Dział IT i Obsługi Technicznej RZGW we Wrocławiu. 15 kwietnia 2016

Transkrypt

1 Wytyczne do projektów systemów automatyki, monitoringu CCTV, SSWiN oraz specyfikacje sprzętowe dla obiektów hydrotechnicznych w zarządzie Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu Dział IT i Obsługi Technicznej RZGW we Wrocławiu 15 kwietnia 2016 Wydanie 3.05 z dnia 30 marca 2016

2 Spis treści 1. Wprowadzenie Wymagania ogólne System automatycznego sterowania zarys funkcjonalny System sterowania wraz z urządzeniami peryferyjnymi wymagania sprzętowe Autonomiczna stacja hydrologiczna wymagania sprzętowe i funkcjonalne Lokalny system scada na obiektach hydrotechnicznych Infrastruktura teletechniczna w obrębie obiektu hydrotechnicznego Infrastruktura telekomunikacyjna w obrębie obiektu hydrotchnicznego System monitoringu wizyjnego CCTV Systemy komputerowe i oprogramowanie System SSWiN (System Sygnalizacji Włamania i Napadu) System DSO Systemu zasilania bezprzerwowego - UPS Multimedialna tablica informacyjna parametrów hydrologicznych

3 1. WPROWADZENIE Możliwość monitoringu elektronicznego stanu obiektów i budowli hydrotechnicznych w RZGW Wrocław jest bezpośrednio powiązana ze stanem technicznym obiektów i ich wyposażeniem w systemy AKPiA, CCTV, System Sygnalizacji Włamania i Napadu, Dźwiękowy System Ostrzegania i System Sygnalizacji Pożarowej. W zależności od obiektu, jego przeznaczenia, usytuowania i funkcji jakie pełni, wdrażane są ww. systemy w całości lub w części mającej uzasadnienie co do ich aplikacji. Systemy te mają umożliwiać bezpieczną eksploatację obiektu poprzez nadzorowanie i sterowanie obiektem hydrotechnicznym, pokazywać stany urządzeń, sygnalizować zdalnie i lokalnie zdefiniowane zdarzenia alarmowe i ostrzegawcze, kontrolować dostęp do budynków, zapobiegać i informować o włamaniach i pożarze, udostępniać informacje dla podmiotów ochrony mienia, które na danym obiekcie prowadzą nadzór. Ponieważ projekty techniczne modernizacji i wdrażania systemów od podstaw często opracowywane są przez różnych projektantów a przedsięwzięcia te realizowane są przez różnych wykonawców, ważną kwestią stała się jednolitość rozwiązań i stosowanego sprzętu. Z uwagi na późniejsze utrzymanie wdrożonej infrastruktury i możliwość serwisowania jej przez służby techniczne RZGW ważne jest, aby stosować sprzęt wybranych i sprawdzonych producentów. Pozwala to służbom technicznym na merytoryczne przygotowanie się do obsługi określonego rodzaju urządzeń oraz utrzymywania stanów magazynowych urządzeń kilku, a nie kilkudziesięciu różnych producentów. Ma to głębokie uzasadnienie ekonomiczne. W związku z powyższym w RZGW Wrocław wprowadzony został wewnętrzny dokument będący wytycznymi dla projektantów systemów AKPiA, CCTV, SSWiN i innych. Wytyczne te obejmują założenia funkcjonalne dla projektowanych rozwiązań, jak również określają wymagania dla rozwiązań sprzętowych. Pozwala to projektantom w dużej mierze ustandaryzować rozwiązania do już stosowanych na innych obiektach RZGW Wrocław. Wytyczne te okresowo podlegają rewizji mającej na celu aktualizację, uszczegółowienie lub wprowadzenie dodatkowych wymagań, związanych z postępem i zmianami technicznymi oraz organizacyjnymi. System automatycznego sterowania. Jako system automatycznego sterowania rozumie się system oparty o programowalne sterowniki PLC, pozwalające udostępniać stany wewnętrzne sterownika do innych urządzeń lub aplikacji poprzez protokoły komunikacyjne. Tego typu funkcjonalność pozwala na rozbudowę systemu o np. aplikacje wizualizacyjne, a tym samym zdalne sterowanie obiektem. Efektem końcowym wdrożenia systemu automatyki obiektowej ma być: - umożliwienie obsłudze obiektu sterownia obiektem tj. jego elementami wykonawczymi zgodnie z wytycznymi zawartymi w instrukcji eksploatacji danego obiektu hydrotechnicznego, - realizowanie pomiarów wielkości analogowych i cyfrowych niezbędnych do sterowania obiektem, - wdrożenie lokalnej aplikacji SCADA służącej do sterownia, wizualizacji obiektu, aktualnego stanu urządzeń AKPiA, zgłaszanych alarmów, archiwizowanie, przetwarzanie pozyskanych danych procesowych na informacje przydatne dla obsługi, - udostępnianie dla aplikacji SCADA w Centrum Operacyjnym stanów wewnętrznych sterownika PLC, będących odzwierciedlaniem stanu urządzeń podłączonych do tego PLC, - realizowanie pomiarów hydrologicznych niezbędnych do podejmowania decyzji w kwestii gospodarki wodnej na obiekcie, tj. pomiary poziomów i przepływów wody. Systemy CCTV, SSWiN, DSO i SSP. W trakcie modernizacji/budowy obiektów hydrotechnicznych na płaszczyźnie AKPiA równolegle wdrażane są systemy wspomagające zarządzanie obiektem, pozwalające na bezpieczne sterowanie urządzeniami hydrotechnicznymi oraz nadzór nad obiektem od strony bezpieczeństwa. Systemy te są niezbędne do bezpiecznego nadzorowania obiektem hydrotechnicznym, jego infrastrukturą, majątkiem ruchomym i nieruchomym danego obiektu. Systemy te są użyteczne przy zdalnym sterowaniu urządzeniami wykonawczymi np. obserwacja oblodzenia klap jazów, weryfikacja poziomów wody poprzez odczyt z łaty pomiarowej, obserwacja 3

