Scenariusz inscenizacji Woda wokół nas przygotowany w ramach konkursu Z czym kojarzy mi się woda

Transkrypt

1 Projekt Zostań przyjacielem wody finansowany ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich. Scenariusz inscenizacji Woda wokół nas przygotowany w ramach konkursu Z czym kojarzy mi się woda Autorzy: nauczyciele zespołu przyrodniczego (Justyna Wójcik, Piotr Syska) Zespół Szkół im. Leokadii Bergerowej w Płocku Opis: Scenariusz można wykorzystać podczas apelu z okazji Światowego Dnia Wody lub kampanii mających na celu uświadomienie znaczenia wody w przyrodzie, rozwijanie zainteresowań związanych z ekologią poprzez wykonywanie doświadczeń z wodą oraz uzmysłowienie znaczenia wody dla zdrowia ludzi oraz zrozumienie potrzeby jej oszczędzania Inscenizacja skierowana jest do uczniów szkół ponadgimnazjalnych i gimnazjalnych oraz całej społeczności szkolnej. Przewidywany czas trwania apelu z wykorzystaniem tego scenariusza 1 godzina. W przedstawieniu bierze udział ok. 20 uczniów oraz członkowie koła chemicznego lub fizycznego, którzy podczas swoich zajęć nagrywają film, wykorzystany w trakcie inscenizacji. Jeśli przewidywany czas trwania apelu jest dłuższy, można doświadczenia przedstawiające właściwości fizyko-chemiczne wody wykonać na żywo co na pewno uatrakcyjni apel.

2 SCENARIUSZ APELU na temat Woda wokół nas Apel w formie wiadomości telewizyjnych. Na scenie tekturowe pudło (telewizor), w którym siedzi spiker (narrator). Druga część sceny zmienia się w zależności od rodzaju scenki. Spiker przedstawia wiadomości, a dziennikarze przenoszą publiczność w różne strony Polski- tam gdzie odbywają się aktualnie wydarzenia związane z wodą. Scena 1. Spiker. Dzień dobry Państwu. Dzisiaj 22 marca. Jest godz. 15 rozpoczynamy wiadomości. Dzisiejszy dzień jest dniem wyjątkowym, właśnie dziś obchodzimy Światowy Dzień Wody. Został on ustanowiony w 1992r. po konferencji w Rio de Janeiro, decyzją Organizacji Narodów Zjednoczonych. Ta ogólnoświatowa akcja ma zwrócić uwagę ludzi na niewielkie zasoby wody pitnej, które posiadamy. Przenieśmy się teraz na ulice Płocka, gdzie znajduje się nasz reporter (imię i nazwisko) i posłuchajmy jak wypowiadali się jego mieszkańcy na proste pytania dotyczące wody. Scena 2. Reporter zaczepia przechodniów i zadaje pytanie: czym jest woda? Kolejno pytani odpowiadają: Osoba 1: hmmmm woda to źródło życia Osoba 2. woda to picie Osoba 3. woda to żywioł Osoba 4. woda to zdrowie Reporter zadaje 2 pytanie: jakie pan/pani zna rodzaje wód? Kolejno pytani odpowiadają: Osoba 5: hmmmm. woda mineralna, przegotowana, kolońska, gruntowa Osoba 6: woda.sodowa, źródlana, bieżąca, pitna, kwiatowa Osoba 7: woda twarda, utleniona, z kranu, słona Osoba 8: woda zimna, gazowana, święcona, powierzchniowa Reporter: Bardzo ciekawe. To już wszystkie odpowiedzi naszych przechodniów, oddaję głos do studia.

