Co nowego w kształceniu?

Transkrypt

1 Co nowego w kształceniu? Andrzej Kraśniewski Politechnika Warszawska Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechnika Wrocławska, 6 listopada 2015 r. 1

2 TRENDY I INNOWACJE W KSZTAŁCENIU zmiany w strukturze programu studiów nowe podejście do prowadzenia tradycyjnego przedmiotu kształcenie ukierunkowane problemowo i oparte na projektach (PBL) ewolucja w spojrzeniu na kształcenie oparte na badaniach (RBE) MOOCs A. Kraśniewski - 2

4 Zmiany w strukturze programu studiów przykład: kształcenie inżynierów przedmioty podstawowe (matematyka, fizyka, ) przedmioty kierunkowe ogólne przedmioty kierunkowe specjalistyczne projekt (praca dyplomowa) projekt realizowany w grupie przedmioty podstawowe (matematyka, fizyka, ) przedmioty kierunkowe ogólne przedmioty kierunkowe specjalistyczne projekt (praca dyplomowa) realizacja m.in. Carnegie-Mellon University (1990-) motywacja m.in. zachęta do studiowania kierunków technicznych A. Kraśniewski - 4

6 Przekazywanie wiedzy (wykład) synchronicznie - w czasie rzeczywistym (na uczelni lub na odległość) z prostym sprzężeniem zwrotnym (clickers) z jednoczesną oceną formującą (BYOD bring your own device) A. Kraśniewski - 6

7 Przekazywanie wiedzy (wykład) asynchronicznie (na odległość) zestaw plików multimedialnych rejestrowane wykłady (prowadzone w studio lub na żywo ) w tym wykład prowadzany przez grupę: główny prowadzący + eksperci (jak w TV show) materiały dydaktyczne w postaci podcastów wideo - krótkich filmików (Akademia Khana) inteligentne materiały dydaktyczne, samokonfigurujące się lub podpowiadające studentowi, co ma robić (adaptive learning) A. Kraśniewski - 7

8 Kształcenie odwrócone (flipped education) wykład w domu w dowolnym czasie, w tempie dostosowanym do indywidualnych możliwości projekt ( praca własna ) na uczelni w grupie, z istotnym komponentem interakcji (z prowadzącym, z innymi studentami) A. Kraśniewski - 8

9 Kształcenie odwrócone (flipped education) uczelnia dom dom uczelnia kształcenie odwrócone kształcenie tradycyjne źródło: Google Graphics A. Kraśniewski - 9

10 Weryfikacja efektów kształcenia (ocenianie) studenci analizują, recenzują i oceniają prace swoich kolegów (projekty, ale także inne zadania), a jakość tej oceny podlega ocenie przez prowadzącego ocena aktywności studentów w sieci (zwłaszcza przy realizacji projektów zespołowych) częstość i sposób korzystania z materiałów wzajemna komunikacja ocena wiedzy poprzez ocenę umiejętności jej stosowania A. Kraśniewski - 10

11 Zjazd Dziekanów Komisja PW RW WEiTI PW PWSZ w Krośnie liczba respondentów egzamin pisemny; student może korzystać ze wszystkich pomocy egzamin pisemny; student może korzystać z ograniczonego zestawu pomocy (np. tylko własne notatki,...) egzamin pisemny bez pomocy egzamin typu test (co najmniej 10 pytań lub zadań) egzamin ustny kolokwium/kolokwia; student może korzystać z pomocy kolokwium/kolokwia bez pomocy źródło: A. Kraśniewski, 2012 a tymczasem sposób prowadzenia egzaminów i kolokwiów - dotychczasowa praktyka A. Kraśniewski - 11

12 Weryfikacja efektów kształcenia POSTULAT: kolokwia i egzaminy pisemne - z pomocami (wszystkimi?) efekt uboczny: eliminacja najbardziej prymitywnych formy ściągania (korzystania z niedozwolonych pomocy) A. Kraśniewski - 12

