Rozwój dziecka. Rozwój dziecka
|
|
- Seweryna Jakubowska
- 9 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Rozwój dziecka dr n. med. Jolanta Meller Rozwój dziecka Rozwój fizyczny - całokształt procesów biologicznych (biochemicznych i biofizycznych, bez sfery życia psychicznego) zachodzących od chwili poczęcia do śmierci danego osobnika. Prowadzi to do dojrzałości biologicznej i zdolności do reprodukcji. Wyróżniamy 3 grupy procesów zachodzących w przebiegu rozwoju fizycznego: wzrastanie różnicowanie dojrzewanie 1
2 Rozwój fizyczny WZRASTANIE - zmiany wielkości elementów morfologicznych, przewaga procesów anabolicznych nad katabolicznymi. Tu oceniamy wzrost, tempo wzrastania, rytm wzrastania wyrażony zmianami tempa w różnych okresach rozwoju. RÓŻNICOWANIE - proces jakościowy i składa się z przebudowy struktury komórek i tkanek (cytohistiogeneza); grupowanie się tkanek w określone organy (organogeneza), wzajemne formowanie kształtów, proporcji (typogeneza). DOJRZEWANIE - przebiega równolegle z dwoma poprzednimi i oznacza doskonalenie budowy i czynności oraz osiągnięcie max. sprawności. Rozwój nie przebiega w jednakowym tempie i rytmie, wykazując w kolejnych okresach życia przyspieszenie lub zwolnienie wzrastania i różne natężenie procesów dojrzewania. Również poszczególny narządy i tkanki rozwijają się z właściwym dla nich tempem i rytmem. Czynniki wpływające na rozwój dziecka Endogenne i egzogenne Genetyczne (endogenne) - determinanty -zespół genów dziedziczonych po rodzicach. Genotyp - zespół informacji genetycznej zawartej w DNA w chromosomach. Kierują one procesami metabolicznymi, ich natężeniem, przebiegiem procesów różnicowania się, dojrzewania tkanek i narządów. Konstytucja psychiczna a nawet skłonność do występowania chorób. Genetycznie silniejsze są dziewczynki bo mają XX. Paragenetyczne - środowisko matczyne, wewnątrzmaciczne. Środowiskowe - modyfikują one genetycznie zdeterminowany przebieg rozwoju. Zaliczamy tu : czynniki biogeograficzne (klimat, ukształtowanie terenu, zasoby mineralne i wodne, świat roślinny i zwierzęcy). W temperaturach umiarkowanych rozwój szybki, wahania szybkości wzrostu (na wiosnę szybciej), nabieranie masy ciała (największe w zimie) - najprawdopodobniej jest to mechanizm hormonalny czynniki społeczno-ekonomiczne, kultura: czyli sytuacja rodzinna, zarobki, warunki mieszkaniowe, higieniczne, poziom wykształcenia, żywienie dziecka, aktywność ruchowa czynniki psychiczne: zmiana środowiska dziecka, stresy (zaburzenia sekrecji hormonów) choroby przewlekłe 2
3 Okresy rozwojowe Wewnątrzmaciczny przed urodzeniem Pozamaciczny po urodzeniu Rozwój wewnątrzmaciczny Kształtuje się podstawowa budowa i czynności organizmu ludzkiego 3 fazy Faza jaja płodowego od chwili zapłodnienia do dni tj. do zagnieżdżenia się jaja płodowego Faza zarodkowa od 3 do 6-8 tyg. tj. do utworzenia się łożyska Faza płodowa od 6-9 tyg. do porodu 3
4 Okres zarodkowy Okres różnicowania się i specjalizacji komórek na tkanki i narządy (intensywna organogeneza) Gastrulacja 3 listki zarodkowe Zewnętrzny ektoderma Wewnętrzny entoderma środkowy - mezoderma Narządy pierwotne Narządy ostateczne Okres płodowy Masa i długość płodu Układ krążenia (czynność serca 5-10 tydz. ciąży) Układ oddechowy Układ wewnątrzwydzielniczy (matka, płód, łożysko) Przewód pokarmowy Układ moczowy Układ nerwowy ( z ektodermy w 3. tyg. ciąży) 4
5 Rozwój wewnątrzmaciczny Rozwój morfologiczny i odrębności czynnościowe narządów i układów Proporcje ciała: określamy w 3 proporcjach wysokość głowy, długość tułowia i długość kończyn. U noworodka 1:2:1; u dorosłego 1:3:4. 5
6 Rozwój morfologiczny i odrębności czynnościowe narządów i układów Kościec : u noworodka przeważa tkanka chrzęstna. Tworzenie się tkanki kostnej na podłożu chrząstki określa się nazwą punktu kostnienia. Punkty kostnienia pojawiają się w określonej kolejności i w określonym wieku, stąd też na ich podstawie określamy czy wiek kalendarzowy jest zgodny z tzw. wiekiem kostnym (na podstawie rtg nadgarstka i nasad kości przedramienia) Układ mięśniowy: I etap do 3 r.ż. opanowanie podstawowych umiejętności ruchowych - postawa pionowa (3 kroki milowe) chodzenie, bieganie, II etap od 4 r ż do okresu dojrzewania - zwiększenie koordynacji oraz dokładności ruchów, wyspecjalizowanie poszczególnych grup mięśniowych, III etap - dalsza koordynacja w pracach precyzyjnych. Uwaga: wady postawy (w 8-9 r ż.) fizjologiczna w pierwszych latach życia lordoza lędźwiowa ( brzuch do przodu), fizjologiczne płaskostopie. Rozwój morfologiczny i odrębności czynnościowe narządów i układów cd. Rozwój uzębienia rozpoczyna się u płodu pod koniec 1 m. ż. płod. i trwa do końca 2 dekady. Pierwsze ząbkowanie zębów mlecznych rozpoczyna się od 6 30 m.ż., stałych między 6 a 14 r.ż. 6
7 Rozwój morfologiczny i odrębności czynnościowe narządów i układów cd. Skóra: cienka i delikatna - skłonność do uszkodzeń, większy stosunek powierzchni do masy ciała - skłonność do oziębienia lub przegrzania. Na podstawie pomiaru grubości tkanki podskórnej ocenia się stopień odżywienia dziecka. Układ oddechowy: Płuca niemowlęcia mało pojemne 50 ml, u dorosłego 400 ml. Duże zapotrzebowanie na tlen stąd przy tak małej pojemności częstsze są oddechy noworodek /min., 3 - latek 30/min, u dorosłego - 16/min. Układ krążenia: serce stosunkowo duże ale mała pojemność stąd szybciej pracuje. Rozwój morfologiczny i odrębności czynnościowe narządów i układów cd. Układ pokarmowy: U niemowląt jelita są dłuższe niż u dorosłego w stosunku do długości ciała, wolniejsza perystaltyka sprzyja dłuższemu przebywaniu pokarmów i lepszemu trawieniu. Błony śluzowe są delikatne i większe mają ukrwienie stąd łatwe procesy zapalne. Wątroba słabsza, niedojrzałe mechanizmy enzymatyczne przy wysokim metabolizmie Układ moczowy: Mniejsze przesączanie kłębkowe i mniejszy przepływ przez nerki. Układ nerwowy: Dojrzewanie powoli, szybkie wyczerpywanie się i znużenie, chwiejność emocjonalna. Najszybciej tkanka nerwowa dojrzewa między 1 a 3 r. ż., następnie w wieku dojrzewania. 7
8 Ocena wieku rozwojowego Wiek rozwojowy oceniamy na podstawie: wiek morfologiczny - ocena mierników antropometrycznych (wysokość, masa ciała, proporcje) wiek kostny - ocena dojrzałości układu kostnego wyrażona w latach, w odniesieniu do wartości średnich dla populacji. wiek zębowy - ocena stanu dojrzałości uzębienia oparta na wyrzynaniu zębów. wiek wtórnych cech płciowych - na podstawie drugo- i trzeciorzędowych cech płciowych Pełną informację o wieku rozwojowym uzyskuje się oceniając wszystkie mierniki równocześnie. Przykładowa siatka centylowa 8
9 Czynniki warunkujące rozwój psychomotoryczny i przyczyny zaburzeń rozwoju i zaburzeń zachowania Przyczyny biologiczne zmiany CUN Przyczyny społeczne - zakłócają funkcjonowanie CUN bez uszkodzeń anatomicznych np. zaburzenia nerwicowe Rozwój psychomotoryczny dziecka Na rozwój psychiczny mają wpływ 1) wyposażenie biologiczne organizmu 2) własna aktywność dziecka 3) czynniki środowiskowe 4) wychowanie OKRES NIEMOWLĘCY ( do 1 r ż.) - posiada odruchy: ssania, połykania, szukania, chwytny, Moro. Odruchy te zależą od czynności ośrodków podkorowych, stopniowo niektóre z nich zanikają (Moro). Rozwój przebiega wg prawa głowowo - ogonowego czyli : gałki oczne, głowa, szyja, ręce, tułów, nogi, ze stopniową pionizacją postawy ciała. Zdolności motoryki małej czyli sięganie, chwytanie i manipulacja wg prawa proksymo - dystalnego: ruchy w stawach barkowych, stawy łokciowe, nadgarstkowe stawy śródpaliczkowe. Chwytanie łokciowo-dłoniowe (4-5 m ż.), chwytanie dłoniowe proste czyli zagarnianie (5-6), chwyt nożycowy, (7-8) chwyt pęsetkowy (9) Prawidłowy rozwój zależy od więzi emocjonalnej i stymulowania jego aktywności przez bodźce. Niemowlę ma wrodzone popędy, przede wszystkim ciekawość poznania, a pozbawione wrażeń wpatrzone tylko w sufit nie trenuje swego mózgu, nie rozwija się i zostaje w tyle w stosunku do swoich rówieśników. (film Dotyk) 9
10 Rozwój psychomotoryczny dziecka cd. OKRES PONIEMOWLĘCY (do 3 r ż.) - doskonalenie ruchowe - ruchy stają się płynne i pewne, celowe, rozwój mowy biernej (rozumienie) i czynnej, dziecko zaczyna mówić zdaniami, zmienność stanów emocjonalnych. Przełom w kształtowaniu się egocentryzm (ja), negatywizm (wszystko na nie), upór, pod koniec 3 r ż. potrafi poinformować czy jest chłopcem czy dziewczynką. OKRES PRZEDSZKOLNY (do 7 r ż.) dalsze doskonalenie ruchów (chód, bieganie,skoki, manipulacja). Zwiększa się zaradność i samodzielność, dominuje ruchliwość, impulsywność, skłonność do agresji, egocentryzm. Około 5 r. ż. wzrasta aktywność intelektualna, dociekliwość, rozwój wyobraźni, koncentracja uwagi lepsza. W wieku 6-7 lat dziecko swobodnie posługuje się mową potoczną. Kształtują się sposoby zachowania, nawyki, wzory osobowościowe przez naśladowanie rodziców. Rozwój psychomotoryczny dziecka cd. MŁODSZY OKRES SZKOLNY (7-12) rozwój intelektualny, poczucie obowiązku związane z nauką w szkole, zwiększenie zasobu wiadomości, samodzielność myślenia, postęp w myśleniu abstrakcyjnym, krytycyzm. W początkowym okresie mogą się ujawniać trudności z czytaniem i pisaniem (dysleksja i dysgrafia). Rozwój kontaktów społecznych. Ostre przejawy antagonizmu płci. Na postęp w nauce wpływają środowisko rodzinne, czynniki dydaktycznopedagogiczne oraz grupy rówieśnicze. 10
11 Wiek miesiąc Czynności ruchowe Tabela rozwoju dziecka Inne czynności 1 Pełza w pozycji na brzuchu. W pozycji tej unosi głowę na chwilę, lecz nie odwraca jej. Zaciska dłoń po dotknięciu, lecz natychmiast wypuszcza przedmiot włożony w dłoń. Wodzi oczami za światłem i przedmiotami, czasem przez chwilę wpatruje się. Zdradza zadowolenie w związku z karmieniem i uspokaja się po wzięciu na ręce. 2 Podnosi głowę w pozycji leżącej na brzuchu. Obraca się na plecy z pozycji na boku. Uśmiecha się do matki. Słucha dźwięków, wodzi oczami za przedmiotami, rozpoczyna bawić się zabawkami. 3 Utrzymuje przez chwilę przedmiot włożony w dłoń. Trąca zawieszone zabawki. Bawi się rękami. Dobrze trzyma głowę. Lubi leżeć na brzuchu. Wierzga nogami. Wodzi oczami za osobami i rozpoznaje je, zwłaszcza matkę. Zaczyna gaworzyć. 4 Chwyta i trzyma drobne przedmioty obiema rękami i niesie je do ust. Potrząsa zabawkę. W pozycji na brzuchu dźwiga głowę i klatkę piersiową i utrzymuje je. Zwraca głowę w stronę butelki lub dźwięku. Gaworzy. Łatwo odwzajemnia uśmiech innych osób, śledzi wzrokiem zmiany w otoczeniu. Rozpoznaje butelkę. 5 Trzyma prosto głowę bez wysiłku. Obraca się na boki i na brzuch. Chwyta całą dłonią. Może długo siedzieć z podparciem. Sięga po zabawki i obmacuje je. Figluje w zabawie. Wydaje okrzyki radości. Odróżnia osoby obce. Jest wyraźnie zainteresowane zabawkami. 6 7 Zdejmuje papier z twarzy. Przewraca się swobodnie z pleców na brzuch i odwrotnie. Podtrzymywane pod pachy opiera się pewnie na nogach. Siedzi. Siad podciągane za ręce lub gdy się czegoś uchwyci. Podtrzymywane pod pachy podskakuje. Reaguje śpiewnym gaworzeniem na głos lub muzykę. Manipuluje przedmiotami, przekłada je z ręki do ręki. Rozpoznaje matkę w innym ubiorze. Postukuje zabawką o stół. Lubi dźwięki. Śmieje się do siebie w lustrze. Upuszcza i podnosi przedmioty 8 Pełza energicznie w pozycji na brzuchu. Zaczyna odróżniać siebie od otoczenia. Powtarza bezwiednie te same sylaby (ma-ma). Pierwsze oznaki odróżniania głębi i odległości. Przygląda się sobie w lustrze. 9 Stoi przy poręczy. Raczkuje. Pomaga trzymać butelkę podczas picia. Podtrzymywane próbuje chodzić. Bawi się w chowanego (a kuku). Szuka odebranego przedmiotu. Wyrzuca przedmioty z łóżeczka i obserwuje jak spadają Wyciąga rękę, by je podnieść. Tabela rozwoju dziecka cd. 10 Stoi. Stąpa bokiem, trzymając się poręczy lub mebli. Pije z filiżanki. Uderza zabawkami o siebie w celu wywołania hałasu. Wyraźnie lubi matkę. Podaje zabawkę. Bawi się w kosi-kosi lub baran bęc. Przysłuchuje się cykaniu zegarka. Zdradza lęk wobec obcych i przed samotnością Staje samodzielnie. Prowadzone za rękę chodzi do przodu. Obraca się w pozycji siedzącej Zaczyna chodzić samodzielnie. Pierwsze oznaki regularnego oddawania moczu i kału podnosi zabawki. Rozumie zakazy. Mówi 1-2 wyrazy. Wyjmuje mniejsze przedmioty z większych. Mówi 2-3 wyrazy. Układa wieżę z 2-3 klocków. Objawia uczucie lęku zazdrości itp. 15 Chodzi samodzielnie. Wczołguje się na schody. Posługuje się łyżeczką. Trzyma filiżankę Ogląda obrazki. Zna swoje imię. Mówi kilka słów. Otwiera i zamyka pudełka, szuflady. Wykonuje proste polecenia. 18 Wspina się na krzesła. Chodzi do tyłu. Trzymane za rączkę wchodzi po schodach. Przekręca wyłączniki. Mówi kilkanaście słów. Wyraża żądania słowami. Pokazuje części ciała. 21 Biega. Wchodzi samodzielnie na schody. Kuca Buduje wieżę z kilku klocków. Buduje zdania dwuwyrazowe. Sygnalizuje w porę potrzeby fizjologiczne. 24 Wchodzi i schodzi po schodach. Siedzi przy stole. Kopie piłkę. Słucha opowiadań. Mówi o sobie w 3 osobie. 36 Rzuca piłkę nie tracąc równowagi. Podskakuje i biega przy muzyce. Buduje domki w dwóch wymiarach. Lubi bawić się w piasku. Rysuje kształty zamknięte. Wymienia przedmioty i czynności na obrazkach. Mówi dosyć gramatycznie, używa ok wyrazów, tworzy zdania wielowyrazowe. O sobie mówi ja 11
12 Przyczyny zaburzeń rozwoju psychoruchowego i zaburzeń zachowania Czynniki patogenne Czynniki genetyczne działające przed zapłodnieniem i tuż po zapłodnieniu ( faza jajowa ) a. na komórkę rozrodczą -nieprawidłowe geny od rodziców; genopatie; ostatnie badania dowodzą, że specyficzne zaburzenia w czytaniu i pisaniu mają również tło genetyczne. Geny te występują w chromosomach 6 i 15, a ostatnie badania wskazują także na geny z chromosomów 1 i 2. Geny te niosą ze sobą niedostateczny rozwój lewej półkuli, przede wszystkim okolic związanych z mową. - anomalie niezapłodnionych komórek rozrodczych ( m.in. chromosomów ); genopatie (m.in. chromosomopatie, np. zespół Downa ). b. na zygotę - zaburzenia rozwoju zapłodnionej komórki ( m.in. anomalie chromosomów; blastopatie ( m.in. chromosomopatie ). Przyczyny zaburzeń rozwoju psychoruchowego i zaburzeń zachowania cd. Czynniki zewnątrzpochodne działające po zapłodnieniu ( w ontogenezie ) na zarodek i płód / embriopatie; do 3 m.ż w łonie matki, fotopatie; od 3 do 9 m.ż w łonie matki / - wirusy; embriopatie ( fotopatie ) wirusowe; - bakterie; embriopatie ( fotopatie ) bakteryjne -naświetlania; e. aktyniczne; matka w okresie ciąży nie powinna być poddawana promieniowaniu rtg - środki toksyczne; e. toksyczne; najlepiej żeby kobiety nie przyjmowały żadnych leków -zakażenia przez pasożyty m.in. toksoplazmoza ; fotopatie - konflikt serologiczny - niedobory pokarmowe i witaminowe - zaburzenia krążenia Im wcześniej działa niekorzystny czynnik na centralny układ nerwowy tym bardziej drastyczne są objawy, szczególnie somatyczne, np. niewykształcenie kończyn, rozszczep podniebienia. 12
13 Przyczyny zaburzeń rozwoju psychoruchowego i zaburzeń zachowania cd. na dziecko w czasie porodu - bezpośredni uraz czaszki, np. w porodach kleszczowych - wylewy śródczaszkowe wskutek urazu; są to pęknięcia naczyń krwionośnych wskutek np. przedłużającego się porodu lub nadmiernie szybkiego gwałtownego porodu. Wylew może uszkodzić komórki mózgowe w efekcie czego występuje mózgowe porażenie dziecięce. - zaburzenia w krążeniu płodowym - niedotlenienie: dziecko po porodzie nie krzyczy, jest zasinione ( zamartwica ) Przyczyny zaburzeń rozwoju psychoruchowego i zaburzeń zachowania cd. Encefalopatie wczesnodziecięce lub określone zespoły zaburzeń psychoneurologicznych mające wpływ na dziecko po urodzeniu - urazy, infekcje wirusowe i bakteryjne, zapalenie opon mózgowych, wstrząśnienie mózgu - intoksykacje np. połknięcie przez dziecko tabletek - zaburzenia metabolizmu; nieprawidłowa przemiana materii ( celiakia, zespół złego wchłaniania, fenyloketonuria, zaburzenia hormonalne, niedoczynność tarczycy, niedotlenienie) 13
14 Hospitalizacja a rozwój dziecka Około 30 % dzieci i młodzieży, u których występuje choroba przewlekła, ujawnia problemy rozwojowe i zaburzenia w zachowaniu: lękliwość, niestałość emocjonalną, nadwrażliwość, kapryśność, obawę przed nieznanymi osobami. Spowodowane hospitalizacją oderwanie od rodziny to dla dziecka przeżycie, które w dużym stopniu zagraża jego prawidłowemu rozwojowi. Hospitalizacja a rozwój dziecka cd. W miarę jak dziecko się rozwija, jego reakcje emocjonalne są coraz mniej przypadkowe i bardziej zróżnicowane. Między 2. a 4. rokiem życia przypada okres największego nasilenia strachu 14
15 Hospitalizacja a rozwój dziecka cd. U dzieci starszych wyrazem frustracji jest agresja, a przyczyną frustracji oprócz braku kontaktu z rodziną i rówieśnikami jest ograniczenie ruchu Hospitalizacja a rozwój dziecka cd. Radzenie sobie z chorobą może przybierać formę przystosowawczą (racjonalizacja) i nieprzystosowawczą (zaprzeczenie) Dlatego szczególne znaczenie dla wszechstronnego i prawidłowego rozwoju dziecka ma klimat psychiczny rodziny w której wzrasta, bezwarunkowa akceptacja i zapewnienie dziecku bezpieczeństwa i miłości. 15
Rozwój dziecka. Rozwój fizyczny. Czynniki wpływające na rozwój dziecka. Rozwój morfologiczny i odrębności czynnościowe narzadów i układów
Rozwój dziecka Rozwój fizyczny Czynniki wpływające na rozwój dziecka Rozwój morfologiczny i odrębności czynnościowe narzadów i układów Rozwój psychomotoryczny Tabela rozwoju Uwagi Rozwój fizyczny całokształt
Bardziej szczegółowoCharakterystyka okresów rozwojowych. Metody oceny rozwoju bilanse zdrowia. Dr hab.med. Anna Kucharska
Charakterystyka okresów rozwojowych. Metody oceny rozwoju bilanse zdrowia. Dr hab.med. Anna Kucharska Okresy rozwojowe w pediatrii Noworodkowy do 28dnia życia Niemowlęcy od 1 mies. do 1 roku życia Wczesne
Bardziej szczegółowoDziecko potrafi leżąc na brzuchu na płaskiej powierzchni oderwać nos od materaca, nisko unosi głowę.
Pierwszą sprawnością jaką ćwiczy prawidłowo rozwijające się dziecko, to ruch głowy. RUCH GŁOWY (w poszczególnych miesiącach życia) 1 miesiąc Dziecko potrafi leżąc na brzuchu na płaskiej powierzchni oderwać
Bardziej szczegółowoPracownia auksologiczna
Pracownia auksologiczna A. Rusińska Klinika Propedeutyki Pediatrii i Chorób Metabolicznych Kości Uniwersytet Medyczny w Łodzi 2012 Rozwój biologiczny składa się z nieodwracalnych procesów wzrastania różnicowania
Bardziej szczegółowoRozwój dziecka 6-12 miesiąc życia. Przygotowała Marta Gerlach-Malczewska Na podstawie informacji zawartych na stronie http://www.mamazone.
Rozwój dziecka 6-12 miesiąc życia Przygotowała Marta Gerlach-Malczewska Na podstawie informacji zawartych na stronie http://www.mamazone.pl ROZWÓJ DZIECKA Pierwszy rok życia to okres intensywnych zmian.
Bardziej szczegółowoROZWÓJ DZIECKA W PIERWSZYM ROKU ŻYCIA
ROZWÓJ DZIECKA W PIERWSZYM ROKU ŻYCIA Charakterystyczną cechą okresu niemowlęcego są ścisłe relacje między rozwojem procesów poznawczych, mowy, uczuć dziecka, a rozwojem jego funkcji ruchowych. Stąd wszelkie
Bardziej szczegółowoBiologia. Klasa VII. Prywatna Szkoła Podstawowa i Gimnazjum im. Z. I J. Moraczewskich w Sulejówku
Biologia 2017 Klasa VII Dział I : HIERARCHICZNA BUDOWA ORGANIZMU CZŁOWIEKA, SKÓRA, UKŁAD RUCHU 1. Organizm człowieka jako zintegrowana całość 2. Budowa i funkcje skóry 3. Choroby skóry oraz zasady ich
Bardziej szczegółowo2. Plan wynikowy klasa druga
Plan wynikowy klasa druga budowa i funkcjonowanie ciała człowieka ział programu Materiał kształcenia L.g. Wymagania podstawowe Uczeń: Kat. Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: Kat. Pozycja systematyczna 3
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI W KLASIE II BIOLOGIA. HASŁO PROGRAMOWE: Funkcjonowanie organizmu człowieka jako zintegrowanej całości
SCENARIUSZ LEKCJI W KLASIE II BIOLOGIA NAUCZYCIEL PROWADZĄCY... TEMAT LEKCJI: Rozwój płodowy człowieka KLASA... DATA:... GODZ... HASŁO PROGRAMOWE: Funkcjonowanie organizmu człowieka jako zintegrowanej
Bardziej szczegółowoKażde dziecko, które przejawia zakłócenia rozwoju musi być poddane oddziaływaniom terapeutycznym.
Kochani Rodzice! Każde dziecko, które przejawia zakłócenia rozwoju musi być poddane oddziaływaniom terapeutycznym. 4-5 miesiąc życia - reaguje mimiką na twarz dorosłego - uśmiecha się na widok drugiej
Bardziej szczegółowoDzieci z grup ryzyka. Organizacja programu oceny rozwoju. Zalecenia Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie Neonatologii
Dzieci z grup ryzyka. Organizacja programu oceny rozwoju. Zalecenia Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie Neonatologii Opracowano dla Kliniki Neonatologii UM w Poznaniu. Autor: dr med. Bogumiła Stoińska
Bardziej szczegółowoKształtowanie się dominacji stronnej
Kształtowanie się dominacji stronnej Lateralizacja wyraża się np. większą sprawnością ruchową kończyn prawych od kończyn lewych. Lateralizacja to inaczej "stronność" - asymetria czynnościowa prawej i lewej
Bardziej szczegółowoDz. U. z 2013 poz. 1347 Brzmienie od 5 grudnia 2013. I. Osoby dorosłe
Dz. U. z 2013 poz. 1347 Brzmienie od 5 grudnia 2013 Załącznik nr 1 WYKAZ NIEULECZALNYCH, POSTĘPUJĄCYCH, OGRANICZAJĄCYCH ŻYCIE CHORÓB NOWOTWOROWYCH INIENOWOTWOROWYCH, W KTÓRYCH SĄ UDZIELANE ŚWIADCZENIA
Bardziej szczegółowo5. Powstawanie dwulistkowej tarczki zarodkowej. Drugi tydzień rozwoju 107 Zaburzenia w rozwoju w pierwszych dwóch tygodniach...
SPIS TREŚCI CZĘŚĆ OGÓLNA 1. Zarys historii embriologii................ 16 2. Układ rozrodczy................... 26 Układ rozrodczy męski.................. 26 Narządy rozrodcze wewnętrzne...............
Bardziej szczegółowoPSYCHORUCHOWY ROZWÓJ DZIECKA W WIEKU OD 0 3 ROKU ŻYCIA
PSYCHORUCHOWY ROZWÓJ DZIECKA W WIEKU OD 0 3 ROKU ŻYCIA Pierwsze trzy lata życia stanowią podstawę rozwoju psychicznego człowieka dorosłego. Wszelkie nieprawidłowości rozwoju psychoruchowego w tym okresie
Bardziej szczegółowoGMFM. Nazwisko dziecka:...id #:... I II III IV V Daty ocen : 1.../.../ /.../ /.../ /.../...
GMFM Physiotherapy&Medicine Nazwisko dziecka:...id #:... Data ur.:...gmfcs Poziom: I II III IV V Daty ocen : 1..../.../... 2..../.../... 3..../.../... 4..../.../.... Nazwisko oceniającego:... Warunki badania
Bardziej szczegółowoPrawidłowy rozwój psychoruchowy. Zaburzenia rozwoju psychoruchowego. Dorota Gieruszczak-Białek / Zofia Konarska Klinika Pediatrii
Prawidłowy rozwój psychoruchowy. Zaburzenia rozwoju psychoruchowego Dorota Gieruszczak-Białek / Zofia Konarska Klinika Pediatrii Rozwój 1. «proces przechodzenia do stanów lub form bardziej złożonych lub
Bardziej szczegółowoRola dorosłych w rozwoju dziecka. Spotkanie z rodzicami Opracowanie: Paulina Lica
Rola dorosłych w rozwoju dziecka Spotkanie z rodzicami Opracowanie: Paulina Lica Wiek przedszkolny to okres intensywnego rozwoju dziecka. Rodzicom dane jest codzienne uczestniczenie w tym procesie. Ich
Bardziej szczegółowoZDROWIE I ROZWÓJ CZŁOWIEKA podsumowanie lekcji kurs Zdrowie ogólne Szkoła Medycyny Naturalnej Marta Pyrchała-Zarzycka
ZDROWIE I ROZWÓJ CZŁOWIEKA podsumowanie lekcji kurs Zdrowie ogólne Szkoła Medycyny Naturalnej Marta Pyrchała-Zarzycka ASTRO SALUS EDUCATION LTD ZDROWIE I ROZWÓJ CZŁOWIEKA CO TO JEST ROZWÓJ? ROZWÓJ CZŁOWIEKA
Bardziej szczegółowoZWIĄZEK DYSLEKSJI Z WADAMI WIDZENIA. TERESA MAZUR
ZWIĄZEK DYSLEKSJI Z WADAMI WIDZENIA. TERESA MAZUR WSTĘP Widzenie to proces zachodzący w mózgu dzięki pracy skomplikowanego układu wzrokowego. Tylko prawidłowy rozwój tego układu pozwala nam w pełni korzystać
Bardziej szczegółowoSkala Gotowości Edukacyjnej Pięciolatków (SGE-5) Arkusz Obserwacyjny
Część Druga Psychometryczna analiza wyników badań standaryzacyjnych Skali Gotowości Edukacyjnej Pięciolatków (SGE-5) Skala Gotowości Edukacyjnej Pięciolatków (SGE-5) Arkusz Obserwacyjny 79 Skala Gotowości
Bardziej szczegółowoModuł IIIb. Rozpoznawanie ryzyka występowania specyficznych trudności w uczeniu się. Wg materiałów prof. Marty Bogdanowicz
Moduł IIIb Rozpoznawanie ryzyka występowania specyficznych trudności w uczeniu się Wg materiałów prof. Marty Bogdanowicz (prezentacja wykorzystana na kursie e-learningowym nt. Rozpoznawanie ryzyka dysleksji
Bardziej szczegółowoRozwój psychoruchowy dzieci. Agnieszka Wegner Klinika Neurologii dziecięcej WUM
Rozwój psychoruchowy dzieci Agnieszka Wegner Klinika Neurologii dziecięcej WUM Rozwój psychoruchowy: 1. Rozwój osobniczy jest procesem ciągłym, od poczęcia do dojrzałości. Nabywanie nowych umiejętności
Bardziej szczegółowoZAKRES PROFILAKTYCZNYCH ŚWIADCZEŃ OPIEKI ZDROWOTNEJ U DZIECI DO UKOŃCZENIA 6 ROKU ŻYCIA WRAZ Z OKRESAMI ICH PRZEPROWADZANIA
Załącznik nr 2 ZAKRES PROFILAKTYCZNYCH ŚWIADCZEŃ OPIEKI ZDROWOTNEJ U DZIECI DO UKOŃCZENIA 6 ROKU ŻYCIA WRAZ Z OKRESAMI ICH PRZEPROWADZANIA Termin badania (wiek) Badania (testy) przesiewowe oraz świadczenia
Bardziej szczegółowoCzłowiek żyje życiem całego swojego ciała, wszystkimi jego elementami, warstwami, jego zdrowie zależy od zdrowia jego organizmu.
RUCH TO ZDROWIE Człowiek żyje życiem całego swojego ciała, wszystkimi jego elementami, warstwami, jego zdrowie zależy od zdrowia jego organizmu. P A M I Ę T A J Dobroczynny wpływ aktywności fizycznej na
Bardziej szczegółowoROZKŁAD MATERIAŁU, PYTANIA POWTÓRZENIOWE ORAZ PYTANIA EGZAMINACYJNE
ROZKŁAD MATERIAŁU, PYTANIA POWTÓRZENIOWE ORAZ PYTANIA EGZAMINACYJNE Klasa7 podstawowa (Proponowany poniżej podział obowiązującego uczniów materiału może być modyfikowany) IX************************************************
Bardziej szczegółowoPERCEPCJA WZROKOWA- ROZWÓJ I ZABURZENIA FUNKCJI WZROKOWYCH.
PERCEPCJA WZROKOWA- ROZWÓJ I ZABURZENIA FUNKCJI WZROKOWYCH. Spostrzeganie wzrokowe- to zdolność do rozpoznawania i różnicowania bodźców wzrokowych oraz ich interpretowania w oparciu o dotychczasowe doświadczenia.
Bardziej szczegółowoSynergia aktywności fizycznej i odżywiania w rozwoju dzieci i młodzieży
Synergia aktywności fizycznej i odżywiania w rozwoju dzieci i młodzieży dr Dariusz Szymczuk Wprowadzenie organizm obciążony wysiłkiem fizycznym ma większe zapotrzebowanie na pożywienie organizm dobrze
Bardziej szczegółowoPrawidłowy rozwój psychoruchowy. Zaburzenia rozwoju psychoruchowego. Dorota Gieruszczak-Białek Klinika Paediatrii
Prawidłowy rozwój psychoruchowy. Zaburzenia rozwoju psychoruchowego Dorota Gieruszczak-Białek Klinika Paediatrii Jak ocenić rozwój dziecka? wiek średni wiek graniczny naturalne odchylenia od wzorca rozwoju
Bardziej szczegółowoPrzyczyny, podział i objawy. Marta Kucharczyk
Przyczyny, podział i objawy Marta Kucharczyk Mózgowe Porażenie Dziecięce jest to zespół chorobowy niepostępujących, różnorodnych zaburzeń czynności ruchowych i postawy, powstających wskutek nieprawidłowego
Bardziej szczegółowoPOTRZEBY DZIECKA Z PROBLEMAMI -DYSTROFIA MIĘŚNIOWA DUCHENNE A NEUROLOGICZNYMI W SZKOLE
POTRZEBY DZIECKA Z PROBLEMAMI NEUROLOGICZNYMI W SZKOLE -DYSTROFIA MIĘŚNIOWA DUCHENNE A Klinika Neurologii Rozwojowej Gdański Uniwersytet Medyczny Ewa Pilarska Dystrofie mięśniowe to grupa przewlekłych
Bardziej szczegółowoDiagnoza funkcjonalna dziecka
Diagnoza funkcjonalna dziecka Dane dziecka: i opis środowiska wychowującego Imię i nazwisko: XX, chłopiec Wiek dziecka: 3,6 Nie uczęszcza do przedszkola Rodzice: wykształcenie mama- wyższe, ojciec średnie
Bardziej szczegółowoSTAN ZDROWIA POLSKICH DZIECI. Prof. nadzw. Teresa Jackowska Konsultant Krajowy w dziedzinie pediatrii
STAN ZDROWIA POLSKICH DZIECI Prof. nadzw. Teresa Jackowska Konsultant Krajowy w dziedzinie pediatrii W trosce o młode pokolenie. Jak wychować zdrowe dziecko? Konferencja prasowa 09.09.2015 Sytuacja demograficzna
Bardziej szczegółowosfera fizyczna sfera poznawcza (intelektualna) sfera emocjonalna sfera kontaktów społecznych sfera fizyczna sfera poznawcza (intelektualna) sfera emocjonalna sfera kontaktów społecznych rozwój mowy wzmożona
Bardziej szczegółowoCZY NASZE DZIECKO MOŻE
CZY NASZE DZIECKO MOŻE JUŻ IŚĆ DO SZKOŁY? Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna nr 2 im. ks. dra S. Wilczewskiego w Katowicach OBOWIĄZEK SZKOLNY W KRAJACH EUROPEJSKICH GOTOWOŚĆ SZKOLNA Osiągnięcie przez
Bardziej szczegółowoNa ćwiczeniach i semiariach obowiązują karty zaliczeniowe. Studenci oceniani są w skali 1-10 punktów z tematów realizowanych na zajęciach.
Harmonogram zajęć dostępny na stronie głównej WNM Na ćwiczeniach i semiariach obowiązują karty zaliczeniowe. Studenci oceniani są w skali 1-10 punktów z tematów realizowanych na zajęciach. Wykłady 1. Pediatria
Bardziej szczegółowoEtapy rozwoju ruchowego dziecka. Opracowała: Teresa Kusak doradca metodyczny edukacji wczesnoszkolnej CKPiDN w Mielcu
Etapy rozwoju ruchowego dziecka Opracowała: Teresa Kusak doradca metodyczny edukacji wczesnoszkolnej CKPiDN w Mielcu Rozwój motoryczny dziecka Rozwój ruchowy polega na osiąganiu kontroli nad ruchami ciała
Bardziej szczegółowoROZWÓJ RUCHOWY PRZEDSZKOLAKA
ROZWÓJ RUCHOWY PRZEDSZKOLAKA DZIECKO : * Powyżej 3 lat: chodzi naprzemiennie po schodach, podskakuje na obu nogach, huśta się na podpartej huśtawce, włazi na płot, drzewo, drabinkę, jeździ na rowerku z
Bardziej szczegółowoKryterium obowiązujące w postępowaniu rekrutacyjnym dla kandydatów do I klasy sportowej o kierunku akrobatyki sportowej.
PRÓBA SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ Kryterium obowiązujące w postępowaniu rekrutacyjnym dla kandydatów do I klasy sportowej o kierunku akrobatyki sportowej. Próba sprawności Fizycznej od 1 do 100 Opis prób sprawności
Bardziej szczegółowoEtapy rozwoju dziecka w pierwszym roku życia
Etapy rozwoju dziecka w pierwszym roku życia PIERWSZE TRZY MIESIĄCE Pierwsze umiejętności, których musi nauczyć się noworodek, to kontrola równowagi na plecach i swobodne przenoszenie głowy z lewej strony
Bardziej szczegółowoWykład 2. Etapy rozwoju człowieka
Wykład 2. Etapy rozwoju człowieka Ewolucyjne uwarunkowania rozwoju człowieka - dążenie do homeostazy jako własność organizmów żywych - konsekwencje rozwoju ewolucyjnego Rozwój osobniczy a rozwój gatunkowy
Bardziej szczegółowoJakie są przyczyny uszkodzenia słuchu?
Jakie są przyczyny uszkodzenia słuchu? Pruszewicz według kryterium etiologicznego podzielił zaburzenia słuchu u dzieci na trzy grupy: 1. głuchota dziedziczna i wady rozwojowe, 2. głuchota wrodzona, 3.
Bardziej szczegółowoRozwój fizyczny, psychomotoryczny i społeczny dzieci:
Rozwój fizyczny, psychomotoryczny i społeczny dzieci: - o k r e s n i e m o w l ę c y i p o n i e m o w l ę c y Etapy rozwoju dziecka 1. Okres wewnątrzłonowy (śródmaciczny, prenatalny) 280 dni A. faza
Bardziej szczegółowoRozwój ruchowy dziecka w wieku przedszkolnym
Rozwój ruchowy dziecka w wieku przedszkolnym Sprawności ruchowa dziecka w wieku przedszkolnym etapach: przebiega w dwóch doskonalenie ruchów postawno- lokomocyjnych ( chodu, biegu, skoków, wspinania się
Bardziej szczegółowoOpracowała Katarzyna Sułkowska
Opracowała Katarzyna Sułkowska Ruch może zastąpić wszystkie lekarstwa, ale żadne lekarstwo nie jest w stanie zastąpić ruchu. (Tissot) Ruch jest przejawem życia, towarzyszy człowiekowi od chwili urodzin.
Bardziej szczegółowoPROFILAKTYKA WAD NARZĄDU ŻUCIA. Zakład Ortodoncji IS Warszawski Uniwersytet Medyczny
PROFILAKTYKA WAD NARZĄDU ŻUCIA Zakład Ortodoncji IS Warszawski Uniwersytet Medyczny PROFILAKTYKA WAD NARZĄDU ŻUCIA kierowanie wzrostem i rozwojem narządu żucia w każdym okresie rozwojowym dziecka poprzez:
Bardziej szczegółowoFazy rozwoju psychoseksualnego człowieka
Fazy rozwoju psychoseksualnego człowieka Spis treści Cel lekcji Jak przebiega rozwój człowieka Faza rozwoju płodowego Faza narodzin Faza niemowlęca Faza wczesnodziecięca Faza zabawy Wczesny okres szkolny
Bardziej szczegółowoWzrastanie i rozwój człowieka
Wzrastanie i rozwój człowieka - okresy ontogenezy człowieka - ocena rozwoju i wzrastanie [ foto siatki centylowej ] Podstawą pediatrii jest wiedza o wzrastaniu i rozwoju. Określenia wzrastanie i rozwój
Bardziej szczegółowoINTERWENCJA TERAPEUTYCZNA W PRZYPADKU OPÓŹNIONEGO ROZWOJU MOWY U DZIECKA W WIEKU PRZEDSZKOLNYM
INTERWENCJA TERAPEUTYCZNA W PRZYPADKU OPÓŹNIONEGO ROZWOJU MOWY U DZIECKA W WIEKU PRZEDSZKOLNYM OPÓŹNIONY ROZWÓJ MOWY zjawisko dotyczące wolniejszego wykształcenia się zdolności percepcyjnych lub/i ekspresyjnych
Bardziej szczegółowoSYGNAŁY OSTRZEGAWCZE W ROZWOJU PSYCHORUCHOWYM DZIECKA DO 3 LAT
SYGNAŁY OSTRZEGAWCZE W ROZWOJU PSYCHORUCHOWYM DZIECKA DO 3 LAT Wczesne uchwycenie nieprawidłowości rozwoju małego dziecka i podjęcie właściwej interwencji diagnostyczno-terapeutycznej zmniejsza populację
Bardziej szczegółowo3. Wymagania edukacyjne
3. Wymagania edukacyjne DZIAŁ PROGRAMU TEMAT LEKCJI KONIECZNY POZIOM PODSTAWOWY ROZSZERZAJĄCY DOPEŁNIAJĄCY ORGANIZM CZŁOWIEKA 1. Pochodzenie człowieka i jego miejsce w systemie organizmów. 2. Budowa i
Bardziej szczegółowoKARTA BADANIA LEKARSKIEGO
.. Oznaczenie podmiotu przeprowadzającego badanie lekarskie KARTA BADANIA LEKARSKIEGO Zgodnie art. 15f ust. 4 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz. U. z 2012 r. poz. 576, z późn. zm.) wyniki
Bardziej szczegółowoZastosowanie metody NDT- Bobath w fizjoterapii niemowląt ze wzmożonym napięciem mięśniowym. Katarzyna Wasiak
Zastosowanie metody NDT- Bobath w fizjoterapii niemowląt ze wzmożonym napięciem mięśniowym Katarzyna Wasiak Tonus mięśniowy Podstawą jest łuk odruchowy Odruch na rozciąganie Wzajemne napięcie mięśni agonistów
Bardziej szczegółowoWKŁADKA DO KARTY ZDROWIA DZIECKA
WKŁADKA DO KARTY ZDROWIA DZIECKA zawierająca działalność położnej środowiskowej/rodzinnej odnośnie noworodka (niemowlęcia) do 8 tygodnia życia Nazwisko:... Imię:... Data urodzenia:... Miejsce porodu:...
Bardziej szczegółowoKARTA BADANIA LEKARSKIEGO Data badania. Data urodzenia. Płeć 1) Rok uzyskania uprawnienia do. kierowania pojazdami kod pocztowy.
(oznaczenie jednostki przeprowadzającej badanie) KARTA BADANIA LEKARSKIEGO Data badania Dzień Miesiąc Rok 1. DANE IDENTYFIKACYJNE OSOBY BADANEJ Imię i nazwisko Data urodzenia Dzień Miesiąc Rok Numer PESEL
Bardziej szczegółowoRozwój funkcji chwytnej ręki
Rozwój funkcji chwytnej ręki i czynności dwuręcznych Dr n. med. Anna Czernuszenko Mazowieckie Centrum Neuropsychiatrii i Rehabilitacji Dzieci i Młodzieży w Zagórzu koło Warszawy www.mcnir.pl Teoria dojrzewania
Bardziej szczegółowoJAK WYKORZYSTAĆ MATERIAŁY
JAK WYKORZYSTAĆ MATERIAŁY UŻYTKU CODZIENNEGO DO WYKONANIA POMOCY DYDAKTYCZNYCH W WWRD, STYMULACJA ROZWOJU DZIECKA NA CO DZIEŃ Przygotowanie: mgr Anna Bobin mgr Ilona Mazela Przedstawienie: mgr Aleksandra
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRÓDROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN KLASYFIKACYJNYCH
WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRÓDROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN KLASYFIKACYJNYCH Zawód: technik obsługi turystycznej Przedmiot: Biologia Zakres rozszerzony Klasa 3. Ocena Nazwa
Bardziej szczegółowoŻywienie dziecka. Żywienie dziecka. Budowa nowych tkanek (rozrost) Odnowa zużytych tkanek. Wytwarzanie energii. Utrzymywanie temperatury ciała
Żywienie dziecka dr n.med. Jolanta Meller Na wiele potrzebnych nam rzeczy możemy poczekać. Dziecko nie może. Właśnie teraz formują się jego kości, tworzy się krew, rozwija umysł. Nie możemy mu powiedzieć
Bardziej szczegółowoI. Organizm człowieka. Skóra powłoka organizmu
NaCoBeZu z biologii dla klasy 2 I. Organizm człowieka. Skóra powłoka organizmu 1. Organizm człowieka jako funkcjonalna całość wymieniam dziedziny biologii zajmujące się budową i funkcjonowaniem ciała człowieka
Bardziej szczegółowoŻabno, dnia r.
Żabno, dnia 07.03.2014r. EUROPEJSKI DZIEŃ LOGOPEDY PPPP W TARNOWIE, FILIA ŻABNO NIEDOSŁUCH LUB GŁUCHOTA UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE ALALIA ALALIA PROLONGATA NIEDOKSZTAŁCENIE MOWY O TYPIE AFAZJI AFAZJA (DYZFAZJA)
Bardziej szczegółowoTRUDNOŚCI WYNIKAJĄCE ZE STANU ZDROWIA i KONDYCJI UCZNIA. analiza psychologiczna
TRUDNOŚCI WYNIKAJĄCE ZE STANU ZDROWIA i KONDYCJI UCZNIA analiza psychologiczna Beata Dobińska psycholog Zachodniopomorska Szkoła Biznesu CHOROBA PRZEWLEKŁA A FUNKCJONOWANIE DZIECKA 1569,7 tys. dzieci i
Bardziej szczegółowosystematyczne nauczanie
dojrzałość Osiągnięcie przez dziecko takiego poziomu rozwoju fizycznego, psychicznego i społecznego, który czyni je wrażliwym i podatnym na systematyczne nauczanie i wychowanie; harmonijne współgranie
Bardziej szczegółowoĆWICZENIA W ZAPOBIEGANIU OSTEOPOROZY
ĆWICZENIA W ZAPOBIEGANIU OSTEOPOROZY Ćwiczenie 1. - Stajemy w rozkroku na szerokości bioder. Stopy skierowane lekko na zewnątrz, mocno przywierają do podłoża. - Unosimy prawą rękę ciągnąc ją jak najdalej
Bardziej szczegółowoWielospecjalistyczną, kompleksową, skoordynowaną pomocą obejmuje się dzieci w wieku od 0 do ukończenia 7 r.ŝ., które są:
PROGRAM: Wczesnej, wielospecjalistycznej, kompleksowej, skoordynowanej i ciągłej pomocy dziecku zagroŝonemu niepełnosprawnością lub niepełnosprawnemu oraz jego rodzinie. Lekarze oddziałów połoŝniczych
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii w klasie 7 szkoły podstawowej, na poszczególne oceny szkolne
Wymagania edukacyjne z biologii w klasie 7 szkoły podstawowej, na poszczególne oceny szkolne Uczeń otrzyma ocenę celującą, jeżeli: opanuje w pełnym zakresie wiadomości i umiejętności określone w podstawie
Bardziej szczegółowoROZWÓJ FIZYCZNY I SPRAWNOŚĆ FIZYCZNA DZIEWCZĄT W II ETAPIE EDUKACYJNYM
ROZWÓJ FIZYCZNY I SPRAWNOŚĆ FIZYCZNA DZIEWCZĄT W II ETAPIE EDUKACYJNYM Przez pojęcie rozwoju fizycznego rozumiemy kompleks morfo-funkcjonalnych właściwości organizmu, stanowiących miarę jego fizycznych
Bardziej szczegółowoDIAGNOZA PRZEDSZKOLNA 6-LATKA arkusz badania gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole KARTA DZIECKA
.. pieczątka przedszkola DIAGNOZA PRZEDSZKOLNA 6-LATKA arkusz badania gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole KARTA DZIECKA Rok szkolny... Dane o dziecku Imię i nazwisko... Data urodzenia :... Wiek
Bardziej szczegółowoDIAGNOZA DZIECI 5 LETNICH- JESIEŃ GRUPA,,MISIE
DIAGNOZA DZIECI 5 LETNICH- JESIEŃ GRUPA,,MISIE Przedmiotem pomiaru są umiejętności zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z grudnia 008r w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego
Bardziej szczegółowoWielu rodziców zastanawia się, czy ich dziecko jest w pełni gotowe, by sprostać wymaganiom jakie niesie za sobą szkoła.
O GOTOWOŚCI SZKOLNEJ Rozpoczęcie nauki szkolnej to bardzo ważny moment w życiu każdego dziecka. Pójście do szkoły poprzedzone jest rocznym obowiązkowym przygotowaniem przedszkolnym, któremu podlegają wszystkie
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko dziecka Imię i nazwisko matki/ opiekuna Imię i nazwisko ojca/opiekuna Data urodzenia dziecka
Narzędzie pracy socjalnej nr 26 Arkusz obserwacji dziecka małego (od 0 do 3 roku życia) 1 Przeznaczenie narzędzia: Etap I (1b) Ocena / Diagnoza (Pogłębienie wiedzy o sytuacji związanej z problemem osoby/
Bardziej szczegółowoPo co rehabilitacja w chorobie Alzheimera?
Po co rehabilitacja w chorobie Alzheimera? Dr n. med. Marek Walusiak specjalista fizjoterapii Ruch jest bardzo ważnym elementem leczenia. Niewielki, systematyczny wysiłek może dać bardzo dużo. 30-45 minut
Bardziej szczegółowoKARTA BADANIA LEKARSKIEGO. 1. DANE IDENTYFIKACYJNE OSOBY BADANEJ Imię i nazwisko Data urodzenia Dzień Miesiąc Rok. Płeć 1)
... (oznaczenie jednostki przeprowadzającej badanie) KARTA BADANIA LEKARSKIEGO Data badania rok miesiąc rok 1. DANE IDENTYFIKACYJNE OSOBY BADANEJ Imię i nazwisko Data urodzenia Dzień Miesiąc Rok Płeć 1)
Bardziej szczegółowoSYLABUS. Część A - Opis przedmiotu kształcenia. II Wydział Lekarski z Oddziałem Anglojęzycznym Lekarski. podstawowy X
SYLABUS Nazwa modułu/przedmiotu : Wydział: Kierunek studiów: Część A - Opis przedmiotu kształcenia. Propedeutyka chorób dzieci Kod modułu LK.3.E.002 II Wydział Lekarski z Oddziałem Anglojęzycznym Lekarski
Bardziej szczegółowoArkusz obserwacji cech rozwojowych dziecka 3- letniego (25-36 miesięcy)
Arkusz obserwacji cech rozwojowych dziecka 3- letniego (25-36 miesięcy) Imię i nazwisko dziecka:.. Data urodzenia: Daty kolejnych obserwacji: obserwacja I... obserwacja II... obserwacja III... Prowadzący
Bardziej szczegółowoZakres informacji uzyskanych z badań specjalistycznych niezbędny do wydania orzeczenia:
Zakres informacji uzyskanych z badań specjalistycznych niezbędny do wydania orzeczenia: Psychologiczne zawierające informacje na temat: Ocena rozwoju umysłowego przeprowadzona aktualnie obowiązującymi
Bardziej szczegółowoUPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE. Bartłomiej Gmaj Andrzej Wakarow
UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE Bartłomiej Gmaj Andrzej Wakarow Upośledzenie umysłowe Obniżenie sprawności umysłowej powstałe w okresie rozwojowym. Stan charakteryzujący się istotnie niższą od przeciętnej ogólną
Bardziej szczegółowoPrzedmowa. Zawartość. 1. Wprowadzenie Kompleksowe podejście do żywienia Koncepcja równowagi (bilansu)
140964 Zawartość Przedmowa 1. Wprowadzenie 1.1. Kompleksowe podejście do żywienia 1.2. Koncepcja równowagi (bilansu) 1.2.1. Model podaży i zapotrzebowania 1.2.2. Przekarmienie 1.2.3. Niedożywienie 1.2.4.
Bardziej szczegółowoJestem sprawny, wesoły i zdrowy
Jestem sprawny, wesoły i zdrowy Program z zakresu wychowania fizycznego dla dzieci w wieku przedszkolnym w Publicznym Przedszkolu nr 21 im Ekoludek w Kaliszu Dorosłym się zdaje, że dzieci nie dbają o zdrowie
Bardziej szczegółowoPiotr Romanowski psycholog. psycholog.romanowski@gmail.com
Piotr Romanowski psycholog dziecko swobodnie porusza się, jest samodzielne w zakresie samoobsługi zmiany dotyczące wzrostu i wagi ciała nie są już tak intensywne jak dotychczas, jednak coraz bardziej wyraźne
Bardziej szczegółowoJaki prezent pod choinkę dać dziecku - radzi psycholog.
Jaki prezent pod choinkę dać dziecku - radzi psycholog. Szukając gwiazdkowego prezentu dla dziecka, pamiętajmy, by zabawka była dostosowana do wieku i możliwości dziecka. Co położyć pod choinkę podpowiada
Bardziej szczegółowoNauczycielski plan dydaktyczny. Produkcja zwierzęca. Klasa I TRA w roku szkolnym 2011/2012. Numer programu 321(05)T4,TU,SPIMENiS
Nauczycielski plan dydaktyczny Produkcja zwierzęca Klasa I TRA w roku szkolnym 2011/2012 Numer programu 321(05)T4,TU,SPIMENiS 2005.02.03 Prowadzący mgr inż. Alicja Adamska Moduł, dział, Temat: Lp. Zakres
Bardziej szczegółowoTABELA ROZWOJU WIDZENIA MOJEGO DZIECKA
TABELA ROZWOJU WIDZENIA MOJEGO DZIECKA Tabela służy gromadzeniu obserwacji rozwoju widzenia dziecka w czasie codziennych zabaw wzrokowych i domowych ćwiczeń rehabilitacyjnych. Najlepiej sprawdza się system
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTY PODSTAWOWE
PRZEDMIOTY PODSTAWOWE Anatomia człowieka 1. Które z białek występujących w organizmie człowieka odpowiedzialne są za kurczliwość mięśni? 2. Co to są neurony i w jaki sposób stykają się między sobą i efektorami?
Bardziej szczegółowoKARTA BADANIA LEKARSKIEGO
... (oznaczenie jednostki przeprowadzającej badanie) KARTA BADANIA LEKARSKIEGO Data badania dzień Miesiąc rok 1. DANE IDENTYFIKACYJNE OSOBY BADANEJ Imiona i nazwisko Data urodzenia Płeć 1) dzień miesiąc
Bardziej szczegółowoKARTA BADANIA LEKARSKIEGO OSOBY UBIEGAJĄCEJ SIĘ LUB POSIADAJĄCEJ POZWOLENIE NA BROŃ
Pieczęć zakładu opieki zdrowotnej albo pieczęć lekarza uprawnionego wykonującego indywidualną praktykę lekarską lub indywidualną specjalistyczną praktykę lekarską albo pieczęć grupowej praktyki lekarskiej,
Bardziej szczegółowoKARTA BADANIA LEKARSKIEGO
WZÓR... (oznaczenie jednostki przeprowadzającej badanie) KARTA BADANIA LEKARSKIEGO 1. DANE IDENTYFIKACYJNE OSOBY BADANEJ Data badania dzień miesiąc rok Imię i nazwisko Data urodzenia Dzień Miesiąc Rok
Bardziej szczegółowoPewnym krokiem do szkoły, czyli wszystko, co trzeba wiedzieć na temat gotowości szkolnej.
Pewnym krokiem do szkoły, czyli wszystko, co trzeba wiedzieć na temat gotowości szkolnej. Gotowość szkolna- sylwetka dziecka dojrzałego i niedojrzałego do rozpoczęcia nauki w szkole Edukacja szkolna jest
Bardziej szczegółowoZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK III SEMESTR zimowy 2017/2018 PROPEDEUTYKA PEDIATRII
ZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK III SEMESTR zimowy 2017/2018 PROPEDEUTYKA PEDIATRII Obowiązujące podręczniki: 1. Pediatria, Kawalec, Grenda, Ziółkowska. 2013, 2. Pediatria. Podręcznik do Lekarskiego Egzaminu Końcowego
Bardziej szczegółowoPercepcja wzrokowa jest zdolnością do rozpoznawania i rozróżniania bodźców
Percepcja wzrokowa jest zdolnością do rozpoznawania i rozróżniania bodźców wzrokowych a także do ich interpretowania przez odniesienie do poprzednich doświadczeń. Nie jest wyłącznie zdolnością do dokładnego
Bardziej szczegółowoTERAPIA ZABURZEŃ CZYNNOŚCI SYSTEMU ŻUCHWOWO-GNYKOWO-CZASZKOWEGO PROGRAM KURSU
TERAPIA ZABURZEŃ CZYNNOŚCI SYSTEMU ŻUCHWOWO-GNYKOWO-CZASZKOWEGO PROGRAM KURSU Dla stomatologów, foniatrów, laryngologów, okulistów i fizjoterapeutów WERSJA 2014.2 20 godzin akademickich zrealizowanych
Bardziej szczegółowo1. Zaznacz punkt, w którym prawidłowo opisano rozmnażanie. (0 1) A) Zmiany zachodzące w organizmie od momentu jego powstania aż do jego śmierci.
Sprawdzian b Imię i nazwisko Klasa Liczba punktów Ocena Test podsumowujący dział XI Rozmnażanie Masz przed sobą test składający się z 15 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwych do
Bardziej szczegółowoSpis treści. Część I PROBLEMY KLINICZNO-DIAGNOSTYCZNE... 15. 1. Definicja, obraz kliniczny, podział Roman Michałowicz... 17 Piśmiennictwo...
9 Spis treści Część I PROBLEMY KLINICZNO-DIAGNOSTYCZNE............ 15 1. Definicja, obraz kliniczny, podział Roman Michałowicz........ 17 Piśmiennictwo................................ 26 2. Wady rozwojowe
Bardziej szczegółowoKonstruowanie programów wspomagania rozwoju dzieci w świetle przeprowadzonej diagnozy przedszkolnej
Konstruowanie programów wspomagania rozwoju dzieci w świetle przeprowadzonej diagnozy przedszkolnej Danuta Mroczyk Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Zielonej Górze I co dalej z diagnozą przedszkolną?
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 4. Data badania WZÓR. dzień miesiąc rok. kierowania pojazdami KARTA BADANIA LEKARSKIEGO. uprawnienia do. kod pocztowy - Płeć 1) M/K
Dziennik Ustaw 7 Poz. 1938 Załącznik nr 4 WZÓR... (oznaczenie jednostki przeprowadzającej badanie) KARTA BADANIA LEKARSKIEGO Data badania dzień miesiąc rok 1. DANE IDENTYFIKACYJNE OSOBY BADANEJ Imię i
Bardziej szczegółowoProgram terapeutyczno-edukacyjny Zmyślne ruchy, które doskonalą umysł - gimnastyka mózgu
Opracowała: Katarzyna Szydłowska Wprowadzenie Dziecko rodzi się z kompleksem naturalnych sił- odruchów i instynktów. Naturalnie dane odruchy i pierwotne ruchy w procesie ich przyswajania w okresie niemowlęcym,
Bardziej szczegółowoRozwój - długotrwały proces selekcji gatunkowej w trakcie przystosowania do środowiska. (Darwin)
Agnieszka Pawełko Rozwój - długotrwały proces selekcji gatunkowej w trakcie przystosowania do środowiska. (Darwin) W rozwoju występują pewne cechy typowe, charakterystyczne, czyli tzw. właściwości wieku.
Bardziej szczegółowoWCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI
WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI Elżbieta Adamkiewicz-Drożyńska Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii Początki choroby nowotworowej u dzieci Kumulacja wielu zmian genetycznych
Bardziej szczegółowoWymagania z biologii dla klasy VII. Kryteria sukcesu w języku uczniów (na podstawie szczegółowych treści nauczania z podstawy programowej):
Wymagania z biologii dla klasy VII Kryteria sukcesu w języku uczniów (na podstawie szczegółowych treści nauczania z podstawy programowej): Podstawowe (na ocenę dopuszczającą i dostateczną): I. Biologia
Bardziej szczegółowo