Jak muzycy zapisują rytm?

Transkrypt

1 1

2 Jak muzycy zapisują rytm? Wprowadzenie zapisu nutowego (cd.). Układanie i odtwarzanie rytmów Materiały: nagranie z ćwierćnut i ósemek, trójkąty, marakasy, bębenki nagrania nr 2B, 5A, karta nr 17 Powitanie piosenką Pora na muzykowanie praca z nagraniem nr 2B Poruszanie się do dźwięków dłuższych i krótszych Dzieci wysłuchują nagrania złożonego z melodii opartej na dźwiękach wolnych ćwierćnutach (do chodzenia) oraz na dźwiękach szybkich ósemkach (do biegania). Kiedy brzmi muzyka do chodzenia, jej rytm klaszczą dziewczynki, a kiedy muzyka do biegania, rytm wyklaskują chłopcy. Przy ponownym odtworzeniu nagrania, kiedy słychać ósemki chłopcy wychodzą na środek i biegają, a kiedy słychać ćwierćnuty spacerują dziewczynki. Zabawę można powtórzyć ze zmienionymi rolami. Powtórzenie piosenki Zegary praca z nagraniem nr 5A Dzieci przypominają piosenkę Zegary. Nauczyciel dzieli klasę na 3 grupy. Każda grupa dostaje instrumenty: pierwsza trójkąty, druga marakasy, trzecia bębenki. Podczas śpiewania piosenki w zwrotkach na raz grają marakasy. W refrenach przy słowach cyk, cyk, cyk grają trójkąty, a bim, bam, bom bębenki. Należy tyle razy powtórzyć piosenkę, aby każde dziecko zagrało na każdym instrumencie. Wprowadzenie ósemki Dzieci przypominają, jak nazywa się dźwięk dłuższy (ćwierćnuta). Nauczyciel wprowadza pojęcie ósemki jako dźwięku krótszego. Analiza zapisu nutowego złożonego z ćwierćnut i ósemek praca z kartą nr 17 Dzieci wystukują rytm ołówkiem o ławkę. Analizują zapis ósemek i ich zależność od ćwierćnut jedną ćwierćnutę można zastąpić dwiema ósemkami.

3 Karta nr 17. Ćwierćnuty i ósemki 4 l 4 4 ee ee l ee ee Copyright by Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe

4 1

5 Laurka na Dzień Babci i Dzień Dziadka. Ozdobna wyklejanka kompozycja na płaszczyźnie z wykorzystaniem materiałów zdobniczych Materiały: niebieska kartka A3, sizal barwiony, perełki, koraliki, kwiaty z materiału, guziki, koronki, różnokolorowy brokat, kolorowe piórka i inne pasmanteryjne elementy zdobnicze, suszone kwiaty, liście, dwustronna taśma mocująca, klej, nożyczki karta nr 7 Wiersz (lub piosenka) z okazji święta babci i dziadka Nauczyciel odczytuje dzieciom wiersz. Pędzą wnuki ulicami z ogromnymi laurkami. Te laurki pełne kwiatków są dla wszystkich babć i dziadków. A dziadkowie wraz z babciami już czekają przed domami. Przez lornetki patrzą w dal wystrojeni jak na bal. (Chociaż mało mamy lat..., Innowacje, Ustroń 2002) Można też zaśpiewać piosenkę, jeśli dzieci nauczyły się jakiejś na tę okazję. Omówienie instrukcji i wykonanie laurki praca z kartą nr 7 W czasie oglądania zdjęć z instrukcji nauczyciel zwraca uwagę na staranne złożenie kartki (zdjęcie nr 1) i demonstruje, jak to zrobić. Trzeba też dokładnie się przyjrzeć materiałom zgromadzonym przez uczniów i sprawdzić, czy wszystkie z nich nadają się do wykonania planowanej pracy. Można pokazać uczniom również inne sposoby ułożenia taśmy na laurce, np. Nauczyciel podpowiada, by nie przyklejać od razu swojej kompozycji, ale najpierw ułożyć ją na ławce. Jest to odpowiedni moment, by dzieci wymieniły się między sobą różnymi materiałami. Po przyklejeniu wszystkich elementów do taśmy należy sprawdzić, czy duże ozdoby się dobrze przykleiły, a jeśli nie, to trzeba je wzmocnić za pomocą odpowiedniego kleju. Miejsca, w których taśma jest wciąż widoczna, dzieci delikatnie posypują brokatem.

