Teoria fal Elliotta i zastosowanie oscylatorów w praktyce

Transkrypt

1

2 Teoria fal Elliotta i zastosowanie oscylatorów w praktyce

3 3 Cel szkolenia - Poznamy założenia dotyczące budowy typowego schematu w teorii fal Elliotta. - Jakie rodzaje fal korekcyjnych występują i jak je identyfikować. - Dowiemy się jakich błędów wystrzegać się przy identyfikowaniu poszczególnych fal. - Poznamy najpopularniejsze oscylatory i ich właściwości. - Poszukamy struktury falowej na aktualnym wykresie.

4 4 Od początku W latach 30-tych XX wieku Ralph Nelson Elliott odkrył, że zawarty w cenach trend oraz punkty zwrotne rynku układają się w rozpoznawalny wzór. Kształt, który wyróżnił, charakteryzował się na tyle powtarzalną formą, że pozwolił na wyciągnięcie konkretnych wniosków. Elliott wyróżnił i zdefiniował formacje, które nazwał falami. Następnie opisał w jaki sposób łączą się w większe struktury, tworząc strukturę wzrostową.

5 Elementy teorii fal Elliotta każdej akcji towarzyszy reakcja! psychologia inwestowania i emocje rządzące na giełdzie: chciwość i strach ceny nie poruszają się w linii prostej, a wcześniej czy później towarzyszy im korekta wg teorii fal Elliotta ceny poruszają się w określony (powtarzający się) sposób zgodnie z pięciofalowym ruchem w górę/dół, po którym następuje trójfalowy ruch korygujący w kierunku przeciwnym trend główny można podzielić na 5 fal (skierowanych w górę lub w dół), a ruch korekcyjny następujący po trendzie głównym składa się z 3 fal. Razem tworzą one tzw. cykl 5-3

6 Założenia, schemat teorii fal Każda fala jest częścią fali wyższego stopnia, jednocześnie każda fala dzieli się na fale niższego stopnia każdy cykl 5-3 jest cyklem zamkniętym i jest częścią składową cyklu 5-3 wyższego rzędu podstawowa struktura falowa ma charakter stały, chociaż sam czas jej trwania może ulegać zmianom w rzeczywistości wzory tworzone przez fale nie zawsze pasują do swojego modelowego kształtu i mogą pojawiać się wydłużenia fal impulsu (najczęściej fali 3, rzadziej fali 5) fale korygujące, czyli ruchy rynku skierowane w kierunku przeciwnym do kierunku trendu wyższego stopnia są bardzo złożone i trudne w interpretacji (zasada zmienności korekt)

7 7 Schemat wg Elliotta Często najsilniejszy ruch 3 Ostatnia fala impulsu 5 Ruch spadkowy Pierwsze odbicie 1 4 Realizacja zysków 2 Rynek nie ma siły wybić kolejnego minimum impuls

8 8 Fale impulsu i korekty Fale impulsu występują w falach 1, 3, 5. Nazywane są tak dlatego, że nadają rynkowi pęd. Każda z fal impulsu składa się z pięciu podfal Fale korygujące stanowią częściowe zniesienie, czyli korektę poprzedzającej je dowolnej fali impulsu. Fale korygujące mają strukturę trzyfalową bądź pewien jej wariant. Po zakończeniu ośmiofalowego cyklu ( plus a-b-c) rozpoczyna się drugi podobny cykl złożony z pięciu fal wzrostowych, po których następują trzy fale spadkowe. Kolejny etap to trzeci ruch składający się również z pięciu fal wzrostowych, który stanowi dopełnienie pięciofalowej formacji o stopień wyższej.

9 Hossa (impuls wzrostowy) 9

10 Bessa (impuls spadkowy) 10

11 Zasady dotyczące fal impulsu Fala 3 musi przebić szczyt fali 1, nie może być najkrótszą falą, a często jest najdłuższą. Korekty w ramach fali 3 są krótkie i płytkie. Fala 4 nie może zachodzić na falę 1 (w przeciwnym wypadku oznaczenie jest złe i trzeba je poprawić) Fala 2 nie może zejść poniżej fali 1 (jej dołka), choć może znieść ją nawet w 100% Często dwie z trzech fal impulsu są sobie równe pod względem długości Jeśli fala 5 nie wykracza poza koniec fali 3 struktura jest załamana skrócenie fali 5 można zwykle zweryfikować sprawdzając, czy domniemana fala 5 zawiera niezbędnych pięć podfal. Skrócenie fali stanowi ostrzeżenie o słabości lub sile rynku.

