ARKUSZ EGZAMINACYJNY ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE CZERWIEC 2010

Transkrypt

1 Zawód: technik mechanizacji rolnictwa Symbol cyfrowy zawodu: 311[22] Numer zadania: 3 Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu 311[22] Czas trwania egzaminu: 240 minut ARKUSZ EGZAMINACYJNY ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE CZERWIEC 2010 Informacje dla zdającego: 1. Materiały egzaminacyjne obejmują: ARKUSZ EGZAMINACYJNY z treścią zadania i dokumentacją, zeszyt ze stroną tytułową KARTA PRACY EGZAMINACYJNEJ oraz KARTĘ OCENY. 2. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 6 stron. Sprawdź, czy materiały egzaminacyjne są czytelne i nie zawierają błędnie wydrukowanych stron. Ewentualny brak stron lub inne usterki w materiałach egzaminacyjnych zgłoś przewodniczącemu zespołu nadzorującego etap praktyczny. 3. Na KARCIE PRACY EGZAMINACYJNEJ: wpisz swoją datę urodzenia, wpisz swój numer PESEL. 4. Na KARCIE OCENY: wpisz swoją datę urodzenia, wpisz swój numer PESEL, wpisz symbol cyfrowy zawodu, zamaluj kratkę z numerem odpowiadającym numerowi zadania, przyklej naklejkę ze swoim numerem PESEL w oznaczonym miejscu na karcie. 5. Zapoznaj się z treścią zadania egzaminacyjnego, dokumentacją załączoną do zadania, stanowiskiem egzaminacyjnym i jego wyposażeniem. Masz na to 20 minut. Czas ten nie jest wliczany do czasu trwania egzaminu. 6. Po upływie tego czasu przystąp do rozwiązywania zadania. Rozwiązanie obejmuje opracowanie projektu realizacji prac określonych w treści zadania, wykonanie prac związanych z opracowywanym projektem i sporządzenie dokumentacji z ich wykonania. 7. Zadanie rozwiązuj w zeszycie KARTA PRACY EGZAMINACYJNEJ od razu na czysto. Notatki, pomocnicze obliczenia itp., jeżeli nie należą do pracy, obwiedź linią i oznacz słowem BRUDNOPIS. Zapisy oznaczone BRUDNOPIS nie będą oceniane. 8. Po rozwiązaniu zadania ponumeruj strony pracy egzaminacyjnej. Numerowanie rozpocznij od strony, na której jest miejsce do zapisania tytułu pracy. Wszystkie materiały, które załączasz do pracy, opisz swoim numerem PESEL w prawym górnym rogu. 9. Na stronie tytułowej zeszytu KARTA PRACY EGZAMINACYJNEJ, wpisz liczbę stron swojej pracy i liczbę sztuk załączonych materiałów. 10. Zeszyt KARTA PRACY EGZAMINACYJNEJ i KARTĘ OCENY przekaż zespołowi nadzorującemu etap praktyczny. Powodzenia!

