|
|
|
- Alina Matysiak
- 9 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 PRZEGL Nr 2 EPIDEMIOL 2005; Wyk³adniki 59: autoagresji wobec œlinianek i stawów 439 Joanna Jab³oñska, *Jakub Z¹bek NOWE WYK ADNIKI AUTOAGRESJI WOBEC ŒLINIANEK I STAWÓW U OSÓB ZAKA ONYCH HCV Klinika Hepatologii i Nabytych Niedoborów Immunologicznych, Instytut Chorób ZakaŸnych i Paso ytniczych AM w Warszawie Kierownik: Janusz Cianciara *Zak³ad Mikrobiologii i Serologii Instytutu Reumatologii Kierownik: Jakub Z¹bek U 35 chorych zaka onych HCV z bólami miêœni stawów oznaczano: autoprzeciwcia³a przeciw filagrynie, czynniki reumatoidalne, kr¹ ¹ce kompleksy immunologiczne, przeciwcia³a przeciwj¹drowe, przeciwcia³a anty-ssa i przeciwko fodrynie. Wyniki badañ przedstawiono w korelacji z obrazem klinicznym choroby. S³owa kluczowe: HCV, anty-ccp, przeciwcia³a przeciwko fodrynie, artralgia Key words: HCV, anti-ccp, anti-fodrin Ab, arthralgia WSTÊP Wirus zapalenia w¹troby typu C (HCV) jest nie tylko przyczyn¹ uszkodzenia w¹troby, lecz tak e licznych objawów pozaw¹trobowych. Patologie pozaw¹trobowe zwi¹zane z zaka eniem HCV to miêdzy innymi: krioglobulinemia, b³oniasto-rozplemowe i b³oniaste zapalenie k³êbuszków nerkowych, zapalenie naczyñ, limfocytarne zapalenie œlinianek, zapalenie tarczycy, prawdopodobnie ch³oniaki z limfocytów B i wiele innych (1). Wiêkszoœæ tych zaburzeñ ma u swego pod³o a mechanizmy immunologiczne. U wielu pacjentów zaka onych HCV wystêpuj¹ tak e niespecyficzne dolegliwoœci takie jak mêczliwoœæ, bóle miêœni i stawów o ró nym nasileniu. Bóle miêœni i stawów s¹ czêsto zwi¹zane z zaburzeniami immunologicznymi wystêpuj¹ w pocz¹tkowych okresach zaka eñ bakteryjnych i wirusowych, w stanach przebiegaj¹cych z wystêpowaniem kompleksemii i uwalnianiem mediatorów zapalenia. U osób zaka onych HCV objawy te mog¹ wynikaæ z samego zaka- enia lub byæ spowodowane niezwi¹zan¹ z tym wirusem przyczyn¹. Wa nym zagadnieniem, wci¹ nie do koñca poznanym, jest odró nienie tych dwóch grup chorych miêdzy innymi z uwagi na kwalifikacjê do leczenia przeciwwirusowego. Podstawowym lekiem w terapii zaka enia HCV jest interferon alfa limfokina, która wywiera ró norodny immunomoduluj¹cy wp³yw na uk³ad odpornoœciowy i mo e nasilaæ choroby przebiegaj¹ce z autoimmunizacj¹. Terapia taka mo e zaostrzyæ autoimmunologiczny komponent choroby lub przynieœæ dobre efekty u chorych, u których artropatia zale y od zaka enia HCV (2).
2 J Jab³oñska, J Z¹bek 440 Nr 2 Chorob¹ uk³adow¹ przebiegaj¹c¹ z zajêciem stawów jest reumatoidalne zapalenie stawów (RZS). Kryteria rozpoznawania RZS obejmuj¹ 5 objawów klinicznych: sztywnoœæ porann¹ stawów, zapalenie co najmniej 3 stawów, zapalenie stawów rêki, symetryczne zapalenie stawów (które to objawy trwaj¹ co najmniej 6 tygodni) i obecnoœæ guzków reumatoidalnych. Pozosta³e dwa kryteria to zmiany radiologiczne i obecnoœæ czynnika reumatoidalnego (RF). Rozpoznanie RZS mo na postawiæ, gdy spe³nione s¹ co najmniej 4 z wymienionych powy ej kryteriów (3). U osób zaka onych HCV, nawet w przypadkach z wyraÿnym zajêciem stawów, najczêœciej mo na stwierdziæ najwy ej 2-3 kryteria diagnostyczne RZS (4). Nadal prowadzone s¹ badania nad znalezieniem markerów, które pozwoli³yby na rozpoznanie RZS, zw³aszcza we wczesnym stadium lub w postaciach nietypowych. Do dzisiaj najwiêksze znaczenie ma wykryty przez Walera i Rosego w 1949 roku czynnik reumatoidalny klasy IgM, tak zwany klasyczny czynnik reumatoidalny. Czynnik reumatoidalny to przeciwcia³o reaguj¹ce z fragmentem Fc zmienionej ludzkiej immunoglobuliny G. RZS zosta³ podzielony na postaæ seropozytwn¹ i seronegatywn¹ w oko³o 20-30% przypadków potwierdzonego klinicznie RZS nie wykrywa siê RF-IgM (5). Jednak RF-IgM mo e wystêpowaæ tak e w chorobach zakaÿnych, zw³aszcza w sytuacji d³ugotrwa³ej stymulacji uk³adu immunologicznego, jaka ma miejsce w przebiegu przewlek³ych zaka eñ. U pacjentów zaka onych HCV wykrywa siê go w oko³o 20% przypadków (6). Ostatnio zaczêto wykorzystywaæ w diagnostyce RZS przeciwcia³a dla antygenów z grupy cytokeratyn, a œciœlej filagryn. S¹ to bia³ka filamentów poœrednich cytoszkieletu. S¹ one znane równie jako przeciwcia³a przeciwko cyklicznemu cytrulinowanemu peptydowi (anty-ccp). Wystêpuj¹ one w % przypadków RZS, a ich miana mog¹ korelowaæ ze stopniem nasilenia choroby (6,7). U osób zaka onych HCV czêsto opisywane s¹ zmiany w œliniankach, zazwyczaj o charakterze zapalenia limfocytarnego, niekiedy prowadz¹ce do wyst¹pienia objawów zespo³u Sjögrena. U 15-50% pacjentów zaka onych HCV stwierdzano zespó³ suchoœci b³on œluzowych jamy ustnej, zazwyczaj przebiegaj¹cy bez kseroftalmii (8). W diagnostyce zespo³u Sjögrena wykorzystywane s¹ dwa autoprzeciwcia³a markerowe: anty-ssa i anty-ssb. Wystêpuj¹ one w 90% przypadków pierwotnego i 60% wtórnego zespo³u Sjögrena. Nowym przeciwcia³em markerowym w diagnostyce tego zespo³u jest przeciwcia³o przeciwko alfa-fodrynie. Jest to podjednostka bia³ka wchodz¹cego w sk³ad cytoszkieletu komórek œlinianek. Ze wstêpnych doniesieñ wynika, e przeciwcia³a te maj¹ znaczenie prognostyczne i ich obecnoœæ mo e wyprzedzaæ pojawienie siê objawów (9). CELE I ZA O ENIA PRACY Celem niniejszej pracy by³a ocena czêstoœci wystêpowania markerów nieprawid³owej odpowiedzi immunologicznej, w tym nowych markerów autoimmunologicznego uszkodzenia stawów i œlinianek (przeciwcia³a anty-ccp i przeciwko fodrynie) w grupie pacjentów zaka onych HCV, z dolegliwoœciami ze strony uk³adu ruchu. GRUPA BADANA Badano 35 pacjentów przebywaj¹cych pod opiek¹ Kliniki Hepatologii i Nabytych Niedoborów Immunologicznych AM w Warszawie, dobranych pod k¹tem wystêpowania
