KONWRESJA WĘGLOWODORÓW Z PARĄ WODNĄ.

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "KONWRESJA WĘGLOWODORÓW Z PARĄ WODNĄ."

Transkrypt

1 KONWRESJA WĘGLOWODORÓW Z PARĄ WODNĄ. Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych. WPROWADZENIE. Konwersja metanu z parą wodną jest we współczesnej technologii otrzymywania amoniaku pierwszym etapem procesu uzyskiwania gazu syntezowego tj. gazu zawierającego wodór i azot w stosunku molowym 3:1. Oczyszczony od związków siarki metan jest doprowadzany do instalacji pod ciśnieniem 3 MPa, gdzie ogrzewa się wstępnie w wymiennikach ciepła, a następnie po zmieszaniu z nadmiarem pary wodnej wchodzi do wypełnionych katalizatorem rur ze stali żaroodpornej. Rury te są ogrzewane z zewnątrz palnikami, w których spala się metan w powietrzu tak, że temperatura mieszaniny reakcyjnej wynosi ok o C. W rurach, na powierzchni katalizatora zachodzą dwie endotermiczne reakcje: CH 4 + H 2 O CO + 3 H kj (1) CH H 2 O CO H kj (2) Gazy poreakcyjne zawierające H 2, CO, CO 2 oraz ok. 3% nie przereagowanego metanu są wprowadzane do dopalacza, gdzie doprowadza się powietrze zawierające niezbędny do syntezy amoniaku azot. W dopalaczu następuje spalenie części palnych składników gazu w tlenie wprowadzonym z powietrzem co powoduje wzrost temperatury do ok C, a w konsekwencji obniżenie zawartości metanu do ok. 0,2 %. Również wyższe węglowodory ulegają konwersji z parą wodną do surowego gazu syntezowego potrzebnego do otrzymywania amoniaku. Dla butanu reakcje mają przebieg: C 4 H H 2 O 4 CO + 9 H 2 C 4 H H 2 O 4 CO H 2 (T) (D) WYKONANIE ĆWICZENIA. UWAGA!!! W przypadku stwierdzenia ulatniania się propanu-butanu (szum lub zapach ulatniającego się gazu) natychmiast zakręcić (zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara tak jak zakręca się kran z wodą) ZAWÓR 2 na butli 1 i ZAWÓR 4 na butli 3. Następnie otworzyć okno i niezwłocznie powiadomić prowadzącego ćwiczenia. 1

2 I. Kontrola szczelności aparatury. 1. Na 10 min. uruchomić pompę dozującą 9 przy szybkości przesuwu rolek 2,3m/min. 2. Wąż doprowadzający gazy zdjąć z palnika 13 i zatkać go szczelnie plastikową zatyczką. 3. Wykonywać pod kontrolą prowadzącego. Sprawdzić czy pokrętło Wasserstoff regulatora 7 jest do oporu wkręcone (w kierunku zgodnym z kierunkiem ruchu wskazówek zegara), a następnie wykręcić je o dokładnie 10 obrotów 10x Sprawdzić czy zawór rotametru 16 jest otwarty i bardzo wolno odkręcać zawór 2 butli 1 do pojawienia się baniek gazu w naczyniu 19 poczym natychmiast zakręcić zawór Szczelność instalacji ocenić obserwując poziom cieczy w prostopadłym ramieniu trójnika 11. Poziom ten nie powinien się podnieść (od krawędzi wylotu trójnika) o więcej niż 20mm w czasie dwóch minut. 5. Jeżeli instalacja jest szczelna, wąż doprowadzający gaz odetkać i nałożyć na palnik 13. II. Cechowanie rotametru 16 butanem. Wykonywać pod kontrolą prowadzącego Otwierając bardzo wolno zawór 4 butli 3 zapalić palnik "świeczkę" 5. Wyregulować płomień tak by nie był on wyższy niż mm. Rotametr 16 jest wyskalowany w dm 3 /h dla przepływu powietrza. Dla czterech natężeń przepływu w zakresie wskazań (dla powietrza) 1-2,6 dm 3 /h zmierzyć natężenie przepływu butanu. W tym celu należy przy wykręconym o dokładnie 10 obrotów pokrętle Wasserstoff regulatora 7 (ustawienie tego pokrętła ma być identyczne jak opisano w p. I.3). Obserwując wskazania manometru Wasserstoff i rotametru 16 bardzo wolno odkręcać (w kierunku przeciwnym od ruchu wskazówek zegara) zawór 2 butli 1. Wskazania manometru i rotamatru powinny rosnąć bardzo wolno. Gdy wskazówka manometru przekroczy 1kp/cm 2 i zacznie się zbliżać do czerwonego znaku, lub rotametr pokaże 2,8l/h lekko dokręcić (w kierunku ruchu wskazówek zegara) zawór 2. Następnie wkręcając (zgodnie z kierunkiem wskazówek zegara) pokrętło Wasserstoff ustawić położenie pływaka rotametru 16 na ustalony przepływ np. 2,6 l/h i zanotować wskazania manometru kp/cm 2 ~ [bar]. Dla każdego z zadanych wskazań rotametru zanotować wskazania manometru i dokonać 2 pomiarów natężeń przepływu (Qb), mierząc stoperem czas przepływu określonej (przy pomocy przepływomierza banieczkowego wmontowanego między chłodnicę 20 a płuczkę 12) objętości butanu. Po zakończeniu pomiarów zakręcić - zgodnie z kierunkiem obrotu wskazówek zegara - zawór 2 butli 1. Wykonać wykresy i wyznaczyć matematyczne 2

3 zależności wskazań rotametru (Qp) [l/h] i wskazań manometru (P) [kp/cm 2 =bar] od natężenia przepływu butanu (Qb) [dm 3 /h]. III. Cechowanie pompy dozującej 9. Uzgodnić z prowadzącym zakres prędkości przesuwu rolek [m/min.] w jakim ma być cechowana pompa 9 (np.0,6 do 4,6 m/min.). Cechowanie pompy polega na określeniu natężenia przepływu wody dla danej prędkości przesuwu rolek. Sposób pomiaru rzeczywistego natężenia przepływu wody poda prowadzący w trakcie ćwiczeń. Wyniki należy zastawić w tabelce uporządkowane wg narastających natężeń przepływu wody Q W np. Q w [cm 3 /h] Wężyk Nr. przesuw rolek [m/min] 1 0,5 2 0,5 1 1,0 3 0,5 IV. Konwersja butanu. Ustalić z prowadzącym: natężenia przepływu butanu i wody oraz temperaturę procesu. 1. Włączyć rejestrator 14b, pokrętłem ZERO A ustawić pisak na linii oznaczonej (na papierze rejestratora) "O". 2. Włączyć termoregulator 14 i po ok. 10s zapisać pomiar temperatury (cyfry czerwone). Następnie, przy pomocy dwóch przycisków oznaczonych na termoregulatorze 14 trójkącikami nastawić temperaturę zadaną - cyfry zielone. 3. Gdy wnętrze reaktora osiągnie temperaturę o 50 o niższą (cyfry czerwone) od temperatury zadanej (cyfry zielone) uruchomić pompę 9 tłocząc wodę z zadanym natężeniem przepływu. 4. Po osiągnięciu zadanej temperatury obserwować przez około 30 min. zmiany temperatury (rejestrowanej przez rejestrator 14b), zapisując na wykresie skrajne temperatury - wskazywane w danym momencie przez regulator Upewnić się czy "świeczka" zapalacza 5 pali się. 3

