Smarowanie... maszyn. Czêœci. ... czêœci maszyn

Transkrypt

1 Smarwanie czêœci maszyn Czêœci maszyn B

2 Smarwanie Rzdzia³ Smarwanie" pisuje dzia³anie œrdka smarweg w miejscu tarcia. Intensywny kntakt tr¹cych cia³ w wyniku niskiej prêdkœci alb wyskieg bci¹ enia znacza smarwanie graniczne. Pe³ne smarwanie pwstaje przy dpwiedniej prêdkœci, ma³ym bci¹ eniu i dpwiedniej lepkœci. Tak wiêc prawid³wy rdzaj œrdka smarweg jest wa nym warunkiem jak najlepszeg stanu smarwania. Decyduj¹ce dla stanu smarwania pzstaje jednak uwzglêdnienie zesp³u bci¹ eñ: rdzaj tarcia pœlizg tczenie siê tczenie siê z pœlizgiem wiercenie rdzaj ruchu ci¹g³y scylacyjny przerywany bci¹ enie prêdkœæ temperatura Rdzaje tarcia Zastswanie œrdka smarweg Œrdki smarwe s¹ w trybsystemie elementami knstrukcyjnymi. Jak materia³ rzdzielaj¹cy cia³a tr¹ce maj¹ wp³yw na tarcie i zu ycie. W zale nœci d bci¹ enia miejsca tarcia p ¹danych jest kilka typwych cech. Jest t na przyk³ad zachwanie siê : adhezyjne Zespó³ bci¹ eñ Medium taczaj¹ce Cia³ wspó³pracuj¹ce Materia³ rzdzielaj¹cy Cia³ pdstawwe Trybsystem tleruj¹ce siê z metalami biegunwe elektryczne absrbuj¹ce hydrfbwe emulguj¹ce alb zraszaj¹ce Aby œrdki smarwe w pe³ni dzia³a³y, nale y miejsca tarcia starannie czyœciæ, ewentualnie chrniæ je i prawid³w nasmarwaæ. Stan smarwania Smarwanie graniczne = zu ycie niedpuszczalne Smarwanie mieszane (smarwanie niedstateczne) = zu ycie dpuszczalne gazwy Tarcie mieszane przy ma³ej prêdkœci i/alb przy rzruchu i dbiegu Rdzaj œrdka smarweg p³ynny knsystentny sta³y Tarcie graniczne Tarcie graniczne Tarcie cia³ sta³ych przy ekstremalnie cienkiej warstewce przy ekstremalnie cienkiej war- (tarcie graniczne; tarcie smaruj¹cej (filmie smar.) stewce smaruj¹cej (filmie smar.) warstw granicznych) bez i/alb mikrruchach pœlizgwzch i/alb mikrruchach pœlizgwzch warstewki smaruj¹cej Tarcie mieszane przy ma³ej prêdkœci i/alb przy rzruchu i dbiegu Tarcie warstw pwierzchniwych (smarwanie graniczne) stsunkw graniczna ywtnœæ Smarwanie pe³ne = bez zu ycia Tarcie gazu smarwanie aerdynamiczne Tarcie cieczy smarwanie hydrdynamiczne, smarwanie elasthydrdynamiczne, smarwanie hydrstatyczne Tarcie cieczy smarwanie hydrdynamiczne, smarwanie elasthydrdynamiczne M liwe stany smarwania, uwarunkwane rdzajem œrdka smarweg

3 Smarwanie... Czyszczenie D smarwania p ¹dane s¹ pwierzchnie wlne d brudu, leju i smaru. D czyszczenia m na stswaæ rzcieñczalniki na bazie p³ynnych wêglwdrów (benzyn). Ujemn¹ strn¹ p³ynnych wêglwdrów jest ich palnœæ. Niepalne œrdki czyszcz¹ce prdukuje siê na bazie wdy z substancjami aktywnymi. Przed zaknserwwaniem alb nasmarwaniem czêœci musz¹ byæ zawsze suche. W wyniku czyszczenia brak jest warstewki chrni¹cej przed wp³ywem tczenia. Dlateg smarwaæ nale y bezpœredni p czyszczeniu. Œrdek smarwy chrni pwierzchnie przed krzj¹. Je eli p czyszczeniu zastswanie smaru jest niem liwe, nale y przeprwadziæ knserwacjê pœredni¹ (patrz œrdki antykrzyjne Klüber). ³ ysk tcznych ³ ysk œlizgwych ³añcuchów uszczelek lin œrub styków elektrycznych sprê yn Rdzaj œrdka czyszcz¹ceg Nazwa prduktu Gêstœæ w15 C, DIN , g/ml, k. Zakres wrzenia C Punkt zap³nu C Ciœnienie par w 20 C, mbar k Uwagi Benzyna apteczna VbF A I benzyna specjalna 40/80 0,674 40/80 < D czyszczenia i dt³uszczania przyrz¹dów chirurgicznych i mech. precyzyjnej Benzyna d zapalniczek VbF A I benzyna specjalna 100/140 0, /140 < 0 85 D usuwania lejów, które pzstaj¹ p bróbce metalu Benzyna VbF A II benzyna ekstrakcyjna 0, /200 > 21 7 D czyszczenia i dt³uszczania metali Benzyna VbF A II benzyna ekstrakcyjna 0, /200 > 21 2 Rzcieñczalniki (benzyny) jak œrdki d czyszczenia Rdzaj œrdka czyszcz¹ceg Nazwa prduktu Gêstœæ w15 C, DIN , g/ml, k. Zakres wrzenia C Punkt zap³nu C Ciœnienie par w 20 C, mbar k Uwagi Specjalny œrdek d czyszczenia (fluralkany) Specjalny œrdek d czyszczenia Klüberalfa 1,68 56 nie dtyczy 310 XZ 3-1 Klübertp 0, ZO (w 20 C) Specjalny d usuwania (alb rzcieñczania) prduktów alkksyflurwych, np. smarów Klüberalfa alb smarów b¹dÿ lejów szeregu BARRIERTA Specjalny d usuwania bitumicznych œrdków smarwych alb wyskcz¹steczkwych œrdków smarwych wyskiej przyczepnœci Rzcieñczalnikwe œrdki d czyszczenia

4 Smarwanie Rdzaj œrdka czyszcz¹ceg Nazwa prduktu Gêstœæ w15 C, DIN , g/ml, k. Zakres wrzenia C Punkt zap³nu C Ciœnienie par w 20 C, mbar k Uwagi Emulguj¹cy œrdek d czyszczenia, pdlegaj¹cy rzk³adwi bilgicznemu Klübertp ZW ,03 nie dtyczy nie dtyczy nie dtyczy Uniwersalnie stswany d usuwania nwych alb u ywanych œrdków smarwych. Jest zalecana 3%-wa mieszanka z wd¹ wdci¹gw¹ (przy ekstremalnym zabrudzeniu 6%). Neutralny œrdek d czyszczenia, pdlegaj¹cy rzk³adwi bilgicznemu Klüber SOLUTINNR 1,06 > 100 nie dtyczy nie dtyczy Rzpuszcza lej, smar i brud. M na stswaæ jak 1 % kncentrat z wd¹ wdci¹gw¹. Równie nadaje siê d pwierzchni lakierwanych, twrzyw sztucznych i gumy. Wdne œrdki d czyszczenia Smarwanie Przed smarwaniem, miejsca tarcia pwinny byæ wlne d kurzu i suche. Kurz i inne bce czêœci s¹ czynnikiem zdecydwanie zmniejszaj¹cym ywtnœæ. Warstewki antykrzyjne grubœci kilku mikrnów nie przeszkadzaj¹. Sprawnœæ specjalnych œrdków smarwych pzstaje zachwana. Je eli miejsce tarcia jest wlne d kurzu i pkryte tylk cienk¹ warstewk¹ antykrzyjn¹, m na smarwaæ bezpœredni bez uprzednieg czyszczenia. Grubsze warstewki antykrzyjne, jak wski alb lakiery, nale y przedtem usun¹æ. Tylk w przypadkach wyj¹tkwych, jak np. przed zastswaniem prduktów perfluralkileterwych, zaleca siê usuniêcie pw³k antykrzyjnych. Dziêki temu te œrdki smarwe mg¹ ptymalnie rzwin¹æ swje typwe cechy. Wybór œrdka smarweg W dalszych rzdzia³ach znajduj¹ zalecenia dtycz¹ce znakmitych œrdków smarwych d mawianych czêœci maszyn i zesp³ów knstrukcyjnych. Gdy nie znajdziecie Pañstw rzwi¹zania dla pszukiwaneg Zmêczenie materia³u Nienale yty mnta przypadku zastswania, wówczas prsimy przes³anie nam wype³nineg arkusza dradczeg alb za ¹danie d naszeg dradcy sbistej natychmiastwej i bezp³atnej prady technicznej. Prawie p³wa wszystkich awarii ³ ysk tcznych nastêpuje z pwdu niew³aœciweg smarwania Przyczyny awarii ³ ysk tcznych w prcentach Inne przyczyny Nieprawid³we smarwanie