3 Wyk³adniki autoagresji wobec œlinianek i stawów Nr przewlek³ych bólów miêœni i stawów. By³o wœród nich 30 kobiet i 5 mê czyzn. Œrednia wieku wynosi³a 45 lat (20-65 lat). U szeœciu osób stwierdzano marskoœæ w¹troby. Szeœæ osób by³o w przesz³oœci, nieskutecznie leczonych interferonem. METODYKA Objawy pozaw¹trobowe oceniano na podstawie badania przedmiotowego i podmiotowego oraz ankiety wype³nianej przez pacjentów. Badania immunologiczne i serologiczne by³y wykonywane w Zak³adzie Mikrobiologii i Serologii Instytutu Reumatologii ( kierownik: dr hab. Jakub Z¹bek). Krioglobuliny oznaczano w oparciu o ich zdolnoœæ do odwracalnej precypitacji w temp. 4 C. Po odwirowaniu w 37 C, surowicê przechowywano przez 4-6 dni w temp. +4 C. Jeœli stwierdzono pojawienie siê zmêtnienia, próbówkê wstawiano do cieplarki na 1-2 godziny, po czym porównywano z drug¹ próbówk¹, przechowywan¹ ca³y czas w +4 C. Je eli surowica w temp. 37 C stawa³a siê klarowna lub nastêpowa³o rozpuszczenie osadu, stwierdzano wystêpowanie w badanej surowicy krioglobulin. Iloœæ bia³ka w krioprecypitacie wyliczano na podstawie ekstynkcji próbki metod¹ Kalckara. Czynniki reumatoidalne klasy IgG i IgA oznaczano przy u yciu komercyjnych testów enzymatycznych firmy Cogent Diagnostics. Obecnoœæ czynnika reumatoidalnego klasy IgM badano testem enzymatycznym firmy Wampole Laboratories. Autoprzeciwcia³a przeciwj¹drowe wykrywano metod¹ immunofluorescencyjn¹. Jako substrat tkankowy stosowano skrawki w¹troby szczura i ludzkie komórki nab³onkowe Hep2. Przeciwcia³a skierowane przeciwko antygenowi mitochondrialnemu (AMA-M 2 ) dehydrogenazie kwasu pirogronowego, badano metod¹ ELISA na p³ytkach Aesculisa AMA- M 2 firmy Pointe Scientific. Przeciwcia³a przeciwko cyklicznemu cytrulinowanemu peptydowi (epitopowi filagryny) badano metod¹ ELISA na p³ytkach Anti-CCP-ELISA (IgG) firmy Euroimmun. Przeciwcia³a przeciwko antygenowi SSA i a-fodrynie wykonano metod¹ ELISA na p³ytkach firmy Pointe Scientific typu Aesculisa Anti-Fodrin-Check i Aesculisa SSA. Kr¹ ¹ce kompleksy immunologiczne wi¹ ¹ce komplement oznaczano testem ELISA CIC-C 1 q Enzyme Immunoassay Kit firmy Quidel. WYNIKI W grupie 35 osób z dolegliwoœciami ze strony stawów, u 5 osób wystêpowa³y okresowo obrzêki kilku stawów. U dwóch chorych obserwowano izolowane obrzêki i zapalenie stawu kolanowego. Sztywnoœæ poranna wystêpowa³a u 8 osób. Szeœæ osób mia³o plamicê na podudziach typow¹ dla vasculitis zwi¹zanego z krioglobulinemi¹. Trzy osoby mia³y polineuropatiê obwodow¹. U dwóch by³a ona zwi¹zana z krioglobulinemi¹. U jednej pacjentki wystêpowa³o zapalenie naczyniówki oka. U 6 osób wystêpowa³ zespó³ nerczycowy, w tym u 5 b³oniasto-rozplemowe zapalenie k³êbuszków nerkowych potwierdzono biopsj¹ nerki. 13 osób skar y³o siê na uczucie suchoœci w jamie ustnej, w tym jedna tak e na kseroftalmiê. l Obecnoœæ krioglobulin stwierdzono u 18 osób (51%). l U 12 osób (34%) wykryto obecnoœæ czynników reumatoidalnych, w co najmniej jednej klasie. RF-IgA nie znaleziono w adnej z badanych surowic, RF-IgG w 7, RF-IgM w 11.
4 J Jab³oñska, J Z¹bek 442 Nr 2 Tabela I. Table I. Markery immunologiczne w badanej grupie pacjentów Immunologic markers in estimated group of patients Ã.5,2à D&&3à 5)Ã,J*à 5)Ã,J0à $1$à &&,à D66$à DIRGU\QDà ': $.à à à à à à à à à 60à à à à à à à à à 0.à à à à à à à à à (.à à à à à à à à à -'à à à à à à à à à %=à à à à à à à à à (.à à à à à à à à à ( à à à à à à à à à à à à à à à à à à +.à à à à à à à à à - à à à à à à à à à (-à à à à à à à à à -*à à à à à à à à à %*à à à à à à à à à ()à à à à à à à à Ã.3à à à à à à à à à *2à à à à à à à à à '0à à à à à à à à à --à à à à à à à à à %/à à à à à à à à à $%à à à à à à à à à /-à à à à à à à à à -.à à à à à à à à à 0àà à à à à à à à à LQQLà à à à à à à à à KRIO obecnoœæ krioglobulin a-ccp przeciwcia³a przeciwko filagrynie RF czynnik reumatoidalny (w klasie IgG i IgM) ANA przeciwcia³a przeciwj¹drowe CCI kr¹ ¹ce kompleksy immunologiczne (oznaczenie C 1 q) a-ssa przeciwcia³a anty-ssa a-fodryna przeciwcia³a przeciwko fodrynie * u pozosta³ych pacjentów nie znaleziono adnego z badanych markerów KRIO cryoglobulins a-ccp anti-filagrin antibodies RF rheumatoid factor (In class IgG and IgM) ANA antinuclear antibodies CCI circulating immune complexes (C1q) a-ssa anti-ssa antibodies a-fodrin anti-fodrin antibodies * in other patients none markers were found
5 Wyk³adniki autoagresji wobec œlinianek i stawów Nr l U 6 pacjentów (17%) stwierdzono wystêpowanie kr¹ ¹cych kompleksów immunologicznych wi¹ ¹cych komplement. Obecnoœæ RF-IgM i kompleksów immunologicznych by³a zwi¹zana z wystepowaniem krioglobulinemii. l U 11 osób (31%) stwierdzono obecnoœæ przeciwcia³ przeciwj¹drowych w mianie co najmniej1:100, w tym u 3 osób miano przeciwcia³ wynosi³o 1:160. l U wiêkszoœci chorych w surowicy stwierdzono obecnoœæ przeciwcia³ przeciwko nieokreœlonym sk³adnikom cytoplazmy komórek Hep-2, daj¹cym drobnoplamisty lub w³ókienkowaty mieszany typ œwiecenia. W jednym przypadku potwierdzono obecnoœæ przeciwcia³ dla antygenu cytoplazmatycznego AMA-M 2. l Przeciwcia³a przeciwko fodrynie stwierdzono u jednej osoby, zaœ przeciwcia³a anty- SSA u dwóch innych osób. Wszystkie te osoby mia³y zespó³ suchoœci b³on œluzowych jamy ustnej bez kseroftalmii oraz nasilone bóle stawów. l U osób z najbardziej nasilonymi dolegliwoœciami ze strony stawów wykrywano kilka badanych markerów jednoczeœnie. l U 10 osób nie stwierdzono obecnoœci adnego z badanych markerów. Wszystkie te osoby mia³y s³abo nasilone bóle miêœni i/lub stawów bez obrzêków, sztywnoœci porannej i innych dolegliwoœci. Nie stwierdzono korelacji wystêpowania badanych markerów immunologicznych z zaawansowaniem choroby w¹troby. Wystêpowanie nieprawid³owych markerów immunologicznych w badanej grupie chorych przedstawia tabela I. DYSKUSJA Wiêkszoœæ chorych w badanej grupie, dobranej pod k¹tem wystêpowania bólów miêœni i stawów, stanowi³y kobiety. Nie jest to przypadek autoimmunizacja wystêpuje czêœciej u kobiet. Zwraca uwagê, e u wiêkszoœci pacjentów wystêpowa³o kilka objawów takich jak bóle stawów, suchoœæ œluzówek, zmiany skórne i nefropatia jednoczeœnie. Wiêkszoœæ tych objawów ma etiologiê immunologiczn¹. Poœrednio mo e to przemawiaæ za tym, e nieprawid³owoœci immunologiczne w zaka eniu HCV zale ¹ od predyspozycji genetycznych danego pacjenta, a nie cech wirusa (1). U wiêkszoœci pacjentów ocenianych w niniejszej pracy, w badaniu przedmiotowym nie stwierdzano cech zapalenia stawów: obrzêku, zaczerwienienia, wysiêku. Tylko u dwóch pacjentek wystêpowa³y nawracaj¹ce zmiany wysiêkowe i zapalne w stawach kolanowych. U 8 osób wystêpowa³a sztywnoœæ poranna stawów u wszystkich wystêpowa³ RF-IgM, a u jednej przeciwcia³a przeciwko filagrynie. U 12 osób (34%) wykryto obecnoœæ czynników reumatoidalnych, w co najmniej jednej klasie. RF-IgA nie znaleziono w adnej z badanych surowic, RF-IgG w 7, RF-IgM w 11. Wysokie miana RF korelowa³y w badanej grupie chorych z nasileniem dolegliwoœci ze strony miêsni i stawów. Przeciwcia³a przeciwko filagrynie wykryto tylko u jednej osoby 64-letniej kobiety z klinicznymi objawami marskoœci w¹troby. U pacjentki tej stwierdzano tak e wysokie miana RF IgM i IgG, sztywnoœæ porann¹ stawów oraz symetryczne zapalenie drobnych stawów d³oni i stóp. Dolegliwoœci pojawi³y siê oko³o rok przed wykonaniem badañ. Prawdopodobnie u tej chorej, od wielu lat zaka onej HCV, rozwinê³o siê reumatoidalne zapalenie stawów. Badanie przeciwcia³ przeciwko filagrynie mo e byæ pomocne w ró nicowaniu artropatii zale nej od HCV i RZS (7,10).
