Teatr PEF Copyright by Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu 1
|
|
- Łucja Ciesielska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 TEATR W INTERPRETACJI FILOZOFICZNEJ (gr. [théatron], od: [theásthai] patrzeć, oglądać; łac. teatrum) miejsce realizowania się życia człowieka poprzez aktualizowanie osobowych znaków, które przemieniają (doskonalą) życie ludzkie w jego podmiocie, a nie tylko w jego wytworach (jak znaki rzeczowe); przedstawienie, w którym zarówno aktor, jak i widz są współtwórcami, a odgrywane przez aktora losy człowieka (zwł. tragiczne) spowodowane zaistnieniem zła, poprzez ukazanie sensu zła prowadzą na drodze oczyszczenia ( [kátharsis]) do realizacji dobrego życia; budynek, w którym wystawiane są przedstawienia teatralne. T. jest zjawiskiem (faktem) kulturowym wywodzącym się z obrzędów religijnych, zwł. związanych z kultem Dioniziosa. Stąd jego rozumienie filozoficzne jest ściśle związane z realnymi przeżyciami człowieka w dziedzinie kultury, w tym szczególnie kultury chrześcijańskiej jako rozumnego dziedzictwa sensu życia człowieka. CZŁOWIEK AKTOREM WŁASNEGO ŻYCIA. Na budynku londyńskiego teatru The Globe ( Pod kulą ziemską ), założonego przez W. Szekspira, widniał napis: Totus mundus agit histrionem ( Cały świat gra aktora ), co było swoistą parafrazą myśli św. Pawła z I Listu do Koryntian (4, 10): Staliśmy się widowiskiem światu, aniołom i ludziom. Miało to wyrażać sens ludzkiego życia. Każdy człowiek jest bowiem jakby materializacją boskiej myśli-idei o danej osobie, która w ciągu swego życia ma się rozwinąć i dojść do stanu doskonałości, jaka jest zaplanowana dla tej oto osoby ludzkiej. Rzeczywistość jest inteligibilna, gdyż przedstawia w swych bytowych strukturach układ treści, który odczytany przez intelekt buduje racjonalność. Zatem musi pochodzić od intelektu, który ją stworzył jako inteligibilną, czyli ontycznie prawdziwą, stanowiącą źródło poznawczej prawdy i racjonalności. Św. Jan Ewangelista ujął to w Prologu swej Ewangelii: Na początku było Słowo, a Słowo było u Boga i Bogiem było Słowo. Wszystko przez Nie się stało [...] co się stało. W nim było życie [...] (J 1, 1 3). Każdy człowiek jest odwiecznie przez Boga myślany, jako mający żyć własnym, podmiotowym życiem. Jako myślany przez Boga stanowi ideę-myśl Boga, która jest jednostkowa i niepowtarzalna. Taka idea w Bogu jest Bogiem, ale dotyczy ludzkiego konkretu jako stworzonego poza Bogiem do życia w czasie. Zatem każdy z nas jest myślany od zawsze przez Boga i od zawsze jest przezeń Teatr PEF Copyright by Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu 1
2 chciany, aby żył, czyli istniał w sobie jako podmiocie osobowym. Człowiek jest myślany i kochany przez Boga jako szczególny wyraz boskiej doskonałości, którą ma realizować w swoim życiu osobowym. Osoba ludzka jest przez każdego doświadczana jako rozumne ja, podmiotowo istniejące i wyłaniające z siebie jako podmiotu akty moje. W aktach moich ja jestem stale obecny immanentny i zarazem wszystkie te akty transcenduję, albowiem zawsze mogę inaczej i więcej. Stąd wszystkie akty moje nie dorównują ja, które jako osoba pochodna od Boga i ku Bogu skierowana, stanowi swoiste odzwierciedlenie idei Boga o jednostkowym człowieku, przeznaczonym jak wskazuje wiara do uczestniczenia wiecznego w osobowym trynitarnym życiu Boga i boskiego szczęścia. Każdy z nas, żyjąc i działając decyzyjnie w aktach rozumnych i wolnych, realizuje boską ideę, którą o tym człowieku powziął Bóg, stwarzając go osobą ludzkim ja. Dlatego każdy z nas w swym życiu, czynach, decyzyjnym postępowaniu odgrywa sobie przeznaczoną rolę; jest aktorem własnego niepowtarzalnego przedstawienia. Stajemy się jakby teatralnym widowiskiem światu, aniołom i ludziom. Jest to jedyna, niepowtarzalna rola dla jednego aktora, którą ma on odtworzyć wg boskiego scenariusza. CZŁOWIEK WYPOWIADA SIĘ ZNAKAMI. Gra osobowego życia wyraża się różnorodnymi znakami; jedynie Bóg wyraża się i mówi bytami, człowiek zaś tylko znakami. Wszystko bowiem co człowiek czyni (poza rodzeniem drugiego człowieka, w czym uczestniczy Bóg, stwarzając każdą duszę a przez to całego człowieka) czyni poprzez różnorodne znaki. Znaki te przenikają pole ludzkiego poznania, ludzkiej miłości, a także ludzkiej twórczości. Treść wszystkich ludzkich czynów i wytworów jest pochodna od rozumu i ludzkiego poznania, przez to noszą one znakowy charakter, nadbudowany na materiale zastanym w rzeczywistości. Znakowość wszelkich wytworów pochodnych od człowieka jest znakowością całej ludzkiej kultury. Znaki rzeczowe i poznawcze. Na co dzień, posługujemy się znakami rzeczowymi, poznawczymi. Mowa, pismo, jakieś rysunki, jak znaki na drogach, są tymi znakami rzeczowymi, które umożliwiają międzyludzkie komunikowanie się i rozumne życie. Podstawowym i naczelnym typem znaku jest wytwarzane przez nas pojęcie, które konstruujemy, gdy dokonujemy poznania jakiejś rzeczy, np. Teatr PEF Copyright by Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu 2
3 człowieka, konia, drzewa, samochodu itd. W poznawanej rzeczy ujmujemy jej istotne czy też charakterystyczne cechy, zestawiamy je ze sobą na wzór rzeczy, wiążąc w jedną znakową wiązkę korelatów relacji. Jest to szczególnie widoczne w poznawaniu dokonywanym przez dzieci, które pytają: co to jest?, wskazując na widzianą rzecz. Wówczas dając ogólną odpowiedź, wskazujemy dodatkowo na poszczególne cechy-elementy rzeczy, np. u krowy na głowę, tułów, rogi, by z ukazanych cech-elementów można było utworzyć sobie jakiś obraz-znak samej krowy i przez to wstępnie rozumieć, co to jest krowa. Rozumienie dostrzeganego przedmiotu przez utworzenie pojęcia jako znaku samej rzeczy jest istotnym momentem ludzkiego poznania znakowego. W pojęciu, jako skonstruowanym znaku, dostrzegamy różnorodne korelaty relacji konstytuujące znak-pojęcie. Ujęte samo w sobie pojęcie jest splotem korelatów w relacji ujętych charakterystycznych cech rzeczy. Dostrzeżenie korelatów wzajemnie się uzasadniających i