4 6. Po ewentualnym skorygowaniu (przez prowadzącego) parametrów pracy regulatora rozpocząć wprowadzanie butanu z zadanym natężeniem przepływu Q B B m przestrzegając dokładnie procedury opisanej przy cechowaniu rotametru p. II. Obserwować płomień gazów wylotowych spalających się u wylotu palnika Po 15 minutach od ustabilizowania się temperatury pobrać - przez zawór 8 do aparatu Orsata (do podziałki oznaczonej 0 ) 100cm 3 gazu po konwersji. Oznaczyć zawartość CO 2 i CO. Dla jednego ustawienia parametrów należy wykonać co najmniej dwie analizy. O ile oznaczenia te różnią się o więcej niż 0,5 % (wartości bezwzględnej) należy wykonać więcej analiz. UWAGA. w przypadku zaniku dopływu wody do głowicy 10 (np. z powodu pęknięcia wężyka) na co wskazują: a/ krople wody przy pompie dozującej 9 lub na jej pokrywie, b/ prawie całkowity brak wody w rurce kontrolnej, c/ nagła zmiana zabarwienia płomienia palnika 13 z niebieskiego na żółto-świecący Należy niezwłocznie powiadomić prowadzącego ćwiczenia. 8. Po zakończeniu wszystkich pomiarów zakręcić - zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara zawór 2 butli 1 i powiadomić prowadzącego ćwiczenia o ich zakończeniu. V. Interpretacja wyników. W trakcie wykonywania ćwiczenia można badać: a/ wpływ zmian temperatury procesu przy stałym natężeniu przepływu butanu i pary wodnej, b/ wpływ w zmiany obciążenia katalizatora tj. zmiany natężenia przepływu butanu przy jednoczesnych, proporcjonalnych zmianach natężenia przepływu wody i przy stałej temperaturze procesu, c/ wpływ nadmiaru pary wodnej tj. zmiany natężenia przepływu wody - przy stałym natężeniu przepływu butanu i przy stałej temperaturze Wyniki należy przedstawić w formie wykresów przedstawiających wpływ badanych parametrów na skład gazu po konwersji i stopień przemiany butanu. ZASADA OBLICZANIA WYNIKÓW Materiałem do interpretacji wyników są - wykonane uproszczonym aparatem Orsata - oznaczenia zawartości CO 2 i CO w gazie po konwersji. Dane te pozwalają na wyliczenie: zawartości wodoru i nie przereagowanego butanu w gazie po konwersji, oraz objętość butanu, z której powstał gaz pobrany do analizy w aparacie Orsata. W konsekwencji obliczenia te pozwalają wyznaczyć stopień przemiany butanu. 4

5 Do aparatu Orsata pobrano 100cm 3 gazu powstałego z pewnej ilości butanu i pary wodnej, której nadmiar został wykroplony przed analizą. Po wykonaniu analizy wiemy, że w 100 cm 3 suchego gazu było V D cm 3 dwutlenku węgla i V T cm 3 tlenku węgla. Zakładając, że substraty i produkty reakcji stosują się do praw gazu doskonałego, można stwierdzić: - dwutlenek węgla powstaje w reakcji butanu z parą wodną: C 4 H H 2 O 4 CO H 2 (D) Z reakcji (D) wynika: D I - V D [cm 3 CO 2 ] powstało z przemiany (1/4)* V D =V BpD [cm 3 butanu] D II- ponieważ w 100 cm 3 gazu jest V D [cm 3 CO 2 ] to objętość powstałego w reakcji (D) wodoru wynosi (13/4) * V D =V HD [cm 3 H 2 ] - tlenek węgla powstaje w reakcji: C 4 H H 2 O 4 CO + 9 H 2 (T) Z reakcji (T) wynika: T I - V T [cm 3 CO] powstało z przemiany (1/4)* V T =V BpT [cm 3 butanu] T II- ponieważ w 100 cm 3 gazu jest V T [cm 3 CO] to objętość powstałego w reakcji (T) wodoru wynosi (9/4)* V T =V HT [cm 3 H 2 ] Obliczenie V H : całkowitej objętości wodoru w 100cm 3 gazu wziętego do analizy wg D II: V HD [cm 3 H 2 ]=(13/4)* V D wg T II: V HT [cm 3 H 2 ] = (9/4)*V T to razem daje: V H [cm 3 H 2 ]= 13/4 * V D + 9/4 * V T Obliczenie V B : objętości nie przereagowanego butanu. W 100cm 3 gazu wziętego do analizy jest: V D [cm 3 CO 2 ], V T [cm 3 CO], V H [cm 3 H 2 ]; reszta to butan: 3 V B [cm B butanu] = 100-VD-V T -V H = 100-(17/4)*V D -(13/4)*V T Obliczenie V BP : sumarycznej ilość butanu, która uległa przemianie dając V D cm 3 CO 2 i V T cm 3 CO; wg DI i TI: V BP [cm 3 butanu] = V BpD +V BpT = (1/4)*V D +(1/4)*V T Obliczenie V BC - całkowitej objętości butanu, z którego powstało 100cm 3 gazu wziętego do analizy czyli suma objętości butanu tej, która nie przereagowała (V B ) B i tej, która uległa przemianie do CO2 i CO (V BP ): V BC [cm 3 butanu] = V B B+VBP = 100-(16/4)*V D -(12/4)*V T V BC = 100-4*V D -3*V T Obliczenie stopnia przemiany butanu α = V BP /V BC : α = [(1/4)*V D +(1/4)*V T )]/(100-4*V D -3*V T ) 5

6 Opis schematu do konwersji butanu. 1. butla gazowa (główna) z zaworem 2, 3. butla gazowa pomocnicza (palnika świeczki ) z zaworem 4, 5. palnik świeczka", 6. piec elektryczny, 7. regulator przepływu gazów, 8. zawór (zaciskacz) do poboru gazu do analizy po konwersji, 9. perystaltyczna pompa dozująca, 10. głowica rury do konwersji, 11. trójnik szklany, 12. płuczka manostat, 13. palnik do spalania gazów po konwersji, 14. termoregulator, 14a. przekaźnik, 14b. rejestrator temperatury, 15. termopara, 16. rotametr, 17. kapilarna wężownica miedziana, 18. katalizator, 19. naczynie zamknięcia wodnego, 20. wodna chłodnica zwrotna. _ 6

Inżynieria procesów przetwórstwa węgla, zima 15/16

Inżynieria procesów przetwórstwa węgla, zima 15/16 Inżynieria procesów przetwórstwa węgla, zima 15/16 Ćwiczenia 1 7.10.2015 1. Załóżmy, że balon ma kształt sfery o promieniu 3m. a. Jaka ilość wodoru potrzebna jest do jego wypełnienia, aby na poziomie morza

Bardziej szczegółowo

Katalityczne spalanie jako metoda oczyszczania gazów przemysłowych Instrukcja wykonania ćwiczenia nr 18

Katalityczne spalanie jako metoda oczyszczania gazów przemysłowych Instrukcja wykonania ćwiczenia nr 18 Katalityczne spalanie jako metoda oczyszczania gazów przemysłowych Instrukcja wykonania ćwiczenia nr 18 Celem ćwiczenia jest przedstawienie reakcji katalitycznego utleniania węglowodorów jako wysoce wydajnej

Bardziej szczegółowo

Katalityczne spalanie jako metoda oczyszczania gazów przemysłowych Instrukcja wykonania ćwiczenia nr 18

Katalityczne spalanie jako metoda oczyszczania gazów przemysłowych Instrukcja wykonania ćwiczenia nr 18 Katalityczne spalanie jako metoda oczyszczania gazów przemysłowych Instrukcja wykonania ćwiczenia nr 18 Celem ćwiczenia jest przedstawienie reakcji katalitycznego utleniania węglowodorów jako wysoce wydajnej

Bardziej szczegółowo

ABSORPCYJNE OCZYSZCZANIE GAZÓW ODLOTOWYCH Z TLENKÓW AZOTU Instrukcja wykonania ćwiczenia 23

ABSORPCYJNE OCZYSZCZANIE GAZÓW ODLOTOWYCH Z TLENKÓW AZOTU Instrukcja wykonania ćwiczenia 23 ABSORPCYJNE OCZYSZCZANIE GAZÓW ODLOTOWYCH Z TLENKÓW AZOTU Instrukcja wykonania ćwiczenia 23 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z metodą absorpcyjnego usuwania tlenków azotu z gazów odlotowych.