6 J Jab³oñska, J Z¹bek 444 Nr 2 Obecnoœæ przeciwcia³ przeciwj¹drowych wykryto w 11 z 35 badanych surowic (37%). Jest to odsetek wy szy ni podawane w piœmiennictwie (1,11). Nale y jednak zaznaczyæ, e badani pacjenci byli dobrani pod k¹tem wystêpowania dolegliwoœci, które mog¹ byæ zwi¹zane z nieprawid³owymi reakcjami immunologicznymi. Miano przeciwcia³ u 8 osób wynosi³o 1:100, czyli nie by³o klinicznie istotne. Typ œwiecenia by³ w 8 przypadkach plamisty. U czêœci pacjentów z przewlek³ym zapaleniem w¹troby typu C mo na wykryæ obecnoœæ w surowicy przeciwcia³ przeciwtkankowych oraz towarzysz¹ce choroby z autoagresji. W badanej grupie u wiêkszoœci chorych znaleziono w surowicy przeciwcia³a przeciwko nieznanemu sk³adnikowi cytoplazmy. Iloœæ epitopów w cytoplazmie komórek jest ogromna. Znanych jest oko³o 150 autoantygenów cytoplazmatycznych. Mog¹ byæ to elementy mitochondriów, licznych enzymów, cytoszkieletu, rybosomalne bia³ko P lub histydynot0rna transferazy. Tylko w jednej z badanych surowic stwierdzono, e aktywnoœæ ta skierowana jest przeciwko mitochondriom. Autoimmunizacja mo e byæ zwi¹zana z wystêpowaniem krzy owej reaktywnoœci antygenowej pomiêdzy HCV a antygenami enzymów z grupy cytochromów. Niektóre szczepy wirusa maj¹ wspólny epitop z cytochromem P-450 z rodziny II D6. Jest to bia³ko, przeciwko któremu skierowane s¹ przeciwcia³a antylkm1 (5). Spostrze enie to wymaga dalszych badañ. Krioglobulinemia w badanej grupie chorych by³a stwierdzana czêœciej ni w ogólnej populacji osób zaka onych HCV u 51% vs 35% (1,12). W badanym materiale wykazano siln¹ zale noœæ pomiêdzy wystêpowaniem krioglobulinemii i obecnoœci¹ RF IgM. Nie stwierdzono takiego zwi¹zku z wystêpowaniem RF w klasie IgG. Podkreœliæ nale y, e u 4 pacjentów z krioglobulinemi¹ nie znaleziono w surowicy aktywnoœci czynnika reumatoidalnego. Czêsto wystêpowa³y tak e, inne ni bóle stawów objawy kliniczne krioglobulinemii najczêœciej w postaci zmian skórnych i zespo³u nerczycowego. W badanej grupie u 11 osób (31%) wystêpowa³y zmiany skórne zwi¹zane z zapaleniem naczyñ w postaci plamicy i wybroczyn na podudziach. U 3 osób (w tym u jednej bez krioglobulinemii) stwierdzono czuciowo-ruchow¹ polineuropatiê obwodow¹. W surowicy 6 pacjentów (17%) stwierdzono obecnoœæ kompleksów immunologicznych wi¹ ¹cych dope³niacz. Nie wykazano korelacji pomiêdzy ich wystêpowaniem a nasileniem objawów klinicznych. Kompleksy takie mog¹ dzia³aæ jako superantygeny, powoduj¹c syntezê IgM, nie reaguj¹cych z wirusem, lecz maj¹cych aktywnoœæ czynnika reumatoidalnego. Powstaj¹ce w wyniku ich dzia³ania kompleksy immunologiczne mog¹ aktywowaæ uk³ad dope³niacza i braæ udzia³ w fizjologicznej odpowiedzi immunologicznej na zaka enia. Kompleksy immunologiczne usuwane s¹ przez system fagocytuj¹cych mononuklearów uk³adu siateczkowo-œródb³onkowego w¹troby i œledziony, zw³aszcza komórki Kupffera. U szeœciu chorych z nasilonymi bólami stawów by³o prowadzone leczenie przeciwwirusowe preparatami interferonu. U czêœci pacjentów, u których wystêpowa³a przejœciowa eliminacja HCV-RNA, podczas tego leczenia zmniejsza³y siê dolegliwoœci ze strony stawów. Dobre efekty stosowania interferonu alfa w leczeniu pacjentów z zaburzeniami immunologicznymi w przebiegu zaka enia HCV dodatkowo potwierdzaj¹ rolê wirusa w ich powstawaniu (1). Sam interferon teoretycznie móg³by stymulowaæ patologiczne zjawiska immunologiczne, wiêc fakt, e wywiera pozytywny wp³yw na objawy krioglobulinemii sugeruje, e gra tu rolê jego dzia³anie przeciwwirusowe.