4 wlotu i kontrola zanieczyszczenia krat wlotowych na zbiornikach suchych. Są użyteczne dla ochrony obiektu poprzez obserwację terenu obiektu i terenów otaczających. System antywłamaniowy i sygnalizacji pożarowej pozwala podnieść poziom ochrony i bezpieczeństwa na obiekcie. Dane z monitoringu wizyjnego, systemu SSWiN oraz SSP są udostępniane drogą internetową do firm ochrony mienia sprawujących bieżący nadzór na danym obiekcie. Komunikacja. Bardzo ważną kwestią monitoringu obiektów hydrotechnicznych jest zapewnienie komunikacji obiektu z otoczeniem, zwłaszcza z ośrodkiem decyzyjnym - Centrum Operacyjnym RZGW we Wrocławiu. Najefektywniejszym i najbardziej wydajnym łączem dla celów monitoringu wizyjnego i hydrologicznego jest bezpieczna, szerokopasmowa łączność internetowa w technologii światłowodowej. W dalszej kolejności szerokopasmowy Internet DSL, a w końcu łączność komórkowa w technologii GSM/UMTS/LTE. W zależności od lokalizacji, a tym samym dostępności danego medium transmisyjnego oraz ilości przesyłanych danych, wykorzystuje się jedno lub dwa z powyższych sposobów komunikacji (drugie jako rezerwowe). Najbardziej wydajne łącze potrzebne jest dla danych z monitoringu wizyjnego. Dla danych z systemu automatyki i systemu SSWiN wystarczające są DSL-owe łącza internetowe lub pakietowa łączność w sieci komórkowej. Komunikację w technologii GSM/UMTS/LTE należy traktować jako łączność zapasową albo jako podstawową, gdy nie ma możliwości realizacji innego typu medium. Oprogramowanie do monitoringu, wizualizacji i sterowania obiektami hydrotechnicznymi. Centrum Operacyjne RZGW Wrocław do monitoringu obiektów hydrotechnicznych wykorzystuje, działający w czasie rzeczywistym, system informatyczny SMOH (System Monitoringu Obiektów Hydrotechnicznych) zbudowany w oparciu o pakiet SCADA Wonderware Archestra Platform. Jest to platforma informatyczna złożona z kilkunastu programowych komponentów mających różne funkcjonalności. Do najważniejszych komponentów platformy Wonderware zaliczyć można: - pakiet do wizualizacji i sterowania InTouch (w zależności od licencji: sterowanie i wizualizacja lub tylko wizualizacja), - pakiet do archiwizacji danych Historian, - pakiety do komunikacji z urządzeniami/sterownikami PLC które są źródłem danych dla SCADY. W skład pakietu komunikacyjnego wchodzi szeroki zestaw programów komunikacyjnych zawierających w swej strukturze protokoły do wymiany danych między SCADĄ a urządzeniami różnych producentów. Dodatkowo możliwa jest redundancja połączenia ze źródłem danych co do protokołu jak i medium transmisyjnego. - pakiet raportowania i udostępniania danych poprzez interfejs przeglądarki www. Specyfika licencjonowania platformy Archestra pozwala na optymalne dostosowanie tworzonej aplikacji do potrzeb w zakresach: funkcjonalności, dostępu użytkowników do aplikacji, sposobu prezentacji danych (bezpośredni dostęp, zdalny dostęp lub przez przeglądarkę WWW), użycia do zdalnego sterowania urządzeniami na obiektach hydrotechnicznych, podglądu danych procesowych. Możliwości programistyczne platformy pozwalają na stworzenie aplikacji w sposób elastyczny z uwzględnieniem wymogów użytkownika i specyfiki danej branży. Jest to niewątpliwą zaletą tego pakietu, tak jak szerokie możliwości komunikacyjne z urządzeniami peryferyjnymi. Wonderware Archestra pozwala na komunikację z innymi platformami Archestra oraz komponentami jak np. Wonderware InTouch, traktując ja jako źródło danych. Pakiet Wonderware InTouch może być równocześnie samodzielną instancją wykorzystywaną do wizualizacji procesów bezpośrednio na obiekcie hydrotechnicznym. Funkcjonalność pakietu pozwala na łatwe aplikowanie na obiektach hydrotechnicznych wizualizacji w komponencie InTouch poprzez wykorzystanie raz utworzonych formatek dla wizualizacji danych obiektowych w Centrum Operacyjnym. Projektując aplikację SCADA na obiekcie hydrotechnicznym w wersji biurowej na komputer PC należy specyfikować pakiet Wonderware w wersji platformy Archestra dla lokalizacji skupiających więcej niż jeden obiekt hydrotechniczny lub w wersji InTouch dla pojedynczego obiektu hydrotechnicznego. 4

5 2. WYMAGANIA OGÓLNE 2.1. Ze względu na standardy kompatybilności, problematykę utrzymywania stanów magazynowych i skutecznego serwisowania, projektowane rozwiązania sprzętowe i oprogramowanie musi nawiązywać do standardów stosowanych na innych funkcjonujących obiektach hydrotechnicznych w zarządzie RZGW Wrocław Końcową konfigurację systemów AKPiA oraz zabezpieczenia technicznego należy ukierunkować na potrzeby obsługi eksploatacyjnej, wizualizacji i archiwizacji danych nt. pracy obiektu hydrotechnicznego dla lokalnego personelu oraz dla potrzeb zdalnego zarządzania i wspierania decyzji w Centrum Operacyjnym RZGW Wrocławiu Wszystkie systemy AKPiA zainstalowane na obiekcie muszą udostępniać dane dla aplikacji SCADA wg obsługiwanych standardów komunikacyjnych Wszystkie systemy monitoringu wizyjnego CCTV IP muszą udostępniać dane dla centralnej aplikacji monitoringu Geovision Central Monitoring Station wg obsługiwanych standardów komunikacyjnych Wszystkie elementy systemów bezprzerwowego zasilania udostępniające funkcjonalność monitorowania i zarządzania poprzez sieć Ethernet muszą być kompatybilne z systemem globalnego zarządzania i monitorowania eksploatowanym przez RZGW we Wrocławiu Połączenia wszystkich elementów podsystemów teletechnicznych obiektu hydrotechnicznego (sterownie śluzy i jazu, budowla zrzutowa, biuro kierownika/administracji, magazyny) zaprojektować w oparciu o sieć zgodną ze standardem Ethernet IEEE Wszystkie urządzenia muszą być urządzeniami umożliwiającymi zdalne zarządzanie, monitorowanie i raportowanie poprzez sieć w standardzie Ethernet IEEE Stosować urządzenia bezprzerwowego systemu zasilania awaryjnego UPS dla zabezpieczenia wszystkich elementów systemów teletechnicznych i systemów sterowania na obiekcie W celu zachowania standardów wszystkie węzłowe urządzania aktywne sieci teletechnicznej powinny być produktami jednego producenta lub posiadać potwierdzoną kompatybilność Zastosowane urządzenia łączności bezprzewodowej w ramach jednego standardu komunikacyjnego (punkty dostępowe, anteny i inne akcesoria instalatorskie) powinny być produktami jednego producenta W celu zachowania wymogu kompatybilności, komponenty systemu CCTV IP (głowice rejestrujące, rejestratory sieciowe, oprogramowanie) powinny pochodzić od jednego producenta i być zgodne z użytkowanymi na innych obiektach hydrotechnicznych RZGW Wrocław Ze względu na ścisłe powiązanie, dostawa i konfiguracja elementów sieci teletechnicznej LAN, WAN, systemów serwerowych, systemu CCTV IP oraz VoIP, winny być zrealizowane przez jednego Wykonawcę, w porozumieniu z Zamawiającym oraz Dostawcami/Wykonawcami systemów korzystających z transmisji danych w ramach infrastruktury danego obiektu hydrotechnicznego Wszystkie urządzenia i elementy elektryczne systemów teletechnicznych i AKPiA mogące być narażone na skutki zjawisk przepięciowych i wyładowczych należy wyposażyć w układ ochrony przeciwprzepięciowej Stosować rozwiązania otwarte, skalowalne, przygotowane do dalszej rozbudowy lub modernizacji bez konieczności całościowej wymiany poszczególnych systemów Wszelkie sprzętowe odstępstwa od projektu wykonawczego mają być wyraźnie oznaczone na liście materiałowej i przedstawione do akceptacji Dokumentację powykonawczą (projektową, eksploatacyjną tekst i rysunki) dostarczyć w wersji elektronicznej, w formatach edytowalnych. 5