2 Zadanie egzaminacyjne Do zakładu naprawczego, wykonującego naprawy ciągników rolniczych, dostarczono ciągnik rolniczy URSUS C-360. Podczas badania diagnostycznego stwierdzono niedomagania układu chłodzenia. Silnik ciągnika ma tendencją do przegrzewania się. Pompa wodna głośno pracuje. Opracuj projekt realizacji prac związanych z weryfikacją i naprawą układu chłodzenia silnika ciągnika URSUS C-360. Wykonaj pomiary i oględziny talerza pełnego i skrobaka brony talerzowej, znajdujących się na stanowisku egzaminacyjnym, dokonaj kwalifikacji ich elementów oraz wskaż sposoby naprawy. Projekt realizacji prac powinien zawierać: 1. Tytuł pracy egzaminacyjnej. 2. Założenia do projektu wynikające z treści zadania. 3. Wykaz możliwych przyczyn zdiagnozowanych niedomagań układu chłodzenia silnika oraz określenie sposobu usunięcia tych niedomagań. 4. Ogólny wykaz etapów prac związanych z weryfikacją i naprawą układu chłodzenia silnika, w formie schematu blokowego. 5. Wykaz narzędzi, przyrządów i materiałów niezbędnych do wymontowania i demontażu pompy wodnej. 6. Wykaz kolejnych czynności dotyczących montażu pompy wodnej i jej wmontowania do układu chłodzenia silnika. Dokumentacja z wykonania prac powinna zawierać: 7. Wypełnioną kartę weryfikacji i naprawy talerza i skrobaka brony talerzowej zawierającą: 7.1. Typ (symbol) brony oraz dopuszczalne wymiary elementów talerza pełnego i skrobaka brony, dobrane na podstawie Instrukcji obsługi brony talerzowej oraz Instrukcji weryfikacji i naprawy brony talerzowej Wyniki pomiarów i oględzin, kwalifikację oraz sposoby naprawy elementów talerza i skrobaka brony, 7.3. Ogólną ocenę stanu technicznego talerza pełnego i skrobaka brony talerzowej wynikającą z pomiarów i oględzin. Do wykonania zadania wykorzystaj: Tabelę: Niedomagania układu chłodzenia silnika spalinowego Załącznik 1 Wykaz wyposażenia zakładu naprawczego Załącznik 2 Wyciąg z instrukcji napraw ciągnika Ursus C-360 Załącznik 3 Instrukcję weryfikacji i naprawy brony talerzowej Załącznik 4 oraz zamieszczoną w KARCIE PRACY EGZAMINACYJNEJ: Kartę weryfikacji i naprawy talerza pełnego i skrobaka brony talerzowej. Czas przeznaczony na wykonanie zadania wynosi 240 minut Strona 2 z 6

3 Rodzaj niedomagania Przegrzanie silnika Silnik nie osiąga optymalnej temperatury Głośna praca pompy wodnej Obecność spalin w układzie chłodzenia Niedomagania układu chłodzenia silnika spalinowego Przyczyny Niski poziom płynu w chłodnicy Słaby naciąg paska napędzającego wentylator i pompę wodną Termostat nie otwiera się Zanieczyszczona chłodnica z zewnątrz Kamień kotłowy osadzony w rdzeniu chłodnicy Niski wydatek pompy wodnej Zawieszony termostat w położeniu otwartym Nie włożony lub włożony nieprawidłowo termostat Zużycie łożysk pompy wodnej Uszkodzenie łopatek wirnika pompy wodnej Obluzowanie wirnika na wałku pompy wodnej Zgięcie wałka pompy wodnej Uszkodzona uszczelka pod głowicą silnika Pęknięta głowica Załącznik 1 Do najczęstszych sposobów usuwania niedomagań układu chłodzenia silnika należą: wymiana części, naprawa części, czyszczenie części, regulacja części i/lub zespołów. Mogą być jeszcze inne sposoby usuwania niedomagań, odpowiednie dla przyczyny niedomagania. Załącznik 2 Wykaz wyposażenia zakładu naprawczego: (możesz korzystać tylko z wyposażenia zakładu wymienionego poniżej) przyrząd do rozłączania ciągnika, szlifierka uniwersalna, tokarka uniwersalna, zestawy kluczy, zestawy wkrętaków, przyrząd do ściągania piasty koła pasowego z wałka pompy wodnej, przyrząd do wysuwania wałka z korpusu pompy, przyrząd do ściągania wirnika z wałka pompy, suwmiarka, mikrometr, kątownik, szczelinomierz, trzpienie do wyciskania łożysk, szczypce do pierścieni osadczych, sprzęt do mycia części, smarownica, młotek, smar techniczny, czyściwo. Strona 3 z 6