7 Wyk³adniki autoagresji wobec œlinianek i stawów Nr Pomimo czêstego wystêpowania zespo³u suchoœci œluzówek jamy ustnej (u 13 osób, co stanowi 37%), tylko u 3 osób znaleziono markery autoagresji wobec œlinianek. SSA wystêpowa³y u dwóch osób, przeciwcia³a przeciwko fodrynie u innej. Sugeruje to inn¹ ni w zespole Sjögrena etiologiê uszkodzenia œlinianek u osób zaka onych HCV (8). U dziesiêciu chorych nie znaleziono adnego z badanych markerów immunologicznych. By³y to osoby z najs³abiej wyra onymi dolegliwoœciami, co potwierdza zwi¹zek badanych markerów z wystêpowaniem objawów klinicznych (12). Przedstawione wyniki maj¹ charakter wstêpnego doniesienia. Ocena serologicznych wyk³adników uszkodzenia stawów i œlinianek oraz innych zaburzeñ immunologicznych bêdzie prowadzona w badaniach na wiêkszej grupie chorych. WNIOSKI 1. Bóle stawów i artropatie w zaka eniu HCV, pomimo czêstego wystêpowania RF IgM i obrazu klinicznego zbli onego do RZS, wynikaj¹ z odmiennych mechanizmów. Mog¹ byæ one zwi¹zane z wystêpowaniem krioglobulinemi i/lub kr¹ ¹cych kompleksów immunologicznych. 2. Przeciwcia³a przeciwko filagrynie, które s¹ bardziej specyficzne dla RZS, w zaka- eniu HCV wystêpuj¹ rzadko w ró nicowaniu artropatii powinno siê wykonaæ ich oznaczenie. 3. W grupie chorych zaka onych HCV z zespo³em suchoœci œluzówek rzadko wykrywa siê autoprzeciwcia³a przeciwko fodrynie i SSA. Przyczyna wystêpowania tych objawów w zaka eniu HCV wydaje siê byæ odmienna ni w klasycznym zespole Sjögrena. J Jab³oñska, J Z¹bek NEW MARKERS OF AUTOIMMUNITY AGAINST JOINTS AND SALIVARY GLANDS IN HCV INFECTED PATIENTS SUMMARY Objective: In 35 HCV infected patients with arthralgia and myalgia prevalence of anti-fodrin antibodies and anti-flilagrin antibodies was estimated in comparison with other immunologic markers (ANA, krioglobulinemia, CCI, RF, anti-ssa) and clinical symptoms. Results: Anti-filagrin antibodies were fund in one case. Anti-fodrin Ab in two cases. Cryoglobulins, CCI, RF were frequent in estimated group. Many patients had different symptoms simultanously. In 10 persons without serological markers clinical symptoms were the weakest. Conclusions: In HCV infected patients arthralgias have different mechanism than in rheumatoid arthritis although RF IgM is freguently found. Patients have often cryoglobulinemia and complexemia. Anti-SSA and anti-fodrin antibodies are rare in HCV-infected patients. Sicca syndrome in HCV infection is frequent, but etiology is probably different than in classic Sjögren s syndrome.
8 J Jab³oñska, J Z¹bek 446 Nr 2 PIŒMIENNICTWO 1. Cacoub P, Poynard T, Ghillani P, i in. Extrahepatic manifestations of chronic hepatitis C. MUL- TIVIRC Group. Arthritis Rheum 1999;42: Wilson LE, Widman D, Dikman SH, i in. Autoimmune disease complicating antiviral therapy for hepatitis C virus infection. Semin Arthritis Rheum 2002; 32: Filipowicz-Sosnowska A, Stanis³awska-Biernat E, Zubrzycka-Sienkiewicz A. Standardy diagnostyczno-terapeutyczne w najczêstszych chorobach reumatycznych. Reumatoidalne zapalenie stawów. Reumatologia 2000;38 Supl 1: Rivera J, Garcia-Monforte A, Pineda A, i in. Arthritis in patients with chronic hepatitis C virus infection. J Rheumatol 1996;23: Z¹bek J. Wartoœæ diagnostyczna oraz wa niejsze metody oznaczania autoprzeciwcia³ w diagnostyce ró nicowej uk³adowych chorób tkanki ³¹cznej. Polskie Archiwum Med Wewn 2004, 112: Materia³y XXXV Zjazdu Towarzystwa Internistów Polskich. 6. Kessel A, Rosner I, Zuckerman E, i in. Use of antikeratin antibodies to distinguish between rheumatoid arthritis and polyarthritis associated with hepatitis C infection. J Rheumatol 2000; 27: Vossenaar ER, van Venrooij WJ. Anti-CCP antibodies, a highly specific marker for (early) rheumatoid arthritis. Clin Applied Immunol Rev 2004;4: Ramos-Casals M, Garcia-Carrasco M, Zeron MPB, i in. Viral etiopathogenesis of Sjögren s syndrome: role of hepatitis C virus. Autoimmunity Rev 2002;1: Ulbricht KU, Schmidt RE, Witte T. Antibodies against alpha-fodrin in Sjögren s syndrome. Autoimmunity Rev 2003;2: Rosner I, Rozenbaum M, Toubi E, i in. The case for hepatitis C arthritis. Semin Arthritis Rheum 2004;33(6): Jab³oñska J, Z¹bek J, och T, i in. Krioglobulinemia u chorych zaka onych wirusem zapalenia w¹troby typu C. Czêœæ I wybrane aspekty immunologiczne. Hepatologia Polska 2000;6: Jab³oñska J, Z¹bek J, Koz³owska J, i in. Krioglobulinemia u chorych zaka onych wirusem zapalenia w¹troby typu C. Czêœæ II wybrane aspekty kliniczne. Hepatologia Polska 2000;6: Adres autora: Joanna Jab³oñska Klinika Hepatologii i Nabytych Niedoborów Immunologicznych AM w Warszawie ul. Wolska 37, Warszawa tel. (22) , fax (22) liver@zigzag.pl
Zaburzenia immunologiczne w grupie chorych zakażonych HCV z artralgią
Artykuł oryginalny/original paper Reumatologia 2007; 45, 6: 315 320 Zaburzenia immunologiczne w grupie chorych zakażonych HCV z artralgią Immunological disturbances in HCV infected patients with arthralgia
Obecność przeciw ciał anty kardiolipinowych w krioglobulinach izolowanych z surowic pacjentów zakażonych wirusem zapalenia wątroby typu C
ARTYKUŁ ORYGINALNY Obecność przeciw ciał anty kardiolipinowych w krioglobulinach izolowanych z surowic pacjentów zakażonych wirusem zapalenia wątroby typu C Joanna Jabłońska 1, Jakub Ząbek 2, Joanna Kozłowska
Przydatnoœæ oceny wybranych markerów immunologicznych w diagnostyce m³odzieñczego idiopatycznego zapalenia stawów
Lipiñska J., Smolewska E., Brózik H. i wsp. Przydatnoœæ oceny wybranych markerów immunologicznych ARTYKU Y ORYGINALNE75 Alergia Astma Immunologia, 2005, 10(2), 75-82 Przydatnoœæ oceny wybranych markerów
Nowe badania w diagnostyce chorób układu immunologicznego. Alicja Bąkowska
Nowe badania w diagnostyce chorób układu immunologicznego Alicja Bąkowska Reumatoidalne zapalenie stawów Przewlekła, układowa choroba o podłoŝu autoimmunologicznym, charakteryzująca się postępującą destrukcją
Markery immunologiczne w diagnostyce i prognozowaniu m³odzieñczego idiopatycznego zapalenia stawów i reumatoidalnego zapalenia stawów
Lipiñska J., Smolewska E., Brózik H. i wsp. Markery immunologiczne w IMMUNOLOGIA diagnostyce i prognozowaniu KLINICZNA 117 Alergia Astma Immunologia, 2005, 10(3), xxx Alergia Astma Immunologia, 2005, 10(3),
Poradnia Immunologiczna
Poradnia Immunologiczna Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli Lublin, 2011 Szanowni Państwo, Uprzejmie informujemy, że w Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli funkcjonuje
Wirus zapalenia wątroby typu B
Wirus zapalenia wątroby typu B Kliniczne następstwa zakażenia odsetek procentowy wyzdrowienie przewlekłe zakażenie Noworodki: 10% 90% Dzieci 1 5 lat: 70% 30% Dzieci starsze oraz 90% 5% - 10% Dorośli Choroby
USG Power Doppler jest użytecznym narzędziem pozwalającym na uwidocznienie wzmożonego przepływu naczyniowego w synovium będącego skutkiem zapalenia.
STRESZCZENIE Serologiczne markery angiogenezy u dzieci chorych na młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów - korelacja z obrazem klinicznym i ultrasonograficznym MIZS to najczęstsza przewlekła artropatia
Spis treœci. 1. Wstêp... 1
Spis treœci 1. Wstêp........................................................... 1 Czêœæ 1: MIKROBIOLOGIA OGÓLNA..................................... 3 2. Budowa i taksonomia bakterii.....................................