5 yska tczne Smarwanie ³ ysk tcznych yska tczne zaliczaj¹ siê d najwa niejszych czêœci maszyn. Przenszenie bci¹ enia i ruchu nastêpuje za pœrednictwem elementów tcznych usytuwanych miêdzy pierœcieniami alb tarczami bie nymi. Dlateg straty w wyniku tarcia s¹ w przypadku teg rdzaju ³ yskwania szczególnie ma³e. yska tczne spe³niaj¹ wyskie wymgi dtycz¹ce dzia³ania i ywtnœci, je eli zstanie uwzglêdnine ptymalne p³¹czenie z elementem knstrukcyjnym, jakim jest smar (jakœæ ³ yska tczneg m e byæ mierzna jakœci¹ smaru, którym jest nape³nine). Smar jak element knstrukcyjny pwinien utrzymywaæ tarcie na szczególnie niskim pzimie i zapbiegaæ zu yciu / zmniejszaæ je. Decyduj¹ce dla prawid³weg dbru smaru jest uwzglêdnienie takich warunków pracy ³ ysk tcznych, jak: temperatura bci¹ enie prêdkœæ brtwa drgania wibracje bci¹ enie udarwe wp³yw czynników tczenia Dalszymi kryteriami wybru mg¹ byæ czystœæ cicha praca dstswanie siê d przepisów prawa œrdkach sp ywczych aspekty chrny œrdwiska Prdukwane przez firmê Klüber œrdki smarwe d ³ ysk tcznych s¹ w stanie sprstaæ najtrudniejszym wyzwanim, przy uwzglêdnieniu najwy szej m liwej niezawdnœci ³ ysk. Pniewa d smarwania ³ ysk tcznych w pnad 90% przypad- Urz¹dzenie FAG d badania ³ ysk tcznych FE 9 (DIN ), s³u ¹ce d znaczania ywtnœci smaru Urz¹dzenie FAG d badania ³ ysk tcznych FE 9 ków wykrzystuje siê smar, niniejsze pracwanie pœwiêca znaczn¹ czêœæ uwagi temu w³aœnie zagadnieniu. Przeznaczne d ³ ysk tcznych smary Klüber dpwiadaj¹ najnwszej wiedzy z zakresu tryblgii. S¹ ne prdukwane z wyskwartœciwych materia³ów wyjœciwych, sprawdzanych przy u yciu najnwczeœniejszych przyrz¹dów analitycznych i wypróbwywane na mechaniczn-dynamicznych maszynach d badania smarów d ³ ysk tcznych. Najnwsza technlgia prdukcji, jak te szerk zakrjne przedsiêwziêcia dla zapewnienia jakœci, s¹ tak sam czywiste jak szybki i fachwy serwis dradczy. Dlateg te miêdzynardwi prducenci ³ ysk tcznych s¹ naszymi partnerami i z pwdzeniem stsuj¹ smary Klüber.

6 yska tczne Kryteria dbru Smar d niskich temperatur i wyskich prêdkœci Smar d niskich i wyskich temperatur d ³ ysk cich bie nych Smar d ³ ysk tcznych d d³ugkr. smarw. i wyskich temp. Smar wysktemperaturwy d d³ugtrwa³eg smarwania Nazwa prduktu Olej bazwy / zagêszczacz Zakres temperatur pracy* (C) Gêstœæ Lepkœæ leju w20 C bazweg 3 2 (g/cm ) (mm /s) 40 C Klüberspeed lej estrwy, 50 d 120 k 0,92 k 22 k 5 be wy > 220 > 2,0 x d 2/3 L/M BF synt. lej 280 wêglw. / plimcznik 100 C Klüberquiet lej estrwy / 45 d 180 k 0,96 k 70 k 9,4 be wy > d L/M BQ plimcznik 295 2/3 PETAMO synt. lej 30 d 160 0, be wy > d 2 L GHY 133 N wêglw., lej 295 miner. / plimcznik Klübersynth lej estrwy, 20 d 220 1, bia³y > 250 k. 265 d 2 S BH flurw. lej plieterwy / plimcznik, smar sta³y Klübersynth perflurplieter, 40 d 200 k 1,3 k 160 k 27 be wy > 250 k. 240 d 2/3 M BMQ lej estrwy / plimcznik PETAMO lej estrwy / 20 d 180 k 0,97 k 435 k 36 be wy > 250 k. 250 d 2/3 M/S GHY 443 plimcznik Klr (C) Punkt krplenia Wspó³czynnik brtów** (n x dm) mm/min Penetracja p ugniataniu DIN ISO 2137 (0,1 mm) Klasa knsystencji NLGI Klüberspeed lej estrwy, 50 d 120 k 0,90 k 24 k 5 be wy > 220 1,6 x d 2 L BF synt. lej wêglw. / specj. 295 myd³ litwe ISOFLEX lej estr., lej 40 d 130 k 0,94 k 23 k 4,7 be wy, > 180 1,3 x d 2 L/M NCA 15 min., synt. lej wêglw. / kremwy 295 specj. myd³ Ca Klüberquiet lej estrwy / 40 d 180 k 0,90 k 100 k 11 be wy > d 2 L/M BQH plimcznik 295 BARRIERTA flurw. lej 40 d 260 1, bia³aw nie d 2 S L 55/2 plieterwy / -kremwy mierzalny 295 PTFE Lepkœæ dynam. pz., klasa lepkœci KL*** Pzsta³e wskazówki Wyskwydajny smar specj. zalecany d wrzecin frez., szlif., tk. i wiert. d wyskich prêdkœci i d³ugtrwale wystêpuj¹cych wyskich temp., np. d ³ ysk elektrwrzecin D smarwania na kres ywtnœci ³ ysk tcznych w ma³ych silnikach, wentylatrach, pmpach, d stswania szczególnie równie jak smar lekki. D smarwania d³ugkresweg alb na kres ywtnœci wrzecin brabiarek (równie hybrydwych ³ ysk wrzecin). D smarwania na kres ywtnœci, np. d ³ ysk tcznych w sprzêcie gsp. dm., masz. biurwych, mtryzacji Wyciszaj¹cy smar d ³ ysk tczn. d d³ugkr. smar. np. ³ ysk tczn. w silnikach elektr., wentylatrach, klimatyzatrach, generatrach i napinaczach pasków w pj. mech., urz¹dz. elektr., sprzêcie gsp. dm. i masz. biurwych. Dbra dprnœæ na wiele mediów wdnych; d ³ ysk tcznych w maszynach w przemyœle w³kienniczym, papierniczych i suszarniczych, silnikach elektryc., wentylatrach, pjazdach mechanicz., pmpach wdnych, wentylatrach. Smar d smarw. d³ugkr. alb na kres ywtn., d rlek bie nych w autmatach d wypieku wafli, przenœnikach, suszarniach materia³ów w³kienniczych, urz¹dz. d prd. flii; d siln. elektr., wentylatrów pracuj¹cych w wyskich temp. W pe³ni synt. smar wysktemperaturwy d d³ugkr. smarwania d urz. przenœnikwych i suszarñ lakieru w przem. samchd., kalandrach, wózkach piecwych, rlkach w masz. d dlewania ci¹g³eg i masz. piekarskich. Smar d smar. na kres ywtn. ³ ysk tcznych w generatrach, rlkach napinaj¹cych, ³ yskach wyciskwych sprzêg³a, siln. elektr., siln. d pracy w atmsferze gazów p arwych D dynam. i term. wysk bc. wlnbie nych ³ ysk tcznych, np. ³ yska wahliwe w rlkach urz. d dlewania ci¹g³eg. * Dane dtycz¹ce temperatur pracy s¹ wartœciami rientacyjnymi, które zale ¹ d sk³adu smaru, zadaneg celu i techniki zastswania. W zale nœci d bci¹ enia mechaniczn-dynamiczneg, temperatury, ciœnienia i czasu smary zmieniaj¹ swj¹ knsystencjê, lepkœæ pzrn¹ wzgl. lepkœæ. Te zmiany cech prduktu mg¹ mieæ wp³yw na funkcjnwanie zesp³ów knstrukcyjnych. *** Wspó³czynniki brtów s¹ wartœciami rientacyjnymi i zale ¹ d typu ³ yska tczneg, wielkœci ³ yska jak te warunków miejscu pracy. Dlateg musz¹ ne w indywidualnym przypadku zstaæ ptwierdzne przez u ytkwnika w drdze prób. *** Klasa lepkœci Klüber: EL = smar szczególnie lekki dynamicznie ; L = smar lekki dynamicznie; M = smar œredni dynamicznie; S = smar ciê ki dynamicznie; ES = smar szczególnie ciê ki dynamicznie.