6 3. SYSTEM AUTOMATYCZNEGO STEROWANIA ZARYS FUNKCJONALNY 3.1. Wymagania wspólne Każdy obiekt hydrotechniczny z zaimplementowanym system automatycznego sterowania, musi być wyposażony w interfejs użytkownika w postaci panelu HMI zainstalowanego w szafie sterowniczej bezpośrednio na obiekcie przy urządzeniach wykonawczych Każdy obiekt hydrotechniczny z zaimplementowanym system automatycznego sterowania, musi być wyposażony w stację operatorską PC z zainstalowaną aplikacją SCADA Wonderware, znajdującą się w głównej sterowni obiektu (sterówka śluzy, budynek obsługi stopnia lub inna lokalizacja, z której prowadzony jest nadzór nad obiektem) Interfejsy użytkownika, zarówno w postaci stacji operatorskiej, jak i panelu HMI, muszą umożliwiać wykonanie wszelkich sterowań, zadawanie i odczyt parametrów, odczyt stanów urządzeń AKPiA, oraz lokalne informować operatora o zaistniałych zdarzeniach alarmowych i informacyjnych na sterowanym obiekcie Umożliwić wpisywanie z panelu HMI do pamięci sterownika wartości zera wodowskazu dla poszczególnych łat wodowskazowych Pomiary poziomów wody realizowane poprzez sondy zapisywać w sterowniku PLC i prezentować na panelu HMI w dwóch konwencjach: - w [m n.p.m.] wartość bezwzględna, wyliczana wg zależności: wartość bezwzględna [m n.p.m.] = zero wodowskazu [m n.p.m.] + wartość względna [m]; - w [cm] wartość względna, pokrywająca się z odczytem z łaty wodowskazowej Zaimplementować w oprogramowaniu sterownika w powiązaniu z wizualizacją na panelu HMI i aplikacji SCADA mechanizm kalibracji/korekty wskazań sond pomiaru poziomu wody Wygląd i funkcje ekranów wizualizacji na panelach HMI i komputerowych aplikacjach SCADA każdorazowo konsultować i uzgadniać z obsługą obiektu o działem merytorycznym RZGW Jaz Sterowanie jazem polega na utrzymywaniu zadanego poziomu piętrzenia wody. Zadany poziom piętrzenia może być utrzymywany w sposób automatyczny przez system sterowania lub ręczny, poprzez doraźne działania operatora jazu Algorytm sterowania jazem utrzymujący zadany poziom piętrzenia wykorzystać programowo zrealizowany w sterowniku PLC regulator PID Sygnałami wejściowymi dla algorytmu jest poziom wody górnej mierzony przy pomocy sond pomiarowych oraz położenie klapy jazu Dla eksploatacji jazu zaimplementować tryby sterowania: - automatyczny polegający na automatycznym utrzymywaniu przez system sterowania zadanego poziomu piętrzenia. W trybie tym operator ustawia poprzez panel HMI lub aplikację SCADA docelowy poziom piętrzenia a system sterowania dąży do osiągnięcia i utrzymywania zadanego poziomu wraz ze zmieniającymi się warunkami. Na lokalnych szafach sterowniczych poszczególnych napędów przełącznik trybu pracy musi być ustawiony w pozycję Sterowanie zdalne ; - ręczny polegający na wykonywaniu doraźnych sterowań (ruchów klapami jazu) przez operatora. W trybie ręcznym operator dokonuje z panelu HMI/aplikacji SCADA lub lokalnej szafy sterowniczej świadomych sterowań ruchów klapą jazu w górę lub w dół do żądanego poziomu piętrzenia. Na lokalnych szafach sterowniczych poszczególnych napędów przełącznik trybu pracy musi być ustawiony w pozycję Sterowanie zdalne w przypadku dokonywania sterowań z głównego panelu HMI. W przypadku dokonywania sterowań z lokalnej szafy sterowniczej danego napędu przełącznik trybu sterowania należy przestawić w pozycję Stero- 6

7 wanie miejscowe. W trybie sterowania miejscowego można dokonywać ruchów tylko pojedynczą klapą jazu; - awaryjny polegający na wykonywaniu doraźnych sterowań (ruchów klapami jazu) przez operatora. W trybie awaryjnym po przestawieniu przełącznika na lokalnej szafie sterowniczej danego napędu w pozycję Sterowanie awaryjne operator dokonuje świadomych ruchów klapą jazu w górę lub w dół, z tą różnicą, że proces ten odbywa się bez udziału sterownika PLC. W trybie tym nie są kontrolowane przez sterownik PLC żadne parametry napędu i położenia klapy, takie jak np. przekos Umożliwić wpisywanie z panelu HMI do sterownika PLC wartości parametrów charakterystycznych, tj. NPP, MaxPP, MinPP, Spad Zaimplementować w sterowniku PLC krzywą konsumpcyjną dla jazu określającą wielkość przepływu wody przez jaz. Wyliczać wartość przepływu w [m 3 /s] Dla jazów oddalonych od śluzy lub bez całodobowej obsługi, w systemie sterowania oprogramować funkcjonalność wysyłania wiadomości SMS. Funkcjonalność ta ma polegać na informowaniu o wystąpieniu zdarzeń alarmowych lub innych istotnych zdarzeń generowanych przez system sterowania (patrz Funkcjonalność powiadamiania sms) Śluza Dla eksploatacji śluzy zaimplementować następujące tryby sterowania (śluzowania jednostek pływających): - automatyczny w górę / automatyczny w dół, polegający na automatycznym wykonywaniu procedury śluzowania jednostki pływającej. Tryb ten obsługiwany jest ze stacji roboczej SCADA zainstalowanej w sterowni śluzy. W trybie tym operator jest niezbędny, gdyż potwierdza wykonanie poszczególnych etapów śluzowania. Wykonanie kolejnego etapu procedury śluzowania jest uwarunkowane zakończeniem poprzedniego etapu. W razie przekroczenia czasu potrzebnego na wykonanie danego etapu śluzowania system zgłasza błąd i przechodzi w tryb sterowania ręcznego. W aplikacji SCADA należy przewidzieć przycisk awaryjnego przerwania śluzowania. Na peronowych szafach sterowniczych przełącznik trybu pracy musi być ustawiony w pozycję Sterowanie zdalne ; - ręczny polegający na wykonywaniu procedury śluzowania jednostki pływającej przez operatora. Tryb ten obsługiwany jest ze stacji roboczej SCADA zainstalowanej w sterowni śluzy. W trybie tym operator świadomie kontroluje i uruchamia kolejne etapy procedury śluzowania. Na peronowych szafach sterowniczych przełącznik trybu pracy musi być ustawiony w pozycję Sterowanie zdalne ; - miejscowy polegający na wykonywaniu procedury śluzowania jednostki pływającej przez operatora. Tryb ten obsługiwany jest z peronowych szaf sterowniczych. W trybie tym operator świadomie kontroluje i uruchamia kolejne etapy procedury śluzowania. Na peronowych szafach sterowniczych przełącznik trybu pracy musi być ustawiony w pozycję Sterowanie miejscowe; - awaryjny tryb nie przeznaczony do wykonywania procedury śluzowania. W trybie tym operator ma mieć możliwość wykonywania awaryjnych ruchów poszczególnymi elementami wykonawczymi śluzy (wrota, zasuwy). Tryb może być uruchamiany zarówno z peronowych szaf sterowniczych jak i ze stacji roboczej SCADA Umożliwić wpisywanie z panelu HMI do sterownika PLC wartości parametrów charakterystycznych dla śluzy, np. Najwyższej Wody Żeglownej. 7