Joanna Jabłońska, Jakub Ząbek*, Joanna Kozłowska, Janusz Cianciara
PRZEGL EPIDEMIOL 2001;55:459-64 Joanna Jabłońska, Jakub Ząbek*, Joanna Kozłowska, Janusz Cianciara ZABURZENIA IMMUNOLOGICZNE U CHORYCH Z PRZEWLEKŁYM WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU C Klinika Hepatologii
Analysis of infectious complications inf children with acute lymphoblastic leukemia treated in Voivodship Children's Hospital in Olsztyn
Analiza powikłań infekcyjnych u dzieci z ostrą białaczką limfoblastyczną leczonych w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym w Olsztynie Analysis of infectious complications inf children with
PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY I PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA KIERUNKU LEKARSKIM ROK AKADEMICKI 2016/2017
PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY I PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA KIERUNKU LEKARSKIM ROK AKADEMICKI 2016/2017 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Trudna reumatologia? Ćwiczenia praktyczne z interpretacji badań
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA.
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA Małgorzata Biskup Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na reumatoidalne zapalenie
PROKALCYTONINA infekcje bakteryjne i sepsa. wprowadzenie
PROKALCYTONINA infekcje bakteryjne i sepsa wprowadzenie CZĘŚĆ PIERWSZA: Czym jest prokalcytonina? PCT w diagnostyce i monitowaniu sepsy PCT w diagnostyce zapalenia dolnych dróg oddechowych Interpretacje
Część praktyczna: Metody pozyskiwania komórek do badań laboratoryjnych cz. I
Ćwiczenie 1 Część teoretyczna: Budowa i funkcje układu odpornościowego 1. Układ odpornościowy - główne funkcje, typy odpowiedzi immunologicznej, etapy odpowiedzi odpornościowej. 2. Komórki układu immunologicznego.
Dlaczego tak późno trafiamy do reumatologa?
Dlaczego tak późno trafiamy do reumatologa? Wyniki najnowszego badania Narodowego Instytutu Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji im. prof. dr hab. med. Eleonory Reicher. Wczesne rozpoznanie Ustalenie
7 Oparzenia termiczne
7 Oparzenia termiczne Nastêpstwa i zagro enia... 162 Jak oparzenie penetruje w g³¹b skóry?.... 163 Zagro enia przy rozleg³ych oparzeniach.... 164 Kiedy nale y iœæ do lekarza?... 164 Preparaty naturalne
Dr hab. n.med. Jarosław Drobnik prof. nadzw. PMWSZ Zakład Gerontologii, Katedra Zdrowia Publicznego WNoZ Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu
Dr hab. n.med. Jarosław Drobnik prof. nadzw. PMWSZ Zakład Gerontologii, Katedra Zdrowia Publicznego WNoZ Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu HCV wirusowe zapalenie wątroby typem wirusa C (dawniej nie A /
Wartość oznaczenia przeciwciał przeciwko cyklicznemu cytrulinowanemu peptydowi w diagnostyce młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów
Artykuł oryginalny/original paper Reumatologia 2006; 44, 5: 255 259 Wartość oznaczenia przeciwciał przeciwko cyklicznemu cytrulinowanemu peptydowi w diagnostyce młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów
Diagnostyka zakażeń EBV
Diagnostyka zakażeń EBV Jakie wyróżniamy główne konsekwencje kliniczne zakażenia EBV: 1) Mononukleoza zakaźna 2) Chłoniak Burkitta 3) Potransplantacyjny zespół limfoproliferacyjny Jakie są charakterystyczne
LECZENIE BIOLOGICZNE CHORÓB
LECZENIE BIOLOGICZNE CHORÓB REUMATYCZNYCH U PACJENTÓW 65+ Włodzimierz Samborski Katedra Reumatologii i Rehabilitacji Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu LECZENIE BIOLOGICZNE CHORÓB REUMATYCZNYCH
ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA
ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA 25 UZUPEŁNIENIA ZAWARTE W ODPOWIEDNICH PUNKTACH CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO DLA PRODUKTÓW ZAWIERAJĄCYCH
Gdańsk 10.10.2015 r.
Celiakia- czy nadążamy za zmieniającymi się rekomendacjami Gdańsk 10.10.2015 r. prof. dr hab. n. med. Barbara Kamińska Katedra i Klinika Pediatrii, Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci Gdański
Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: 2016-06-17/10:16:18
Europejski Dzień Prostaty obchodzony jest od 2006 roku z inicjatywy Europejskiego Towarzystwa Urologicznego. Jego celem jest zwiększenie społecznej świadomości na temat chorób gruczołu krokowego. Gruczoł
Przemysław Kotyla. Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Reumatologii Śląski Uniwersytet Medyczny Katowice
Przemysław Kotyla Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Reumatologii Śląski Uniwersytet Medyczny Katowice Opis problemu 59-letnia chora z obrzękami stawów, osłabieniem i niewielką suchością oczu. Wywiad
Krioglobulinemia w chorobach reumatycznych
Artykuł przeglądowy/review paper Reumatologia 2007; 45, 6: 391 396 Krioglobulinemia w chorobach reumatycznych Cryoglobulinaemia associated with rheumatic diseases Maria Majdan Katedra i Klinika Reumatologii
Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI
Załącznik nr 12 do zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI ICD 10 D80 w tym D80.0, D80.1, D80.3, D80.4,
Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2008 Profilaktyka i terapia krwawień u dzieci z hemofilią A i B.
Załącznik nr do zarządzenia Nr./2008/DGL Prezesa NFZ Nazwa programu: PROFILAKTYKA I TERAPIA KRWAWIEŃ U DZIECI Z HEMOFILIĄ A I B. ICD- 10 D 66 Dziedziczny niedobór czynnika VIII D 67 Dziedziczny niedobór
Wpływ warunków przechowywania na wyniki oznaczeń poziomu przeciwciał w próbkach ludzkiej surowicy
MED. DOŚW. MIKROBIOL., 2011, 63: 189-193 Wiesław Truszkiewicz Wpływ warunków przechowywania na wyniki oznaczeń poziomu przeciwciał w próbkach ludzkiej surowicy Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna
Nieprawidłowe próby wątrobowe
Nieprawidłowe próby wątrobowe Pacjent Student l. 22 Skierowany z powodu stwierdzonych w rutynowym badaniu podwyższonych testów wątrobowych BMI 22 (jaka norma?) Wywiad: niewielkie przemęczenie, apetyt dobry,
Odległe następstwa różnych scenariuszy polityki zdrowotnej w zakresie kontroli zakażeń HCV Robert Flisiak