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 1. Utlenianie tlenków azotu absorpcja kwaśna i alkaliczna

ĆWICZENIE 1. Utlenianie tlenków azotu absorpcja kwaśna i alkaliczna ĆWICZENIE 1 Utlenianie tlenków azotu absorpcja kwaśna i alkaliczna I. Wstęp. Jednym z ważnych działów technologii nieorganicznej jest otrzymywanie kwasu azotowego. Proces ten przebiega w następujących

Bardziej szczegółowo

SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA

SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Reakcja między substancjami A i B zachodzi według

Bardziej szczegółowo

Technika 200 bar Tlen CONST ANT 2000

Technika 200 bar Tlen CONST ANT 2000 Technika 200 bar Tlen CONST ANT 2000 Przyłącze butli Przyłącze węża Nr art. Nr kat. Tlen, jednostopniowy 10 bar G 3/4 G 1/4, DN 6 717.05335 025 CONSTANT 20 bar G 3/4 G 1/4, DN 6 717.05336 025 50 bar G

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 12 KATALITYCZNE ODWODORNIENIE HEPTANU

Ćwiczenie 12 KATALITYCZNE ODWODORNIENIE HEPTANU Ćwiczenie 12 KATALITYCZNE ODWODORNIENIE HEPTANU Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie z procesem heterogenicznej katalizy oraz z metodami określania parametrów procesu takich jak: stopień przemiany,

Bardziej szczegółowo

(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) Sposób wytwarzania gazu syntezowego

(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) Sposób wytwarzania gazu syntezowego RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 159297 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 276502 (51) IntC l5: C 0 1 B 3/38 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 15.12.1988

Bardziej szczegółowo

A B S O R P C Y J N E O D S I A R C Z A N I E O D L O T O W Y C H G A Z Ó W P R Z E M Y S Ł O W Y C H. Instrukcja wykonania ćwiczenia nr 19

A B S O R P C Y J N E O D S I A R C Z A N I E O D L O T O W Y C H G A Z Ó W P R Z E M Y S Ł O W Y C H. Instrukcja wykonania ćwiczenia nr 19 A B S O R P C Y J N E O D S I A R C Z A N I E O D L O T O W Y C H G A Z Ó W P R Z E M Y S Ł O W Y C H Instrukcja wykonania ćwiczenia nr 19 Celem ćwiczenia jest zapoznanie z absorpcyjną metodą usuwania

Bardziej szczegółowo

2. Podczas spalania 2 objętości pewnego gazu z 4 objętościami H 2 otrzymano 1 objętość N 2 i 4 objętości H 2O. Jaki gaz uległ spalaniu?

2. Podczas spalania 2 objętości pewnego gazu z 4 objętościami H 2 otrzymano 1 objętość N 2 i 4 objętości H 2O. Jaki gaz uległ spalaniu? 1. Oblicz, ilu moli HCl należy użyć, aby poniższe związki przeprowadzić w sole: a) 0,2 mola KOH b) 3 mole NH 3 H 2O c) 0,2 mola Ca(OH) 2 d) 0,5 mola Al(OH) 3 2. Podczas spalania 2 objętości pewnego gazu

Bardziej szczegółowo

Ciągły proces otrzymywania detergentów na bazie kwasów alkiloarylosulfonowych

Ciągły proces otrzymywania detergentów na bazie kwasów alkiloarylosulfonowych Ciągły proces otrzymywania detergentów na bazie kwasów alkiloarylosulfonowych Instrukcja do ćwiczenia nr 9 Asystent prowadzący: Dr Tomasz S. Pawłowski 1 Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 26 KATALITYCZNE ODWODNIENIE HEPTANOLU

Ćwiczenie 26 KATALITYCZNE ODWODNIENIE HEPTANOLU Ćwiczenie 26 KATALITYCZNE ODWODNIENIE HEPTANOLU Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie z procesem heterogenicznej katalizy oraz z metodami określania parametrów kinetycznych procesu takich jak:

Bardziej szczegółowo

Kontrola procesu spalania

Kontrola procesu spalania Kontrola procesu spalania Spalanie paliw polega na gwałtownym utlenieniu składników palnych zawartych w paliwie przebiegającym z wydzieleniem ciepła i zjawiskami świetlnymi. Ostatecznymi produktami utleniania

Bardziej szczegółowo

KATEDRA INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ INSTRUKCJE DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH LABORATORIUM INŻYNIERII CHEMICZNEJ, PROCESOWEJ I BIOPROCESOWEJ

KATEDRA INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ INSTRUKCJE DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH LABORATORIUM INŻYNIERII CHEMICZNEJ, PROCESOWEJ I BIOPROCESOWEJ KATEDRA INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ INSTRUKCJE DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH LABORATORIUM INŻYNIERII CHEMICZNEJ, PROCESOWEJ I BIOPROCESOWEJ Absorpcja Osoba odiedzialna: Donata Konopacka - Łyskawa dańsk,

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD 3 TERMOCHEMIA

WYKŁAD 3 TERMOCHEMIA WYKŁAD 3 TERMOCHEMIA Termochemia jest działem termodynamiki zajmującym się zastosowaniem pierwszej zasady termodynamiki do obliczania efektów cieplnych procesów fizykochemicznych, a w szczególności przemian

Bardziej szczegółowo

57 Zjazd PTChem i SITPChem Częstochowa, Promotowany miedzią niklowy katalizator do uwodornienia benzenu

57 Zjazd PTChem i SITPChem Częstochowa, Promotowany miedzią niklowy katalizator do uwodornienia benzenu 57 Zjazd PTChem i SITPChem Częstochowa, 14-18.09.2014 Promotowany miedzią niklowy katalizator do uwodornienia benzenu Kamila Michalska Kazimierz Stołecki Tadeusz Borowiecki Uwodornienie benzenu do cykloheksanu

Bardziej szczegółowo

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII... DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje wojewódzkie

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII... DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje wojewódzkie ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO kod Uzyskane punkty..... WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII... DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje wojewódzkie

Bardziej szczegółowo

Ćw. 5 Oznaczanie węglowodorów lekkich w powietrzu atmosferycznym

Ćw. 5 Oznaczanie węglowodorów lekkich w powietrzu atmosferycznym Ćw. 5 Oznaczanie węglowodorów lekkich w powietrzu atmosferycznym Chromatografia jest metodą rozdzielania mieszanin substancji ciekłych i gazowych w oparciu o ich podział między dwie fazy: stacjonarną i

Bardziej szczegółowo

Instrukcja obsługi punktów poboru gazu PdG, PdG.S i PdG-A

Instrukcja obsługi punktów poboru gazu PdG, PdG.S i PdG-A Instrukcja obsługi punktów poboru gazu PdG, PdG.S i PdG-A Spis treści 1. UŻYTKOWANIE I ZASTOSOWANIE... 2 2. WŁAŚCIWOŚCI... 4 3. BEZPIECZEŃSTWO... 5 4. URUCHOMIENIE... 6 5. KONTAKT... 6 1. UŻYTKOWANIE I

Bardziej szczegółowo

KATALITYCZNE ODWODORNIENIE HEPTANU

KATALITYCZNE ODWODORNIENIE HEPTANU Zakład Technologii Chemicznej Pracownia z Technologii Chemicznej Ćwiczenie 12 KATALITYCZNE ODWODORNIENIE HEPTANU WARSZAWA 2012 Prowadzi dr inż. Jadwiga Skupińska Ćwiczenie 12 KATALITYCZNE ODWODORNIENIE

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE NR 4 WYMIENNIK CIEPŁA

ĆWICZENIE NR 4 WYMIENNIK CIEPŁA ĆWICZENIE NR 4 WYMIENNIK CIEPŁA 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest doświadczalne zbadanie wymiany ciepła w przeponowym płaszczowo rurowym wymiennika ciepła i porównanie wyników z obliczeniami teoretycznymi.