8 4. SYSTEM STEROWANIA WRAZ Z URZĄDZENIAMI PERYFERYJNYMI WYMAGANIA SPRZĘTOWE 4.1. Sterowniki PLC System automatycznego sterowania dla jazu, śluzy i zbiornika retencyjnego/suchego realizować na sterownikach PLC rodziny SIMATIC S wyposażonych w interfejsy sieci PROFI- NET i/lub PROFIBUS System automatycznego sterowania dla przepompowni lub innych mniejszych obiektów niewymagających od PLC dużych mocy obliczeniowych realizować na sterownikach SIMATIC S wyposażonych w interfejs sieci PROFINET W obrębie systemu PLC i jego peryferii nie stosować urządzeń różnych producentów, niestandardowych protokołów, innych niż natywne dla sterowników SIMATIC System PLC sterowanego obiektu oparty o sterownik S wyposażyć dodatkowo w: - procesor komunikacyjny do podłączenia S do sieci Industrial Ethernet; - modem GSM/GPRS z interfejsem do transmisji szeregowej, np. typu MD wraz z anteną do systemu gdzie wymagany jest monitoring zdalny nad obiektem, np. oddalony jaz, zbiornik retencyjny lub obiekt bez stałej obsługi; - moduł komunikacji szeregowej RS-232 High Future (max. prędkość 115,2kb/s) dla systemu gdzie zastosowany jest modem GSM/GPRS; - inne moduły specjalizowane wymagane przez aplikację System PLC sterowanego obiektu oparty o sterownik S wyposażyć dodatkowo w: - procesor komunikacyjny do podłączenia S do sieci GSM/GPRS wraz z anteną, - inne moduły specjalizowane wymagane przez aplikację Sterowniki PLC włączać do lokalnej sieci Ethernet i adresować zgodnie z przekazanymi wytycznymi Panele operatorskie HMI Jako główny interfejs do obsługi systemu sterowania zastosować panel operatorski SIMATIC HMI (poza śluzą, gdzie do sterowania i wizualizacji przewidziany jest system SCADA Wonderware w wersji PC). Jako główny panel sterowniczy należy wybierać z urządzeń serii Comfort o przekątnej min.7 i max. 12, chyba, że aplikacja wymaga panelu o większej przekątnej. Panel należy instalować na elewacji szafy sterowniczej Jako panele pomocnicze lub do niewielkich aplikacji i tam gdzie warunki otoczenia są niesprzyjające, stosować panele dotykowo-przyciskowe z serii Basic II z obsługą sieci PROFINET oraz panele przyciskowe PROFINET Panele operatorskie włączać do lokalnej sieci Ethernet i adresować zgodnie z przekazanymi wytycznymi Oprogramowanie bazowe sterownika i inne aplikacje Wykonawca przekaże do RZGW nośnik z kodami źródłowymi zaimplementowanego w sterowniku oraz panelu operatorskim projektem/programem bazowym, a także źródła wszelkich innych powstałych w przedsięwzięciu aplikacji oraz wszelkie pliki konfiguracyjne i inne dane (hasła zabezpieczające i dostępowe), w wersji nieskompilowanej i niezablokowanej. Cały system automatyki ma być transparentny, w pełni udokumentowany powykonawczo i dostępny dla służb technicznych RZGW Sterownik PLC skonfigurować w sposób umożliwiający transmisję danych przez sieć Ethernet Sterownik PLC skonfigurować do komunikacji z użyciem protokołu Modbus TCP/IP Sterownik PLC skonfigurować do bezpośredniego dostępu przy pomocy oprogramowania narzędziowego Step7/TIA Portal nie ograniczać dostępu do konfiguracji i programowania sterownika poprzez hasła dostępowe. 8

9 4.4. Pomiar poziomu i przepływu wody Do pomiaru poziomu wody stosować czujniki pomiarowe (sondy) w dwóch wersjach: - sondy hydrostatyczne; - sondy radarowe; Jako sondy hydrostatyczne stosować: - Endress+Hauser FXM167 o sygnale wyjściowym 4-20mA, w wersji do wody czystej dla zbiorników retencyjnych oraz w wersji do ścieków dla stopni wodnych; - OTT PLS o sygnale wyjściowym 4-20mA lub z interfejsem SDI-12 (RS-485). W przypadku, gdy sonda ma być również źródłem sygnału dla systemu sterowania, należy zastosować odpowiedni konwerter, zmieniający sygnał na użyteczny dla wejść analogowych systemu PLC; Jako sondy radarowe stosować: - Introl Vegapuls WL 61 z sygnałem wyjściowym 4-20mA; - OTT RLS z interfejsem SDI-12 lub sygnałem wyjściowym 4-20mA; Przynajmniej jedna z zastosowanych na obiekcie hydrostatycznych sond pomiarowych powinna być wyposażona w wewnętrzny czujnik do pomiaru temperatury wody. Do czujników temperatury stosować dedykowane przetworniki U/I montowane w puszce pośredniczącej Przyłącze sondy instalować w dedykowanych puszkach pośredniczących w pobliżu miejsca pomiaru, tak, aby ograniczyć długość kabla przyłączeniowego sondy i aby w razie konieczności możliwy był łatwy montaż/demontaż sondy wraz z jej kablem przyłączeniowym. Puszkę pośrednią zabezpieczyć przed niepowołanym dostępem i dewastacją Sondy radarowe stosować jako drugie źródło pomiaru dla wody górnej na jazie/zbiorniku retencyjnym lub w miejscach gdzie instalacja sondy hydrostatycznej jest mocno utrudniona lub niemożliwa (np. autonomiczne stacje pomiarowe na rzekach, mosty, itp.) Do bezpośredniego pomiaru przepływu wody w korycie cieku wodnego stosować sondę OTT SLD z interfejsem SDI-12 (RS-485). Jeśli instalacja sondy SLD w danej lokalizacji jest niemożliwa, zastosować układ sond do pomiaru pośredniego. Każdorazowo, dla projektu pomiaru przepływu należy zlecić wyznaczenie przekroju koryta oraz krzywej konsumpcyjnej w miejscu planowanego pomiaru Dane pomiarowe z sond są źródłem danych dla systemu PLC jak również dla systemu pomiarów hydrologicznych (patrz Autonomiczna Stacja Hydrologiczna ). Sygnały pomiarowe z sond wprowadzić do obwodów wejść sterownika PLC poprzez powielacze/ separatory sygnałów analogowych Sondę pomiarową zabezpieczać dedykowanymi ochronnikami przeciwprzepięciowym od strony sondy (w puszce przyłączeniowej) oraz od strony urządzenia (rejestrator, sterownik PLC) Zabezpieczenie chroniące urządzenie do którego włączana jest sonda realizować w postaci separacji galwanicznej poprzez zastosowanie krótkiego odcinka światłowodu wraz z odpowiednimi konwerterami w torze pomiarowym lub separatory sygnałów z ochronnikiem odprowadzającym ładunek przepięcia z toru pomiarowego Pomiar temperatury powietrza i wody Do pomiaru temperatury powietrza stosować naścienne czujniki pomiarowe PT-100 w puszce osłonowej, kompensujące nasłonecznienie, np. ACSE AP-TOPZ-60-B. Do czujników stosować dedykowane przetworniki sygnałów U/I na standard 4-20mA. Czujniki instalować zgodnie ze sztuka, w miarę możliwości na wysokości ok. 2m nad ziemią, od strony północnej Do pomiaru temperatury wody stosować wbudowane w sondy hydrostatyczne czujniki pomiaru temperatury (patrz Pomiar poziomu i przepływu wody ). 9