12 12 Błędy w ustalaniu fal Fala 3 nie może być najkrótsza Fala 4 nie może zachodzić na falę 1 Fala 3 musi przekroczyć szczyt fali 1

13 13 Schemat wg Elliotta Fala A Fala B Fala C 5 podfal lub 3 podfale 3 podfale 5 podfal Nadzieja na dalsze wzrosty B A Dynamiczny spadek C Ostatnia fala korekty zamknięcie sekwencji korekta

14 14 Klucz do rozpoznawania fal G R 3 5 R B Linia szyi 4 A 1 C 2

15 Zasady dotyczące fal korygujących Każda formacja a-b-c nigdy nie znosi całkowicie poprzedniej formacji pięciofalowej tego samego stopnia korekty nigdy nie są piątkami (tylko fale impulsu są piątkami) Każda korekta będzie, co najmniej równa pod względem wielkości i czasu trwania wszystkim poprzedzającym je korektom niższego stopnia często zasięg fali 2 jest równy fali 4, ponadto zasięgi wyznacza się za pomocą zniesień Fibonacciego (38,2%, 50% lub 61,8%) Każda korekta wraca zazwyczaj do zakresu cen fali korygującej niższego stopnia to znaczy fali drugiej lub czwartej (obszary wsparcia i oporu) Reguła zmienności korekt jeżeli fala 2 jest prosta można oczekiwać, że 4 będzie złożona

16 16 Fale korekcyjne 1) Zygzaki (5-3-5, prosta korekta abc częściej fala 2 niż 4) fala a jest podzielona na 5 fal, b - 3, c - 5 fala b nie przekracza ekstremum fali 5 (czasami testuje je) fala c przekracza minimum a 2) Korekty płaskie fala a jest podzielona na 3 fale, b - 3, c - 5 fala b nie przekracza ekstremum fali 5 (czasami testuje je) fala c nie przekracza minimum a 3) Trójkąty struktura pięciofalowa występuje zmniejszenie zakresu wahań i spadek obrotów często pojawiają się w fali 4 poprzedzając ostatni ruch trendu głównego (konsolidacja) 4) Podwójne lub potrójne trójki składające się z kombinacji zygzaków, korekt płaskich i trójkątów

17 Fala korekcyjne 17

18 18 Emocje na rynku Źródło: blog PrivFunds

19 Oscylatory w analizie technicznej

20 Rodzaje oscylatorów Proste: Momentum ROC (Rate of Change) Złożone: MACD (Moving Average Convergence Divergence CCI (Commodity Channel Index) RSI (Relative Strength Index) Stochastic Williams %R

21 Charakterystyka oscylatorów oscylatory mierzą tempo zmian oraz szybkość ruchów w stosunku do bieżącego poziomu cen są używane do rozpoznawania punktów zwrotnych trendu można je wykorzystać do wyznaczania momentu wejścia na rynek w trendzie (np. kupno akcji po silnej korekcie spadkowej w trendzie wzrostowym) lub jako narzędzie do strategii kontrariańskiej - gry pod prąd oscylatory najlepiej sprawdzają się w okresach konsolidacji (kiedy na rynku nie ma wyraźnego trendu) i po rozwinięciu trendu (we wczesnych fazach trendu szybko osiągają ekstrema i utrzymują się na nich) mogą być używane również w ujęciu długoterminowym (np. interwał tygodniowy)

22 Oscylator jako wskaźnik pomocniczy oscylatory są wyłącznie pomocą przy dokonywaniu analizy okienko z oscylatorem znajduje się najczęściej pod wykresem ceny wolumen oscylator

23 Zastosowanie oscylatorów identyfikowanie stanów rynku i generowanie sygnałów 1) informują o krótkoterminowych sytuacjach kiedy przyjmują wartość ekstremalną wówczas uważa się, że rynek jest wykupiony (poziomy maksymalne) lub wyprzedany (poziomy minimalne) gdy walor jest wykupiony nie należy kupować i można spodziewać się spadków, a gdy jest wyprzedany odpowiednio nie należy sprzedawać ponieważ można oczekiwać wzrostów jeśli ceny zbyt szybko przemierzyły pewien dystans można spodziewać się korekty lub przynajmniej konsolidacji 2) informują o utracie impetu przez trend dywergencje (rozbieżności) pomiędzy zachowaniem cen i ruchem oscylatora mogą wskazywać, że trend się kończy (gdy ceny osiągają nowy szczyt lub dołek a oscylator nie) 3) przecięcie poziomu zerowego daje sygnały do zawierania transakcji zgodnie z trendem, a przecięcie poziomu ekstremalnego przeciwnie do trendu

24 Dywergencje Jest rozbieżnością pomiędzy zachowaniem oscylatora i ceny wykres wskaźnika kształtuje się w przeciwnym kierunku wykresu ostrzega przed zmianą trendu jeżeli rynek zrobił nowy szczyt/dołek i nie wystąpiła dywergencja prawdopodobne są dalsze wzrosty/spadki najlepiej gdy dywergencja zachodzi w obszarze ekstremum rodzaje dywergencji: pozytywna (byka) gdy cena osiąga nowe minimum (kolejny dołek niżej), a wskaźnik nie osiąga nowego minimum (kolejny dołek wyżej) negatywna (niedźwiedzia) sytuacja gdy cena osiąga nowe maksimum (kolejny szczyt wyżej) ale wskaźnik nie osiąga nowego maksimum (kolejny szczyt niżej)

25 przykład Dywergencji

26 Momentum (wskaźnik impetu) Momentum (wskaźnik impetu) mierzy tempo zmian cen przedstawia różnicę cen z pewnego okresu (porównanie ceny obecnej z ceną z przeszłości), mierzy względną zmianę kursu, wskaźniki ten wyprzedza ruch cen. wzór: Momentum = C Cx C - ostatnia cena zamknięcia Cx cena zamknięcia sprzed x dni jako najbardziej skuteczny uważa się okres 10 lub 12 interwałów wartość wskaźnika oscyluje wokół linii 0 Rynek jest wykupiony gdy Momentum jest dodatnie, a wysprzedany, gdy Momentum jest ujemne. Sygnał kupna gdy Momentum jest na dole i zaczyna rosnąć, a sygnał sprzedaży gdy jest na górze i zaczyna maleć.

