółki zależnej jest Hamburg. W Niemczech koncern posiada sieć stacji benzynowych pod marką JET. Paleta produktów w handlu detalicznym obejmuje obok paliw płynnych również środki smarne. ConocoPhillips Germany GmbH posiada 100% udziałów w rafinerii ropy naftowej w Wilhelmshaven, dysponującej roczną zdolnością przerobową 13,5 mln ton, oraz 18,75% w rafinerii MiRO w Karlsruhe. W roku 2008 koncern ConocoPhillips posiadał w Niemczech 727 stacji benzynowych, z czego 520 prowadzonych było pod marką JET. Pozostałe stacje benzynowe zlokalizowane były w pobliżu centrów handlowych. Udział ConocoPhillips w rynku detalicznym paliw płynnych kształtuje się na poziomie przekraczającym 10%. Strategia realizowana w Niemczech przypomina tą obraną również przez niemiecką spółkę zależną PKN Orlen, Orlen Deutschland. Zakłada ona koncentrację na sprzedaży wysokiej jakości paliwa po konkurencyjnych cenach jako głównej działalności gospodarczej firmy. Do niezbędnego minimum ograniczony jest natomiast zakres usług dodatkowych, np. asortyment produktów w sklepach sieci. Agip Deutschland GmbH Agip Deutschland GmbH jest 100% spółką zależną włoskiego koncernu energetycznego Eni S.p.A. Działalność gospodarczą na rynku niemieckim prowadzi od roku Siedzibą firmy w Republice Federalnej jest Monachium. Oprócz złożonej z 478 stacji benzynowych sieci dystrybucji paliw płynnych (dane z roku 2009), spółka posiada w Niemczech udziały w rafineriach Bayernoil Raffineriegesellschaft mbh w Vohburgu i PCK Raffinerie GmbH w Schwedt. Zapewnia jej to zdolności przetwórcze na poziomie 3,3 mln ton rocznie, co wystarcza do zapewnienia ciągłości zaopatrzenia niemieckiej sieci dystrybucji. Agip Deutschland GmbH jest ponadto wyłącznym właścicielem firmy Agip Schmiertechnik GmbH z siedzibą w Würzburgu, specjalizującej się w wytwarzaniu materiałów smarnych. Na rynku niemieckim spółka Agip Deutschland GmbH oferuje ponadto olej opałowy, zarówno lekki jak i ciężki, a także gaz ziemny. Rynek Niemiecki Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrz. paźdz str. 17

18 Opracowania rynkowe i branżowe Wolumen sprzedaży gazu ziemnego na rynkach Niemiec i Austrii wyniósł 5,36 mld m 3 w roku W tym samym okresie spółka zanotowała w Niemczech spadek sprzedaży paliw płynnych o 7,1% rdr. Udział w niemieckim rynku detalicznym paliw płynnych wynosił 3,4%, zmniejszając się stopniowo z 4,4% w roku Total Deutschland GmbH Total Deutschland GmbH jest niemiecką spółką zależną francuskiego koncernu paliwowego Total S.A. Siedzibą spółki w Niemczech jest Berlin. Total posiada na terenie Republiki Federalnej czwartą co do wielkości sieć stacji benzynowych liczącą ponad obiektów. Profil działalności gospodarczej obejmuje sprzedaż detaliczną i hurtową paliw płynnych, materiałów smarnych (w sprzedaży detalicznej występują one pod markami Total i Elf), gazu ziemnego, oraz bituminu będącego produktem ubocznym procesu rafinacji ropy i znajdującego zastosowanie w budownictwie. Total Deutschland jest potentatem w dziedzinie bitumenu w Niemczech, roczna sprzedaż kształtuje się na poziomie 1 mln ton. Dla lepszego zobrazowania skali sprzedaży tego surowca można nadmienić, że do pokrycia 10m 2 powierzchni drogi asfaltowej zużywa się ok. 40 kg bitumenu. Rafinacja paliw odbywa się w jednej z najnowocześniejszych w Europie rafinerii ropy naftowej w Leuna. Jej roczna zdolność przerobowa sięga 10 mln ton. Total Deutschland posiada ponadto 16,33% udziałów w rafinerii ropy naftowej w Schwedt. W Niemczech koncern zatrudniał w roku ubiegłym osób. W tym samym okresie obroty na terenie RFN wyniosły mln euro. Wolumen sprzedaży sięgał tys. ton, z czego największą grupę stanowiło paliwo do silników diesla (7.132 tys. ton), następnie benzyna (4.431 tys. ton) i olej opałowy (4.164 tys. ton). Analiza została sporządzona na podstawie danych źródłowych i statystycznych: ec.europa.eu WPHI Berlin, Sierpień 2010 r. Rynek Niemiecki Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrz. paźdz str. 18

