Ŝądanego kierunku rozwoju zasobów w drzewnych

Transkrypt

1

2 Wybór r poŝą Ŝądanego kierunku rozwoju zasobów w drzewnych Kolejność projekcji 1. Wstęp. 2. Nieoznaczalność dojrzałości rębnej r drzewostanów. w. 3. Etaty rębne r i wybór r poŝą Ŝądanego kierunku rozwoju zasobów drzewnych dla gospodarstw zrębowych i przerębowo bowo-zrębowych z rębnir bnią częś ęściową. 4. Obliczanie etatów w i wybór r poŝą Ŝądanego kierunku rozwoju zasobów drzewnych dla gospodarstw w przerębowym i w przerębowo bowo- zrębowym sposobie zagospodarowania z rębnir bnią stopniową udoskonaloną. 5. Przykłady wyboru kierunku rozwoju zasobów w drzewnych dla lasów w jednowiekowych i róŝnowiekowych. r

3 Wstęp Przed 30 laty zaszły y zasadnicze zmiany w zasadach gospodarowania w leśnictwie. Wprowadzono po raz pierwszy w lasach gospodarczych nowy system regulacji rozmiaru uŝytkowania rębnego r z optymalnym wyborem etatu. W lasach ochronnych zrezygnowano z regulacji, a w działaniach aniach gospodarczych oparto się na ustalanych w sposób subiektywny tzw. etatach według potrzeb hodowlanych. Przyjęte wówczas w wczas zasady sąs stosowane w Lasach Państwowych do dziś [Instrukcja 2003]. JuŜ od początku wprowadzenia do praktyki tego systemu nie respektowano przyjętych wieków w rębnor bności i optymalnie wybranych etatów w rębnych r na Ŝadnym z etapów w regulacji urządzeniowej, planowania oraz jego wykonania [Poznański 2005, 2010]. W rezultacie, główny g plon w leśnictwie - surowiec drzewny nie jest jednolity ze względu na dojrzałość rębną,, nie odpowiada przyjętym kryteriom dojrzałości plonu i nie realizuje przypisywanych mu celów. RównieŜ etaty według potrzeb hodowlanych nie sąs respektowane w praktyce gospodarczej, nie wyraŝaj ają więc c tych potrzeb i nie powinny być nadal zalecane do stosowania w Lasach Państwowych [Pozna[ Poznański 2009].

4 Obecnie, podstawowe cele gospodarowania w leśnictwie ulegają coraz większemu zróŝnicowaniu. Wynika to ze zmiany społecznego zapotrzebowania na róŝne r funkcje lasu, tj. produkcyjne i poza produkcyjne, co powoduje, Ŝe e produkcja drewna nie stanowi jedynego celu gospodarowania w leśnictwie i coraz częś ęściej nie tego najwaŝniejszego. niejszego. Wszystkie te okoliczności ci sprawiają, Ŝe e zadania urządzania lasu powinny ulec przewartościowaniu i zmianie. W nowoczesnym leśnictwie, celem gospodarowania powinno być kształtowanie towanie poŝą Ŝądanej postaci (formy, wyglądu) lasu, w tym odpowiedniej wielkości i struktury zasobów w drzewnych w przyszłości. Celem prezentacji jest przedstawienie metod, zasad i przykład adów w wyboru poŝą Ŝądanego kierunku rozwoju zasobów drzewnych w najbliŝszym dziesięcioleciu dla gospodarstw w róŝnych sposobach zagospodarowania.