rozumienie zachodzących tu relacji decyduje o pojęciowym rozumieniu rzeczy poznawanej, która sama w sobie jest też relacyjną jednością konstytuujących ją elementów. Prócz relacji konstytuujących znak dostrzegamy w utworzonym pojęciuznaku także inne relacje, jak relację pochodności samego pojęcia od poznającego podmiotu (do tego stopnia, że tworzący pojęcie-znak jest jego sprawcą). Ponadto pojęcie jest też w relacji do innych pojęć-znaków, umożliwiających powstanie i rozumienie danego pojęcia, które nie jest jakąś samotną, odizolowaną wyspą. W pojęciu-znaku istnieje także relacja do znaków wtórnych (umownych) a więc znaków danego języka, czyli słownych lub pisemnych wyrażeń językowych np. krowa, vacca, die Kuh. Człowiek bowiem lepiej poznaje swe pojęcie, wypowiadając się wewnętrznie nie tylko poprzez system pojęć, ale również używając umownych znaków językowych. Zatem w akcie intelektualnego poznania i rozumienia pojęciowego posługujemy się znakami naturalnymi i umownymi, będącymi w relacji z rzeczą poznawaną, z innymi znakami naturalnymi i umownymi oraz z osobą-twórcą znaku i osobami adresatami wytworzonego pojęcia. W spontanicznym akcie poznania nie dostrzegamy jednak pojęć, a tylko samą rzecz poznawaną, gdyż pojęcia jako znaki są przezroczyste i odniesione do poznawanej rzeczy nie zatrzymują na sobie uwagi poznawczej. Trzeba dokonać aktu refleksji, by uświadomić sobie, że to właśnie wytworzone przez nas Teatr PEF Copyright by Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu 3
4 pojęcia-znaki pośredniczą nam w poznaniu samej rzeczy, o której wytworzyliśmy sobie spontanicznie znak poznawczy. Znaki konwencjonalne i kulturowe. Oprócz znaków naturalnych, przezroczystych, jakimi są pojęcia, tworzymy świadomie lub też świadomie przyjmujemy szereg znaków umownych, narzędnych, językowych, służących nam w porozumiewaniu się między sobą. Takimi znakami są: mowa, śpiewy, pismo, ekspresja, ruchy motoryczne i wszystko to, co człowiek w swym kulturowym działaniu tworzy-produkuje. Wypowiadamy się jako ludzie poprzez znaki, bo ludzki język (mowa, pismo) jest znakiem narzędziem umownym znaku naturalnego, jakim jest pojęcie. Każdy zaś wytwór kulturowy jest wtórnym znakiem (intencjonalność wtórna) znaku pierwotnego (planu) idei artysty (rzemieślnika), kierującego ludzką twórczością i wytwarzaniem. Komunikowanie się międzyludzkie jest możliwe tylko poprzez różne systemy znaków, nie istnieje bowiem jakieś bezpośrednie przenikanie osób i rzeczy. Życie intelektualne i emocjonalne człowieka ujawnia się tylko poprzez znaki; dotyczy to również dziedziny twórczości artystyczno-technicznej, w której wytwarza się wtórne, zawarte w materiale pozapsychicznym, treści powzięte w pierwotnym planie-idei. Stąd wszystkie twory kulturowe (np. miasta, drogi, samoloty, komputery) posiadają jedynie znakowy charakter bytowania zależny od pierwotnej idei-myśli twórcy. Pole kulturowej twórczości jest bytowaniem znakowym wtórnie intencjonalnych treści, mimo ich niekiedy mocnego podłoża bytowego w postaci granitu, marmuru, metalu... A zatem żyjemy w kulturowym systemie znaków i komunikujemy się między sobą przy pomocy różnorodnych systemów znaków, będących (jako przez nas wytworzone) wiązkami korelatów w relacjach czytelnych tylko dla rozumu, który jest twórcą znaków. Świat relacji znakowych bogato rozbudowanych jest światem specyficznie ludzkich przeżyć osobowych, wyrażających się w najróżnorodniejszych formach i dziedzinach poznania, moralnego działania oraz twórczości. Poprzez znakowe przeżycia i działania człowiek realizuje siebie po ludzku w prawdzie, dobru i pięknie, stanowiących transcendentalne właściwości bytu, który swą bytowość realną czerpie z Bytu Pierwszego Absolutu. CZŁOWIEK JAKO ZNAK OSOBOWY. Świat znaków rzeczowych, jako specyficzne środowisko człowieka, tak absorbuje ludzkie poznanie, że nie Teatr PEF Copyright by Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu 4
5 dostrzega się może bardziej podstawowej dziedziny znaków osobowych, które do pewnego stopnia odsłaniają i ujawniają samą istotę t. T. nie wyczerpuje całej dziedziny znaków osobowych, stanowi jednak ilustrację realizowania życia człowieka poprzez ich aktualizowanie i urzeczywistnianie. Znaki osobowe przemieniają (doskonalą lub deterioryzują) ludzkie życie w samym osobowym podmiocie, a nie tylko w jego wytworach. Znaki rzeczowe są przyporządkowane ludzkiemu mieć, zaś znaki osobowe wiążą się raczej z ludzkim być. C z ym s ą znaki osobowe? Czy stanowią one jakiś oddzielony obszar znaków, które nie mają styczności ze znakami rzeczowymi? Raczej nie! Znaki osobowe są nakierowane i przyporządkowane zasadniczo modyfikacji i ukształtowaniu podmiotu-osoby, wg zadanej idei, a mniej przekształcaniu materiału pozapodmiotowego, jak to ma miejsce w typowych znakach rzeczowych, zwł. umownych (narzędnych); aczkolwiek przekształcenie pozapodmiotowe suponuje już nowe kształty (przynajmniej poznawcze) samego podmiotu. Dlatego też znaki rzeczowe i osobowe są utworzone przez osobę i w bycie osobowym pierwotnie się stykają. W znakach osobowych chodzi jednak o takie ukształtowanie poznania, emocji i związanych z nimi ruchów motorycznych, by dzięki temu zmieniać człowieka jako podmiot osobowy i dostosować go do wzoru-idei, który dostrzegamy. Idee te w poznaniu i miłości-chceniu i ich cielesnej ekspresji muszą być realizowane w osobowy sposób. Znaki bowiem osobowe nie podlegają jakiemuś ogólnemu schematowi, ale (tak jak sam osobowy podmiot) są niepowtarzalne; są wyrazem jednostkowego bytu osobowego. Angażują one osobiste poznanie, osobiste chcenie-miłość (w kontekście uczuć), osobistą cielesną ekspresję dla oddania i zrealizowania idei-wzoru (zapisu i reżyserii) przez osobowy podmiot. Tu leży zasadnicza różnica pomiędzy znakami rzeczowymi, poprzez które komunikujemy się, mniej lub bardziej precyzyjnie, między sobą, a znakami osobowymi, poprzez które przekształcamy nas samych i sami sobą wyrażamy przeżywane treści poznawcze, aby wyrażając je stać się nimi w realizowanym akcie przeżycia. Jeśli znaki rzeczowe są tym doskonalsze, im bardziej są ujednolicone (jednoznaczne) to, znaki osobowe są tym doskonalsze, im bardziej modyfikują i odpowiednio kształtują sam podmiot w jego osobowym działaniu, a więc w jego osobistej i niepowtarzalnej Teatr PEF Copyright by Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu 5
6 wizji i rozumieniu wzoru-zapisu, w jego osobistej ludzkiej miłości, występującej w osłonie uczuć oraz cielesnej, motorycznej ekspresji. Stąd t. jest związany ze znakami osobowymi, a aktor swoją osobą i jej niepowtarzalnym sposobem działania odsłania drugim (widzom) swoją osobistą wizję i rozumienie wzoru-idei, swoje osobiste chcenie-miłość, uczucia i osobową ekspresję przeżyć. Znaki osobowe gra aktora w t. są niepowtarzalne, wyrażają bowiem sposób jego osobowego działania poznawczego, emocjonalnego, ekspresyjnego. Dlatego też przeżywanie i wyrażanie przez aktorów tej samej postaci (np. Hamleta, Antygony) nie jest jednoznaczne, lecz analogiczne; jest zawsze związane z osobowym przeżyciem znakowym poszczególnego aktora. Czymś doskonałym i pożądanym jest jednoznaczność znakowania w obrębie znaków rzeczowych. Stąd postulat jednoznaczności w dziedzinie techniki i nauki. Jednoznaczność znakowa w dziedzinie znaków osobowych jest raczej wadą gry aktora, który nie jest zdolny stać się żywym znakiem w swych osobowych przeżyciach, znakiem osobowym wzoru osobiście przez siebie widzianego, rozumianego i przeżywanego emocjonalnie. R ozszerzenie funkcj i znaków osobow yc h. Charakter znaku osobowego rozszerza się w t. nie tylko na poszczególną osobę (aktora), ale wciąga w osobowe przeżycie (poznanie, miłość, uczucia, ekspresję) także rzeczy w postaci przestrzeni teatralnej z jej komponentami, jakimi są przedmioty, światło, dźwięk itd. Owo rozszerzenie systemu znaków osobowych na teatralną przestrzeń z jej komponentami należy do doskonałości t., humanizuje cały t. Przeżycia osobowe poprzez osobowe znaki aktora mogą nadać całej przestrzeni teatralnej różnorodne, charakteryzujące ją właściwości ludzkie, np. w postaci religijnej refleksji, pobudzenia wzniosłości, dramatu przeżywania, czasu; w specyficznym kontakcie aktora i widza mogą tego ostatniego porwać w wir przeżyć (partycypacja w grze aktora), wskutek tego dokonuje się przez współprzeżywanie osobowa przemiana widza oczyszczającego się ( [kátharsis]) z irracjonalności. Różne próby rozumienia t., dokonywane zarówno przez filozofów, jak i humanistów, stanowią niewątpliwe osiągnięcie. Są one jednak jako próby ukazania istotnych, konstytuujących cech t. czymś wtórnym i pochodnym w Teatr PEF Copyright by Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu 6
7 stosunku do czynnika zasadniczego, jakim jest realizowanie osobowego znaku przez aktora. Dopiero na tle realizowania osobowego znaku można dostrzec i wyznaczyć charakterystyczne momenty, które znajdujemy w tym, co określamy jako t. Owe charakterystyczne cechy zyskują swe pełniejsze rozumienie właśnie na tle funkcji znaków osobowych, jako specyficznie ludzkich znaków modyfikujących i kształtujących osobowy podmiot znakujący. GRAĆ SIEBIE PRZEZ AKTY DECYZYJNE. Tak rozumiany t. stanowi swoistą ilustrację ludzkiego sposobu życia, w którym musimy nieustannie autentycznie grać samego siebie, a nie tylko zgrywać się, zamieniając funkcję znaków osobowych na znaki czysto rzeczowe. Odgrywanie samego siebie w naszych aktach życiowych jest zarazem tworzeniem siebie poprzez nasze działanie moralno-decyzyjne, w którym realizujemy ostatecznie Boży zamysł wobec nas samych. Jeśli bowiem o każdym z nas Bóg ma swą jedyną i niepowtarzalną ideę, to życiowym zadaniem jest właśnie zrealizowanie siebie wg tego zamysłu, jaki jest nam zadany. Dokonuje się to w życiu ludzkim w osobistych aktach decyzyjnych, w których wybieramy w sposób wolny osobiste dobro (prawdziwe, a nie tylko pozorne), tworząc przez to realne piękno osobowego życia. Osobiste widzenie prawdziwego dobra (tzw. widzenie prawdy w dobru konkretnym, ukazanym w konkretnych sądach praktycznych) i racjonalne chcenie-miłość jest tworzeniem piękna życia ludzkiego, jeśli pięknem jest to, co poznane budzi upodobanie. Wybór pozornego dobra w aktach decyzyjnych nie zmierza w kierunku podmiotowej osobistej doskonałości, lecz jedynie służy osiągnięciu jakoś użytecznych środków. Następuje wówczas zamiana tego, co można nazwać znakami osobowymi na to, co jest tylko znakiem rzeczowym, przyporządkowanym użyciu tego, co jest zewnętrzne w życiu osobowym rozumnym i wolnym. Zgrywanie się jest stosowaniem i wyborem pozorów, a nie realizowaniem prawdziwego dobra osobowego, kreującego piękno i harmonię życia i niepowtarzalne osobiste oblicze człowieka, zgodne z odwiecznym wzorem-ideą, jaką Bóg powziął o każdym człowieku, jako o osobie stworzonej na obraz i podobieństwo Jego Samego. Dramat ludzkiego życia dokonuje się poprzez działania, czyny, przeżycia, gdy gramy siebie samego, wedle naszego tu i teraz rozumienia Teatr PEF Copyright by Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu 7
8 prawdy, dobra, piękna, realizowanych w osobowym (akty decyzyjne), życiu człowieka. Wiara, którą wyznajemy w kulturze chrześcijańskiej, wskazuje, iż w tej grze człowieka pomaga nam od wewnątrz Bóg, jako Stwórca i Zbawca nas samych wedle Swego zamiaru. Jego pomoc, to coś więcej niż pomoc reżysera, gdyż On angażuje się od wewnątrz : w Nim żyjemy, poruszamy się, i jesteśmy, jak mówił św. Paweł na Areopagu do Greków (Dz 17, 28). Bóg jest bowiem Źródłem, Wzorem i Celem osobowej gry człowieczej. Jest tym wielkim, niewidocznym reżyserem, lecz niezawodnym zawsze wtedy, gdy kierujemy się wyborem dobra rzeczywistego, a nie tylko pozornego. W momencie wybierania konkretnego sądu o dobru, czyli w akcie decyzji, jest nam dany osąd sumienia i moc do właściwego wyboru. Wybierając pozorne dobro, bardziej chcemy mieć będąc na polu znaków rzeczowych aniżeli być rzeczywiście człowiekiem. Wybór pozornego, a nie prawdziwego dobra, pozostanie na polu tylko znaków rzeczowych-obiektywnych (jakby na polu czytanego tekstu), sprawia, że przez to, iż jest to osobista decyzja, stajemy się takimi, w jaki sposób wybieramy, czyli deterioryzujemy się. Podobnie aktor deterioryzuje się wtedy, gdy w swej grze aktorskiej rezygnuje z możliwości bycia znakiem osobowym i wykorzystuje tylko system znaków rzeczowych, czyniących go kabotynem. Można być też z własnego wyboru kabotynem w aktorstwie swego życia osobowego, gdy w naszych decyzjach pozostajemy nieodpowiedzialni, działając na polu znaków jedynie rzeczowych. J. Barzun, The Use and Abuse of Art, Pri 1974; W. Tatarkiewicz, Dzieje sześciu pojęć, Wwa 1975, ; A. Ganoczy, Die schöpferische Mensch und die Schöpfung Gottes, Mz 1976 (Człowiek stwórczy i Bóg stwórca, Wwa 1982); Arystoteles, Poetyka (tłum. i wstęp H. Podbielski), Wwa 1983, Wr 2006; J. Sławińska, T. w myśli współczesne. Ku antropologii t., j, Wwa 1990; Krąpiec Dz XV; P. Jaroszyński, Nauka w kulturze, Radom 2002; H. Kiereś, Spór o sztukę, Lb 1996; Pogranicza t., Lb 1996; M. A. Krąpiec, T. jako sposób życia człowieka, CzK 12 (1999), 3 11; H. Kiereś, Człowiek i sztuka. Antropologiczne wątki problemu sztuki, Lb 2006; Ethos t., Ethos 20 (2007) z. 1 2 (nr poświęcony t.). Teatr PEF Copyright by Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu 8
9 Mieczysław A. Krąpiec Teatr PEF Copyright by Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu 9
Teatr jako sposób życia człowieka
Człowiek w Kulturze 12 Mieczysław A. Krąpiec OP Teatr jako sposób życia człowieka 1. Aktor własnej roli Na teatrze Schakespeare'a GLOBUS widniał, ponoć, napis: Totus mundus agit histrionem - "cały świat
Profesora Mieczysława Gogacza ujęcie etyki. Dawid Lipski Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego
Profesora Mieczysława Gogacza ujęcie etyki Dawid Lipski Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego Definicja etyki : Etykę stanowi ustalenie, które działania ludzkie chronią zgodne z prawdą dobro osób
Drama i Psychodrama - podstawowe pojęcia. Copyright by Danuta Anna Michałowska
Drama i Psychodrama - podstawowe pojęcia 1 psychodrama psyche + drama = "działanie duszy", metoda diagnozy i terapii, polegająca na improwizowanym odgrywaniu przez pacjenta w sytuacji terapeutycznej pewnych
Rozwój ku pełni człowieczeństwa w nauczaniu Papieża Jana Pawła II
Rozwój ku pełni człowieczeństwa w nauczaniu Papieża Jana Pawła II Wojciech Kosek Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka, Bielsko-Biała, 10. kwietnia 2014 r. Konferencja Personalistyczna koncepcja wychowania
3. Spór o uniwersalia. Andrzej Wiśniewski Andrzej.Wisniewski@amu.edu.pl Wstęp do filozofii Materiały do wykładu 2015/2016
3. Spór o uniwersalia Andrzej Wiśniewski Andrzej.Wisniewski@amu.edu.pl Wstęp do filozofii Materiały do wykładu 2015/2016 Nieco semiotyki nazwa napis lub dźwięk pojęcie znaczenie nazwy desygnat nazwy każdy
KLASYCZNA KONCEPCJA RELIGII
KLASYCZNA KONCEPCJA RELIGII Różnice w koncepcjach religii człowiek Bóg człowiek doświadcza Boga człowiek doświadcza Boga i odnosi się do Niego nie za bardzo wiadomo, czy jakiś przedmiot istnieje można
2. Na to zaś wszystko przyobleczcie miłość, która jest więzią doskonałości (Kol 3, 14).
Miłość jest cnotą teologalną, dzięki której miłujemy Boga nade wszystko dla Niego samego, a naszych bliźnich jak siebie samych ze względu na miłość Boga. 1. "Bóg jest miłością" (1 J 4, 8. 16): miłość jest
Wstęp Człowiek żyje w określonym środowisku, które dostarcza mu wciąż nowych wrażeń, a nierzadko również problemów. Niekiedy środowisko jest dla niego nowym wyzwaniem, z jednej strony niesie wsparcie,
wydarzeniach w utworze epickim opowiada narrator; jego relacja ma najczęściej charakter zobiektywizowany i cechuje ją
Charakterystyka trzech rodzajów literackich Cechy charakterystyczne epiki wydarzeniach w utworze epickim opowiada narrator; jego relacja ma najczęściej charakter zobiektywizowany i cechuje ją chłodny dystans;
I Z A B E L L A A N D R Z E J U K
I Z A B E L L A A N D R Z E J U K bo bez przyjaciół nikt nie mógłby pragnąć żyć, chociażby posiadał wszystkie inne dobra; wszak i ci, którzy mają bogactwa, stanowisko i władzę, zdają się najbardziej potrzebować
Filozofia, ISE, Wykład X - Filozofia średniowieczna.
Filozofia, ISE, Wykład X - Filozofia średniowieczna. 2011-10-01 Plan wykładu 1 Filozofia średniowieczna a starożytna 2 3 Ogólna charakterystyka filozofii średniowiecznej Ogólna charakterystyka filozofii
Osiągnięcia edukacyjne dla dzieci z oddziału przedszkolnego na rok szkolny 2014/2015 Oczekiwane efekty aktywności społecznej dziecka
Osiągnięcia edukacyjne dla dzieci z oddziału przedszkolnego na rok szkolny 2014/2015 Oczekiwane efekty aktywności społecznej dziecka podaje swoje dane osobowe swobodnie wypowiada się na temat swojej rodziny
Etyka problem dobra i zła
Etyka problem dobra i zła Plan wykładu Definicje i podstawowe odróżnienia Problem dobrego życia w klasycznej etyce Arystotelesowskiej Chrześcijańska interpretacja etyki Arystotelesowskiej Etyka - problem
Wartość jest przedmiotem złożonym z materii i formy. Jej formą jest wartościowość, materią jest konkretna treść danej wartości.
Wartość jest przedmiotem złożonym z materii i formy. Jej formą jest wartościowość, materią jest konkretna treść danej wartości. N. Hartmann: Materia jest tylko tworem treściowym, który posiada wartościowość.
TEMAT PRACY SOKRATEJSKA IDEA NIEWIEDZY JAKO ŹRÓDŁA ZŁA MORALNEGO A ETYKA ŚW. TOMASZA Z AKWINU ANALIZA PORÓWNAWCZA ETYKA SOKRATESA ETYKA ŚW.
TEMAT PRACY SOKRATEJSKA IDEA NIEWIEDZY JAKO ŹRÓDŁA ZŁA MORALNEGO A ETYKA ŚW. TOMASZA Z AKWINU ANALIZA PORÓWNAWCZA ETYKA SOKRATESA ETYKA ŚW. TOMASZA 399 0 1274 2012 PLAN PRACY I. Etyka Sokratesa II. System
KULTURA JAKO ZMIENNA WEWNĘTRZNA. związek efektywności i kultury organizacyjnej
KULTURA JAKO ZMIENNA NIEZALEŻNA - narodowe style zarządzania - podobieństwa i różnice w sposobie zarządzania w różnych krajach związek efektywności i kultury narodowej Oprac. na podst. Smircich (1983).
Koncepcja religii w tomizmie konsekwentnym. Mieczysław Gogacz
Koncepcja religii w tomizmie konsekwentnym Mieczysław Gogacz Teoria relacji osobowych - punkt wyjścia osoba jako byt posiada doskonalsze osobowe istnienie u bytów osobowych z racji ich doskonałości inaczej
Filozofia człowieka. Fakt ludzki i jego filozoficzne interpretacje
Filozofia człowieka Fakt ludzki i jego filozoficzne interpretacje Spotkanie źródłem poznania i nauk POZNAWANIE 2 Jedność doświadczenia filozoficznego Filozofia nauką o zasadach ( principia) Do wiedzy o
Przewodnik. Do egzaminu z Filozofii Człowieka. Kierunek Filozofia semestr III. opracował Artur Andrzejuk (na prawach maszynopisu)
Przewodnik Do egzaminu z Filozofii Człowieka Kierunek Filozofia semestr III opracował Artur Andrzejuk (na prawach maszynopisu) Katedra Historii Filozofii Starożytnej i Średniowiecznej Warszawa 2004 Treści
Etyka Tożsamość i definicja. Ks. dr Artur Aleksiejuk
Etyka Tożsamość i definicja Ks. dr Artur Aleksiejuk 1. ETYKA A FILOZOFIA PYTANIA PROBLEMOWE: Czy etyka musi być dyscypliną filozoficzną? Czy etyka może być wolna od filozoficznych założeń? Czy i jak dalece
Mieczysław Gogacz. Przedmowa
1 Mieczysław Gogacz Przedmowa Książka jest prezentacją krótkich opracowań poglądów i przytoczonych tekstów św. Tomasza z Akwinu. Poglądy są ułożone w zespoły nauk filozoficznych, wyjaśniających, kim jest
ŚWIATOPOGLĄD NEW AGE
ŚWIATOPOGLĄD NEW AGE ŚWIATOPOGLĄD względnie stały zespół sądów (często wartościujących), przekonań i opinii na temat otaczającego świata czerpanych z rozmaitych dziedzin kultury, głównie z nauki, sztuki,
Program zajęć artystycznych z edukacji teatralnej. realizowanych w klasach I a i I c w roku szkolnym 2011/2012
Program zajęć artystycznych z edukacji teatralnej realizowanych w klasach I a i I c w roku szkolnym 2011/2012 "Teatr pojmowany jako dzieło sztuki teatralnej powinien rozszerzać horyzont umysłowy dziecka,
RADOŚĆ W MYŚLI ŚW. TOMASZA Z AKWINU NAUKOWE TOWARZYSTWO TOMISTYCZNE 5 GRUDNIA 2018 DR HAB. MAGDALENA PŁOTKA
RADOŚĆ W MYŚLI ŚW. TOMASZA Z AKWINU NAUKOWE TOWARZYSTWO TOMISTYCZNE 5 GRUDNIA 2018 DR HAB. MAGDALENA PŁOTKA TOMASZ A RADOŚĆ Radość - pełnia i kres uczuć, w której dokonuje się spełnienie wszystkich pragnień
Filozoficzna interpretacja doświadczenia mistycznego w ujęciu Mieczysława Gogacza. Izabella Andrzejuk
Filozoficzna interpretacja doświadczenia mistycznego w ujęciu Mieczysława Gogacza. Izabella Andrzejuk Doświadczenie mistyczne w filozofii i teologii Wydaje się, iż ujęcie doświadczenia mistycznego zarazem
Przewodnik. Do wykładów i egzaminu z Filozofii Człowieka. Kierunek Filozofia semestr III. opracował Artur Andrzejuk (na prawach maszynopisu)
Przewodnik Do wykładów i egzaminu z Filozofii Człowieka Kierunek Filozofia semestr III opracował Artur Andrzejuk (na prawach maszynopisu) Katedra Historii Filozofii Starożytnej i Średniowiecznej Warszawa
ESTETYKA FILOZOFICZNA
3 GÜNTHER PÖLTNER ESTETYKA FILOZOFICZNA Tłumaczenie Juliusz Zychowicz Wydawnictwo WAM Kraków 2011 5 SPIS TREŚCI Przedmowa 9 1 Problem określenia przedmiotu estetyki filozoficznej 11 1.1 Potoczne określenie
Czy możemy coś powiedzieć o istocie Boga?
Przymioty Boga Czy możemy coś powiedzieć o istocie Boga? dowody na istnienie Boga ustaliły, że On jest, ale czy poza wiedzą o Jego istnieniu możemy coś wiedzieć o Jego istocie? Św. Tomasz twierdzi, że
MICHEL DE MONTAIGNE ( )
MICHEL DE MONTAIGNE (1533-1592) Sceptycyzm prowadzący do celu Nie wiem na pewno nawet tego, czego nie wiem Pirron nie chciał wcale zamienić się w kamień, ale właśnie chciał stać się żyjącym człowiekiem,
Wizja teorii ewolucji człowieka Karola Darwina. SP Klasa VI, temat 3
Wizja teorii ewolucji człowieka Karola Darwina Wizja biblijnego stworzenia Adama według Michała Anioła Grupa 1 i 2 Z pewnością każdy z nas zastanawiał się, jak powstał człowiek. Czy to Bóg go stworzył,
Kryteria ocen z religii kl. 4
Kryteria ocen z religii kl. 4 Ocena celująca - spełnia wymagania w zakresie oceny bardzo dobrej - prezentuje treści wiadomości powiązane ze sobą w systematyczny układ - samodzielnie posługuje się wiedzą
Uniwersytet Jagielloński Instytut Psychologii ROZMOWA W SPOTKANIU AGNIESZKA BARAŃSKA. pod kierunkiem: Prof. dr hab. Adama Węgrzeckiego
Uniwersytet Jagielloński Instytut Psychologii ROZMOWA W SPOTKANIU AGNIESZKA BARAŃSKA pod kierunkiem: Prof. dr hab. Adama Węgrzeckiego KRAKÓW 2002 Jeśli przyjąć, że rozmowa jest sztuką, Łatwiej powiedzieć,
PIOTR JAROSZYŃSKI Spór o piękno Kraków 2002, ss. 276
PIOTR JAROSZYŃSKI Spór o piękno Kraków 2002, ss. 276 Teorię piękna sformułowali już Grecy, została ona później przejęta przez filozofię chrześcijańską. Tam gdzie byt został uznany jako pochodny od Absolutu
1. Dyscypliny filozoficzne. Andrzej Wiśniewski Wstęp do filozofii Materiały do wykładu 2015/2016
1. Dyscypliny filozoficzne Andrzej Wiśniewski Andrzej.Wisniewski@amu.edu.pl Wstęp do filozofii Materiały do wykładu 2015/2016 Pochodzenie nazwy filozofia Wyraz filozofia pochodzi od dwóch greckich słów:
POCZUCIE TOŻSAMOŚCI W KONTEKŚCIE SPOŁECZNOŚCI NARODOWO - PAŃSTWOWEJ
POCZUCIE TOŻSAMOŚCI W KONTEKŚCIE SPOŁECZNOŚCI NARODOWO - PAŃSTWOWEJ Wstęp Żyjemy w świecie wielkich procesów integracji i globalizacji. Z samej swojej istoty są to procesy pozytywne pozwalające wspólnie
Johann Gottlieb Fichte
Johann Gottlieb Fichte 1762-1814 Fichte i kant Kant odniósł tylko częściowy sukces szukając transcendentalnej jedności naszego poznania, ponieważ był pod zbytnim wpływem empiryzmu. Treść nie jest nam po
STANDARDY WYMAGAŃ EGZAMINACYJNYCH. Zakres przedmiotów humanistycznych
STANDARDY WYMAGAŃ EGZAMINACYJNYCH Zakres przedmiotów humanistycznych I. CZYTANIE I ODBIÓR TEKSTÓW KULTURY 1) czyta teksty kultury ( w tym źródła historyczne ) rozumiane jako wszelkie wytwory kultury materialnej
CZŁOWIEK JEST ISTOTĄ SPOŁECZNĄ, TEN ZAŚ, KTO NIE ŻYJE W SPOŁECZEŃSTWIE JEST BESTIĄ ALBO BOGIEM Arystoteles
CZŁOWIEK JEST ISTOTĄ SPOŁECZNĄ, TEN ZAŚ, KTO NIE ŻYJE W SPOŁECZEŃSTWIE JEST BESTIĄ ALBO BOGIEM Arystoteles Czy można żyć poza społeczeństwem? To, co przynosimy na świat z naszego ewolucyjnego dziedzictwa,
COŚ TY ATENOM ZROBIŁ SOKRATESIE. Paweł Bortkiewicz
COŚ TY ATENOM ZROBIŁ SOKRATESIE Paweł Bortkiewicz bortpa@amu.edu.pl Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie, Że ci ze złota statuę lud niesie, Otruwszy pierwej... REWOLUCJA SOKRATEJSKA uwydatnienie sprzeczności
Chcę poznać Boga i duszę. Filozofowie o Absolucie
Chcę poznać Boga i duszę Filozofowie o Absolucie W jaki sposób można poznać Boga? Jak poznać Kogoś, Kto pozostaje niewidzialny i niepoznawalny? Szukając argumentów na istnienie Boga Świat (np. Teoria Wielkiego
SPIS TREŚCI. Część pierwsza KRYTYKA ESTETYCZNEJ WŁADZY SĄDZENIA
SPIS TREŚCI Przedmowa tłumacza................. XI KRYTYKA WŁADZY SĄDZENIA Przedmowa do pierwszego wydania............ 3 Wstęp...................... 11 I. O podziale filozofii............... 11 II. O suwerennej
WĘDRÓWKA KU WARTOŚCIOM PROGRAM PRACY WYCHOWAWCZEJ DLA 6-LETNIEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ
WĘDRÓWKA KU WARTOŚCIOM PROGRAM PRACY WYCHOWAWCZEJ DLA 6-LETNIEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ GDAŃSK 2012 1. Szczegółowe STRATEGIE DZIAŁANIA Motto: Wychowanie jest spotkaniem osób: mistrza i ucznia, ich wspólną wędrówką
Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie Wydział Sztuki Lalkarskiej w Białymstoku
SYLABUS PRZEDMIOTU /MODUŁU KSZTAŁCENIA Elementy składowe sylabusu Opis Nazwa przedmiotu/modułu Proseminarium reżyserskie Kod przedmiotu PKR09 Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Sztuki Lalkarskiej
Wykład 4: Etyka w Akademii Krakowskiej Dr Magdalena Płotka
Wykład 4: Etyka w Akademii Krakowskiej Dr Magdalena Płotka E-mail: magdalenaplotka@gmail.com Dwa rodzaje etyki w Krakowie Burydanowska: Burydan podkreślał wagę ideału wychowawczego etyki Burydan oddzielał
Nazwa postawy. DOJRZAŁY DUCHOWO postawa dbałości o przyjęty światopogląd oraz dodatkowo dla osób wierzących miłości wobec Boga. Komentarz od Zespołu
Nazwa postawy Komentarz od Zespołu DOJRZAŁY DUCHOWO postawa dbałości o przyjęty światopogląd oraz dodatkowo dla osób wierzących miłości wobec Boga 1. Istnieje niedająca się rozwiązać niezgodność wewnętrzna
Filozofia, Germanistyka, Wykład IX - Immanuel Kant
Filozofia, Germanistyka, Wykład IX - Immanuel Kant 2011-10-01 Plan wykładu 1 Immanuel Kant - uwagi biograficzne 2 3 4 5 6 7 Immanuel Kant (1724-1804) Rysunek: Immanuel Kant - niemiecki filozof, całe życie
Kartoteka testu Oblicza miłości
Kartoteka testu Oblicza miłości Nr zad.. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Nazwa sprawdzanej umiejętności (z numerem standardu) Uczeń I/ odczytuje teksty kultury na poziomie dosłownym. dostrzega w odczytywanych tekstach
AFIRMACJE DLA GŁOSU. Stwórz własne afirmacje, które być może bardziej odpowiadają Twojej sytuacji. Dodaj je do listy.
AFIRMACJE DLA GŁOSU Lista, którą przygotowałam zawiera afirmacje dotyczące różnych aspektów Twojego funkcjonowania, Twojego głosu i pracy głosem. Wybierz z niej te, które uznasz za najbardziej trafne w
INFORMATYKA a FILOZOFIA
INFORMATYKA a FILOZOFIA (Pytania i odpowiedzi) Pytanie 1: Czy potrafisz wymienić pięciu filozofów, którzy zajmowali się także matematyką, logiką lub informatyką? Ewentualnie na odwrót: Matematyków, logików
W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego
W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego Sens życia Gdy na początku dnia czynię z wiarą znak krzyża, wymawiając słowa "W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego", Bóg uświęca cały czas i przestrzeń, która otworzy
Referat: Krytyczne czytanie w polonistycznej edukacji wczesnoszkolnej
Propozycje zintegrowanych programów edukacji zatwierdzone przez Ministra Edukacji Narodowej do użytku szkolnego odpowiadają założeniom uprzednio opracowanej przez MEN Podstawie programowej kształcenia
COACHING dla każdego
Kilka słów o mnie Dlaczego analiza egzystencjalna COACHING Trochę historii Podejście fenomenologiczne Wewnętrzna zgoda Cztery podstawowe motywacje człowieka Viktor E. Frankl logoterapia, poradnictwo Człowiek
Osoba podstawą i zadaniem pedagogiki. Izabella Andrzejuk
Osoba podstawą i zadaniem pedagogiki Izabella Andrzejuk Plan wystąpienia 1. Człowiek jako osoba 1. Relacje osobowe 2. Istota wychowania 1. Znaczenie relacji osobowych w wychowaniu 3. Pedagogika, filozofia
Mieczysław Albert Krąpiec STARZENIE SIĘ DOJRZEWANIEM CZŁOWIEKA 1
Mieczysław Albert Krąpiec STARZENIE SIĘ DOJRZEWANIEM CZŁOWIEKA 1 Istotną treścią kultury jest człowiek i jego rozumienie. Od tego bowiem zależy odpowiednie uprawianie kultury, w nauce, w moralności, w
J.P Sartre a wizja kultury jako ekspresji absurdalności bytu ludzkiego
Joanna Kiereś J.P Sartre a wizja kultury jako ekspresji absurdalności bytu ludzkiego Wszyscy myśliciele zgodnie -expressis verbis lub milcząco- przyznają, że kultura jest związana z człowiekiem, co może
Główne problemy kognitywistyki: Reprezentacja
Główne problemy kognitywistyki: Reprezentacja Wykład 1 Wprowadzenie do problemu reprezentacji Andrzej Klawiter http://www.amu.edu.pl/~klawiter klawiter@amu.edu.pl Źródło pojęcia reprezentacji Słowo 'reprezentacja'
PROBLEMATYKA WOLI JAKO INTELEKTUALNEJ WŁADZY DĄŻENIOWEJ W TEKSTACH ŚW. TOMASZA Z AKWINU
PROBLEMATYKA WOLI JAKO INTELEKTUALNEJ WŁADZY DĄŻENIOWEJ W TEKSTACH ŚW. TOMASZA Z AKWINU Appetitus intellectivus Określenie woli jako pożądania intelektualnego wskazuje na ścisłą zależność woli od intelektu.
Arteterapia. Prof. dr hab. Bronisława Woźniczka-Paruzel
Arteterapia Prof. dr hab. Bronisława Woźniczka-Paruzel Formy terapii przez sztukę wspomagające biblioterapię W działaniach biblioterapeutycznych przydatne są również inne formy terapii, wykorzystujące
SUBSTANCJA ISTOTA NATURA
SUBSTANCJA ISTOTA NATURA (gr. [ousía] [to ti en éinai] [physis]; łac. substantia essentia natura) aspekty charakteryzujące realnie istniejący byt jako podmiot dla swych właściwości (substancja) i przedmiot
Najpiękniejszy dar. Miłość jest najpiękniejszym darem, jaki Bóg wlał w nasze serca
Najpiękniejszy dar Miłość jest najpiękniejszym darem, jaki Bóg wlał w nasze serca Człowiek po prostu spotyka miłość na swej drodze. Została mu ona dana. Doświadcza jej, czy tego chce, czy nie. Może ona
ARGUMENTY KOSMOLOGICZNE. Sformułowane na gruncie nauk przyrodniczych
ARGUMENTY KOSMOLOGICZNE Sformułowane na gruncie nauk przyrodniczych O CO CHODZI W TYM ARGUMENCIE Argument ten ma pokazać, że istnieje zewnętrzna przyczyna wszechświata o naturze wyższej niż wszystko, co
Koncepcja Opatrzności w Platońskim Timajosie
Koncepcja Opatrzności w Platońskim Timajosie Dialog czy monolog? Timajos jest monologiem zawierającym opowiadanie o powstaniu świata człowieka (opowiadanie fantastyczne?) Akcja rozgrywa się pomiędzy fikcyjnym
Rodzaje argumentów za istnieniem Boga
Rodzaje argumentów za istnieniem Boga Podział argumentów argument ontologiczny - w tym argumencie twierdzi się, że z samego pojęcia bytu doskonałego możemy wywnioskować to, że Bóg musi istnieć. argumenty
AUTYZM DIAGNOZUJE SIĘ JUŻ U 1 NA 100 DZIECI.
LEKCJA AUTYZM AUTYZM DIAGNOZUJE SIĘ JUŻ U 1 NA 100 DZIECI. 1 POZNAJMY AUTYZM! 2 Codzienne funkcjonowanie wśród innych osób i komunikowanie się z nimi jest dla dzieci i osób z autyzmem dużym wyzwaniem!
Studium biblijne numer 13. List do Efezjan 1,4. Andreas Matuszak. InspiredBooks
Studium biblijne numer 13. List do Efezjan 1,4 Andreas Matuszak InspiredBooks listopad 2013, dla niniejszego wydania Ver. 1.0 www.inspiredbooks.de List do Efezjan 1,4 Andreas Matuszak InspiredBooks Miłość
SPIS TREŚCI I. WPROWADZENIE - FILOZOFIA JAKO TYP POZNANIA. 1. Człowiek poznający Poznanie naukowe... 16
SPIS TREŚCI P r z e d m o w a... 5 P r z e d m o w a do d r u g i e g o w y d a n i a... 7 P r z e d m o w a do t r z e c i e g o w y d a n i a... 9 P r z e d m o w a do c z w a r t e g o w y d a n i a...
Wychowanie i pseudowychowanie
Wychowanie i pseudowychowanie Wychowanie jako przyciąganie (Platon uwolnienie z ciemności ku światłu) Wychowanie jako przewodzenie (wojskowy sposób myślenia podporządkowanie jednemu autorytetowi) Wychowanie
EGZAMIN MATURALNY 2012 FILOZOFIA
Centralna Komisja Egzaminacyjna EGZAMIN MATURALNY 2012 FILOZOFIA POZIOM PODSTAWOWY Kryteria oceniania odpowiedzi MAJ 2012 2 Egzamin maturalny z filozofii Część I (20 punktów) Zadanie 1. (0 2) Obszar standardów
Odpowiedzialne rodzicielstwo. Strumienie, 20 XI 2010 r.
Odpowiedzialne rodzicielstwo Strumienie, 20 XI 2010 r. Płodność miłości małżeńskiej (1) Bóg im błogosławił, mówiąc do nich: «Bądźcie płodni i rozmnażajcie się, abyście zaludnili ziemię» (Rdz 1, 26-18)
MAX WEBER zainteresowania: socjologia, ekonomia polityczna, prawo, teoria polityki, historia gospodarcza, religioznawstwo, metodologia nauk
OBIEKTYWIZM W NAUCE MAX WEBER 1864 1920 zainteresowania: socjologia, ekonomia polityczna, prawo, teoria polityki, historia gospodarcza, religioznawstwo, metodologia nauk społecznych uosobienie socjologii
Znaczenie wartości w budowaniu więzi w rodzinie
Znaczenie wartości w budowaniu więzi w rodzinie Zofia Kończewska-Murdzek Maria Murdzek-Wierzbicka Jan Wierzbicki Psychologia jako nauka opisująca i wyjaśniająca ludzkie zachowanie oraz jego podmiotowe
Wstęp do logiki. Semiotyka
Wstęp do logiki Semiotyka DEF. 1. Językiem nazywamy system umownych znaków słownych. Komentarz. Skoro każdy język jest systemem, to jest w nim ustalony jakiś porządek, czy ogólniej hierarchia. Co to jest
Poznanie substancji oddzielonych. środa, 9 stycznia 13
Poznanie substancji oddzielonych Czym jest władza? władza - narzędzie duszy do wykonywania określonych aktów władza jako proprietas (własność, właściwość) - specjalny rodzaj przypadłości. władza jako możność
S Y L A B U S. MODUŁU KSZTAŁCENIA rok akademicki 2012/2013. Dramaturgia / Dramaturgy. Dramaturg teatru. Reżyseria teatru muzycznego
S Y L A B U S MODUŁU KSZTAŁCENIA rok akademicki 2012/2013 1. NAZWA PRZEDMIOTU polska/angielska 2. KOD PRZEDMIOTU Dramaturgia / Dramaturgy 3. KIERUNEK Reżyseria dramatu WYDZIAŁ 4. SPECJALNOŚĆ Reżyseria
Struktura i układ psychodynamiczny w psychodramie. Michałowska
Struktura i układ psychodynamiczny w psychodramie 1 można uznać psychodramę za syntezę teatru i nauk społecznych, ponieważ rozpatruje człowieka zarówno na planie fantazji jak i rzeczywistości społecznej.
SPIS TREŚCI Wstęp... 9 Wykaz skrótów... 13 Rozdział 1. Prawo podatkowe w systemie prawa... 15 1.1. Uwagi wprowadzające... 16 1.2. Prawo podatkowe jako gałąź prawa... 16 1.2.1. Przesłanki uzasadniające
SPIS TREŚCI. Za czym tęsknię? Jak znajdę szczęście?
SPIS TREŚCI Słowo wstępne 7 Za czym tęsknię? Jak znajdę szczęście? Czy szczęście jest zawsze tylko chwilowe? 12 Czy mam szukać swego szczęścia? A może szczęście samo mnie jakoś znajdzie? 15 Czy zadowolenie
Artur Andrzejuk ISTOTA EDUKACJI KATOLICKIEJ
Artur Andrzejuk ISTOTA EDUKACJI KATOLICKIEJ Edukacja Kształcenie Wychowywanie SKUTEK SKUTEK Trafianie na prawdę i dobro Trwanie przy prawdzie i dobru Odnosi się do poznawania Odnosi się do postępowania
Główne problemy kognitywistyki: Reprezentacja
Główne problemy kognitywistyki: Reprezentacja Wykład 1 Wprowadzenie do problemu reprezentacji Andrzej Klawiter http://www.amu.edu.pl/~klawiter klawiter@amu.edu.pl Pojęcie reprezentacji (1) Słowo 'reprezentacja'
W poszukiwaniu inspiracji, czyli jak rozwijać aktywność poznawczą dziecka. Uniwersytet Szczeciński 31 marca 2016 r.
W poszukiwaniu inspiracji, czyli jak rozwijać aktywność poznawczą dziecka. Ewa Hasek Uniwersytet Szczeciński 31 marca 2016 r. Powiedz mi, a zapomnę. Pokaż mi, a zapamiętam. Pozwól mi zrobić, a zrozumiem.
Artur Andrzejuk OSOBOWY WYMIAR EDUKACJI
Artur Andrzejuk OSOBOWY WYMIAR EDUKACJI Edukacja Kształcenie Wychowywanie SKUTEK SKUTEK Trafianie na prawdę i dobro Trwanie przy prawdzie i dobru Odnosi się do poznawania Odnosi się do postępowania Osobowy
Liturgia jako święta gra. Elementy teatralizacji w tzw. Mszy Trydenckiej
Maciej Olejnik Liturgia jako święta gra. Elementy teatralizacji w tzw. Mszy Trydenckiej Wprowadzenie: Przedmiotem mojej pracy jest problem przenikania świata teatru do katolickiej liturgii łacińskiej.
Program zajęć artystycznych. klasa II gimnazjum
Program zajęć artystycznych klasa II gimnazjum Moduł I. Zajęcia teatralne i literackie. Moduł II. Zajęcia muzyczno - ruchowe. Moduł III. Zajęcia plastyczne. Opracowała : Beata Sikora Sztuka jest wieczną
STANDARDY WYMAGAŃ BĘDĄCE PODSTAWĄ PRZEPROWADZANIA EGZAMINU W OSTATNIM ROKU NAUKI W GIMNAZJUM
Załącznik do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2007 r. (Dz.U. z dnia 31 sierpnia 2007 r. Nr 157, poz. 1102) STANDARDY WYMAGAŃ BĘDĄCE PODSTAWĄ PRZEPROWADZANIA EGZAMINU W OSTATNIM
Wymagania edukacyjne niezbędne do otrzymania przez ucznia śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych. z przedmiotu etyka
Wymagania edukacyjne niezbędne do otrzymania przez ucznia śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z przedmiotu etyka Klasa 5, rok szkolny 2017/2018 dr Grzegorz Rostkowski Odniesienia do podstawy
LEKCJA 111 Powtórzenie poranne i wieczorne:
LEKCJA 111 91) Cuda widziane są w światłości. Nie mogę widzieć w ciemności. Niech światło świętości i prawdy oświeci mój umysł, bym ujrzał w nim niewinność. 92) Cuda widziane są w światłości, a światłość
Zagadnienia antropologii filozoficznej
Zagadnienia antropologii filozoficznej 1. Człowiek najciekawszym przedmiotem poznania. 2. Człowiek najbardziej zainteresowanym podmiotem poznania. 3. Refleksja nad człowiekiem refleksja nad sobą. 4. Pierwotne
Wolność PEF Copyright by Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu 1
WOLNOŚĆ (gr. [eleuthería], łac. libertas, liberum arbitrium) autodeterminacja osobowego (świadomego) działania. W różnych dziedzinach życia występują różne rodzaje w.: w. społecznopolityczna, w. wyboru
KULTURA. Prof. dr hab. Monika Kostera Wydział Zarządzania UW
KULTURA Sposoby rozumienia kultury KULTURA JAKO ZMIENNA NIEZALEŻNA KULTURA JAKO ZMIENNA WEWNĘTRZNA KULTURA JAKO METAFORA RDZENNA stan stan proces narodowe style zarządzania podobieństwa i różnice w sposobie
1 Dziecko partnerem w komunikacji Justyna Mach
1 2 Spis treści Wstęp......5 Rozdział I: Komunikacja interpersonalna......7 Rozdział II: Komunikacja niewerbalna.... 16 Rozdział III: Analiza transakcyjna.... 24 Rozdział IV: Jak rozmawiać z dzieckiem....
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Talent autoprezentacji Sztuka zaprezentowania własnej osoby Dr Leszek Gracz Uniwersytet Szczeciński 16 października 2014 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Czym jest religia i czy filozofia może ją badać. Problem wiary, rozumu i logiki Definicja religii
Czym jest religia i czy filozofia może ją badać Problem wiary, rozumu i logiki Definicja religii Wiara i rozum Czy rozum potrafi udowodnić wszystkie prawdy religijne, czy tylko niektóre, czy może nie jest
Filozofia, ISE, Wykład III - Klasyfikacja dyscyplin filozoficznych
Filozofia, ISE, Wykład III - Klasyfikacja dyscyplin filozoficznych 2011-10-01 Plan wykładu 1 Klasyczny podział dyscyplin filozoficznych 2 Podział dyscyplin filozoficznych Klasyczny podział dyscyplin filozoficznych:
Wola PEF Copyright by Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu 1
WOLA (gr. [boúlesis], [proáiresis]; łac. voluntas) władza rozumnego pożądania, której celem jest osiągnięcie dobra. Na zagadnienie w. można patrzeć z dwóch punktów widzenia: a) ogólnego wówczas przez w.
KULTURA. Prof. dr hab. Monika Kostera Wydział Zarządzania UW
KULTURA Ku Sposoby rozumienia kultury KULTURA JAKO ZMIENNA NIEZALEŻNA KULTURA JAKO ZMIENNA WEWNĘTRZNA KULTURA JAKO METAFORA RDZENNA stan stan proces narodowe style zarządzania podobieństwa i różnice w
SYSTEM STOPNI HARCERSKICH
SYSTEM STOPNI HARCERSKICH wprowadzono rozkazem Naczelnika ZHP nr L.4/93 z dnia 23.04.1993 r. wersja elektroniczna http://www.zhp.org.pl V-06-1993/04/23 2 Rola stopnia w metodzie harcerskiej V-06-1993/04/23
Świetlica socjoterapeutycznadobra praktyka w profilaktyce zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży. Ewa Janik
Świetlica socjoterapeutycznadobra praktyka w profilaktyce zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży Ewa Janik ZDROWIE PSYCHICZNE Zdrowie psychiczne jest różnie definiowane przez poszczególne dziedziny nauki:
Najważniejsze lata czyli jak rozumieć rysunki małych dzieci
Najważniejsze lata czyli jak rozumieć rysunki małych dzieci Anna Kalbarczyk Najważniejsze lata czyli jak rozumieć rysunki małych dzieci Rozwój osobowości dziecka w wieku od 2 do 6 lat na podstawie jego
RZECZYWISTOŚĆ SPOŁECZNA: DZIAŁANIA SPOŁECZNE, GRUPA SPOŁECZNA, ZACHOWANIA ZBIOROWE, Jagoda Mrzygłocka-Chojnacka
RZECZYWISTOŚĆ SPOŁECZNA: DZIAŁANIA SPOŁECZNE, GRUPA SPOŁECZNA, ZACHOWANIA ZBIOROWE, Jagoda Mrzygłocka-Chojnacka DZIAŁANIA SPOŁECZNE Aktor społeczny jako podmiot działający (jednostka, grupa, zbiorowość)
Terapeutyczne właściwości plastycznej ekspresji twórczej u dzieci.
Terapeutyczne właściwości plastycznej ekspresji twórczej u dzieci. Oddziaływanie przez sztukę jest uznaną i cenioną formą terapii. Dzieje się tak, ponieważ zarówno muzyka jak i plastyka poruszają w człowieku