Jak zostać dobrym analitykiem? Wpisany przez RR Nie, 21 paź 2012

Transkrypt

1 Analityk systemów informatycznych to zawód cieszący się w ostatnich latach rosnącą popularnością. Młodych ludzi zachęcają liczne oferty pracy, perspektywa wysokich zarobków i możliwość podnoszenia kwalifikacji. Niewątpliwie jest to zawód dostarczający osobom z nim związanym ogromne perspektywy, oferujący bardzo dużo, ale wiele również wymagający. Pasjonatom nie grozi wypalenie zawodowe, zawsze znajdą ogrom zadań i nowe wyzwania. Stanowczo nie jest to profesja dla osób szukających rutynowej i spokojnej pracy. Analitykom nie grozi nuda, każda dziedzina może okazać się ciekawym obszarem badań, pozwalającym na poszerzanie wiedzy i zdobywanie nowych doświadczeń. Analizować, optymalizować, opisywać i modelować można przecież wszystko. Niniejszy artykuł stanowi próbę przedstawienia zawodu analityka oraz znalezienia odpowiedzi na pytanie, co robić, aby wykonywać go dobrze. Szczególną uwagę zwrócimy na zawód analityka biznesowego, stosunkowo nowy na naszym rynku pracy. Trochę historii Analiza systemów informatycznych to dziedzina przeżywająca na przestrzeni ostatnich lat ogromny rozwój. Pojęcie to ewoluuje, zmienia swój zakres i obszar zainteresowań. Jeszcze w latach 90-tych ubiegłego wieku niezmiernie ciężko było przekonać kierownictwo projektu lub firmy do wykonania analizy systemu przed jego implementacją, powszechnie uważano, że analiza to strata czasu i środków. Nawet dzisiaj nie należą do rzadkości firmy, które 1 / 5

2 implementują zmiany i tworzą kolejne wersje systemów bez szczegółowej dokumentacji, projektu, czy opisu funkcjonalności. Na szczęście podejście takie zmienia się, a modele, do których tak ciężko było przekonać firmy w latach 90. tworzone są coraz powszechniej. Aktualnie model dziedziny i logiczny oraz przypadki użycia należą do standardu. Powszechna jest znajomość UML, coraz większą popularnością cieszy się BPMN i modelowanie klas analitycznych. Równocześnie sama dziedzina analizy poszerza się i obejmuje swoim zasięgiem kolejne obszary. Pojawiają się nowe modele i pojęcia, które przez jednych są doceniane i stosowane, przez innych unikane i krytykowane, jeszcze przez innych używane w sposób nieprawidłowy i błędnie rozumiane. Aktualnie coraz powszechniej modeluje się architekturę procesów biznesowych i ich przebiegi, coraz częściej podkreśla się rolę zarządzania wymaganiami oraz korzyści ze stosowania strategicznej karty wyników, wartości dodanej itp. Wszyscy wiedzą, że na rynku pracy IT funkcjonują zawody analityków systemowych i biznesowych, tymczasem opracowana przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w 2010 r. Klasyfikacja zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy" zawiera jedynie zawód analityka systemowego. Ciesząca się coraz większą popularnością profesja analityka biznesowego nie występuje w tym opracowaniu. Dynamicznie rozwijający się rynek pracy wyprzedza regulacje i formalizmy. Szybki rozwój powoduje problemy z interpretacją poszczególnych pojęć. Rozbieżności w rozumieniu terminów są częste nie tylko w środowisku informatycznym, lecz nawet akademickim. Definicje i problemy z interpretacją pojęć Na początek spróbujmy uporządkować pojęcia, w tym celu zacytujemy kilka definicji. Przegląd definicji wskazuje, że ich znaczenie często odbiega od potocznego rozumienia. Poniżej przyjrzymy się kilku najczęściej spotykanym rozbieżnościom. Powszechne rozumienie analizy systemowej jest węższe od znaczenia wynikającego z definicji. Postrzeganie organizacji jako systemu, którego częścią jest oprogramowanie nie jest w informatyce częste. Analiza systemowa kojarzy się najczęściej ze szczegółowym opisem oprogramowania komputerowego i modelami to oprogramowanie obrazującymi. Szerszy kontekst organizacji 2 / 5