4 Wyciąg z instrukcji napraw ciągnika Ursus C-360 Załącznik 3 1. UKŁAD CHŁODZENIA Schemat układu chłodzenia silnika i obiegu wody przed stawia rysunek 1. kolor biały oznacza zakres dopuszczalny do +80 C, kolor czerwony oznacza zakres niedopuszczalny powyżej +95 C. Do utrzymania właściwej temperatury pracy silnika w okresie chłodów służy umieszczona przed chłodnicą zasłona 14. Układ chłodzenia napełnia się przez wlew chłodnicy zakrytym korkiem 11. Do spuszczania wody z układu chłodzenia służą kraniki 12 i 16. Rys. 2. Korek chłodnicy: I zawór nadciśnieniowy. 2 zawór podciśnieniowy, 3 rurka przelewowa Rys. 1. Układ chłodzenia silnika: 1 - chłodnica. 2 pompa wodna. 3 wentylator. 4 termostat, 5 rura ssąca. 6. 7, 8 przewody gumowe, 9 pierścienie uszczelniające, 10 przestrzeń wodna silnika. 11 korek chłodnicy, 12 kranik spustowy wody. 13 tunel chłodnicy, 14 zasłona chłodnicy. 15 wspornik chłodnicy. 16 kranik spustowy wody z kadłuba silnika. Pompa wodna 2 zasysa wodę rurą 5 z dolnego zbiornika chłodnicy 1 i tłoczy ją do płaszcza wodnego cylindrów i głowic 10. Podgrzana w kanałach silnika woda wraca przez przewód odpływowy 8 do termostatu 4. Termostat zapewnia utrzymanie stałej temperatury wody chłodzącej, tzn. zabezpiecza silnik przed nadmiernym przegrzaniem lub przestudzeniem. Gdy temperatura wody spadnie poniżej 80 C, termostat zamyka przepływ w kierunku chłodnicy (strzałki ciągle) i jednocześnie otwiera przepływ do pompy (przewodem 7). W chłodnicy woda płynie rurkami w dół oddając ciepło powietrzu, które przepływa przez rdzeń chłodnicy dzięki działaniu wentylatora 3. Ochłodzona woda z dolnego zbiornika chłodnicy zasysana jest ponownie przez pompę. Pompa wodna i wentylator napędzane są paskiem klinowym od wału korbowego silnika. Umieszczony na tablicy rozdzielczej wskaźnik temperatury wody ma skalę oznaczoną kolorami, przy czym: kolor zielony oznacza zakres roboczy +90 C do +95 C, Korek chłodnicy (Rys.2) posiada (wylotowy) zawór nadciśnieniowy 1, który otwiera się przy różnicy ciśnień 0,4 +0,1 kg/cm 2 oraz (wlotowy) zawór podciśnieniowy 2, który otwiera się przy różnicy ciśnień 0,1 +0,05 kg/cm 2. Do wlewu chłodnicy przylutowana jest rurka przelewowa 3, przez którą spływa nadmiar wody oraz wychodzi na zewnątrz para wodna (po uprzednim otwarciu się zaworu nadciśnieniowego) POMPA WODNA Wymiana pompy wodnej Kolejność czynności odmontowania pompy wodnej: Odmontować chłodnicę. Zdjąć pasek klinowy. Odbezpieczyć i odkręcić cztery śruby M8 przymocowujące wentylator i koło pasowe do piasty. Zdjąć wentylator i koło pasowe. Zwolnić opaski przewodów wodnych i zdjąć z pompy przewody. Odkręcić cztery śruby M10 i zdjąć pompę wodną. Zamontowanie pompy przeprowadzić w odwrotnej kolejności. Strona 4 z 6