19 Opracowania rynkowe i branżowe Rynek Niemiecki Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrz. paźdz str. 19

20 Wizyta delegacji Federalnego Ministerstwa Gospodarki i Technologii, z Ministrem Rainerem Brüderle w Warszawie W dniu 1 września odbyła się wizyta delegacji Federalnego Ministerstwa Gospodarki i Technologii, z Ministrem Rainerem Brüderle na czele, w Warszawie. Po spotkaniu w Ministerstwie Gospodarki z Wicepremierem, Ministrem Gospodarki - Waldemarem Pawlakiem, obaj ministrowie wydali wspólne oświadczenie dotyczące dotychczasowego stanu i perspektyw rozwoju polsko-niemieckiej współpracy gospodarczej, z którego treścią możecie Państwo zapoznać się poniżej. WPHI Berlin Wspólne Oświadczenie Ministra Gospodarki, Wicepremiera Waldemara Pawlaka oraz Federalnego Ministra Gospodarki i Technologii Rainera Brüderle na zakończenie wizyty w Polsce 1 września 2010 r. Razem i z dużym zadowoleniem pragniemy wskazać na dynamiczny rozwój polskoniemieckiej współpracy gospodarczej, na który szczególny wpływ miało wejście Polski do Unii Europejskiej. Gospodarki obu krajów są ze sobą ściśle związane. Niemcy są dla polskich towarów najważniejszym rynkiem eksportowym. Rola Polski jako niemieckiego partnera gospodarczego wzrasta ponadprzeciętnie. Dobre wyniki w handlu bilateralnym w pierwszej połowie 2010 roku wskazują, że spowolnienie, które było następstwem światowego kryzysu gospodarczego zostało przezwyciężone. Obie gospodarki znajdują się na wyraźnej ścieżce wzrostu. Widoczne ożywienie gospodarki europejskiej i światowej stało się dla gospodarek obu krajów i ich współpracy dodatkową szansą, która powinna być wykorzystana. Duże zaangażowanie niemieckich przedsiębiorstw w Polsce i wzrastająca liczba polskich inwestycji w Niemczech wnoszą istotny wkład dla obustronnej poprawy konkurencyjności na rynkach międzynarodowych. W poprzednich latach znacznie wzrosła liczba polskich inwestorów w Niemczech, zwłaszcza w branży informatycznej, w dystrybucji paliw oraz przemyśle metalowym i chemicznym. Rynek Niemiecki Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrz. paźdz str. 20

21 Pełna liberalizacja dostępu do rynku pracy dla polskich pracowników od 1 maja 2011 dodatkowo ułatwi inwestycje polskie w Niemczech. Dobrze wykształcona kadra jest niezbędna dla innowacyjnych technologicznie przedsięwzięć niemieckich przedsiębiorców w Polsce. Chcielibyśmy, aby w przyszłości nasze współdziałanie w obszarze gospodarki miało miejsce poprzez wzajemne wizyty i wzmocnioną, stałą wymianę poglądów także na płaszczyźnie europejskiej. Chcielibyśmy wykorzystać do tego także już istniejące instytucje, fora gospodarcze, komisje i spotkania z szerokim dialogiem na temat polityki, gospodarki i nauki. W szczególności będziemy kontynuować polsko-niemiecki dialog energetyczny, jako podstawy konstruktywnej współpracy bilateralnej i realizacji europejskiej polityki energetycznej. Polska i Niemcy będą współpracować w ramach organów UE w celu osiągnięcia zadowalających rozwiązania dotyczącego obowiązku nabywania uprawnień do emisji CO2. Będziemy przy tym ubiegać się o to, aby uwzględniono przy tym strukturę paliwową gospodarek obu państw. Będziemy sprawdzać możliwości stabilizacji bezpieczeństwa energetycznego, a zwłaszcza pewności niezakłóconych dostaw surowców energetycznych. Dla obu stron jest to istotny priorytet, którego realizacja wymaga współdziałania zarówno w wymiarze regionalnym, jak i na forum Unii Europejskiej. Wielkie inwestycje w polskiej energetyce, w tym w czyste technologie węglowe oraz odnawialne źródła energii tworzą dobre perspektywy dla dalszego rozwoju polskoniemieckiej kooperacji gospodarczej. Realizowana powinna być współpraca w zakresie rozbudowy infrastruktury energetycznej dla gazu ziemnego i ropy naftowej, w tym interkonektorów istotnych w przypadku powstania sytuacji kryzysowych związanych z zakłóceniami w dostawach gazu. Polska i Niemcy będą kontynuować wysiłki w celu usprawnienia transgranicznego przepływu i handlu energią elektryczną, między innymi dzięki rozbudowie interkonektorów i koniecznych linii przesyłowych. Z zadowoleniem odnotowaliśmy rozpoczęcie funkcjonowania Forum Europy Środkowej w obszarze rynku energii elektrycznej. Polska i Niemcy podzielają pogląd, że Partnerstwo Wschodnie powinno być instrumentem zbliżającym kraje partnerskie do UE. Będziemy poszukiwać możliwości wspólnych polskoniemieckich inicjatyw i projektów w tym zakresie np. poprzez projekty twinnigowe. Pierwsza Prezydencja Polski w UE w drugiej połowie 2011 roku daje różnorodne szanse na zacieśnienie współpracy na forum unijnym. Niemcy będą dla Polski w kształtowaniu jej Prezydencji niezawodnym i pewnym partnerem. Ponadto kontynuowane będą polskoniemieckie konsultacje bilateralne dotyczące europejskiej polityki energetycznej, handlowej, rozbudowy rynku wewnętrznego, reformy polityki spójności i poprawy stanowienia prawa na szczeblu unijnym. Z satysfakcją stwierdzamy, że polsko-niemiecka współpraca gospodarcza, w tym regionalna i transgraniczna rozwinęła się jako znaczący element zmniejszania różnic rozwojowych oraz stabilizacji zaufania między obu Państwami i Narodami. Warszawa, r. Rynek Niemiecki Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrz. paźdz str. 21