14 PBL PBL problem-based learning project-based learning formy prowadzenia kształcenia aktywizujące studenta kształcenie ukierunkowane problemowo zdobywanie wiedzy kształcenie oparte na projektach stosowanie wiedzy możliwe połączenie obu form A. Kraśniewski - 14

15 PBL jak to działa? problemy/projekty - osadzone w realiach (wynikające z praktyki) złożone otwarte ( niedookreślone ) realizacja projekt - w zespołach (3-8 osób) pod opieką nauczyciela (tutora) wspomagające zajęcia (wykłady, laboratoria) dostosowane do potrzeb zastosowanie wybrane etapy realizacji programu (semestry) cały okres realizacji programu A. Kraśniewski - 15

16 PBL jak to działa? źródło: E. Bastiaens (U. Maastricht), UNICA conf., 2012 spotkania: typowo 2-3 godz. dwa razy w tygodniu A. Kraśniewski - 16

17 PBL warunki realizacji A. Kraśniewski - 17

18 PBL warunki realizacji źródło: M. Rautenberg, TU/e, Dept. Industrial Design A. Kraśniewski - 18

19 PBL to nie takie proste! A. Kraśniewski - 19

20 PBL efekty lepsze przygotowanie do potrzeb rynku pracy Badanie w Danii okres pełnej adaptacji absolwenta uczelni do wykonywania zadań zawodowych w firmie ok. 2 lat kształcenie tradycyjne (Lyngby) ok. pół roku kształcenie oparte na PBL (Aalborg) źródło: E. de Graaff, SEFI 2013 A. Kraśniewski - 20

21 Rozwinięcie idei PBL Design Thinking metoda prowadząca do tworzenia innowacyjnych produktów lub usług, odpowiadających rzeczywistym potrzebom użytkowników powstała na Stanford University - Hasso Plattner Institute of Design (dschool.stanford.edu) rozwijana m.in. w Hasso Plattner School of Design Thinking w Poczdamie wykorzystywana przez Google, Procter&Gamble, SAP, T-Mobile, Siemens, Deutsche Bank, General Electric, jeden z elementów Programu TOP 500 Innovators - realizowany podczas pobytu w Stanford University i UC Berkeley A. Kraśniewski - 21

22 Design Thinking źródło: obserwacja użytkownika i odkrywanie jego potrzeb tworzenie bardzo dużej liczby rozwiązań szybkie testowanie pomysłów poprzez budowanie prostych prototypów A. Kraśniewski - 22

24 Kształcenie oparte na badaniach a PBL zaawansowana forma PBL źródło: M. Healey, UNICA conf., 2012 A. Kraśniewski - 24

25 Kształcenie oparte na badaniach a PBL źródło: E. Bengoetxea (EIT), UNICA conf., 2012 A. Kraśniewski - 25

27 MOOCs A. Kraśniewski - 27

28 Massive Open Online Courses Massive bez limitu liczby studentów Co to takiego? Open brak formalnych wymagań wstępnych brak wpisowego (opłaty rejestracyjnej) - są wyjątki jedyne wymaganie/warunek rejestracji (podjęcia kształcenia) dostęp do Internetu Online kształcenie przez Internet Course przedmiot ( course w rozumieniu USA) M. Goebel, MOOCs - Massive Open Online Courses, EUA Occasional Paper, update Jan M. Waldrop, Campus 2.0: MOOCs are transforming higher education..., Nature, 14 March 2013 Disruptor, Distracter, or What? A Policymaker's Guide to Massive Open Online Courses, May 2014 A. Kraśniewski - 28

29 najczęściej - oferta konsorcjów (współ)tworzonych przez firmy IT (for-profit lub not for-profit) obsługujące przedsięwzięcie od strony organizacyjnej i technicznej uczelnie lub grupy wykładowców przykłady odpowiedzialne za wkład merytoryczny i jakość Kto za tym stoi? Coursera edx Udacity firma for profit + uczelnie (Stanford U., ) firma not for-profit, utworzona przez MIT i Harvard U. firma for-profit, utworzona przez profesorów ze Stanford U. partnerzy: Google, Microsoft, Facebook, AT&T,... Futurelearn (UK) firma utworzona przez Open University UK A. Kraśniewski - 29