7 yska tczne Kryteria dbru Smar d du ych bci¹ eñ Smar dprny na media Smar wyskwydajny, tleruj¹cy siê z EPDM Smar d ³ ysk tcznych wykazuj¹cy przewdnœæ elektr. Smary z dpuszczeniem dla przemys³u sp ywczeg Bia³a uniwersalna pasta smarwa Smarwanie suche / pw³ki trybsystemwe Smarwanie suche Nazwa prduktu Klüberlub BE Olej bazwy / zagêszczacz lej min. / specj. myd³ litwe, smary sta³e Zakres temperatur pracy* (C) 10 d 150 Gêstœæ Lepkœæ leju w20 C bazweg 3 2 (g/cm ) (mm /s) 0,92 40 C 1500 Klübersynth lej estrwy / 30 d 180 k. 1,05 k. 53 k. 9,0 bia³awy > 250 k. 265 d 2 M HB plimcznik Klüberplex lej min. / 15 d 140 k. 0,96 k. 220 k. 19 be wy > d 2/3 M/S BE specj. myd³ wapniwe d br¹zwaweg 275 Klüberplex lej estr., synt. 30 d 150 k. 0,90 k. 120 k. 14 ó³ty > d 2 L/M BEM lej wêglw. / 295 specj. myd³ litwe Klüberelectric lej estr., synt. k. k. 0,92 k. 70 k. 25 czarny k. k. 265 d 2 L/M B lej wêglw. / 40 d 140 hmgeniczny specj. myd³ litwe, smar sta³y Klübersynth synt. lej 40 d 120 0, be wy > d 1 L/M UH wêglw. / 340 kmpleks Al Klübersynth lej estr., synt. 40 d 150 k. 0,92 k. 65 k. 10 be wy brak d 2 L UH lej wêglw. / krzemian 295 Klüberpaste lej min. / 15 d 150 k. 1,38 k. 46 k. 7 be wy > d M/S ME kmpl. myd³ Ca, smary 280 sta³e Wlfratherm metale 200 d metaliczny, technlgia szlachetne / 350 smary sta³e szary Klüberdur smary sta³e 75 d 550 szary/ KM czarny 100 C 60 Klr czarny Punkt krplenia Wspó³czynnik brtów Penetracja p ugniataniu DIN ISO 2137 Klasa knsystencji NLGI ** (n x dm) (C) mm/min (0,1 mm) > d 1 S 340 Lepkœæ dynam. pz., klasa lepkœci KL*** Pzsta³e wskazówki D ekstremalnie wysk bci¹ nych dynam. wlnbie nych ³ ysk tcznych, np. ³ yskwania tczne w prasach walcwych, m³ynach walcwych. Dbra dprnœæ na wiele rzcieñcznych ³ugów i kwasów; d smarwania ³ ysk tcznych w maszynach d bróbki na mkr. Smar wysktemp. d d³ugkresweg smarwania, d ³ ysk tcznych w masz. papierniczych, masz. w³ókienniczych, siln. elektr., dmuchawach d gazu gr¹ceg, piecach suszarniczych i pjazdach mechanicznych. Smarwanie na kres ywtnœci, równie w przypadku wyskich prêdkœci brtwych. Smarwanie d³ugkreswe ³ ysk tcznych, np. w siln. elektr., maszynach papiern., kpiarkach, masz. d prdukcji flii i wentylatrach. D ³ ysk tcznych w maszynach i urz¹dzeniach w przemyœle sp ywczym i farmaceutycznym; dpuszczny wg USDA H1. Zapbiega trybkrzji, u³atwia mnta i demnta pierœcieni wzgl. tarcz ³ yskwych. Pró nia wyska i ultrawyska, stsw. w ltnictwie i ltach ksmicznych. Pwli bracaj¹ce siê rlki i ³ yska kulkwe, wyskie bci¹ enia, piece, urz¹dzenia przenœnikwe, urz¹dzenia d dlewania ci¹g³eg. * Dane dtycz¹ce temperatur pracy s¹ wartœciami rientacyjnymi, które zale ¹ d sk³adu smaru, zadaneg celu i techniki zastswania. W zale nœci d bci¹ enia mechaniczn-dynamiczneg, temperatury, ciœnienia i czasu smary zmieniaj¹ swj¹ knsystencjê, lepkœæ pzrn¹ wzgl. lepkœæ. Te zmiany cech prduktu mg¹ mieæ wp³yw na funkcjnwanie zesp³ów knstrukcyjnych. *** Wspó³czynniki brtów s¹ wartœciami rientacyjnymi i zale ¹ d typu ³ yska tczneg, wielkœci ³ yska jak te warunków miejscu pracy. Dlateg musz¹ ne w indywidualnym przypadku zstaæ ptwierdzne przez u ytkwnika w drdze prób. *** Klasa lepkœci Klüber: EL = smar szczególnie lekki dynamicznie ; L = smar lekki dynamicznie; M = smar œredni dynamicznie; S = smar ciê ki dynamicznie; ES = smar szczególnie ciê ki dynamicznie.

8 Arkusz dradczy yska tczne _ Maszyna / urz¹dzenie: _ Prducent: _ Rdzaj ³ yska:* Symbl skrótwy i rzszerzaj¹cy: _ Pzycja mnta wa:* skœna pzima pinwa Uszczelnienie ³ yska (typ):* _ Okreœlenie materia³u: _ œlizgwe n = Firma Osba kntaktwa/dzia³ Telefn/telefaks/ 1. Zastswanie 2. Dane dt. ³ yska 3. Warunki pracy* nie œlizgwe min -1 Ekwiwalentne dynamiczne bci¹ enie ³ yska, P (N): _ pierœcieñ wewnêtrzny wiruje pierœcieñ zewnêtrzny wiruje ruch scylacyjny ruch przerywany ruch wibracyjny Czêsttliwœæ Hz Drga ( alb mm) alb wykres prêdkœæ-czas jak szkic bci¹ enie uderzeniwe (N) _ alb wykres bci¹ enie-czas jak szkic Temperatura C Temperatura ³ yska Temperatura tczenia Szacwana Zmierzna min. max. min. max. Wp³yw tczenia: (rdzaj, stê enie, temperatura, ciœnienie) ciecz: para: gaz: py³: inne: czas pracy dziennie: h pzsta³e: 4. Pzsta³e wymgi pd adresem œrdka smarweg cicha praca szczególnie wyski stpieñ czystœci szczególnie niski mment tarcia specyfikacja klienta instrukcja plan smarwania (za³¹cznik) Rejestracja œrdków sp ywczych wed³ug NSF H1** Pzsta³e: _ Obecnie stswany smar: _ Rdzaj smarwania: smarwanie na kres ywtnœci (h): jest ma byæ termin smarwania (h): jest ma byæ termin dsmarwania (g/h): jest ma byæ rêczne autmatyczne Typ urz¹dzeñ smaruj¹cych: _ Przewód smarwy (wymiary, ciœnienie, materia³, typ rzdzielacza): _ Takt smarwania (g/h): _ Zaptrzebwanie smaru na rk: _ Pzsta³e: 5. Dane dt. smarwania * Minimalne dane dla udzielenia prady ** Natinal Sanitatin Fundatin

9 Arkusz dradczy yska tczne Szkice: Niniejszy arkusz dradczy znajduje siê równie na naszej strnie Stan na

10 yska œlizgwe Smarwanie ³ ysk œlizgwych yska œlizgwe s¹ elementami maszyn, które przensz¹ si³y miêdzy pruszaj¹cymi siê w stsunku d siebie czêœciami maszyn. Rzró nia siê przy tym yska œlizgwe suche z niemetalwych alb metalwych materia³ów pœlizgwych (rysunek 1a) yska panwi ze spieku z prwatych materia³ów pœlizgwych (rysunek 1b) Hydrdynamiczne ³ yska œlizgwe z wytwarzaniem ciœnienia w zbie nej szczelinie smarwej (rysunek 2) Hydrstatyczne ³ yska œlizgwe z wytwarzaniem ciœnienia w œrdku smarwym pza szczelin¹ smarw¹, które w zale nœci d zesp³u bci¹ eñ mg¹ przyjmwaæ ró ne stany rbcze (rysunek 3). Dla funkcjnwania wszystkich ³ ysk œlizgwych jest knieczne dpwiedni dbrane smarwanie, a je eli takie jest yczenie, równie bez u ycia smaru i leju. Przeznaczne d ³ ysk œlizgwych œrdki smarwe Klüber s¹ stswane wszêdzie tam, gdzie nale y panwaæ skmplikwane wymgi pd adresem techniki smarwania przy wyskiej niezawdnœci pracy. Nie ma jedneg œrdka smarweg d wszystkich zastswañ ³ ysk œlizgwych. Dlateg, w zale nœci d systemu tryblgiczneg, œrdek smarwy m e pmóc bni yæ Pañstwa kszty i zu ycie energii, wzgl. jeszcze krzystniej je sp ytkwaæ. Rysunek 1 a) ysk œlizgwe suche b) ysk panwi ze spieku Rysunek 2 Hydrdynamiczne ³ ysk œlizgwe Smarwanie graniczne Smarwanie mieszane Wspó³czynnik tarcia (f) Smarwanie pe³ne Prêdkœæ (v) Rysunek 3 Prêdkœæ minimalna dla tarcia cieczy w ³ ysku œlizgwym