6 1 Copyright by Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe 4 Karta pracy nr Laurka na Dzień Babci i Dzień Dziadka

7 1

8 Deszczowa muzyka. Nauka Deszczowej piosenki. Akompaniament na kiju deszczowym Materiały: nagranie Deszczowej piosenki (Ewa Stadmuller, Adriana Miś), kij deszczowy, duże arkusze gazet, dzwonki chromatyczne, rolki po ręcznikach papierowych (długie i twarde), folia aluminiowa, szeroka taśma klejąca, kasza lub piasek, niebieski papier w dwóch odcieniach, bębenki, tamburyny, trójkąty, klawesy karty nr 8 i 9 Zabawa muzyczno-ruchowa z wykorzystaniem piosenki Owocowy blues Rozkładamy na dywanie stare gazety i ustalamy zasady zabawy. Kiedy nauczyciel zagra na dzwonkach dowolną melodię, dzieci poruszają się swobodnie po sali, omijając gazety. Jeśli usłyszą glissanda, skaczą po gazetowych kałużach. Gdy usłyszą piosenkę Owocowy blues, zatrzymują się i śpiewają. Słowne naśladowanie deszczu Na początek rozmawiamy z dziećmi o tym, jakimi słowami można naśladować deszcz (np. kap, kap, plim, plum, plam, chlup, chlap, szszsz, stuk, stuk). Każde zaproponowane słowo dzieci powtarzają chórem, aby sprawdzić, czy w ich odczuciu naśladuje ono odgłosy deszczu. Słuchanie dźwięku kija deszczowego (instrumentu imitującego deszcz)

9 Wykonanie kija deszczowego wg obrazkowej instrukcji praca z kartą nr 8 Przygotujemy materiały potrzebne do zrobienia kija deszczowego. Nauczyciel gromadzi wcześniej materiały (przede wszystkim rolki po ręcznikach papierowych) lub dzieci przynoszą je z domu bezpośrednio na te zajęcia. Następnie uczniowie oglądają kolejne fotografie i ustalają, jakie czynności należy wykonać. 1. Zasłonięcie jednego z otworów rolki kilkoma warstwami folii aluminiowej. 2. Wsypanie do rolki kaszy lub piasku (ok. poł szklanki). 3. Zasłonięcie drugiego otworu rolki kilkoma warstwami folii aluminiowej. 4. Owinięcie rolki taśmą samoprzylepną (z klejącą stroną na wierzchu). 5. Oklejenie całej rolki ciemnoniebieskim papierem i ozdobienie jej błękitnymi kropelkami. Na koniec podejmujemy próby zagrania wolno i delikatnie przechylamy nasze kije, tak aby ziarenka (kaszy lub piasku) przesypywały się z góry na dół. Nauka Deszczowej piosenki Uczniowie słuchają piosenki. Ponownie słuchają piosenki i jednocześnie śpiewają słowa naśladujące deszcz pierwszy wers w każdej zwrotce. Nauczyciel pyta, kim jest deszczyk i co robi (zna dużo melodii, śpiewa, tupie stopeczkami, stuka paluszkami, jest wesoły). Uczniowie mogą stwierdzić, że jest jak dziecko. Dzieci kolejny raz słuchają nagrania, stojąc kołem. W zwrotce drugiej i trzeciej naśladują tupanie deszczu i stukanie palcami. Próbują śpiewać z wokalistami. Tworzenie akompaniamentu do Deszczowej piosenki pracazkartąnr9 Nauczyciel pyta dzieci, jakie instrumenty perkusyjne mogłyby grać akompaniament do piosenki. Dzieci mogą zaproponować kij deszczowy (śpiewanie deszczu), trójkąt (dzwonienie), klawesy, tamburyn i bębenek (stukanie, tupanie) itp. Grupa dzieci z trójkątami gra z nut rytm ósemkowy; grupa z tamburynami gra ćwierćnutę na raz. Uczniowie ustalają, jak będzie grać kij deszczowy w każdym wersie będzie obracany dwa razy dół, góra. Nauczyciel wybiera kilkoro dzieci, aby zagrały na swoich instrumentach. Jeśli klasa jest muzykalna, można dodać jeszcze klawesy w zwrotce drugiej (grają ćwierćnuty), oraz bębenki w zwrotce trzeciej (też grają ćwierćnuty). Nauczyciel odtwarza piosenkę, a dzieci grają pod kierunkiem nauczyciela, który dyryguje i pokazuje, jakie instrumenty i jak grają. Następnie dzieci wymieniają się instrumentami i grają, jednocześnie śpiewając. Uczniowie wymieniają się instrumentami tyle razy, aż każde dziecko zagra na każdym. Jednocześnie kilkakrotnie śpiewają piosenkę, ucząc się jej na pamięć.

