(57)nych i stromych ścianami lub ubierkami poziomymi PL B1. (54) Sposób eksploatacji pokładów silnie nachylonych i stromych

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: (22) Data zgłoszenia: (51) IntCl5: E21C 41/16 (54) Sposób eksploatacji pokładów silnie nachylonych i stromych Uprawniony z patentu: Główny Instytut Górnictwa, Katowice, PL (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 07/92 (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: W WUP 02/94 (72) Twórcy wynalazku: Alfred Biliński, Katowice, PL Tadeusz Kostyk, Sosnowiec, PL Stanisław Juniewicz, Bytom, PL Waldemar Stanik, Chorzów, PL Alojzy Jastrząb, Wałbrzych, PL Ireneusz Biel, Wałbrzych, PL Eugeniusz Socha, Nowa Ruda, PL Wiktor Kułaków, Nowosybirsk, RU Anatolij Gapanienko, Nowosybirsk, RU Paweł Moskalew, Nowosybirsk, RU Daniel Kozłowski, Katowice, PL PL B1 Sposób eksploatacji pokładów silnie nachylo- (57)nych i stromych ścianami lub ubierkami poziomymi wzdłuż nachylenia pokładu, z zawałem skał otaczających lub z podsadzką oraz z wykorzystaniem dużego upadu do samostaczania się urobku i jego samoczynnego załadowania w chodniku podstawowym, znamienny tym, że w pierwszym etapie z chodnika podstawowego (1) do poziomego wyrobiska eksploatacyjnego (2) wykonuje się szereg zsypnych otworów wielkośrednicowych (3), a następnie w drugim etapie w poziomym wyrobisku eksploatacyjnym (2) wykonuje się wzdłuż nachylenia pokładu otwory strzałowe (7) w połowie odległości (L) pomiędzy zsypnymi otworami wielkośrednicowymi (3), dzieląc to wyrobisko na partie, w których po obu stronach zsypnych otworów wielkośrednicowych (3) wykonuje się kolejne otwory strzałowe (8) skierowane w stronę tych otworów wielkośrednicowych (3) oraz otwory strzałowe (9) wzdłuż nachylenia pokładu i otworów wielkośrednicowych (3), po czym urabia się poziomy pas pokładu przy użyciu materiałów wybuchowych w znany sposób, powtarzając etap drogi dla urabiania jego kolejnych poziomych pasów. Fig.1

2 s p o s ób e k s p l o a t a c ji p o k ł a d ó w s i l n i e n a c h y l o n y c h i s t r o m y c h Z a s t r z e ż e n i e p a t e n t o w e Sposób eksploatacji pokładów silnie nachylonych i stromych ścianami lub ubierkami poziomymi wzdłuż nachylenia pokładu, z zawałem skał otaczających lub z podsadzkę oraz z wykorzystaniem dużego upadu do samostaczania się urobku i Jego samoczynnego załadowania w chodniku podstawowym, z n a m i e n n y tym, że w pierwszym etapie z chodnika podstawowego / 1/ dc poziomego wyrobiska eksploatacyjnego /2/ wykonuje się szereg zsypnych otworów wielkośrednicowych /3/, a następnie w drugim etapie w poziomym wyrobisku eksploatacyjnym /2/ wykonuje się wzdłuż nachylenia pokładu otwory strzałowe / 7/ w połowie odległości /L/ pomiędzy zsypnymi otworami wielkośrednicowymi /3/, dzieląc to wyrobisko na partie, w których po obu stronach z sypnych otworów wielkośrednicowych /3/ wykonuje się kolejne otwory strzałowe /8/ skierowane w stronę tych otworów wielkośrednicowych /3/ oraz otwory strzałowe /9/ wzdłuż nachylenia pokładu i otworów wielkośrednicowych /3/, po czym urabia się poziomy pas pokładu przy użyciu materiałów wybuchowych w znany sposób, powtarzając etap drugi dla urabiania jego kolejnych poziomych pasów. * * * Przedmiotem wynalazku jest sposób eksploatacji pokładów silnie nachylonych i stromych ścianami lub ubierkami poziomymi wzdłuż nachylenia pokładu, z zawałem skał otaczających lub z podsadzką. Pokłady silnie nachylone i strome jeszcze do niedawna były uważane za trudne do eksploatacji. Obecnie pokłady te, dzięki ich eksploatowaniu kolejnymi poziomymi pasami w kierunku upadu z likwidowaniem wybranej przestrzeni na zawał lub podsadzką sypaną, zaliczone są do pokładów stwarzających możliwości uzyskiwania dostatecznie wysokich efektów techniczno-ekonomicznyc h. Dotychczas poziome pasy pokładu wybiera się za pomocą kombajnu lub struga urabiającegc pokład poniżej poziomu odstawczego przenośnika, na przykład zgodnie z polskimi opisami patentowymi nr nr , i Znane jest również na przykład z polskiego opisu patentowego nr , stosowanie w tym celu struga z ładując ą skrzynię do transportowania urobku. Urobek jest odstawiany przenośnikiem lub ładują cą skrzynią do pochylni odstawczej lub zsypnego szybika, gdzie wykorzystuje się duży upad do samostaczania się urobiku i jego samoczynnego załadowania na przenośnik lub wozy kopalniane w chodniku podstawowym. Przy ciężkim sprzęcie urabiającym konieczne jest stosowanie kołowrotów bezpieczeństwa, a przenośniki przodkowe wymagają dodatkowych środków technicznych do zapobiegania ich spełzaniu wzdłuż nachylenia pokładu. Sprzęt mechanizacyjny i zabezpieczają cy ma dużą awaryjność, co razem z pracochłonnością Jego transportowania na dużych nachyleniach obniża efektywność prowadzonej eksploatacji. Efektywność tę obniża ponadto wykorzystywanie do odstawy urobku pochylni, w której wymagane Jest wykonanie odpowiednio zabezpieczonego przedziału zsypnego, bądż też szybika zsypnego, który musi być zabezpieczony obudową. Powyższe wada i niedogodności usuwa sposób eksploatacji pokładów silnie nachylonych i stromych według wynalazku, ścianami lub ubierkami poziomymi wzdłuż nachylenia pokładu, z zawałem skał otaczających lub z podsadzkę oraz z wykorzystaniem dużego upadu do samostaczania się urobku i jego samoczynnego załadowania w chodniku podstawowym. Zgodnie z wynalazkiem w pierwszym etapie z chodnika podstawowego do poziomego wyrobiska eksploatycyjnego wykonuje się szereg zsypnych otworów wielkośrednicowych, a następnie w drugim etapie w poziomym wyrobisku eksploatacyjnym wykonuje się wzdłuż nachylenia pokładu otwory strzałowe w połowie odległości pomiędzy zsypnymi otworami wielkośrednicowymi, dzieląc to wyrobisko na