Odległe następstwa różnych scenariuszy polityki zdrowotnej w zakresie kontroli zakażeń HCV Robert Flisiak Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku Polskie Towarzystwo
SPEŁNIENIE DRUGIEGO KRYTERIUM OCENY OFERT
PN/9OL/09/0 Załącznik nr 8 SPEŁNIENIE DRUGIEGO KRYTERIUM OCENY OFERT PRZEDMIOT ZAMÓWIENIA: dostawy odczynników. Kryterium jakości odczynników (pakiety nr: -, 0-, 7) Nr Nazwa Parametry oceniane Wartość
Przewlek³e wirusowe zapalenia w¹troby jako przyczyna zapaleñ stawów
Artyku³ oryginalny/original paper Reumatologia 2006; 44, 1: 7 12 Przewlek³e wirusowe zapalenia w¹troby jako przyczyna zapaleñ stawów Chronic viral hepatitis as the cause of arthritis Anna Dudek 1, Ma³gorzata
Standardy leczenia wirusowych zapaleń wątroby typu C Rekomendacje Polskiej Grupy Ekspertów HCV - maj 2010
Standardy leczenia wirusowych zapaleń wątroby typu C Rekomendacje Polskiej Grupy Ekspertów HCV - maj 2010 1. Leczeniem powinni być objęci chorzy z ostrym, przewlekłym zapaleniem wątroby oraz wyrównaną
Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI
Załącznik nr 11 do Zarządzenia Nr 41/2009 Prezesa NFZ z dnia 15 września 2009 roku Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI ICD 10 D80 w tym D80.0, D80.1, D80.3, D80.4, D80.5,
wykłady 5, ćwiczenia - 15 wykłady 5, ćwiczenia - 15 Nakład pracy studenta bilans punktów ECTS Obciążenie studenta
Lp. Element Opis 1 Nazwa 2 Typ Podstawy fizjoterapii klinicznej w chorobach wieloukładowych w obrębie narządu ruchu obowiązkowy 3 Instytut Nauk o Zdrowiu 4 Kod PPWSZ F-P_20 Kierunek, kierunek: Fizjoterapia
Informacja dla chorego na temat operacji. przeszczepienie nerki. oraz Formularz œwiadomej zgody chorego na operacjê przeszczepienia nerki
biomedycznych, które to umo liwi¹. Wszystko wskazuje na to, e w perspektywie tego stulecia mo liwoœci technologii genetycznej zmieni¹ ca³kowicie nasze odczuwanie i rozumienie w³asnej cielesnoœci, a oferowane
INFORMACJA DLA PACJENTA oraz ŒWIADOMA ZGODA NA BADANIE Gastroskopia
ISO 9001-2008 ul. Storczykowa 8/10, 87-100 Toruñ REJESTRACJA TELEFONICZNA: 56 659 48 00, 56 659 48 01 TELEFON DO PRACOWNI ENDOSKOPOWEJ: 56 659 48 32 REJESTRACJA e-mail: rejestracja.matopat@tzmo.com.pl
probiotyk o unikalnym składzie
~s~qoy[jg probiotyk o unikalnym składzie ecovag, kapsułki dopochwowe, twarde. Skład jednej kapsułki Lactobacillus gasseri DSM 14869 nie mniej niż 10 8 CFU Lactobacillus rhamnosus DSM 14870 nie mniej niż
Piotr Potemski. Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Szpital im. M. Kopernika w Łodzi
Piotr Potemski Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Szpital im. M. Kopernika w Łodzi VI Letnia Akademia Onkologiczna dla Dziennikarzy, Warszawa, 10-12.08.2016 1 Obserwowane są samoistne regresje zmian przerzutowych
Odkrywanie wiedzy z danych przy użyciu zbiorów przybliżonych. Wykład 3
Odkrywanie wiedzy z danych przy użyciu zbiorów przybliżonych Wykład 3 Tablice decyzyjne Spójnośd tablicy decyzyjnej Niespójna tablica decyzyjna Spójnośd tablicy decyzyjnej - formalnie Spójnośd TD a uogólniony
Stanis³aw Nowak 1, Helena Prêdota-Panecka 2, Barbara B³aszczyk 1, 2, Ewa Ko³odziejska 2, Irena Florin-Dziopa 2, Wojciech Nowak, S³awomir Szmato³a 2
Studia Medyczne Akademii Œwiêtokrzyskiej tom 6 Kielce 2007 Stanis³aw Nowak 1, Helena Prêdota-Panecka 2, Barbara B³aszczyk 1, 2, Ewa Ko³odziejska 2, Irena Florin-Dziopa 2, Wojciech Nowak, S³awomir Szmato³a
u Czynniki ryzyka wystąpienia zakrzepicy? - przykłady cech osobniczych i stanów klinicznych - przykłady interwencji diagnostycznych i leczniczych
1 TROMBOFILIA 2 Trombofilia = nadkrzepliwość u Genetycznie uwarunkowana lub nabyta skłonność do występowania zakrzepicy żylnej, rzadko tętniczej, spowodowana nieprawidłowościami hematologicznymi 3 4 5
Znaczenie autoprzeciwciał w rozpoznaniu chorób. Implications of the autoantibodies in the diagnosis of rheumatic diseases
Postępy Nauk Medycznych, t. XXV, nr 2, 2012 Borgis *Mariusz Puszczewicz, Grażyna Białkowska-Puszczewicz, Dominik Majewski Znaczenie autoprzeciwciał w rozpoznaniu chorób reumatycznych** Implications of
CZAS OCZEKIWANIA NA WYNIK
PAKIET OGÓLNY Morfologia (C55) Odczyn Biernackiego (C59) Badanie ogólne moczu (A0) Sód w surowicy (O35) Potas w surowicy (N45) Chlorki w surowicy (I97) Cholesterol całkowity (I99) Triglicerydy (O49) Cholesterol
KOBIETA 40+ Badania Krótki opis Cena
KIETA 40+.... Ca 125 Marker nowotworowy m.in. raka jajnika. 30 zł 101 zł CENA PROMOCYJNA 84zł DLA PACJENTÓW NZOZ PRZYCHODNIA 63zł MEZCZYZNA 40+ PSA Antygen specyficzny gruczołu krokowego 25 zł 96 zł CENA
Wirus zapalenia wątroby typu C jako stymulator autoprzeciwciał we wczesnym okresie życia dzieci zakażonych wertykalnie
Wirus zapalenia wątroby typu C jako stymulator autoprzeciwciał we wczesnym okresie życia dzieci zakażonych wertykalnie Hepatitis C virus as autoimmunity stimulator in young children with HCV vertical infection
WZW A. wątroby typu A. Zaszczep się przeciwko WZW A
WZW A Wirusowe zapalenie wątroby typu A Zaszczep się przeciwko WZW A 14 dni po zaszczepieniu u ponad 90% osób z prawidłową odpornością stwierdza się ochronne miano przeciwciał PSSE Tomaszów Maz. ul. Majowa
POSTÊPY W CHIRURGII G OWY I SZYI 1/2008 19
Zalecenia diagnostyczno-terapeutyczne w zakresie rynologii Klasyfikacja zapaleñ zatok przynosowych i zalecenia Europejskiego Towarzystwa Rynologicznego Na stronie internetowej Polskiego Towarzystwa Otorynolaryngologów
NA ZAKAŻENIE HBV i HCV
NA ZAKAŻENIE HBV i HCV Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Gdańsku 18.04.2016r. Aneta Bardoń-Błaszkowska HBV - Hepatitis B Virus Simplified diagram of the structure of hepatitis B virus, Autor
Wartość stawki jednostkowej w PLN. Opis i definicja wskaźnika rozliczającego stawkę jednostkową. Sposób weryfikacji wykonania usługi
Załącznik nr 19 Zestawienie stawek jednostkowych dla Ogólnopolskiego programu zapalenia stawów Stawki jednostkowe określone poniżej dotyczą świadczeń zdrowotnych, które będą udzielane w ramach wdrażania
Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2012/2013. Forma studiów: Stacjonarne Kod kierunku: 12.