10 4.6. Ochrona przeciwprzepięciowa Wszystkie tory sygnałowe wejść/wyjść cyfrowych/analogowych podłączonych do PLC należ zabezpieczać przeciwprzepięciowo poprzez odpowiednie dla danego toru sygnałowego urządzenie ochronne. Przykładowe urządzenia spełniające wymagania ochrony przed przepięciami zostały wyspecyfikowane w Załączniku Inne wymagania Wszystkie obwody elektryczne, które są zabezpieczane wyłącznikami różnicowoprądowymi i nadprądowymi należy monitorować w PLC poprzez styki pomocnicze tych wyłączników. Stany załączenia/wyłączenia spod napięcia monitorowanych obwodów należy wizualizować na stacji operatorskiej SCADA i HMI Dla całości systemu PLC (jednostka CPU, moduły I/O, jednostki rozproszonych I/O, węzły magistrali komunikacyjnej) stosować zasilanie z układami podtrzymania zasilania przy pomocy baterii akumulatorów lub UPS (patrz System zasilania bezprzerwowego ). 10

11 5. AUTONOMICZNA STACJA HYDROLOGICZNA WYMAGANIA SPRZĘTOWE I FUNKCJONALNE 5.1. Autonomiczne stacje hydrologiczne (wodowskazowe) służą do rejestracji pomiarów wielkości hydrologicznych takich jak poziom wody, temperatura wody i powietrza w ważnych punktach na rzekach i ciekach wodnych oraz bezpośrednio na jazach i zbiornikach retencyjnych i suchych. Miejsca instalacji stacji każdorazowo określane są przez Centrum Operacyjne RZGW w porozumieniu ze specjalistą hydrologiem. Na obiektach hydrotechnicznych typu jazy i zbiorniki, stacje takie instaluje się obok automatycznego systemu sterowania Miejsce instalacji stacji hydrologicznej determinuje sposób jej zasilania: Na obiektach ze stałym zasilaniem kablowym tj. na jazach i zbiornikach zasilanie stacji hydrologicznej realizować z linii kablowej i wspomagać przez system akumulatorowego zasilania rezerwowego. Akumulatory zasilania rezerwowego ładowane mają być z podstawowego źródła zasilania obiektu, tj. z linii kablowej W lokalizacjach gdzie nie ma stałego zasilania kablowego zasilanie stacji projektować w postaci ogniwa fotowoltaicznego, w razie konieczności wspomaganego przez prądnicę wiatrową. Jako zasilanie wspomagające i rezerwowe stosować zestaw akumulatorowy ładowany przez ogniwo fotowoltaiczne i/lub prądnicę wiatrową Projektowane stacje hydrologiczne winny pracować autonomicznie, tj. w sposób ciągły i niezawodny rejestrować pomiar z czujników i utrzymywać komunikację z systemem nadrzędnym, np. SCADA w Centrum Operacyjnym. Jedynym odstępstwem od pełnej autonomiczności stacji są obiekty, na których wdrożony jest system sterowania. Wówczas źródłem pomiarowym dla rejestratora stacji mają być te same czujniki (sondy) co dla systemu sterowania. Aby stacja hydrologiczna rejestrowała pomiary w sposób autonomiczny, tor pomiarowy czujników musi być rozdzielony od toru pomiarowego dla systemu automatyki. Nie może to być układ szeregowy złożony z czujnika pomiarowego, obwodów wejść rejestratora i obwodów wejść systemu sterownikowego. Rozdzielenie toru pomiarowego z czujnika zrealizować poprzez zastosowanie powielaczy sygnałów analogowych, które rozdzielają tor dwa odrębne: jeden do rejestratora, drugi do systemu sterowania Jako rejestrator hydrologiczny będący zasadniczą częścią stacji stosować urządzenie z rodziny Data- Taker z zasobami sprzętowymi dostosowanymi do lokalnych wymagań. Rejestrator musi być wyposażony w modem do komunikacji GSM, złącze do komunikacji ethernetowej oraz obsługiwać transmisję danych wg protokołu Modbus TCP/IP, np. model DT80M Zastosowane czujniki pomiarowe mają być zgodne z wytycznymi (patrz punkty Pomiary poziomu wody, Pomiary temperatury wody i powietrza ) Sposoby komunikacji ze stacją hydrologiczną. Stacje hydrologiczne zainstalowane na obiektach wyposażonych w lokalną infrastrukturę sieciową i telekomunikacyjną mają mieć skonfigurowane dwa kanały komunikacyjne: podstawowy i rezerwowy. Stacje hydrologiczne całkowicie autonomiczne muszą mieć skonfigurowany co najmniej jeden podstawowy kanał komunikacyjny, chyba że lokalizacja stacji pozwalana na zestawienie łączności rezerwowej wykorzystującej inne medium komunikacyjne Komunikacja ze stacją hydrologiczną obywać się ma poprzez: - lokalną sieć etherntową (kanał podstawowy); - łącze GSM/UMTS w usłudze pakietowej transmisji danych GPRS/HSUPA-HSDPA/LTE (kanał rezerwowy). Dostarczone przez RZGW karty SIM operatora pracować będą w prywatnym APN Zamawiającego; - łącze GSM/UMTS w usłudze SMS. Kanał transmisji wykorzystywany do przesyłania informacji nadzwyczajnych ze stacji hydrologicznej na zdefiniowane numery telefonów. 11