3 partie. W partiach tych. po obu stronach zsypnych otworów wielkośrednicowych, wykonuje się kolejne otwory strzałowe skierowane w stronę wspomnianych otworów wielkośrednicowych oraz otwory strzałowe wzdłuż nachylenia pokładu i otworów wielkośrednicowych. Poziomy pas pok ł a - du urabia się przy użyciu materiałów wybuchowych w znany 9posób, powta rzając etap drugi dla urabiania jego kolejnych poziomych pasów. Sposób według wynalazku eliminuje z wyrobiska eksploatacyjnego przodkowy przenośnik odstawczy i ciężką maszynę urabiajęcą. Urabianie w ścianie lub ubierce odbywa się przy u- życiu materiału wybuchowego, a odpowiednia siatka otworów zsypnych i strzałowych zapewnia samoczynne staczanie się urobku do chodnika podstawowego. Zsypne otwory wielkośrednicowe nie wymagają przy tym zabezpieczania obudową. Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładowym wykonaniu na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia eksploatowany pokład w przekroju podłużnym, fig. 2 - wyrobisko eksploatacyjne w widoku z góry patrząc w stronę przodka, a fig. 3 - to wyrobisko w przekroju A-A zaznaczonym na fig. 2 Ola rozpoczęcia eksploatacji pokładu silnie nachylonego lub stromego wykonuje się poziomy chodnik podstawowy 1 i poziome wyrobisko eksploatacyjne 2. Z chodnika podstawowego 1 do wyrobiska eksploastacyjnego 2 wykonuje się w pierwszym etapie szereg zsypnych otworów wielkośrednicowych 3 o średnicy 0 do 1,5 m, w odległości L od siebie 4-5 m. Wyrobisko eksploatacyjny 2 zabezpiecza się obudowę łukową lub ze stropnicę poziomą 4. Przed rozpoczęciem eksploatacji nie zachodzi potrzeba wykonywania pochylni odstawczej 5 i wentylacyjnej 6. Przy eksploata cji pierwszej ściany lub ubierki w polu eksploatacyjnym obie pochylnie w y k o - nuje się sukcesywnie z postępem wyrobiska eksploatacyjnego 2. Natomiast przy eksploatacji drugiego i następnych wyrobisk w polu eksploatacyjnym, wykorzystuje się jedną z pochylni wykonanych przy eksploatacji poprzedniego wyrobiska, a drugą wykonuje się sukcesywnie z p o s - tępem wyrobiska aktualnie prowadzonego. Urabianie poziomego pasa pokładu odbywa się przy użyciu materiałów wybuchowych. W tym celu w drugim etapie w poziomym wyrobisku eksploatacyjnym 2 wykonuje się wzdłuż nachylenia pokładu po dwa otwory strzałowe 7 w połowie odległości L pomiędzy zsypnymi otworami wielkośrednicowymi 3, dzieląc to wyrobisko na partie. utworzonych partiach, po obu stronach zsypnych otworów wielkośrednicowych 3, wykonuje się po dwie pary kolejnych otworów strzałowych 6 skierowanych w stronę tych otworów wielkośrednicowych 3 i nachylonych w części pod ką tem do spą gu, a w części do stropu pokładu. Ponadto przed każdym zsypnym otworem wielkośrednicowym 3 wykonuje się po jednym otworze strzałowym 9 wzdłóż nachylenia pokładu. Z chwilę odpalenia otworów strzałowych 7, 8, 9 następuje urobienie poziomego pasa pokładu i s e c i o - cz y n n e, grawitacyjne przesuwanie się urobku do zsypnych otworów wielkośrednicowych 3 oraz jego samoczynne załadowanie w chodniku podstawowym. W miarę przesuwania się urobku do zsypnych otworów wielkośrednicowych 3 następuje samoczynne, grawitacyjne przesuwanie się o- budowy w wyrobisku eksploatacyjnym 2 w kontakcie ze skałami otaczającymi pokład, do momentu jej oparcia się o przodek wyrobiska. Następnie przystępuje się do urabiania kolejnego, poziomego pasa pokładu.

4 Fig.2. Fig.3.

5 F i g. 1 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena zł