3 Scena 3. studio telewizyjne. Spiker: No cóż, wydawałoby się, że na tak proste pytania łatwo będzie udzielić odpowiedzi, a jednak mamy z tym problem. Tak naprawdę woda towarzyszy nam cały czas i nikt nie zastanawia się nad tym, jak ogromne ma dla nas znaczenie. Przenieśmy się teraz do Warszawy, na Uniwersytet Warszawski, gdzie właśnie ma miejsce konferencja naukowa,na której zjawili się naukowcy z całej Polski. Tematem konferencji jest Znaczenie wody dla istnienia życia na Ziemi. Na miejscu jest już nasz reporter (imię i nazwisko). Posłuchajmy co ma nam do powiedzenia. Scena 4. Konferencja naukowa. 6 stolików na których stoją tabliczki z nazwiskami profesorów i dziedziną naukową, którą się zajmują. Reporter: Witam Państwa serdecznie z Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie odbywa się konferencja naukowa Znaczenie wody dla istnienia życia na Ziemi Jako pierwszego poproszę o głos profesora geologii (imię i nazwisko) Profesor geologii (przedstawiając przygotowaną wcześniej prezentację multimedialną): Ziemia to jedyna planeta Układu Słonecznego, na której istnieje życie, ale życie to możliwe jest tylko dzięki wodzie. ¾ powierzchni Ziemi to woda, dlatego też Ziemię nazywamy błękitną planetą. Jednak w większości jest to woda słona zgromadzona w oceanach i morzach. Woda słodka stanowi jedynie 2,5% objętości hydrosfery, a 2 / 3 tej wody to śnieg i lód w trudno dostępnych obszarach okołobiegunowych oraz wysokich górach. Duża ilość wód słodkich znajduję się pod powierzchnią ziemi, jednak i te zasoby są dla człowieka trudno dostępne. Najbardziej dostępne są wody słodkie zgromadzone w jeziorach i rzekach, jednak jest ich niewiele, około 0,3% wszystkich wód naszej planety. Profesor geologii przedstawia krótki pokaz : Przyjmijmy, że woda w tych 4 5-litrowych baniakach (po wodzie źródlanej) to całkowita ilość wody w oceanach, morzach, pod ziemia, na powierzchni lądów i w atmosferze. Czy cała dostępna woda może być używana jako pitna? Wody jezior słodkich pół łyżeczki (2 cm3)

4 Wody podziemne 10 łyżek (120 cm3) Wody w atmosferze 3 kropelki (0,2 cm3) Wody w rzekach dziesięć razy mniej niż w atmosferze, ale wpuśćmy 1 kroplę Wody w lodowcach i lądolodach 20 łyżek (420 cm3) Czy to dużo? Profesor podnosi do góry baniak, do którego nalewał wodę Reszta to woda słona w oceanach i słonych jeziorach. Reporter : Dziękuję-to bardzo interesujące. Teraz o wypowiedź poproszę profesora chemii (imię i nazwisko) Profesor chemii ( przedstawiając przygotowaną wcześniej prezentację multimedialną) Woda,H2O,związek tlenu z wodorem- jest najpowszechniej występującym na naszej planecie związkiem chemicznym. Woda jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych związków chemicznych w przyrodzie. Jest cieczą bezbarwną, bez smaku i zapachu, ma interesujące anomalia o dużym znaczeniu biologicznym. Gęstość wody podobnie jak i gęstość innych substancji zależy od temperatury. Zależność ta w przypadku wody jest specyficzna, ponieważ woda wykazuje maksimum gęstości w temperaturze 4oC. Poniżej i powyżej tej temperatury gęstość wody jest mniejsza od jedności (1g/cm3). Dzięki temu woda w rzekach i jeziorach zamarza tylko na powierzchni, co umożliwia istnienie życia biologicznego w głębi wody. Reporter: Woda ciecz, woda - para, woda lód. O jej trzech stanach skupienia opowie nam teraz profesor fizyki (imię i nazwisko) Profesor fizyki: Woda kapie, cieknie, faluje Paruje, wrze i zamarza, Topnieje i wysycha, jest polarna Mała jak kropelka rosy i wielka jak ocean. Woda charakteryzuje się dużym napięciem powierzchniowym, co odgrywa ważną rolę w poruszaniu się owadów i organizmów po powierzchni wody. Woda w kapilarach wznosi się