Bardziej szczegółowo

Technika 300 bar Tlen CONST ANT 2000

Technika 300 bar Tlen CONST ANT 2000 Technika 300 bar Tlen CONST ANT 2000 Przyłącze butli Przyłącze węża Nr art. Nr kat. Tlen, jednostopniowy 10 bar W30x2 Ø 17.3/18.3 G 1/4, DN 6 717.06716 026 20 bar W30x2 Ø 17.3/18.3 G 1/4, DN 6 717.06717

Bardziej szczegółowo

Odwracalność przemiany chemicznej

Odwracalność przemiany chemicznej Odwracalność przemiany chemicznej Na ogół wszystkie reakcje chemiczne są odwracalne, tzn. z danych substratów tworzą się produkty, a jednocześnie produkty reakcji ulegają rozkładowi na substraty. Fakt

Bardziej szczegółowo

Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2014/2015

Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2014/2015 Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2014/2015 PRZYKŁADOWE ROZWIĄZANIA WRAZ Z PUNKTACJĄ Maksymalna liczba punktów możliwa do uzyskania po

Bardziej szczegółowo

Ciągły proces otrzymywania detergentów na bazie kwasów alkiloarylosulfonowych

Ciągły proces otrzymywania detergentów na bazie kwasów alkiloarylosulfonowych Zakład Chemii Organicznej i Technologii Chemicznej Ciągły proces otrzymywania detergentów na bazie kwasów alkiloarylosulfonowych Instrukcja do ćwiczenia nr 9 1 Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie

Bardziej szczegółowo

Instrukcja wykonania ćwiczenia nr 19

Instrukcja wykonania ćwiczenia nr 19 ABSORPCYJNE ODSIARCZANIE ODLOTOWYCH GA ZÓW P R ZEMYSŁOWYCH Instrukcja wykonania ćwiczenia nr 19 Celem ćwiczenia jest zapoznanie z absorpcyjną metodą usuwania SO 2 z gazów odlotowych przez pochłanianie

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenia audytoryjne z Chemii fizycznej 1 Zalecane zadania kolokwium 1. (2018/19)

Ćwiczenia audytoryjne z Chemii fizycznej 1 Zalecane zadania kolokwium 1. (2018/19) Ćwiczenia audytoryjne z Chemii fizycznej 1 Zalecane zadania kolokwium 1. (2018/19) Uwaga! Uzyskane wyniki mogą się nieco różnić od podanych w materiałach, ze względu na uaktualnianie wartości zapisanych

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA GÓRNICZO HUTNICZA INSTRUKCJE DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH: TECHNIKA PROCESÓW SPALANIA

AKADEMIA GÓRNICZO HUTNICZA INSTRUKCJE DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH: TECHNIKA PROCESÓW SPALANIA AKADEMIA GÓRNICZO HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE WYDZIAŁ INŻYNIERII METALI I INFORMATYKI PRZEMYSŁOWEJ KATEDRA TECHNIKI CIEPLNEJ I OCHRONY ŚRODOWISKA INSTRUKCJE DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH:

Bardziej szczegółowo

1. Określ, w którą stronę przesunie się równowaga reakcji syntezy pary wodnej z pierwiastków przy zwiększeniu objętości zbiornika reakcyjnego:

1. Określ, w którą stronę przesunie się równowaga reakcji syntezy pary wodnej z pierwiastków przy zwiększeniu objętości zbiornika reakcyjnego: 1. Określ, w którą stronę przesunie się równowaga reakcji syntezy pary wodnej z pierwiastków przy zwiększeniu objętości zbiornika reakcyjnego: 2. Określ w którą stronę przesunie się równowaga reakcji rozkładu

Bardziej szczegółowo

dr Dariusz Wyrzykowski ćwiczenia rachunkowe semestr I

dr Dariusz Wyrzykowski ćwiczenia rachunkowe semestr I Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne. Fizyczne prawa gazowe. Zad. 1. Ile cząsteczek wody znajduje się w 0,12 mola uwodnionego azotanu(v) ceru Ce(NO 3 ) 2 6H 2 O? Zad. 2. W wyniku reakcji 40,12 g rtęci

Bardziej szczegółowo

Chemia. 3. Która z wymienionych substancji jest pierwiastkiem? A Powietrze. B Dwutlenek węgla. C Tlen. D Tlenek magnezu.

Chemia. 3. Która z wymienionych substancji jest pierwiastkiem? A Powietrze. B Dwutlenek węgla. C Tlen. D Tlenek magnezu. Chemia Zestaw I 1. Na lekcjach chemii badano właściwości: żelaza, węgla, cukru, miedzi i magnezu. Który z zestawów badanych substancji zawiera tylko niemetale? A Węgiel, siarka, tlen. B Węgiel, magnez,

Bardziej szczegółowo

Instrukcja obsługi Nagrzewnica gazowa BAO-15, BAO-50

Instrukcja obsługi Nagrzewnica gazowa BAO-15, BAO-50 Instrukcja obsługi Nagrzewnica gazowa BAO-15, BAO-50 Przed uruchomieniem urządzenia zapoznaj się dokładnie z instrukcją obsługi! Zasady bezpieczeństwa 1. Nigdy nie używaj nagrzewnicy w pobliżu łatwopalnych

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM SPALANIA I PALIW

LABORATORIUM SPALANIA I PALIW 1. Wprowadzenie 1.1.Podstawowe definicje Spalanie egzotermiczna reakcja chemiczna przebiegająca między paliwem a utleniaczem. Mieszanina palna mieszanina paliwa i utleniacza w której płomień rozprzestrzenia

Bardziej szczegółowo

RÓWNOWAGA CIECZ PARA W UKŁADZIE DWUSKŁADNIKOWYM

RÓWNOWAGA CIECZ PARA W UKŁADZIE DWUSKŁADNIKOWYM RÓWNOWAGA CIECZ PARA W UKŁADZIE DWUSKŁADNIKOWYM Cel ćwiczenia: wyznaczenie diagramu fazowego ciecz para w warunkach izobarycznych. Układ pomiarowy i opis metody: Pomiary wykonywane są metodą recyrkulacyjną

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenia rachunkowe z termodynamiki technicznej i chemicznej Zalecane zadania kolokwium 1. (2014/15)

Ćwiczenia rachunkowe z termodynamiki technicznej i chemicznej Zalecane zadania kolokwium 1. (2014/15) Ćwiczenia rachunkowe z termodynamiki technicznej i chemicznej Zalecane zadania kolokwium 1. (2014/15) (Uwaga! Liczba w nawiasie przy odpowiedzi oznacza numer zadania (zestaw.nr), którego rozwiązanie dostępne

Bardziej szczegółowo

Nazwisko i imię: Zespół: Data: Ćwiczenie nr 25: Interferencja fal akustycznych. Prędkość dźwięku.

