Dlaczego należy uwzględniać zarówno wynik maturalny jak i wskaźnik EWD?

Transkrypt

1 EWD co to jest? Metoda EWD to zestaw technik statystycznych pozwalających oszacować wkład szkoły w końcowe wyniki egzaminacyjne. Wkład ten nazywamy właśnie edukacyjną wartością dodaną. EWD jest egzaminacyjnym wskaźnikiem efektywności nauczania w danej szkole. Do ewaluacji wyników i efektywności nauczania wykorzystuje się dwa rodzaje wskaźników egzaminacyjnych. Pierwszy z nich informuje o wynikach nauczania w danej szkole. Drugi typ ewaluacyjnych wskaźników egzaminacyjnych opisuje efektywność nauczania, czyli wykorzystanie przez szkołę zasobów na wejściu. Wskaźniki efektywności nauczania wyznacza się za pomocą metody edukacyjnej wartości dodanej EWD. Metoda EWD pozwala uwzględnić zróżnicowanie szkół ze względu na zasoby na wejściu. W wypadku liceów ogólnokształcących i techników najlepszą, dostępną miarą zasobów na wejściu są wyniki uczniów na egzaminie gimnazjalnym. Wyniki egzaminu gimnazjalnego informują nie tylko o poziomie osiągnięć szkolnych ucznia na progu szkoły ponadgimnazjalnej, ale są też nośnikiem wiedzy o środowisku rodzinnym dziecka, o jego poziomie zdolności i motywacji szkolnej. Dzieje się tak dlatego, że wyniki egzaminu gimnazjalnego są uwarunkowane podobnymi czynnikami, co rezultaty matury. Dla celów ewaluacyjnych należy używać zarówno wskaźniki wyników nauczania (wyniki egzaminacyjne) jak i efektywności nauczania (EWD). Należy wyraźnie przestrzec, że metoda EWD nie jest miarą jakości edukacji. Edukacja to więcej niż nauczanie, jakość to więcej niż efektywność. Nawet najwyższa efektywność nie zapewnia jakości. Jeżeli cele nauczania mają wątpliwą wartość (rozwojową, społeczną), to efekt mnożnikowy sprawia, że nawet przy wysokiej efektywności, jakość jest niska. W modelu szacowania wskaźników EWD dla szkoły uwzględniamy informacje o wynikach egzaminacyjnych oraz dodatkowo o płci ucznia oraz dysleksji. Wskaźnik EWD dla liceum ogólnokształcącego mówi o tym, na ile wysokie/niskie wyniki matury uzyskali jego absolwenci w porównaniu do uczniów o analogicznych wynikach na egzaminie gimnazjalnym. Wskaźniki EWD mają charakter względny i nie informują o bezwzględnych postępach w nauce. Służą do porównywania szkół. W skali kraju wskaźnik EWD ma z definicji wartość równą zeru. Wartość dodatnia EWD wskazuje na ponadprzeciętną w skali kraju efektywność nauczania, wartość ujemna na niższą niż przeciętna efektywność. Należy podkreślić, że wskaźniki egzaminacyjne, zarówno wyniku końcowego jak i EWD, są szacowane oddzielnie dla populacji liceów ogólnokształcących i techników. Oznacza to, że wskaźniki dla liceów i techników nie są porównywalne. Jakie dane wykorzystywane są do szacowania wskaźników? Dla każdej szkoły obliczane są ewaluacyjne wskaźniki egzaminacyjne dla czterech obszarów nauczania. Pierwszy, humanistyczny, obejmuje język polski, historię i wiedzę o społeczeństwie. Drugi obszar obejmuje wyniki egzaminu z języka polskiego. Trzeci zakres treściowy, matematyczno-przyrodniczy, obejmuje matematykę, informatykę, fizykę, chemię, biologię i geografię. Czwarty obszar to wydzielona do osobnego wskaźnika