5 lub przepływa przez materiały porowate, czego przykładem jest ruch wody w glebie i adhezja (przyleganie). Czy jest druga taka niezwykła substancja? Dziennikarz: Dziękuję panu profesorze. Muszę przyznać,że nie zdawałem sobie sprawy, że to tak niezwykła substancja. A teraz profesor ekologii ( imię i nazwisko) opowie o tym, jak woda krąży w przyrodzie? Profesor ekologii: (omawia obieg wody, korzystając z przygotowanej wcześniej prezentacji multimedialnej) Pod wpływem ciepła słonecznego powierzchnia mórz i oceanów nieustannie paruje. Woda zmienia stan skupienia i masy pary wodnej mieszają się z powietrzem. Przy dostatecznie dużej wilgotności powietrza następuje skraplanie pary wodnej do postaci małych kropelek, które grupują się w widoczne skupienia chmury. W wyniku ochładzania na niewielkich wysokościach powietrza zawierającego parę wodną powstają mgły. Chmury, niesione wiatrem przemieszczają się nad powierzchnią lądów mórz i oceanów. W określonych warunkach drobniutkie kropelki łączą się ze sobą w większe krople i opadają na ziemię jako deszcz, śnieg lub grad. Ziemia wchłania opady atmosferyczne i gromadzi je w postaci wód gruntowych. W niektórych miejscach wody gruntowe wydostają się na powierzchnię i tak powstają źródła. Z nich biorą początek strumyki, te z kolei łączą się ze sobą w większe strumienie i rzeki, które wpadają do morza lub oceanu. W ten sposób zamyka się obieg wody w przyrodzie. Proces zaczyna się od nowa. Reporter: Dziękuję panu za tę wyczerpującą wypowiedź. Teraz poproszę profesora biologii ( imię i nazwisko), aby opowiedział o życiu w wodzie. Profesor biologii (przedstawiając prezentację multimedialną) Przed 2-3 miliardami lat właśnie w wodzie rozwinęło się życie na naszej planecie i odtąd jest z nią ściśle związane. W wodzie formowały się pierwsze żywe komórki. Dopiero po setkach milionów lat życie w pewnym sensie uniezależniło się od wody, przenosząc się na

6 ląd, a nawet unosząc się w powietrze. Tym niemniej i te lądowe organizmy zawierają w swych tkankach określone ilości wody, której straty muszą uzupełniać. Głównym składnikiem każdego organizmu jest woda. Większość organizmów zawiera w swojej budowie około % wody. Rekordzistą pod tym względem jest meduza, której ciało zawiera aż 97% wody. Jest to jamochłon ściśle związany ze środowiskiem wodnym. Najmniej wody maja zarodniki i nasiona roślinne. Szczególnie duże znaczenia ma woda dla organizmów w niej zamieszkujących. Tworzy ona zewnętrzne środowisko fizyczno-chemiczne stanowiące dla nich podstawę i podłoże, dostarcza pokarmu i tlenu do oddychania, roznosi produkty przemiany materii, rozprzestrzenia produkty płciowe. Do tej pory nie odkryto we Wszechświecie innej substancji tak doskonale przystosowanej do rozwoju życia. Do dnia dzisiejszego w wodach, tj. morzach i wodach słodkich, stwierdzamy dużo większe bogactwo życia niż na lądzie. Zaczynając od drobnego planktonu, przez groźne rekiny, przepiękne koralowce, czy kolorowe ławice ryb a kończąc na potężnych wielorybach. Woda jest dla wielu organizmów środowiskiem życia. Życie bierze swój początek z wody. Woda sprawia, że gleby stają się bardziej urodzajne, to ona pozwala żyć roślinom i zwierzętom. Reporter: Tak, tak. Bogate jest życie w wodzie. A jaka jest rola wody w życiu człowieka? Oto zapytamy profesora medycyny (imię i nazwisko) Profesor medycyny: ( przedstawia prezentację): U człowieka woda stanowi 65 % ciała przy czym najwięcej wody jest we krwi ok.83% zaś najmniej jest w kościach 20% Do najważniejszych z biologicznego punktu widzenia właściwości wody należy jej zdolność rozpuszczania. Bardzo wiele różnych substancji rozpuszcza się w wodzie, i to w większej ilości niż w jakiejkolwiek innej substancji cieczy, toteż woda ma ogromne znaczenie jako czynnik transportujący. Krew zawiera aż 90% wody, dzięki czemu może przenieść produkty przemiany materii, substancje pokarmowe, hormony i witaminy. Ułatwia również wydalenie końcowych produktów metabolizmu oraz innych zbędnych substancji. Woda stanowi środowisko, w którym przebiegają prawie wszystkie procesy życiowe. Bez jedzenia człowiek potrafi przeżyć nawet miesiąc, ale bez wody człowiek może przeżyć tylko niecały tydzień. Każdego dnia powinniśmy przyjąć przynajmniej około 2 litrów wody tj. 8 szklanek.