Nazwisko i imię: Zespół: Data: Ćwiczenie nr 25: Interferencja fal akustycznych. Prędkość dźwięku. Nazwisko i imię: Zespół: Data: Ćwiczenie nr 25: Interferencja fal akustycznych. Prędkość dźwięku. Cel ćwiczenia: Pomiar prędkości dźwięku w powietrzu oraz w niektórych wybranych gazach przy użyciu rury

Bardziej szczegółowo

4A. Chromatografia adsorpcyjna... 1 4B. Chromatografia podziałowa... 3 4C. Adsorpcyjne oczyszczanie gazów... 5

4A. Chromatografia adsorpcyjna... 1 4B. Chromatografia podziałowa... 3 4C. Adsorpcyjne oczyszczanie gazów... 5 Wykonanie ćwiczenia 4A. Chromatografia adsorpcyjna... 1 4B. Chromatografia podziałowa... 3 4C. Adsorpcyjne oczyszczanie gazów... 5 4A. Chromatografia adsorpcyjna Stanowisko badawcze składa się z: butli

Bardziej szczegółowo

VIII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2015/2016

VIII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2015/2016 III Podkarpacki Konkurs Chemiczny 015/016 ETAP I 1.11.015 r. Godz. 10.00-1.00 Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 (10 pkt) 1. Kierunek której reakcji nie zmieni się pod wpływem

Bardziej szczegółowo

a) 1 mol b) 0,5 mola c) 1,7 mola d) potrzebna jest znajomość objętości zbiornika, aby można było przeprowadzić obliczenia

a) 1 mol b) 0,5 mola c) 1,7 mola d) potrzebna jest znajomość objętości zbiornika, aby można było przeprowadzić obliczenia 1. Oblicz wartość stałej równowagi reakcji: 2HI H 2 + I 2 w temperaturze 600K, jeśli wiesz, że stężenia reagentów w stanie równowagi wynosiły: [HI]=0,2 mol/dm 3 ; [H 2 ]=0,02 mol/dm 3 ; [I 2 ]=0,024 mol/dm

Bardziej szczegółowo

CHROMATOGRAFIA II 18. ANALIZA ILOŚCIOWA METODĄ KALIBRACJI

CHROMATOGRAFIA II 18. ANALIZA ILOŚCIOWA METODĄ KALIBRACJI CHROMATOGRAFIA II 18. ANALIZA ILOŚCIOWA METODĄ KALIBRACJI Wstęp Celem ćwiczenia jest ilościowe oznaczanie stężenia n-propanolu w metanolu metodą kalibracji. Metodą kalibracji oznaczamy najczęściej jeden

Bardziej szczegółowo

Materiały pomocnicze do laboratorium z przedmiotu Metody i Narzędzia Symulacji Komputerowej

Materiały pomocnicze do laboratorium z przedmiotu Metody i Narzędzia Symulacji Komputerowej Materiały pomocnicze do laboratorium z przedmiotu Metody i Narzędzia Symulacji Komputerowej w Systemach Technicznych Symulacja prosta dyszy pomiarowej Bendemanna Opracował: dr inż. Andrzej J. Zmysłowski

Bardziej szczegółowo

ZAWÓR RÓWNOWAŻĄCY. Cim 787OT INFORMACJA TECHNICZNA. Strona 1 z 10. Opis

ZAWÓR RÓWNOWAŻĄCY. Cim 787OT INFORMACJA TECHNICZNA.   Strona 1 z 10. Opis INFORMACJA TECHNICZNA ZAWÓR RÓWNOWAŻĄCY Cim 787OT Opis Cim 787OT to zawory równoważące, które w jednym korpusie, doskonale łączą właściwości zaworu do regulacji przepływu oraz urządzenia mierzącego tę

Bardziej szczegółowo

Instrukcja obsługi punktów poboru gazu PDG, PDG.S i PDG-A. Spis treści

Instrukcja obsługi punktów poboru gazu PDG, PDG.S i PDG-A. Spis treści Instrukcja obsługi punktów poboru gazu PDG, PDG.S i PDG-A Spis treści 1. UŻYTKOWANIE I ZASTOSOWANIE... 2 2. WŁAŚCIWOŚCI... 4 3. BEZPIECZEŃSTWO... 5 4. URUCHOMIENIE... 6 5. KONTAKT... 6 1. UŻYTKOWANIE I

Bardziej szczegółowo

TERMOCHEMIA SPALANIA

TERMOCHEMIA SPALANIA TERMOCHEMIA SPALANIA I ZASADA TERMODYNAMIKI dq = dh Vdp W przemianach izobarycznych: dp = 0 dq = dh dh = c p dt dq = c p dt Q = T 2 T1 c p ( T)dT Q ciepło H - entalpia wewnętrzna V objętość P - ciśnienie

Bardziej szczegółowo

ZADANIE 1 W temperaturze 700 K gazowa mieszanina dwutlenku węgla i wodoru reaguje z wytworzeniem pary wodnej i tlenku węgla. Stała równowagi reakcji

ZADANIE 1 W temperaturze 700 K gazowa mieszanina dwutlenku węgla i wodoru reaguje z wytworzeniem pary wodnej i tlenku węgla. Stała równowagi reakcji ZADANIE 1 W temperaturze 700 K gazowa mieszanina dwutlenku węgla i wodoru reaguje z wytworzeniem pary wodnej i tlenku węgla. Stała równowagi reakcji w tej temperaturze wynosi K p = 0,11. Reaktor został

Bardziej szczegółowo

PL B1. Sposób epoksydacji (1Z,5E,9E)-1,5,9-cyklododekatrienu do 1,2-epoksy-(5Z,9E)-5,9-cyklododekadienu

PL B1. Sposób epoksydacji (1Z,5E,9E)-1,5,9-cyklododekatrienu do 1,2-epoksy-(5Z,9E)-5,9-cyklododekadienu PL 212327 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 212327 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 383638 (22) Data zgłoszenia: 29.10.2007 (51) Int.Cl.

Bardziej szczegółowo

Katalityczny proces metanizacji tlenku węgla

Katalityczny proces metanizacji tlenku węgla WYDZIAŁ CHEMICZNY POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ Katedra Technologii Chemicznej TECHNOLOGIA CHEMICZNA - LABORATORIUM 6 semestr 1 stopnia studiów Instrukcja do ćwiczenia pt.: Katalityczny proces metanizacji

Bardziej szczegółowo

Jak mierzyć i jak liczyć efekty cieplne reakcji?

Jak mierzyć i jak liczyć efekty cieplne reakcji? Jak mierzyć i jak liczyć efekty cieplne reakcji? Energia Zdolność do wykonywania pracy lub do produkowania ciepła Praca objętościowa praca siła odległość 06_73 P F A W F h N m J P F A Area A ciśnienie

Bardziej szczegółowo

1. Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne

1. Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne 1. PODSTAWOWE PRAWA I POJĘCIA CHEMICZNE 5 1. Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne 1.1. Wyraź w gramach masę: a. jednego atomu żelaza, b. jednej cząsteczki kwasu siarkowego. Odp. 9,3 10 23 g; 1,6 10 22

Bardziej szczegółowo

Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2017/2018

Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2017/2018 Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2017/2018 PRZYKŁADOWE ROZWIĄZANIA ZADAŃ I SCHEMAT PUNKTOWANIA Maksymalna liczba punktów

Bardziej szczegółowo

CIEPŁO (Q) jedna z form przekazu energii między układami termodynamicznymi. Proces przekazu energii za pośrednictwem oddziaływania termicznego

CIEPŁO (Q) jedna z form przekazu energii między układami termodynamicznymi. Proces przekazu energii za pośrednictwem oddziaływania termicznego CIEPŁO, PALIWA, SPALANIE CIEPŁO (Q) jedna z form przekazu energii między układami termodynamicznymi. Proces przekazu energii za pośrednictwem oddziaływania termicznego WYMIANA CIEPŁA. Zmiana energii wewnętrznej

Bardziej szczegółowo

Przykładowe zadania z rozdziałów 1 5 (Mol, Stechiometria wzorów i równań chemicznych, Wydajność reakcji i inne)

Przykładowe zadania z rozdziałów 1 5 (Mol, Stechiometria wzorów i równań chemicznych, Wydajność reakcji i inne) Przykładowe zadania z rozdziałów 1 5 (Mol, Stechiometria wzorów i równań chemicznych, Wydajność reakcji i inne) Zadanie 7 (1 pkt) Uporządkuj podane ilości moli związków chemicznych według rosnącej liczby