Państwowa Wyższa Szko la Zawodowa w Nowym Sa czu Karta przedmiotu Instytut Zdrowia obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2012/201 Kierunek studiów: Ratownictwo medyczne Profil:
2. Wykaz personelu medycznego odpowiedzialnego za wykonanie zleconych badań:
Oleśnica, 10.10.2012 SZPZPZ/LAB/I/2012 W ogłoszeniu nr SZPZOZ/LAB/1/2012 opublikowanym w dniu 02.10.2012 zmienia się wykaz badań w załączniku nr 2 do regulaminu konkursu Formularz ofertowy na świadczenia
Podstawy genetyki człowieka. Cechy wieloczynnikowe
Podstawy genetyki człowieka Cechy wieloczynnikowe Dziedziczenie Mendlowskie - jeden gen = jedna cecha np. allele jednego genu decydują o barwie kwiatów groszku Bardziej złożone - interakcje kilku genów
I. STRESZCZENIE Cele pracy:
I. STRESZCZENIE Przewlekłe zapalenie trzustki (PZT) jest przewlekłym procesem zapalnym, powodującym postępujące i nieodwracalne włóknienie trzustki. Choroba przebiega z okresami remisji i zaostrzeń, prowadząc
Serological markers of hepatitis B virus
MED. DOŚW. MIKROBIOL., 2018, 70: 77-82 Serologiczne markery wirusowego zapalenia wątroby typu B Serological markers of hepatitis B virus Joanna Wróblewska, Wiesława Chudobińska Kula, Marcin Ziuziakowski,
PRZEGL EPIDEMIOL 2007; 61:
PRZEGL EPIDEMIOL 2007; 61: 551-558 1 Dorota Zarębska-Michaluk, 2 Dariusz Marek Lebensztejn, 1,3 Wiesław Kryczka Skuteczność skojarzonego leczenia rekombinowanym interferonem ALFA z rybawiryną chorych z
Mieszana krioglobulinemia demograficzne, kliniczne i serologiczne aspekty choroby w analizie 16 pacjentów
Artykuł oryginalny/original paper Mieszana krioglobulinemia demograficzne, kliniczne i serologiczne aspekty choroby w analizie 16 pacjentów Mixed cryoglobulinaemia: demographic, clinical and serologic
WYKAZ METODYK BADAWCZYCH STOSOWANYCH DO BADAŃ MATERIAŁU BIOLOGICZNEGO WYKONYWANYCH W ODDZIALE LABORATORYJNYM MIKROBIOLOGII KLINICZNEJ
Strona/ stron 1/8 WYKAZ METODYK BADAWCZYCH STOSOWANYCH DO BADAŃ MATERIAŁU BIOLOGICZNEGO WYKONYWANYCH W ODDZIALE LABORATORYJNYM MIKROBIOLOGII KLINICZNEJ Symbol oznacza metody akredytowane, zawarte w Zakresie
Wirusowe zapalenia wątroby
Wirusowe zapalenia wątroby Dr hab. n. med. Joanna Musialik Klinika Gastroenterologii i Hepatologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach Kierownik: prof. dr hab. n. med. Marek Hartleb 1 Wirusowe
Aneks II Zmiany w drukach informacyjnych produktów leczniczych zarejestrowanych w procedurze narodowej
Aktualizacja ChPL i ulotki dla produktów leczniczych zawierających jako substancję czynną immunoglobulinę anty-t limfocytarną pochodzenia króliczego stosowaną u ludzi [rabbit anti-human thymocyte] (proszek
WYKAZ METODYK BADAWCZYCH STOSOWANYCH DO BADAŃ MATERIAŁU BIOLOGICZNEGO WYKONYWANYCH W ODDZIALE LABORATORYJNYM MIKROBIOLOGII KLINICZNEJ
Strona/ stron 1/6 WYKAZ METODYK BADAWCZYCH STOSOWANYCH DO BADAŃ MATERIAŁU BIOLOGICZNEGO WYKONYWANYCH W ODDZIALE LABORATORYJNYM MIKROBIOLOGII KLINICZNEJ Symbol oznacza metody akredytowane, zawarte w Zakresie
Mikrobiologia - Wirusologia
5650 Wirus cytomegalii - przeciwciała Mikrobiologia - Wirusologia 3 próbki płynnego ludzkiego osocza (>0,7 ml). Przeciwciała przeciwko CMV całkowite, klasy: IgG, IgM, IgG awidność i komentarz 5635 Wirus
Mgr inż. Aneta Binkowska
Mgr inż. Aneta Binkowska Znaczenie wybranych wskaźników immunologicznych w ocenie ryzyka ciężkich powikłań septycznych u chorych po rozległych urazach. Streszczenie Wprowadzenie Według Światowej Organizacji
Przemysław Kotyla. Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Reumatologii Ślaski Uniwersytet Medyczny Katowice
Przemysław Kotyla Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Reumatologii Ślaski Uniwersytet Medyczny Katowice Opis problemu 32-letni pacjent z rozpoznanym młodzieńczym idiopatycznym zapaleniem stawów i rozpoznanym
Mikrobiologia - Wirusologia
5650 Wirus cytomegalii - przeciwciała Mikrobiologia - Wirusologia 3 próbki płynnego ludzkiego osocza (>0,7 ml). Przeciwciała przeciwko CMV całkowite, klasy: IgG, IgM, IgG awidność i komentarz 5635 Wirus
Mikrobiologia - Wirusologia
Mikrobiologia - Wirusologia 5650 Wirus cytomegalii - przeciwciała (EQA 3 -sprawdzian zintegrowany) 3 próbki płynnego ludzkiego osocza (0,5 ml). Przeciwciała przeciwko CMV całkowite, klasy: IgG, IgM, IgG
Zalecenia postępowania diagnostyczno-terapeutycznego Reumatologia 2016; supl. 1: DOI: /reum
Zalecenia postępowania diagnostyczno-terapeutycznego Reumatologia 2016; supl. 1: 134 135 DOI: 10.5114/reum.2016.60016 Postępowanie okołooperacyjne w aloplastyce stawu biodrowego i kolanowego u chorych
The prevalence and diagnostic significance of accp antibodies and rheumatoid factor in rheumatoid arthritis patients
Artykuł oryginalny/original paper Reumatologia 2007; 45, 2: 59 64 Porównanie częstości występowania i znaczenia diagnostycznego przeciwciał przeciwko cyklicznemu cytrulinowanemu peptydowi oraz czynnika
Umiejscowienie trzeciego oka
Umiejscowienie trzeciego oka Tilak czerwony, cynobrowy znak, wprowadzono jako wskaÿnik i symbol nieznanego œwiata. Nie mo na go na³o yæ gdziekolwiek i tylko ktoœ, kto potrafi przy³o yæ rêkê do czo³a i
Promotor: prof. dr hab. Katarzyna Bogunia-Kubik Promotor pomocniczy: dr inż. Agnieszka Chrobak
INSTYTUT IMMUNOLOGII I TERAPII DOŚWIADCZALNEJ IM. LUDWIKA HIRSZFELDA WE WROCŁAWIU POLSKA AKADEMIA NAUK mgr Milena Iwaszko Rola polimorfizmu receptorów z rodziny CD94/NKG2 oraz cząsteczki HLA-E w patogenezie
WYROK z dnia 7 wrzeœnia 2011 r. III AUa 345/11
WYROK z dnia 7 wrzeœnia 2011 r. III AUa 345/11 Sk³ad orzekaj¹cy:ssa Maria Sa³añska-Szumakowicz (przewodnicz¹cy) SSA Daria Stanek (sprawozdawca) SSA Gra yna Czy ak Teza Podanie przez p³atnika sk³adek, o
Załącznik nr 2 do procedury opracowywania i okresowego przeglądu programów kształcenia II WYDZIAŁ LEKARSKI. Rok: IV.
1. Metryczka Nazwa Wydziału: Program kształcenia (Kierunek studiów, poziom i profil kształcenia, forma studiów np.: Zdrowie publiczne I stopnia profil praktyczny, studia stacjonarne): Rok akademicki: 2015/2016
Badania autoprzeciwciał w chorobach wątroby
14 DR N. MED. MAŁGORZATA KLIMCZAK-FILIPPOWICZ EUROIMMUN POLSKA Badania autoprzeciwciał w chorobach wątroby Autoimmunologiczne choroby wątroby i powiązane autoprzeciwciała Autoprzeciwciała to immunoglobuliny
Reumatoidalne zapalenie stawów. Dlaczego pacjent nie może polubić choroby, a lekarz musi być agresywny?
+. Dlaczego pacjent nie może polubić choroby, a lekarz musi być agresywny? Maria Rell-Bakalarska Interdyscyplinarna Akademia Medycyny Praktycznej Ivey Hayes RZS (1986 Definicja Przewlekła, immunologicznie
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla studentów V roku
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla studentów V roku 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Nefrologia 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek )
Metotreksat - mity i fakty. Co o stosowaniu tego leku mówią badania środa, 02 lipca :47
Metotreksat - podstawowy lek stosowany zgodnie z zaleceniami EULAR w pierwszej linii leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS) - nie posiada ulotki przygotowanej dla pacjentów reumatoidalnych. Część
Epidemiologia weterynaryjna
Jarosław Kaba Epidemiologia weterynaryjna Testy diagnostyczne I i II i III Zadania 04, 05, 06 Warszawa 2009 Testy diagnostyczne Wzory Parametry testów diagnostycznych Rzeczywisty stan zdrowia chore zdrowe
Kuligowska-Prusiñska Alergia Astma Immunologia M i wsp. 2008, Ocena 13(1): stê enia 53-60 wybranych przeciwcia³ i bia³ka CRP u chorych... 53 Ocena stê enia wybranych przeciwcia³ i bia³ka CRP u chorych
STRESZCZENIE Lek. Łukasz Kłodziński Promotor - Prof. dr hab. n. med. Małgorzata Wisłowska
STRESZCZENIE Lek. Łukasz Kłodziński Promotor - Prof. dr hab. n. med. Małgorzata Wisłowska Porównanie współchorobowości u pacjentów z Reumatoidalnym Zapaleniem Stawów, Toczniem Rumieniowatym Układowym i
Diagnostyka wirusologiczna w praktyce klinicznej
Diagnostyka wirusologiczna w praktyce klinicznej Ponad 60% zakażeń w praktyce klinicznej jest wywołana przez wirusy. Rodzaj i jakość materiału diagnostycznego (transport!) oraz interpretacja wyników badań
Wczesna diagnostyka w reumatologii jak leczyć szybciej, skuteczniej i taniej.