5 Nieoznaczalność dojrzałości rębnejr drzewostanów Plonem dla rolnika sąs przede wszystkim ziarna zbóŝ,, a dla ogrodnika warzywa i owoce. Natomiast podstawowym, materialnym plonem leśnika jest drewno, systematycznie pobierane z lasu, zasadniczo za pomocą cięć uŝytkowania rębnego. W rolniczym i ogrodniczym gospodarstwie bezdyskusyjne sąs kryteria dojrzałości plonu (zbóŝ,, owoców, w, warzyw), równier wnieŝ ustalenie wielkości tego plonu nie przedstawia Ŝadnej trudności. Inaczej jest w gospodarstwie leśnym. Trudności te sąs spowodowane tym, Ŝe e rosnący w lesie zapas rozpatrywany z punktu widzenia uŝytecznou yteczności ci surowca drzewnego jest równoczer wnocześnie nie środkiem produkcji i gotowym produktem bez względu na wiek drzewostanów w i w tym sensie moŝe e być w całości ci uznany za plon i poddany uŝytkowaniu u rębnemu [Klocek, Rutkowski 1986]. To podwójne znaczenie nagromadzonego w lesie produktu jest przyczyną nieoznaczalności ci dojrzałości rębnej r drzewostanów.

6 Etaty rębne r dla gospodarstw zrębowych i przerębowo bowo-zrębowych Konsekwencją przyjęcia, Ŝe e rosnący w lesie zapas jest równoczer wnocześnie nie środkiem produkcji i gotowym produktem, oznacza, Ŝe e plon w gospodarstwie leśnym moŝna pozyskać w drzewostanach dowolnego wieku [Klocek. Rutkowski 1986]. MoŜna więc c z góry g przyjąć wszystkie moŝliwe do ustalenia wieki wyrębu ( rębnor bności ) drzewostanów w w klasach wieku, tj. 10, 20, 30, 40, 50, 60, 70, 80, 90, 100, lat i na tej podstawie wybrać taki zbiór r drzewostanów, w, które respektują kryteria porządku czasowego i przestrzennego [ Poznański 2004 ]. Dla gospodarstw zrębowych, powierzchnia i zapas w ten sposób określonego zbioru drzewostanów, w, dla kaŝdego wyróŝnionego wieku wyrębu określa wprost etat pilności i moŝliwo liwości wyrębu [Poznański 2004].

7 W przerębowo bowo-zrębowym sposobie zagospodarowania z rębnią częś ęściową etat rębny r stanowi sumę etatu z okresu odnowienia i etatu z okresu uprzątania [Poznański 2004]. Etat z okresu odnowienia dotyczy drzewostanów w z poza okresu odnowienia (grupa B). Etat powierzchniowy zrębami częś ęściowymi w drzewostanach grupy B ustala się identycznie jak w gospodarstwach zrębowych. Natomiast etat miąŝ ąŝszościowy stanowi taką część zapasu drzewostanów w grupy B, jaka zostanie usunięta rębnir bnią częś ęściową na powierzchni określonej przez etat powierzchniowy, stosownie do ustalonej długod ugości okresu odnowienia. Drzewostany w okresie odnowienia (grupa A) nie podlegają procesowi regulacji, poniewaŝ cięcia cia uŝytkowania rębnego r prowadzone będąb na całym obszarze tej grupy drzewostanów, w, a etat miąŝ ąŝszościowy z okresu uprzątania zaleŝy y wyłą łącznie od przyjętej długod ugości okresu uprzątania [Poznański 2004].

8 Etat pilności i moŝliwo liwości wyrębu w gospodarstwach zrębowych oraz etat odnowienia i uprzątania w gospodarstwach przerębowo bowo- zrębowych z rębnir bnią częś ęściową,, po raz pierwszy w historii urządzania lasu uwzględniaj dniają równocześnie nie wszystkie trzy znane kryteria regulacji, tj. pilności wyrębu - porządek czasowy, moŝliwo liwości wyrębu - porządek przestrzenny oraz trwałości lasu przy wyborze poŝą Ŝądanego kierunku rozwoju zasobów w drzewnych. Dodatkowo w etacie odnowienia i uprzątania, uwzględnia się dwa wymagania hodowlane tj. długod ugość okresu odnowienia w drzewostanach poza okresem odnowienia i długod ugość okresu uprzątania w drzewostanach w okresie odnowienia [ Poznański 2004 ].