Bardziej szczegółowo

PODSTAWOWE POJĘCIA I PRAWA CHEMICZNE

PODSTAWOWE POJĘCIA I PRAWA CHEMICZNE PODSTAWOWE POJĘCIA I PRAWA CHEMICZNE Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Jaka jest średnia masa atomowa miedzi stanowiącej mieszaninę izotopów,

Bardziej szczegółowo

Ogólna instrukcja dotycząca instalacji, obsługi i konserwacji

Ogólna instrukcja dotycząca instalacji, obsługi i konserwacji Producent Urządzeń Gastronomicznych FAGOR GASTRO POLSKA Wyłączny Przedstawiciel Firmy w Polsce Ogólna instrukcja dotycząca instalacji, obsługi i konserwacji TABORET GAZOWY Mod. HP/G-15 SZANOWNY KLIENCIE,

Bardziej szczegółowo

TERMOCHEMIA SPALANIA

TERMOCHEMIA SPALANIA TERMOCHEMIA SPALANIA I ZASADA TERMODYNAMIKI dq = dh Vdp W przemianach izobarycznych: dp = 0 dq = dh dh = c p dt dq = c p dt Q = T 2 T1 c p ( T)dT Q ciepło H - entalpia wewnętrzna V objętość P - ciśnienie

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ CHEMICZNY POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ KATEDRA TECHNOLOGII CHEMICZNEJ. Laboratorium LABORATORIUM Z TECHNOLOGII CHEMICZNEJ

WYDZIAŁ CHEMICZNY POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ KATEDRA TECHNOLOGII CHEMICZNEJ. Laboratorium LABORATORIUM Z TECHNOLOGII CHEMICZNEJ WYDZIAŁ CHEMICZNY POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ KATEDRA TECHNOLOGII CHEMICZNEJ Laboratorium LABORATORIUM Z TECHNOLOGII CHEMICZNEJ Instrukcja do ćwiczenia pt. PROCES WYTWARZANIA WODORU Prowadzący: dr inż. Bogdan

Bardziej szczegółowo

Badanie zależności temperatury wrzenia wody od ciśnienia

Badanie zależności temperatury wrzenia wody od ciśnienia Ćwiczenie C2 Badanie zależności temperatury wrzenia wody od ciśnienia C2.1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest pomiar zależności temperatury wrzenia wody od ciśnienia (poniżej ciśnienia atmosferycznego),

Bardziej szczegółowo

KATALITYCZNE ODWODNIENIE ALKOHOLU

KATALITYCZNE ODWODNIENIE ALKOHOLU Zakład Technologii Chemicznej Pracownia z Technologii Chemicznej Ćwiczenie 26 KATALITYCZNE ODWODNIENIE ALKOHOLU WARSZAWA 2012 Prowadzi dr inż. Jadwiga Skupińska Ćwiczenie 26 KATALITYCZNE ODWADNIANIE ALKOHOLU

Bardziej szczegółowo

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe kod ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO Uzyskane punkty.. WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe Zadanie

Bardziej szczegółowo

Ciągły proces otrzymywania bikarbonatu metodą Solvay a

Ciągły proces otrzymywania bikarbonatu metodą Solvay a Ciągły proces otrzymywania bikarbonatu metodą Solvay a WYMAANIA 1. Podstawy teoretyczne procesu otrzymywania sody metodą Solvay a. 2. Schemat technologiczny metody Solvay a operacje jednostkowe.. Surowce

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA RZESZOWSKA

POLITECHNIKA RZESZOWSKA POLITECHNIKA RZESZOWSKA Katedra Termodynamiki Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego pt. WYZNACZANIE WYKŁADNIKA ADIABATY Opracowanie: Robert Smusz 1. Cel ćwiczenia Podstawowym celem niniejszego ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA POZNAŃSKA ZAKŁAD CHEMII FIZYCZNEJ ĆWICZENIA PRACOWNI CHEMII FIZYCZNEJ

POLITECHNIKA POZNAŃSKA ZAKŁAD CHEMII FIZYCZNEJ ĆWICZENIA PRACOWNI CHEMII FIZYCZNEJ KALORYMETRIA - CIEPŁO ZOBOJĘTNIANIA WSTĘP Według pierwszej zasady termodynamiki, w dowolnym procesie zmiana energii wewnętrznej, U układu, równa się sumie ciepła wymienionego z otoczeniem, Q, oraz pracy,

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA OBSŁUGI I KALIBRACJI oraz ZASADY BHP

INSTRUKCJA OBSŁUGI I KALIBRACJI oraz ZASADY BHP INSTRUKCJA OBSŁUGI I KALIBRACJI oraz ZASADY BHP PODSTAWOWE ZASADY BHP NIGDY nie kieruj pistoletu w stronę innych osób. ZAWSZE kontroluj stan węża przyłączeniowego bezpośrednio przed użyciem urządzenia

Bardziej szczegółowo

Zadanie 1. Zadanie: Odpowiedź: ΔU = 2,8663 10 4 J

Zadanie 1. Zadanie: Odpowiedź: ΔU = 2,8663 10 4 J Tomasz Lubera Zadanie: Zadanie 1 Autoklaw zawiera 30 dm 3 azotu o temperaturze 15 o C pod ciśnieniem 1,48 atm. Podczas ogrzewania autoklawu ciśnienie wzrosło do 3800,64 mmhg. Oblicz zmianę energii wewnętrznej

Bardziej szczegółowo

Spawanie gazowe. Materiały do spawania gazowego

Spawanie gazowe. Materiały do spawania gazowego Spawanie gazowe Materiały do spawania gazowego Do spawania gazowego są stosowane: tlen, acetylen, wodór, gaz koksowniczy i gaz świetlny, propan i butan, gaz ziemny - metan, argon, azot i inne. Z karbidu

Bardziej szczegółowo

Ciągły proces otrzymywania bikarbonatu metodą Solvay a

Ciągły proces otrzymywania bikarbonatu metodą Solvay a Zakład Chemii Organicznej i Technologii Chemicznej Ciągły proces otrzymywania bikarbonatu metodą Solvay a Instrukcja do ćwiczenia nr 10 2 Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z przemysłowym

Bardziej szczegółowo

Kraking katalityczny węglowodorów

Kraking katalityczny węglowodorów UNIWERSYTET WARSZAWSKI WYDZIAŁ CHEMII ZAKŁAD CHEMII ORGANICZNEJ I TECHNOLOGII CHEMICZNEJ Kraking katalityczny węglowodorów Instrukcja do ćwiczenia nr 6 Fot. Joanna Kaczyńska-Walczak Opracowanie dr inż.

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA GÓRNICZO HUTNICZA Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki Katedra Elektroniki

AKADEMIA GÓRNICZO HUTNICZA Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki Katedra Elektroniki AKADEMIA GÓRNICZO HUTNICZA Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki Katedra Elektroniki Laboratorium Techniki Sensorowej Ćwiczenie nr 4 Półprzewodnikowe czujniki gazów OPIS STANOWISKA

Bardziej szczegółowo

Zakład Podstaw Konstrukcji i Maszyn Przepływowych. Instytut Inżynierii Lotniczej, Procesowej i Maszyn Energetycznych. Politechnika Wrocławska

Zakład Podstaw Konstrukcji i Maszyn Przepływowych. Instytut Inżynierii Lotniczej, Procesowej i Maszyn Energetycznych. Politechnika Wrocławska Zakład Podstaw Konstrukcji i Maszyn Przepływowych Instytut Inżynierii Lotniczej, Procesowej i Maszyn Energetycznych Politechnika Wrocławska Wydział Mechaniczno-Energetyczny INSTRUKCJA 3.b. WPŁYW ŚREDNICY