10 Karta nr 8. Instrukcja wykonania kija deszczowego Copyright by Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe

11 1

12 Malujemy kwiaty. Malowanie farbami plakatowymi martwej natury z kwiatami Materiały: reprodukcje obrazów: Vincenta van Gogha Słoneczniki, Aleksieja Jawlenskiego Martwa natura z wazonem i dzbankiem, RachelRuyschMartwa natura z kwiatami, kartka A3, farby plakatowe, gruby pędzel lub gąbka, cieńszy pędzel karta nr 9 Analiza obrazów z martwą naturą przedstawiającą kwiaty Przyjrzyj się obrazom. Co mają ze sobą wspólnego? [Każdy z nich przedstawia kwiaty w wazonie.] Czym różnią się te obrazy? [kolorystyką i sposobem malowania mniej lub bardziej realistycznym] Który z tych obrazów najbardziej ci się podoba? Dlaczego? Nauczyciel prosi uczniów o uzasadnienie wyborów. Pomaga w formułowaniu odpowiedzi, zadaje pytania naprowadzające, próbuje uczyć dzieci argumentowania, uzasadniania własnych wyborów, kształtować gusta. W dalszej kolejności omawiamy pojęcie martwa natura. Czy tworzyliście już kiedyś kompozycję złożoną z różnych przedmiotów, owoców itp.? [uczniowie powinni podać przykład pracy wykonanej w kl. 1, kiedy wykonywali kompozycję martwej natury z gotowych elementów wazon, banan, filiżanka.] Wykonanie martwej natury z kwiatami praca z kartą nr 9 W czasie wykonywania pracy nauczyciel zwraca uwagę uczniów na to, by pokrywając zmiętą powierzchnię kartki farbą, robili to dokładnie. Powierzchnia kartki ma być odpowiednio nasączona wodą, ale niezbyt mokra. Od razu po wykonaniu tła uczniowie przystępują do malowania, tak aby kontury kwiatów były lekko rozmyte. Zwracamy też uwagę, by uczniowie zakomponowali całą płaszczyznę i posługiwali się dużą plamą barwną, mogą wykorzystać również efekt nakładania się kształtów. Prosimy przy tym, by nie nakładali na kartkę kilku warstw farby jednocześnie, aby kartka nie zamoczyła się nadmiernie i nie zrobiły się w niej dziury. Ekspozycja prac Do pełnego wyeksponowania pracy można wykonać ozdobną ramkę z kartonu, a następnie wykorzystać oprawiony obrazek jako prezent na Dzień Babci lub Dziadka.

13 Copyright by Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe 4 Wymieszaj w miseczce wodę z farbą w dowolnym kolorze. Zanurz w naczyniu gąbkę lub pędzel i namaluj tło. Użyj tyle wody, aby kartka była mokra. 3 2 Zgnieć kartkę z bloku rysunkowego. 1 Na mokrej kartce namaluj martwą naturę przedstawiającą bukiet kwiatów. Następnie rozprostuj kartkę i wygładź ją dłonią. Martwa natura z kwiatami Namaluj martwą naturę przedstawiającą kwiaty w wazonie. Pracę wykonaj zgodnie z instrukcją. Karta pracy nr 9

14 1

15 Muzykujemy na flecie. Gramy i śpiewamy piosenkę Owieczki Kasi Materiały: instrumenty perkusyjne, flety nagrania nr 3B, 4A i 4B, karty nr 5, 6 i 7 Zabawy z piosenką W deszczowym rytmie praca z nagraniem nr 3B Dzieci śpiewają piosenkę z towarzyszeniem instrumentów perkusyjnych: w zwrotkach grają trójkąty na raz ; w refrenach kastaniety odzywają się w czasie pauzy i przy słowach kap, kap. Dzieci mogą też same zaproponować akompaniament i instrumenty. Rytmizacja tekstu piosenki Owieczki Kasi praca z kartą nr 5 i nagraniami nr 4A i 4B Dzieci najpierw wyklaskują rytm, a następnie wypowiadają rytmicznie słowa piosenki Owieczki Kasi. Potem wysłuchują pierwszej zwrotki i próbują ją śpiewać z akompaniamentem. Przygotowanie do zagrania melodii piosenki na flecie praca z kartami nr 6 i 7 Uczniowie przypominają, jak się gra poszczególne dźwięki. Korzystają karty ze schematem chwytów. Następnie próbują zagrać zapisaną melodię. Śpiewanie piosenki Owieczki Kasi praca z nagraniem nr 4B Nauczyciel odtwarza nagranie piosenki. Ponieważ piosenka jest bardzo prosta, dzieci mogą ją śpiewać z samym akompaniamentem. Ćwiczenie na flecie melodii piosenki Owieczki Kasi praca z kartą nr 6 i nagraniem nr 4B Na początku nauczyciel gra piosenkę na flecie przy akompaniamencie z nagrania. Dzieci ćwiczą indywidualnie takt lub dwa (nauczyciel koryguje zauważone błędy), a następnie grają razem. Podobnie ćwiczą dalsze takty. Na koniec próbują zagrać całość w zespołach, a potem wszyscy wspólnie. Jeśli uczniowie dobrze opanują piosenkę, mogą ją zagrać z towarzyszeniem wersji instrumentalnej z nagrania. W domu uczą się grać melodię z pamięci.