11 Hydrdynamiczne ³ yska œlizgwe Smarwanie hydrdynamicznych ³ ysk œlizgwych Zadaniem hydrdynamicznych ³ ysk œlizgwych jest przekazywanie na budwê si³ (które s¹ przenszne przez wa³) pprzez smarwane lejem panewki ³ ysk. Oprócz prawid³wej knstrukcji najwa niejszym warunkiem niezawdnœci pracy hydrdynamiczneg ³ yska œlizgweg jest w³aœciwe smarwanie dstswane d warunków pracy. Oprócz rzbiegu i dbiegu raz krêcania hydrdynamiczne ³ ysk œlizgwe jest pddane prawm tarcia cieczy (rysunek 1). Ju sama zale nœæ lepkœætemperatura charakterystyczna dla daneg typu œrdka smarweg dpuszcza zmiany knstrukcyjne. Przez t m liwe jest przesuniêcie granic sprawnœci smarwaneg lejem mineralnym hydrdynamiczneg ³ yska œlizgweg (rysunek 2). Wymgi szczególne alb ddatkwe np. wyska przyczepnœæ dbra chrna przed krzj¹ samzasilanie w lej materia³ panewki ³ yska wyska prêdkœæ warunki tarcia mieszaneg niskie i wyskie temperatury tlerancja lakieru tlerancja twrzyw sztucznych wzgl. elastmerów d³ugie terminy wymiany leju du e ywtnœci ma³e ilœci leju wyskie bci¹ enie wa³y ze stali szlachetnych brak zastrze eñ pd wzglêdem eklgicznym i fizjlgicznym (œrdki sp ywcze) wymagaj¹, prócz wybru lepkœci, szczególneg wybru œrdka smarweg. Rysunek 1. Ciœnienie hydrdynamiczne przy przystawinej p³aszczyÿnie 2 Lepkœæ (mm /s) Temperatura ( C) A = lej estrwy ISO VG 68 B = lej pligliklwy ISO VG 68 C = lej plialfalefinwy ISO VG 68 D = lej mineralny ISO VG 68 p L Y B 2 S 0 = h eff w eff S 0 > 1-5: warunki p ¹dane S 0 <1: zakres brtów szybkich S 0 >5: du e bci¹ enie, nale y czekiwaæ tarcia mieszaneg S 0 = liczba Smmerfelda, parametr zale ny d wymiarów ³ yska 2 p L = bci¹ enie w³aœciwe ³ yska (N/mm ) Y B = œredni wzglêdny luz ³ yska 2 h eff = efektywna lepkœæ dynamiczna (Ns/mm ) w eff = efektywna prêdkœæ k¹twa Rysunek 2. Zale nœæ lepkœæ-temperatura Pnadt istnieje m liwœæ trybtechnicznej ptymalizacji hydrdynamiczneg ³ yska œlizgweg przy pmcy pw³k lakieru œlizgweg alb materia³ów trybsystemwych.

12 Hydrdynamiczne ³ yska œlizgwe Wskazówki dt. zastswania D zastswañ standardwych O dbrej dprnœci na starzenie siê w pdw. temp. ³ yska i dla wyd³u nych kresów miêdzy wymian¹ leju Dla przemys³u sp ywczeg i farmaceutyczneg O dbrej dprnœci na starzenie siê przy wyskich. temperatur ³ yska i dla wyd³u- nych kresów miêdzy wymian¹ leju D zastswañ w niskich temperaturach Gdy nieunikniny jest kntakt leju smarweg ze œrdwiskiem (wda, ziemia) Nazwa prduktu Parametry Zakres Gêstœæ Lepkœæ WskaŸnik Punkt zap³nu temperatur DIN kinematyczna lepkœci DIN pracy* 3 (g/cm ) DIN , T1 (VI) ISO 2592 w(c) w20 C 2 (mm /s) w DIN ISO (C) 40 C 100 C 2909 k. k. k. k. k. Oleje mineralne CRUCOLAN22 20 d 100 0, ,3 >80 > 170 CRUCOLAN d 100 0, >90 > 220 CRUCOLAN d 100 0, ,7 >90 > 220 CRUCOLAN d 100 0, ,5 >90 > 240 CRUCOLAN d 100 0, ,0 >90 > 250 CRUCOLAN d 100 0, >90 > 250 LAMORAHLP d 120 0, ,4 k. 100 > 200 LAMORAHLP d 120 0, ,0 k. 100 > 210 LAMORAHLP d 120 0, ,8 k. 100 > 220 Syntetyczne leje wêglwdrwe Klüber-Summit SH d 145 0, ,0 k. 140 > 230 Klüber-Summit SH d 145 0, ,8 k. 140 > 240 Klüber-Summit SH d 145 0, k. 145 > 240 Klüber-Summit SH d 145 0, k. 140 > 240 Œrdki smarwe dpuszczne d kntaktu ze œrdkami sp ywczymi Klüberil 4 UH1-150 N 25 d 120 0, >150 > 220 Klüberil 4 UH1-220 N 25 d 120 0, >150 > 220 Klüber-Summit HySyn FG d 135 0, ,1 k. 130 > 230 Klüber-Summit HySyn FG d 135 0, ,9 k. 130 cca 240 Klüber-Summit HySyn FG d 135 0, ,9 k. 125 > 240 Klüber-Summit HySyn FG d 135 0, ,7 k. 130 > 240 Oleje pligliklwe Klübersynth GH d 160 1, >190 > 280 Klübersynth GH d 160 1, >190 > 280 Klübersynth GH d 160 1, >200 > 280 Klübersynth GH d 160 1, >220 cca 250 Klübersynth GH d 160 1, >220 > 280 Oleje estrwe ISOFLEXPDP d 100 0, ,2 k. 150 cca 200 ISOFLEXPDP d 100 0, ,0 k. 230 cca 200 ISOFLEXPDP d 100 0, >245 cca 200 Oleje smarwe pdlegaj¹ce szybkiemu rzk³adwi bilgicznemu, klasa zagr enia wdy 1 Klüberbi C d 80 0, > 200 Klüberbi CA d 110 0, >140 > 200 Klüberbi CA d 110 0, >160 > 220 Klübersynth GEM d 130 0, k. 150 cca 270 Punkt krplenia (C) k. 20 < 10 < 10 < 10 < 10 k. 10 k. 30 k. 30 k. 25 k. 50 k. 45 k. 45 k. 35 k. 30 k. 30 k. 50 k. 45 k. 45 k. 40 < 35 < 35 < 35 k. 35 < 30 k. 70 k. 55 k. 55 < 40 < 30 < 20 < 30 * Dane dtycz¹ce temperatur pracy s¹ wartœciami rientacyjnymi, które zale ¹ d sk³adu smaru, zadaneg celu i techniki zastswania. W zale nœci d bci¹ enia mechaniczn-dynamiczneg, temperatury, ciœnienia i czasu smary zmieniaj¹ swj¹ knsystencjê, lepkœæ pzrn¹ wzgl. lepkœæ. Te zmiany cech prduktu mg¹ mieæ wp³yw na funkcjnwanie zesp³ów knstrukcyjnych. Bli sze wskazówki dtycz¹ce wybru prduktu i wymaganej lepkœci nminalnej w zale nœci d warunków pracy zawiera druk techniczny Specjalne œrdki smarwe Klüber d ³ ysk œlizgwych.

13 yska œlizgwe pracuj¹ce w bszarze tarcia mieszaneg i d pracy na such yska œlizgwe pracuj¹ce w bszarze tarcia mieszaneg i d pracy na such Smarwanie ³ ysk œlizgwych w warunkach tarcia mieszaneg jest zaliczane d najtrudniejszych zadañ w trybtechnice. Z pwdu ma³ej prêdkœci wzglêdnej, ruchów scylacyjnych alb przerywanych nie m e twrzyæ siê klin smarwy. W tym przypadku przede wszystkim smary i pasty s³u ¹ d rzdzielania œlizgaj¹cych siê p sbie czêœci, a przez t d redukcji tarcia i zu ycia. W przypadku wyd³u nych terminów miêdzy dsmarwywaniami i smarwania d³ugkresweg preferwane s¹ smary specjalne takie jak Klüberlub BVH Pasty smarwe s³u ¹ równie d dcierania i usuwania uszkdzeñ. Sta³e substancje smaruj¹ce zawarte w pastach um liwiaj¹ smarwanie w wyskich temperaturach, p dparwaniu lejów bazwych. Twrzywa trybsystemwe i lakiery œlizgwe firmy Klüber Lubricatin s¹ alternatyw¹ dla lejów smarwych, smarów i past smarwych, gdy wymagane jest smarwanie na such. Materia³ trybsystemwy Klüberdur KM s³u y d wype³niania wnêk twrów smarwych w metalwych ³ yskach œlizgwych. ysk œlizgwe Przyk³ad mnta u: ³ ysk œlizgwe z wk³adk¹ staje siê przez t ³ yskiem pracuj¹cym na such. Smarwanie przedstartwe" z u yciem smaru alb leju nie jest wymagane. Samsmaruj¹ce ³ yska œlizgwe m na pza tym wyknywaæ z pó³wyrbu Klüberplast alb z wtryskiwaneg granulatu Klüberdur KS Tulejki metalwe z wk³adk¹ Klüberplast jak pwierzchni¹ œlizgw¹ twrz¹ równie ³ ysk pracuj¹ce na such. W ten spsób metalwe ³ yska œlizgwe uszkdznej pwierzchni m na ³atw i szybk naprawiæ przy pmcy wk³adki Klüberplast. W tym celu uszkdzna pwierzchnia bie na na œrednicy wewnêtrznej tulejki jest zbierana tak, by wystawa³ ju tylk bustrnne brze e prwadz¹ce wk³adkê œlizgw¹. Otwry smarwe wype³nine Klüberdur KM Nastêpnie nale y w³ yæ luzem wk³adkê z flii grubœci k. 0,5 mm. Grubœæ wk³adki pwinna byæ k. dwukrtnie wiêksza d brze a prwadz¹ceg. Patrz te rysunek Przyk³ad mnta u: ³ ysk œlizgwe z wk³adk¹". Pw³ki lakieru œlizgweg na pwierzchni bie nej ³ ysk œlizgwych mg¹ przyczyniæ siê d plepszenia zachwania siê ³- ysk smarwanych lejem alb smarem pdczas dcierania alb pracy awaryjnej. W kreœlnych warunkach pracy, np. w pró ni, m na stswaæ lakiery œlizgwe równie d ³ ysk œlizgwych pracuj¹cych na such. Pwlekanie lakierem œlizgwym jest przeprwadzane zarówn w przypadku ³ ysk metalwych jak i ³ ysk z twrzyw sztucznych