Bardziej szczegółowo

Zadanie 1. Zadanie: Odpowiedź: ΔU = 2, J

Zadanie 1. Zadanie: Odpowiedź: ΔU = 2, J Tomasz Lubera Zadanie: Zadanie 1 Autoklaw zawiera 30 dm 3 azotu o temperaturze 15 o C pod ciśnieniem 1,48 atm. Podczas ogrzewania autoklawu ciśnienie wzrosło do 3800,64 mmhg. Oblicz zmianę energii wewnętrznej

Bardziej szczegółowo

( L ) I. Zagadnienia. II. Zadania

( L ) I. Zagadnienia. II. Zadania ( L ) I. Zagadnienia 1. Promieniowanie X w diagnostyce medycznej powstawanie, właściwości, prawo osłabienia. 2. Metody obrazowania naczyń krwionośnych. 3. Angiografia subtrakcyjna. II. Zadania 1. Wykonanie

Bardziej szczegółowo

LAURA 20/20 LAURA 20/20 F LAURA 20/20 T. Kocioł gazowy wiszący Instrukcja obsługi dla użytkownika

LAURA 20/20 LAURA 20/20 F LAURA 20/20 T. Kocioł gazowy wiszący Instrukcja obsługi dla użytkownika LAURA 20/20 LAURA 20/20 F LAURA 20/20 T R Kocioł gazowy wiszący Instrukcja obsługi dla użytkownika Charakterystyka ogólna LAURA 20/20: Kocioł dwufunkcyjny tj. C.O. i C.W.U. przepływowy. Spalanie odbywa

Bardziej szczegółowo

... imię i nazwisko,nazwa szkoły, miasto

... imię i nazwisko,nazwa szkoły, miasto Zadanie 1. (3 pkt) Aspirynę czyli kwas acetylosalicylowy można otrzymać w reakcji kwasu salicylowego z bezwodnikiem kwasu etanowego (octowego). a. Zapisz równanie reakcji, o której mowa w informacji wstępnej

Bardziej szczegółowo

Podstawowe prawa opisujące właściwości gazów zostały wyprowadzone dla gazu modelowego, nazywanego gazem doskonałym (idealnym).

Podstawowe prawa opisujące właściwości gazów zostały wyprowadzone dla gazu modelowego, nazywanego gazem doskonałym (idealnym). Spis treści 1 Stan gazowy 2 Gaz doskonały 21 Definicja mikroskopowa 22 Definicja makroskopowa (termodynamiczna) 3 Prawa gazowe 31 Prawo Boyle a-mariotte a 32 Prawo Gay-Lussaca 33 Prawo Charlesa 34 Prawo

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie laboratoryjne z Ogrzewnictwa i Wentylacji. Ćwiczenie Nr 12. Temat: RÓWNOWAśENIE HYDRAULICZNE INSTALACJI

Ćwiczenie laboratoryjne z Ogrzewnictwa i Wentylacji. Ćwiczenie Nr 12. Temat: RÓWNOWAśENIE HYDRAULICZNE INSTALACJI Ćwiczenie Nr 12 Temat: RÓWNOWAśENIE HYDRAULICZNE INSTALACJI Celem ćwiczenia jest zapoznanie studentów z zaworami równowaŝącymi i porównanie róŝnych rodzajów równowaŝenia hydraulicznego instalacji. 1 A.

Bardziej szczegółowo

... Nazwisko, imię zawodnika; Klasa Liczba punktów. ... Nazwa szkoły, miejscowość. I Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2008/09

... Nazwisko, imię zawodnika; Klasa Liczba punktów. ... Nazwa szkoły, miejscowość. I Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2008/09 ......... Nazwisko, imię zawodnika; Klasa Liczba punktów KOPKCh... Nazwa szkoły, miejscowość I Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2008/09 ETAP III 28.02.2009 r. Godz. 10.00-13.00 Zadanie 1 (10 pkt.) ( postaw

Bardziej szczegółowo

Spis treści Użytkowanie i zastosowanie 2 Właściwości 3 Bezpieczeństwo 3 Uruchomienie 4 Kontakt 5

Spis treści Użytkowanie i zastosowanie 2 Właściwości 3 Bezpieczeństwo 3 Uruchomienie 4 Kontakt 5 INSTRUKCJA OBSŁUGI PUNKTU POBORU GAZU BS-LM Niniejszy dokument, jak i informacje w nim zawarte stanowią własność Air Liquide Polska Sp. z o.o., ul. Jasnogórska 9, 31-358 Kraków, zarejestrowaną w Sądzie

Bardziej szczegółowo

Adsorpcyjne oczyszczanie gazów z zanieczyszczeń związkami organicznymi

Adsorpcyjne oczyszczanie gazów z zanieczyszczeń związkami organicznymi Pracownia: Utylizacja odpadów i ścieków dla MSOŚ Instrukcja ćwiczenia nr 17 Adsorpcyjne oczyszczanie gazów z zanieczyszczeń związkami organicznymi Uniwersytet Warszawski Wydział Chemii Zakład Dydaktyczny

Bardziej szczegółowo

II. STEROWANIE I REGULACJA AUTOMATYCZNA

II. STEROWANIE I REGULACJA AUTOMATYCZNA II. STEROWANIE I REGULACJA AUTOMATYCZNA 1. STEROWANIE RĘCZNE W UKŁADZIE ZAMKNIĘTYM Schemat zamkniętego układu sterowania ręcznego przedstawia rysunek 1. Centralnym elementem układu jest obiekt sterowania

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 22 WYZNACZANIE CIEPŁA PAROWANIA WODY W TEMPERETATURZE WRZENIA

ĆWICZENIE 22 WYZNACZANIE CIEPŁA PAROWANIA WODY W TEMPERETATURZE WRZENIA ĆWICZENIE 22 WYZNACZANIE CIEPŁA PAROWANIA WODY W TEMPERETATURZE WRZENIA Aby parowanie cieczy zachodziło w stałej temperaturze należy dostarczyć jej określoną ilość ciepła w jednostce czasu. Wielkość równą

Bardziej szczegółowo

Destylacja z parą wodną

Destylacja z parą wodną Destylacja z parą wodną 1. prowadzenie iele związków chemicznych podczas destylacji przy ciśnieniu normalnym ulega rozkładowi lub polimeryzacji. by możliwe było ich oddestylowanie należy wykonywać ten

Bardziej szczegółowo

Polskie Normy opracowane przez Komitet Techniczny nr 277 ds. Gazownictwa

Polskie Normy opracowane przez Komitet Techniczny nr 277 ds. Gazownictwa Polskie Normy opracowane przez Komitet Techniczny nr 277 ds. Gazownictwa Podkomitet ds. Przesyłu Paliw Gazowych 1. 334+A1:2011 Reduktory ciśnienia gazu dla ciśnień wejściowych do 100 bar 2. 1594:2014-02

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie podstawowych parametrów ogniwa paliwowego

Wyznaczanie podstawowych parametrów ogniwa paliwowego Wyznaczanie podstawowych parametrów ogniwa paliwowego Spis ćwiczeń 1. Charakterystyka IU (prądowo-napięciowa) dla zacienionego i oświetlonego modułu solarnego 2. Natężenie prądu w funkcji odległości i

Bardziej szczegółowo

Poradnik instalatora VITOPEND 100-W

Poradnik instalatora VITOPEND 100-W Poradnik instalatora Vitopend 100-W, typ 10,7 do 24,8 kw i 13,2 do 31,0 kw Gazowy kocioł wiszący jednoi dwufunkcyjny z zamknietą komorą spalania Wersja na gaz ziemny i płynny VITOPEND 100-W Poradnik Instalatora

Bardziej szczegółowo

Zakład Podstaw Konstrukcji i Maszyn Przepływowych. Instytut Inżynierii Lotniczej, Procesowej i Maszyn Energetycznych. Politechnika Wrocławska

Zakład Podstaw Konstrukcji i Maszyn Przepływowych. Instytut Inżynierii Lotniczej, Procesowej i Maszyn Energetycznych. Politechnika Wrocławska Zakład Podstaw Konstrukcji i Maszyn Przepływowych Instytut Inżynierii Lotniczej, Procesowej i Maszyn Energetycznych Politechnika Wrocławska Wydział Mechaniczno-Energetyczny INSTRUKCJA 1.a. WYZNACZANIE

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA OBSŁUGI KUCHENEK GAZOWYCH

INSTRUKCJA OBSŁUGI KUCHENEK GAZOWYCH PPUH EGAZ Janusz Lolo 26-600 Radom ul. Barlickiego 8 tel. (48) 384 40 52, tel./fax (48) 384 47 07 INSTRUKCJA OBSŁUGI KUCHENEK GAZOWYCH KG-41 KG-42 1. Budowa kuchenek Kuchenki gazowe KG-41 oraz KG-42 wyposażone

Bardziej szczegółowo

a) jeżeli przedstawiona reakcja jest reakcją egzotermiczną, to jej prawidłowy przebieg jest przedstawiony na wykresie za pomocą linii...

a) jeżeli przedstawiona reakcja jest reakcją egzotermiczną, to jej prawidłowy przebieg jest przedstawiony na wykresie za pomocą linii... 1. Spośród podanych reakcji wybierz reakcję egzoenergetyczną: a) Redukcja tlenku miedzi (II) wodorem b) Otrzymywanie tlenu przez rozkład chloranu (V) potasu c) Otrzymywanie wapna palonego w procesie prażenia

Bardziej szczegółowo

Oznaczanie lekkich węglowodorów w powietrzu atmosferycznym

Oznaczanie lekkich węglowodorów w powietrzu atmosferycznym Ćwiczenie 3 Oznaczanie lekkich węglowodorów w powietrzu atmosferycznym Węglowodory aromatyczne w powietrzu są w przeważającej części pochodzenia antropogennego. Dlatego też ich zawartość jest dobrym wskaźnikiem

Bardziej szczegółowo

Instrukcja obsługi paneli CLSA do rozprężania gazów specjalnych

Instrukcja obsługi paneli CLSA do rozprężania gazów specjalnych Instrukcja obsługi paneli CLSA do rozprężania gazów specjalnych Spis treści 1. CEL I PRZEDMIOT INSTRUKCJI... 2 2. TERMINOLOGIA... 2 3. OPIS POSTĘPOWANIA... 3 4. ZAGADNIENIA BHP... 5 5. KONTAKT... 5 1.

Bardziej szczegółowo

Cz. I Stechiometria - Zadania do samodzielnego wykonania

Cz. I Stechiometria - Zadania do samodzielnego wykonania Cz. I Stechiometria - Zadania do samodzielnego wykonania A. Ustalenie wzoru rzeczywistego związku chemicznego na podstawie składu procentowego. Zadanie i metoda rozwiązania Ustal wzór rzeczywisty związku

Bardziej szczegółowo

Katalityczny proces metanizacji tlenku węgla

Katalityczny proces metanizacji tlenku węgla WYDZIAŁ CHEMICZNY POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ Katedra Technologii Chemicznej TECHNOLOGIA CHEMICZNA - LABORATORIUM 6 semestr 1 stopnia studiów Instrukcja do ćwiczenia pt.: Katalityczny proces metanizacji

Bardziej szczegółowo

Ciągły proces otrzymywania bikarbonatu metodą Solvay a

Ciągły proces otrzymywania bikarbonatu metodą Solvay a Ciągły proces otrzymywania bikarbonatu metodą Solvay a Instrukcja do ćwiczenia nr 10 Asystent prowadzący: Dr Tomasz S. Pawłowski 1 Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z przemysłowym procesem

Bardziej szczegółowo

Gazowy kocioł wiszący. Eurosmart O ZWA 24-1 A 21 ZWA 24-1 A 23 ZWA 24-1 K 21 ZWA 24-1 K PL (01.

Gazowy kocioł wiszący. Eurosmart O ZWA 24-1 A 21 ZWA 24-1 A 23 ZWA 24-1 K 21 ZWA 24-1 K PL (01. Gazowy kocioł wiszący Eurosmart 6 720 610 356-00.1O ZWA 24-1 A 21 ZWA 24-1 A 23 ZWA 24-1 K 21 ZWA 24-1 K 23 OSW Spis treści Spis treści Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa 3 Objaśnienie symboli 4 1Elementy

Bardziej szczegółowo

AUTOMATYKA I POMIARY LABORATORIUM - ĆWICZENIE NR 15 WYMIENNIK CIEPŁA CHARAKTERYSTYKI DYNAMICZNE

AUTOMATYKA I POMIARY LABORATORIUM - ĆWICZENIE NR 15 WYMIENNIK CIEPŁA CHARAKTERYSTYKI DYNAMICZNE AUTOMATYKA I POMIARY LABORATORIUM - ĆWICZENIE NR 15 WYMIENNIK CIEPŁA CHARAKTERYSTYKI DYNAMICZNE Celem ćwiczenia jest wyznaczenie charakterystyk dynamicznych wymiennika ciepła przy zmianach obciążenia aparatu.

Bardziej szczegółowo

OCHRONA POWIETRZA. Opracował: Damian Wolański

OCHRONA POWIETRZA. Opracował: Damian Wolański OCHRONA POWIETRZA Policzenie aktualnej emisji pyłu, dwutlenku siarki SO2, tlenku węgla CO i tlenku azotu NO przeliczanego na dwutlenku azotu NO2 Opracował: Damian Wolański Wzory wykorzystywane w projekcie

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA OBSŁUGI PUNKTÓW POBORU GAZU PDG, PDG.S I PDG-A

INSTRUKCJA OBSŁUGI PUNKTÓW POBORU GAZU PDG, PDG.S I PDG-A INSTRUKCJA OBSŁUGI PUNKTÓW POBORU GAZU PDG, PDG.S I PDG-A Niniejszy dokument, jak i informacje w nim zawarte stanowią własność Air Liquide Polska Sp. z o.o., ul. Jasnogórska 9, 31-358 Kraków, zarejestrowaną

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ CHEMICZNY POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ KATEDRA TECHNOLOGII CHEMICZNEJ. Laboratorium PODSTAWY TECHNOLOGII CHEMICZNEJ

WYDZIAŁ CHEMICZNY POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ KATEDRA TECHNOLOGII CHEMICZNEJ. Laboratorium PODSTAWY TECHNOLOGII CHEMICZNEJ WYDZIAŁ CHMICZNY POLITCHNIKI WARSZAWSKIJ KATDRA TCHNOLOGII CHMICZNJ Laboratorium PODSTAWY TCHNOLOGII CHMICZNJ Instrukcja do ćwiczenia pt. OCZYSZCZANI POWITRZA Z LOTNYCH ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH Prowadzący:

Bardziej szczegółowo

Przy prawidłowej pracy silnika zapłon mieszaniny paliwowo-powietrznej następuje od iskry pomiędzy elektrodami świecy zapłonowej.

Przy prawidłowej pracy silnika zapłon mieszaniny paliwowo-powietrznej następuje od iskry pomiędzy elektrodami świecy zapłonowej. TEMAT: TEORIA SPALANIA Spalanie reakcja chemiczna przebiegająca między materiałem palnym lub paliwem a utleniaczem, z wydzieleniem ciepła i światła. Jeżeli w procesie spalania wszystkie składniki palne

Bardziej szczegółowo

BADANIE WYMIENNIKÓW CIEPŁA

BADANIE WYMIENNIKÓW CIEPŁA 1.Wprowadzenie DNIE WYMIENNIKÓW CIEPŁ a) PŁSZCZOWO-RUROWEGO b) WĘŻOWNICOWEGO adanie wymiennika ciepła sprowadza się do pomiaru współczynników przenikania ciepła k w szerokim zakresie zmian parametrów ruchowych,

Bardziej szczegółowo