12 Dane pomiarowe do systemu nadrzędnego należy transmitować nie rzadziej niż dokonywany jest pomiar w przypadku stacji zasilanych z ogniwa fotowoltaicznego lub w sposób ciągły w przypadku stacji zasilanych z linii kablowej Wielkości hydrologiczne rejestrowane przez stację i ich format (protokoły komunikacyjne) Stacja hydrologiczna ma rejestrować i transmitować do systemu nadrzędnego: - wszystkie realizowane na obiekcie pomiary poziomów wody; - wszystkie realizowane na obiekcie pomiary temperatury wody i powietrza; - wszystkie realizowane na obiekcie pomiary innych wielkości hydrologicznych typu wielkość opadów atmosferycznych, wilgotność powietrza, itp.; - niezbędne parametry diagnostyczno-serwisowe konieczne do monitorowania i kontroli stacji hydrologicznej, np.: automatyczna kontrola stanu naładowania akumulatora, itp.; Rejestrator stacji hydrologicznej ma być skonfigurowany do transmisji danych pomiarowych: - wg protokołu Modbus TCP/IP; - w formie plików w formacie udostępnianym przez rejestrator wysyłanych na zdefiniowany serwer FTP Prezentacja danych. Stacja hydrologiczna ma prezentować dane pomiarowe: - lokalnie na obiekcie w sterowni; - w lokalnym systemie SCADA lub wyświetlaczu HMI w biurze obsługi danego obiektu; - w przypadku zbiorników suchych dodatkowo na obiekcie nadrzędnym, pod który dany zbiornik suchy podlega; - w Centrum Operacyjnym RZGW we Wrocławiu; 5.9. Wszelkie pomiary wielkości hydrologicznych mają być dokonywane bezpośrednio, przez sondy pomiarowe wyliczanie wartości przepływu w sposób pośredni jest dopuszczalne jako wskaz kontrolny, zapasowy. Nie dotyczy to pomiaru przepływu w lokalizacjach, gdzie instalacja sondy pomiaru przepływu jest niemożliwa. W takim przypadku pomiar przepływu powinien być dokonywany pośrednio, uwzględniając przekroje koryta pomiarowego i krzywe konsumpcyjne Rejestrator stacji pomiarowej powinien dokonywać pomiarów nie rzadziej niż co 10 min. W określonych lokalizacjach może zaistnieć konieczność ustalenia innych interwałów pomiarowych Na rejestratorze należy skonfigurować funkcjonalność powiadamiania poprzez SMS o zdefiniowanych zdarzeniach hydrologicznych lub serwisowych np. przekroczenie określonych poziomów wody, rozładowanie akumulatora, otwarcie drzwiczek stacji hydrologicznej, itp Poza transmisją pomiarów hydrologicznych przewidzieć przekaz niezbędnych parametrów diagnostycznych/serwisowych koniecznych do monitorowania i kontroli stacji hydrologicznej, np.: automatyczna kontrola stanu naładowania akumulatora z informowaniem poprzez SMS o niskim stanie naładowania, itp. Wszelkie dane transmitowane ze stacji powinny być sygnowane znacznikiem czasowym Uwzględnić fakt dużego rozproszenia punktów pomiarowych (dopływy/ odpływy) na zbiornikach Urządzenia/elementy automatyki/elektroniki stacji hydrologicznej instalowanej w terenie otwartym umieszczać w obudowach/szafach o konstrukcji wandaloodpornej, wodoszczelnej, odpornej na warunki atmosferyczne na standaryzowanych słupach/masztach na wysokości min. 3m. Drzwiczki stacji pomiarowej należy wyposażyć w kontaktron kontrolujący otwarcie/zamknięcie drzwiczek. Należy go podłączony do wejść cyfrowych rejestratora i skonfigurować zdarzenie informacyjne wysyłane poprzez SMS o otwarciu drzwiczek Czujniki pomiarowe zabezpieczać dedykowanymi ochronnikami przeciwprzepięciowym od strony czujnika (w puszce przyłączeniowej) oraz od strony rejestratora (rejestrator) Stosować urządzenia/elementy elektroniki pracujące w rozszerzonym zakresie temperatur tj C dla stacji instalowanych w terenie otwartym. 12

13 5.17. Uwzględnić i wykorzystać istniejącą infrastrukturę budowlaną, telekomunikacyjną i instalacje pomiarowe na obiektach. 13

14 6. LOKALNY SYSTEM SCADA NA OBIEKTACH HYDROTECHNICZNYCH 6.1. System SCADA do wizualizacji, sterowania i akwizycji danych procesowych nadzorowanego obiektu hydrotechnicznego należy zrealizować na oprogramowaniu narzędziowym Wonderware w dwóch wersjach programowo-sprzętowych: - w formie klient-serwer (platforma Wonderware Archestra z komponentami klienckimi) dla lokalizacji złożonych z kilku obiektów hydrotechnicznych i/lub tam gdzie zachodzi konieczność prezentacji danych poprzez system SCADA w kilku miejscach danej lokalizacji; - w formie lokalnej stacji roboczej (Wonderware InTouch Runtime) dla pojedynczych obiektów hydrotechnicznych Konfigurację sprzętową i programową oprogramowania SCADA, każdorazowo należy dostosować do wymagań lokalnych oraz konsultować z działem merytorycznym RZGW Formę, zakres prezentacji danych i funkcjonalność aplikacji SCADA należy każdorazowo konsultować z obsługą obiektu oraz działem merytorycznym RZGW Uwzględnić wymagania zawarte w punktach Infrastruktura telekomunikacyjna w obrębie obiektu hydrotechnicznego oraz Systemy komputerowe i oprogramowanie. 14

15 7. INFRASTRUKTURA TELETECHNICZNA W OBRĘBIE OBIEKTU HYDROTECHNICZNEGO 7.1. Wszystkie elementy systemów teletechnicznych stopnia wodnego lub innego obiektu hydrotechnicznego ( sterówka śluzy, sterówka jazu, przęsła jazu, filary jazu, budowla zrzutowa, biuro kierownika/administracji na obiekcie, magazyny ) połączyć siecią Ethernet IEEE 802.3, opartą o przewody światłowodowe o podwyższonych standardach odporności na warunki środowiskowe i uszkodzenia mechaniczne Stosować przewody światłowodowe jednomodowe (SM) o pojemności minimum 8 włókien, 1310nm, 9/125 µm Okablowanie światłowodowe na całej długości ułożone musi być w rurze osłonowej np. typu OPTO HDPE Światłowody zakończyć na przełącznicach przeznaczonych do montażu w stelażach 19 ze złączami SC/APC lub dedykowanych do montażu na szynę DIN ze złączami SC/APC. Wszystkie włókna muszą zostać zaspawane na przełącznicy. Nie dopuszczalne jest pozostawianie niezaspawanych włókien światłowodowych Światłowody zakończyć na przełącznicach zgodnie z normą IEC Na obiektach rozproszonych na znacznym obszarze, gdzie warunki techniczne wykluczają stosowania przewodów miedzianych lub światłowodowych do zestawienia łącz teletechnicznych, stosować zabezpieczone rozwiązania infrastruktury bezprzewodowej MHz/2,4GHz/5GHz/10GHz w zależności od wymagań Okablowanie lokalne w ramach poszczególnych budowli hydrotechnicznych projektować w oparciu o przewody typu TP 4x2x0,5 zgodne z standardem kat. 6, ekranowane, w płaszczu LSOH dla instalacji prowadzonych wewnątrz budynków; kat. 5e, ekranowanych, żelowanych, w płaszczu PE dla instalacji prowadzonych na zewnątrz obiektów Instalacje prowadzić w natynkowo korytach instalatorskich, rurach osłonowych lub podtynkowo w peszlach osłonowych Instalacje okablowania kończyć w szafach teletechnicznych/sterowniczych, na panelach krosowniczych, ekranowanych, minimum 24 porty, ekranowane kat.6, gniazda typu RJ-45 z osłonkami przeciwkurzowymi Gniazda abonenckie PEL projektować jako ekranowane 2xRJ-45 z klapkami przeciw-kurzowymi, 2x 230V z kluczami zabezpieczającymi typu DATA Komunikacje WAN zapewnić poprzez stałe łącza przewodowe, z usługą szerokopasmowego dostępu, w oparciu o ofertę lokalnych operatorów telekomunikacyjnych. W przypadku braku możliwości technicznych, zastosować technologię GPRS/EDGE/HSDPA/LTE Jako łączność zapasową dla łącz kablowych stosować łącze radiowe w technologii GPRS/EDGE/HSDPA/LTE Specyfikacja elementów zamieszczona w Załączniku nr 1. 15