9 Wybór r poŝą Ŝądanego kierunku rozwoju zasobów drzewnych dla gospodarstw zrębowych i przerębowo bowo-zrębowych z rębnia r częś ęściową W celu wyboru poŝą Ŝądanego kierunku rozwoju zasobów drzewnych ustala się wpierw wszystkie moŝliwe zmiany średniego wieku (lub/i średniej zasobności) dla wszystkich obliczonych etatów pilności i moŝliwo liwości wyrębu drzewostanów w w gospodarstwach zrębowych oraz etatów w z okresu odnowienia w drzewostanach spoza tego okresu (grupa B), w gospodarstwach przerębowo bowo-zrębowych. Następnie ustala się przy jakich wiekach wyrębu, etaty te spowodują najmniejszą dodatnią i najmniejszą ujemną zmianęśredniego wieku (lub/i średniej zasobności). W ten sposób b wybór r kierunku rozwoju zawęŝ ęŝony zostaje do dwóch etatów w rębnych r i odpowiadających im dwóch wieków w wyrębu drzewostanów. w. Wybór r jednego poŝą Ŝądanego kierunku rozwoju zaleŝeć będzie od tego, czy w najbliŝszym 10-letnim okresie gospodarczym zasoby drzewne danych gospodarstw powinny się zwiększy kszyć czy teŝ zmniejszyć.. Rozstrzygnięcie tego problemu zaleŝeć będzie od relacji pomiędzy średnim wiekiem danego gospodarstwa zrębowego i przerębowo bowo-zrębowego, a przyjętą normą rozwojową tej cechy [Poznański 2004].

10 Norma rozwojowa średniego wieku umoŝliwia podział wszystkich drzewostanów w odpowiednich gospodarstw na dwie grupy. Pierwsza, obejmuje takie gospodarstwa, których średni wiek w momencie regulacji jest wyŝszy od normy rozwojowej tej cechy, a druga grupa - gospodarstw, których średni wiek w danym momencie jest niŝszy od tej normy. Dla gospodarstw grupy pierwszej, poŝą Ŝądany kierunek rozwoju zasobów w drzewnych powinien być ustalony przy takim wieku wyrębu, przy którym etat pilności i moŝliwo liwości wyrębu i etat z okresu odnowienia spowodują najmniejszą ujemną zmianęśredniego wieku. W rezultacie wyboru tego kierunku rozwoju, nastąpi obniŝenie średniego wieku i średniej zasobności gospodarstw oraz zwiększenie udziału u drzewostanów w młodszych m klas wieku. Dla gospodarstwa grupy drugiej, poŝą Ŝądany kierunek rozwoju powinien być ustalony przy takim wieku wyrębu, przy którym etaty rębne spowodują najmniejszą dodatnią zmianęśredniego wieku. W rezultacie wyboru tego kierunku rozwoju, nastąpi wzrost średniego wieku a średniej zasobności gospodarstw oraz ulegnie zwiększeniu udział drzewostanów w starszych klas wieku.

11 Przedstawiona metoda regulacji - wyboru poŝą Ŝądanego kierunku rozwoju zasobów w drzewnych dla gospodarstw zrębowych i przerębowo bowo-zrębowych z rębnir bnią częś ęściową na najbliŝszy 10-letni okres gospodarczy róŝni r się więc c w sposób b zasadniczy od tradycyjnie pojmowanej regulacji rozmiaru uŝytkowania u rębnego. r W przeciwieństwie do stosowanych w praktyce metod, w nowych nie dokonuje się wyboru wieku rębnor bności ani etatu rębnego, a jedynie wyznacza kierunek rozwoju zasobów drzewnych, przy wyborze którego wiek wyrębu i etat rębny, r spełniaj niają jedynie rolę narzędzi wyboru i realizacji wybranego poŝą Ŝądanego kierunku. Powziętej decyzji o kierunku rozwoju odpowiada ściśle określony zbiór r drzewostanów, w, który z uwagi na wymogi porządku czasowego, porządku przestrzennego i trwałości lasu moŝe e być w całości ci przeznaczony do wyrębu w planie cięć uŝytkowania rębnego w najbliŝszym 10-letnim okresie gospodarczym [Pozna[ Poznański 2004].

