MARC21 dla dokumentów w kartograficznych

Transkrypt

1 MARC21 dla dokumentów w kartograficznych jednostka opisu pola stałej długod ugości (skrót) Dorota Gazicka Centralna Biblioteka Geografii i Ochrony Środowiaska Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN gazicka@twarda.pan.pl 1

2 W instrukcji przyjęto, że: Dokumentami kartograficznymi są dokumenty prezentujące całość lub część Ziemi lub innego ciała niebieskiego w dowolnej skali za ISBD(CM) Trzeba zmienić spojrzenie na dokument kartograficzny kiedy katalogujemy go w formacie MARC21 (Machine-Readable Cataloging) Aby poprawnie skatalogować dokument kartograficzny musimy najpierw określić jaka jednostka będzie opisywana 2

3 Jednoczęściowy dokument kartograficzny: - mapa *) samoistna, wydana na jednym nośniku (np. arkuszu papieru, tkaninie, CD-ROM-ie) * Dotyczy również obrazów teledetekcyjnych, profilii, przekrojów, blokodiagramów itp.. panel Utworzymy jeden rekord bibliograficzny 3

4 Jednoczęściowy dokument kartograficzny c.d. - mapa*) główna z mapami pobocznymi (tj. mapami dodatkowymi umieszczonymi obok mapy głównej, nazywanymi również kartonami), wydane na jednym arkuszu papieru lub innym nośniku, Utworzymy jeden rekord bibliograficzny 4

5 Jednoczęściowy dokument kartograficzny c.d. - mapa wydana i sprzedawana wraz z dokumentem towarzyszącym tu: broszurką zawierającą Skorowidz nazw Utworzymy jeden rekord bibliograficzny 5

6 ale Szczegółowa mapa geologiczna Polski i osobno wydane Objaśnienia do Szczegółowej Objaśnienia mają własny tytuł i inne własne cechy poza elementami opisu fizycznego, np. własne oznaczenie odpowiedzialności. Dok. towarzyszący nie jest wzmiankowany w dokumencie głównym. Może być użytkowany samodzielnie Utworzymy: - jeden rekord bibliograficzny dla tego arkusza - jeden rekord dla Objaśnień Rekordy odpowiednio powiążemy ze sobą polami 7XX i opatrzymy stosownymi polami uwag 500 6

7 Podobnie Ten sam autor Tekst wydany w serii: Prace Geograficzne Mapa wydana osobno, ówcześnie poufna 7

8 Jednoczęściowy dokument kartograficzny c.d. - jedna mapa*) wykonana na kilku arkuszach papieru przeznaczonych do ewentualnego sklejenia (wydana w tej formie ze względu na dużą powierzchnię, którą prezentuje po złożeniu w całość), Dwa ark. z 4 Utworzymy jeden rekord bibliograficzny 8

9 Jednoczęściowy dokument kartograficzny c.d. - zestaw map*) stanowiący jedną jednostkę fizyczną (np. kilka map w kopercie, tece, obwolucie), Na kopercie wspólny tytuł Utworzymy jeden rekord bibliograficzny 9

10 Jednoczęściowy dokument kartograficzny c.d. - zestaw: dwie mapy i tekst (przykł.14) i jednocześnie jedna część dokumentu wieloczęściowego 10 Utworzymy jeden rekord bibliograficzny

11 ale: Nie jest zestawem: Trzy samoistne mapy do sprzedaży wprowadzone w przeźroczystej plastikowej okładce Utworzymy 3 rekordy bibliograficzne Możemy utworzyć uwagę w polu 500: Stanowi komplet z. 11

12 Jednoczęściowy dokument kartograficzny c.d. - globus, Na globusie siatka geograficzna czyli siatka południków i równoleżników Przeniesiona na płaszczyznę mapy zwana siatką kartograficzną Utworzymy jeden rekord bibliograficzny 12

13 Jednoczęściowy dokument kartograficzny c.d. - atlas jednotomowy, Utworzymy jeden rekord bibliograficzny 13

14 Mapy*) współwydane: tzn. dwie lub więcej map równorzędnych, wydanych w jednej jednostce fizycznej np. na jednym arkuszu papieru lub innym nośniku; Dwie mapy na obu stronach jednego arkusza Utworzymy jeden rekord bibliograficzny 14

15 Mapy*) współwydane c.d. - dwie mapy na obu stronach jednego arkusza Gmina Grodzisk Mazowiecki Grodzisk Maz. : plan miasta 15

16 Profile współwydane: profili glebowych pod wspólnym tytułem: Soils of the World Utworzymy jeden rekord bibliograficzny 16

17 Atlasy współwydane (dwa lub więcej w jednym woluminie): - dwa atlasy ze wspólnym tytułem, w jednym woluminie Utworzymy jeden rekord bibliograficzny 17

18 Atlasy współwydane (dwa lub więcej w jednym woluminie); Dwa atlasy pod wspólnym tytułem ISBN na 4 s. okł. ISBN - brak ISBN

19 Wieloczęściowy dokument kartograficzny tj. dokument składający się z dwóch lub więcej części, z których żadna nie jest nadrzędna w stosunku do pozostałych: - mapa*) wieloarkuszowa (w kartografii nazywana mapą seryjną lub sekcyjną) - jako całość lub poszczególne arkusze, Arkusze mają swoje oznaczenia (nazwa geograficzna, numeracja porządkowa, godło) 19

20 Wieloczęściowy dokument kartograficzny c.d. - atlas wielotomowy - jako całość lub poszczególne części, Resources and environmet / World atlas. Part I Resources and environmet / Worlda atlas. Part II Utworzymy 2 rekordy bibliograficzne - 1dla każdego z tomów ale Powyżej 5 tomów 1 rekord dla całości i rekord zasobu ale gdy Tomy o tytułach wyróżniających wtedy rekord dla każdego tomu $a Map and mapping Atlas of Sweden 20

21 Wieloczęściowy dokument kartograficzny c.d. - o budowie hierarchicznej jako całość lub poszczególne części. Atlas wielotomowy Utworzymy rekord bibliograficzny dla każdego tomu 21

22 007/01 Postać fizyczna dokumentu gdy na pozycji 007/00 wybieramy kod a, dla dokumentu kartograficznego innego niż globus, wtedy podaje się jedną z poniższych wartości: d atlas Niektóre mogą mieć postać luźnych kart g diagram Wszelkie graficzne formy (inne niż mapa) prezentacji danych statystycznych dotyczących różnych zjawisk. Mogą one mieć postać diagramu, czyli wykresu, figury geometrycznej (koła, kwadratu itp.), blokdiagramu itp. Wprowadzenie do kartografi i topografii / Red. naukowa Jacek Pasławski.Wrocław,

23 j mapa, w tym fotomapa, ortofotomapa (por. z kodem r ) 007/01 Fotomapa: zespół przetworzonych zdjęć lotniczych doprowadzonych do jednolitej skali wpasowanych na punkty osnowy geodezyjnej i przerzuconych na planszę. Ortofotomapa: zdjęcie fotograficzne pozbawione zniekształceń położenia wywołanych deniwelacją. Często wnosi się na nią rysunek hipsometryczny otrzymując pełniejszą inf. o terenie niż zapewnia to metoda kreskowa Ciołkosz A., Miszaliski J., Olędzki J.,R.: Interpretacja zdjęć lotniczych. Warszawa : PWN,

24 Postać fizyczna dokumentu c.d. 007/01 k profil Rysunek liniowy, zazwyczaj wyskalowany, prezentujący kształt terenu (profil hipsometryczny), zjawiska mające rozkład ciągły (np. opad deszczu) lub pionowy - tylko liniowy obraz warstw ziemi (np. profil glebowy, profil geologiczny prezentacja odwiertu) itp. Profile glebowe 24

25 Postać fizyczna dokumentu c.d. k- profil hipsometryczny 007/01 Wprowadzenie do kartografi i topografii / Red. naukowa Jacek Pasławski.Wrocław,

26 Postać fizyczna dokumentu c.d. 007/01 q model Trójwymiarowa prezentacja rzeczywistego obiektu przestrzennego zachowująca jego wymiary lub zmniejszona, np. mapa plastyczna, trójwymiarowy model rzeźby. 26

27 Postać fizyczna dokumentu c.d. 007/01 r obraz teledetekcyjny Obraz lub informacja wizyjna zarejestrowana i wytworzona metodami teledetekcyjnymi, czyli bez bliskiego fizycznego kontaktu z badanym obiektem. Przykładem są zdjęcia lotnicze i obrazy satelitarne, na których informacje przestrzenne pokazane są bez interpretacji i analizy fotoszkic 27

28 Postać fizyczna dokumentu c.d. 007/01 s przekrój Wyskalowany rysunek, na który składa się profil terenu łącznie z obrazem warstw ziemi lub urządzeń znajdujących się pod jej powierzchnią, np. przekrój geologiczny. 28

29 Postać fizyczna dokumentu c.d. 007/01 u nieznana nie będziemy używać y widok Termin ten obejmuje panoramy i widoki z lotu ptaka. z inna stosowany gdy inne kody nie pasują 29

30 008 Dane kontrolne (NP) 008/18 21 Rzeźba terenu Podaje się do czterech jednoznakowych kodów określających sposób przedstawienia rzeźby terenu. Kody podaje się w kolejności ich ważności dla opisywanego dokumentu. Stosuje się następujące brak prezentacji rzeźby terenu, a poziomice, b cieniowanie, c hipsometria i batymetria barwna, d metoda kreskowa, e batymetria oznaczona punktami głębokości, f linie szkieletowe, g punkty wysokościowe, i metoda obrazkowa, np. kopczyki, j formy rzeźby k izobaty - prezentują ukształtowanie dna mórz i oceanów, m rysunek skał, z inny sposób prezentacji rzeźby terenu. 30

31 008/18 21 Rzeźba terenu g - punkty wysokościowe, + f - linie szkieletowe, + a - poziomice (Dzikiewicz B.: Topografia. Warszawa : Wydaw. MON, 1971) b - cieniowanie + g - punkty wysokościowe d metoda kreskowa 31

32 008/18 21 Rzeźba terenu c.d. i - metoda obrazkowa, tu: kopczyki 32

33 008/18 21 Rzeźba terenu c.d. a - poziomice + b - cieniowanie + g - punkty wysokościowe, + m - rysunek skał 33

34 008/18 21 Rzeźba terenu c.d. j - formy rzeźby 34

35 008/33 34 Specjalna forma dokumentu Podaje się do dwu jednoznakowych kodów określających charakter dokumentu. Jeżeli rejestruje się jeden kod, podaje się go na pierwszej pozycji, a na drugiej pozycji stosuje się spację. Stosuje się następujące wartości : e rękopis, j pocztówka, obrazek, k kalendarz, l puzzle, n gra, o mapa ścienna, p karty do gry, r luźne karty ( też w tekach, pudłach, atlasy ze śrubami, segregatory i zestawy użytkowane luźne części), z inna - np. piłka, brak specjalnej formy dokumentu (wszystkie mapy, atlasy również w oprawie kołonotatnikowej - w polu uwag 500 zaznaczamy, że np. oprawa kołonotatnikowa. 35

36 Podsumowanie Najważniejsze to dobrze określić co jest jednostką opisu Pola stałej długości służyć będą użytkownikom katalogu do ograniczania i zawężania wyszukania i dlatego warto je dobrze wypełniać Tworząc rekord bibliograficzny danej pozycji pamiętajmy o tym, że musi on pozwolić na jednoznaczne zidentyfikowanie danej pozycji i jej wydania 36

37 Dziękuję za uwagę 37