16 8. INFRASTRUKTURA TELEKOMUNIKACYJNA W OBRĘBIE OBIEKTU HYDROTCHNICZNEGO 8.1. W przypadku obiektów obsługowych, aktywne urządzenia sieciowe standardu Ethernet do komunikacji (routery z sprzętową akceleracją VPN w standardzie IPSec, przełączniki zarządzalne PoE L2/L3, media konwertery FO i wymagane akcesoria) muszą być wykonane w standardzie przeznaczonym do montażu w stelażu 19 i instalowane w szafach teletechnicznych typu rack 19 w zabezpieczonych pomieszczeniach budynków biurowych obsługi obiektu. Stosować rozwiązania wiodących producentów urządzeń telekomunikacyjnych dla rozwiązań enterprise (Cisco serii WS i SG, Cisco serii IE, Advantech serii EKI ), kompatybilne z systemami monitorowania i zarządzania eksploatowanymi przez RZGW we Wrocławiu Urządzenia instalowane w sterowniczych szafach przemysłowych muszą być w wykonaniu przemysłowym montowane na szynę DIN TH W przypadku obiektów bez stałej obsługi personalnej (zbiorniki suche, jazy autonomiczne) urządzenia sieciowe standardu Ethernet do komunikacji (routery przemysłowe ze sprzętową akceleracją VPN w standardzie IPSec, przełączniki przemysłowe zarządzalne PoE L2/L3, zasilacze, media konwertery przemysłowe i wymagane akcesoria) muszą być wykonane w standardzie przemysłowym, montowane na szynie DIN TH35 w przemysłowych szafach sterowniczych. Stosować rozwiązania wiodących producentów urządzeń telekomunikacyjnych dla rozwiązań enterprise (Cisco serii IE, Advantech serii EKI), kompatybilne z systemami monitorowania i zarządzania eksploatowanymi przez RZGW we Wrocławiu Stosować modularne media konwertery Ethernet FO-CU oraz moduły minigbic do portów SFP/SFP+ producentów sieciowych urządzeń aktywnych. Stosować zamienniki tylko w przypadku braku dostępności dedykowanych przez producenta wkładek lub media konwerterów dla wymaganego zastosowania. (Advantech, Cisco, Photonics ) W przypadku stosowania elementów komunikacji opartych o rozwiązania radiowe zgodne ze standardami opisanymi przez IEEE802.11a/b/g/n/ac. Stosować rozwiązania wiodących producentów urządzeń telekomunikacyjnych dla rozwiązań enterprise (Cisco, Ubiquiti, Moxa ), kompatybilne z systemami monitorowania i zarządzania eksploatowanymi przez RZGW we Wrocławiu Stosować redundancje i nadmiarowość kluczowych urządzeń teletechnicznych odpowiedzialnych za komunikacje systemów AKP W przypadku instalacji urządzeń w skrzynkach instalatorskich poza pomieszczeniami zamkniętymi stosować urządzenia aktywne o podwyższonej tolerancji na ciężkie warunki środowiskowe Należy zaprojektować wydzielone logiczne podsieci VLAN zgodnie z IEEE 802.1Q dla poszczególnych systemów pracujących na obiekcie dla zarządzania urządzeniami, systemów AKP, systemów zabezpieczenia technicznego, komunikacji telefonicznej i dla użytkowników lokalnych Lokalna sieć teletechniczna powinna być projektowana w topologii gwiazdy z centralnym przełącznikiem warstwy 3 modelu ISO OSI, realizującym routing i kontrolę dostępu pomiędzy wydzielonymi sieciami logicznymi, oraz z wykorzystaniem technologii nadmiarowych połączeń niezawodnościowych, agregacji oraz redundancji Wszystkie kluczowe urządzenia teletechniczne objąć minimum 3 letnim kontraktem gwarancyjnym, zapewniającym wymianę uszkodzonego urządzenia w następnym dniu roboczym Wszystkie szafy teletechniczne stelażowe 19 jak i przemysłowe muszą posiadać skuteczną wentylacje regulowaną termostatyczne Komunikacje telefoniczną w obrębie obiektów hydrotechnicznych realizować za pomocą projektowanych łącz światłowodowych oraz urządzeń teletechnicznych Standard komunikacji oprzeć o zastosowanie technologii VoIP. 16

17 8.14. Projektować serwery telekomunikacyjne przystosowane do zabudowy w szafach teletechnicznych w standardzie stelażowym rack 19. W uzasadnionych przepadkach wynikających ze specyfiki lokalnej zastosować centralę wersji naściennej lub do montażu na szynę DIN. (serwery komunikacyjne Slican). Stosować rozwiązania wiodących producentów urządzeń telekomunikacyjnych kompatybilne z systemami monitorowania i zarządzania eksploatowanymi przez RZGW we Wrocławiu W zależności od wymagań lokalnych wyposażać urządzenie w wymagane dodatkowe moduły i licencje rozszerzające funkcjonalność Stosować aparaty telefoniczne zgodne ze standardem VoIP, kompatybilne z projektowanym serwerem komunikacyjnym, zasilane PoE IEEE af/at Urządzenia narażone na pracę w ciężkich warunkach środowiskowych należy projektować jako urządzenia w wykonaniu przemysłowym odpornym na zapylenie, wilgotność oraz ekstremalne temperatury Dla wszystkich urządzeń teletechnicznych stosować dodatkową ochronę przeciwprzepięciową toru transmisji danych realizowanego za pomocą okablowania miedzianego Zewnętrzne przyłącza telekomunikacyjne należy wyposażyć dedykowany ochronnik przeciwprzepięciowy do linii telefonicznych np. dedykowane ochronniki Metel/Citel/Axon Przykładowa specyfikacja urządzeń zamieszczono w Załączniku nr 1. 17

18 9. SYSTEM MONITORINGU WIZYJNEGO CCTV 9.1. Sieć monitoringu wizyjnego CCTV budować w oparciu o standard TCP/IP, z wykorzystaniem projektowanej lokalnej sieci teletechnicznej i urządzeń telekomunikacyjnych w ramach obiektu Stosować głowice rejestrujące zgodne z standardem ONVIF, PSIA i RTSP z dostępnymi kontrolkami ActiveX dla obsługi w oprogramowaniu firm trzecich Monitoring wizyjny ukierunkowany powinien być na wizualizację dla celów wspomagających eksploatację i sterowanie obiektem oraz ochronę: a) dla eksploatacji: - kamery stałopozycyjne na każde przęsło jazu, obserwujące pojedynczą klapę oraz obszar dopływu wody, - kamera stałopozycyjne na łatę wodowskazową górną na jazie (nie jest konieczna, gdy pomiar WG jest realizowany przez dwie niezależne sondy), - kamera obrotowa na budynku sterowni śluzy, obserwująca dookólnie obszar śluzy - kamery stałopozycyjne na głowie górnej GG i głowie dolnej GD śluzy. Na GG jedna kamera obserwująca awanport górny i wejście do śluzy, druga kamera obserwująca komorę śluzy i peron. Analogicznie na GD. Kamery obserwujące komorę śluzy powinny być usytuowane tak by umożliwiać obserwację peronów i ścian śluzy jedna kamera obserwuje jedną stronę śluzy. - kamera hemisferyczna w pomieszczeniach sterowni śluzy/jazu, obserwacja i archiwizacja czynności operacyjnych podejmowanych przez obsługę b) dla ochrony: - kamery obserwujące obustronnie most nad jazem (wejścia do filarów, przyczółków) - kamery obserwujące budynki biurowe, magazynowe oraz hangary, według planu ochrony obwodowej lub wytycznych obsługi obiektu Stosować kamery wandaloodporne stałopozycyjne IP (tubowe Geovision serii BL, kopułowe Geovison serii VD) typu przystosowane do pracy w trudnych warunkach środowiskowych o standaryzowanym stopniu odporności IP67, o matrycy minimum 2Mpix z oświetlaczami IR, przygotowane do pracy w trudnych warunkach oświetleniowych Stosować kamery szybkoobrotowe IP z obiektywami zmienno-ogniskowymi, do pracy w trudnych warunkach środowiskowych o standaryzowanym stopniu odporności IP67 o matrycy minimum 2Mpix z zewnętrznymi oświetlaczami IR przygotowane do pracy w trudnych warunkach oświetleniowych (obrotowe Geovision serii SD) Stosować kamery IP z możliwością zasilania PoE zgodnego ze standardem IEEE 802.3af /at lub/i dedykowanego VAC/VDC, ze slotami zewnętrznych kart pamięci w standardzie SDHC, ze złączami alarmowymi typu wejściowego i wyjściowego Celem zabezpieczenia głowić rejestrujących przed kradzieżą lub sabotażem wyjścia alarmowe urządzeń należy połączyć z systemem sygnalizacji włamań Wszystkie kamery wyposażyć w wewnętrzne karty flash typu SDHC o pojemności minimum 16Gb Na obiektach już wyposażonych w monitoring CCTV w standardzie analogowym PAL nie podlegającym wymianie, stosować wideo-serwery konwertujące sygnał analogowy na cyfrowy IP i umożliwiającego transmisję strumienia video poprzez sieć w standardzie ethernet (wideo-serwer z dostępną kontrolką ActiveX lub zgodne z standardem globalnym systemu CCTV IP) Dostęp do podglądu i zarządzania archiwizowanym materiałem wideo realizować z poziomu dedykowanej stacji operatorskiej dla monitoringu CCTV przez uprawnione osoby Stosować dodatkową obustronną ochronę przeciwprzepięciową toru transmisji danych i toru zasilania dla kamer systemu monitoringu. (ochronniki dedykowane Metel/Citel/HSK Axon) Specyfikacja urządzeń zamieszczono w Załączniku nr 1. 18