7 Woda ma dla człowieka właściwości lecznicze, są różnorodne wody mineralne, są różnorodne kąpiele lecznicze. Woda reguluje temperaturę ciała głównie poprzez pocenie się, zwilża błony śluzowe, stawy, gałki oczne. Reporter : Dziękujemy za wszystkie wypowiedzi, oddaję głos do studia. Scena 5. Spiker: Konferencja nadal trwa, my mamy już coraz więcej informacji na temat tak fascynującej substancji, jaką jest woda. A teraz przenosimy się po raz kolejny do naszego reportera, który z okazji Światowego Dnia wody nadal krąży po ulicach Płocka i zadaje pytania mieszkańcom. Scena 6. Reporter Witam Cię (tutaj pada imię i nazwisko spikera). Próbuję się dowiedzieć od mieszkańców Płocka jak wykorzystują wodę w życiu codziennym. Reporter zaczepia przechodzące po scenie osoby i zadaje im pytania. Reporter: Jak pani/pan myśli ile średnio wody na dobę zużywa przeciętny mieszkaniec miasta w Polsce? Osoba 1: 50 litrów? Reporter: Z moich danych wynika,że ok. 150 litrów Reporter:- A ile litrów na dobę potrzebujemy do spłukania toalety? Osoba 1: - 5 litrów. Reporter: litrów Reporter : -Jak dużo wody zużywamy zmywając naczynia? Osoba 2: litrów Reporter : litrów. A ile do prania? Osoba 2: - Mam nadzieję że tym razem się nie pomylę: ponad 100 litrów? Reporter : Tak. widzę, że pani już zdała sobie sprawę, jak ogromne ilości wody potrzebujemy każdego dnia. Reporter: Ile wody możemy zużyć przy myciu zębów? Osoba 3 : -1 L. Reporter :-Nawet 4 litry!! 6-10 litrów wody wylatuje z kranu w ciągu minuty

8 Reporter : A na co zużywamy więcej wody? Kąpiel czy prysznic? Osoba 4. Oczywiście że kąpiel! Wiem, nawet 100 litrów a prysznic ok. 50 L Reporter : Dziękujemy za wypowiedź, oddaję głos do studia. Scena 7. Studio telewizyjne. Spiker : Dziękujemy. Coraz więcej wiemy o wodzie- a teraz zobaczmy film, który nagrali uczniowie Zespołu Szkół im. Leokadii Bergerowej w Płocku, podczas wykonywania doświadczeń w ramach kółka chemicznego przedstawiających właściwości fizykochemiczne wody. Odtworzenie filmu nagranego wcześniej przez uczniów (ok. 5 minut), który przedstawia wykonywanie przez nich doświadczeń podczas kółka chemicznego. Scena 8. Spiker. Jak już się dowiedzieliśmy woda jest wszechobecna w naszym życiu, ale niestety nie zawsze to doceniamy. Mam nadzieję, że dzisiejszy, tak ważny dzień skłoni Państwa do refleksji.