14 yska œlizgwe pracuj¹ce w bszarze tarcia mieszaneg i d pracy na such Kryteria dbru Smary d d³ugieg kresu u ytkwania Nazwa prduktu Sklad Zakres temperatur pracy* ( C) Gêstœæ w20 C 3 (g/cm ) k. Klüberlub BVH lej min./lej 20 d 160 0,90 jasnbr¹zwy > synt. wêglwd., plimcznik Klr Temperatura krplenia DIN ISO 2167 (C) Penetracja p ugniat. DIN ISO 2137 (0,1 mm) d wyskich temperatur tczenia d ³ ysk z twrzyw sztucznych Pasty smarwe d dcierania i usuwania uszkdzeñ w przypadku stpów miedzi i stali stpwych d dcierania i usuwania uszkdzeñ w przypadku stpów aluminium PETAMO GHY 441 lej estrwy, 30 d 180 0,97 be wy > plimcznik Klüberalfa BHR flur.lej plieterwy, 40 d 260 1,82 bia³y nie mierzalny kmpleks. myd³ Na POLYLUB GLY 501 lej mineralny / 40 d 150 0,88 be wy > synt. lej wêglw., specj. myd³ litwe lej mineralny, czarny UNIMOLY RAP 2 krzemian, MS 40 d 450 d 160 1, smarwanie suche Klüberpaste HEL lej estrwy / lej 40 d 100 1,43 czarny > plialkenglikl., d 200 smarwanie sta³a subst. smar. suche Klüberpaste ME lej min. / smar 15 d 150 1,38 be wy > sta³y, kmplekswe myd³ litwe Kryteria dbru Nazwa prduktu Sklad Zakres temperatur pracy* ( C) Gêstœæ w20 C 3 (g/cm ) k. Klr Twrzywa trybsystemwe d pracy na such Materia³ dwusk³adnikwy d wype³niania twrów, rwków i kiesznek (wnêk) smarwych Klüberdur KM A/B ywica epksydwa, smary sta³e, lej estrwy 40 d 200 skladnik A 1,36 skladnik B 1,34 ciemnszary Panewki ³ ysk œlizgwych i pó³fabrykaty d bróbki mechanicznej Klüberplast LD Klüberplast W 2 Klüberplast J PTFE + w³ókna szklane PTFE + grafit PTFE + pliamid 240 d 260 2,29 2,06 1,94 czerwnbr¹zwy be wy/br¹zwy czarny Granulat d prdukcji samsmaruj¹cych ³ ysk œlizgwych w technl. dlewania wtryskweg Klüberdur KS POM + ddatki zmniejszaj¹ce tarcie / zu ycie 40 d 100 1,4 be wy Lakiery œlizgwe d pwlekania, d pracy na such alb d plepszenia w³aœciwœci pracy awaryjnej i dcierania smarw. ³ ysk œlizgwych Utwardzaj¹cy siê pd wp³ywem wyskiej temp. dwusk³adnikwy lakier œlizgwy dbrej wytrzyma³œci na zu ycie FLUOROPAN 340 AB spiwa rganiczne, rzcieñczalniki, smar sta³y PTFE 40 d 230 skladnik A 1,07 skladnik B 1,03 czarny Utwardzaj¹cy siê pd wp³ywem wyskiej temperatury lakier œlizgwy dbrej dprnœci na lej Klübertp TG spiwa rganiczne, rzcieñczalniki, smar sta³y grafit 40 d 300 1,07 szary/czarny Utwardz. siê na pwietrzu lakier œlizgwy, równie d zastswañ w warunkach pró ni wyskiej UNIMOLY C 220 spiwa nierganiczne, rzcieñczalniki, smar sta³y MS d 450 1,06 szary * Dane dtycz¹ce temperatur pracy s¹ wartœciami rientacyjnymi, które zale ¹ d sk³adu smaru, zadaneg celu i techniki zastswania. W zale nœci d bci¹ enia mechaniczn-dynamiczneg, temperatury, ciœnienia i czasu smary zmieniaj¹ swj¹ knsystencjê, lepkœæ pzrn¹ wzgl. lepkœæ. Te zmiany cech prduktu mg¹ mieæ wp³yw na funkcjnwanie zesp³ów knstrukcyjnych.

15 yska œlizgwe ze spieków metali Smarwanie ³ ysk œlizgwych ze spieków metali yska ze spieków wyknuje siê z kmpzycji prszkwych pd dzia³aniem ciœnienia i ciep³a. W zale nœci d sk³adu materia³weg (spieki elaza, stali, br¹zu) wytwarza siê ³ yska œlizgwe ró nej prwatœci (Sint A, Sint B, Sint C) alb ró nych cechach. yska œlizgwe ze spieków maj¹ pry twarte, które s¹ nas¹czane œrdkiem smarwym przez zanurzanie. Bez œrdka smarweg ³ ysk œlizgwe ze spieku nie nadaje siê d u ytku. Takie ³ yska œlizgwe s¹ smarwane na ca³y kres ywtnœci. Im lepiej œrdek smarwy spe³nia swje zadanie, tym pewniej i d³u ej ³ ysk œlizgwe ze spieku spe³nia swje zadanie w zesple knstrukcyjnym. Wyskie wymagania pd wzglêdem dprnœci na temperaturê, chrny przed krzj¹, chrny przed zu yciem i dprnœci na utlenianie siê s¹ spe³niane równie w najtrudniejszych warunkach pracy, takich jak: niska i/alb wyska temperatura niska i/alb wyska prêdkœæ brtwa ma³a ha³aœliwœæ niskie mmenty rzruchu i pracy wyska równmiernœæ pracy ekstremalnie du a ywtnœæ wyskie alb niskie naciski jednstkwe Œrdki smarwe Klüber d ³ ysk ze spieków metali sprawdzi³y siê w praktyce. Szczególne miejsce zajmuj¹ syntetyczne p³yny d nas¹czania, które wyró niaj¹ siê takimi cechami, jak np. niska ha³aœliwœæ, wyska bci¹ alnœæ warstewki smarwej, niskie mmenty tarcia, nie- Klasa materia³u Sint A 25 ± 2,5 Sint B 20 ± 2,5 Sint C 15 ± 2,5 Prwatœci ³ ysk œlizgwych ze spieków zmienna wielkœæ si³ tarcia przy zmianach prêdkœci itd. Technlgia MIKROZELLA (smarwanie ddatkwe): Je eli kres pracy ³ yska œlizgweg ze spieków metali ma byæ dwukrtnie wyd³u ny, nale y zastswaæ ddatkwe smarwanie przy u yciu MIKROZELLA, które wykazuje wiele zalet w prównaniu z ddatkwym smarwaniem przy u yciu filcu alb zasbnika leju. Prwatœæ % Czas pracy Filc MIKROZELLA h MIKROZELLA filc nas¹czny lejem Preferwana dziedzina zastswania ³ yska œlizgwe ³ yska œlizgwe, czêœci kszta³twe w³aœciwœciach œlizgwych ³ yska œlizgwe, czêœci kszta³twe -1 ysk kuliste: n = 1400 min, t = 70 C, nas¹czne syntetycznym p³ynem d nas¹czania Plastyczne smarwanie z zasbnika leju w przypadku kulisteg ³ yska œlizgweg ze spieku