27 Zastosowanie Momentum 1) przecięcie linii zero traktowane jest jako sygnał kupna lub sprzedaży zależnie od trendu 2) znaczne oddalenie wartości w górę lub dół jest traktowane jako wykupienie lub wyprzedanie 3) jeżeli Momentum osiągnie ekstremalne wartości maksymalne lub minimalne (relatywnie do swoich wartości z przeszłości), możliwa jest kontynuacja trendu. 4) wyrównanie lub spadek tempa zmian cen w trendzie oznaczać może zakończenie trendu UWAGA! Najważniejsza jest identyfikacja trendu jeżeli sygnały generowane przez Momentum są niezgodne z aktualnym trendem nie należy zawierać transakcji

28 MACD (Moving Average Convergence Divergence) wskaźnik MACD opiera się na analizie zbieżności i rozbieżności średnich ruchomych łączy w sobie zasady dotyczące oscylatorów z metodą przecięcia dwóch średnich nie posiada górnej i dolnej granicy oparty jest o dwie linie: szybka lub MACD (ciągła) różnica między krótko- i długoterminową wykładniczą średnią ruchomą (obrazuje cykle rynkowe), najczęściej: EMA(12 lub 13) EMA(26) wolna lub sygnalna (przerywana) wykładnicza średnia ruchoma szybkiej linii MACD (reaguje wolniej na zmiany w ruchach cenowych), najczęściej: EMA(9) linia MACD i linia sygnału oscylują w wokół tzw. linii zero

29 MACD - zastosowanie 1) sygnał kupna (odwrotnie dla sprzedaży) przecięcie od dołu linii sygnału przez linie MACD obie przyjmują ujemne wartości (przecięcia powyżej powinny być ignorowane) im niżej pod linią zero wystąpi to przecięcie tym generowany sygnał jest istotniejszy 2) sygnałami mogą być również przecięcia przez obie linie poziomu zero bądź wartości ekstremalne (wykupienie i wyprzedanie) 3) wystąpienie dywergencji (ceny poruszają się w jednym kierunku a MACD porusza się w kierunku przeciwnym) należy traktować jako ostrzeżenie przed zmianą trendu 29

30 30 RSI (Relative Strength Index) - Mierzy tempo zmian oraz szybkość ruchów w stosunku do poziomu cen. - Rozpoznaje punkty zwrotne trendu. - Najlepiej sprawdza się w okresach konsolidacji. - Wykrywanie dywergencji ostrzeżenie przed nadchodzącą zmianą trendu a = Średnia wartość wzrostu cen zamknięcia z x dni b = Średnia wartość spadku cen zamknięcia z x dni Im krótszy okres, tym bardziej czuły jest oscylator i tym szersza jest jego amplituda. Wskaźnik siły względnej sprawdza się w momencie gdy jego oscylacje sięgają dolnych i górnych ekstremów.

31 Zastosowanie RSI 1) Rozpoznanie stanu wykupienia (wartość powyżej 70 lub 80) i wyprzedania (poniżej 30 lub 20), kiedy nie powinno się odpowiednio kupować lub sprzedawać danego waloru 2) Wykrywanie dywergencji (rozbieżne kierunki wskaźnika i cen, np. nowy szczyt cenowy i brak nowego szczytu na RSI ostrzeżenie przed nadchodzącą zmianą trendu) - Wilder uważał dywergencje za najważniejszy aspekt RSI

32 32

33 Ciekawostka: wskaźnik nastrojów uczestników rynku wskaźniki nastrojów inwestorów również mogą być traktowane jako oscylatory lub wskaźniki kontraariańskie tzn. należy je interpretować na odwrót (większość się myli) zbyt wielki optymizm jest niedobry (podobieństwo do wykupienia), a zbyt silny pesymizm pozytywny (podobieństwo do wyprzedania) Przykład: Udział niedźwiedzi z badania INI (prowadzonego przez SII) i kurs WIG20 Skrajnie niski udział niedźwiedzi-pesymistów zwiastuje koniec spadków na rynku

34 34 Pomoc przy zawieraniu transakcji - ŚWIECE JAPOŃSKIE doji marubozu spadająca gwiazda młot

35 35 Gdzie jeszcze szukać wiedzy? Literatura Szkolenia online na bossa.pl Teoria fal Elliotta Alfred J. Frost, Robert R. Prechter

36 Dziękuję za uwagę Jakub Ciepiela Dom Maklerski Banku Ochrony Środowiska S.A. ul. Marszałkowska 78/80, Warszawa Tel