19 10. SYSTEMY KOMPUTEROWE I OPROGRAMOWANIE Stosować stacje robocze oparte o przygotowane przez producentów specyfikacje z minimum 3 letnim kontraktem gwarancyjnym. Stacje robocze winny udostępniać zdalny niskopoziomowy system monitorowania i zarządzania, pracujący niezależnie od systemu operacyjnego ( ILO, idrac, RMC, vpro ) Stosować urządzenia serwerowe oparte o przygotowane przez producentów specyfikacje z minimum 3 letnim kontraktem serwisowym. Serwery winny udostępniać zdalny niskopoziomowy system monitorowania i zarządzania, pracujący niezależnie wirtualizatora i systemu operacyjnego ( ilo ) Stosować system kopii zapasowych przygotowany do odzyskania newralgicznych danych ( środowisk operacyjnych, hydrologicznych danych pomiarowych ) w krótkim czasie, w przypadku awarii systemów komputerowych Stosować oprogramowania pracujące w architekturze klient-serwer Dla systemu CCTV stosować dedykowane oprogramowanie rejestracji-odtwarzania. rejestratory sprzętowe kompatybilne z globalnym systemem zarządzania monitoringiem CCTV eksploatowanym przez RZGW we Wrocławiu typu Geovision Central Management Station Dla systemów SCADA stosować oprogramowanie wizualizacji, sterowania i archiwizacji danych kompatybilne z globalnym systemem wizualizacji, zarządzania i archiwizacji danych eksponatowym przez RZGW we Wrocławiu typu Wonderware Archestra System Platform Jako oprogramowanie systemowe stosować oprogramowanie kompatybilne systemem zarządzania pracą, zasobami, uprawnieniami i politykami bezpieczeństwa eksploatowanym przez RZGW we Wrocławiu typu Microsoft Active Directory Jako oprogramowanie hypervisora wirtualizacji stosować oprogramowanie zgodne centralnym systemem zarządzania rozproszonym środowiskiem wirtualnym eksploatowanym przez RZGW we Wrocławiu typu VMware vsphere Jako oprogramowanie zabezpieczające stacje robocze stosować oprogramowanie kompatybilne z globalnym systemem zarządzania bezpieczeństwem stacji roboczych eksploatowanym przez RZGW we Wrocławiu typu Eset Remote Administration Server Rejestrator systemu CCTV realizować w oparciu o komponenty sprzętowo-programowe systemu Geovision Na obiektach bezobsługowych przy instalacji do 8 głowic rejestrujących (zbiorniki suche bezobsługowe, jazy bezobsługowe) stosować autonomiczne systemy rejestracji oparte o dedykowane urządzenia rejestrujące kompatybilne z nadrzędnym globalnym systemem CMS. W przypadku instalacji w miejscach wystawionych na zmienne warunki środowiskowe (zewnętrzne szafy przemysłowe, skrzynki instalatorskie w pomieszczeniach technicznych) należy stosować urządzenia o podwyższonej odporności na warunki środowiskowe Dla obiektów ze stałą obsługą personalną (zbiorniki suche, jazy, śluzy), przy instalacjach 9-16 głowic, stosować dedykowane komputerowe rejestratory z oprogramowaniem rejestrującym kompatybilne z nadrzędnym globalnym systemem CMS. W przypadku instalacji w miejscach wystawienia na zmienne warunki środowiskowe (szafy przemysłowe, skrzynki instalatorskie w pomieszczeniach technicznych) należy stosować urządzenia o podwyższonej odporności na warunki środowiskowe Dla większych rozproszonych obiektów złożonych z wielu budowli hydrotechnicznych i zaplecza (stopnie piętrzące, zbiorniki retencyjne), lub przy instalacjach systemów powyżej 16 głowic rejestrujących, stosować rozwiązania w architekturze klient-serwer z wykorzystaniem wirtualizacji zasobów dla połączenia funkcji usług systemu serwera rejestracji CCTV oraz serwera wizualizacji AKP. 19

20 Stacje robocze systemu wizualizacji AKP SCADA instalować w pomieszczeniach sterowni śluzy/jazu/zbiornika wg wytycznych obsługi. Stacje roboczą dublować w biurze kierownika obiektu. Stacje robocze o zalecanej, przez producenta oprogramowania SCADA, specyfikacji sprzętowej z minimum dwoma dotykowymi panelami LED Stacje robocze monitorowania systemu CCTV instalować w pomieszczeniach sterowni śluzy/jazu/zbiornika wg wytycznych obsługi. Stacje robocze o zalecanej, przez producenta oprogramowania CCTV, specyfikacji sprzętowej z minimum dwoma dotykowymi panelami LED 24 i oprogramowaniem biurowym zgodnym z standardami formatów obsługiwanych przez pakiet MS Office Serwer usług AKP/CCTV serwer usług typu klient-serwer instalować w szafach teletechnicznych stelażowych 19. Szafy teletechniczne należy lokalizować w odrębnych zabezpieczonych przed dostępem osób niepowołanych, pomieszczeniach wyposażonych w skuteczną wentylacje mechaniczną lub klimatyzator przystosowany do pracy całorocznej. Na urządzeniach należy projektować instalację środowisk wirtualnych udostępniających skalowalną platformę dla oprogramowania serwerowego usług rejestracji CCTV oraz wizualizacji AKP Urządzenie drukujące MFP instalowane w sterowni śluzy/jazu dla systemu raportowania oprogramowania AKP oraz w biurze obsługi obiektu dla zastosowań biurowo-operacyjnych. Urządzenia specyfikować w oparciu o parametry techniczne urządzenia OKI MB Specyfikacja urządzeń i oprogramowania zamieszczono w Załączniku nr Zakup wszelkich licencji oprogramowania realizować na użytkownika końcowego RZGW we Wrocławiu, jako ich właściciela. Inna forma przekazania licencji nie będzie akceptowana. 20