Odkrywanie wiedzy z danych przy użyciu zbiorów przybliżonych. Wykład 3

Transkrypt

1 Odkrywanie wiedzy z danych przy użyciu zbiorów przybliżonych Wykład 3

2 Tablice decyzyjne

3

4 Spójnośd tablicy decyzyjnej

5

6 Niespójna tablica decyzyjna

7 Spójnośd tablicy decyzyjnej - formalnie

8 Spójnośd TD a uogólniony atrybut decyzyjny

9 Spójnośd TD a uogólniony atrybut decyzyjny

10

11 Reguły minimalne

12 Od tablicy do reguł

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25 Reguły minimalne grypa

26 Przykład 2 Tablica jest niespójna!!!!

27 Wprowadzamy uogólniony atrybut decyzyjny A Teraz w tablicy występują powielone obiekty

28 Eliminujemy powielone obiekty

29 Tworzymy macierz nierozróżnialności Źródło: Roman Siminski

30 Generowanie reguł minimalnych przypomnienie działao w algebrze Boola

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43 Zbiory przybliżone w praktyce

44 Zbiory przybliżone w praktyce

45

46

47 Diagnozowanie encefalomiopatii mitochondrialnych Rozprawa doktorska, grant badawczy KBN (autor: dr Piotr Paszek), ŚAM

48 Diagnozowanie to jest: procesem długotrwałym, skomplikowanym, kosztownym i co najważniejsze nieobojętnym dla pacjenta. Proponowane procedury diagnostyczne, w kolejnych etapach postępowania, zmierzają do zróżnicowania między wieloma wrodzonymi schorzeniami metabolicznymi a MEM Postawienie ostatecznej diagnozy określenie konkretnej jednostki chorobowej (klasyfikacja) wymaga wykonania wielu badao, określenia wartości wielu parametrów (objawów klinicznych, poziomów kwasów, zmian biochemicznych w mózgu, poziomu enzymów w tkankach) i związków między nimi.

49 Badania inwazyjne i nieinwazyjne Badania prowadzące do wykrycia konkretnej jednostki chorobowej można podzielid ze względu na sposób przeprowadzenia badania na badania nieinwazyjne i inwazyjne. Jednym z badao nieinwazyjnych jest tomografia rezonansu magnetycznego, która dostarcza informacji o zmianach w mózgu pacjenta. Nie jest to jednak badanie rozstrzygające. Spektroskopia rezonansu magnetycznego to kolejne badanie nieinwazyjne, które znalazło zastosowanie w diagnozowaniu MEM. Dzięki MRS można zaobserwowad zmiany biochemiczne w mózgu. W wyniku zastosowania MRS nie można jednak stwierdzid jaka jednostka chorobowa wywołała MEM.

50 Badania inwazyjne pobranie próbek krwi i płynu mózgowo rdzeniowego w celu określenia poziomów stężeo kwasów mlekowego i pirogronowego w tych środowiskach. Wyniki tych pomiarów są podstawą do dalszej diagnozy. Nie dają one jednak koocowego rozpoznania jednostki chorobowej pobieranie próbek mięśni i nerwów. Na tych próbkach dokonywany są różnego typu badania np. pomiar poziomu enzymów oksydazy C, wykrywanie mutacji mtdna, określenie zmian w strukturze mitochondriów. Wyniki tych badao dają ostateczną diagnozę stwierdzenie lub wykluczenie choroby z grupy MEM

51 W tradycyjnej metodzie diagnostycznej lekarze dokonywali wstępnej selekcji pacjentów na podstawie objawów klinicznych podział pacjentów na dwie grupy grupa dzieci podejrzanych o MEM grupa pacjentów u których nie występują encefalomiopatie mitochondrialne Kierowani do dalszych badao dzieci zdrowe lub z innymi wrodzonymi schorzeniami metabolicznymi), które nie będą poddane dalszym badaniom inwazyjnym

52 Możliwy schemat postępowania Podział pacjentów na 2 grupy wygenerowad reguły, które klasyfikują nowe przypadki do odpowiedniej grupy. Jest to pierwszy etap diagnozy. I etap grupa dzieci podejrzanych o MEM grupa pacjentów u których nie występują encefalomiopatie mitochondrialne II etap Kierowani do dalszych badao dzieci zdrowe lub z innymi wrodzonymi schorzeniami metabolicznymi), które nie będą poddane dalszym badaniom inwazyjnym

53 Ważne Aby można było stworzyd reguły klasyfikacji dokonanych w pierwszym i drugim etapie, należy określid atrybuty, które będą brane pod uwagę w systemie i ich wartości!!! W trzecim etapie w poprzednio wyselekcjonowanej grupie chorych zostaną pobrane wycinki mięśni lub nerwów do oceny aktywności enzymatycznej badania poziomu enzymów w tych tkankach. Najczęściej pobierany jest wycinek mięśnia szkieletowego, który charakteryzuje się dużą liczbą mitochondriów, jak i wysoką aktywnością metabolizmu energetycznego

54 Jak to było w praktyce Na podstawie danych otrzymanych z II Kliniki i Katedry Śląskiej Akademii Medycznej, oraz po konsultacjach z zespołem neurologów dziecięcych ustalono zestaw objawów klinicznych atrybutów branych pod uwagę przy diagnozie encefalomiopatii mitochondrialnych.