12 Odpowiadające wybranemu kierunkowi rozwoju: wiek wyrębu i etatowy rozmiar uŝytkowania, stanowią środek /narzędzie/ kształtowania towania wielkości i struktury zasobów drzewnych w najbliŝszym 10-leciu. Przy ustalaniu kierunku rozwoju zasobów drzewnych, zapewnia się trwałość lasu, przez utrzymywanie dynamicznej równowagi r pomiędzy procesami rozwoju, tj. odnawiania, przeŝywania i ubywania drzew i drzewostanów [Poznański 2004].

13 Obliczanie i wybór r poŝą Ŝądanego kierunku rozwoju zasobów w drzewnych dla gospodarstw w przerębowym i w przerębowo bowo zrębowym sposobie zagospodarowania z rębnia r stopniową udoskonaloną Lasy róŝnowiekowe r o róŝnopir nopiętrowej strukturze pierśnic nie sąs darem przyrody, ale wytworem kultury gospodarowania człowieka. RóŜnopiętrowość lasów w nie jest bowiem cechą trwałą i przy pozostawieniu ich bez odpowiednich zabiegów w lub przez wykonanie zabiegów w niewłaściwych, przyjmuje budowę jednopiętrow trową.. Głównym G celem gospodarowania w tego typu lasach jest zapewnienie trwałości ich istnienia oraz odbudowa lub utrzymanie ich optymalnego róŝnowiekowego złoŝenia. z Lite jedno- lub dwupiętrowe lasy róŝnowiekowe nie zapewniają bowiem ich stabilnego rozwoju oraz warunków w do powstawania i utrzymania odnowień naturalnych. Lasy o róŝnopir nopiętrowej strukturze powinny być wzorcem gospodarowania w lasach róŝnowiekowych, r bowiem sąs zbliŝone do stanu naturalnego i stanowią stabilny ekosystem leśny o duŝej odporności na szkody od czynników w biotycznych i abiotycznych.

14 Wyrazem róŝnowiekowor nowiekowości lasów w jest rozkład liczby drzew na stopnie grubości. MoŜe e to być normalny rozkład według dwuramiennej krzywej Gaussa i jednopiętrowa budowa lasu pomimo jego wielogeneracyjnego złoŝenia. z Drugą skrajność stanowi postać lasu najbardziej zróŝnicowana. Jej charakterystyczną cechą jest rozkład pierśnic według jednoramiennej krzywej, np.. Liocourta-Meyera. Pomiędzy tymi skrajnościami zdarzają się rozkłady odbiegające od obu krzywych: Gaussa i Liocourta-Meyera. [Mayer 1933; Rutkowski 1989]. W związku zku z takim zróŝnicowaniem, w lasach róŝnowiekowych wyróŝniono 4 typy rozkładu pierśnic: typ A - według krzywej gęstog stości z przewagą drzew w najniŝszych stopniach grubości, typ B - według jednobocznej krzywej Liocourta-Meyera, typ C - według normalnego lub do niego zbliŝonego rozkładu pierśnic z przewagą drzew o średnich grubościach, typ D - według krzywej gęstog stości z przewagą drzew średnich i grubych. Rozkłady pierśnic wskazują na określone stadium rozwoju lasu róŝnowiekowego: r typ A na stadium początkowe, typ B na stadium optymalne, typ C na stadium przyszłościowe, typ D na stadium starzenia [Poznański 1997a].