30 Jak to działa? Prowadzenie przedmiotu najlepsi nauczyciele, stosujący innowacyjne techniki kształcenia (kwalifikacje formalne bez znaczenia) Udacity odrzuca 98% zgłoszeń aplikujących nauczycieli jeden z najlepiej ocenionych przedmiotów (Landmarks in Physics) prowadzony przez absolwenta studiów I stopnia inteligentne materiały dydaktyczne umożliwiające zindywidualizowane samokształcenie oraz weryfikację nabywanej wiedzy i umiejętności wykorzystanie doświadczeń Akademii Khana promowanie i wspomaganie wspólnego uczenia się (social networking) to działa!!! regularne spotkania samoorganizujących się grup studentów, po czym np. wizyty w pubie A. Kraśniewski - 30

31 Jak to działa? Zaliczanie przedmiotu certyfikat uczestnictwa lub zaliczenia przedmiotu (badge) niewielka opłata warunek: zaliczenie sprawdzianów (testów, egzaminów) - sprawdzanych automatycznie lub przez innych studiujących nie są przyznawane punkty (credits) A. Kraśniewski - 31

32 Komu to służy? Studenci ok. 50% - osoby pracujące ok. 70% - osoby z wykształceniem wyższym LLL w różnym wieku (14-81 lat na Circuits and Electronics) z całego świata (Coursera 74% spoza USA) A. Kraśniewski - 32

33 Komu to służy? Disruptor, Distracter, or What? A Policymaker's Guide to Massive Open Online Courses, May 2014 A. Kraśniewski - 33

34 Skala zjawiska Machine Learning (Stanford U. + Google, 2011) zarejestrowanych - ok studentów złożyło co najmniej jedną pracę domową (assignment) ukończyło istotną część przedmiotu (12.5%) zaliczyło przedmiot Circuits and Electronics (MITx) zarejestrowanych - ok studentów ze 160 krajów pierwszą pracę domową złożyło osób ukończyło > osób (tyle co przez 40 lat na MIT) maksymalny wynik na b. trudnym (w ocenie prowadzącego) egzaminie 340 osób (w tym 15-letni student z Mongolii) ankieta wśród absolwentów : 63% - lepsza jakość niż podobnego przedmiotu zaliczonego na uczelni, 36% - podobna jakość Introduction to Computer Science (Udacity) zarejestrowanych > studentów A. Kraśniewski - 34

35 Niezwykła ekspansja Coursera źródło: Nature, A. Kraśniewski - 35

36 Niezwykła ekspansja szybkość wzrostu liczby użytkowników MOOCs większa niż w przypadku Facebooka disruptive innovation? źródło: Google Graphics A. Kraśniewski - 36

37 MOOCs - skutki upowszechnienia ogromna ilość danych charakteryzujących proces uczenia (każde kliknięcie jest rejestrowane) MOOCs = teleskop Hubble a dla SzW [G. Matkin, ICERI 2014] materiał wykorzystywany do doskonalenia procesu kształcenia (on-campus i on-line) [Stanford, MIT] np. w oparciu o model flipped classroom zalążek nowej dyscypliny naukowej learning informatics (analogia bioinformatics ) istotny element learning analytics A. Kraśniewski - 37

38 WPROWADZANIE INNOWACJI kluczowe uwarunkowanie: kompetencje kadry A. Kraśniewski - 38

39 kształcenie aktywne, ukierunkowane na studenta (student-centred learning) student uczy się sam nauczyciel mu tylko (i aż) skutecznie pomaga sage on the stage Jakie kompetencje? źródło flickr.com guide on the side A. Kraśniewski - 39

40 Podnoszenie kompetencji kadry Brussels, 18 June 2013 EU high level group: train the professors to teach The EU high-level group on modernisation of higher education publishes its first report today on improving the quality of teaching and learning in universities. The group, chaired by former President of Ireland Mary McAleese, makes 16 recommendations which include a call for mandatory certified training for professors and other higher education teaching staff, more focus on helping students to develop entrepreneurial and innovative skills, and the creation of a European Academy of Teaching and Learning. A. Kraśniewski - 40