16 yska œlizgwe ze spieku Kryteria dbru Nazwa prduktu Zakres temperatur pracy* (C) k. ISO VG DIN Gêstœæ w20 C 3 (g/cm ) DIN k. Lepkœæ kinematyczna DIN , T1 2 (mm /s) w k. 40 C 100 C WskaŸnik lepkœci (VI) DIN ISO 2909 k. Olej bazwy / zagêszczacz Punkt krzepniêcia DIN ISO 3016 (C) k. Punkt zap³nu DIN ISO 2592 ( C) k. Pzsta³e wskazówki P³yn d nas¹czania d niskich i wyskich temperatur i niskich prêdkœci brtwych Przy tarciu mieszanym zapbiega piszczeniu w niskiej temperaturze, niski mment rzruchu i pracy, niski pzim szumów, wyska bci¹ alnœæ mechaniczna. Wysktemperaturwy lej smarwy d niskich i œredn. prêdkœci brt. Klüberalfa DH PTFE 25 d , brak Bardz dprny na temp. i utlenianie siê, d smarwania d³ugkresweg w zakresie wyskich temperatur. Olej smar. d wyskich i niskich temperatur, d œredn. prêdkœci brt. P³yn d nas¹czania, d wyskich i niskich temperatur Olej d nas¹czania d wyskich i niskich temp. i wyskich prêdk. brt. Klüberfluid DHL lej estrwy/ 40 d 150 (1) 0,95 (1) (1) (1) (1) synt. lej wêglwdrwy Klübersynth DB 2-68 lej estrwy/ 40 d , < 45 > 200 synt.lej,wêglwdrwy Klüberfluid DH lej 40 d 200 (1) 1,12 (1) (1) (1) (1) siliknwy Klübersynth DB 2-32 synt. lej 40 d , < 45 > 200 wêglwdrwy Przy wyskich wymag.dt ywtnœci, zapbiega piszczeniu w niskiej temp., niski mment rzruchu i pracy. Zapbiega piszczeniu w niskiej temperaturze, dbrze zapbiega ha³aœliwœci. Niski mment rzruchu i pracy, d wyskich wymagañ w zakresie ywtnœci. Lakier œlizgwy d wyskich i niskich (3) temperatur Klübertp TG grafit / spiwa rganiczne 40 d 300 Lakier œlizgwy d wyskich i niskich (3) temperatur Klübertp TP PTFE / spiwa rganiczne 40 d 180 (1) Ciecz smarwa nienewtnwska. (3) D ³ ysk œlizgwych ze spieków metali i czêœci kszta³twych Sint A, Sint B, Sint C, Sint E, Sint F Klüber feruje w zale nœci d wymagañ pw³ki trybsystemwe m. in. d redukcji tarcia i zu ycia alb jak chrna przed krzj¹. Pw³ki trybsystemwe d czêœci maswych alb w p³¹czeniu ze œrdkiem smarwym mg¹ byæ stswane dla uzyskania dalszeg wzrstu ywtnœci ³ ysk œlizgwych ze spieków metali i czêœci kszta³twych. * Dane dtycz¹ce temperatur pracy s¹ wartœciami rientacyjnymi, które zale ¹ d sk³adu smaru, zadaneg celu i techniki zastswania. W zale nœci d bci¹ enia mechaniczn-dynamiczneg, temperatury, ciœnienia i czasu smary zmieniaj¹ swj¹ knsystencjê, lepkœæ pzrn¹ wzgl. lepkœæ. Te zmiany cech prduktu mg¹ mieæ wp³yw na funkcjnwanie zesp³ów knstrukcyjnych.

17 Arkusz dradczy yska œlizgwe Firma Osba kntaktwa / dzia³ Telefn/telefaks/ ysk sadzne przesuwnie: ysk nieprzesuwne: skœna, k¹twa = Uszczelnienie ³ yska (typ, materia³, prducent): Ciœnienie pdtrzymuj¹ce hydrstat. hydrdynam. Tarczki rzruchwe (wymiary, materia³): Prducent ³ yska: Materia³ budwy: 1. Zastswanie Symbl/nr zam.: Maszyna / urz¹dzenie: Wymiary ³ yska: Materia³ urz¹dzenia d kntrli leju (np. wziernik): Prducent: Pmalwanie wewnêtrzne/budwa: 2. Dane dt. ³ yska i wa³u Rdzaj ³ yska:* ³ ysk pprzeczne g³adka panew ³ yskwa panew ³ yskwa z wnêkami smarwymi panew ³ yskwa z twrami pzsta³e ³ ysk siwe ³ ysk segmentwe Szerkœæ segmentu: D³ugœæ segmentu: Liczba segmentów: ³ ysk panwi ze spieku ³ ysk suche ma³ych wymaganiach knserwacyjnych ³ ysk przegubwe pzsta³e: P³ enie, kszta³t, szerkœæ, g³êbkœæ rwka smarweg: (pdaæ wzgl. naszkicwaæ) D= mm d= mm B = mm d = mm B = 1 mm Tlerancja w stanie wbudwanym (np. D wa³u = 50 mm H7 wzgl. d = 40 mm d7 ³ ysk D = mm wa³u d = mm ³ ysk Materia³ ³ yska: Materia³ wa³u / si / twardœæ: Chrpwatœæ / wa³ / ³ ysk: R /T /R (wa³) = µm a t z R /T /R (³ ysk) = µm a t z Obróbka pwierzchni wa³/³ ysk: Pzycja mnta wa wa³/³ ysk: pinwa 1 pzima 3. Warunki pracy* OBCI ENIE Dcisk œredni: F p m = = = N/mm 2 B d Obci¹ enie uderzeniwe N alb wykres bci¹ enie-czas jak szkic PRÊDKOŒÆ I FORMA RUCHU Prêdkœæ ³ yska i wa³u wa³ wiruje ³ ysk wiruje v= d n= = m/s wiruj¹cy scylacyjny przerywany wibruj¹cy Czêsttliwœæ: Hz Drga: ( alb mm) alb wykres prêdkœæ-czas jak szkic

18 Arkusz dradczy yska œlizgwe TEMPERATURA Temperatura C Temperatura ³ yska Temperatura tczenia CZAS PRACY Czas pracy na dzieñ: Rzruchów na dzieñ: Czas wirwania na dzieñ (h): WP YW OTOCZENIA Rdzaj, stê enie, temperatura, ciœnienie: ciecz para gaz py³ pr¹d inne Pzsta³e: Szacwana Zmierzna min. max. min. max. DODATKOWE WYMOGI rejestracja zezwlenia na kntakt ze œrdkami sp ywczymi wg NSF H1** cicha praca w C niski mment brtwy w C specyfikacja klienta / instrukcja plan smarwania wg za³¹cznika h h Rdzaj smarwania: smarwanie d dcierania smarwanie mnta we smarwanie na kres ywtnœci (h): smarwanie biegwe lejwe dsmarwywanie smarwanie ddatkwe Pdajnik œrdka smarweg / urz¹dzenia dzuj¹ce: rêcznie autmatycznie samsmarwanie Materia³ pierœcienia smarweg: Ciœnienie dp³ywu (bar): Przep³yw leju (l/min): Szkice: Typ filtra: dk³adnœæ (µm): Hydrstatyczne ciœnienie pdtrzymuj¹ce (bar) Mc cieplna na pwierzchniê: 2 (W/cm ) Typ urz¹dzenia d smarwania: Przewód smarwy (wymiary, ciœnienie, materia³, typ rzdzielacza): zaptrzebwanie œrdka smarweg na rk: 4. Dane dt. smarwania Obecnie stswany œrdek smarwy: P ¹dane plepszenie (jest / ma byæ): * Minimalne dane dla udzielenia prady ** Natinal Sanitatin Fundatin Niniejszy arkusz dradczy znajduje siê równie na naszej strnie Stan na

19 añcuchy Smarwanie ³añcuchów añcuchy s¹ maj¹cymi wielrakie zastswanie elementami knstrukcyjnymi d przenszenia mcy. Sk³adaj¹ siê ne z wielu, najczêœciej metalwych, takich samych, p³¹cznych ze sb¹ gniw. S¹ ne m. in. stswane jak ³añcuchy napêdwe (np. w rwerze) ³añcuchy steruj¹ce (np. w silnikach pjazdów mechanicznych) ³añcuchy nœne (np. w bramie œluzy) ³añcuchy transprtwe (np. urz¹dzenie przenœnikwe) Dla ró nych zastswañ i wymgów s¹ d dyspzycji ró ne kszta³ty knstrukcyjne (np. ³añcuchy rlkwe, panwiwe, swrzniwe, zêbate). Ze wzglêdu na swje uniwersalne zastswanie ³añcuchy rlkwe s¹ stswane najczêœciej. Struktura trybsystemu ³añcucha, przedstawina na gniwie ³añcucha rlkweg (rys. 1), stawia ze wzglêdu na przebieg ruchu w ³añcuchu wyskie wymagania pd adresem œrdków smarwych ruch scylacyjny tr¹cych siebie czêœci pwduje permanentne tarcie mieszane w wyniku styku liniweg na swrzniach, tulejkach, rlkach, wystêpuj¹ wyskie naciski jednstkwe mment zetkniêcia gniwa ³añcucha i zêba k³a ³añcuchweg prwadzi d du eg bci¹ enia uderzeniweg Œrdki smarwe d ³añcuchów musz¹ wykazywaæ wysk¹ zdlnœæ przejmwania nacisków i szczególnie skuteczn¹ chrnê smarwanych czêœci przed zu yciem, aby pmim tarcia mieszaneg zapewniæ tylk minimum tzw. zu ycia dpuszczalneg. Dalszymi wa nymi cechami œrdków smarwych d ³añcuchów s¹ w zale nœci d przypadku zastswania: chrna przed krzj¹ zdlnœæ zraszania / twrzenia jedncz¹steczk. warstewek przyczepnœæ dprnœæ na wysk¹ temp. dzia³anie rzpuszczaj¹ce na zu yty œrdek smarwy Rysunek 1 Ogniw ³añcucha rlkweg Rysunek 2 Stanwisk Klüber d badania ³añcuchów ma³a sk³nnœæ d kkswania przydatnœæ d niskich temp. dprnœæ na media Ddatkwymi kryteriami wybru mg¹ byæ: dpuszczenie zgdnie z prawem œrdkach sp ywczych (LMBG, USDA H1) wzglêdy eklgiczne (szybki rzk³ad bilgiczny) t³umienie ha³asu Klüber Lubricatin zajmuje siê z pwdzeniem d wielu lat pracwywaniem i prdukcj¹ œrdków smarwych d ³añcuchów. 1 swrzeñ ³añcucha 2 tulejka 3 rlka 4 ³¹cznik wewnêtrzny 5 ³¹cznik zewnêtrzny 6 k³ zêbate ³añcuchwe 7 materia³ pœredni Przy pmcy w³asnych stanwisk badawczych (rysunek 2) testuje siê w warunkach zbli nych d praktycznych m. in. chrnê smarwanych czêœci przed zu yciem, czas trwania dzia³ania smaruj¹ceg i przydatnœæ d wyskich temperatur. Szczególnie d zastswañ w wyskich temperaturach psiadamy d dyspzycji wiele w pe³ni syntetycznych lejów d ³añcuchów, które pd wzglêdem danych wydajnœciwych i parametrów technicznych s¹ dstswane d ka deg prfilu wymagañ.