55 Objawy kliniczne Numer Opis Numer Opis 1 opóźnienie i/lub regres, 2 hipotonia mięśniowa, 3 padaczka, 4 zaburzenia rozwoju somatycznego, 5 zanik nerwu wzrokowego, 6 oftalmoplegia, 7 oczopląs i/lub opsoklonie, 8 zaburzenia spastyczne i inne, 9 neuropatia obwodowa, 10 wymioty, 11 ubytki słuchu, 12 zlewne poty, 13 zaburzenia układu krążenia, bloki, 14 zaburzenia rytmu serca, 15 dysfunkcja wątroby, 16 wielkogłowie, 17 małogłowie, 18 miopatia, 19 mioklonie, 20 kardiomiopatia, 21 ślepota, 22 retinitis pigmentosa, 23 zespół spastyczny połowiczy, 24 zaburzenia połykania, 25 zaburzenia oddychania, 26 ataksja, 27 ostry niedowład połowiczy.

56 Ponieważ objawy kliniczne atrybuty, mogły występowad z różnym nasileniem przyjęto następujący zbiór wartości dla tych objawów: (-1) przy braku danego objawu, ( 0) przy braku informacji o występowaniu danego objawu (brak danych), ( 1) gdy dany objaw występował, ( 2) w szczególnych przypadkach, gdy nasilenie objawu było patologiczne.

57 Na podstawie tych atrybutów objawów klinicznych dokonywana jest pierwsza selekcja pacjentów. Zostaje podjęta decyzja do której grupy pacjent zostaje zakwalifikowany. Powstaje tablica decyzyjna, na podstawie której zostają utworzone reguły, które klasyfikują nowe przypadki.

58 Numer atrybutu Lp Dec

59 Parametry biochemiczne brane pod uwagę przy diagnozowaniu MEM (II etap) Numer Opis 1 poziom kwasu mlekowego w surowicy krwi; 2 poziom kwasu mlekowego w płynie mózgowo rdzeniowym (pmr); 3 poziom kwasu pirogronowego w surowicy krwi; 4 poziom kwasu pirogronowego w pmr; 5 stosunek kwasu mlekowego do pirogronowego w surowicy krwi; 6 stosunek kwasu mlekowego do pirogronowego w pmr.

60 Na podstawie tych atrybutów poziomów kwasów dokonywana jest kolejna klasyfikacja pacjentów. Powstaje tablica decyzyjna, na podstawie której zostaną utworzone reguły, które klasyfikują nowe przypadki.

61 Fragment tablicy decyzyjnej dla 6 atrybutów warunkowych 2 etap diagnozy Numer atrybutu Lp decyzja

62 III etap w poprzednio wyselekcjonowanej grupie chorych zostają pobrane wycinki mięśni lub nerwów do oceny aktywności enzymatycznej. Najczęściej pobierany jest wycinek mięśnia szkieletowego, rzadziej wycinki nerwów Na tych próbkach dokonywany są różnego typu badania: biochemiczne, morfologiczne, genetyczne. W wyniku tych badao określony zostanie poziom enzymów oksydazy C. Zaburzenia tych poziomów świadczą o nieprawidłowym funkcjonowaniu łaocucha oddechowego komórki. Ponadto badaniu podlega a mitochondrialne DNA w celu wykrycia mutacji w mtdna. Bada się również zmiany w strukturze mitochondriów. Wyniki tych badao w szczególności pomiar poziomu enzymów dają ostateczną diagnozę.

63 Fragment danych dotyczących poziomu enzymów w próbkach mięśni Lp. numer pacjenta A kompleks oksydazy cytochromowej, B oksydaza cytochromowa, C dehydrogenaza bursztynianowa, D dehydrogenaza maleinianowa, E syntetaza cytrynianowa. Lp. A B C D E

64 Cele systemu skrócenie czasu potrzebnego do postawienia ostatecznej diagnozy; maksymalne ograniczenie wskazao do inwazyjnych metod diagnostycznych (punkcje, wycinki z mięśnia lub nerwu); stworzenie systemu wspomagającego decyzje w diagnozowaniu MEM u dzieci.

65 Ogólny schemat uczenia maszynowego

66 Klasyfikacja nowych przypadków

67

68

69

70

71

72

73

74 Diagnoza

75

76

77

78

79

80

81

82 Podsumowanie Teoria zbiorów przybliżonych świetnie nadaje się do reprezentacji pojęd niespójnych. Pozwala redukowad wiedzę do niezbędnego minimum. Pozwala generowad reguły minimalne które skracają drogę wnioskowania.