3 często umyka osobom posługującym się tym pojęciem, a przecież warto o nim pamiętać, gdyż żaden system nie działa w próżni i nie stanowi wartości sam w sobie. Kolejne nieporozumienie, to utożsamianie analityków systemów informatycznych ze specjalistami dziedzinowymi, posiadającymi szeroką wiedzę na temat danego obszaru biznesowego. Tymczasem są to inne role i inne pełnią zadania. Analitycy systemów informatycznych rozpoczynając swoją przygodę z określoną dziedziną, najczęściej wiedzy branżowej nie posiadając dysponują jednak technikami, które pozwalają im na jej pozyskanie od specjalistów dziedzinowych. Wiedza branżowa służy analitykom systemów informatycznych do budowy różnego rodzaju modeli, pozwala również na lepsze rozpoznanie i zrozumienie potrzeb interesariuszy, którymi są również specjaliści dziedzinowi. Na wiedzę branżową analitycy systemów informatycznych i specjaliści dziedzinowi patrzą z innej perspektywy, inną także stanowi dla nich wartość. Role analityków biznesowych i systemowych jak również zakres obydwu analiz także są mylone i różnorodnie interpretowane. Najczęściej wzbudza kontrowersje podział zadań pomiędzy te dwa zawody. Ogólnie zasada jest taka, że analityk biznesowy identyfikuje potrzeby biznesowe całej organizacji i znajduje rozwiązania jej problemów. Jeżeli wymagane są zmiany w infrastrukturze IT, to pojawia się rola analityka systemowego, odpowiedzialnego za realizację wymagań biznesowych w systemie informatycznym. Rozwiązania proponowane przez analityka biznesowego niekoniecznie muszą być związane z infrastrukturą IT, przedmiotem optymalizacji mogą być zmiany organizacyjne, proceduralne lub usprawnienia procesów biznesowych. W takim przypadku analityk systemowy nie jest angażowany. Model kompetencyjny analityka biznesowego W niniejszym artykule profesja analityka biznesowego zostanie przedstawiona przez pryzmat BABOK 2.0 (ang. Business Analysis Body of Knowledge), podręcznika zawierającego zbiór dobrych praktyk oraz wiedzy na temat analizy biznesowej. BABOK powstał dzięki inicjatywnie International Institute of Business Analysis (IIBA), instytutu założonego w październiku 2003 roku. W pierwszej kolejności rozpatrzymy obszary wiedzy leżące w zakresie zainteresowań analizy biznesowej, stanowiące zakres odpowiedzialności analityka biznesowego. Obszary wiedzy stanowią logiczny podział analizy biznesowej na części. Przypisane są do nich zadania, które analityk biznesowy może realizować z wykorzystaniem technik opisanych w BABOK. 3 / 5

4 Poniżej znajduje się krótka charakterystyka wymienionych obszarów wiedzy: a) planowanie i monitorowanie analizy biznesowej obszar wiedzy mający za zadanie planowanie i nadzór przebiegu procesu analizy biznesowej; w jego skład wchodzą między innymi takie czynności jak: ustalenie zadań i kolejności ich wykonania, identyfikacja interesariuszy, wybór technik oraz planowanie procesu zarządzania wymaganiami, b) analiza przedsiębiorstwa obszar wiedzy mający za zadanie identyfikację potrzeb biznesowych organizacji oraz definiowanie zakresu rozwiązania, c) uzyskiwanie wymagań obszar wiedzy mający za zadanie identyfikację potrzeb interesariuszy, d) analiza i dokumentowanie wymagań obszar wiedzy mający za zadanie analizę pozyskanych wymagań, ich priorytetyzację, dokumentowanie, opracowanie i weryfikację, e) ocena i walidacja rozwiązania obszar wiedzy mający za zadanie: - ocenę zaproponowanych rozwiązań, celem wyboru tych, które najlepiej realizują potrzeby biznesowe organizacji, - identyfikację obszarów niezaadresowanych oraz braków w rozwiązaniu, - określenie niezbędne zmiany lub obejść w rozwiązaniu, - zapewnienie wsparcia analitycznego w implementacji i testach rozwiązania, - ocenę rozwiązań wdrożonych produkcyjnie, celem sprawdzenia faktycznego poziomu realizacji potrzeb biznesowych, f) zarządzanie i komunikowanie wymagań obszar wiedzy mający za zadanie: - udostępnianie opracowanej dokumentacji udziałowcom projektu, - informowanie o zmianach wymagań, 4 / 5

5 - zarządzanie zmianami wymagań, g) kompetencje bazowe podstawowe kompetencje, wiedza oraz inne umiejętności niezbędne w profesji analityka biznesowego: - wiedza techniczna (metodyki, standardy, narzędzia), - wiedza branżowa, - przedsiębiorczość: umiejętność myślenia strategicznego i operacyjnego, - zdolności komunikacyjne i interpersonalne, - umiejętność krytycznego myślenia i rozwiązywania problemów, - umiejętność instruowania i mentorowania, - umiejętność zarządzania zmianami biznesowymi, - umiejętność zarządzania finansami i rezultatami, organizacja pracy. Źródło: Dodatek do Biuletynu informacyjnego CPI InformaTyzujemy..., autorka: Renata Adamczyk, CPI 5 / 5