Oswoić demona. Reapropriacja jako strategia walki z mową nienawiści

Transkrypt

1 Tytuł Oswoić demona. Reapropriacja jako strategia walki z mową nienawiści Hanna Jaśkiewicz, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu II OGÓLNOPOLSKI OKRĄGŁY STÓŁ SPOŁECZEŃSTWO, WŁADZA, MEDIA: MOWA NIENAWIŚCI A INKLUZJA SPOŁECZNA, GORZÓW WIELKOPOLSKI, 15 STYCZNIA 2018 R.

2 Pojęcie reapropriacji Reapropriacja to zaadaptowanie wyrazu nacechowanego pejoratywnie w kontekście pozytywnym lub neutralnym Reapropriation (ang.) = odzyskanie, reapropriacja

3 Efekty reapropriacji - mechanizm obronny - upodmiotowienie, przejęcie kontroli - normalizacja wyrazu przez jego częste używanie - zmiana kontekstu

4 Pedał -wyraz o niejasnej etymologii (być może chodzi o dźwiękowego skojarzenie ze słowem pederasta ) - kojarzy się z czymś brudnym, nieczystym, niegodnym szacunku -według badania CBOS z 2007 r. 83% Polaków uznało je za obraźliwe -podobnego zdania jest prof. Mirosław Bańko z Uniwersytetu Warszawskiego: Nie sądzę, żeby to słowo było wulgarne. Na pewno jest obraźliwe i ktoś, kto nazywa kogoś innego w taki sposób, powinien się liczyć z konsekwencjami. A jeśli jakaś osoba tak mówi o sobie? No cóż, zabronić jej tego nie można, ale przychodzi do głowy pytanie, czy na pewno rozumie ona to słowo i jego pejoratywny wydźwięk

5 DF: Nazywasz siebie pedałem. Przecież to niepoprawne politycznie. MN: Jest w tym taktyka, która, niestety, szerzej się nie przyjęła. Przeczytałem, że kiedy formował się w Niemczech ruch gejowski, na przełomie lat 60. i 70., homoseksualiści świadomie zdecydowali się nie przejmować z języka angielskiego słowa "gay". Pozostali przy swoim "schwul", który miał równie negatywne konotacje jak nasz pedał. Ale to pozwalało oswoić demona. Bo jeśli oswoisz "pedała", to on już nie jest groźny. Nie można cię już dotknąć, schodzisz z linii strzału. Pedał

6 Pedał

7 Gorszy sort - 11 grudnia 2015 w programie W Punkt Jarosław Kaczyński powiedział: To powrót do metod z lat , ale także z czasów rządu Jana Olszewskiego, czyli też naszych, bo to był też rząd Porozumienia Centrum. To się powtarza. Ten nawyk donoszenia na Polskę za granicę. W Polsce jest taka fatalna tradycja zdrady narodowej. I to jest właśnie nawiązywanie do tego. To jest w genach niektórych ludzi, tego najgorszego sortu Polaków. Ten najgorszy sort właśnie w tej chwili jest niesłychanie aktywny bo czuje się zagrożony.

8 Gorszy sort

9 Słoik - potocznie: osoba pochodząca z prowincji a mieszkająca w wielkim mieście, najczęściej Warszawie, przywożąca z wizyt w domu słoiki z jedzeniem - szybko zdobyło popularność: piosenka Big Cyca Słoiki czy serial paradokumentalny Polsatu o tym samym tytule - początkowo wyrażało niechęć miejscowych do przyjezdnych - dziś coraz częściej staje się słowem neutralnym, a nawet elementem tożsamości

10 Nieporozumienia - czy wszystkie słowa podlegają reapropriacji? - czy wolno ich używać wobec każdego?

11 Bibliografia Anten, T. Self-Disparaging Trademarks And Social Change: Factoring The Reappropriation Of Slurs Into Section 2(A) Of The Lanham Act, w: Columbia Law Review 2006, 106 (2), s Galinsky A. et al. The Reappropriation Of Stigmatizing Labels: Implications For Social Identity, w: Identity Issues in Group s, tom 5, s Galinsky A. et al. The Reappropriation of Stigmatizing Labels: The Reciprocal Relationship Between Power and Self-Labeling, w: Psychological Science, 2013, 10, s Kajda, K., Michalik T. Made in Sachsenhausen. Rekontekstualizacja i reapropriacja odwróconego różowego trójkąta wśród grup gejowsko-lesbijskich w Ameryce Północnej jako przykład kradzieży symbolicznej, w: InterAlia, 2016.

12 Tytuł Dziękuję Państwu za uwagę.