15 Podstawowym kryterium regulacji rozwoju lasów róŝnowiekowych jest bieŝą Ŝący okresowy przyrost miąŝ ąŝszości, a kryterium hodowlanym - stadium rozwoju w jakim się znajdują. Do wyboru poŝą Ŝądanego kierunku rozwoju zasobów w drzewnych lasów w róŝnowiekowych r przyjęto za porównawcz wnawczą normę rozwojową wskaźnik Liocourta q ustalony dla fazy optymalnej w wielkości: 0,75 ^ 0,81 [Poznański 1998 ]. Etat według potrzeb hodowlanych (EV), który umoŝliwia wybór r poŝą Ŝądanego kierunku rozwoju zasobów w leśnych lasu róŝnowiekowego, moŝna określi lić za pomocą następuj pującej formuły: EV = ZV r [m3/1 ha i 10 lat] gdzie: Zv - oznacza bieŝą Ŝący dziesięcioletni przyrost miąŝ ąŝszości, r - współczynnik redukcyjny przyrostu miąŝ ąŝszości, zróŝnicowany w poszczególnych stadiach rozwoju lasu róŝnowiekowego. r PoŜą Ŝądany kierunek rozwoju będzie b odmienny w róŝnych r stadiach rozwoju lasów w róŝnowiekowych. r

16 W stadium początkowym tkowym,, las róŝnowiekowy r charakteryzuje się niewykształcon coną grubościow ciową strukturą i rozkładem pierśnic (typu A) z przewagą drzew cienkich, oraz niską zasobności cią.. Przemianę tej struktury na optymalną moŝna realizować za pomocą pielęgnacyjnych cięć przekształceniowych, jednostkowych i grupowych o intensywności, stanowiącej od 60% do 80% bieŝą Ŝącego przyrostu miąŝ ąŝszości.. W początkowym stadium rozwoju znajduje się ponad 70% róŝnowiekowych r lasów w karpackich.

17 W stadium optymalnym,, las wykazuje stan ekologicznej trwałości oraz optymalną róŝnowiekową strukturę grubościow ciową i rozkład pierśnic (typu B) według jednobocznej lub do niej zbliŝonej krzywej Liocourta- Meyera oraz optymalny lub do niego zbliŝony zapas. W tym stadium rozwoju, zabiegi pielęgnacyjne powinny zmierzać do utrzymania róŝnowiekowej, r optymalnej struktury grubościowej, przez wykonywanie jednostkowych i grupowych cięć pielęgnacyjnych w wielkości zbliŝonej lub równej bieŝą Ŝącemu przyrostowi miąŝ ąŝszości. W optymalnym stadium rozwoju znajduje się ok. 20% róŝnowiekowych r lasów w karpackich.

18 W stadium przyszłościowym las róŝnowiekowy, r mimo jego wiekowego zróŝnicowania charakteryzuje się dwubocznym rozkładem pierśnic Gaussa (typu C). W tym stadium rozwoju, przemianę istniejącej jedno- lub dwupiętrowej struktury grubościowej na róŝnopir nopiętrową optymalną moŝna realizować za pomocą grupowych, rzadziej jednostkowych cięć pielęgnacyjnych w górnych g lub w środkowych warstwach drzew, z wykorzystaniem następnego pokolenia, o intensywności równej r bieŝą Ŝącemu przyrostowi miąŝ ąŝszości lub od niego wyŝszego o 10% do 20%. W tym stadium rozwoju znajduje się około o 10% róŝnowiekowych lasów w karpackich.

19 W stadium starzenia las róŝnowiekowy r charakteryzuje się przestarzałą górną warstwą drzew o trwale przerwanym zwarciu oraz rozkładem pierśnic typu D z przewagą drzew grubych. W tym stadium przemiana istniejącej struktury na optymalną powinna zmierzać do stopniowego usuwania przestarzałej ej warstwy drzew przeszkadzających drzewom przyszłościowym i pielęgnacj gnację odnowień,, za pomocą jednostkowych i grupowych cięć pielęgnacyjnych w rozmiarze przekraczającym cym o 20% do 30% bieŝą Ŝący przyrost miąŝ ąŝszości. W tym stadium rozwoju, róŝnowiekowe lasy karpackie zdarzają się wyjątkowo (< 1%).