20 añcuchy Kryteria dbru Nazwa prduktu Zakres temperatur pracy* w(c) k. ISO VG DIN Gêstœæ DIN (g/cm ) w20 C k. Lepkœæ kinematyczna DIN , T1 2 (mm /s) w k. 40 C 100 C WskaŸnik lepkœci (VI) DIN ISO 2909 k. Punkt krzepniêcia DIN ISO 3016 ( C) k. Punkt zap³nu DIN ISO 2592 (C) k. Pzsta³e wskazówki Syntetyczne wysktemperaturwe leje ³añcuchwe Synt. leje smar. dla przem. sp. i farmaceut. Olej d ³añc. na bazie leju min.; zakres temper. nrmalnych Olej d ³añc. na bazie leju min.; d tczenia wilgtneg Olej d ³añc. pdl. szybkiemu rzk³adwi bil., zakres temp. nrmalnych Zawiesina wysktemperaturwa (zawieraj¹ca smar sta³y) Zawiesina smaru sta³eg Wsk d smar. ³añcuchów, zakres temp. nrmalnych Klübersynth CH d250 0,96 90 d d 14 > HOTEMPSUPERN 0d250 0, d 26,5 d > 135 < ,5 HOTEMP PLUS 0d , d 29 > > PRIMIUM SUPER M 93 0d250 0, d 26 > > Klüberil 4 UH1-32 N d 460 N zale nie d ka drazwej lepkœci STRUCTOVIS EHD 5d , d 32 d 40 > > Klüberil CA d , d 20 d 30 < 5 > Klüberbi C d80 0,89 41 d < 40 > 200 Klüberil YF100 30d500 1, WOLFRAKOTE TOP 25 d , FLUID Klüberplus SK d120 0,89 Piece d plimeryzacji we³ny szklanej i mineralnej (materia³ izlacyjny) D pracuj¹cych w spsób ci¹g³y pras d p³yt wiórwych alb laminatów W szczególnœci d ³añcuchów transprtwych w maszynach przemys³u w³kienniczeg. D ³añcuchów transprtwych w urz¹dzeniach d prdukcji flii (szczególnie flii pliprpylen.) Z dpuszczeniami wg USDA H1 Równie d ³añcuchów transprtwych pracuj¹cych w warunkach wilgtnych Specjalny przy ddzia³ywaniu wdy i pary wdnej. Wykazuje zjawisk hydrkapilarne (wypiera wilgæ/wdê z pwierzchni) D ³añcuchów schdów ruchmych alb ³añcuchów stswanych w maszynach rlniczych i pracuj¹cych w gspdarce leœnej. añcuchy nœne p³yt w piecach piekarskich; d k. 200 C smarwanie suche D ³añcuchów np. w piecach d wypalania, wy arzania alb wytapiania; d k. 200 C smarwanie suche Quasi-sucha warstewka smaruj¹ca; specjalny d pierwszeg smarwania przez prducenta ³añcuchów * Dane dtycz¹ce temperatur pracy s¹ wartœciami rientacyjnymi, które zale ¹ d sk³adu smaru, zadaneg celu i techniki zastswania. W zale nœci d bci¹ enia mechaniczn-dynamiczneg, temperatury, ciœnienia i czasu smary zmieniaj¹ swj¹ knsystencjê, lepkœæ pzrn¹ wzgl. lepkœæ. Te zmiany cech prduktu mg¹ mieæ wp³yw na funkcjnwanie zesp³ów knstrukcyjnych.

21 Arkusz dradczy añcuchy Firma Osba kntaktwa / wydzia³ Telefn / telefaks / 1. Zastswanie 2. Dane dt. ³añcucha* Rdzaj ³añcucha: ³añcuch rlkwy ³añcuch tulejkwy ³añcuch swrzniwy ³añcuch wtykwy ³añcuch z przegubami Cardana ³añcuch rlkwy z rlkami wystaj¹cymi Pzsta³e: Okreœlenie DIN: Zastswanie ³añcucha: Szerkœæ wewnêtrzna (mm alb cale) D³ugœæ ³añcucha: W przypadku ³añcuchów napêdwych Odstêp si: Liczby zêbów kó³ ³añcuchwych: z= z= 1 2 Œrednica rlek (mm): Œrednica swrzni (mm): Œrednica tulejek (mm): Materia³ ³añcucha: W przypadku ³añcucha pierœcieniweg (O-ring) - materia³ uszczelki: Pzycja mnta wa pzima pinwa 3. Warunki pracy* Temperatura tczenia ³añcucha: d C d C zmierzna szacwana Wp³yw tczenia: (rdzaj, stê enie, temperatura, ciœnienie) ciecz para py³ Pzsta³e: 4. Ddatkwe wymagania pd adresem œrdka smarweg specyfikacja instrukcja plan smarwania dpuszczenia œrdka smarweg rejestracja zezwlenia na kntakt ze œrdkami sp ywczymi NSF H1** Pzsta³e: 5. Dane dt. smarwania* Stswany œrdek smarwy: Rdzaj smarwania: na kres ywtnœci (h): ³añcuch napêdwy ³añcuch transprtwy Prducent ³añcucha: Prêdkœæ ³añcucha (m/s): -1 Prêdkœæ brtwa napêdu (min ): zanurzeniwe: Uzyskany termin wymiany leju (h) Pdzia³ka ³añc. (mm alb cale): Mc napêdu (kw): Nape³nienie (ilœæ):

22 Arkusz dradczy añcuchy Dsmarwywanie (h): Szkice: rêcznie autmatycznie Ilœæ smaru d dsmarwania: l/ h Typ urz¹dzenia smaruj¹ceg: Przewód smarwy (wymiary, ciœnienia): Uzyskany termin dsmarwania (h) P ¹dany termin dsmarwania (h) Rczne zaptrzebwanie na œrdek smarwy: Pzsta³e (np. redukcja zu ycia): * Dane minimalne dla udzielenia prady ** Natinal Sanitatin Fundatin Niniejszy arkusz dradczy znajduje siê równie na naszej strnie Stan na

23 Uszczelki Smarwanie uszczelek Uszczelki s¹ elementami maszyn, których zadaniem jest rzdzielanie przestrzeni zawieraj¹cych ró ne materia³y i/alb ró ne ciœnienia. I tak uszczelka np. zapewnia du ¹ ywtnœæ ³ yska tczneg przez t, e równczeœnie uniem liwia wyp³ywanie œrdka smarweg d tczenia i przenikanie cia³ bcych d ³ yska. Aby uszczelka mg³a zapewniæ wymagan¹ niezawdnœæ pracy przez zadany kres ywtnœci, jest knieczny dpwiedni œrdek smarwy. Musi n przy mnta u zapewniæ wbudwanie uszczelki bez jej uszkdzenia dprwadzaæ ciep³ pwstaj¹ce w wyniku tarcia zwiêkszaæ dzia³anie uszczelniaj¹ce równie przy d³u szych pstjach uniem liwiaæ przywarcie uszczelki zapewniæ ³atwy demnta tlerwaæ siê z materia³em uszczelki i byæ dprnym na taczaj¹ce media. Zale nie d przypadku zastswania, czy t dla uszczelki bci¹ nej statycznie czy dynamicznie, dla zastswañ w warunkach ekstremalnych temperatur i agresywnych mediów, dla przemys³u sp ywczeg, techniki sanitarnej, wdci¹gów czy te dla pracy w warunkach ddzia³ywania tlenu, znajdziecie w naszym asrtymencie œrdek smarwy d swjej uszczelki. dp³yw d przestrzeni ss¹cej lej pwrtny nape³nienie smarem Uszczelnienie ³ yska w przypadku gr ¹ceg zanieczyszczania z zewn¹trz œciœniêty lej nape³nienie smarem Uszczelnienie przed ciœnieniem (przyk³ad: pmpa lejwa)