41 Podnoszenie kompetencji kadry Recommendation 4 All staff teaching in higher education institutions in 2020 should have received certified pedagogical training. Continuous professional education as teachers should become a requirement for teachers in the higher education sector. źródło: raport High Level Group on the Modernisation of Higher Education (2013) A. Kraśniewski - 41

42 HOLANDIA University Teaching Qualification (BKO) - wspólna inicjatywa wszystkich uczelni w Holandii; dodatkowe ustalenia 3TU realizacja w TU Eindhoven przykład BKO muszą uzyskać: wszyscy nowo zatrudniani profesorowie (w ciągu 3 lat) wszyscy profesorowie ubiegający się o awans (5 typów stanowisk profesorskich) wszyscy nauczyciele akademiccy, którzy wg dokonywanej corocznie oceny działalności dydaktycznej powinni poprawić jakość swojej pracy A. Kraśniewski - 42

43 Innowacje: wyzwanie? szansa? Innowacje w kształceniu są niezbędne czy można kształcić przyszłych innowatorów, ignorując innowacyjne podejście do kształcenia? studenci jeżdżą (Erasmus, ), obserwują, eksperymentują (MOOCs) i nas oceniają mogą przynieść wymierne korzyści uczelni, wydziałom i poszczególnym nauczycielom akademickim A. Kraśniewski - 43

44 synergia innowacyjności - przykład TU Eindhoven: Where innovation starts region Eindhoven Highest patent density of all EU regions Smartest Region on Earth in 2012 A. Kraśniewski - 44

45 Zespół rektorski ds. innowacyjnych form kształcenia INnowacyjne FOrmy Ks(X)ztałcenia a na naszym podwórku (PW) źródło: K. Kurowska A. Kraśniewski - 45

46 Kreatywny Semestr Projektowy a na naszym podwórku (PW) źródło: K. Kurowska A. Kraśniewski - 46

47 a na naszym podwórku (PW) źródło: K. Kurowska A. Kraśniewski - 47

48 a na naszym podwórku (PW) A. Kraśniewski - 48

49 NA ZAKOŃCZENIE Kształcenie na poziomie wyższym a kształcenie w systemie oświaty A. Kraśniewski - 49

50 Strategiczne związki środowiskowa strategia rozwoju SzW grudzień 2009 A. Kraśniewski - 50

51 Strategiczne związki Działalność edukacyjna uczelni cele strategiczne CS2: CO2.1: Podniesienie jakości kształcenia w warunkach jego masowości Poprawa poziomu przygotowania kandydatów na studia poprzez lepszą koordynację działań w systemie szkolnictwa wyższego i w systemie oświaty Działania A. Kraśniewski - 51

52 Działania KRASP projekty aktów prawnych opinie KRASP dokumenty KRASP (uchwały, stanowiska, dokumenty strategiczne) projekty ustaw, rozporządzenia A. Kraśniewski - 52

53 przykład Stanowisko Prezydium KRASP z dnia 15 października 2015 r. w sprawie wniosku do Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczącego obowiązkowej matury z matematyki Prezydium Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich wyraża głębokie zaniepokojenie zawartą we wniosku dotyczącym obowiązkowej matury z matematyki dla osób z niepełnosprawnościami, skierowanym 7 września 2015 r. przez Helsińską Fundację Praw Człowieka do Rzecznika Praw Obywatelskich, próbą podważenia znaczenia obowiązkowego egzaminu maturalnego z matematyki. A. Kraśniewski - 53

54 Perspektywa narzędzie wspierające integrację różnych form kształcenia na różnych poziomach Zintegrowany System Kwalifikacji, oparty na Polskiej Ramie Kwalifikacji projekt ustawy o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji przygotowywany w MEN, przy udziale reprezentantów środowiska akademickiego A. Kraśniewski - 54

55 Co nowego w kształceniu? Andrzej Kraśniewski Politechnika Warszawska Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechnika Wrocławska, 6 listopada 2015 r. A. Kraśniewski - 55