Wczesna diagnostyka w reumatologii jak leczyć szybciej, skuteczniej i taniej. Brygida Kwiatkowska Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji im. prof. dr hab. med. Eleonory Reicher Wiek
Pilotazowy Program Profilaktyki Zakazen HCV. Zakazenia i zachorowania etiologii HCV - klinika, diagnostyka, leczenie
Pilotazowy Program Profilaktyki Zakazen HCV Zakazenia i zachorowania etiologii HCV - klinika, diagnostyka, leczenie HCV zidentyfikowany w 1989 roku nalezy do rodziny Flaviviridae zawiera jednoniciowy RNA
Testy dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci.
Testy dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci. dr n. med. Agnieszka Ołdakowska Klinika Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie
MIÊDZYNARODOWY STANDARD REWIZJI FINANSOWEJ 250 UWZGLÊDNIENIE PRAWA I REGULACJI PODCZAS BADANIA SPRAWOZDAÑ FINANSOWYCH
MIÊDZYNARODOWY STANDARD REWIZJI FINANSOWEJ 250 UWZGLÊDNIENIE PRAWA I REGULACJI Wprowadzenie (Stosuje siê przy badaniu sprawozdañ finansowych sporz¹dzonych za okresy rozpoczynaj¹ce siê 15 grudnia 2009 r.
Nowy program terapeutyczny w RZS i MIZS na czym polega zmiana.
Nowy program terapeutyczny w RZS i MIZS na czym polega zmiana. Brygida Kwiatkowska Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji im. prof. dr hab. med. Eleonory Reicher Programy lekowe dla
ANTY-HCV ORAZ HCV-RNA U CHORYCH Z PIERWOTNYM ZESPOŁEM SJÖGRENA ANTI-HCV AND HCV RNA IN PATIENTS WITH THE PRIMARY SJÖGREN SYNDROME
PRZEGL EPIDEMIOL 2009; 63: 299-304 Problemy epidemiologiczne zakażeń Kazimierz Madaliński 1, Paulina Godzik 1, Irena Zimmermann-Górska 2, Mariusz Puszczewicz 2, Katarzyna Dzierżanowska-Fangrat 3, Joanna
Sugerowany profil testów
ZWIERZĘTA FUTERKOWE Alergologia Molekularna Rozwiąż niejasne przypadki alergii na zwierzęta futerkowe Użyj komponentów alergenowych w celu wyjaśnienia problemu wielopozytywności wyników testów na ekstrakty
WYKAZ METODYK BADAWCZYCH STOSOWANYCH DO BADAŃ MATERIAŁU BIOLOGICZNEGO WYKONYWANYCH W ODDZIALE LABORATORYJNYM MIKROBIOLOGII KLINICZNEJ
Strona/ stron 1/7 WYKAZ METODYK BADAWCZYCH STOSOWANYCH DO BADAŃ MATERIAŁU BIOLOGICZNEGO WYKONYWANYCH W ODDZIALE LABORATORYJNYM MIKROBIOLOGII KLINICZNEJ Symbol oznacza metody akredytowane, zawarte w Zakresie
ODLEGŁE WYNIKI LECZENIA INFERFERONEM ALFA 2b I RYBAWIRYNĄ CHORYCH Z PRZEWLEKŁYM WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU C W WARUNKACH LECZENIA STANDARDOWEGO
PRZEGL EPIDEMIOL 2007; 61: 765-770 Agnieszka Adamek, Jacek Adamek, Jacek Juszczyk, Iwona Bereszyńska* ODLEGŁE WYNIKI LECZENIA INFERFERONEM ALFA 2b I RYBAWIRYNĄ CHORYCH Z PRZEWLEKŁYM WIRUSOWYM ZAPALENIEM
ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA
ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA GAMMA anty-d 150 Roztwór do wstrzykiwań Immunoglobulinum humanum anti-d Immunoglobulina ludzka anty-d Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 3 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 3 SECTIO D 2004 Katedra Pielęgniarstwa Klinicznego Wydziału Zdrowia Publicznego AM we Wrocławiu MARTA ARENDARCZYK, EWA
i leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów (Lab Forum 2008) (www.roche.pl/fmfiles/re7190002/rdp/labforum/labforum36.pdf) 2
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) podstawowe informacje 1. Reumatoidalne zapalenie stawów Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) należy do grupy chorób reumatycznych. Jest to przewlekłe, postępujące schorzenie
OPIS PRZYPADKU Nr. 1. PROF. dr hab. med MAŁGORZATA WISŁOWSKA. KLINIKA REUMATOLOGI I CHORÓB WEWNĘTRZNYCH CSK MSWiA WARSZAWA, Wołoska
OPIS PRZYPADKU Nr. 1 PROF. dr hab. med MAŁGORZATA WISŁOWSKA KLINIKA REUMATOLOGI I CHORÓB WEWNĘTRZNYCH CSK MSWiA WARSZAWA, Wołoska 137 02-507 70-letnia kobieta z cukrzycą i miażdżycą tętnic obwodowych została
ZAKŁAD DIAGNOSTYKI LABORATORYJNEJ I IMMUNOLOGII KLINICZNEJ WIEKU ROZOJOWEGO AM W WARSZAWIE.
ZAKŁAD DIAGNOSTYKI LABORATORYJNEJ I IMMUNOLOGII KLINICZNEJ WIEKU ROZOJOWEGO AKADEMII MEDYCZNEJ W WARSZAWIE. ZAKŁAD DIAGNOSTYKI LABORATOTORYJNEJ WYDZIAŁU NAUKI O ZDROWIU AKADEMII MEDYCZNEJ W WARSZAWIE Przykładowe
Uwarunkowania genetyczne. w cukrzycy
Uwarunkowania genetyczne Kliknij, aby edytować styl wzorca podtytułu w cukrzycy Lek. Sylwia Wenclewska Klinika Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i Farmakologii Klincznej Kliknij, aby edytować format tekstu
Zespó³ Dandy-Walkera bez tajemnic
Zespó³ Dandy-Walkera bez tajemnic www.fundacja.dandy-walker.org.pl Fundacja chorych na zespó³ Dandy-Walkera 64-100 Leszno ul. Bu³garska 5/10 tel./fax +48 65 520 02 33 mob. +48 662 015 362 fundacja@dandy-walker.org.pl
Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2008 Zapobieganie krwawieniom u dzieci z hemofilią A i B.
załącznik nr 5 do zarządzenia 45/2008/DGL z dnia 7 lipca 2008 r. załącznik nr 33 do zarządzenia Nr 36/2008/DGL Prezesa NFZ z dnia 19 czerwca 2008 r. Nazwa programu: ZAPOBIEGANIE KRWAWIENIOM U DZIECI Z
WP YW STRUKTURY U YTKÓW ROLNYCH NA WYNIKI EKONOMICZNE GOSPODARSTW ZAJMUJ CYCH SIÊ HODOWL OWIEC. Tomasz Rokicki
46 ROCZNIKI NAUK ROLNICZYCH, T. ROKICKI SERIA G, T. 94, z. 1, 2007 WP YW STRUKTURY U YTKÓW ROLNYCH NA WYNIKI EKONOMICZNE GOSPODARSTW ZAJMUJ CYCH SIÊ HODOWL OWIEC Tomasz Rokicki Katedra Ekonomiki i Organizacji
Borrelial lymphocytoma (BL)
BORELIOZA z Lyme ROZPOZNANIE Podstawą rozpoznania jest stwierdzenie przynajmniej jednego z następujących objawów: Rumień wędrujący (rumień pełzający, erythema migrans EM) Rozpoznanie opiera się na obrazie