24 Uszczelnienia Kryteria dbru Nazwa prduktu Olej bazwy / zagêszczacz Zakres temperatur pracy* w(c) k. Gêstœæ w20 C DIN (g/cm ) k. Klr Punkt krplenia DIN ISO 2176 (C) k. Penetracja p ugniataniu DIN ISO 2137 (0,1 mm) k. Klasa knsystencji NLGI DIN Lepkœæ dynam. pzrna, klasa lepkœci KL** Zachwanie bjêtne w sts. d elastmerów (1) Pzsta³e wskazówki Smar mnta wy i uszczelniaj¹cy Pmcniczy œrdek rzruchwy d pierœcieniwych uszczelek wa³u Pasta wysktemperatur wa d uszczelnieñ p³askich Smar uszczelniaj¹cy d stswania przy prdukcji œrdków sp ywczych Œrdek pœlizgwy d uszczelek w instalacjach tlenwych Lakier œlizgwy d uszczelek prfilwych i Oringów Zawiesina pœlizgwa d mnta u MICROLUBE lej mineralny 30d140 0,89 ó³tbr¹z. > d L/M NBR, GL 261 / specjalne prawie MVQ, myd³ Li przezr. FPM, AU Klübertp emulsja (2) 40d150 0,99 bia³y lepkœæ NBR, SK silksanów DIN w20 C EPDM, MVQ, FPM mm /s Klüberpaste pliglikl / 40 d 200, 1,43 czarny > d M NBR, HEL lej estrwy, smary sta³e pwy ej smar. suche d 1000 EDM, MVQ, FPM Klübersynth synt. lej 30d140 0,87 be wy brak 220 d S NBR, UH wêglw. / krzemian MVQ, FPM PARALIQ GTE 703 lej siliknwy / PTFE 50d150 1,31 bia³y, kremwy > d S NBR, EPDM, FPM Klüberalfa flrwany lej 60d200 2,0 bia³y nie mierzalny 265 d M NBR, YV plieterwy, smar sta³y EPDM, FPM, SBR Klübertp spiw przy bci¹. 1,07 czarny lepkœæ NBR, TP A/B EPDM, FPM, SBR rganiczne / rzcieñcz. (wda), smary sta³e tryblgicznym 40d80, statycznie 40d260 Klüberplus spiw przy bci¹. 1,06 bia³y lepkœæ NBR, S rganiczne / smar sta³y EPDM, FPM, SBR tryblgicznym 40 d 120, statycznie 40d260 kubek DIN EN 535 w20 C dysza 2 mm k. 70 (s) DIN ISO 2431 w20 C, dysza 4 mm (s) k. 20 Specjalny d uszczelnieñ wa³ów, uszczelnieñ pierœcieniwych i p³askich, w szerkim zakresie temperatur pracy Mieszalna z wd¹, nie zawieraj¹ca rzcieñczalnika emulsja smarna, gtwa d pracy; w razie ptrzeby rzcieñczalna z wd¹ wdci¹gw¹ w dwlnym stsunku. P wyschniêciu pzstaje cienki, nie lepki film smarwy dbrze chrni¹cy przed krzj¹. Zapbiega zapiekaniu siê uszczelki na uszczelnianej pwierzchni, um liwia bezprblemwy demnta, w szczególnœci równie d uszczelnieñ metalwych przy bardz wyskich temperaturach. Psiada dpuszczenie wg USDA H1, dprny na dzia³anie œrdków dezynfekcyjnych i czyszcz¹cych, nie wp³ywa negatywnie na pwstawanie piany piwnej, neutralny smakw i zapachw. D stswania przy tlenie p³ynnym i gazwym w nastêpuj¹cych granicach ciœnienia: d 60 C: 260 bar d 60 d 150 C: 230 bar d 150 d 200 C: 210 bar Mieszalny z wd¹, schn¹cy na pwietrzu lakier œlizgwy na bazie PTFE, dbrej przyczepnœci d twrzyw termplastycznych i elastmerów. Wyska dprnœæ na zu ycie i chemikalia. Mieszalna z wd¹ zawiesina pœlizgwa; p wyschniêciu pzstaje cienka warstewka pœlizgwa. (1) (2) Prszê uwzglêdniæ,fakt e przyprz¹dkwanie t w parciu dzisiejszy stan naszej wiedzy przedstawia tylk w¹ski wycinek z ca³eg spektrum i dlateg nie bejmuje ca³œci zagadnienia. Zaleca siê przed zastswaniem seryjnym zbadaæ wzajemn¹ tlerancjê zastswanych elastmerów z wybranym prduktem smarwym. Jak wysuszna, nie zawieraj¹ca wdy warstewka; pnadt 5 d 95 C Dane dtycz¹ce temperatur pracy s¹ wartœciami rientacyjnymi, które zale ¹ d sk³adu smaru, zadaneg celu i techniki zastswania. W zale nœci d bci¹ enia mechaniczn-dynamiczneg, temperatury, ciœnienia i czasu smary zmieniaj¹ swj¹ knsystencjê, lepkœæ pzrn¹ wzgl. lepkœæ. Te zmiany cech prduktu mg¹ mieæ wp³yw na funkcjnwanie zesp³ów knstrukcyjnych. Klasa lepkœci Klüber: EL = smar szczególnie lekki dynamicznie ; L = smar lekki dynamicznie; M = smar œredni dynamicznie; S = smar ciê ki dynamicznie; ES = smar szczególnie ciê ki dynamicznie.

25 Arkusz dradczy Uszczelki Firma Osba kntaktwa / wydzia³ Telefn / telefaks / 1. Zastswanie 3. Warunki pracy* uszczelnienie statyczne uszczelnienie dynamiczne Prêdkœæ pœlizgu na pwierzchni uszczelniaj¹cej (m/s): Zakres temperatur tczenia: d C d C zmierzna szacwana Ciœnienia wystêpuj¹ce na uszczelce: 4. Ddatkwe wymagania pd adresem œrdka smarweg specyfikacja klienta instrukcja plan smarwania dpuszczenie smaru DVGW-KTW1) WRC2) Rejestracja zezwlenia na kntakt ze œrdkami sp ywczymi wg NSF-H13) zgdnœæ z BAM4) Pzsta³e: 2. Dane dt. ³añcucha* uszczelki p³askie uszczelki prfilwe pakunek pierœcieñ samuszczelniaj¹cy uszczelnienie wa³u pierœcieñ przekrju kr¹g³ym uszczelka labiryntwa Pzsta³e: Materia³ uszczelnienia: zewnêtrzne (bar): wewnêtrzne (bar): Wp³yw tczenia (ewent. pdaæ temperaturê, stê enie, wartœæ ph, itd.): pwietrze tlen Pzsta³e gazy, typ: wda Pzsta³a ciecz, typ: Pzsta³e: 5. Dane dt. smarwania* Stswany œrdek smarwy: Uzyskana ywtnœæ (h): Rczne zaptrzebwanie na œrdek smarwy (kg): Prducent uszczelki: Œrednica zewnêtrzna (mm): Œrednica wewnêtrzna (mm): Materia³ elementu wspó³pracuj¹ceg: * 1) 2) 3) 4) Dane minimalne dla udzielenia prady Deutscher Verein des Glas- und Wasserfaches e.v. - zalecenie dt. twrzyw sztucznych d kntaktu z wd¹ Water Research Centre Natinal Sanitatin Fundatin Federalny Urz¹d Badania i Kntrli Materia³ów

26 Arkusz dradczy Uszczelki Szkice: Niniejszy arkusz dradczy znajduje siê równie na naszej strnie Stan na

27 Liny Smarwanie lin Liny t elementy techniki transprtwej. Wyknuje siê je z drutów, które s¹ zbijane w spltki a nastêpnie zwijane. Odpwiedni d zastswania m na je pdzieliæ na liny bie ne (dÿwigi, wci¹garki, windy), liny stj¹ce (mcuj¹ce), liny nœne i liny pmcnicze. Liny pracuj¹ przy bci¹ eniach na rzci¹ganie. W wyniku nawrtów na drutach pwstaj¹ bci¹ enia œciskaj¹ce, skrêtne i zginaj¹ce. Smarwanie lin wewnêtrzne i zewnêtrzne) ma za zadanie: chrnê przed zu yciem chrnê przed krzj¹ dtrzymanie wymaganych mmentów tarcia (liny napêdwe) Przeznaczne d smarwania lin œrdki smarwe Klüber wyró niaj¹ siê tlerancj¹ materia³ów d³ug¹ ywtnœci¹ dprnœci¹ na warunki atmsferyczne brakiem skapywania m liwœci¹ stswania w urz¹dzeniach smaruj¹cych dstêpnœci¹ na ca³ym œwiecie Liny twarte lina jednskrêtna lina pó³zamkniêta lina spltkwa spiralna lina napinaj¹ca z rdzeniem z w³ókien alb stalwym lina ca³kwicie zamkniêta Liny zamkniête