20 Na podstawie oceny rozkładu pierśnic róŝnych r stadiów rozwoju lasu róŝnowiekowego r oraz kontroli uzyskiwanych efektów w gospodarowania, moŝna oceniać wyniki dotychczasowego postępowania powania gospodarczego, korygować je i ustalać poŝą Ŝądane kierunki zamierzonych działań w przyszłości.

21 Przykłady wyboru kierunku rozwoju zasobów drzewnych dla lasów w jednowiekowych Przykłady wyboru kierunku rozwoju zasobów w drzewnych dla lasów w jednowiekowych zagospodarowanych sposobami: zrębowych i przerębowo bowo-zrębowych z rębnir bnią częś ęściową przedstawiono w tabelach

22 Przykład wyboru poŝą Ŝądanego kierunku rozwoju zasobów drzewnych w zrębowym sposobie zagospodarowania, wykonano dla gospodarstwa Wierzchosławice, w którym drzewostany sosnowe zajmują ponad 98% powierzchni, średni wiek wynosi 62 lata, a średnia zasobność 281 m 3 /1 ha. Do wyboru poŝą Ŝądanego kierunku rozwoju zasobów w drzewnych przyjęto za porównawcza normę rozwojowąśredniego redniego wieku 58 lat (tab. 1 i 2). Wyniki wyboru: Średni wiek drzewostanów w w gospodarstwie Wierzchosławice wynosi 62 lata i jest wyŝszy od porównawczej normy rozwojowej tej cechy 58 lat, dlatego poŝą Ŝądany kierunek rozwoju zasobów w drzewnych tego gospodarstwa wybrano przy najmniejszej ujemnej zmianie średniego wieku: - 5,6 lat. Wybranemu kierunkowi rozwoju odpowiada rozmiar uŝytkowania u rębnego r w wielkości: 629 ha/10 lat i m 3 /10 lat oraz 100-letni wiek wyrębu. W rezultacie wyboru takiego kierunku rozwoju, w następnym 10-leciu nastąpi obniŝenie średniego wieku drzewostanów w do 57 lat i średniej zasobności do 276 m 3 /1 ha.

23 Przykład wyboru poŝą Ŝądanego kierunku rozwoju zasobów w drzewnych w przerębowo - zrębowym sposobie zagospodarowania, wykonano dla gospodarstwa Krzeszowice, o składzie gatunkowym drzewostanów: w: So-Bk Bk-Db-Brz (tab. 3 i 4). Powierzchnia drzewostanów w poza okresem odnowienia grupa B wynosi: 4 482,06 ha, powierzchnia drzewostanów w w okresie odnowienia grupa A -328,45 ha, średni wiek drzewostanów w grupy B: 61,1 lat, średnia zasobność drzewostanów w grupy B: 232 m 3 /1 ha, średnia zasobność drzewostanów w grupy A: 214 m 3 /1 ha, długod ugość okresu odnowienia 20 lat, długod ugość okresu uprzątania 10 lat. Etat z okresu uprzątania dla drzewostanów w w okresie odnowienia grupa A, ustalono w wysokości: 328 ha/10 lat i m 3 /10 lat. Za porównawcz wnawczą normę rozwojową średniego wieku drzewostanów w grupy B poza okresem odnowienia przyjęto 65 lat.

24 Wyniki wyboru: Średni wiek drzewostanów w grupy B poza okresem odnowienia w gospodarstwie Krzeszowice wynosi 61 lat i jest niŝszy od porównawczej normy rozwojowej tej cechy 65 lat, dlatego poŝą Ŝądany kierunek rozwoju zasobów drzewnych tego gospodarstwa wybrano przy najmniejszej dodatniej zmianie średniego wieku: +2,1 lat. Wybranemu kierunkowi rozwoju odpowiada rozmiar uŝytkowania u rębnego r w wielkości: 332 ha/10 lat i m 3 /10 lat oraz 110 letni wiek wyrębu. W rezultacie wyboru takiego kierunku rozwoju moŝna się spodziewać, Ŝe e nastąpi niewielki wzrost średniego wieku drzewostanów w do 63 lat i niewielkie obniŝenie średniej zasobności do 224 m 3 /1 ha.

25 Przykład wyboru kierunku rozwoju zasobów drzewnych dla lasów w róŝnowiekowychr Przykład wyboru kierunku rozwoju zasobów drzewnych dla lasu róŝnowiekowego r w przerębowym sposobie zagospodarowania wykonano dla jednostki kontrolnej 85 w Leśnym Zakładzie adzie Doświadczalnym w Krynicy o powierzchni 12,84 ha przedstawiono w tabeli 5.

26 Wyniki wyboru. Cecha zróŝnicowania struktury grubościowej q w wielkości 0,6488 wskazuje na stadium początkowe rozwoju lasu róŝnowiekowego w jednostce kontrolnej w LZD w Krynicy. Potwierdzają to pozostałe e cechy; zmniejszenia liczby drzew i zagęszczenia w stopniach grubości, wielkość średniej pierśnicy i liczba drzew na 1 ha. Zabiegi hodowlane powinny zmierzać do kształtowania towania zró nicowanej optymalnej struktury

27 Literatura Głaz J Analiza wartości i procedury ustalania wieków rębności w PGL LP oraz propozycje nowych rozwiąza zań w tym zakresie. Maszynopis. Instytut Badawczy Leśnictwa. Warszawa. Instrukcja urządzania lasu DGLP. Warszawa. Klocek A. Borowski B Las celowy nowa idea w leśnictwie. Las Polski, 20. Klocek A. Oesten G Macierzowe ujęcie rozwoju lasu. Prace IBL. Nr 738. Klocek A. Rutkowski B Optymalizacja regulacji uŝytkowania u rębnego drzewostanów. w. PWRiL. Warszawa. Malinowski A O koncepcjach normy w biologii i w medycynie. e. [W:] Filozofia i biologia. Inspiracje teoretyczne. PWN. Warszawa- Poznań. Mayer A Eine mathematisch-statistische statistische Untersuchung ueber den Aufbau des Plenterwaldes.. Schweiz. Z. Forstw. Jg Poznański R Nieoznaczalność dojrzałości rębnej r drzewostanów w a wybór r poŝą Ŝądanego kierunku rozwoju zasobów drzewnych gospodarstwa zrębowego. Sylwan, Poznański R O konieczności ci zmian metod regulacji rozmiaru uŝytkowania rębnego r w nowelizowanej instrukcji urządzania lasu. Sylwan,

28 Poznański R. 1997a. Typy rozkładu pierśnic a stadia rozwojowe lasów w o zróŝnicowanej strukturze. Sylwan, Poznański R. Rutkowska L. 1997b. Wskaźniki zróŝnicowania struktury rozkładu pierśnic. Sylwan, Poznański R Norma rozwojowa lasów w o zróŝnicowanej strukturze pierśnic w Polsce. Sylwan, Poznański R Nowe metody regulacji w urządzaniu lasu. Akademia Rolnicza Kraków. Poznański R Wieki rębnor bności i wieloaspektowa ocena ich stosowalności. Sylwan, Poznański R Cechy i wskaźniki zróŝnicowania lasów róŝnowiekowych w róŝnych r stadiach rozwoju. Sylwan Poznański R Etat według potrzeb hodowlanych dla róŝnowiekowych lasów w o strukturze przerębowej lub do niej zbliŝonej Sylwan Poznański R Analiza działań gospodarczych w Lasach Państwowych w ostatnim trzydziestoleciu. Maszynopis. Uniwersytet Rolniczy. Kraków. Rutkowski B Urządzanie lasu. Cz. I. Skrypty dla Szkół WyŜszych. Kraków. Akademia Rolnicza. Kraków.