2 matematyka. W szacowaniu wskaźników egzaminacyjnych wykorzystuje się informację o wykonaniu zadań egzaminacyjnych zarówno na poziomie podstawowym jak i rozszerzonym. Osiągnięcia uczniów na progu liceum lub technikum określane są na podstawie danych z egzaminu gimnazjalnego w wersji standardowej dla zdających w terminie głównym kwietniowym. Przy obliczaniu wskaźników maturalnych EWD w zakresie przedmiotów humanistycznych wykorzystywane są dane z części humanistycznej egzaminu gimnazjalnego, a przy obliczaniu wskaźników EWD w zakresie przedmiotów matematyczno-przyrodniczych wykorzystywane są informacje z analogicznej części egzaminu gimnazjalnego. Zarówno średni wynik egzaminu maturalnego jak i EWD w danym obszarze przedstawiany jest na znormalizowanej dla kraju oddzielnie dla LO i techników skali standardowej o średniej 100 i odchyleniu 15. Poniższy wykres przedstawia zakładany procentowy rozkład wyników:. Dzięki własnościom rozkładu normalnego wynik przedstawiony na standaryzowanej skali ma ustaloną interpretację ilościową, czyli można powiedzieć, jak dany wynik wygląda na tle populacji odniesienia. Na wykresie przedstawiono wartości procentowe dla wybranych punktów skali. I tak wynik 130 oznacza, że tylko trochę ponad 2% zdających w danej populacji uzyskało wynik wyższy, natomiast rezultat 85 wskazuje, że blisko 16% uzyskało wynik niższy. Dlaczego należy uwzględniać zarówno wynik maturalny jak i wskaźnik EWD? Średni wynik egzaminacyjny i EWD, czyli wskaźnik efektywności nauczania, to miary komplementarne. Łącznie dają pełniejszą informację o szkole, niż każdy z nich z osobna. Konsekwencją tego, że uwzględniamy zarówno wynik maturalny jak i wskaźnik EWD, jest prezentacja wyniku szkoły w dwuwymiarowym układzie współrzędnych. Ze względu na niepewność statystyczną szacowania wskaźników położenie szkoły przedstawiane jest za pomocą elipsy. Wielkość elipsy graficznie przedstawia stopień tej niepewności. Im więcej wyników egzaminacyjnych uwzględnia się w obliczeniach, tym mniejsza niepewność i mniejsza tym samym elipsa. Opis położenia szkoły (elipsy) w układzie współrzędnych (wynik egzaminu, EWD) może ułatwić wyróżnienie kilku punktów odniesienia. 1. Szkoły neutralne. Licea ogólnokształcące lub technika, w których notujemy zarówno średni w skali kraju poziom wyników maturalnych, jak i przeciętną efektywność.

3 2. Szkoły o wysokich wynikach maturalnych i wysokiej efektywności mierzonej EWD (prawa górna ćwiartka). 3. Szkoły o wysokich wynikach maturalnych i niskiej efektywności mierzonej EWD (prawa dolna ćwiartka). 4. Szkoły o niskich wynikach maturalnych i wysokiej efektywności mierzonej EWD (lewa górna ćwiartka). 5. Szkoły o niskich wynikach maturalnych i niskiej efektywności mierzonej EWD (lewa dolna ćwiartka). Oprócz typów głównych można zaobserwować również typy pośrednie: szkoły o przeciętnych wynikach i niskiej/wysokiej EWD oraz szkoły o przeciętnej efektywności (EWD) i niskich/wysokich wynikach maturalnych. W tych przypadkach elipsy szkół leżą na osi pionowej lub poziomej, odpowiednio. Uwagi: Ważne jest porównywanie między sobą szkół tego samego typu: licea ogólnokształcące porównujemy tylko z liceami ogólnokształcącymi, a technika z technikami. Jeśli dysponujemy dodatkową informacją o szkole (np. nauczane przedmioty rozszerzone) lepiej jest porównywać ze sobą szkoły podobne, niż szkoły pracujące w całkowicie odmiennych warunkach. Należy porównywać ze sobą szkoły o podobnej liczbie uczniów w przypadku szkół o mniejszej liczebności uczniów obszar ufności dla łącznego wyniku maturalnego i EWD (elipsa) będzie tak duży, że porównanie straci sens. Poniżej przedstawiamy wyniki EWD dla naszej szkoły w latach dla poszczególnych obszarów oraz porównanie wyników kilku wybranych szkół z naszego regionu

4 EWD obszar humanistyczny EWD obszar j. polski

5 EWD obszar matematyczno-przyrodniczy EWD obszar matematyczny

6 Porównanie szkół w regionie

7

8 Oprac. na podst.: