Pracownia auksologiczna

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Pracownia auksologiczna"

Maja Czerwińska
7 lat temu
Przeglądów:

1 Pracownia auksologiczna A. Rusińska Klinika Propedeutyki Pediatrii i Chorób Metabolicznych Kości Uniwersytet Medyczny w Łodzi 2012

2 Rozwój biologiczny składa się z nieodwracalnych procesów wzrastania różnicowania dojrzewania

3 Rozwój biologiczny zależy od następujących czynników endogennych genetycznych (determinanty) endogennych paragenetycznych (stymulatory) egzogennych środowiskowych (modyfikatory)

5 Fazy wzrastania płodowa noworodkowa niemowlęca dzieciństwa (okres poniemowlęcy, przedszkolny, wczesnoszkolny) dojrzewania

6 Faza płodowa okres najszybszego wzrastania dziecko osiąga około 30% ostatecznej wysokości ciała długość i masa ciała przy urodzeniu są uwarunkowane przez czynniki genetyczne i paragenetyczne (płodowe i matczyne)

i masa ciała przy urodzeniu są uwarunkowane przez

7 Faza noworodkowa 28 dni życia fizjologiczny ubytek masy ciała i powrót do masy urodzeniowej w ciągu maksymalnie 10 dni szybkie tempo wzrastania

8 Faza niemowlęca szybkie ale zwalniające tempo wzrastania Masa ciała po 5 m - 200% masy urodzeniowej Masa ciała po 12 m - 300% masy urodzeniowej Długość ciała po 12 m - 150% długości urodzeniowej odpowiada za 15% ostatecznej wysokości ciała zależy głównie od właściwego odżywiania, stanu zdrowia i funkcjonowania gruczołu tarczowego

m - 150% długości urodzeniowej odpowiada za 15% ostatecznej wysokości ciała zależy

9 Faza dziecięca wolniejsze, stabilne ale utrzymujące się wzrastanie okres poniemowlęcy cm/rok, przedszkolny 5-7 cm/rok, wczesnoszkolny 5-6 cm/rok odpowiada za 40% ostatecznej wysokości ciała zależy od hormonów (h. wzrostu, h. tarczycy, steroidy nadnerczy, wit. D) po warunkiem, iż dziecko jest prawidłowo odżywione, zdrowe i szczęśliwe

odpowiada za 40% ostatecznej wysokości ciała zależy od hormonów (h. wzrostu, h.

10 Faza dojrzewania odpowiada za 15% ostatecznej wysokości w tym okresie zachodzi skok pokwitaniowy uwarunkowany przez hormony płciowe (testosteron i estradiol) oraz hormon wzrostu hormony płciowe zarastanie chrząstek wzrostowych zakończenie wzrastania kości długich

płciowe (testosteron i estradiol) oraz hormon wzrostu hormony

11 = skok pokwitaniowy szczyt szybkości wzrastania cm/rok dziewczęta r.ż. chłopcy r.ż. długość kończyn szerokość bioder, klatki, barków długość tułowia głębokość klatki stopa podudzie udo ramię przedramię ręka

12 Zasady praktycznej antropometrii wysokość masa ciała obwód głowy Wskaźniki antropometryczne (morfometryczne, somatometryczne) obwód klatki, talii, bioder, ramienia, przedramienia, uda, podudzia szerokość i głębokość klatki, szerokość barków, bioder długość tułowia, kończyn fałdy skórno-tłuszczowe

bioder, ramienia, przedramienia, uda, podudzia szerokość i głębokość

13 Nie polecamy...

14 stadiometr antropometr

15 Poniżej 18 m.ż. długość ciała na leżąco liberometrem

16 Pomiary bezpośrednie: B-v wysokość ciała B-sy długość kończyny dolnej

17 Pomiary pośrednie: sst-sy długość tułowia (B-sst) - (B-sy)

18 Pomiary pośrednie: a-da długość kończyny górnej (B-a) - (B-da)

19 Cyrkiel kabłąkowy

20 a-a ic-ic thl-thl xi-ths Szerokość barków Szerokość bioder Szerokość klatki piersiowej Głębokość klatki piersiowej

21 Taśma miernicza

22 Fałdy skórnotłuszczowe nad m. dwugłowym nad m. trójgłowym na brzuchu pod łopatką

23 Waga lekarska

24 Siatki centylowe dla chłopców i dziewcząt

25 Interpretacja wyników centyl - procent osób w populacji prezentujący daną wartość cechy pośrodku 50-ty centyl wartości prawidłowe - pomiędzy centylem im dalej od średniej tym bardziej prawdopodobna patologiczna przyczyna nieprawidłowych wartości

26 Inne sposoby interpretacji tabele centylowe tabele lub siatki standardowe (norma +/- 2SD) profile rozwoju biologicznego - morfogramy

27 Ocena proporcji masy ciała do wysokości siatki centylowe wysokości i masy ciała (dysharmonia rozwojowa gdy różnica pomiędzy masą a wysokością =>2 kanały centylowe) siatki proporcji masy do wysokości wskaźniki proporcji

28 Wiek biologiczny nie zawsze = kalendarzowy

29 Wiek biologiczny = rozwojowy, fizjologiczny typowy wiek, w którym większość zdrowych osobników w populacji osiąga określony etap wzrastania i dojrzewania jest wyrażony w latach (tak jak wiek kalendarzowy)

30 Ocena wieku biologicznego wiek morfologiczny (somatyczny, wzrostowy) wiek wtórnych cech płciowych wiek zębowy wiek kostny

31 Ocena wieku biologicznego wiek morfologiczny (somatyczny, wzrostowy) wiek wtórnych cech płciowych wiek zębowy wiek kostny

32 Wiek morfologiczny np. Wiek wzrostowy wiek odpowiadający 50-temu centylowi dla danego parametru morfologicznego (np. wysokości)

33 Przykład chłopiec, 8 lat 140 cm wiek morfologiczny: 10 lat (przyspieszony~2lata)

34 Przykład dziewczynka, 13 lat 140 cm wiek morfologiczny: 10 lat (opóźnienie ~3lat)

35 Ocena wieku biologicznego wiek morfologiczny (somatyczny, wzrostowy) wiek wtórnych cech płciowych wiek zębowy wiek kostny

36 Wiek wtórnych cech płciowych ocena cech dojrzewania według kryteriów Tannera (5 faz)

37 U dziewcząt rozwój piersi - pierwszy objaw, zwykle rozpoczyna się 8-12 r.ż. (~10r.ż.) owłosienie łonowe menarche - występuje średnio 2,5 roku po rozpoczęciu dojrzewania i sygnalizuje zakończenie wzrastania (tylko ~ 5 cm wysokości jeszcze)

38 U dziewcząt Rozwój piersi wg Tannera

39 Rozwój piersi wg Tannera

40 U chłopców powiekszenie jąder powyżej 4 ml (orchidometr) jest pierwszym objawem, zwykle rozpoczyna się w wieku lat (~12lat) owłosienie łonowe postępuje za powiększeniem jąder, skok pokwitaniowy gdy jądra ml

41 U chłopców Rozwój zewnętrznych narządów płciowych wg Tannera

42 Rozwój zewnętrznych narządów płciowych wg Tannera

43 Owłosienie łonowe - u dziewcząt i chłopców

44 Wiek wtórnych cech płciowych zmienność indywidualna mało precyzyjne kryterium

45 Ocena wieku biologicznego wiek morfologiczny (somatyczny, wzrostowy) wiek wtórnych cech płciowych wiek zębowy wiek kostny

46 Wiek zębowy ocena wieku biologicznego na podstawie liczby wyrżniętych zębów i porównanie z wzorcem użyteczny w okresie wyrzynania zębów zęby mleczne - od 6 do 24 m.ż. zęby stałe - od 6 do 14 r.ż. zmienność indywidualna

47 Ząbkowanie

48 Ząbkowanie

49 Zęby mleczne (20)

50 Zęby stałe - wyrzynanie Siekacze środkowe Siekacze boczne Przedtrzonowe Kły Trzonowe 6-7 r.ż. 7-8 r.ż r.ż r.ż r.ż. (mądrości~20 r.ż.)

51 Zęby stałe (32)

52 Ocena wieku biologicznego wiek morfologiczny (somatyczny, wzrostowy) wiek wtórnych cech płciowych wiek zębowy wiek kostny

53 Wiek kostny - dojrzałość szkieletu najbardziej precyzyjne kryterium oceny wieku biologicznego zdjęcie RTG ręki z odcinkiem dalszym przedramienia (kolano u małych niemowląt)

54 Wiek kostny - dojrzałość szkieletu ocena mineralizacji (1) czas pojawiania się i dojrzewania jąder kostnienia (2) zarastanie chrząsek nasadowych (3)

57 porównujemy ze standardem - wzorcem (Greulich i Pyle; Kopczyńska-Sikorska) wyrażony jest w latach (lub miesiącach u niemowląt)

58 Przyczyny opóźnienia wieku kostnego konstytucjonalne opóźnienie wzrastania i dojrzewania niedoczynność tarczycy, niedobór hormonu wzrostu zaburzenia metaboliczne, niedożywienie, hipowitaminozy zaburzenia wchłaniania, przewlekłe choroby przewodu pokarmowego mukowiscydoza przewlekła niewydolność nerek przewlekłe choroby z niedotlenieniem (serca, płuc) zespoły genetyczne

59 Przyczyny przyśpieszenia wieku kostnego nadczynność tarczycy nadmiar steroidów nadnerczy - wrodzony przerost nadnerczy nadmiar steroidów płciowych - przedwczesne dojrzewanie (guzy jądra, jajnika, przysadki) otyłość hiperwitaminoza

60 Pamiętaj Powtarzane proste pomiary odnotowane w książeczce zdrowia dziecka i naniesione na siatki centylowe są bardzo przydatne w ustaleniu dziagnozy wielu przewlekłych chorób u dzieci

Podobne dokumenty

Metody oceny rozwoju fizycznego

Metody oceny rozwoju fizycznego Etapy oceny rozwoju fizycznego Ocena rozwoju fizycznego dziecka polega na: 1. wykonaniu pomiarów antropometrycznych, 2. porównaniu uzyskanych danych z biologicznymi układami