29 D Z I Ę K U J Ę

30 Tabela 1. Rozkład powierzchni i miąŝszości drzewostanów na klasy wieku oraz wyniki obliczania etatów pilności i moŝliwości wyrębu drzewostanów dla gospodarstwa Wierzchosławice w zrębowym sposobie zagospodarowania Numer Powierz- Frakcja Średnia Etat pilności i moŝliwości wyrębu Zapas klasy chnia powierz- Zasobność powierzchniowy miąŝszościowy wieku w ha w m 3 chniowa na 1ha w ha/ha/10 l. w m 3 /ha/10 l. J P M p j v 1ha E P MP E V MP 1 253, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,269 91, , , ,149 49, , , ,060 19, , , ,009 2, , , ,004 1,30 Razem 4 224, ,

31 Tabela 2. Wyniki obliczeń rozmiarów uŝytkowania rębnego, zmian średniego wieku i średniej zasobności oraz przewidywany stan tych cech na koniec 10-letniego okresu gospodarczego dla gospodarstwa Wierzchosławice w zrębowym sposobie zagospodarowania Numer Rozmiar uŝytkowania rębnego Zmiany w okresie 10 l. Stan na koniec 10-lecia klasy powierzchniowy miąŝszościowy średniego średniej Średni Średnia wieku w ha/10 l. w m 3 /10 l. wieku zasobności Wiek Zasobność j RU P RU V t V t K , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,6-5 57, , , , , ,5 0 72,2 307 Razem VK

32 Tabela 3.Rozkład powierzchni i miąŝszości drzewostanów na klasy wieku oraz wyniki obliczania etatów z okresu odnowienia dla gospodarstwa Krzeszowice w przerębowo - zrębowym sposobie zagospodarowania Numer Powierz- Frakcja Średnia Etat z okresu odnowienia Zapas klasy chnia powierz- zasobność powierzchniowy miąŝszościowy wieku w ha w m3 chniowa na 1ha w ha/ha/10 l. w m3/ha/10 l. j P M pj v1ha EPMP EVMP 1 121,91 0 0, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,666 91, , , ,479 67, , , ,313 45, , , ,193 28, , , ,116 18, , , ,074 11, , , ,051 7,5 Razem 4 482, ,

33 Tabela 4. Wyniki obliczeń w klasach wieku rozmiarów uŝytkowania rębnego, zmian średniego wieku i średniej zasobności oraz przewidywany stan tych cech na koniec 10-letniego okresu gospodarczego dla gospodarstwa Krzeszowice w przerębowo - zrębowym sposobie zagospodarowania Numer Rozmiar uŝytkowania rębnego Zmiany w okresie 10 l. Stan na koniec 10-lecia klasy powierzchni owy miąŝszościowy średniego średniej Średni Średnia wieku w ha/10 l. w m 3 /10 l. wieku zasobności wiek zasobność j RU P RU V t V t V ,9-116,0 12, ,9-116,0 12, ,5-115,6 12, ,8-114,4 13, ,8-112,4 14, ,3-89,6 24, ,2-64,9 33, ,8-43,1 44, ,9-22,5 53, ,7-15,5 59, ,1-8,2 63, ,4 +4,3 65,5 236 Razem

34 Tabela 5. Empiryczny i teoretyczny rozkład pierśnic dla lasu róŝnowiekowego w przerębowym sposobie zagospodarowania w jednostce kontrolnej 85 w Leśnym Zakładzie Doświadczalnym w Krynicy Pierśnica w Rozkład pierśnic cm rzeczywisty teoretyczny , , , , , , , , , , , , ,7 Razem ,0 Liczba drzew na 1 ha N 1ha d 1, rzeczywisty teoretyczny Pierśnica w cm Cechy i wskaźniki zróŝnicowania lasu Cechy zróŝnicowania lasu Średnia pierśnica Zmniejszenie liczby drzew w stopniach grubości Zagęszczenie liczby drzew w stopniach grubości ZróŜnicowanie struktury grubościowej Liczba drzew na 1 ha d = 16,25 a= 0,1081 k= 0,2314 q= 0,6488 N= 861 BieŜący przyrost miąŝszości: 10,08 m3/ 1ha i 10