16 Karta nr 6 Owieczki Kasi popularna melodia angielska, sł. A. Markowa 4 4 Copyright by Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe

17 1

18 Wykonanie podkładek pod filiżankę Materiały: kwadratowe kartoniki: zielony, niebieski, pomarańczowy, żółty (z zaznaczonymi liniami do nacinania, najlepiej wykonanymi jako praca domowa z pomocą rodziców), nożyczki, szeroka przezroczysta taśma klejąca karta pracy nr 3 Przewidujemy podzielenie zajęć na dwie części na każdej zostanie wykonana jedna podkładka pod filiżankę. Wykonane podkładki mają być prezentem dla babci i dziadka z okazji ich święta. ZAJĘCIA NR 1 Odczytanie instrukcji i wykonanie podkładki praca z kartą nr 3 Przygotuj materiały zgodnie z zestawieniem zamieszczonym w instrukcji. Uczniowie wyciągają kartoniki z zaznaczonymi w domu liniami cięcia i wymieniają ich kolory. [zielony, niebieski, żółty, pomarańczowy] Przed przystąpieniem do pracy ustalamy, jaki zestaw kolorystyczny kartoników będzie potrzebny do wykonania pierwszej podkładki, by nie ciąć wszystkich paseczków. [np. niebieski, żółty i/lub pomarańczowy] Uczniowie czytają wszystkie etapy instrukcji. Następnie wykonują pierwszą podkładkę. Podczas przeplatania prosimy uczniów o delikatne i staranne wykonywanie tej czynności, tak aby nie okazało się, że przeplatają raz pod jednym, a innym razem pod dwoma paseczkami. Pokazujemy dzieciom, w jaki sposób przepleciony pasek przesuwamy w górę. Przy oklejaniu całej powierzchni najlepiej pracować parami. Jeden z uczniów może przytrzymać zapleciony kartonik, a drugi dokładnie przyłożyć taśmę i ją przykleić, tak by nie pomarszczyła się i nie zawinęła. Najtrudniej jest przykleić pierwszy pasek taśmy, dlatego warto pracować wtedy w dwójkę. Kształt podkładki może być dowolny; w instrukcji zaproponowaliśmy proste kształty, ponieważ te bardziej skomplikowane są trudniejsze do wycięcia. Można też pozostawić pierwszą podkładkę w prostokątnym kształcie. Jeśli uczniowie wykonają podkładki w kształtach zaproponowanych w instrukcji, należy zwrócić im uwagę, by po wycięciu i odwróceniu podkładki przyjrzeli się, czy na krawędziach nie odstają zbyt długie końcówki pasków. Jeśli tak, należy je delikatnie podkleić przy użyciu niewielkiej ilości kleju do papieru. ZAJĘCIA NR 2 Wykonujemy drugą podkładkę pod filiżankę, wykorzystując zielony kartonik i wycięte paski żółte i pomarańczowe, które zostały z poprzednich zajęć.

19 Prezent dla kogoś bliskiego podkładki pod filiżankę Karta pracy nr Żółty i pomarańczowy kartonik potnij na paski wzdłuż zaznaczonych linii. Materiały: kwadratowe kartoniki: zielony, niebieski, pomarańczowy i żółty (z zaznaczonymi liniami cięcia) nożyczki szeroka przezroczysta taśma klejąca Kartoniki w kolorze zielonym i niebieskim ponacinaj wzdłuż zaznaczonych linii. Pamiętaj, aby nie przecinać ich do końca. Kartoniki w kolorze zielonym 3B 3A Paski niebieskiego kartonika przeplataj żółtymi lub pomarańczowymi paskami tak, aby powstał wzór szachownicy. Każdy kolejny przepleciony pasek przesuń w górną część kartonika. Te same czynności powtórz z zielonym kartonikiem. Copyright by Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe

20 a tak wykonanych plecionkach 4 Kiedy oba kartoniki będą już zaplecione, odwróć je na drugą stronę i dokładnie oklej szeroką taśmą klejącą. 5 Na tak wykonanych plecionkach narysuj jak największy kształt i go wytnij. Może to być serduszko, kółko lub gwiazdka. Copyright by Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe