GEODEZJA MAPY WYKŁAD. Katedra Geodezji im. K. Weigla ul. Poznańska 2/34

Transkrypt

1 GEODEZJA WYKŁAD MAPY Katedra Geodezji im. K. Weigla ul. Poznańska 2/34

2 Mapy Mapa jest to obraz fizycznej powierzchni ziemi na płaszczyźnie w przyjętym odwzorowaniu kartograficznym i założonej skali z symbolicznym przedstawieniem obiektów i ukształtowania. Treść map - znaki umowne, punkty wysokościowe (pikiety), warstwice, siatka współrzędnych, opisy. Skala mapy zależność pomiędzy długością odcinka łączącego 2 punkty na mapie i odległością odpowiadających im punktów na powierzchni odniesienia 1 : M. M=D/d mianownik skali mapy 1 M d D

3 OGÓLNA KLASYFIKACJA MAP 1. kryterium skala: Drobnoskalowe : M > Średnioskalowe : M Wielkoskalowe : M < (w praktyce: 1:5000, 1:2000, 1:1000, 1:500) 2. kryterium sposób przygotowania: Analogowe (tradycyjne pierworys matryca kopia) Numeryczne (cyfrowe): - wektorowe (skanowanie-wektoryzacja, digitalizacja), - rastrowe (skanowanie), - hybrydowe. Fotogrametryczne (fotomapa, ortofotomapa)

4 3. kryterium przeznaczenie: - Mapa zasadnicza (1:500, 1:1000, 1:2000, 1:5000), - Mapa ewidencji gruntów i budynków (mapa katastralna), - Mapa do celów projektowych. Każda z tych map może być w postaci analogowej lub numerycznej. Zależnie od odwzorowania mapy mogą być w układzie lokalnym lub globalnym - (układ 1965, układ 2000 ).

5 HISTORIA W okresie późnego średniowiecza powstawały portolany, czyli mapy morskie, używane przez żeglarzy, były ręcznie malowane na pergaminie, głównie w wiekach XIV i XVI. Geographike Hyphegesis (Nauka geograficzna) Klaudiusza Ptolemeusza z Aleksandrii (Claudius Ptolemaeus, około około 180 po Chrystusie). Początki kartografii polskiej sięgają okresu Odrodzenia. Pierwsze znane polskie mapy to rękopiśmienna mapka, przedstawiona w 1421 roku przez poselstwo w Rzymie celem udokumentowania praw Polski do ziem, o które toczono spór z Zakonem Krzyżackim, oraz dwie szkicowe mapki, znajdujące się w kodeksie Sędziwoja z Czechła (profesora Akademii Krakowskiej), pochodzące z 1450 roku. Jedna z mapek przedstawia ziemie zakonu krzyżackiego, druga zaś Pomorze Gdańskie.

6 MAPA ŚWIATA

7 MAPA ARABSKA Z 977 roku

8 Mapa zasadnicza

9 Mapa ewidencji gruntów (AutoCad)

10 Mapa z okresu średniowiecza

11 Mapa Polski Bernarda Wapowskiego ( )

12 Mapa z XVI wieku

13 MAPA EUROPY

14 Mapa topograficzna

15 Ortofotomapa

16 Ortofotomapa jest obrazem terenu powstałym ze zdjęć lotniczych przetworzonych do jednolitej skali w założonym odwzorowaniu kartograficznym. Jest to opracowanie fotogrametryczne, które łączy w sobie zalety zdjęcia lotniczego z tradycyjną mapą analogową. Idealny materiał badawczy przydatny do oceny stanu środowiska przyrodniczego, baza informacyjna dla planistów, geodetów, sozologów i administracji publicznej. Terenowa rozdzielczość piksela wynosi około 0.5 metra. Dokładność ortofotomapy odpowiada skali 1: 5000.

17 Mapa warstwicowa

18 Mapa numeryczna (cyfrowa) Mapa cyfrowa to baza danych, która zawiera jednoznaczne określenie położenia obiektu na Ziemi w postaci grafiki komputerowej. Atrybuty, podobnie jak w innych bazach danych, przechowywane są w rekordach zawierających pola różnego typu. Programy komputerowego systemu mapy cyfrowej umożliwiają wizualizację obiektów na monitorze komputera. Mapy cyfrowe są najważniejszym elementem każdego Systemu Informacji Geograficznej (GIS). Najczęściej używane systemy mapy numerycznej w Polsce: 1. AutoCad Map. 2. Microstation, zawierające moduły dla branży inżynierii lądowej i architektury. 3. EwMapa, GeoSET, TerraBit, Geo-Map, GeoGraphics

19 Metody opracowania mapy numerycznej Mapy numeryczne powstają: 1. Po przetworzeniu zbiorów danych z pomiarów geodezyjnych i opracowań fotogrametrycznych met. kartografii numerycznej do postaci obrazów wektorowych. 2. Przez skanowanie wcześniej zredagowanych map analogowych do postaci obrazów rastrowych. 3. Przez skanowanie map analogowych i przeprowadzenie kalibracji i wektoryzacji obrazu po uzupełnieniu ze zbiorów z pomiarów geodezyjnych i opracowań fotogrametrycznych. 4. Przez digitalizację map analogowych i przeprowadzenie operacji redagowania mapy met. kartografii numerycznej w postaci obrazów wektorowych.

20 WARSTWY MAP NUMERYCZNYCH

21 Mapa numeryczna wektorowa opracowana w systemie GEO-MAP

22 Mapa numeryczna wektorowa w systemie AutoCad

23 Ortofotomapa

24 FOTOMAPA

25 Mapa numeryczna opracowana w systemie GEOMedia

26 Fragment mapy rastrowej

27 Mapa wektorowa utworzona po wektoryzacji rastra

28 Numeryczny model terenu - NMT (ang. Digital Terrain Model) tworzy się w oparciu o dane wektorowe z pomiarów fotogrametrycznych, bezpośrednich pomiarów terenowych bądź w wyniku wektoryzacji rzeźby terenu z istniejących map. Utworzony model terenu pozwala na: - automatyczne generowanie profili podłużnych i poprzecznych, - obliczanie objętości gruntu (robót ziemnych), - tworzenie map warstwicowych, - różnego rodzaju wizualizacje i analizy. - wspomaga projektowanie dróg, melioracji czy przewidywanie zasięgu i skutków powodzi. DEM - Digital Elevation Model to trójwymiarowy model zbudowany na podstawie zbiorów danych przestrzennych przy wykorzystaniu algorytmów aproksymujących. NMT najczęściej oznacza trójwymiarowy model rzeźby terenu.

29 Numeryczny model terenu

30 Interpretacja tworzenia modelu terenu

31 Numeryczny model terenu - NMT

32 NMT DOLINA RZEKI

33

34 Numeryczny model terenu - (kopiec)

35 Model obiektu pryzma węgla

36 Model terenu

37 PODZIAŁ MAP KLASYFIKACJA MAP GOSPODARCZYCH Mapy geograficzne Mapy ogólnogeograficzne Mapy tematyczne wielko-skalowe średnio- drobno-skalowe społ.-gosp. przyrodnicze

38 PODZIAŁ MAP TEMATYCZNYCH Tematyczne Społ.-gosp Przyrodnicze gospodarcze społeczne fizjograficzne sozologiczne zasadnicza demograficzne geologiczne zagrożenia zagospod. terenu socj.-bytowe hydrologiczne ochrony uzbrojenia patologii społ. rzeźby terenu komunikacji klimatu przemysłu gleb rolnictwa usług

39 Fragment mapy hydrograficznej

40 Fragment mapy sozologicznej miasta

41

42 Dokładność mapy zależy od skali, odwzorowania i dokładności wykonanych pomiarów. Teoretyczna: D = d*m zakładając d = 0.1 mm Z badań doświadczalnych błąd D = (0.25mm 0.4mm)*M Dla określonych szczegółów mapy błąd generalizacji kształtu obiektu może wynosić 0.5 m. D = d*m M d 0.05 m 0.1 m 0.2 m 0.5 m 1.0 m

43 Dziękuję za uwagę