KONCPECJA WSPÓŁPRACY PARTNERÓW W RAMACH SIECI ENERGETYCZNEJ POMORZA. Pomorska Platforma Technologiczna Energetyki (PPTE)

Transkrypt

1 KONCPECJA WSPÓŁPRACY PARTNERÓW W RAMACH SIECI ENERGETYCZNEJ POMORZA Pomorska Platforma Technologiczna Energetyki (PPTE) Gdańsk, luty 2011 I. WPROWADZENIE 1.1.Energetyka UE Inicjatywa budowy platform technologicznych w energetyce, jest wynikiem realizacji na poziomie krajowym celów budowy Wspólnotowej polityki energetycznej. Jednym z zasadniczych celów reguł integracyjnych UE, wyraŝonych w TWE, jest budowa energetycznego rynku wspólnotowego. Wspólnotowe prawo energetyczne, realizuje ponadto cele polityki energetycznej, w tym, przede wszystkim bezpieczeństwo dostaw energii, ochronę środowiska i rozwój technologiczny sektora energetyki. PowyŜsze wyzwanie, wymaga ustanowienia instrumentów realizacji celów rozwojowych sektora energetycznego na który, zgodnie z praktyką działania WE składają się: procesy pozyskiwania źródeł energii, wytwarzania energii dostarczanie energii do jej odbiorców (działalność sieciowa i sprzedaŝ energii) Zasadnicze działania sektora energetyki UE, zmierzają w kierunku zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego (m.in. dzięki produkowaniu czystej energii oraz oszczędnościom w jej uŝywaniu) i ochrony środowiska. Jednocześnie, energetyka, zgodnie z art TWE, podlega regułom konkurencji, w tym reguł skierowanych do przedsiębiorstw. Źródła energii zyskują zatem fundamentalne znaczenie w nowoczesnej i konkurencyjnej gospodarce. Budowa potencjału energetycznego danego kraju oraz całej UE, realizowana na gruncie TWE oraz jako część europejskiej polityki spójności w regionach UE, odbywa się poprzez: 1

2 zadania przedsiębiorstw elektroenergetycznych, wytwarzanie energii elektrycznej na bazie surowców energetycznych, gwarancję bezpieczeństwa dostaw. Istotnym elementem działań w zakresie energetyki UE jest standaryzacja techniczna oraz technologiczna w obszarze bezpieczeństwa energetycznego obejmująca: produkcję i przesył energii elektrycznej, sektor naftowy, dostawy gazu, energię odnawialną i efektywność energetyczną. Proces budowy wspólnotowego rynku energetycznego, powoduje postępujące otwarcie krajowych rynków energetycznych i warunków tranzytu energii. II. ROZWOJ ENERGETYKI 2.1.Wyzwania dla krajowego sektora energetyki PowyŜsze wyzwania znalazły wyraz w Dyrektywach liberalizacji elektroenergetyki i gazownictwa (Dyrektywa 96/92 /WE tzw. Dyrektywa elektroenergetyczna i dyrektywa 98/30 WE tzw. dyrektywa gazowa).dyrektywy określają: zasady organizacji i wytwarzania przesyłu i dystrybucji energii elektrycznej; zasady budowy lub funkcjonowania instalacji gazowych; zasady dostępu do rynków elektroenergetycznych i gazu naturalnego. Zasadniczym elementem budowy wspólnotowych rozwiązań energetycznych w kontekście liberalizacji rynków elektroenergetycznego i gazowego, jako procesu, ukierunkowanego przez Strategię Lizbońską, jest: a) bezpieczeństwo dostaw energii jako celu polityki energetycznej UE ( Zielona Księga : W kierunku europejskiej strategii bezpieczeństwa dostaw energii, Komisja Europejska 2000/769 final), b) zobowiązania Protokołu Kioto. Dla krajowych rynków energetycznych, zapewnienie bezpieczeństwa dostaw, oznacza wdraŝanie rozwiązań za pomocą wzajemnie połączonych elementów infrastruktur elektroenergetycznych przy zastosowaniu następujących instrumentów: 2

3 racjonalizacji zuŝycia energii, efektywności energetycznej, produkcji energii w skojarzeniu, badań nad nowymi źródłami energii, innowacjami i rozwojem technologicznym w produkcji i konsumpcji energii, przy uwzględnieniu wymogów ochrony środowiska. 2.2.Ramy strategiczne Krajowej Platformy Technologii Energetycznych (KPTE) Racjonalizacja zuŝycia energii i efektywność energetyczna, skutecznie moŝe być realizowana w wyniku budowy platform technologicznych, jako narzędzi integracji środków i potencjału sektora energetycznego oraz rozwoju systemu bezpieczeństwa energetycznego. KPTE, której inicjatorem jest Województwo Pomorskie, tworzy ramy współpracy podmiotów i instytucji sektora energetycznego oraz innych sektorów (przedsiębiorczości, B+R czy Instytucji otoczenia biznesu: IOB), w obszarze rozwoju polityki energetycznej. Platforma, tworzy płaszczyznę działań dla poprawy bezpieczeństwa energetycznego i rozwoju nowych technologii w sektorze energetyki. Realizacja wskazanych celów KPTE, pozwoli na rozwój konkurencyjności gospodarki, podwyŝszenie efektywności zaopatrzenia w energię przemysłu, a takŝe budowę systemu informacji i komunikacji w obszarze efektywności i bezpieczeństwa energetycznego. Zasadnicze pola działań w ramach Platformy, pozwolą na realizację zaleceń Dyrektyw UE, dotyczących racjonalizacji zuŝycia energii, informowania o efektywności energetycznej, zaleceń efektywności energetycznej budynków czy produkcji energii w skojarzeniu (Dyrektywa 89/106/EWG Rady oraz Dyrektywa 96/92/WE i 98/30/WE). KPTE, buduje efektywny system wdraŝania planowanych rozwiązań Komisji Europejskiej, w zakresie projektowanych rozwiązań dyrektyw w sprawie promowania kogeneracji, czy promowania źródeł odnawialnych w produkcji energii elektrycznej w postaci rozwiązań spójnych z planem działania zarysowanym przez WE w Białej Księdze Energia dla przyszłości: odnawialne źródła energii KE 1997/599 final. Praktycznym aspektem działań w ramach KPTE, będzie wypełnianie postanowień wynikających z realizacji zobowiązania wynikającego z art. 4 ust. 1 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych zmieniającej i w następstwie uchylającej Dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE., a takŝe w zakresie wdraŝania rozwiązań zwiększenia konsumpcji energii elektrycznej brutto produkowanej ze źródeł odnawialnych w całkowitej konsumpcji energii oraz umoŝliwiających skuteczny przesył i dystrybucję energii powstałej z OZE. Rozwój energii z OZE, został oparty na zasadach racjonalnego wykorzystania istniejących zasobów tej energii realizowanego 3

4 w praktyce m.in. w ramach Platform technologicznych sektorowych i co jest równieŝ, jednym z celów pakietu klimatyczno energetycznego, będącego realizacją konkluzji Rady Europejskiej z marca 2007 r. Elementem wspomnianego pakietu jest takŝe Dyrektywa 2009/28/WE, zawierająca zobowiązanie Polski do zwiększenia udziału energii ze źródeł odnawialnych w bilansie energii finalnej brutto do poziomu co najmniej 15 % w 2020 r. KPTE odpowiada ponadto załoŝeniom zawartym w Zielonej Księdze Europejska strategia na rzez zrównowaŝonej, konkurencyjnej i bezpiecznej energii ( 2006r.), zakładającej oparcie polityki energetycznej na trzech zasadniczych i równorzędnych obszarach: zrównowaŝonym rozwoju, konkurencyjności oraz bezpieczeństwie dostaw. KPTE jest ponadto praktyczną formą współpracy na rzecz strategii Europa Określenie strategii na szczeblu UE oraz programów i inicjatyw, oznacza budowę zdolności do przygotowania i wdroŝenia duŝych sektorowych projektów, lokalizowanych na obszarze Pomorza i całego regionu bałtyckiego UE. Działanie KPTE, pozwala na objęcie całego cyklu projektowego i nadaje ramy partnerstwa dla realizacji kluczowych inwestycji z punktu widzenia rozwoju sektora energetyki poprzez opracowanie wspólnych ram strategicznych i obszarów priorytetowych sektora energetycznego w regionie. Projekty kluczowe, dotyczą wykorzystania finansowania unijnego na rzecz energetyki czy badań naukowych i innowacji, tym obszarze (które obecnie zapewnia 7PR, program CIP oraz unijne inicjatywy na rzecz innowacji takie jak EIT) na podstawie przyjętych wspólnych celów i wspólnych załoŝeń strategicznych rozwoju energetyki. WaŜną rolę, powinna odgrywać będzie w tym procesie przyszła polityka spójności, której zadaniem będzie m.in. tworzenie zdolności do budowy partnerstw i innowacji na szczeblu regionalnym, poprzez projekty specjalistyczne, mieszczące się w ramach np. celów politycznych energetyki UE. Komunikat Komisji w sprawie przyszłości polityki spójności (Bruksela; COM(2010) 642/3). W tym kontekście, naleŝy podkreślić rolę KPTE w procesie wzmocnienia podejścia opartego na rozwoju lokalnym i regionalnym jako kluczowym w polityce spójności, na przykład poprzez wspieranie aktywnego, projektowego, podejścia do rozwijania innowacji, tworzenia innowacyjnych strategii czy przygotowywanie planów i na ich bazie wdroŝeń projektów o charakterze sektorowym, w tym przypadku energetyki. Podejście takie powinno być skoordynowane z podobnymi działaniami wspieranymi w ramach polityki energetycznej w danym regionie. W ten sposób KPTE, przyczyni się ponadto do osiągania zakładanych celów ujętych w strategii Polityka energetyczna Polski do 2030 roku, jako strategia państwa, która zawiera rozwiązania wychodzące naprzeciw najwaŝniejszym wyzwaniom polskiej energetyki zarówno w perspektywie krótkoterminowej, jak i do 2030 r. Dokument ten został przyjęty przez Radę 4

5 Ministrów w dniu 10 listopada 2009 r. i stanowić będzie równieŝ podstawę dla budowy struktur wdraŝania w postaci np. platform technologicznych, w tym sektora energetyki. Podstawowe kierunki rozwoju energetyki zawarte w dokumencie tworzą podstawy działań KPTE w następujących obszarach: poprawa efektywności, jakości i niezawodności energetycznej; wzrost bezpieczeństwa dostaw paliw i energii; dywersyfikacja struktury wytwarzania energii elektrycznej poprzez wprowadzenie; energetyki jądrowej; rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii, w tym biopaliw; rozwój konkurencyjnych rynków paliw i energii; ograniczenie oddziaływania energetyki na środowisko. Polityka energetyczna, słuŝąca bezpieczeństwu energetycznemu oraz promocji innowacji i rozwiązań technologicznych sprzyjających ochronie środowiska, znajduje wyraz w programach energetycznych realizowanych bezpośrednio z poziomu Komisji Europejskiej. WdraŜanie tych programów, wymaga budowy powiązań sieciowych i międzysektorowych (konsorcja naukowo przemysłowe, struktury klastrowe), czego przykładem jest KPTE, tworząca podstawę budowy mechanizmów dla wdraŝania wieloletniego Programu Inteligentna Energia dla Europy, a takŝe projektów kluczowych regionalnych poprzez struktury regionalne - partnerzy PPTE. Rozwój inicjatywy KPTE, oznacza tworzenie skutecznych mechanizmów współpracy regionalnej w sektorze energetyki, budowę efektywnych sieci kooperacji sektorowej oraz budowę partnerstw regionalnych, jako nowoczesnych form realizacji projektów z udziałem operatorów, a takŝe współpracy międzyregionalnej i promującej reguły efektywnościowe w energetyce. III.REGIONALNY PROGRAM ROZWOJU ENERGETYKI 3.1.Pomorska Platforma Technologiczna Energetyki ( PPTE) Nakreślone powyŝej ramy KPTE znajdują odzwierciedlenie w systemie regionalnej polityki energetycznej. Strategiczne kierunki dla działań regionalnych wyznacza m.in. Polityka Energetyczna Polski do 2030r. oraz Program dla elektroenergetyki, Ministerstwo Gospodarki 5

6 2006r., Krajowy Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej (EEAP), Ministerstwo Gospodarki 2007r. Program dla elektroenergetyki jest ściśle związany z wypełnianiem postanowień Dyrektywy 2006/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z roku w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych. PPTE zakłada inicjatywę działań na poziomie regionalnym, mających na celu koordynację programów rozwoju elektroenergetyki na poziomie regionu i wdraŝanie rozwiązań z obszaru efektywności energetycznej (Smart Region) oraz rozwój innowacyjnych technologii energetycznych dla zapewnienia produkcji i dystrybucji energii. Pomorska Platforma Technologiczna Energetyki PPTE, staje się w tym ujęciu wiodącą strukturą i formą dla realizacji strategicznych załoŝeń budowy polityki energetycznej regionu, opartej o Regionalną Strategię Energetyki ze szczególnym uwzględnieniem źródeł odnawialnych oraz Program rozwoju elektroenergetyki z uwzględnieniem źródeł odnawialnych w Województwie Pomorskim do roku 2025, a ponadto z Regionalną Strategią Innowacji Województwa Pomorskiego ( RSI). PPTE wpisuje się w realizację następujących załoŝeń strategicznych regionu dla energetyki: poprawę efektywności energetycznej poprzez systematyczne wprowadzanie nowoczesnych rozwiązań technicznych i technologicznych sektora energetycznego; poprawa bezpieczeństwa energetycznego rozbudowa i gwarancje zasilania w wyniku rozwiązań infrastruktury przesyłowej; wzrost udziału odnawialnych źródeł energii w bilansie energetycznych w wyniku promocji i implementacji rozwiązań technologicznych oraz budowę nowoczesnych instalacji; rozwój systemu energetycznego w wyniku powstawania nowych powiązań sieciowych (region Morza Bałtyckiego). PPTE, jako sieć partnerów sektora energetycznego oraz administracji publicznej, odgrywa szczególna rolę w następujących działaniach: a) budowa systemów i infrastruktury na terenie Pomorza o charakterze wysokiej jakości energetyki; b) wypracowanie warunków technicznych rozwoju poszczególnych elementów sektora energetycznego; c) opracowanie projektów technicznych i rozwojowych dla inwestycji energetycznych; d) wykorzystanie warunków Pomorza dla rozwoju infrastruktury oraz inwestycji OZE. 6

7 PowyŜsze działania PPTE dają szansę powiązania inwestycji sektora energetycznego z polityką zagospodarowania przestrzennego Województwa Pomorskiego w zakresie systemu zaopatrzenia w energię elektryczną i ciepło oraz zaopatrzenia w gaz i paliwa płynne. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Pomorskiego (UCHWAŁA NR 1004/XXXIX/09 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO z dnia 26 października 2009 roku) wyznacza dla sieciowych inicjatyw typu PPTE ramy działań związane z: a) przygotowaniem zadań do umieszczenia w RPO WP, b) nadanie terytorialnego wymiaru projektowanej współpracy dla inwestycji partnerów PPTE. PPTE, jako stała płaszczyzna współpracy, a docelowo sieć współpracy o charakterze klastrowym (kompetencyjnym), łącząca podmioty gospodarcze, instytucje sektora energetyki oraz B+R dla rozwoju energetyki, przyczyni się do projektowego realizowania inwestycji sektora energetycznego głównie poprzez: wdroŝenie na poziomie regionu skutecznych instrumentów komunikacji partnerów PPTE (np. portal www. / bazy technologii i produktów dla realizacji przez podmioty PPTE zadań sektorowych i przygotowania sektorowych projektów kluczowych, tworzenie regionalnego potencjału innowacyjnego w energetyce i zdolności przygotowania duŝych inwestycji sektorowych, współpracę duŝych producentów i dystrybutorów energii z sektorem MSP oraz B+R do wdroŝenia innowacji i zastosowania nowych rozwiązań technologicznych w energetyce. Główne pola współpracy w ramach PPTE, dotyczą następujących obszarów priorytetowych: 1. Bezpieczeństwo energetyczne 2. Surowców energetycznych 3. Źródeł wytwórczych 4. Przesyłu i dystrybucji energii oraz jej wykorzystania przez odbiorców końcowych Dynamiczny rozwój sektora energetycznego i elektroenergetyki, będzie stymulował wzrost gospodarczy rozwój województwa m.in. poprzez zapewnienie niezawodności dostaw energii wysokiej jakości. Wyszczególnienie priorytetów PPTE i zadań sektorowych dla obszarów priorytetowych zawiera Tabela 3. 7

8 Tabela 3.Obszary priorytetowe i zadania polityki energetycznej regionu Lp. Nazwa Priorytetu Obszar współpracy Sektorowe Zadania Wspólne Liderzy tematyczni i zespoły tematyczne Smart Region- Smart Grid a) inteligentne sieci I systemy jako element konkurencyjnej gospodarki regionu Prawo energetyczne 1. Bezpieczeństwo energetyczne 1.1.Program polityki energetycznej regionu b) inwestycje w sieci oparte na technologiach informacyjnokomunikacyjnych ICT c) rozwój budownictwa efektywne go energetycznie; Inteligentne budownictwo i systemy pomiarowe d) inwestycje w systemy transportowe i sieć transportową regionu ( transport modalny) e) rewitalizacja przestrzeni miejskich i regeneracja sieci elektroenergetycznych oraz ekologiczne przestrzenie f) zintegrowane systemy zarządzania ruchem i transportem miejskim g) rozwój generacji rozproszonej i mikrogeneracja Innowacyjne technologie Ekoinnowacje B+R Finansowanie rozwoju energetyki Efektywność energetyczna Ekoenergetyka Park Jakości Energetyki a) centra demonstracyjne innowacyjnych technologii energetycznych b) rozwój zastosowania rozwiązań 8

9 ekoinnowacyjnych 1.2.Program Polskiej Energetyki Jądrowej Wsparcie PPEJ a) edukacja promocja i wiedza w zakresie energetyki jądrowej b) technologie i transfer wiedzy c)badania naukowe Edukacja i kształcenie Zwiększenie jakości zarządzania energią 1.3.Połączenia ponadregionalne ( sieci) i integracja systemów energetycznych województwa oraz regionu M. Bałtyckiego Monitorowanie stanu zaopatrzenia regionu w energię i stanu technicznego sieci Platformy integracyjne i bazy danych /potrale Prawo ochrony środowiska Rozwój rynku paliw i energii 2 Surowce energetyczne 2.1. Inwestycje w wydobycie 2.2. Inwestycje w magazynowanie 2.3. Inwestycje w przesył 2.4. Strategie, Programy, Plany 2.5. Promocja projektów w w/w obszarach na rynkach krajowych i zagranicznych 2.6 Wymiana doświadczeń Infrastruktura wytwarzania: Infrastruktura eksploatacji surowców i magazynowania energii Gaz /Gaz łupkowy a)potrzeby inwestycyjne regionu b) Technologie Paliwa płynne i biopaliwa a)potrzeby inwestycyjne regionu b) Technologie Paliwa kopalne/ropa naftowa a)potrzeby inwestycyjne regionu b) Technologie Baza paliwowa/kawerny/zbiorniki a)potrzeby inwestycyjne regionu b) Technologie Surowce pochodzenia rolniczego a)włączenie biogazu do sieci gazu ziemnego Transfer technologii i komercjalizacja wiedzy Strategia Rozwoju Województwa Regionalna Strategi Energetyki Województwa Pomorskiego Foresight regionalny Program rozwoju elektroenergetyki z uwzględnieniem OZE Województwa Pomorskiego do roku 2025 Baltic Sea Region Strategy 3. Źródła wytwórcze 3.1. Inwestycje w rozwój infrastruktury wytwórczej energetycznej oraz Źródła konwencjonalne (w odniesieniu do poprawy efektywności energetycznej odbiorców końcowych) a) Inwestycje w nowe moce 9 wytwórcze Regionalny Program Rozwoju Klastrów

10 budowa nowych mocy wytwórczych b) Modernizacja istniejących źródeł Polityka energetyczna regionu 4. Przesył i dystrybucja 3.2. Promocja OZE na rynku regionalnym i międzyregionalnym 3.3. Technologie ekoenergetyczne w regionie M. Bałtyckiego 3.4. Systemy wsparcia w zakresie promocji wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych w elektroenergetyce, 3.5. Pozytywne przykłady i centra demonstracyjne 3.6.Energetyka Jądrowa a) bezpieczeństwo i składowanie odpadów b) produkcja urządzeń energetyki nuklearnej i inwestycje w infrastrukturę do produkcji urządzeń energetyki jądrowej (uczestnictwo w łańcuchu produkcji i dostaw) Inwestycje w infrastrukturę energetycznej Źródła odnawialne energetyka wiatrowa energetyka solarna hydroenergetyka biomasa systemy fotowoltaiczne geotermia a) polityka i środki w zakresie wsparcia inwestycji w obszarze wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych b) warunki administracyjne i techniczne instalacji OZE c) Technologie energii odnawialnej energooszczędność d) Mechanizmy wsparcia energetyki odnawialnej Integracja odnawialnych i konwencjonalnych źródeł energii Certyfikacja i audyt energetyczny Inwestycje w modernizację i dywersyfikację źródeł wytwórczych, Inwestycje infrastrukturalne w moce wytwórcze i elementy oraz urządzenia dla energetyki Rozwój alternatywnych technologii wytwarzania i optymalizacja źródeł wytwórczych Korelacja technologii wytwórczych z moŝliwościami magazynowania energii elektrycznej Budowa nowych linii i połączeń energetycznych Rozwój energetyki rozproszonej Wzrost bezpieczeństwa dostaw paliw i energii Pakiet klimatyczno - energetyczny 10

11 3.1.2.Inwestycje odtworzeniowe w dystrybucji energii 3.2.Rozwój rynku 3.3. Inwestycje w lokalne systemy dystrybucji i sieci elektroenergetyczne 3.4. Efektywność regionalnych sieci elektroenergetycznych Optymalizacja lokalizacji inwestycji sieciowych Zabezpieczenie niezawodności dostaw i odpowiedniej jakości energii a) działanie sieci elektroenergetycznej Integracja infrastruktury technicznej OZE z systemami przesyłu i dystrybucji energii Źródła lokalne dystrybucja i przesył: Planowanie i organizacja zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, Integracja planu zaopatrzenia w energię z polityką zagospodarowania przestrzennego Efektywność eksploatacji i bezpieczeństwo dostaw Rozwój infrastruktury w zakresie systemów lokalnego ogrzewania i chłodzenia Rozwój rynku hurtowego a) giełda energii c) współpraca transgraniczna Źródło dane: Deklaracja PPTE Gdańsk ; materiały Departamentu Rozwoju Gospodarczego Urzędu Marszałkowskiego Woj. Pomorskiego. 11

12 Zakres działania PPTE, obejmuje cały proces rozwoju sektora energetyki tj: a) poziom wytwarzania energii: poszerzenie zakresu technologii wytwarzania dzięki integracji odnawialnych źródeł energii z systemami przesyłu i dystrybucji (powstanie niskoemisyjnych źródeł), wyrównanie obciąŝenia źródeł systemowych wytwarzających energię. b) poziom przesyłu i dystrybucji: zwiększenie poziomu niezawodności i bezpieczeństwa dostaw poprawa efektywności energetycznej, optymalizacja lokalizacji inwestycji sieciowych. c) poziom odbiorców końcowych moŝliwość produkowania energii elektrycznej we własnym zakresie oraz jej sprzedaŝy do systemów dystrybucyjnych aktywne uczestnictwo w rynku energii, moŝliwość świadomego zuŝycia energii w odniesieniu do występujących na rynku cen Organizacja systemu wsparcia polityki energetycznej Jedną z metod realizacji polityki energetycznej regionu jest wspieranie powiązań sieciowych i współpracy partnerów w rozwoju energetyki. PPTE, wspiera, nie tylko rozwój energetyki w wymiarze regionalnym, ale równieŝ model wzrostu, zawarty w wymienionej strategii Europa 2020, a następnie dokumentów strategicznych regionu, za pomocą jasnej strategii inwestycyjnej w sektorze energetyki w regionie, która prowadzi do stymulowania konkurencyjności i rozwoju technologicznego przy zapewnieniu ochrony środowiska naturalnego. Dla tak zarysowanego celu polityki spójności, której częścią jest rozwój energetyki, niezbędne na poziomie regionalnym jest zbudowanie systemu wdraŝania i finansowania inicjatyw będących wynikiem funkcjonowania PPTE jako sieci kooperacji zwłaszcza obszarze nowych technologii. 12

13 Rozwój inicjatyw polityki energetycznej regionu, wymaga równieŝ budowy systemu wsparcia, obejmującego: Instrumenty wsparcia instytucjonalnego ( IOB, instytucje B+R). Instrumenty finansowe ( VC, PE, fundusze celowe, środki horyzontalne UE, RPO WP, inicjatywy UE, programy ramowe, B+R). Wsparcie organizacyjne( spinn off, spin out) i partnerstwa projektowe Współpraca w ramach PPTE PPTE oznacza umocnienie zadaniowego systemu zarządzania dla rozwoju energetyki Pomorza. Zarządzenie współpracą projektową, wymaga powołania Zespołu Zarządzającego PPTE, realizującego strategię, wyznaczoną przez Radę Programową PPTE. Proces efektywnej współpracy sieciowej partnerów PPTE, koncentruje się na zgodnych z wytycznymi europejskimi dla nowego okresu programowania UE zasadach obejmujących: Zarządzanie finansowe w formie projektów: współfinansowanych ze środków pochodzących z budŝetu UE korespondujących z moŝliwościami wkładu własnego beneficjentów. Zarządzanie finansowe oparte będzie na wskaźnikach produktowych projektu opartych na zakładanych wynikach. Współpraca odbywać się będzie w postaci umów konsorcyjnych partnerów projektowych. Partnerzy PPTE, tworzyć będą konsorcjum projektowe na rzecz wdraŝania konkretnych inwestycji sektora energetyki. Zarządzenie tematyczne obejmuje: wzmocnienie działań poprzez skoncentrowanie ról partnerów na poszczególnym obszarze czy etapie projektu w formie partnerstwa, zintegrowanie własnych projektów partnerów PPTE i ich strategii inwestycyjnych do ram budowy współpracy i przygotowania projektów tematycznych w sektorze energetyki Ramy organizacyjne współpracy w systemie PPTE zbudowane zostały w następujących sposób: 13

14 Rys.1 Ramy organizacyjne współpracy PPTE Źródło danych: opracowanie własne Krajowa Platforma Technologiczna Energetyki /KPTE - Strategia i wizja rozwoju polityki energetycznej. Samorząd Województwa / PPTE Rada Programowa PPTE - Cele PPTE w regionie Pomorza. Zespół Zarządzający / liderzy zespołów tematycznych Koordynacja i współpracą partnerów w ramach sieci PPTE. zarządzanie Zespoły tematyczne - Praca przedstawicieli partnerów PPTE w danym obszarze polityki energetycznej wypracowanie propozycji projektów kluczowych w danym obszarze tematycznym. 14

15 Rys.2. Zarządzanie współpracą w ramach sieci PPTE Krajowa Platforma Technologiczna Energetyki Wytyczne strategiczne dla Polski Pomorska Patforma Technologiczna Energetyki Wytyczne strategiczne dla WP Rada PPTE Zespół Zarządzający Priorytet Priorytet Zespół Tematyczny Zespół Tematyczny Zespół Tematyczny Zespół Tematyczny Zespół Tematyczny Zespół Tematyczny Zespół Tematyczny Zespół Tematyczny 15

16 IV. PPTE I SIEĆ WSPÓŁPRACY ENERGETYCZNEJ WOKÓŁ BAŁTYKU 4.1. Adaptacja rozwiązań zarządzania siecią PPTE Rozwój bezpieczeństwa energetycznego regionu, powiązany jest z kontekstem współpracy bałtyckiej i realizowaniem celów Baltic Sea Region Strategy. Praktycznym przykładem budowy sieci współpracy sieci partnerów sektora energetyki jest program BalticSupply, Celem Programu jest budowa powiązań o charakterze sieciowymi kooperacyjnym partnerów sektora energetycznego. Program pozwoli na przygotowanie i zastosowanie narzędzi komunikacji i zarządzania, dla realizacji projektów kluczowych sektora energetyki z udziałem konsorcjów partnerskich, które stanowią element wdraŝania Baltic Sea Region (BSR). Ideą BalticSupply jest wykorzystanie instrumentów zarządzania projektami sieciowymi w sektorze energetyki, co pozwoli na wdraŝanie mechanizmów kooperacyjnych w regionach państw bałtyckich. Programu BalticSupply zakłada m. in: budowę współpracy partnerów w sektorze energetyki międzyregionalne klastry energetyczne wokół Morza Bałtyckiego koordynowanie powiązań sieciowej współpracy w sektorze energetyki. Baltic Supply, dostarcza narzędzia zarządzania i organizacji współpracy sieciowej, zorientowanej na cele efektywności i bezpieczeństwa energetycznego. Rozwój współpracy będzie efektywniejszy przy załoŝeniu uzupełniania się inicjatyw BalticSupply i PPTE, na bazie realizacji polityki energetycznej regionu Pomorza. Mechanizmy współpracy BalticSupply zorientowane są na: Wybór OEM kilku wiodących podmiotów sektora energetycznego w regionie. Analizę kierunków zapotrzebowania w obszarze technologii energetycznych oraz systemów sprzedaŝowych. Marketing rozwiązań i komunikację partnerów. Tworzenie sytemu wymiany technologii w sektorze energetyki. Przygotowanie załoŝeń inwestycji w technologiczne MSP na bazie innowacji energetycznych. Budowa powiązań klastrowych w regionach państw wokół Morza Bałtyckiego, w jakie wpisuje się sieć PPTE, pozwala na adaptację i zastosowanie narzędzi projektowych 16

17 zarządzania do współpracy projektowej partnerów PPTE. Idea BalticSupply, pozwala na zbudowanie efektywnego modelu zarządzania dla projektów regionalnych realizowanych przez partnerów PPTE w układzie konsorcjów. Stroną operacyjną współpracy podmiotów PPTE, zajmie się wspomniany juŝ Zespół zarządzający PPTE, realizujący zadania określone przez Radę PPTE i Samorząd Województwa. W ten sposób PPTE stanie się efektywną strukturą i płaszczyzną wdraŝania projektów sektora energetycznego równieŝ, w wymiarze współpracy międzyregionalnej, w ramach polityki regionu Morza Bałtyckiego. PowyŜsze załoŝenia adaptacji systemu zarządzania do dynamizacji działań sieci PPTE pozwoli na osiągnięcie następujących efektów polityki energetycznej regionu: WyŜszej wartości dodanej, większy efekt dźwigni oraz unikanie powielania i fragmentacji oraz nakładania się działań inwestycyjnych partnerów PPTE. Powiązanie publicznych i prywatnych zasobów dla skutecznego wsparcia dostosowania i łączenia funduszy krajowych i regionalnych, aby uzyskać uzupełnienie działań oraz osiągnąć jak największy ich zakres. Uproszczenie zasad współpracy dzięki koordynacji zarządzania siecią PPTE oraz uzyskanie skrócenia czasu planowania i realizacji inwestycji energetycznych. Zapewnienie inicjatywom oraz inwestycjom energetycznym szerszego udziału projektów Pomorza w programach nowego okresu programowania UE poprzez budowę efektywnych struktur i mechanizmów wdraŝania projektów. Zapewnienie większej konkurencyjność i oddziaływania innowacji energetycznych w regionie. PowyŜsze tworzy spójne ramy dla działania i finansowania sieci PPTE w regionie i zapewnia osiągniecie celów zarysowanych w regionalnych programach rozwoju energetyki oraz umocnienie udziału Pomorza w programach inicjatyw współpracy bałtyckiej Unii Europejskiej. 17