5 Uwaga Wyregulować naciąg paska klinowego, którego ugięcie pod naciskiem siły 10 N powinno wynosić mm Demontaż i montaż pompy wodnej Za pomocą szczypiec RSKn125 wyjąć pierścień osadczy sprężynujący 4. Z korpusu pompy wyjąć podkładkę falistą 5. Wybić łożyska wraz z tulejką dystansową. Minimalny wydatek pompy przy prędkości wirnika 2800 obr./min. Wysokość tłoczenia Dopuszczalny luz poosiowy łożysk tocznych (bez naprawy) Luz konstrukcyjny między wirnikiem a powierzchnią korpusu pompy 140 l/min 8 m 0,25 mm 0,4 1,5 mm Montaż pompy należy przeprowadzić w kolejności odwrotnej jak demontaż. Po dokonanej naprawie napełnić przy montażu przestrzeń między łożyskami smarem stałym w ilości około 15 cm TERMOSTAT Kolejność czynności przy wymontowaniu termostatu: Spuścić wodę z chłodnicy. Odłączyć przewód 1 łączący chłodnicę z termostatem (Rys. 4). Rys. 3. Pompa wodna przekrój: 1 - śruba, 2 wentylator. 3 - koło pasowe. 4 pierścień osadczy wewnętrzny sprężynujący. 5 podkładka falista, 6 łożysko 6303Z. 7 - wałek wirnika. 8 - łożysko 6203Z. 9 korpus pompy. 10 pierścień zabezpieczający. 11 pierścień oporowy. 12 uszczelka pompy wodnej 13 wpust czółenkowy. 14 piasta. 15 nakrętka Kolejność czynności demontażu pompy wodnej (Rys. 3). Odmontować pompę. Odbezpieczyć i odkręcić nakrętkę M14 przymocowującą piastę 14 koła pasowego. Przyrządem ściągnąć piastę koła pasowego, wyjąć wpust 13. Wybić wałek pompy kompletny 7 (wraz z wirnikiem). Zdjąć z walka pierścień zabezpieczający 10, pierścień i pierścień oporowy 11 oraz uszczelkę (typu Morpak 12). Rys.4. Termostat elementy składowe: 1 przewód gumowy, 2 pokrywa termostatu, 3 śruba pokrywy, 4 podkładka sprężysta, 5 termostat, 6 uszczelka termostatu, 7 korpus termostatu Odkręcić cztery śruby 3 przymocowujące pokrywę termostatu 2 i zdjąć pokrywę. Wyjąć termostat z korpusu. Montaż należy przeprowadzić w kolejności odwrotnej niż wymontowanie. Strona 5 z 6

6 Załącznik 4 Instrukcja weryfikacji i naprawy brony talerzowej (talerz pełny) Weryfikację brony talerzowej należy przeprowadzić zwracając uwagę na wartości wyszczególnionych poniżej parametrów: 1. Wałki talerzowe: luz osiowy łożysk sekcji nie może przekraczać 2 mm, a luz promieniowy 1,5 mm, bicie talerzy promieniowe do 5 mm, osiowe do 8 mm, grubość ostrza talerzy w granicach 0,4 1,5 mm, a szerokość skosu ostrza w granicach mm, równoległość ostrzy dopuszczalna odchyłka do 3 mm na całej długości ostrza, odległość ostrzy skrobaków od powierzchni talerzy w granicach mm, kąt zaostrzenia skrobaka 60 o. Rama: prostoliniowość (dopuszczalna odchyłka do 5 mm), zmiana średnic zaczepów spowodowana zużyciem sworzni do 2 mm Talerze brony ustawionej na płaskiej płycie (blacie) powinny do niej przylegać. Odległości między poszczególnymi talerzami powinny być jednakowe. Talerze bron są wykonane z blachy stalowej o grubości około 4 mm. Podatne są one na uszkodzenia w postaci zmiany kształtu, pęknięcia lub wyszczerbienia krawędzi roboczej (zbyt duże siły poprzeczne, uderzenia kamieni w czasie pracy itp.). Miarą rozbicia otworu centralnego jest utrata prostopadłości jego ścian. Dopuszczalna wartość rozbicia wynosi 1 mm. Rozbity otwór należy napawać a następnie szlifować na wymiar nominalny. Stępione krawędzie talerzy ostrzymy na tokarce lub na szlifierce, stosując specjalne uchwyty i nie dopuszczając do nadmiernego przegrzania ostrza. Ostrzenie talerzy należy przeprowadzić po stronie wypukłości talerza, aż do uzyskania ostrza o grubości do 0,4 mm przy szerokości skosu mm. Dopuszczalne zmniejszenie średnicy talerza używanego w stosunku do nowego nie może przekroczyć 10 mm. Pęknięte talerze wymienia się na nowe. Elementami współpracującymi z talerzami są skrobaki, które w przypadku stwierdzenia zbyt dużego ich zużycia lub pęknięć należy wymienić na nowe. Nadające się do dalszej eksploatacji skrobaki ostrzymy na szlifierce. Podczas montażu talerzy i skrobaków należy pamiętać o odpowiedniej szczelinie między nimi, od szerokości której zależy poprawność oczyszczania talerzy podczas pracy. Strona 6 z 6